Book Title: Mahavir Charitra
Author(s): Chimanbhai B Sheth
Publisher: Chimanbhai B Sheth
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022838/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maSApIra ca,i = ' ' S Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra caritra : lekhaka : prophesara cimanabhAI bhAIlAlabhAI zeTha, ema. e. bI. TI., ela. ela. bI. nivRtta prAdhyApaka ane ItihAsa vibhAganA adhyakSa, ela. DI. ArTasa koleja, amadAvAda "jainIjhama Ina gujarAta" ane tevIsa tIrthaMkara nA kartA. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahayAga A pustaka preAphsara cimanabhAI bhAIlAlabhAI zeTha ane zrI. kItI karabhAI cunIlAlabhAI zAhanA sahaceAgathI prasiddha thAya che. lekhaka prephesara cimanabhAi zeThe pAtAnA pustaka mATe kAMIpaNa vetana lIdhu nathI eTalu ja nahi paNa prakAzana aMgenuM badhuM ja kAma vinA vetana karyu che zrI kItikarabhAi cunIlAla zAhe prakAzana aMgenI Arthika javAkhadArI saMbhALI che. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhakanA " jenIjhama Ina gujarAta" viSe keTalAka abhiprAya muMbaI samAcAra, muMbaIne abhiprAya. gujarAtamAM jaina dharma (aMgrejImAM). lekhakaH prophesara cImanalAla bhAIlAla zeTha, ema. e., ela. ela. bI, bI. TI. pRSTha saMkhyA-282 kiMmata-pAca rUpiyA prakAzaka: zrI vijaya devasUra saMdha, geDIjha jaina maMdira, pAyadhunI, muMbaI-3. gujarAtanA ItihAsa vize AMgaLInA veDhA upara gaNI zakAya eTalA paNa maulika pustaka nathI. tyAre temAM pro. cImanalAla zeThanuM aMgrejI bhASAmAM lakhAyeluM uparokta pustaka AvakAra dAyaka umero kare che. A pustakanA prakAzanathI gujarAtanA I.sa. 110 thI 16 00 sudhInA ItihAsa paranuM sAhitya kharekhara samRddha banyuM che. ItihAsa eTale rAjAonA jIvananI ja kathA nahi, paNa mAnava jIvananI kathA " e dRSTi bindu A pustakamAM svIkAravAmAM AvyuM che ane jainoe gujarAtanA sAmAjIka tathA sAMskRtika jIvanamAM ApelA yazasvI phALAnI ahIM savistara noMdha levAmAM AvI che. prophesara cImanalAle saMskRta, prAkRta, junI gujarAtI, phArasI vageremAM upalabdha evA sAhityano abhyAsa karIne A pustaka lakhyuM che. ane dareka vigata mATe dastAvejI purAvA ApyA che. gujarAtanA rAjAonI dhama sahiSNutA ApaNuM khAsa dhyAna kheMce che. kumArapALa rAjAe jaina dharma svIkAryo hato. chatAM te rAjA tarIkeno pitAno dhama bhUlyo na hato ane jayAre bhAva bRhaspatie kumArapALane vinaMtI karI ke somanAthanuM maMdira samarAvavAnI jarUra che tyAre kumArapALe te navuM bAMdhI ApyuM hatuM. AmAM jainAcArya zrI hemacaMdrAcAryanI udAratA paNa tarI Ave che. teozrIe paNa kahyuM ke somanAthanuM maMdira samarAvIne teNe potAno rAjadharma bajAvavo joIe. gujarAtanA rAjAoe dharmane nAme keInA para julama gujAryo nathI. (ajayapALa eka apavAda hato.) siddharAja jayasiMhanA pUrvajo zaivadharma Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pALatA hatA. chatAM teNe siddhapuramAM mahAvIra svAmInuM ane aNahilavADamAM pArzvanAtha bhagavAnanA daherAsara baMdhAvyA hatA. rAjAonA pagale pagale temanA maMtrIo paNa cAlatA hatA. vastupALa ane tejapALa bane custa jaina hatA chatAM temaNe anya dhamaone upayogI thAya evAM ghaNuM kAryo karyA hatAM. jaina maMtrIonI jema jainAcAryoe paNa pitAnI lAgavagano upayoga ekalA jeno mATe nahi paNa samAjanA badhA vargo mATe karyo che. gujarAtamAM musalamAnonA Agamana pachI brAhmaNoe sarasvatI pUjana baMdha karyuM hatuM. paNa jainAcAryoe viSama kALamAM paNa sarasvatIne apUja rahevA dIdhI na hatI Aje paNa saMskRta, prAkRta ke jUnI gujarAtImAM jena munioe lakhelAM seMkaDe pustako upalabdha che. prophesara cImanalAle A pustakamAM kALakrama pramANe temano ullekha karyo che. A pustaka gujarAtanA ItihAsanA abhyAsIone ja nahi paraMtu madhyakAlIna hindanA abhyAsIone paNa ati upayogI thaI paDaze. aMgrejI na jANanArAone paNa upayogI thaI paDe mATe tenuM gujarAtI bhASAmAM bhASAMtara thavuM joIe. gujarAtanA ItihAsa para AvuM abhyAsa pracura pustaka lakhavA mATe ame lekhakane temaja tene bahAra pADavA mATe zrI vijaya devasUra saMdha jJAna samitine abhinaMdana ApIe chIe. muMbaI samAcAra, muMbaI Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gauhati yunivarsiTI jarnala, gauhati (AsAma)no abhiprAya Jainism in Gujarat (1100 to 1660 A. D) by Chimanlal Bhailal Sheth, M. A., L L B ., B. T. Ahmedabad. Published by shri Bigay devsur Sangh, Pydhoni, Bombay-3. 1953 p. p. 282 Rs. 5 In the eight chapters of Jajuism in Gujarat. prof Chimanlal Bhailal Sherh traces the growth of Jainism in Gujarat for five centuries from 1100 A. D. to 3600 A. D. The author has derived his materials from authori. tativae primary and secoudary Sources and he has ably established his thesis that Jainism was in a flourishing Condition in Gujarat during the period under review, receiving the patronagc of the rules of Gujarat, their ministers, and the leading citizens of the state, merchant princes, ladies of the airstocracy and the generous public. The book thr ws interesting light on the political and cultural history of Gujarat during the ascendancy of Jainism. Jainism was so deeply rooted in the heart of the people that even political disruptions could not disturb the fuil vigour of the religion. It not only survived the onslaught of Alauddin Khilji, emper or of Delhi but it also spread in and around Delhi and the Jain monks and scholars werc honoured by Akbar The great, Moghul Emperor. The Jain monks were eminent Scholars and they wrote valuable treatises of various types, such as Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ commentary biography prabandha, poem, kavya, grammar, logic. This book of Mr. sheth will be useful not only to the students of Jainism but be indirectly helpful to the students of Teachers' Training Colleges in our Country, inasmuch as it adds to our knowledge of the Educatonal activities of the time D.. Dasgupta GAUHATI UNIVERSITY Journal prophesara kezavalAla hiMmatarAma kAmadAra, vaDAdarAnA abhiprAya Iread with great interest the comprehensive and well-documented narrative of the Jain Contribution to the history and culture of Gujarat and Saurastra written by Mr. Chimanlal B. Sheth in English. The writer has consulted all a vailable literature which is extant in Sanskrit Prakrit anj Gujarati on the subject and he has tried, his utmost to connect it with the relevant persian literature of the period. The Treatment is lucid and balanced K. H. Kamdar, Professor of History and Politics, Baroda College, Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA A pustakamAM cAvIsamA jaina tIrtha kara mahAvIra svAmInuM jIvanacaritra saMkSiptamAM ApavAmAM AvyuM che. A leka ke paraleAkamAM sukhI thavA IcchanAra mATe bhagavAna mahAvIranuM samasta jIvana preraNAdAyI che. mAtApitAnA bhagavAna para anahada sneha hatA. mahAvIre paNa mAtApitAne sukha upaje evAMja kAryo karyAM che. Aje jyAre yuvAne ne eka vaga mAtApitA pratyenI peAtAnI pharaja cUke che ane temane trAsa Ape che tyAre mahAvIra kaMIka judAja tarI Ave che. peAtAnA jIvana dvArA mahAvIra kahI jAya che ke sukhI thavA IcchanAre mAtApitAnI AMtaraDI ThAravI joI e paNa khALavI na joi e. mAtApitA uparAMta vaDIleAne paNa te vinaya karatA. traNa jJAnanA dhaNI hatA chatAM jayAre temane pAThazALAmAM laI javAmAM AvyA. tyAre temaNe gurune anAdara karyAM nathI. mahAvIra janmathIja nIDara hatA. bIjA bALako jyAre sarpathI DarIne nAsI gayA tyAre mahAvIre sapane pakaDI bAjue mUkI dIdho. eka devabAle jyAre temane bivarAvavAnA prayatna karyAM tyAre tene mahAvIre sIdhA karI nAkhyA. bALake! bAlamahAvIra jevA nIDara ane viveka bane e IcchavA dvega che. mahAvIre jIvana paryanta pArakAnA hitaneAja vicAra karyA che. sukhI thavAnI gurU cAvI batAvatA hoya ema temaNe pArakAnA hitaneAja ane bIjAnA dRSTi binduthIja taivAnA prayatna karyAM che. meArAka sannivezamAM jayAre temaNe tApasAnA AzramamAM cAmAsu kayuM, tyAre tApaseA jhUMpaDInuM dhAsa khAvA AvatI gAyAne lAkaDIe mArI hAMkI kADhatA. vIraprabhue te gAyAne peAtAnI jhUMpaDInuM dhAsa khAvA dIdhuM. kulapatine jyAre A pasaMda na paDayuM tyAre, aproti thAya tyAM ane tevA sthAne na rahevAneA abhigraha laI cAtumasinI adhavacamAM vihAra karyAM. zUlapANi yakSanA sthAnamAM rahenArAne yakSa mArI nAkhatA hateA e jANavA chatAM tene pratikSeAdha karavA mATe vIre tyAM rAtatrAsA karyAM ane yakSane pratiSeAdhyA. accha dar nimittiyAnI rAjI roTI na jAya Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe prabhue tenI vinaMtI dhyAnamAM laI meArAka gAmathI vihAra karyAM. caMDakauzika leAkAne mArI nAkhatA hatA chatAM vIra tene pratimAdhavA gayA ane tenA uddhAra karyA. tejolezyAnI vidhi jANyA pachI geAzALA temane upasaga karaze ema jANavA chatAM geAzALAne tejolezyAnI vidhi batAvI. cha cha mAsa sudhI dhAra upasarga karanAra saMgama para krodha na karyAM eTaluM ja nahi paNa tenI dayA ci tavI. bhagavAna mahAvIra jagatanA mahAna keLavaNIkAra paNa hatA. mAtRbhASA zikSaNanuM mAdhyama hAvuM joI e e mata Aje sAmAnya rIte svIkArAyele che. paNa AjathI 2500 varSa pahelAM janatA janArdana na samaje evI bhASAmAM (sa MskRtamAM) meTAmeTA leAkeA vAteA karatA ane leAkabhASAmAM vAteA karanAra gAmaDIyA gaNAtA tyAre mahAvIre janahitArthe peAtAneA upadeza leAkabhASAmAM ApyA. gautama khune vIranI vAta sAcI lAgI ane temaNe paNa vIranu anukaraNa karI leAkabhASAnA upayoga karyo. bhagavAna mahAvIranA samayamAM samAja UMca ane nIca jAtimAM vaheMcAyaleA hateA. UMca jAtivALA nIca jAtivALAnI dhRNA karatA. vIrane A pasa Mda na hatuM tethI temaNe badhIja jAtinA leAkeAne peAtAnA saMdhamAM sthAna ApyuM. bhagavAna mahAvIre ahiMsA, avera, prema, saMyama, tapa, tyAga vagerenA sadeze| jagatane ApyA che. " emanuM darzana kevaLa vyakti mATe che ema nahi paNa samAja mATe paNa che. emane dharma kevaLa paraleAka mATeja nahI paNa A leAka mATe paNa che. emanI ahiMsA kAyaranI ahiMsA nathI. ahi MsA sAthe abhaya ane parAkrama samanvita che. emanI vANImAM vizvazAntinA patha pradananI kSamatA che" A pustakamAM jaina zAstrone AdhAre bhagavAna mahAvIranuM caritra ApavAmAM AvyuM che. chatAM anupayeAgathI bhUla rahI gaI hAya teA te sudhAravA AcAya bhagavAnA ane jaina gItArthAne vinaMtI karUMdhyuM. bhagavAna mahAvIranA jIvana caritramAMthI preraNA meLavI sau sukhI thAo, pArakAnuM hita karavAnI bhAvanAvALA bane ane rAgadveSathI mukta bato mukti sukha meLavA eja abhilASA. cimanabhAI zeTha Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa sva. manasukharAma uttamarAmanA suputra sva. narezacaMdra manasukharAmane temaja sva. padamAbena narezacaMdrane A graMtha arpaNa karuM chuM, Apa ubhayane AnaMdI svabhAva, svajano pratyeno Adara, ane kuTuMba mATenI gherI bhalI lAgaNIo sAthe samabhAva daSTi, A ApanA svabhAvajanya guNe sAthe ApamAM je dharmabhAvanAnuM bIja janmathI ja vavAyuM hatuM ene Ape bhUtakALamAM zraddhApUrvaka poSIne vikasAvI rahyAnuM ame nihALatA hatA. A badhI dhArmika pravRtti ane dharmAnurAgavRttithI Apa jIvanane dhanya banAvI zakayA. 2. Ape ApabaLe pUlakSmI upArjana karI teno dharmakAryamAM temaja sAmAjIka tathA paropakArArthe sadupayeAga karyo. pUjya AcArya deva zrI siddhisarIzvarajInA satata saMparkamAM AvavAthI tathA ApanA dharmaniSTha mAtuzrIe ApelA susaMskArothI Ape zubhakSetre -lakSmInA dAna karyA. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI tathA vidyAzALAnA upAzrayanA vahIvaTamAM temaja mAtara vi aneka jaina tIrthonA vahIvaTamAM kAryakSama phALo Apyo A badhAM kAryomAM temaja ApanA dAmpatya jIvanamAM Apa ubhayane saMpUrNa sahakAra ane prazaMsanIya phALe hato. ApanA jIvanamAMthI preraNuM laIne ApanA jevAja ane tethI paNa vadhAre satakAryo ApanA vArasa kare tevI mArI zubhecchAo. ApanA jIvanakALamAM Ape karela satkAryonuM smaraNa karIne temAMthI bIjAone preraNA maLe te hetuthI A pustaka Apane samarpaNa karU chuM. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pustaka lakhavAmAM mukhyatve kalikAla sarvajJa hemacaMdrasUrie lakhelA mahAvIra caritrane AdhAra levAmAM Avyo che. A uparAMta jaina dharma prasAraka sabhA, bAvanagare prasiddha karelo hemacandrAcAryane uparyukta pustakano gujarAtI anuvAda, kalpasUtra (khemAzAhI), goDIjI jJAnasamitie prasiddha kareluM mahAvIra caritra, paMDita dhIrajalAla TokarazInuM jaina dharmanuM rahasya, AcArya bhuvanabhAnu sUrina mahAvIranA pUrvabhava, hemacandrAcArya jaina sabhA, pATaNa taraphathI prasiddha thayeluM nyAya vizArada, nyAyatIrtha munizrI nyAya vijyajInuM jaina dazana, paMca pratikramaNa satra, tIrthakara caritra tathA judA judA lekhakee prasiddha karelAM covIsamA tIrtha karanA caritro vagere vagere aneka pustakone AdhAra levAmAM AvyA che. je je lekhako ane prakAzakonA pustakone A pustaka lakhavAmAM upayoga karavAmAM Avyo che badhAno huM AbhAra mAnuM chuM. lekhaka Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anumaNikA vIra stuti- pA. 1-2 -mahAvIra svAmIne pUrvabhava 3-13 nayasArane samakti-3 trIjo bhava marIci 3-6, soLamo bhava - vizvabhUti ke-8 aDhArame bhava - tripRSTha vAsudeva 9-12 trevIsamo bhava - priya mitra cakravatI 12-13 paccIsamo bhava - naMdana rAjaputra-13 prabhu zrI mahAvIrano janma bAlyAvasthA gRhasthAvAsa ane dIkSA 13-22 cyavana kalyANaka pA. 14 vardhamAna nAma pADavAno mAtA pitAno vicAra 15 mahAvIranI mAtRbhakita-15 trizalA mAtAne thayelo zoka-15 mAtApitAnA jIvatAM dIkSA na levAno prabhuno saMka95-16 mahAvIranI janmAbhiSeka ane janma mahesava 16-17 AmalakI krIDA-18 vArSika dAna-20 dIkSAno varaghoDo 21-22 dIkSA-22 dIkSA lIdhA pachI prabhune pahelA cha varSane vihAra Indra aTakAvela govALane upasarga-25 sahAyaka tarIke rahevA IcchatA Indrane prabhue karelo niSedha-26, prabhu morAka sannivezamAM-28. zUlapANi yakSanA pUrvabhavanuM vRttAnta zulapANi yakSe prabhune karelA upasarga-31 prabhue dIThelAM daza svapno-32 svapnano phalAdeza-33 prabhunuM bIju comAsu -morAka gAmamAM prabhunuM padhAravuM ane acchedaka nimittiyAnuM vRttAMta 34-6 caMDakauzikane pUrva nava 36-37 vIra prabhue caMDakauzikane Apela pratibodha 37-38 nAgasena zeThane tyAM prabhue kareluM pAraNuM -39 rAjAoe karelo prabhuno sAkAra-39 sudaMSTra deve prabhunuM nAva buDADavA karela niSphaLa prayatna-40 kaMbala ane saMbala devone purva vRttAta-40-42 puSya nAmanA sAmudrika zAstrIno vRttAnta 42-3 gozALAno upatti-43-4 gozALo niyativAda grahaNa kare che 44-5 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIranuM trIju comAsu dhULamAM maLelI gozALAnI khIra khAvAnI AzA-45-6 zApa ApI gozALAe bALeluM brAhmaNanuM ghara-46 caturtha cAturmAsa mukhadoSathI gozALAne maLelo methIpAka 47-8 zrI pArzvanAtha prabhunA saMtAnIya zrI municaMdrasUrinuM vRttAnta 48-9 rAkamAM prabhune thayela upasarga sAmAM ane jayatIkAe nivAryo 49-10 pAkhaMDIonA maMdiramAM prabhu ane gozALo 50-ra gozALAe bhakSaNa karela mRta bALakanuM mAMsa-para-3 haridravRkSa nIce prabhue sahana karela agnine upasarga-53-4 durvatananA pariNAme gozALAe khAdhelo mAra 54 cerAkamAM zALAe khAdhelo mAra 54-55 kalaMbukAmAM prabhunI dharapakaDa ane chUTakAro-pa5 lATadezamAM prabhue sahana karelA upasargo-55 vIranuM paMcamuM comAsu naMdiSeNasUrinuM vRttAMta - 6 kUpikamAM prabhunI dharapakaDa ane chUTakAre -pa6 gozALa prabhuthI chUTo paDe paNa paratApe 57 vaizAlImAM prabhune upasarga 57-8 kaTapUtanAe prabhune karela upasarga -58 kAvadhijJAnanI prabhune thayela prApti-58 chaThuM comAsu-58-59 zrI mahAvIra svAmIne bIjA cha varSane cha dastha vihAra sAtamuM comAsu, durvatanane lIdhe gozALAe khAdhelo mAra-59 lohArgamAM prabhunI dharapakaDa-59-60 IzAnendra ane vagura zeThe prabhune karela vaMdana 60-61-gozALAne maLelo methIpAka-61 AThamuM comAsu 61 navamuM comAsu vIra vANI jUThI pADavA gozALAne niSphaLa prayAsa-62 tApase mUkelI tejalezyAthI gozAlAne prabhue bacAvyo-62. gozAla ke je lezyA ane aSTAMga nimittanuM jJAna prApta karyuM -63 zaMkha rAjA tathA AnaMda zrAvake prabhune kareluM bhaktipUrvaka vaMdana-64 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamuM comAsu. zakrenTe karelI prabhunI prazaMsA-64-5 saMgamadevanI AzaMkA prabhune calAyamAna karavA saMgame karelI pratijJA-65 saMgamadeve vIraprabhune karelA viza ghora upasargo-65-70 saMgama svIkArela parAjaya-70 zake saMgamane svargamAMthI hAMkI kADhayo-71 agiyAramuM comAsu. camarendra grahaNa kareluM prabhunuM zaraNa-71 prabhune abhigraha-7ra caMdana bALAne vRttAnta-72-3 caMdanabALAe prabhune karAvela pAraNuM-74-5 bAramuM caturmAsa prabhunA kAnamAM govALiyAe khIlA ThokyA-siddhArtha ane kharakavaidya dUra karela prabhune khIlAne upasarga-76-7 prabhunI ugra tapazcaryA -77-8 tapazcaryAnA AhAra pANI aMge samAdhAna-78-9 vIra prabhune kevaLa zAne-79 caturvidha saMghanI utpatti vira prabhunI dezanA-80 IndrabhUti-prabhue dUra karele gautamano saMdeha-pAMcase ziSya sAthe IndrabhUtinI dIkSA-90-3 agnibhUtino saMzaya-pAMcase ziSyo sAthe agnibhUtinI dIkSA-83-4. vAyubhUtinI dIkSA-84 vyakta, sudhama vagere paMDitanA saMza prabhue dUra karyA-84-5 agiyAra gaNadhara-85. candanALA vagerenI dIkSA85. caturvidha saMghanI sthApanA ane caudapUrva ane agiyAra aMganI racanA -85-6 mahArAjA zreNika ane temanA kuTuMbIjane zreNikane rAjyAbhiSeka-87-8 abhayakumAra sukA kuvAne kAMThe UbhA rahI vIMTI hAra kADhe che-88-9. abhayakumAra zreNikane cela meLavavAmAM madada kare che-89-90, aMtaHpura bALavAnI preNikanI AjJAne amala karato nathI90- abhayakumAre ujajayinInA caMDapradyotane pAchA kADho-91. abhayakumAranuM haraNa-91-ra abhayakumArane chUTakAre-93 abhayakumAre dhoLe divase kareluM caMDa pradyotanuM haraNa-94, abhayakumAranI dIkSA-95 meghakumAranI dIkSA-5. mevakumArane pUrva bhava-96-cha. naMdiSeNa-98-99. zreNukane samakita. anAthI muna-19. zreNakanA Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuvA tathA rANIonI dIkSA-99-100 dugaMdhA rANI-100, vadhunmAlideva -101. dudu rAMka deva-101-2 kuputra keANika-103-4. padabhraSTa zreNika kArAgRhamAM-104 zreNikanuM mRtyu ane keANikane pazcAtApa-104-5 hatla, vihalanI dIkSA-105. vIranA rAjavaMzI bhA aMtima rAjaSi` udAyana-105-8 prasannacaMdrarAjarSi -108-9 ziva rAjarSi -109-110. hastipAla rAjA 110. A kumAra-110-1ra. * darzANa bhadra-112. vIra prabhunA pama bhakatA dhannAzAlibhadra-113-14. Ata6 zrAvaka-114, kAmadeva-115. cUlanI pitA-115. mRgAvatI ane yantInI dIkSA-115-16. RSabhadrata ane devAnandA-- 116. jamAddhi ane priya darzInA-117 rohiNeya cera-117-18. gautama svAmI-paMdarasA tApasAte pratimAdha-118-10. vIraprabhune pari vAra-119. vIraprabhunuM nirvANa-119, gautama svAmIne-kevaLajJAna-119-20. dIvALI-bhAIbIja-120-21. vIravANI-122-24, pariziSTa-mahAvIra svAmInA. sattAvIza bhavA-125-28. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhi patraka pR azuddha sazeSa 17 zuddha saroSa Adarza Ada 34 dvArA 43 dvAra zagAlanI siddhArtha NS rI zugAlanI siddhArtha kSIra bhavitavyatA musAphara zivadatta 46 47 bhavitavyataH musAphara zigadatta 58 25 2 3 IzAnendra IzAnendra navamuM comAsu zabdo kADhI nAkhe thagra namra saMgama devanI AzaMkA zabdo kADhI nAkhe upasargo upasargo dAMtavaDA dAMtavALA jAe jue 22. 2 0 88 sukrA sukrA sAmama rAjAti vINa nAgideve vaMdhyA sAma ta rAja vINa nAgiladeve vAMdhyA 105 118 29 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kIrtikarabhAi cunIlAla zAha (I.sa. 1898-i.sa. 1977) janma, mAtApitA kInikarabhAIne janma i.sa. 1898mAM suratamAM thayA hatA. temanA pitAnuM nAma cunIlAla ane mAtAnuM nAma maNibahana hatuM. nAnI umaramAM temaNe mAtAnuM sukha gumAvyuM hatuM. pitAzrI dhaMdhArthe amadAvAda AvyA tyAre kItikarabhAI paNa temanI sAthe AvyA hatA. tAlIma : cImanalAla nagInadAsa chAtrAlayamAM temaNe tAlIma lIdhI hatI. ahIM teoe ravAvalaMbana. Atma nirbharatA, sa yama, tyAgavRtti vagere saduguNo keLavyA hatA ane saune prema saMpAdana karyo hato. mAdhyamika zikSaNa puruM karI teo kolejamAM ucca zikSaNa levA gayA hatA paNa pratikuLa saMje gAne lIdhe temane loja choDavI paDI hatI. kartavya niSThA : koleja choDayA pachI temaNe kelI mIlamAM nekarI svIkArI hatI ane niSThApUrvaka kAma karyuM. temanI katavya niSThAthI bhIla mAlika temanA upara khuza hatA ane temane paradeza mokalyA hatA. varSo sudhI temaNe kelIka mIlamAM kAma karyuM hatuM. sAdAI nivRtta thayA tyAre lakSmIdevInI temanA para mahera hatI paNa teo sAdAIne ja varelA hatA. khAdIne jhabhbho, khAdInuM dhotIyuM ane TopI temane kAyamane piozAka hato temane tyAM putra, pautra ke pautrIne lagna prasaMga hoya tyAre paNa temaNe pozAka badale nathI. temane tyAM traNa traNa gADIo hatI chatAM teno upayoga teo bhAgyeja karatA ane ghaNI vakhata navaraMgapurAthI jina maracanTa sAyaTI sudhI cAlIne jatA. Ama lakSmIne upayoga temaNe pitAnA moja zekha pATe karyo nathI. jJAnapipAsA : sAdu ane saMyamI jIvana jIvanAra kIrtikarabhAIe pitAnI lakSmIne upayoga janakalyANArthe chUTe hAthe karyuM che. teo mAnatA ke sArA pustako jagatanA zreSTha mUka guruo che sugurune paNa tenI maryAdAo che. tene ane ArAma joIe che te potAnA jIvanakALa daramiyAna meLaveluM jJAna ja ApI zake che. te amara nathI eTale pite jIve tyAM sudhI ja zAnalahANI karI zake che. mAMdagImAM te jJAna ApI zakatA nathI. vRddhAvasthAmAM temanI zAna ApavAnI zakti ochI thAya che. keTalIka vakhata te ziSya upara gusse paNa thAya che paNa sArA pustakane AvI koI maryAdAo nathI. teo rovIse kalA jJAna ApI zake che. mAnavajAte hajAro varSomAM meLaveluM jJAna temAM sacavAyeluM heya che. surakSita pustake seMkaDo varSo sudhI jJAna ApI zake che vAcako upara Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo kadApi puro thatA nathI, A badhA kAraNone lIdhe temaNe pustaka prema keLavyo hato. kAlupura jJAnamaMdiramAM eka sArU jaina pustakAlaya che paNa tene lAbha gRhasthane maLato nathI eTale teo mAnatA ke navaraMgapurAmAM eka janatA upayoga karI zake evuM sAruM jene pustakAlaya hevuM joIe. e jyAre thAya, tyAre kharuM, paNa temaNe pitAne ghera eka sAruM pustakAlaya vasAvyuM hatuM. ane TalAka sArA pustakonA prakAzaka hatA. dAnavIra : che. kIrtikarabhAIne puNyAnubaMdhI puNyane udaya hato. tethI teo temanI lakSmIne sadupayoga karI zakayA hatA. jInamaMdira, janabiMba, chana Agama, chavadyA, sAtakSetra vageremAM temaNe paise vAparyo che. sAmAjIka kAryo aMge mAre temanI sAthe ghaNI vakhata javAnuM thatuM tyAre rastAmAM temanI pAse kaI mAgavA Ave to tene nirAza karatA nahi te vakhate temanI pAse paisA na hoya to mArA pAsethI laine paNa ApatA ane pAchaLathI mane ApI detA. ema kahevAya che ke temaNe eka lAkha rUpiyA karatAM paNa vadhu rakama jude jude ThekANe dAnamAM ApI che. A badhI zubha pravRttiomAM temanA patnI zAradA bahena ane suputro surendrabhAI, azokabhAI niraMjanabhAI ane atulabhAIne sAtha sahakAra hato. atre eka prasaMgane ullekha karUM to asthAne nahi gaNAya. kIrtikarabhAIe temanA jaNAvyA pramANe, mahesANA *sImaMdhara svAmInA maMdiramAM rU. 1001 lakhAvyA hatA ane te temaNe pahele varSe TrasTIone mokalI ApyA hatA. bIje varSe TrasTIone kItikarabhAI para patra AvyuM temAM temaNe jaNAvyuM hatuM ke tame daza varSa sudhI rU 1001 ApavAnuM kabula karyuM che te bIjA varSanA rU. 1001ne ceka mokalI Apo. kIrtikarabhAI mUMjhavaNamAM mUkAyA. temaNe temanA suputrane vAta karI surendrabhAI vageree mAnI lIdhuM ke karNadoSathI phItikarabhAIe daza varSa sudhI "ApavAnI vAta sAMbhaLI nahi hoya ane TrasTIonI mAgaNI vyAjabI haze eTale daza varSa sudhI hajAra hajAra mokalavAne badale surendrabhAIe dasa hajArane ceka TrasTIone ekI sAthe mokalI dIdho. ' dhArmika vRtti H katikarabhAI dhArmikavRttinA hatA. temane samaya zubha pravRttiomaja jato. sAmAyIka, pratikramaNa, janapUja, guruvaMdana, devavaMdana, 'navakAraM maMtra jApuM vagere temanI rAjanI pravRtti hatI. parahita viraLa jIvana teo jIvatA ane bIjAne madada karavA mATe haMmezA tatpara hatA. sevAne * temaNe dharma tarIke svIkAryo hato. saraLatA, udAratA, parakhAvRti, niSkapaTa 'bhAva, dhamaparAyaNatA vagere mATe teo jANatA hatA. * * ! Aje katikarabhAI nathI paNa temanA sukAnI suvAsa te mUkatA gayA che. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IN 00000 & Page #21 -------------------------------------------------------------------------- Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. narezacaMdra manasukharAma zAha janma tArIkha : 23-7-1904 svargavAsa tArIkha : 17-10-1975 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 sva. padamAbena narezacaMdra zAha janma tArIkha : 25-1-1908 svargavAsa tArIkha : 1-5-1961 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. kIrtikarabhAI cunIlAla zAha Page #27 -------------------------------------------------------------------------- Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. maNIbena cunIlAla zAha (sva. kIrtikarabhAInA mAtuzrI) Page #29 -------------------------------------------------------------------------- Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra caritra zrImate vIranAthAya sanAthAyAbhutakriyA mahAnaMda sarorAja marAlAyAhate namaH artha addabhuta lakSmIvALA, mahAAnaMdarUpa sarovarane viSe rAjahaMsa samAna ane pUjya evA mahAvIra bhagavaMtane namaskAra thAo. kR tA 5 rAdhe Dapi ja ne kRpA maMtha 2 tA ra H I Sa dubA zvA dra bhaMdra zrI vI 2 ji na ne traH zrI vIra bhagavAnanA netro aparAdha karanAra prANI upara paNa dayAne sUcavanArI kIkIovALA che ane (tethI dayA vaDe ja) jarA azruthI bhI jAyelA thaI gayA che. tevA mahAvIra prabhunA be netro kalyANa mATe thAo. jayati vijitAnya tejA surAsurAlIza sevitaH zrImAna vimalastrAsa virahita stribhuvana cUDAmaNirbhagavAna vizeSa prakAre bIjAnA tejane jitanArA deva, dAnavanA svAmI vaDe sevAyelA, kevaLa jJAna rUpI lakSmIvALA, nirmaLa tathA vizeSa prakAre bhayathI rahita, traNa bhuvanamAM mukuTa samAna evA (mahAvIra) bhagavaMta jayavaMta che. name dura rAgAdi vairIvAra nivAraNe arhate cAginA thAya mahAvIrAya tAyine ghaNuM ja kaTathI dUra karI zakAya evA rAga dveSa vagere AMtarika zatruonI senAne nivAranAra, cerIonA svAmI ane jagatanA ivenuM rAgadveSathI rakSaNa karanAra evA ahaMnta bhagavAna mahAvIrane namaskAra ho ! Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pannage. ca surendre ca. kauzike pAda `skRzi, nivizeSa manaskAya. zrI vIra svAmine namaH DaMkha mAravAnI buddhithI pagane sparza karanAra caMDakauzika sapanA upara ane kitathI namana karavAnI buddhithI pagane sparzI karanAra Indra upara paNa je mahAzayanuM mana sarakhuM ja che te mahAvIrane namaskAra thAe. vIraH sa`surA surendra mahiteA, vIra budhAH saMzritA: vIreNAbhihataH svakama nicarcA vIrAya nitya' namaH vIrAttI midaM pravRtta matula', vIrasya gheAra tapA vIre zrI dhRti kIti kAMti nizcaya: zrI vIra bhadra' diza zrI mahAvIra prabhu sava deva dAnava ane IMdro vaDe pUjAyela che. vIraprabhune paMDite Azraya karI rahelA che. vIra prabhu vaDe peAtAnA ka samuha haNAyeA che (eTale vIra prabhue peAtAneA ka samuha haNyA che.) evA zrI vIra prabhune haMmezA namaskAra thA. prabhu thakI A atula tItha prabhu che. vIra prabhunu tapa paNa ( ghaNu^) AkarUM che. vIra prabhune viSe lakSmI, dhIraja, kIti ane krAMtine! samuha che. evA he vIra prabhu ! amane kalyANa ApA ( amArUM kalyANa kare ). Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIrasvAmInA pUrva bhava nayasArane samakita pahelA bhavamAM vIraprabhune jIva pazcima mahAvidehamAM nayasAra nAme grAmapati hatA. eka vakhata te peAtAnA svAmInI AjJAthI kASTha mATe vanamAM gayA. khapeAre bhAjana samaye tene vicAra AvyeA. ahA ! A samaye koI atithi AvI jAya te bahu sArUM' ema vicArI cAre tarapha dRSTi pherave che, tevAmAM sAthI bhUlA paDelA sAdhuone joyA. sAdhuene joI te khahu khuzI thayA ane ahA ! huM kevA bhAgyazALI chuM ke bheAjana samaye AvA supAtra sAdhue mane ApyA', ema vicArI, remAcita thaI te sAdhuonI anna jaLa vaDe bhakti karI. pachI peAte bheAjana karI, sAdhue pAse jaI, namaskAra karI kahyuM, he, mahAtmAo ! padhAre, huM Apane rastA khatAvuM chuM." ema kahI sAdhue sAthe cAlyeA. mArgamAM cAlatAM sAdhuee tene ceAgya jANI eka vRkSa nIce besI dharmanA upadeza ApTe, ane tethI te samati pAmyA, nayasAra peAtAnA AtmAne bhAgyazALI mAnatA sAdhuene vaMdana karI potAnA gAma Avye. AyuSya puru thatAM aMte paMcaparameThThInA namaskArapUrvaka mRtyu pAthI khIje bhava saudhama devaleAkamAM deva thayA. trIjo bhava marIci devagatinu jIvana pUrNa karI nayasArane jIva trIjA bhavamAM cakravatI bharatanA putra marIci nAmane rAjakumAra thayA. marIcinA vidaDI veza eka divasa bhagavAna AdinAtha purimatAla nagarInA udyAnamAM padhAryA. cakravatI bharata mahArAjA peAtAnA parivAra sAthe bhagavAnane vaMdana karavA ane dharmopadeza sAMbhaLavA AvyA. bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI marIci saMsArathI virakta thaI gayA ane bhagavAna pAse dIkSA laI temanI sAthe vicaravA lAgyA. eka divasa unALAmAM tApa AdithI pIDita thaI vicAravA lAgyA-A saMyamane bhAra te bahuja AkarA che. hu' tene vahana karavAne zaktimAna nathI. vaLI A cheDIne ghera javu e paNa ThIka nathI." ema vicArI temaNe navIna jAtane veza race Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhue te manadaMDa, vacanadaMDa ane kAyadaMDa e traNa daMDathI virata thayelA che, huM traNa daMDathI virata nathI, mATe mAre tridaMDanuM cinha rAkhavuM. sAdhuo dravyathI maMDita thayelA che, tema rAga dveSa vajelA hovAthI bhAvathI paNa muMDita thayelA che; huM te nathI, mATe huM mastaka para coTalI rAkhI hajAmata karAvIza. sAdhuone sarvaprANAti pAtAdikathI virati che. huM te nathI. mATe huM sthalaprANAtipAtAdikathI virati pAmIza. sAdhue ziyaLa rUpa sugaMdhIthI vAsita thayelA che. huM nathI mATe huM zarIre caMdanAdi sugaMdhI vastuonuM vilepana karIza. sAdhuo moharahita che, huM te mehathI AcchAdita thayela . mATe huM chatra rAkhIza. sAdhue pagarakhAM vinA ughADe page cAlanArA che, huM pagamAM pAvaDIo paherIza. sAdhuo snAna karatA nathI, paNa huM ceDA jaLathI snAna karIza. sAdhue kaSAyarahita che. huM to kaSAya sahita chuM. tethI huM raMgelA bhagavAM kapaDAM paherIza." evI rIte marIcie. pitAnI ja buddhithI parivrAjakano veza nipajAvyuM. temane AvA vicitra vezavALA joIne leke dharma pUchavA lAgyA, paNa teonI AgaLa marIci te sAdhudharmanI prarUpaNa karatA ane pitAnI dezanA zaktithI aneka rAjaputrAdikene pratibadhI RSabhadeva prabhu pAse mokalI dIkSA apAvatAM. mekSanI IcchAvALA jIvane teo kahetA ke "sAco mArga te bhagavaMta 2Sabhadevano che. mArAthI te pramANe AcaraNa thaI zakatuM nathI tethIja meM A navo veSa dhAraNa karyo che." eka vakhata bhagavAna RSabhadeva vicaratA vicaratA adhyA AvyA. prabhune vaMdana karavA AvelA bharata mahArAjAe pUchayuM, "bhagavad ! ApanI A sabhAmAM kaI bhAvI tIrthaMkara che?" uttaramAM paramAtmAe kahyuM- "rAjana ! tamAro putra marIci A avasarpiNI kALamAM mahAvIra nAmanA vIsamA tIrthaMkara thaze, tathA mahA videha kSetramAM mUkA nAmanI rAjadhAnImAM priya mitra nAmanA cakravartI thaze; vaLI Aja bharata kSetramAM pitana nAmanA nagaranA svAmI tripRSTha nAmanA pahelA vAsudeva thaze." Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnanA mukhathI bhAvi vRttAMta sAMbhaLI bharata marIci samIpa jaI vaMdana karI belyAH "marIci, huM tamArA A vidaDI veSane vaMdana karato nathI. paraMtu tame aMtima tIrthaMkara thavAnA che e jANI tamArA bhAvI tIrthakarane vaMdana karuM chuM. saMsAramAM je mahAna padavIo gaNAya che, te sarve tamane maLI gaI che. tame A bharatavarSamAM tripRSTha nAmanA pahelA vAsudeva, mahAvidehamAM priya mitra nAmanA cakravatI ane A bhAratavarSamAM mahAvIra nAmanA covIsamAM tIrthakara thaze. " marIcine mada cakavatI bharata nI va.1I marIci ghaNI prasanna thayA. traNavAra paga sAthe hAthanuM AsphAlana karIne nAcatA nAcatA bolavA lAgyA, huM pahelo vAsudeva thaIza, sUkA nagarImAM cakravatI thaIza tathA chelle tIrthakara thaIza. aho ! mAruM kuLa ati uttama che. huM vAsudevamAM pahele, mArA pitA cakravatI emAM pahelA ane mArA dAdA tIrthaMkaromAM pahelA." evI rIte marIcie jAtino mada karavAthI nIca gotrakarma bAMdhyuM. rASabhadeva prabhu mekSe gayA pachI paNa marIci sAdhuo sAthe vicaratA hatA ane aneka mANasone bodha ApI ziSya karavA sAdhuene soMpatA. marIcinI mAMdagI eka samaya marIci bimAra paDyA. temAM vizALa sAdhu-samudAya sAthe vicaratA hatA, chatAM paNa temane asaMyamI samajI zramaNoe temanI paricayo na karI. have marIcine pitAnI asahAya avasthAnuM bhAna thayuM. A mAMdagImAM temane vicAra Avyo, "mAre je ziSya hoya to te mArI sAravAra kare." A saMbaMdhI temaNe yogya vyaktinI pasaMdagI karavAno nirNaya paNa karyo. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marIcinI utsUtra prarUpaNA ?? eka vakhata marIci pAse kapila nAmanA rAjaputra AvyeA. tene marIcie saMsAranI asAratAnA upadeza ApTeA. kapilane saMsAra para vairAgya AvyeA ane te cAritra levA taiyAra thayeA tyAre marIcime tene munimArga svIkAravAnu kahyu.. paNa kapile kahyuM. " huM ApanA ziSya thavA icchuM chuM. zuM ApanA matamAM dharma nathI ? " kapilanA AvA praznathI marIcine lAgyu` keA mAre ceAgya ziSya che. marIcie kahyuM, " ahiM paNa dharma che, ane tyA paNa dharma evI rIte marIci utsutra vAkaya khelyA eTale kapile temanI pAse dIkSA lIdhI. AvI utsUtra prarUpaNAne kAraNe marIcinuM saMsAra paribhramaN aneka ghaNuM vRddhi pAmyuM. che. " soLamA bhava-vizvabhUti seALamAM bhavamAM nayasArane jIva ( marIcinA jIva) rAjagRha nagaramAM vizvanI rAjAnA bhAI vizAkhabhUtinA putra vizvabhUti rAjakumAra thayeA. te yuvAvasthAmAM nagara bahAra udyAnamAM rahetA hatA. ane bhAgavilAsamAM jIvana vyatita karatA. enuM A sukha paTTarANInI dAsIethI na sahAyu. temaNe paTTarANIne kahyuM, " rAjyanA sukha vaibhave tA vizvabhUti bhagavI rahyo che. kumAra vizAkhanI rAjAne putra che, chatAM paNa vizvabhUtinA sukha vaibhavA AgaLa enAM sukha kaI gaNatrImAM nathI. kahevAne mATe bhale rAjya tamArU hAya, paraMtu ene vAstavika upabhAga tA vizvabhUtinAja bhAgyamAM lakhyA che. " vidhdhabhUti rAjakumAra dAsIenI vAtathI paTTarANInA hRdayamAM irSAgni prajavalita thayeA ane teNe kApagrahane Azraya lIdheA. A samAcAra maLatAM vizvanaMdI rAjA paTTarANI pAse gayA ane tene zAnta karavAnI ghaNI keziza karI. rAjAe ghaNI rIte samajAvI chatAM paNa jyAre te zAnta na thaI tyAre A vAta amAtya sudhI paheAMcI. amAtye rANIne samajAvavA ghaNA prayatna karyA paNa tene saphaLatA sAMpaDI nahi. a.khare amAtye rAjAne Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salAha ApI. "mahArAja ! devInA vacanane anAdara na kare. strI haTha che ! kadAca AtmaghAta paNa karI bese!" rAjAe kahyuM, "ene kaMI upAya nathI. amArI kulamaryAdA che ke jyAM sudhI pahelAM praveza karela purUSa bahAra na Ave tyAM sudhI bIje purUSa udyAnamAM praveza nathI karI zakato. vivabhUti vasaMtaRtu gALavA mATe udyAnamAM rahyo che te bahAra nahi nIkaLe. " amAtye kahyuM, "ene upAya thaI zake che." amAtye ajJAta manuSyanA hAthathI rAjA pAse banAvaTI lekha pahoMcADayo. lekha vAMcatAja yuddhayAtrA jAhera karI. A vAta vizvabhUtinA karNa sudhI pahoMcI te turata udyAnamAMthI nIkaLI rAjA pAse gayA ane rAjAne rekI pote yuddhayAtrA mATe cAlI nIkaLe. je pradezamAM zatrunA upadravanI hakIkata jAhera karavAmAM AvI hatI, tyAM vizvabhUti sainya sAthe jaI pahaye, paraMtu tyAM kaMI upadrava na dekhe. yuddhanI hilacAla paNa na nIhALI eTale vizvabhUti jevo go hato te ja pAcho pharyo. vivabhUti yuddhayAtrAe gayA eTale rAjakumAra vizAkhanaMdIe udyAnamAM potAnuM sthAna jamAvI dIdhuM. vivabhUti pAchA pharI rAjamahelamAM Avya ane udyAnamAM javA lAgyA, tyAre dvArapALee tene rokI kahyuM, "kumAra vizAkhAnaMdI aMtaHpura sAthe udyAnamAM rahela che tethI tame tyAM nahIM jaI zake." have vizvabhUtine jaNAyuM ke yuddhanI vAta vAstavamAM mane udyAnanI bahAra kADhavAno prapaMca mAtra hato. teNe krodhita thaI dvAra para rahela eka kaThAnA vRkSa para jorathI muSTiprahAra karyo. AthI nIce paDelA koThAothI jamIna DhaMkAI gaI vivabhUtio dvArapAlane kahyuM, "je pitAzrInuM gaurava na jALavate hota to huM A prakAre tamArAM mAthAM uDAvI deta." vizvabhUtimuni vivabhUtine A apamAnathI ghaNuM khoTuM lAgyuM. virakta banI te gherathI nIkaLI gayela ane AryasaMbhUta sthaviranI samIpe jaI dIkSA Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lIdhI. tene dIkSita thayele sAMbhaLI vizvanaMdI rAjA svajane sAthe muni pAse AvyuM ane tene namI, khamAvIne rAjaya levAnI prArthanA kare . paMtara vizvabhUtine rAjyanI IrachA na hatI eTale rAjAmahelamAM AvyuM ane vivabhUti munie guru sAthe bIje vihAra karyo. dIkSA lIdhA pachI vibhUtimuni vividha tapa karavA lAge. chaDuM, aThThamathI laI mAsakSamaNa sudhInI tIvra tapazcaryA karatAM karatAM deza videzamAM vihAra karavA lAgyo. eka samaya vivabhUtimuni mathurA gayA ane mAsakSamaNanI samApita karI, pAraNAne divase nagaramAM gocarI mATe pharavA lAgyo. te divase kumAra vizAkhanaMdI paNa lagna karavA mATe tyAM Avyo hato ane potAnI jAna sAthe rAjamArga para jaI rahyo hato. kALage vivabhUti muni tyAM thaI bhikSA mATe jaI rahyo hate. ene dekhI vizAkhanaMdInA sevakee karyuM, "rAjakumAra, Apa A munirAjane oLakho che?" vizAkhanaMdIe kahyuM-"nA" sevakoe kahyuM, "e vivabhUtikumAra che " vizvabhUti munine dekhatAM ja vizAkhanaMdInI AMkhomAM krodha bharAI AvyuM. sazeSa netrethI e munine joI rahyo hate. eTalAmAM eka gAye vivabhUtimunine ziMgaDAnA prahArathI bhUmi para pADI nAkhe. e dazya joI vizAkhanaMdI ane enA nokaro khaDakhaDATa hasI paDyA. "eka prahArathI ghaNu keThA pADI nAkhavAnuM tamAruM baLa kayAM gayuM ?" vibhUtimuni gAyane ziMgaDAothI pakaDI cakanI peThe upara ghumAvatAM beH "durbaLa siMhanuM baLa paNa ziyALIAothI nathI ullaMghAta" vizvabhUtimuninA AvA zauryathI vizAkhanaMdI ane sevake jhaMkhavANa paDI cAlyA gayA. viAvabhUtimuni tyAMthI pAchA pharyA. sAdhu jIvananuM pAlana karatAM AyuSya pUrNa karI mahAzuka kapamAM upanyA. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAra bhava tripRSTha vAsudeva mahAzuka devakathI cyavI vizvabhUtino jIva (nayasArane jIva) 18mA bhavamAM potanapuramAM tripRSTha nAmano vAsudeva thayA. patanapurano rAjA prajApati, prativAsudeva avagrIvano maMDalika hate. prajApati rAjAne be putra hatA. eka acalA ane bIje tripRSTha. eka samaya pitanapuranI rAjyasabhAmAM sAMskRtika kAryakrama cAlate hatuM. rAjA, rAjakumAra ane sabhAjano emAM masta thaI gayA hatA. barAbara te samaye avagrIvane dUta rAjasabhAmAM AvyA. rAjAe tanuM svAgata karyuM ane jalaso baMdha karAvI ene saMdezo sAMbhaLavA lAgyo. raMgamAM bhaMga pADanAra dUta upara kumAra ghaNo gusse thaye. teNe pitAnA nekarane kahyuM, "jyAre A dUta atrethI cAlyA jAya tyAre mane khabara Apaze." kAryo patAvI jyAre ta patanapUra javA nIkaLyA tyAre banne rAjakumArae tene khUba mAra mAryo. prajApatie jyAre A vAta jANI tyAre te ghaNo nArAja thaye. data, azvagrIvane A ghaTanAnA samAcAra na Ape te mATe teNe dUtane pAcho bolAvI tenuM ghaNuM sanmAna karyuM. te A vAta prativAsudeva avagrIvane na jaNAvavA vacana ApyuM. paraMtu enA sAthIe tenI pahelAM ja prativAsudeva pAse pahoMcI gayA eTale avagrIvane A ghaTanAnA samAcAra maLI gayA. dUtanA apamAnanI vAta jANe prativAsudeva azvagrIva ghaNe nAkhuza thaye ane pitAnA 1nuM apamAna karanAra ane rAjakumArone mArI nAkhavAno nirNaya lIdhe. eka bhaviSyavettAe prativAsudeva azvagrIvane kahyuM hatuM, "je manuSya tamArA caMDavega nAmanA dUtane mAra mAraze temaja zAlikSetranA madAMdha siMhane vidAraze teja tamane jAnathI mAraze." prativAsudeva avIve dUta mekalI pitanapuranA rAjA prajApatine kahevaDAvyuM, Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "tame zAlikSetramAM jaI tyAM upadrava karatA siMhane vidArI zAlikSetranI rakSA karo." putrane Thapako ApatAM pitanapuranA rAjA prajApatie kahyuM, "tamAe dUtanuM apamAna karI saMkaTa vaherI lIdhuM che. tamArI uddhatAIne lIdhe ja zAlikSetranuM rakSaNa karavAnI AjJA ApaNane prativAsudeva taraphathI maLI che." pitAnA svAmInI AjJA pramANe prajApati zAlikSetra javA senA sAthe nIkaLe paNa kumArae rAjAne kahyuM, "Apa ahiM rahe. e kAma mATe te ame jaIzuM." zAlikSetramAM pahoMcyA pachI kumAree vanapAlake temaja kheDUtene pUchayuM, "bIjA rAjAo vagere atre AvIne kevI rIte rakSaNa kare che?" kheDUtoe kahyuM, "jyAM sudhI khetaromAM dhAnya rahe che tyAM sudhI cataraMgI senAne ghero ghAlI teo ahIM rahe che ane siMhathI lokonuM rakSaNa kare che paNa siMhane saphaLatApUrvaka sAmano karavAnI hiMmata hajI sudhI keIe karI nathI." tripRSTha bolyA, "eTalA lAMbA samaya sudhI huM rokAvA mAgata nathI. tame mane siMhanuM sthAna batAve. " kheDUtae tripRSThane siMhanI guphA batAvI. rathamAM besI tripRSTha guphAnA dvAra para pahoMcyo. lekee jorathI zerabakAra karyo eTale siMha guphAnA dvAra para Avyo. siMhane joIne kumAre vicAryuM, "A te page cAlavAvALe che ane huM to rathamAM beTho chuM. A vyAjabI na kahevAya" tarata ja DhAla talavAra sAthe te nIce utarI gayo. pharI vicAra karavA lAgyuM, "A siMha kaMI zastrasajaja nathI mAtra nakha ja tenA zastro che ane huM to DhAla talavAradhArI chuM. A paNa vyAjabI na kahevAya? tethI tripRSTha DhAla talavAra paNa choDI dIdhA. parAkramI tripRSThane A pramANe sAmanA mATe taiyAra dekhI, siMha mAM pahoLuM karIne tenA para trATaka. paNa kumAre potAnA para dhasI AvatA siMhanA bane jaDabAone pecamAM laI jIrNa vastranI mAphaka phADI Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 phaikI dIdhAM. vanarAjane UbheAne UbheA ja cIrI nAkhyA. vanarAjanA trAsamAMthI chUTayA eTale leAkeAe jorathI hu nAda karyA. si'hanu' cAmaDuM laIne tripRSThotanapura tarapha prayANa karyuM. leAkeAe tamAma hakIkata prativAsudeva ambhagrIvane jaNAvI eTale te adekhAIthI khaLavA lAgyA, kumArAnuM kAsaLa kADhavA teNe pAtanapuranA rAjA prajApatine kahevaDALyuM, " have tame vRddha thayA che, tethI mArI sevAmAM kumArezane mekale. tamAre AvavAnI jarUra nathI." prajApatie kahevaDAvyuM, huM pote tamArI sevAmAM AvavA taiyAra chuM.' avagrIvane lAgyuM' ke kumAreAnuM kAsaLa kADhavAnI tenI melI murAda bara Avaze nahi. eTale te ghaNA gusse thaI gaye. teNe prajApatine kahevaDAvyuM, " tame mArI AjJAnA anAdara karyo che eTale huM tamAra nagara para caDAI karavA mAMgu chuM, tame mAre sAmaneA karavA mATe taiyAra thaI jAva. ,, prativAsudeva avagrIve peAtAnA moTA lazkara sAthe peAtanapura para caDAI karI; tripRSDa vagere paNa peAtAnI senA sAthe dezanI sImA para AvyA. khUnakhAra jaMga khelAyeA. yuddhabhUmi leAhIthI bhInI thaI gaI. nirdoSa, niraparAdhI aneka jIvAne saMhAra tripRSThane vyAjamI na lAgyuM. teNe azvagrIvane kahevaDAvyuM, "ApaNe banne yuddha karIe te ghaNu' sArU'. nirdoSa, niraparAdhI jIveAne mAravAthI ze| lAbha ?" azvagrIve tripRSThane prastAva ma MjUra rAkhyA. anne yuddha mATe bhegA thayA, banne ceAddhAe ghaNA vakhata sudhI laDayA chatAM kAMI ne vijaya maLyA nahi. chevaTe azvagrIve peAtAnu cakra tripRSTha para phekayuM. paNa sau keAInA Azcarya vacce, cakra prahAra karavAne badale tripRSThane pradakSiNA daI tenA hAthamAM thaMbhI gayuM. tripRSTha azvagrIvane peAtAnA parAjaya kabUla karI levA sUcana karyu, paNa jayAre azvagrIve tripRSThanu sUcana svIkAryuM nahi tyAre tripRSTha avIvanuM cakra tenA tarapha phe karyu. azrvagrIla marAce. avagrIvanA mRtyu pachI bIjA rAjAee paNa tripRSThanI zaraNAgati svIkArI. aDadhA bhArata vane kakhaje karI tripRSThe vAsudevanu pada dhAraNa karyu. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ in zopAlakanA kAnamAM sIsuM reDAvyu tr ekadA tripRSTha vAsudeve peAtAnA zayyApAlakane AjJA karI, "huM suI jAuM tyAre tAre A gAyata gAnArAene vidAya karavA; vAsudeva nidrAdhIna thayA, paraMtu jAgyA tyAre paNa gavaiAe gAtA hatA, tethI zayyApAlakane pUchyu, " te gAyana khaMdha kema na karAvyuM ? " zayyApAlake kahyuM " kAnane sukha ApanArU gayana sAMbhaLavAnA leAbhe '" A sAMbhaLI vAsudeva ghaNA gusse thaI gayA. teNe zayyApAlakanA khanne kAnAmAM tapAveluM sIsuM reDAvyuM. zayyApAlaka tatkAla maraNa pAmyA. te vakhate tripRSThe duSTa vipAkavALu kama AMdhyuM. te bhayamAM bIjA pApa kama karIne paNa ugra karma bAMdhyuM. tethI AyuSya pUrNa karI tripRSTha naragati pAmyA. trevIsamA bhava priyamitra cakravatI cAvIsameA bhava deva mahAvideha kSetramAM mUkA nAmanI nagarI che. tyAM dhanaMjaya nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene dhAriNI nAmanI paTarANI hatI. paTarANInI kukSiviSe tripRSThane jIva putra paNe utpanna thayeA. janma pAmatA cita samaye rAjAe tenu' priyamitra evuM nAma rAkhyuM. priyamitra uMmaralAyaka thayA eTale dhana Mjaye tenA rAjayAbhiSeka karI dvIkSA lIdhI. cha khaMDa pRthvI jItI laI priyamitre cakravatInA sukha bhAgavyA. 66 eka divasa udyAnapAlakeAe praNAma karIne nivedana karatA jaNAvyuM ke, he deva ! Apane vadhAmaNI ApIe chIe ke bhagavata peTTalAcAya -mahu ziSyeAnA parivAra sAthe ApanA udyAnamAM padhAyo che. '' samAcAra sAMbhaLI cakravatI ghaNA rAjI thayA. gajendra para ArUDha thaI saparivAra sahita te udyAnamAM gayeA. peTTila cA nuM pravacana sAMbhaLI cakravatI ne vairAgya AvyA ane teNe dIkSA lIdhI. priyamitre lAMbe samaya dharma dhyAnamAM gAjyeA. gurunI ArAdhanAmAM citta lagADayuM. jinezvara praNita siddhAMte bhaNye. mahu vidhatapa karyAM. pramAda, unmAda ane mAyA prapatrane tyAga karyAM. niLa guNu Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samUhono saMgraha karyo. kAma pramukha samasta ripuone jItyA. pitAnA jIvitanI jema badhA prANIonI rakSA karI sukha duHkha, maNi-pASANa zatru mitrAdikamAM tulA-tarAjanI jema samAna cittavRtti dhAraNa karI. AyuSyane ane anazana karI priyamitra zukra devalokamAM devapaNe. utpanna thayA. pacIsamo bhava naMdana rAjaputra chavIsamo bhava-deva devabhavamAMthI evI priyamitrane jIva (nayasArano jIva) pacIsamA. bhavamAM A bharata kSetranI chatrA nAmanI nagarImAM jItazatru rAjAnI bhadrA, rANIne tyAM naMdana nAmane putra thayo. yuvAna putra para rAjyano bhAra nAMkhI pitAe pratrajyA aMgIkAra karI naMdana rAjAe lAMbA samaya. vizALa rAjya bhegavyuM. aMte dIkSA grahaNa karI. naMdanakAnI ArAdhanA nadana trASie samyagadarzanAdi guNe ane tene dhAraNa karanAra mahArane atyaMta vinaya karyo. mULa guNa (mahAvrata) nuM aticAra rahita pAlana karyuM. zratAbhyAsamAM satata upagavaMta banyA. saMsArathI virakata thayA. zaktine gopavyA vinA dAnAdidharmonuM pAlana karyuM. bAra prakArano tapa karyo, pratidina avazya karavA lAyaka kartavyonuM bhAvapUrvaka pAlana karyuM. zrI jinakata mArganA prabhAvane vistAryo. sAdhamikenuM vAtsalya karyuM. jagatanA jIvone sukhI karavAnI bhAvanA bhAvi. je je prakAre bIjAo para upakAra thAya, te prakAre temaNe udhama karyo. vIsa sthAnake vaDe tIrthaMkara nAma karma upAryuM. AyuSya ne aMte anazana karI naMdanaRSino jIva devAmAM devapaNe utpanna thaye. prabhu zrI mahAvIrane janma, bAlyAvasthA, gRhasthAvAsa ane dIkSA bhagavAna mahAvIranuM cyavana kalyANaka tathA garbhApaharaNa Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 chellA bhavamAM bhagavAna mahAvIranA jIva devaleAkathI pavIne brAhmaNa kuMDa nagaramAM RSabhadatta brAhmaNanI bhAryo devAna dAnI kukSimAM utpanna thaze. teja samaye sukha zayyAmAM sUtelI devAnaMdAe cauda mahAsvapnA joyAM. jAgRta thayA pachI devAnaMdAe nimitta vidyAnA jANakAra peAtAnA pati RSabhadattane svapna dunanuM phaLa pUchyuM, RSabhadatte kahyuM, svapna bahu suMdara che. tame vedapAragata putra-ratnane janma Apaze. ' svapnAnuM su Mdara phaLa jANIne harSita thayelI devAnaDhAe 82 divasa sukhapUrvaka pasAra karyo. paNa 83 mA dinanI rAtrie teNe niMdrA daramiyAMna evuM dRzya joyu ke "peAtAne pahelAM AvelAM cauda mahAsvapna trizalAdevIe harI lIdhAM. " vAta sAcI hatI teja samaye sukhazayyAmAM sUtelA trizalAdevIne cauda mahAsvapna AvI rahyAM hatAM. Ama kema banyuM ? kAraNa e hatu ke tI karA ghaNuMkharU kSatriyakuLamAM ja janme che. carama tIthaMkara mahAvIranuM brAhmaNa kuLamAM AvavuM e eka Azcarya hatuM. A ghaTanAthI hyeAbha pAmelA saudharmendra hariNaigameSI nAmanA devane khelAvI kahyuM hatuM ke, " tIrthaMkarAnA janma brAhmaNa kuLamAM thayeA nathI, thatA nathI. mATe tame carama tI kara mahAvIra svAmIne devAnaMdAnI kukSimAMthI laIne trizalAdevInA gamAM mUkI do ane trizalAdevInA garbhamAM rahelI putrIne devAnaMdAnI kukSimAM mUkI do. " tethI iMdranI AjJA pramANe hariNaigameSI deve garbhAnu parAvartana karI nAkhyuM hatuM. AthI devAnaMdAnA svapnA harAI gayAM hatAM ane trizalAdevIne cauda mahAsvapna AvI rahyAM hatAH svapnadarzana pUruM thatAM trizalA kSatriyANI jAgI gayAM. temaNe svapnAnI vAta siddhArtha rAjAne jaNAvI. siddhArtha rAjAe savAre svapnalakSaNu pAThakeAne kheAlAgyA. svapna lakSaNa pAkAe badhI vigate sAvadhAnIthI sAMbhaLyA pachI kahyuM, "A svapnAnA phalasvarUpe trizalAdevI eka evA putra ratnane janma Apaze ke je cakravatI athavA tIthaMkara thaze." Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 tiyaka "bhaka devoe siddhArtha rAjAnA bhavanamAM bharelA mahAnidhAne je divasathI bhagavaMta mahAvIra trizalA rANInA udarakamaLamAM AvyA, te divasathI IndranI AjJAthI tiryapha lUMbhaka devatAo vividha mahAnidhAne vAraMvAra siddhArtha rAjAnA bhavanamAM bharavA lAgyA. eTale te jJAtakuLa paNa dhana, dhAnya, rAjya, baLa, vAhana, keSThAgAra, prIti, satkAra vagerethI atyanta vRddhi pAmavA lAgyuM, temaja siddhArtha rAjAne paNa pUrve je namyA na hatA evA rAjAo paNa tAbe thayA. vardhamAna nAma pADavAne mAtApitAne vicAra ekadA bhagavaMtanA mAtApitAne AvA prakArane vicAra AvyA ke, "jayArathI A garbha utpanna thaye tyArathI dhana, dhAnya, kanakAdithI ApaNe vRddhi pAmyA chIe, mATe jyAre e janma pAmaze tyAre e putranuM vardhamAna evuM guNaniSpanna nAma ApaNe pADIzuM. mahAvIranI mAtRbhakti | tIrthakaro garbhamAM Ave che tyAre mati, zrata ane avadhi e traNa jJAnathI yukta hoya che. te rIte carama tIrthakara mahAvIra paNa traNa jJAnathI yukta hatA. temaNe ekavAra potAnA jJAnathI joyuM ke mArA halanacalanathI mAtAne kaSTa thAya che. tethI temaNe halanacalana baMdha karI dIdhu ane rathira thaI rahyA. trizalA mAtAne thayele zeka parantu jinezvara tevI rIte niSpada rahetAM trizalA kSatriyANI ciMtavavA lAgyAM, "zuM mAro garbha gaLI gaye ke devAe harI lIdhe? zuM udaramAM ja naSTa thaze ke keIe thaMbhI dIdhuM haze? jo emAMthI kaMI paNa thayuM hoya te mAre have jIvavAnuM kAMI kAma nathI. kAraNa ke mRtyunuM duHkha sahana thAya paNa AvA garbhanA vicAganuM duHkha sahana karI zakAya tema nathI. " A pramANe AkhtadhyAna karatA devI keza chUTA mUkI, kara upara mukhakamaLa rAkhI rUdana karavA lAgyA. badhA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 AbhUSaNA cheDI dIdhA. samIe sAthe paNa khelavAnu adha karyu ane sUvuM ke jamavuM tajI dIdhuM. A samAcAra jANI siddhArtha rAjA, putra naMdIvadhana ane putrI sudanA vagere kheda pAmyA. rAjabhavanamAM azantiA phelAI gaI, mRdaMgane dhvani baMdha thayA ane sa'gItanA nirdoSa virAma pAmyA. te avasare prabhue jJAna vaDe mAtApitAne duHkha utpanna thayela jANI temanA sukhArthe peAtAnA aMgeApAMga hulAvyAM. mAtApitAnA jIvatAM dIkSA na levAnA prabhunA sapa mArA garbha hajI akSata che ema jANI trizalAdevI harSa pAmyA. rAjabhavanamAM paNa badhA leAkeA ghaNA khuzI thayA. pachI bhagavAna mahAvIra ciMtavavA lAgyA, " mAtA pitAnI mArA para apAra mamatA che. haju te temaNe mArUM mukha paNa joyuM nathI, chatAM mArA viceAganuM ATaluM badhuM duHkha anubhave che. te jyAre huM temaneA tyAga karIne dIkSA laIza tyAre teone keTalu' badhu duHkha thaze ? tee kadAca jIvitanA tyAga paNa kare. ,' ema citavatA jananI janakanA satASArthe temaja Itara janAne paNa jANe Ada raju karatA heAya tema, gamAM hatA tyAre prabhue abhigraha lIdhe ke " mAtApitAnA jIvatAM huM' pratrajayA aMgIkAra karIza nahi. ' gaCsthiti pUrNa thaye, caitra suda terasanI raLiyAmaNI rAtrie caMdra hasteAttarA nakSatramAM AvyA tyAre trizalAdevIe sihanA lAMghanavALA eka atyaMta suMdara putrane janma ApyuM. e kSaNa lekanA mahAna udyotanuM kAraNa manI. Akhu vizva eka prakAranA anivacanIya sukhane anubhava karavA lAgyuM. prabhu mahAvIranA janmAbhiSeka . prabhu mahAvIranA janma thatAMnI sAthe ja saudharmedranuM idrAsana karyuM. chappana dik kumArikAoe AvIne sava sUtikrama karyuM ane potapeAtAnA AcAra pramANe maMgaLakriyA karI. saudharmedra vizALa deva samUha sAthe prabhugRhe AvyA. trizalAdevIne avasvApinI nidrA ApI, temanI khAjumAM prabhunA pratiSTi ane sthApI, paramAtmAne snAnAbhiSeka karavA Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 mATe meruparvatanA zikhare gayA. tyAM khAkInAM tresaTha IMdro paNa saparivAra AvI pahAMcyA. A samaye prabhunA laghu dehane nirakhI saudharmendranA manamAM sazaya upajgyA ke, paramAtmA ATalA badhA kaLazeAtuM jaLa kema sahana karI zakaze ?' prabhue IMdranA A saMzaya avadhijJAna dvArA jANI arihaMta-tI karAnI acittvazaktine sAkSAtkAra karAvavA mATe phakta peAtAnA jamaNA paganA aMgUTho merupa tanA zikhara para cAMcaiA. kSaNamAtramAM merupa ta kaMpI UDaceA, dharatI dhaNadhaNI UThI, nadIenA nIra uchaLavA lAgyA, sAgaramAM atizaya garava thavA lAgyuMA. i'dra acAnaka A prakepa thavAnuM kAraNa samajavA prayatna karyo te tene paramAtmAnI sa khAlaceSTA samajAI pAtAnA saMzayaneA nAza karavA mATe paramAtmAnI A krIDA joI saudhame ke paramAtmAne khamAvyA ane apUrva utsAhathI prabhune snAnAbhiSeka karI, puna : mAtA sanmukha mUkI, sadeva gaNu svasthAne gayA. prabhunA janma maheAtsava putra janmanI khuzAlImAM rAjA siddhArthe kArAgRhamAMthI kedIone cheDI mUkayA. trIje divase mAtApitAe prasanna thaI prabhune sUcaMdranA dana karAvyA. ae divase* madhura svare maMgaLa gIta gAnArI saubhAgyavatI strIenI sAthe rAjA rANIe rAtri jAgaraNeAtsava karyo. agiyAramA divase siddhArtha rAjA ane trizalAdevIe putrane jAtaka` mahAtsava pUrNa karyAM. khArame divase rAjAe pAtAnA sagAMvahAlAM ane jJAtiba ene melAvyA ane temane satkAra kaca ane pahelAM karelA saMkalpa pramANe putranu nAma vardhamAna pADayuM. 'prabhu meATA upasargAthI paNa kaMpAyamAna thaze nahi ' evuM dhArI idre jagatpatinuM mahAvIra evuM nAma pADayu.. 2 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 AmalakI krIDA paMcadhAvathI ucharatA vadhu mAnakumAra zukala pakSanA caMdranI jema dinapratidina vRddhi pAmavA lAgyA. mAtApitAe rAjakumArane ceAgya vAtAvaraNamAM temane rAkhyA hatA. vinaya, viveka ane vIratAthI vibhUSita vadhamAna pUrvabhavanI puNyaprakRtine lIdhe saune priya thaI paDyA hatA. eka vAra tee! peAtAnA mitro sAthe 'AmalakI krIDA' karatA hatA. A krIDAmAM dUra pheMkAyelA lAkaDAneA eka nAneA daDA dAvavALe levA jAya. teTalIvAramAM badhAe jhADa para caDI javAnu hatu. jee e rIte jhADa para caDI na zake ane dAvavALAne hAthe pakaDAI jAya, tenA para dAva AvatA. daDA pheMkAtA dAvavALA tene levAne doDayA eTale badhA bALakeA eka pachI eka jIda' juduM' jhADa pasa'da karIne tenA para caDI javA lAgyA. vadhu mAnakumAre paNa eka jhADa pasaMda karyuM, paNa pAse jaI jue che te tenA mULamAM eka jherI sApa paDelA hatA. vamAne jarA paNa DaryAM vinA sane pakaDI lIdhe| ane thADe dUra mUkI dIdhA. kumArene jyAre A vAtanI khabara paDI tyAre teo vIranA bhArAbhAra vakhANa karavA lAgyA. vidyAdhyayana prabhu ATha varasanA thayA eTale pitAe temane abhyAsa karAvavA mATe nizALe mUkavAnA vicAra karyAM. te vakhate iMdranuM siMhAsana kaMpAyamAna thayuM eTale IMdra avadhijJAnathI prabhunA mAtApitAnI adbhuta saralatA jANI ane 'are zuM sajJa prabhune ziSyapaNuM hAya ?' ema vicArI tatkALa tyAM AvyeA. prabhune nizALe laI javAmAM AvyA. iMdre prabhune upAdhyAyanA Asana para besADyA. pachI praNAma karI prAthanA karI eTale prabhue zabdapArAyaNa (vyAkaraNa) kahI khatALyuM. e zabdAnuzAsana bhagavaMte iMdrane kahyuM eTale te lokamAM aMdra vyAkaraNa tarIke prakhyAta thayuM. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta hAtha UMcI kAyAvALA vardhamAna anukrame yauvana vayane pAmyA. mAtApitAnI AjJAthI prabhue samaravIra rAjAnI putrI yazodA nAmanI rAjakanyA sAthe pANigrahaNa karyuM. tenAthI prabhune priyadarzanA nAmanI eka putrI thaI. te yauvana vayane pAmI tyAre jamAli nAmanA rAjakumAranI sAthe paraNI. prabhunA aThThAvIsamAM varSe mAtApitA anazana pUrvaka marI devakamAM gayA. moTAbhAI naMdivardhanane rAjyAbhiSeka thaye. garbhAvAsamAM ja lIdhela abhigraha pUro thayo eTale dIkSA levA mATe temaNe moTAbhAI naMdivardhananI anumati mAgI. moTAbhAIe kahyuM ke, "bhAI, mAtApitAnA viyAganuM zULa hajI zamyuM nathI. e duHkha hajI mane visAre paDayuM nathI. eTalAmAM vaLI tame dIkSAnI vAta kare che tethI mane ghA upara kSAra nAkhyA jeTale saMtApa thAya che. AvI sthitimAM tamAre mane choDIne javAnI vAta paNa na uccAravI joIe." vairAgya raMgathI raMgAyelA prabhue kahyuM, "vaDIlabaMdhu ! A saMsAramAM dareka jIve anekavAra mAtA, pitA, bhAI, bahena, bhAryA ane putranA saMbaMdha bAMdhyA. tAtvika daSTie joIe te kaI kaInuM nathI. mATe zeka, saMtApa cheDI deve e ja ucita che." rAjA naMdivardhane kahyuM, "tame kahe che te saMpUrNa satya che. paNa tame mane eTalA badhA priya che ke tamAre viraha mane saMtApakAraka thaI paDaze. mATe atyAre dIkSA levAnuM mulatavI rAkhI haju be varasa mArA AgrahathI khamI jAva te bahu sArUM. "prabhue jaNAvyuM ke, "bhale tamAre Agraha che, te hajI be varasa ghera rahIza. paNa havethI mAre mATe keIpaNa prakArane AraMbha karaze nahi. huM prAsuka AhAra-pANI vaDe mArA zarIrane nirvAha karIza. vacana ApyA pramANe prabhu be varSa vadhAre kuTuMbIjane sAthe rahyA, paNa te be varSa praryanta prabhu niravA AhAra karatA. jaLa paNa acita ja pItA ane hAtha, paga, mukha paNa acita jaLathI tA. te vakhatathI ja temaNe jiMdagI paryanta brahmacarya pALyuM. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 lokAtika devane saMketa pitAnI pratijJA pUrNa thayelI hovAthI prabhu piote ja dIkSA levAne taiyAra hatA, tyAre lekAntika dee dIkSAne eka varasa bAkI rahyuM hatuM tyAre pitAnA zAzvata AcAra pramANe prabhune dIkSAne avasara ApyAnuM sUcavI dIdhuM. prabhu svayaM saMbuddha che. temane keIna upadezanI apekSA hotI nathI, paraMtu pitAnA AcArane mAna ApI kAntika de A saMketa sUcavI jAya che. vArSikedAna bhagavAna mahAvIra avadhijJAna ane avadhidarzana vaDe pitAne dIkSAkALa barAbara jANatA hatA. dIkSAkALa najIka Avele jANI teoe hIrA, mANeka, motI, suvarNa, dhana, dhAnya, hAthI, gheDA, ItyAdine tyAga karI yAcake tathA svagetrIone vaheMcI ApyuM. dIkSA levAne eka varSa bAkI hatuM tyArathI ja temaNe vArSika dAna ApavAnuM zarU karyuM. vArSika dAna saMbaMdhamAM ema kahevAya che ke dAnanI evI te vRSTi thaI ke daridrIonA dAridraya ane yAcakenA dInatArUpI dAvAnaLa cheka zAnta thaI gayA. keTalAka purUSane navAM AbhUSaNe, vastro ane azvo vagere sAthe ghara tarapha AvatAM joI temanI patnIe temane oLakhI paNa na zakI. pachI jyAre puruSoe sogana khAdhA, khAtrI ApI, nizAnIo ApI, tyAre ja strIone khAtrI thaI ke A bIjA koI nahi paNa temanA pitAnA ja pati che. vArSika dAnanI vidhi samApta thatAM, prabhue pitAnA vaDIlabadhu naMdivardhanane kahyuM, "he rAjana ! tame kahelI mudata have pUrI thAya che, tethI have huM dIkSA svIkAruM chuM. " A vAta saMbhALI naMdivardhane paNa anumati ApI. dIkSA mahotsava karavA mATe AkhA kSatriyakuMDa nagarane dhvaja, patAkA tathA teraNathI zaNagAyuM. pacAsa Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanuSya lAMbI, pacAsa dhanuSya pahoLI ane chatrIsa dhanuSya UMcI caMdraprabhA nAmanI pAlakhI taiyAra karAvavAmAM AvI. dIkSAne varaDe AvA prakAranI pAlakhImAM besIne prabhu dIkSA levA mATe nIkaLyA. prabhunA jamaNu paDakhe kuLanI mahattA strI bhadrAsana upara beThI hatI ane DAbe paDakhe dhAvamAtA dIkSAnAM upakaraNa laIne beThI hatI. A uparAnta chatra, cAmara, kaLaza, paMkhA ItyAdi laIne anya gAravALI svarUpavatI tarUNa nArI e beThI hatI. rAjAne naMdivardhananI AjJAthI tenA sevakoe pAlakhI upADI ane pachI zakrendra, IzAnendra, camarendra tathA balIndra ItyAdi I ndro ane devoe prabhunI pAlakhI upADI puSpavRSTi karI. duMdubhi vAgI rahI hatI. nebata gagaDI rahI hatI. vAcha vAgI rahyA hatA. aneka prakAranA vAjIbene nAda AkAzatala ane bhUtala para patharAI rahyo hate. vAjIMtrano karNapriya nAda sAMbhaLI nagaravAsI nArIe potapotAnAM kArya cheDI utAvaLathI deDatI deDatI AvI prabhune nIrakhavA UbhI rahI. prabhunA varaghoDAmAM hAthI, ghoDA, ratha, pAyadaLa, sinya, vIrapuruSe, hasAvanArI ToLIo, nRtya karanArI ToLIo, strIo, purUSa, bALake, deza dezanA rAjA mahArAjAo, rAjakumAre, amaladAro, bhATacAraNe, kuTuMbIjane, zeThIyAo, sArthavAha tathA idro, deva, devIo vagere prabhunI AgaLa pAchaLa cAlatA hatA. aneka strI puruSonA namaskAra prabhue pitAnA jamaNA hAthathI grahaNa karyA. e rIte eka pachI eka ema hajAre gharanI paMktio oLaMgIne prabhune varagheDo AgaLa cAlavA lAgyA. puSponI vRSTie, sugaMdhI padArtho, puSpamALAo ane alaMkAranI bhAva: dedipyamAna lAgatA bhagavAna mahAvIra dIkSA levA mATe jJAtakhaMDavana tarapha AgaLa vadhavA lAgyA. bhagavantanI pAchaLa hAthI upara beThelAM, Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manahara chatra vaDe zobhatA ane cAmara vaDe viMjhAtA naMdIvardhana rAjA paNa dhIme dhIme AgaLa gati karI rahyA hatA. dIkSAne varavADe kSatriyakuMDa nagaranI madhyamAM thaIne pasAra thaI jJAtakhaMDavana nAmanA udhAnamAM, jyAM azoka nAmanuM uttama vRkSa hatuM tyAM AvyuM. pAlakhI nIce utarAvI prabhu pite nIce utaryA ane pitAnI meLe ja AbhUSaNe ane alaMkAre utAravA lAgyA. kuLanI mahattarA strIe haMsalakSaNa sADImAM te laI lIdhA ane prabhune vaMdana tathA namaskAra karI eka bAju khasI gaI. Ide prabhunA skaMdha upara eka devadUSya vastra nAkhyuM. pachI prabhue. paMcamuSTi vaDe sarvekezane lonca karyo. zakrenDe te keza devaduSya vastramAM laIne kSIra sAgaramAM nAkhyA. pachI teNe pAchA AvIne sarva ke lAhala aTakAvyA eTale prabhue siddhane namaskAra karI cAritra grahaNa karyuM. turataja prabhune cothuM mana:paryava jJAna mAgazara vada dazamane divase utpanna thayuM. A samaye prabhue chaThTha tapa karyo hato ane temanI uMmara trIza varasanI hatI. III Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSA lIdhA pachI prabhune pahelA - cha varSane vihAra gRhasthAvAsamAM rAjakumAra gya vaibhavamAM ucharela vardhamAna kumAre "mahAvIra' ne ucita ucca keTinI duSkara jIvanacaryA zarU karI. rAjasaMpatti, rAjakuTuMba vagerene tRNa samAna samajI, tene tyAgakarIne vIrakumAre zramaNapaNAno svIkAra karyo. cArajJAna vaDe vibhUSita zramaNa bhagavAna mahAvIra vihAra mATe baMdhuvarganI anumati laI jJAtakhaMDathI AgaLa cAlyA. premavaza banyuvarga paNa jyAM sudhI prabhu daSTigocara rahyA tyAM sudhI prabhu sAme ekITaze joI rahyo, ane prabhunA viyegathI cittamAM viSAda pAmI tyAMja Ubhe rahIne gadgad kaMThe belavA lAgyA ke, he vIra! tamArA vinA zunya araya samAna evA ghera ame kevI rIte jaIzuM? he badhu! tamArA vinA vArtAlApane Ananda kenI sAthe karIzuM ? kenI sAthe besIne bhojana karazuM?" "he Arya vIra vIra' kahI tamone belAvIne tamArUM darzana thatAM atizaya premathI ame harSa pAmatA, paNa have tamArA viyogathI nirAzrita banelA ame kone Azraye jaI zuM?" "he bAMdhava! amArI AMkhone amRtanA aMjana sarakhuM atipriya tamAruM darzana ane kyAre thaze ?" ItyAdi gadgad kaMThe bela ane AMsuDAM pADate baMdhu varga nisteja mukhe ghera gaye. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSAlIdhA pachI prabhune thayelA pratikULa ane anukULa upasargo prabhune dIkSA mahotsava vakhate IndrAdi devoe je gozIrSacaMdanAdi sugaMdhamaya uttama padArthothI tathA puSpothI pUjyA hatA. te padArthonI sugaMdhI cAra mahinAthI paNa vadhAre samaya sudhI prabhunA zarIra para tevI ja rahI hatI. AvI alaukika sugaMdhIne lIdhe dUra dUrathI kheMcAIne AvelA bhamarA prabhune DaMkha devA lAgyA. cAre tarapha phelAI rahelI sugaMdhIne lIdhe keTalAka juvAnIA gaMdhapurA mAgavA lAgyA, paraMtu mahAvIra te mauna rahyA. tethI teo krodhAyamAna thaI prabhune pratikULa upasarga karavA lAgyA. strIo paNa adbhuta saundaryavALA ane sugamaya zarIravALA vIrane bhoga prArthanAdi karavA lAgI paNa prabhu to merUnI peThe nizcala rahyA ane 1. sarva upasargone samabhAvapaNe sahana karatA vicaravA lAgyA. vihAra karatA prabhu te divase be ghaDI divasa bAkI rahyo tyAre kumAra nAmanA gAme pahoMcyA ane tyAM rAtrie kAusagga dhyAne rahyA. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I aTakAvela govALane upasarga saMdhyA samaye eka govALiye be baLado prabhu pAse mUkI gAyo dehavA mATe ghera gaye. baLada te dUra jaMgalamAM caravA cAlyA gayA. govALiye gAya derIne gherathI pAchA AvyA. baLada na dekhavAthI prabhune pUchayuM, "he devArya ! ahIMthI mArA baLade kaI dizAmAM gayA te Apa jANe che ?" vIra prabhu taraphathI tene kaMI ja javAba maLe nahIM eTale teNe vicAryuM ke temane kAMI khabara nahIM hoya. pachI te govALa baLadanI zodha karavA AkhI rAta jaMgalamAM bhaTakaye, chatAM baLadane patto lAgyuM nahi. baLado AkhI rAta carI pharatA pharatA pAchA prabhunI pAse pitAnI meLe ja AvyA ane svastha citta vAgoLatA vAgoLatA prabhu pAse beThA. pile govALiye paNa bhaTakI bhaTakI tyAM AvyuM, ane baLadene beThelA joI teNe vicAryuM ke, are ! Ane khabara hatI te paNa mane nakAme AkhI rAtri bhaTakAvye." ema vicArI kodhathI baLadanI rAza upADI prabhune mAravA deDa. A samaye kendrane vicAra AvyA ke, "prabhu prathama divase zuM kare che te jouM ?" prabhune mAra mAravA taiyAra thayelA gevALiyAne je tyAre kendra tene thaMbhAvI dIdho ane sthaLa para AvIne zikSA karI. bhagavantane vaMdana karI InTe kahyuM: "he prabhu ! bAra varSa sudhI Apane vividha prakAranA viSama upasargo thavAnA che. ApanI AjJA hoya te tyAM sudhI huM ApanI sevAmAM rahI kaSTa nivAraNamAM madadagAra banuM." Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahAyaka tarIke rahevA IcchatA Indrane prabhue karele niSedha IndranI prArthanAnA uttaramAM bhagavate kahyuM, "he devendra! A pramANe bhUtakALamAM kadI thayuM nathI ane bhaviSyamAM thaze nahi. tIrtha kare, devendra, surendra athavA bIjA keInI sahAyathI kadApi kevaLajJAna prApta karatA nathI. paraMtu pitAnA udyama, baLa ane puruSArthathI. karmo khapAvI, upasargo sahana karI, kevaLa jJAna pAmIne, siddhagati prApta kare che ane karaze. badhAM ja siddhAtmAe potAnA karmo pite ja bhagave che. upasargo ghaNA ja viSama che ane te zAntithI karmanirjarArthe bhegavavAnA che, ema samajIne ja meM saMyama lIdhe. che." ATale pratyuttara ApI prabhu zAnta thayA. prabhunA AvA vacana sAMbhaLI Indrane prabhu sAthe rahevAne vicAra baMdha rAkhavuM paDe, ane prabhune maraNAMta upasarga thAya te. te aTakAvavA siddhArtha vyaMtarane prabhu pAse mUkI Indra svasthAna gaye. bIje divase prabhue kumAra gAmathI vihAra karI ke lAga samIpa gayA ane bahula brAhmaNane tyAM paheluM pAraNuM karyuM. te vakhate (1) vastranI vRSTi (2) sugaMdhI jala ane puSpanI vRSTi (3) deva duMdubhionA nAda (4) "aho dAnama, aha dAnam " e pramANe AkAzamAM dee karelI ulleSaNa ane (5) vasudhArA eTale sADAbAra kareDa sauneyAnI vRSTi e pAMca divya pragaTa thayA. kalAga sannivezathI vihAra karI prabhu merAka sanniveza AvyA. gAmanI bahAra tApasane Azrama hate. Azramane kulapati rAjA siddhArthane mitra hatuM. vIra prabhunA paricayamAM paNa te AvyuM hatuM. prabhune dekhatAM ja vaMdana karI AzramamAM rahevA AgrahabharI vijJapti karI Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27. kulapatinA AgrahathI prabhu tyAM eka rAta rahyA. bIje divase vihAra samaye kulapatie kahyuM, "kumAra ! A Azrama bIjAne na samajatA. gheDa samaya atre rahI A bhUmine paNa pAvana kare. ochAmAM ocho Avate varSo kALa A ekAnta sthAnamAM nirgamana karaje. " prabhu te vitarAga hatA, paNa kulapatinA AgrahathI tyAM mAsuM. rahevAnuM kabula karI tyAMthI bIjI jagAe vihAra karavA lAgyA. bhinna bhinna sthaLe vihAra karI varSARtunI zarUAtamAM prabhu pAchA. te AzramamAM AvI pahoMcyA. kulapatie bhAvapUrvaka prabhune ghAsanA. saMgrahavALI eka anupama jhUMpaDImAM sthAna ApyuM. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu mArAka sannivezamAM A samaye jagalamAM ghAsanI taMgI hatI. tethI bhUkhI thayelI gAceA kulapatinA tApaseAnI jhUMpaDInuM ghAsa khAvA DhADI AvatI, paNa tApaseA lAkaDIe mArI gAyAne hAMkI kADhI mUkatA. tApaseAe jyAre gAyAne hAMkI kADhI, tyAre gAcA jemAM prabhu rahetA hatA te jhUMpaDInA ghAsane niHzaMkapaNe khAvA lAgI. dayALu prabhue jyAre ghAsa khAtI gAyAne na hAMkI tyAre te jhU MpaDInA svAmI tApase kulapati AgaLa jaI phariyAda karI. teja vakhate kulapati prabhu pAse AvI kahevA lAgyA, " he vamAna ! pa khIe paNa pAtapeAtAnA mALAnuM rakSaNa karavA sAvadhAna hoya che; tame teA rAjaputra che, chatAM zuM peAtAnA Azraya sthAnanuM paNa rakSaNa karavA asamartha che ? A keTaluM duHkhada kahevAya ? '' '' . samabhAvamagna prabhue vicAryu ke, " mAre A sthaLamAM rahevAthI tApaseAne aprIti thaze. tethI sakaLa prANInuM hita icchatA mAre ahI' rahevu... cagya nathI. " A samaye prabhue nIce pramANe pAMca abhigraha grahaNa karyAM : (1) jyAM aprIti thAya tyAM ane tevA sthAne rahevu nahi. (2) jyAM rahevuM paDe tyAM UbhA UbhA kAusagga dhyAnamAM rahevuM. (3) kevaLa jJAna na thAya tyAM sudhI prAyaH mauna rahevu. (4) hAthamAM (karapAtramAM) ja AhAra karavA. (5) gRhasthanA vinaya karave| nahi. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 upara pramANenI pAMca pratijJAo laI prabhu cAturmAsanI adha- * vacamAM tyAMthI vihAra karI asthika gAmanI bhAgoLe AvyA. prabhue tyAM vasavAne mATe gAma lokone vijJapti karI eTale. gAmanA loke bAlyA ke ahIM eka yakSa che, te koIne vasavA dete. nathI. te yakSanI moTI kathA che te sAMbhaLe :zUlapANiyakSanA pUrvabhavanuM vRtAnta ahIM pUrve vardhamAna nAme zahera hatuM. ahIM bane taTamAM kAdavavALI vegavatI nAme nadI che. eka vakhata dhanadeva nAme kaI vaNika kariyANAnA pAMcaso gADA bharIne ahIM AvyA hatA. tenI pAse eka meTe vRSabha hato. te moTA vRSabhane AgaLa karIne teNe badhA gADAe e viSama nadI UtArI dIdhA. ati bhAra kheMcavAthI e vRSabha mukhamAMthI rUdhiranI ulaTIo karato pRthvI para paDI gayuM. pachI te vaNike gAmanA badhA lokone ekaThA karI te baLadanI sAkSIe kahyuM ke, huM mArA jIvita jevA baLadane ahIM thApaNanI jema mUkI jAuM chuM. tenuM tame sArI rIte pAlaNapoSaNa karaje." A pramANe kahIne teNe te vRSabhanA ghAsacArA mATe te gAmanA lekone ghaNuM dhana ApyuM. te pApI gAma leke e ghAsacArA mATe dravya lIdhuM, paNa kavaidya jema dravya lIdhAM chatAM rogInI saMbhALa na le tema teoe te vRSabhanA ghAsacArA vagerenI saMbhALa ja lIdhI nahIM. kSudhA tRSAthI pIDita thayelA te vRSabhanA aMgamAM mAtra asthi ane carmaja rahya.. teNe vicAryuM, "ahe ! A gAmaja badhuM nirdaya, pApISTa, caMDAla jevuM ane ThagAruM che. teoe karUNa lAvIne mAruM pAlana karavuM te. dara rahyuM, paNa mArA zeThe mArA ghAsacArA mATe dhana ApyuM hatuM, te paNa A gAmanA leke khAI gayA." A pramANe A gAmanA leke para krodhavALe vRSabha akALa nirjarA karI mRtyu pAmya ane zUlapANi nAme vyaMtara che. teNe vilaMga jJAnathI pitAnA pUrva Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 janmanI kathA jANI ane peAtAnu vRSabharUpa zarIra paNa dIThuM, tethI tene A gAmanA leAkeA para ghaNuM! krodha caDaye.. eTale teNe A gAmamAM mahAmArIneA rAga viSurvyA. tethI mRtyu pAmatA gAmaleAkeAne lIdhe ahI' ari nA DhagalA thaI gayA. gAmanA leAkeAe mahAmArInI zAnti mATe aneka upAcA karyAM, paNa jarA paNa zAnti thai nahi eTale A gAmanA leAkeA A gAma tajIne bIjA gAmeAmAM cAlyA gayA. paNa zUlapANiyakSa temane tyAM paNa mAravA lAgyA. pachI sarva gAma leAkeAe vicAyu ke ApaNe keAI deva, daitya, yakSa ke kSetrapAlane kapALye che mATe pAchA teja gAmamAM jaie ane tene prasanna upAcA laie. A pramANe vicArI tee ekaThA thaI pAchA AvyA. pachI teo snAna karI, zveta vastra paherI, uttarAsana dharI, chUTA keza mUkI trika vageremAM, udyAnamAM, bhUtagRheAmAM temaja khIje sa karavAnA ' sthAnake aLi uDADatA, aMjali joDI A pramANe kahevA lAgyA, " huM devatAo, asurA, yakSo, rAkSase ane kinnaro ! amee pramAdathI je kAMI tamAre aparAdha karyAM hAya te kSamA karajo. mahAna purUSone kApa kadi nATo hAya te paNa te praNAma sudhI ja rahe che. mATe je kAI amArAthI nArAja thayA hoyate prasanna thAe,, " AvI gAmaleAkeAnI dInavANI sAMbhaLI te vyaMtara AkAzamAM rahI lye, he duSTa grAmajanA! tame have mArI mAphI mAgavA AvyA che, paNa te vakhate pelA kSudhA tRSAthI pIDita vruSabha mATe viSNuke ghAsacArAnuM dhana ApyuM hatuM, te vaDe paNa tame tene ghAsa ke pANI kaI ApyuM na hatuM. te vRSabha mRtyu pAmIne huM A zUlapANi nAme yakSa thayA uN. vairathI huM tamane sane mArI nAkhavAnA chuM. AvA vacana sAMbhaLI teo puna : dhUpAdika karI, pRthvI para ALeTI A pramANe kahevA lAgyA, " he deva, ame tamArA aparAdha karyAM che, tathApi have kSamA karo. ame tamArA zaraNe AvyA chIe. temanA AvAM -vacana sAMbhaLI zUlapANi jarA zAnta thayeA ane khelyA, "Aje manuSyanA asthie paDayAM che. tene saMcaya kare ane tenI upara 29 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka mArUM UMcu devAlaya karAve. temAM vRSabha rUpe mArI mUrti sthApi. cakSanA vacana pramANe gAmalokoe bhegA thaIne eka maMdira baMdhAvyuM ane yakSanI pUjA mATe eka pUjArI nImyA. ahIM asthine saMcaya che tethI A gAmanuM nAma vardhamAna che chatAM asthika grAma tarIke oLakhAya che, je kaI A sthAnamAM rAtavAso rahe che tene A zUlapANI yakSa mArI nAkhe che, tethI tamAre paNa ahIM rahevuM rogya nathI. zUlapANiyakSe prabhune karelA upasarga A pramANe kahIne te gAmanA lokoe vIraprabhune bIjuM sthAna batAvyuM paNa prabhue te na svIkAratAM yakSanA sthAnanI ja mAgaNI karI eTale grAmalekae te svIkArI. prabhu te yakSanA sthAnamAM eka khUNe pratimA dharIne UbhA rahyA. vyaMtare vicAryuM ke, "A koI maravAnI IcchAe ja mArA sthAnamAM Avyo jaNAya che. grAmalekae ane mArA pUjArIe vAraMvAra vAryo chatAM A garveijha muni ahIMja rAtavAse rahyo che, te have huM tenA garvane utAru, " sUryAsta pachI pUjArI gayA eTale yakSe tenA kukRtya zarU karyA pahelAM aTTahAsya karyuM. pachI hAthI, pizAca tathA sarpanuM rUpa dhAraNa karI prabhune aneka upasargo karyA paNa prabhu *upara jyAre kaMI ja asara thaI nahIM tyAre yakSe prabhune zira, netra, mUtrAzaya, nAsikA, dAMta, nakha, vagere sthaLe vedanA utpanna karI, paNa prabhue te sahana karI. A pramANe upasarga karI ja zAre te thAka tyAre prabhune namaskAra karI kahevA lAgyA, "he dayAnidhi ! tamArIzaktine nahI jANatA evA meM durAtmAe tamArA atyaMta aparAdhe karyA che te kSamA karo." pachI yakSa prabhunA caraNanI pUjA karI stuti karavA lAge. lagabhaga cAra paheAra sudhI yakSe prabhune upasarga karyA hatA. tethI zrama lAgatAM prabhune jarA nidrA AvI temAM temaNe nIce pramANe daza svano joyAM. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 - 32 prabhue dIThelAM daza svapna 1. pitAnA hAthathI tAlapizAcane mAra 2. pitAnI sevA karatuM eka veta pakSI 3. pitAnI sevAmAM tallIna banela eka kekila pakSI 4. be sugaMdhita veta mALAo 5. sevA karavA udyata thayela gauvarga 6. khIlelA kamaLAvALuM padya sarovara 7. be bhujAthI samudra tarI ja 8. UgatA sUryanA kiraNonuM phelAvuM 9. pitAnA AMtaraDAthI mAnuSettara girinuM lapeTAvuM 10. merU parvata para caDhavuM. sUryodaya thaye eTale grAmajana, pUjArI ane utpala nimittio tyAM AvyA. prabhune akSata aMgavALA ane pUjelA joI sarva harSa pAmyA. pachI puSpAdika vaDe prabhune pUcha raNamAM jIta pAmelA virenI jema temaNe mATe siMhanAda karyo. prabhunI atulazaktithI AnaMdita banela leke kahevA lAgyA, "he devAya ApanA divya AtmabaLathI Ape krUra yakSane paNa zAnta karI dIdhe te Apane A gAma para mATe upakAra tharyo che." utpala nimittio prabhune oLakhIne vaMdana karI ane laghu ziSyanI jema te prabhunA caraNakamaLa pAse beThe. bhagavaMte kAusaga. pAnyA pachI utpala prabhune pharI nAkhyuM ane potAnA jJAnanA sAmarthyathI prabhune AvelAM daza svane jANIne te be ke, "he. svAmI! tamee rAtrine ane je daza svapna joyA che tenuM phaLa te tame pite jANe che, tathApi huM bhaktivaza thaIne kahuM chuM - Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svapnane phalAdeza 1. Apa mehanIya karmane jaladIthI nAza karI zakaze. 2. zukala dhyAna A5ne sAtha nahi cheDe. 3. vividha jJAnamaya dvAdazAMga sUtranI Apa prarUpaNa karazo. 4. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA Adi caturvidha saMdha ApanI sevA karaze. 5. cAra prakArane deva samudAya ApanI sevAmAM hAjara raheze 6. Apa saMsAra samudra tarI jaze. 7. Apane kevaLajJAna thaze. 8. svarga, mRtyu ane pAtAla sudhI Apane nirmaLa yaza phelAze. 9. samavasaraNamAM siMhAsana para besIne A5 deva ane manuSyanI sabhAmAM dharma prarUpaNa karaze. A pramANe nava svapnanuM phaLa te huM jANuM chuM. paNa cethA svapnamAM be mALAo joI tenuM phaLa jANatA nathI. prabhue zAntithI jaNAvyuM ke, "he utpala ! mArA cothA svapnanuM phaLa e thaze ke, sarvavirati ane dezaviratirUpa dvividha dharmano huM upadeza ApIza." A pramANe phalAdeza sAMbhaLI sarvene saMtoSa thayo. prabhue zuM lapANI yakSanA maMdiramAM temaja grAmajanatAe Apela AvAsasthAnamAM rahI, prathama cArtumAsa gALyuM. yakSa pratibaMdha pAye ane te saMpUrNa dharmAnurAgI ne samatAdhArI banyuM. grAmalekane paNa prabhunA darzana-bhakitane lAbha maLe. A cAturmAsamAM prabhue ardha ardha mAsanI ATha tapazcaryAe pUrNa karI. cemAsu pUruM thaye prabhue vAcAla sanniveSa tarapha vihAra karyo. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhunuM bIjuM mAsuM merAka gAmamAM prabhunuM padhAravuM ane acchedaka nimittiyAnuM vRttAMta asthika gAmathI vihAra karI prabhu vAcAla saniSa tarapha gayA. mArgamAM merAka gAmanI sImamAM AvI eka jhADIvALA udyAnamAM pratimA svarUpe teo rahyA. tyAM prabhune mahimA vadhAravA mATe siddhArtha vyaMtara pratimAdhyAne rahelA prabhunA zarIramAM pesIne leke AgaLa bhUta, bhaviSya ane vartamAna e traNe kAlanI vAta kahevA lAge. teNe kahelA nimitta pramANe dareka vAta sAcI paDavAthI gAmamAM prabhune mahimA vadhe. te gAmamAM acchedaka nAme eka tiSI rahete hato. prabhune mahimA vadhate joI tene IrSA AvI. tethI prabhunA mukha dvArA bolAtI siddhArthanI vANIne jUThI pADavA te satvara leke sAthe tyAM Avyo. pachI te acchadake be hAthanI AMgaLImAM ghAsanuM eka taraNuM bane bAjuthI pakaDIne prazna karyo ke, "kahe A taraNuM mArAthI chedAze ke nahi ?" tenA manamAM ema hatuM ke A devArya je taraNuM chedAvAnuM kaheze te nahIM chelluM ane nahi chedAvAnuM kaheze te chedI nAkhIza, tethI temanI vANu lokamAM jUThI paDaze. prabhunA zarIramAM saMkemelA siddhArthe kahyuM ke, "e taraNuM chedAze nahiM. A vacana sAMbhaLI acchedaka AMgaLIthI te taraNuM chedavA tatpara thaye. have A vakhate IpotAnI sabhAmAM beThA beThA vicAryuM ke "hamaNAM prabhu kyAM vicaratA haze ? " upaga mUkI joyuM te prabhune mArA gAmanA udyAnamAM joyA, ane acchadakanI AvI ceSTA joI InDe vicAryuM ke "prabhunA mukhathI nIkaLelI vANuM asatya na thAo." ema vicArI teNe turata vAvaDe acchadakanI daze AMgaLIo kApI nAkhI. tethI tRNa chedayuM nahi. pitAnuM kaheluM jU DuM pADavA tarakaTa racIne AvelA Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 : accha kreka para siddhArtha vyaMtara ghaNA gusse thayeA, tethI gAmamAM tenI halakAI karAvavA leAkeAne jaNAvyu` ke--A nimittio cAra che.' leAkeAe pUchyuM ke svAmI, teNe zuM ane kanu cAyu che ?" siddhArtha else, 8 eNe vIragheASa nAmanA nAkaranA dazapala pramANa vATako cArIne vIraghASanA gharanI pachavADe pUrvAdizAmAM khajurI nIce dATace che. vaLI indrazAMnA gheTA cArIne te khAI gayeA che : tenI nizAnI e ke te gheTAnAM hADakAM potAnA gharanI eAraDI nIce dATayAM che. vaLI ApAMkhaDInuM trIjuM paNa eka duzcarita che, paNa mArAthI te kahI zakAya evu nathI, tenI strI pAse jaI pUchazeA te tenI srI kaheze. leAkAe turata ja accha dakane ghera jaI pUchyuM. acchaMdakane potAnI patnI sAthe aNabanAva rahetA; vaLI te divase teNIne teNe mArI hatI; tethI acchadakanI patnI kheAlI ke " e pApiRtu mADhuM, paNa jovA ceAgya nathI, kAraNa ke te potAnI bahenane paNa bhAgave che. 88 ,, AvI rIte leAkeAmAM halake paDavAthI accha daka jhaMkhavANA paDI garcA ane koIpaNa mANasa prabhu pAse na hatuM tyAre prabhu pAse AvI dInapaNe namIne elyeA ke, " he svAmI! Apa te vizvavadha hAvAthI jyAM jyAM ApaNA caraNa kamalathI pRthvI pAvana thAya che tyAM tyAM pUjAo che. paNa huM dayALunidhi mArI teA ahI' ja AjIvikA che mATe meM karelA aparAdha mApha kare ane lekAmAM thatI laghutAthI khacAve." prabhue vicAryuM ke, ahI rahevAthI Ane aprIti thaze. mATe jagatanuM' bhaluM karavAne IcchatA mAre ahIthI vihAra karavA zreyaskara che.' mArAka gAmathI vihAra karI prabhu zvetAMkhI nagarI tarapha cAlyA. mAga mAM gAvALiyA maLyA teoe kahyu ke, huM svAmI ! Apa je mAge jAme che te mAge nakakhaLa nAme tApaseAnA Azrama Ave che. tyAM hamaNAM eka caMDakauzika nAme dRSTiviSa Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 sarSa rahe che, te jherI sarSe ghaNu mANasenA prANa harI lIdhA che, mATe e sarala mArga cheDI daI A bIje mArge jAo." A pramANe teoe vAryA chatAM kRpALu prabhu caMDakauzikane pratibaMdha pamADavA te ja Azrame gayA. caMDakauzikane pUrvabhava caMDakauzika pUrvabhavamAM eka ugra tapasvI sAdhu hatuM. te sAdhu eka vakhate tapasyAne pAraNe carI vaheravA mATe eka ziSya sAthe gayA. rastAmAM cAlatA cAlatA temanA paga nIce eka nAnI deDakI AvI javAthI cagadAI marI gaI. A banAva ziSyanA jevAmAM AvavAthI AlocanA mATe cagadAI gayelI deDakI teNe gurune batAvI. te samaye gurue mAtra eTaluM ja kahyuM ke pachI AlocanA laIzuM. baporanA samaye devavaMdana karatAM ziSya AlecanA levA mATe samaraNa karAvyuM, tyAre te samaye paNa gurue jaNAvyuM ke, rAtrinA pratikramaNa samaye laI laIzuM. zuddhabuddhithI ziSya vicAra karyo ke mArA bhadrika guru AmAM beTI rIte lajijata bane che. temane AlecanA lIdhA vagara chUTake ja nathI. sAyakALa pratikamaNa samaye AlecanA karyA vagara jyAre pitAnA guru besI gayA, tyAre zAntithI ziSe pharI temane yAda ApI. gurune A samaye ziSya para krodha caDe ane tene mAravA de. paNa krodhAvezamAM deDatAM upAzrayamAM vacamAM staMbha (thaMbha) Ave che tenuM bhAna rahyuM nahi ane staMbha sAthe temanuM mastaka jorathI aphaLayuM ane AlocanA karyA vagara ja te samaye ja munirAja svarge sidhAvyA. saMyamanI virAdhanA karavAthI te jyotiSI nikAyamAM devapaNe utpanna thayA. tyAMthI AyuSya pUrNa thayethI kanakakhaLa nAmanA sthAnamAM pAMcase tapasvIonA kulapatinA kauzika nAme putra thayA. bALavayathI ja te atikrodhI hovAthI tenuM nAma caMDakauzika pAyuM. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 pitAnA svargavAsa pachI te tApasane kulapati thayo. tene potAnA tapAvana para hadauparAntane moha hate. vanavelInuM ekAda pAMdaDuM ke phaLa phUla ke I toDatuM te tene koipUrvaka mAravA dete. tenA trAsathI tamAma tApase tyAMthI anyatra cAlyA gayA. phakta eka ja te vanamAM rahevA lAgyA. eka samaye tAMbI nagarInA keTalAka rAjakumAre A tapavanamAM AvI kIDA ane kalela karatA hatA. kIDA karatAM tapavanamAM thatuM nukazAna caMDakauzikathI sahana thayuM nahi ane kuhADo laI krodhAvezamAM temane mAravA deDa. deDatAM deDatAM krodhAMdha caMDakauzika mArgamAM rahelA kUvAnuM bhAna bhUlI gayA ane te kuhADA sahita kUvAmAM paDayo. pariNAme A tINa kuhADe ja tenA ghAtanuM kAraNa banyo ane caMDakauzika mRtyu pAme. krodhanA tIvra adhyavasAyathI marIne teja AzramamAM pitAnA pUrvabhavanA nAmavALe daSTi viSa sarpa tha. viraprabhue caMDakauzikane Apele pratibaMdha viraprabhu te AzramamAM AvIne kAussaga dhyAne sthira UbhA. prabhune joI krodhathI dhamadhamI rahele te krodhI sarpa sUrya sAmI daSTi karI prabhu sanmukha daSTi javALA pheMkavA lAge, chatAM prabhune nizcaLa jaI vadhAre kola karI teNe sUrya sAmuM joI joIne vizeSa daSTi javALA cheDavA mAMDI, te paNa e javALAo prabhu para jaladhArA jevI thaI gaI. AvI rIte traNa vAra daSTi javAlA cheDavA chatAM prabhune ekAgra dhyAne UbhA rahelA joI te ajJAnI abhimAnI sarSe vadhAre gusse thayo ane prabhune hasavA lAgyA, "mArA tIvra viSathI AkAnta thaIne A paDaze te huM cagadAI jaIza. evA IrAdAthI te sarpa DasI DasIne pAchA haThI jato. prabhunA page je je sthAne te karaDatuM hatuM tyAMthI tenuM jhera prasarI zakatuM nahIM, Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 mAtra tyAMthI gAyanA dUdha jevI rUdhiranI dhArA jharatI hatI. sarSe vicAryuM ke -"huM jenA sAme dRSTi karyuM tene paNa bALIne bhasma karI nAkhyuM chuM, paNa Ane te DaMkha mAravA chatAM sapheda rUdhira nIkaLyuM! vaLI mArA ekaja DaMkhathI game te baliSTa mANasa paNa cakkara khAIne paDI jaI maraNane zaraNa thAya; paNa A te ghaNA DaMkha mAravA chatAM vyAkuLatA rahita sthira UbhA che! " A pramANe vismaya pAmela te sarpa prabhu sAme joI rahyo prabhunI zAnta mudrA joI tenA kopI netramAM zAnti prasarI jyAre te kaMIka zAnta thaye tyAre prabhu belyA ke "bujajha bujajha caMDakozIA he caMDakauzika samaja samaja" A pramANe prabhunA amRta samAna vacana sAMbhaLI prabhunI zAnta mudrA ane parvata samAna dhIratA dekhI uhApoha karatAM te sarpane jAtismaraNa jJAna thayuM. pote karelA aparAdhane pazcAtApa karate te sarpa turata pAchA haThI gaye, ane prabhune traNa pradakSikSA daI, "aho ! karUNAsamudra bhagavaMte mane durgatirUpI kUvAmAM paDate bacAvyA." ItyAdi zubha bhAvanA bhAvatA te sarve teja vakhate anazana laI lIdhuM. viSa vaDe bhaMyakara evI mArI daSTi keI upara na paDe. " ema vicArIne te sarpa pitAnuM mastaka bilamAM rAkhI sthira rahyo. AvI rIte te sarpane sthira dekhI, te mArge thaIne ghI, dUdha vagere vecavA jatI strIoe nAgarAjane saMtuSTa thayele jANI, ghI, dUdha vagerethI tenI bhakitapUrvaka pUjA karI. strIoe te sarpane zarIra para paDelA ghInI sugaMdhIthI tyAM kIDIo ekaThI thaI gaI, ane sarpane tIkSaNa caTakA bharavA lAgI. chatAM paNa pratibodha thaI zubha dhyAnamAM ArUDha thaI nizcala rahele te sarpa jarA paNa calAyamAna thaye nahiM. AvI rIte atizaya vedanA thavA chatAM pitAnA popanI nindA karatA ane zubha bhAvanA bhAvato jate, prabhunI daSTirUpI amRtavRSTivaDe siMcAyele te caMDakauzika sarpa eka pakhavADIye mRtyu pAmI sahastrAra devalokamAM deva thaye. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 nAgasena zeThane tyAM prabhue kareluM pAraNuM caMDa kauzikane tArI prabhu tyAMthI uttaravAcAla gAma AvyA. pakSepavAsanA pAraNanA mATe gAmamAM gocarIe pharatA, te gAmanA nAgasena nAmanA gRhasthane ghera padhAryA. te divase ja zeThane putra puSkaLa dhananI prApti karI ghera AvyuM hatuM. tenA AnaMdotsava nimitte sagAsaMbaMdhIo ane jJAtibaMdhuo jamaNa jamI rahyA hatA. te samaye guNa nidhAna evA prabhune pitAne tyAM padhAratA joyA. prabhune jotAM ja harSita thayela nAgasena zeTha jAte UbhA thayA ane premapUrvaka kSIra bhajanathI prabhune pAraNuM karAvatA belyA ke, "amArA Aje dhanya bhAgya ke Apa jevA devArthe mArA gRhe padhArI anupama lAbha Ape che. he prabhu ! A jagatamAM mANasane rAjya, dhanasaMpatti, putra, parivAra vagere badhuM maLI rahe che, paNa Apa jevA devArya mahAnAnA darzana durlabha hoya che." A dAnanA samaye "ahadAna ahAdAna" e gaganabhedI zabda dhvani saMbhaLAye. rAjAoe karele prabhune satkAra uttaravA cAlathI prabhu vetAmbI tarapha cAlyA. tyAMnA pradezI rAjAe prabhune bhAvabhIno satkAra karyo. te rAjavI zuddha zrAvaka banyo hato. tyAMthI prabhu surabhipura vihAra karI rahyA hatA. tyAM mArgamAM pradeza rAjAne bheTavA jatA pAMca taiyaka rAjAoe paNa prabhune satkAra karyo. surabhipura ane rAjagRhanA vacamAM gaMgAnadI vahetI hatI. temaja vihAra mATe anya mArga na hovAthI bhagavAna nAvamAM beThA. bIjA paNa aneka musApharo nAvamAM beThA hatA. khela nAmane eka nimittie paNa A nAvamAM hatuM. nAva AgaLa cAlatAM ja DAbI bAjuthI ghuvaDane bhayaMkara dhvani thayuM. A sAMbhaLI khela nimi Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ttio che, "A meTA apazukana thayA che. AthI samajAya che ke ApaNA sarva para prANaghAtaka saMkaTa AvavAnuM che, paraMtu A mahAtmAnA prabhAvathI ApaNe sarva bacI jaIzuM." suda seve prabhunuM nAva buDADavA karela niSphaLa prayAsa prabhue tripRSTha vAsudevanA bhavamAM je siMhane mAryo hato, te siMhane jIva ghaNAM bhava bhramaNa karI bhuvanapatimAM sudaMSTra nAme nAgakumAra deva thaze. teNe prabhune nAvamAM beThelA joi, pUrvajanmanuM vaira saMbhArI, varane badale levA mATe nAvane bUDADavA taiyArI karI. have jyAre sudRSTa deva nAvane DUbADI devA Adi vinna karavA lAgyA, tyAre kaMbala ane zaMbala nAmanA devoe AvI sudaMSTrane parAjIta karyo ane nAva kinAre pahoMcADyuM. kaMbala ane zaMbala devane pUrvavRttAMta prabhunuM nAva bUDADavAnA sudaMSTra devanA prayAsane niSphaLa karanAra kaMbala caMbalanuM pUrvavRttAnta nIce pramANe che : mathurA nagarImAM jinadAsa nAme zeTha hatA. tene sAdhudAsI nAme strI hatI. teo parama zrAvaka hatA. gRhasthanuM pAMcamuM vrata letI vakhate temaNe sarvathA prakAre Dhera na rAkhavAnuM paccakakhANa karyuM hatuM. tethI teo ekapaNa pazu rAkhatA nahi. teo tyAM rahetI eka AhIraNa pAsethI dUdha vagere vecAtuM letA. sAdhudAsI tene regya paisA ApatI. lAMbA samayanA saMparkathI te banne vacce gADha prIti thaI. eka vakhata te AhIraNane ghera rvivAhane prasaMga Ave, tethI teNe zeTha zeThANIne AmaMtraNa ApyuM. teoe kahyuM ke ame AvI zakIzuM nahi, paNa vivAhamAM je kAMI vastuo joI e te laI jaje. pachI jinadAse vAsaNa, vastro, ghareNAM, dhUpa, sugaMdhI padArtho, vagere uttama uttama vastuo ApI. zeThe ApelI sAmagrIthI AhIraNane ghera vivAhAtsava ghaNe sAre thaye. tethI temAM tenAM Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 vakhANu thavA lAgyA. AthI Ahira ane AhiraNu jInadAsa upara ghaNA khuzI thayAM. tee atimaneAhara, majabUta ane sarakhI vayanA zaMkhala tathA kamala nAmanA traNa traNa varasanA be vAcharaDA zeThane ApavA AvyA. jinadAsa ane sAdhudAsIe vAcharaDA pAchA laI javA ghaNuM samajAvyA chatAM tee parANe temane ghera bAMdhI cAlyA gayA. jinadAse vicAyuM ke-jo A vAcharaDAne cheDI mUkIza te leAkeA temane khasI karI gADI, haLa vageremAM joDI duHkhI karaze, mATe bhale mAre ghera ja rahyAM." ItyAdi vicArI te dayALu jinadAsa khanne vAcharaDAnuM prAsuka ghAsa ane pANIthI pASaNa karavA lAgyuM. jitadAsa AThama, caudaza vagere patithie peASadha laI dhArmika pustakA vAMcatA. te sAMbhaLI khaLado paNa bhadraka pariNAmI thayA. pachI je divase zeTha upavAsa kare. te divase baLado paNa ghAsa pANI vApare nahi. te divase zeTha temane ghAsa nIre, paNu baLado vApare nahi, tyAre jinadAse vicAyu" ke, "ATalA divasa te meM mAtra yA ne lIdhe A khaLadone pALyA, paNa have te mArA sAmikA che. mATe mAre temanuM bahumAna karavuM joie." eka vakhata bhaMDIravaNa nAmanA yakSane yAtrotsava ALye, tethI te divase juvAnIyAe e vAhanAnI vAhanakrIDA karavA mAMDI. te utsavamAM jinadAsanA eka mitra ati aliSTha ane dekhAvaDA te aLadone joI jInadAsane pUchayA vagara ja laI gayeA. jemaNe janmathI dheAMsarI paNa joI na hatI evA te aNupaleATa baLadane potAnI gADIe joDI teNe ekabIjAnI spardhAthI evA tA doDAvyA ke vAhanakrIDA karanAra sarvAMne jItI lIdhA, paNa khahu doDavAthI te sukeAmaLa khaLadonA sAMdhA tUTI gayA. jinadAsanA mitra kAma patAvI te baLadone jinadAsane ghera bAMdhI cAlyeA gayo. bheAjana avasare jinadAsa ghera AvyeA ane khaLadone ghAsa nIyu te ghAsa khAdhuM nahi, pANI pAvA lAgyA tA pANI paNa pIdhuM nahi. khaLadonA Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 mukha paheLA paDI gayelA ane zvAsa caDI gayelA joI jinadAsane ghaNuM duHkha thayuM, ane AMkhamAM AMsu lAvI paccakakhANa karAvyuM, navakAra mahAmaMtra saMbhaLAvya, vagere dhArmika kriyA karI, jinadAse. te baLadone nirmANa karAvI. zubha bhAvanA bhAvatA te baLado marIne nAgakumAra deva thayA. tIrthaMkara prabhune upasarga thato joI teoe vidana nivAraNa karyuM. kaMbala zaMbalanA prayatnothI nAva kinAre AvyuM eTale prabhu nAvamAMthI UtaryA ane gaMgAnI retImAM cAlatA pUNAga sannivezanI bhAgoLe jaI, egya sthAne dhyAnastha thayA. puSya nAmanA sAmudrika zAstrIne vRttAnta gaMgAnI retImAM cAlatAM prabhunA pagalAM paDayAM hatAM. puSya nAmane eka sAmudrikazAstrI e rastethI rAjagRha jaI rahyo hate. gaMgAnA retALa pradezamAM paDela prabhunA pAda cinha joI te manamAM vicAravA lAgyA ke cokkasa AphatathI gherAyela keI cakavatI A raste ekale page cAlIne gayA che. huM jaIne tenI sevA karuM kAraNa ke bhaviSyamAM ene cakravatI pada prApta thatAM mArUM paNa bhAgya tenI sAthe khulI jAya. bhagavAnanI pAdapaMkita najara samakSa rAkhI puSya rAjagRhI najIkanA pUNAga (puNAga 1) gAmanI bhAgoLe pahoMcyA. tyAM tene dhyAnastha prabhu dekhAyA. prabhune dekhatAM ja nirAza thaI te be, Aja sudhI huM samajato hato ke sAmudrika zAstra sAcuM che, paNa AjathI khAtarI thAya che ke temAM vizvAsa rAkhavA jevuM nathI. zAstramAM kahyuM che ke gaMgAnadInA retALa pradezamAM jevAM pagalAM paDyAM che, tevA cinhavALe puruSa avazya cakavatI thAya, paNa Aja huM najare joI rahyo chuM ke AvI rekhAvALe manuSya bhikSuka tarIke gAme gAma bhaTakI rahela che." Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puSya naimittikane sAmudrika zAstra parathI vizvAsa UThI gaye ane te pitAnA graMthe jaLa zaraNa karavAnI taiyArI karavA lAgyA. tevAmAM tene sAMbhaLavAmAM AvyuM ke jenA saMbaMdhamAM pite uhApoha karI rahyo che te koI sAmAnya bhikSuka nathI. paNa dharmacakravatI tIrthakara che. te cakavatI ane deva devendrone paNa pUjya che. puSya potAnI bhUla samaje. prabhune vaMdana karI pitAnA kAme cAlyo gayo. gozALAnI utpatti A samaye mekhalI nAme koI mukhya eTale citrakaLA jANanAra bhikSAcara vizeSa hato. tene bhadrA (athavA zubhadrA, nAme eka patnI hatI. teo ane citrapaTa hAthamAM rAkhI gujarAna calAvatA hatA. pharatA pharatA zaravaNa nAmanA eka gAmamAM AvyA. te gAmamAM ghaNI gAyovALA keI brAhmaNanI gozALAmAM bhadrAe eka putrane janma. Ape. te bALaka gozALAmAM janmyA tethI tenuM nAma gozALa pADayuM. yuvAvasthA pApe eTale teNe pitAnA pitAne dhaMdhe zIkhI. lIdhe. A gazALaka mAtApitAne vaza rahetuM na hatuM. janmathI ja lakSaNahIna hatA ane utkaTa vicakSaNa hatuM. eka vakhate te mAtApitA sAthe kalaha karI. citrapaTa laIne bhikSA mATe nIkaLI paDe. pharate pharate te rAjagRha nagare AvyuM. je pradeza prabhue alaMkRta karyo hato, te zALAmAMja te gozALa siMhanI pAse zagAlanI jema eka khUNe AvIne rahyo. prabhu mAsakSamaNanuM pAraNuM karavAnI IcchAe vijaya zreSThIne ghera karapAtra vaDe vahoravA AvyA. vijaya zeThe prabhune bhAvathI pAraNuM karAvyuM. te vakhate AkAzamAM "ahe. dAnama, ahe dAnama." ema uddaghoSaNApUrvaka dee pAMca divyA pragaTa karyA. te hakIkta sAMbhaLI gozALe vicAryuM ke-"A muni koI sAmAnya nathI, kAraNa ke temane anna ApanAranA gharamAM paNa Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 AvI samRddhi thaI gaI, mATe huM teA A citrapaTanuM pAkhaMDa cheDI daIne A prabhAvI mahAtmAne ja ziSya thAuM, kAraNake AvA guru niSphaLa nahi thAya. " te geAzALo Ama ciMtavatA hatA tevAmAM prabhu pAraNuM karIne pAchA te zALAmAM AvI kAceAtsaga karIne rahyA. gAzALo namIne khelyuM ke " huM bhagavan ! atyAra sudhI ajJAnathI huM ApaneA prabhAva jANI zakayeA na hato, paNa Aje mane khabara paDI ke Apa mahAprabhAvI mahAtmA che; AjathI huM Apane ziSya thaIne ApanI sAthe ja rahIza, Apa ekaja mArUM zaraNu che. " prabhu to mauna dharIne ja rahyA. geAzALo potAnI buddhithI prabhunA ziSya thaIne rahyo. prabhune khIjA mAsakSamaNunuM pAraNuM naMda nAmanA zeThe karAvyu ane trIjA mAsakSamaNunuM pAraNuM sunanda nAmanA gRhasthe karAvyuM. gAzALA niyativAda grahaNa kare che .. " huM cAturmAsa pUrNa thayA pachI kArataka suda punamane divase geAzALe hRdayamAM ciMtavyu` ke vIraprabhu meATA jJAnI che, ema sAMbhaLu chu te Aje huM temanA jJAnanI parIkSA karU. pachI teNe pUchyuM, svAmI ! Aje pratyeka gRhamAM vArSika mahAtsava thAya che, teA mane Aje bhikSAmAM zuM maLaze te kahe." te vakhate siddha thavyaMtara prabhunA zarIramAM pravezI khelyeA kere bhadra, khATuM thaI gayeluM kodravane kuranu dhAnya ane dakSiNAmAM khATe rUpiyA maLaze. " te sAMbhaLI gezALo divasanA prAra'bhathI ja uttama bheAjana mATe zvAnanI jema ghera ghera bhaTakava! lAgyA. tathApi tene kAMI paNa maLyuM nahi. jayAre sAya kALa thayeA tyAre kAi sevaka tene peAtAne ghera laI gayo. ane khATAM thaI gayelAM kura ane kAdarA ApyAM. ati kSudhAne lIdhe gozALA tevuM anna paNa khAI gayo. pachI tene dakSiNAmAM eka rUpiyA ApyuM; te rUpiyAnI parIkSA karAvI te te paNa khATo Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIkakhyA. eTale te lajjA pAmI garcA. " pachI je bhAvI hAya che te thAya che ja. " evA niyativAdane teNe grahaNa karyAM. cAmAsuM puruM thayA pachI prabhue nAlandAthI vihAra karyAM ane rAjagRhanA kAllAga sannivezamAM jaI bakula brAhmaNane tyAM mAsakSamaNunuM pAraNuM karyu.. nAlandAthI bhagavAne vihAra karyo tyAre geAzALo bhikSA mATe bahAra gayA hatA. bhikSAcaryAMthI pAchA pharI te zALAmAM Avyo te prabhune na dIThAM. eNe vicAryuM ke bhagavAna vastImAM gayA haze. te pAche. nagaramAM gayo ane rAjagRhanA ekeeka maheAllA tathA. galImAM zeAdha karI, paNa prabhunA patto na lAgyo. - have eNe dhAryuM ke prabhu kAMika khahAra gayA haze tethI te peAtAne sthAne pAche Avyo. bhikSAmAM je kAMI prApta thayuM hatuM te ane AjIvikAnI tamAma vastue brAhmaNeAne dAnamAM aNu karI, pote mAthu muMDAvI eka muninI jema mahAvIranI zeAdhamAM nIkaLI paDayo. aMte kAllAga sannivezamAM te bhagavAnane mance. prabhune vadana karI, gaLagaLA thai hAtha joDI kahyuM ke- " he bhagavAna ! Apa mArA dharmAcArya ane huM ApaneA ziSya. " gozALAnI prAthanAnA svIkAra karatAM bhagavAne kahyuM. bahu sArUM. '" pachI tA. geAzALake prabhunI sAthe vihAra karyAM. ,, ' vIranuM trIjuM cAturmAsa dhULamAM maLelI gAzALAnI khIra khAvAnI AzA kAllAgathI prabhu suva khala tarapha jaI rahyA hatA. mArgomAM eka sthaLe gAvALAnI eka ToLI hAMDImAM khIra banAvatI hatI te geAzALAnI najare paDI. gozALaka mAnceA, " jue prabhu ahIM geAvALIyA khIra banAvI rahela che. Apa jarA sthiratA kare te teneA lAbha mane maLe." bhagavAne kahyuM, A khIra thaze ja nahi. vaccamAM ja hAMDI phATI khIra DhALAI jaze." gIzALAe gAvALiyA (6 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ene kahyuM, "sAMbhaLe che? a. trikALa jJAnI devArya kahe che A khIranI hAMDI kuTI jaze." gazALAnI cetavaNIthI gepa TeLI vadhu tarka vitarkavALI banI, ane vAMsanI khapATethI hAMDIne sArI rIte majabUta bAMdhI dIdhI. bhagavAna te nispRhatAthI AgaLa nIkaLI gayA, paraMtu gozAlaka kSarI bhajananI lAlace tyAMja bhI gaye. hAMDI dUdhathI bharelI hatI. cokhA paNa emAM nAkhI dIdhA hatA. joIe te karatAM ghaNuM vadhAre cekhA nAkhelA hovAthI te kulyA eTale hAMDalI phuTI gaI. gozALAnI AzAe paNa kSIra sAthe dhULamAM maLI gaI A joI maMkhalIputra be, "thavAnuM hoya te kaI paNa upAye mithyA thatuM nathI athavA bhavitavyataH no vega kadApi mithyA thato nathI." pachI gozALe utAvaLe utAvaLe AgaLa vadhI prabhune maLyo. zApa ApI gozALAe bALeluM brAhmaNanuM ghara prabhu suvarNakhala pahoMcyA. tyAMthI vihAra karI brAhmaNa gAma gayA. tyAM naMda ane upanada nAmanA be bhAIonA be pADA hatA. prabhu naMdanA pADAmAM gocarI gayA. naMde prabhune bhaktithI uttama bhejana vaharAvyuM. gozALa upanaMdanA pADAmAM upanaMdane ghera gaye. upanaMdanI AjJAthI enI dAsI vAsI cekhA bhikSAmAM ApavA AvI paraMtu gozAlake te levAno InkAra karyo. A samaye upanaMde dAsIne kahyuM ke "je te bhikSA na svIkAre te enA upara pheMkIne cAlI Ava" dAsIe te ja pramANe karyuM. AthI gozALe gusse thaye. zApa daI teNe brAhmaNanuM ghara bALI nAkhyuM. brAhmaNa gAmathI vihAra karI prabhu caMpAnagarImAM padhAryA ane comAsu caMpAmAM karyuM A cAturmAsamAM prabhue babbe mAsakSamaNanI be tapazcaryA karI. ane vividha AsanethI dhyAna dharyuM. paheluM pAraNuM caMpAmAM karyuM ane bIjuM caMpAnI bahAra caMpAnagarIthI prabhue kellAga sanniveza tarapha vihAra karyo. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 47 caturtha cAturmAsa mukha doSathI gozALAne maLele methIpAka caMpAthI prabhu kellAga sanniveza padhAryA tyAM gAmanI sImanA eka khaMDera makAnamAM vAsa karyo ane AkhI rAta pratimA dhAraNa karIne rahyA. gozALa vAnaranI jema capaLatA karate karate tenA dvAra AgaLa beTho. te gAmanA svAmIne siMhanAme eka putra hate. abhinava yauvana vALa hevAthI vidhummati nAmanI tenI dAsInI sAthe rati keDA karavAnI IcchAe te zUnya gRhamAM peThe. teNe UMce svare kahyuM ke "A gRhamAM kaI sAdhu, brAhmaNa ke musAkara hoya to bela ke jethI ame atrethI bIje sthAne jaIe " prabhu to kAtsargamAM rahelA hatA tethI mauna rahyA. paraMtu gozALe A vacana sAMbhaLyA pachI paNa kapaTathI be nahi jyAre keI ne pratyuttara maLe nahi, tyAre te siMhe dAsInI sAthe ghaNIvAra sudhI tyAM kIDA karI pachI te gharamAMthI nIkaLavA ga eTale prakRtithI capaLa ane durmativALA gozALAe vidhunmati dAsIne hAtha pakaDe. eTale dAsIe bUma pADI kahyuM, "svAmI keI puruSe mane sparza karyo. tatkALa siMha pAcho vaLI gozALAne pakaDIne bolyA ke are kapaTI ! te gupta rahIne amAro anAcAra jo te vakhate meM bolAvyuM te paNa uttara Apyo nahi." A pramANe kahIne gozALAne sAre methI pAka ApI siMha svasthAne ga. pachI gozALe prabhune kahyuM, " he svAmI ! tamArA dekhatA ANe mane mAryo" siddhArtha che. " tuM amArA jevo AcAra kema nathI rAkhato? kAre rahIne AvI capaLatA kare te tene mAra kema na paDe ?" Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 bIje divase prabhue patrakALa nAmanA gAma tarapha vihAra karyo. patrakALamAM paNa prabhu pUrvanI jema ke zunya gRhamAM pratimA dharIne rahyA. gozALa bhaya pAmIne gharanA eka khUNAmAM besI rahyo. te gAmanA svAmIne putra skaMda paNa daMtilA nAmanI dAsInI sAthe rati kIDA karavA tyAM AvyuM teNe paNa siMhanI jema pUchayuM. paNa keIe uttara Ape nahi. pachI te krIDA karI nIkaLe tyAre gazALe UMce svare hasI paDaze. "ahIM pizAcanI jema gupta rahI ne kevuM haze che? " ema belI skanda tene ghaNe mAryo. gozALe prabhune kahyuM ke "nAtha! zuM svAmIne dharma A heya ! mane nirdoSane mAre che tyAre tame mAruM kema rakSaNa rakSaNa karatA nathI?" siddhArtha bolyo, "are mUrkha ! tetara pakSInI jema mukhadeSathI tuM Ama aneka vAra anartha bhegave che." prabhue ahIMthI kumAra sanniveza tarapha vihAra karyo ane ramaNIya caMpA araNyanA udhAnamAM AvI dhyAnastha banyA lagabhaga madhyAhna thavA AvyuM hatuM. bhikSAne samaya thaI gaye hate A samaye gozAlake prabhune kahyuM, he bhagavanta zikSAne samaya thaI gayo che. " prabhue kahyuM. mAre te Aje upavAsa che. " prabhu bhikSArthe javAnA na hatA aTale ge zALA eka gAmamAM bhikSA levA gaye. zrI pAzvanAtha prabhunA saMtAnIya zrI municaMdra sUrinuM vRttAnta A samaye pArzvanAtha prabhunA saMtAnIya ziSya muni caMdra nAmanA AcArya ghaNu ziSyanA parivAra sahita teja gAmamAM kuMbhAranI vaNATazALAmAM rahelA hatA pharate pharato gozALaka vaNATazALAmAM jaI pahoMcyo. tyAM pArvApatya muninA tene darzana thayAM. gazAlake temane pUchayuM. "tame keNa che?" pApatya muni belyA, "ame zramaNa nigraMtha chIe." Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 geAzAlaka meDalyo, vAha ! nigraMtha ATalA ATalA pAtrA ane ATalA Akhara yukta vajrAdikanI sAmagrI hovA chatAM Apa kevI rIte nigraMtha ? sAcA nigraMtha te amArA dharmocAya che, je tapa jJAna ane tyAganI sAkSAt prati mUrti che. " pArsthApatye kahyuM, khelavAmAM ane vartanamAM jevA nuM uSNata ane avivekI dekhAya che. tevA ja tArA dharmAcAya hAvA joIe ' AvA AkSepa kAraka vacanA sAMbhaLI geAzALAne krodha caDayo, ane zApa dIdhA ke " jo mArA dharmAcAryanuM tapa teja hAya tA tenA prabhAvathI tamArA Azrama maLI jAe. '' pAoMpatye kahyuM, " ame zApathI DaratA nathI, tArA vacanI amArU AzrayasthAna khaLavAnuM nathI.'' prabhunuM nAma lai pote zApa ApavA chatAM jyAre sAdhuonu AzrayasthAna maLyuM nahi, tyAre vIlakhA thai gozALA prabhu pAse AvIne sarva vRttAnta nivedana karI melyo. " huM svAmI ! meM ApanA nAmathI zA| ApavAM chatAM te sAdhuMenA upAzraya na maLye tenu zuM kAraNa ? " ,, ' prabhue kahyuM. " teo pArzvanAtha prabhunA ziSyo che. te sAdhue ke temanu nivAsa sthAna zApathI na maLe." "" cArAkamAM prabhune thayela upasa sAmA ane jayantikAe nivAryAM. prabhu tyAMthI vihAra karIne cArAka gAme AvyA tyAM corane zeAdhanArA ArakSaka purUSoe gozALA sahita prabhune kAyAtsage rahelA joyA. temaNe pUchyu tame kANu che ? parantu maunanA abhigrahavALA prabhu kaMI paNa khelyA nahi. uttara na maLavAthI ArakSaka purUSAe dhAryuM ke jarUra A keAI jAsusa che, tethI mauna dharI rahela che. Ama dhArIne te kara purUSoe gozALA sahita prabhune pakaDayA ane bannene khAMdhIne kUvAmAM nAkhyA ane vAraMvAra ghaDAnI jema UMcA nIcA 4 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 karavA lAgyA te avasare semA ane jayaMtikA nAme utpala nimirIyAnI be bahene, ke jeo pArzvanAtha prabhunI uttama sAdhvIe. thaI hatI, teo te gAmamAM AvelI hatI. temaNe leka pAsethI sAMbhaLyuM hatuM ke amuka svarUpavALA keI be purUSane ArakSaka leke kuvAmAM nAkhI UMcA nIcA karI pIDA Ape che. te sAMbhaLI teoe vicAryuM ke, kadAca te carama tIrthakara mahAvIrasvAmI heya. teo tatkALa tyAM AvI ane tyAM prabhune tevI sthitimAM joyA eTale ArakSakene kahyuM. "are mUrkhA! tame zuM karavAne Iccho cho ? A siddhArtha rAjAnA putra mahAvIra prabhu che ema zuM tame nathI jANatA ?" sAthvInA AvAM vacana sAMbhaLI, teoe bhaya pAmI prabhune mukta karyA ane aparAdhanI vAraMvAra mAphI mAgavA lAgyA. baMne sAdhvIo paNa prabhune bhaktipUrvaka vaMdana karI svasthAne gaI. prabhue corAthI pRSTa caMpA tarapha vihAra karyo ane e cAturmAsa tyAM gALyuM. A cAturmAsamAM laguDAsana, vIrAsanamAM satata dhyAna dharatAM prabhue cAturmAsika tapa karyo. chelle divase pAraNuM karI kRtAMgala sanniveza tarapha vihAra karyo. pAkhaMDIonA maMdiramAM prabhu ane gozALe kRtAMgala sannivezamAM sapatnIka, sAraMbhI, parigrahadhArI daridra sthavara nAmanA pAkhaMDIo rahetA hatA. temanA phaLiyAmAM zikharabaMdha zuzobhita eka maMdira hatuM. prabhune A sthAna yogya lAgavAthI tenA ekAnta bhAgamAM prabhu dhyAnastha thayA ane gazAlaka zAMtithI besI rahyo. je divase prabhue ahIM kAusagadhyAne sthiratA karI te divase pAkhaMDIone dhArmika utsava hevAthI saMdhyAkALa thatAM ja strI tathA purUSa eka thaI vAjAvAjI sAthe gItagAna temaja nRtyamAM lIna banyA hatA. A rIte utsavamAM ektAna thavAthI teo dehabhAna paNa bhUlI gayA hatA. vAghone jorazorathI avAja thaI rahyo Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatuM tethI gozAlaka herAna thaI gaye. prabhu te pitAnA dhyAnamAM lIna hatA. maMdiranA bahAranA bhAgamAM mehula jharamara varasI rahyo hato. tene kAraNe vAtAvaraNa zAMta banyuM hatuM. ThaMDe pavana paNa strI purUSane matta banAvI rahyo hato. gAnatAna ane nAcamAM mazagula banelA leke kuTuMbIjanonuM paNa bhAna bhUlI javA lAgyA. yatheccha madirApAna thavA lAgyuM. AvI jAtanI lIlA joI atyArasudhI mauna rahelA gozALAthI bolI javAyuM ke "A te kaI jAtanI dharmakiyA! jyAM ramaNa viSe premaceSTA karAtI hoya ane nAca ane gAnatAnamAM masta banIne kaNa parAyuM ane kaNa pitIkuM tene viveka paNa na jaLavAto hoya tene te kevA prakArano dharma kahe ?" AvA karNakaTu vacanathI pAkhaMDIo roSe bharAyAne zAlakanI Deka pakaDI. mAra mArI, maMdiranI bahAra kADhI mUko. bahAranA bhAgamAM ThaMDe pavana vAte hate. varasAda varasate hate. ThaMDIthI grUjato gozALe ucca svare bolavA lAgyuM. "jagatane mArga ja viparIta che. sAcuM bolavAvALAonI mArA jevI hAlata thAya che." maMdiranI bahAranA bhAgamAM ThaMDIthI dhrujatA gauzALAnI eka vRddhane dayA AvI. teNe kahyuM, "dhyAnastha mahAtmAne A mANasa bhakta dekhAya che. tene have vadhu herAna na karatAM aMdara bolAvI cUpacApa besI rahevA do." pachI gozAlakane maMdiranA eka khUNAmAM besADavAmAM AvyuM ane lekee vadhu jorazorathI nAcavA kUdavA mAMDayuM. ezAlakane temanA AvA ayogya vartanathI ghaNuM lAgI AvyuM, paNa bele te mAra khAya ema samajIne te cUpa rahyo ane AkhI rAta azAMtimAM gALI. kRtAMgala sannivezathI vihAra karI prabhu vastI AvyA ane Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para nagarInI bahAra kAusagga yAne rahyA. leAjana samaye bhikSA mATe jatA geAzALAe prabhune pUchyuM, "svAmI ! Aje mane kevo AhAra maLaze ?" prabhue kahyuM, " Aje tuM manuSyanu mAMsa khAIza. p gAzAlAe vicAra karyo ke- jyAM mAMsanI gaMdha paNa na hAya teve sthAnethI Aje bhikSA levI. ' A pramANe nizcaya karI sAvadhAna thaI vaikScAne gheraja bhikSA mATe zrAvastI nagarImAM pharavA lAgyA. '' gemazALAe bhakSaNa karela mRta bALakanuM mAMsa te nagarImAM pitRdatta nAme vaizya hatA tene zrIbhadrA nAme patnI hatI. zrIbhadrAne marelAM ja khALaka avataratAM, tethI teNe zivadatta nAmanA nimittIyAne A doSa nivAravAnA upAya pUchyA. zigadatte kaheluM ke--" jyAre tane marela saMtAna janme, tyAre te marelA khALakanu mAMsa dUdhapAka sAthe meLavI daI kAi bhikSukane Apaje. tema karavAthI tane jIvatA mALaka avataraze. '' have zrIbhadrAne teja divase mareluM khALaka avatareluM, tethI teNe te marelA khALakanu mAMsa dUdhapAka sAthe meLavI taiyAra rAkhyu hatu. gozALA pharate krUratA tyAM AvyeA. vATa joI ne beThelI zrIbhadrAe turata UbhA thaI te dUdhapAka gozALAne ApyuM. ane A sAdhu mAMsanI khabara paDatAM zApa Apaze teA ghara khALI nAkhaze." evA bhayadhI teNe gozALA gaye ke turata gharanuM bAraNuM pheravI nAkhyu. gozALo te dUdhapAka zuddha jANI khAI gayA ane prabhu pAse AvI vRttAnta nivedana karyuM paNa prabhue te dUdhapAka saMbaMdhI mULa vAta kahI jaNAvI, tyAre geAzALAe niNya karavA mukhamAM AMgaLI nAMkhI vamana karyuM, vamana (uMlaTI)mAM kharAkhara tapAsa karatAM bALakanuM mAMsa jaNAyuM. dUdhapAka sAthe mAMsa bheLavI peAtAne ThaganArI te khAI upara gAzALAne gussA caDayA, ane zApa ApI tenuM ghara khALI nAkhavA turata tyAM Avye; paNa khAraNu' pheravI nAkhelu hAvAthI ghara oLakhI zarcA nahI. pachI gozALA khelyuM ke "jo mArA dharmAcAryanuM tapa Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja heAya te A pADo baLI jAo." sAnnidhyamAM rahelA bRtaree vicAryuM ke "prabhunuM mAhAsya anyathA na thAo." ema vicArI teo e AkhA pADAne bALI nAkhe. zrAvastIthI prabhu halakata (haraku) gAme padhAryA. haladbhata gAmanI bahAra hari nAmanuM ati prakhyAta prAcIna temaja ativizALa eka vRkSa hatuM. te vRkSanI nIce paramAtmAe temaja gazAlake rAtrinI sthiratA karI ane prabhu dhyAnastha banyA. aneka musAphare paNa A vRkSa nIce rAtavAse karI bIje divase prabhAte AgaLa jatA hatA. mAtra gozAlaka ane prabhu bane jaNAja tyAM rahyA hatA. tevAmAM eka ati dukhadAyaka ghaTanA banI. haridra vRkSa nIce prabhue sahana karela agnine upasarga eja vRkSanI nIce rAtavAso rahelA susAphare e ThaMDI UDADavA mATe rAtre tApaNI saLagAvI hatI. paNa savAra thatAM teo agnine bujhAvyA vagara ja potapotAne raste cAlatA thayA. pavananA sakhata jhapATAone kAraNe agni AgaLa vadhyA. je sthaLe prabhu dhyAnArUDha thayA hatA tyAM vRkSanA pAMdaDAono moTo Dhagalo thayo hato. tethI Aga vadhatI vadhatI tyAM sudhI AvI pahoMcI. zAlake agnine AgaLa vadhatI jaI prabhune kahyuM ke "he devArya, bhAga ! bhAge !" paNa prabhu mahAvIre te karmanirjarA dehanI mamatA sarAvI ugra tapazcaryA AdarI hatI. zuM teo kavaza banI A samaye nAsI chUTe kharA? kadApi ja nahi. mAjhA mUkela agnijavALAo jemane mATe kaTIrUpa banI che evA anaMtajJAnI prabhu te tyAM ja vadhu sudaDha dhyAnastha banyA. agninIvALAo vadhatI vadhatI prabhunA pAdapIDa sudhI AvI pahoMcI. pariNAme temanA baMne paga dAjhI gayA. A prasaMganI mahattA samajAvatA sUtrakAre jaNAve che ke dhyAnamAM magna rahela prabhunA zarIrane agnijavALAo sparzavA Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgI, chatAM te jANe zItaLa jaLanA taraMgo na hoya tema mAnI, A parisaha sahana karI, prabhu dhyAnArUDha rahyA. AvuM duHkha paDe chatAM Dage nahi tenuM nAma ja dhyAnamagna AtmA kahevAya. gazALA te A upasarga sahana na karI zakavAthI dUra nAsI gayuM hatuM ane agni zAMta thatAM pAcho prabhu pAse AvyuM. durvartananA pariNAme zALAe khAdhelo mAra halakatathI vihAra karI prabhu baMgalA (athavA lAMgala) gAme padhAryA ane vAsudevanA maMdiramAM pratimA dharIne rahyA. tyAM kautukI gozALe AMkhanA vikAro karI gAmanA bALakone bIvarAvavA lAgyo. te joI bhayabhIta banI nAsabhAga karatA bALakenA pitAo vagere AvyA ane gozALAne ghaNe mAra mArI muni pizAca vagere tiraskAranA zabdo kahI choDI mUko. baLadevanA maMdiramAM pratimA dharI rahelA prabhu nagalA (lAgala) thI vihAra karI prabhu AvatuM gAme padhAryA ane tyAM baladevanA maMdiramAM pratimA dharIne rahyA. tyAM paNa gozALo bALakane bivarAvavA mukhanA vikAra karavA lAge te joI bhayabhIta banI nAsabhAga karatA bALakanA pitAo vagere AvyA. teoe mukhanA cALA karatA zALAne gAMDo bhikSuka samajI na mAravAno nirNaya karyo paNa ziSyane niSedha na karatA gurune mAravA taiyAra thayA. tevAmAM baLadevanI mUrtieja haLa upADI teone aTakAvyA. te joI Azcaryacakita thayelA teoe prabhune alIkika mahAtmA jANI, pitAnA aparAdhanI mAphI mAgI. pachI prabhune caraNe paDI teo svasthAne gayA. corAkamAM gozALAe khAdhele mAra AvartathI vihAra karI prabhu corAka gAme AvyA ane kaI ekAntasthaLe pratimA dharIne rahyA. gazALe prabhune kahyuM ke, "svAmI, gocarI javuM che ?" prabhue kahyuM, "Aje amAre upavAsa che." Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 pachI kSudhAtura thayele gozALo ekale utsukSaNe bhikSA mATe gAmamAM gaye. tyAM eka mAMDavAmAM uttama bhejana raMdhAtuM dekhI, bhajana taiyAra thavAne keTalI vAra che te tapAsavA gozALe chAne mAne nIce vaLI vAraMvAra jevA lAge. te gAmamAM cArane ghaNe trAsa hatuM. tethI chupAIne vAraMvAra jotAM gozAlAne cera jANI lokoe pakaDIne mAryo. tethI krodhAvezamAM AvelA gozALAe zApa daI maMDapa bALI mUka. kalaMbukAmAM prabhunI dharapakaDa ane chUTakAre cerAkI prabhu kalaMbukA nAmanA sannivezamAM padhAryA. tyAM megha ane kAlahastI nAmanA be bhAI parvatanA rakSaka tarIke adhikAra bhegavatA. kAlahastIe maunadhArI prabhu ane gozALAne cera jANI pakaDayA, ane pitAnA bhAI meghane soMpyA. megha pahelAM siddhArtha rAjAno nokara hatA. teNe prabhune oLakhyA, ane pitAnA bhAIe karele aparAdha khamAvI prabhune tathA gozAlAne choDI mUkyA. lATadezamAM prabhue sahana karelA upasargo kala buka sanniveSathI vihAra karI vIra prabhu kilaSTa karmonI nirjarA karavA mATe lATadezamAM gayA. te dezanA leke krura hatA. tethI prabhue tyAM dhera upasargo sahana karI ghaNuM karma khapAvyAM. te dezamAM vicaratA prabhu anukrame pUrNakalaza nAmanA anArya gAma tarapha jatA hatA. rastAmAM be cAra maLyA teo prabhune dekhI, apazukana thayA jANI, taravAra ugAmI prabhune mAravA doDayA. te vakhate Indra avadhijJAnane upaga mUkI, prabhune haNavA DelA corene jANI, vaja vaDe mArI nAkhyA. vIranuM pAMcamuM comAsu tyAMthI vihAra karI prabhu bhadrikApurI padhAryA. tyAM pAMcamuM comAsu rahyA ane mAsI tapa karyo. tapanuM pAraNuM nagaranI bahAra . karyuM. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 nAdiSeNasUrinuM vRttAnta bhadrikApurIthI prabhu taMbAla nAme gAme gayA. tyAM pArzvanAtha prabhunA saMtAnIya naMdiSeNa nAmanA bahuzrata vRddha AcArya ghaNuM zinA parivAra sahita AvyA hatA. zALAe jema municaMda sUrinA ziSyono tiraskAra karyo hate tema A naMdiSeNasUrinA ziSyone paNa tiraskAra karyo. rAtrinA nadiSeNasUri upAzrayanI bahAra kAusaga karIne sthira rahyA. te vakhate cokI karavAne nIkaLelA te gAmanA keTavALanA putra, cera samajI, te AcAryane bhAlAthI haNyA chatAM sUrizrI zubhadhyAnathI calita thayA nahi. te vedanAne sahana karatAM teja vakhate avadhijJAna utpanna thayuM, ane kALadharma pAmI devaleka gayA. kUpikamAM prabhunI dharapakaDa ane chUTakAre taMbAlathI vihAra karI prabhu kUpika nAmanA saniSamAM gayA. mauna dharIne rahelA prabhune tyAMnA adhikArIe, gupta jAsusa jANI gozALA sAthe pakaDayA. te gAmamAM vijayA ane pragallA nAmanI be saMnyAsinI rahetI hatI. teo ane prathama pArzvanAtha prabhunI saMtAnIya sAdhvIo hatI, paNa saMyama na pALI zakavAthI pAchaLathI saMnyAsinI thaI hatI. vijayA ane pragabhAe prabhune oLakhI adhikArIone kahyuM ke-" are mUrkhA! A siddhArtha rAjAnA putra jagata uddhAraka carama tIrthaMkara zrI mahAvIra prabhu che; Indrane paNa pUjya A mahAtmAne pakaDavAthI tamane kevA anartha bhogavavA paDaze e zuM tame nathI jANatA ? mATe tame have temane jaladI choDI mUke." AvAM vacana sAMbhaLI bhayabhIta banelA teoe gozAlA sahita prabhune turata choDI mUkyA ane pitAnA aparAdhanI mAphI mAgI svasthAne gayA. phapithI vihAra karI prabhu vaizAlI (vizALI purI) tarapha cAlyA. cAlatA cAlatA be rastA AvyA, tyAre zALA be, Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pas "he nAtha ! huM tamArI sAthe nahiM AvuM, kAraNa ke mane keI mAre che tyAre tame taTastha rahI joyA kare che; vaLI tamane upasargo thAya che, tyAre tenI sAthe mane paNa upasargo thAya che, kemake agni sukAnI sAthe lIlAne paNa bALe che. vaLI le ke prathama mane mAre che ane pachI tamane mAre che. sArA bhojananI IcchA thAya chatAM kaI divasa bhojana maLe che. ane koI divasa bhUkhyA rahevuM paDe che. vaLI pASANamAM ane ratnamAM, agnimAM ane jaLamAM, taDakAmAM ane chAyaDAMmAM, araNyamAM ane nagaramAM, haNavA AvanAra ane sevAmAM nirvizeSa samadaSTi rAkhanArA evA tamArI sevA mUDhabuddhivALA putranI jema keNa kare ! eka tADavRkSanI sevA kare tevI niSphaLa tamArI sevA meM brAMta thaI Aja sudhI karI. have huM tevI sevA karIza nahi. " gazALa prabhuthI chUTA paDa paNa pastAyo ema kahI gozALo tyAMthI chUTo paDI bIje mArge cAlyo. ane prabhu vaizAlIne mArge cAlyA. gozALAne mArgamAM pAMca se cora maLyA. teoe, "mAmo " kahI vArApharatI gozALAnA khabhA upara besI tene e te pheravyA ke zvAsa mAtra bAkI rahyo tyAre cheDa. AthI gozALa khinna thaI vicAra karavA lAgyA ke. A karatA te svAmI sAthe ja rahevuM sAruM che. " ema vicArI prabhunI zodha karavA lAgyA. vaizAlImAM prabhune upasarga prabhu vicaratA vicaratA vaizAlInagara pahoMcyA. tyAM eka luhAranI zAlA khAlI dekhI lekenI AjJA laI temAM pratimA dhyAne rahyA. te zAlAne svAmI luhAra cha mAsa rogathI pIDAI sAje thayuM hatuM. tethI teja divase letuM ghaDavAnA hathiyAra laI pitAnI zALAmAM AvyA. tyAM prabhune joI apazukana thayelA jANI Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ghaNu vaDe prabhune haNavA taiyAra che. te vakhate avadhijJAna vaDe I. jANI, turata tyAM AvI teja ghaNu vaDe luhArane mArI nAkhyA. bilika yakSe karelI prabhunI pUjA vaizAlIthI vihAra karI prabhu grAmaka nAmanA gAma pAse AvyA. tyAM bilelaka nAmanA udyAnamAM AvelA bibhelika yakSanA maMdiramAM prabhu kAyotsarga karIne rahyA te yakSane pUrvabhave samakita thayuM hatuM. tethI teNe anurAga karIne divya puSya ane vilepanAdithI prabhunI pUjA karI. kaTapUtanAe prabhune karela upasarga tyAMthI vihAra karI prabhu zAlizIrSa nAmanA gAme padhAryA, ane tyAM udyAnamAM mahA mahinAnI kaDakaDatI TADhamAM kAussaga dhyAne rahyA. prabhunA tripRSTha vAsudevanA bhavamAM eka vijayavatI nAme aNamAnItI rANI hatI. te vijayavatI marIne ghaNA bhava bhramaNa karI kaTapUtanA nAme vyaMtarI thaI hatI. te vyaMtarIye prabhune dekhI, pUrva bhavanuM vaira saMbhArI varano badalo levA tApasInuM rUpa vikuvyuM, ane jaTAmAM hima jevuM ThaMDu jala bharI, te jala prabhunA zarIra para chAMTavA lAgI. te jala vaDe prabhune evuM te zIta upasarga thaye ke je prabhune badale bIjo mANasa heta te te ThaMDIthI TharI lekAvadhi jJAnanI prabhune thayela prApti jAta ane tenA prANa jatA raheta. AvI AkhI rAtri upasarga karavA chatAM prabhune nizcala dekhI te vyaMtarI zAnta thaI, ane vara cheDI prabhunI stuti karavA lAgI. upasarga samabhAve sahana karatA, ane chaThThanA tapa vaDe vizuddha thatA prabhune te vakhate lekAvadhi avadhijJAna utpanna thayuM. prabhunuM cha mAmuM zAligAmathI vihAra karI prabhu bhadrikApurI AvyA. tyAM mAsI tapa vaDe tathA vividha prakAranA abhigrahe vaDe AtmAne Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 bhAvatA chavuM comAsuM rahyA. tyAM gozALa prabhune zeAdhate zeAdhate. pharIpharIne pAchA cha mahine AvIne mane prabhue comAsI tapanuM pAraNuM nagarInI bahAra karI magadha dezamAM upasarga rahitapaNe vicaravA. lAgyA. zrI mahAvIrasvAmIno bIjA cha varSane chadamastha vihAra sAtamuM comAsu | magadha dezamAM ATha mAsa upasarga rahita vicarI mahAvIrasvAmI AlaMbhikA nagarIe cAturmAsa karavA padhAryA. tyAM emasI tapa. vaDe sAtamuM cemAsu pUrNa karI te nagarInI bahAra pAraNuM karyuM AsaMbikAnuM cAturmAsa pUrNa karI paramAtmA kaMDaka nAme gAme AvyA tyAM vAsudevanA maMdira pAse ekAnta sthaLamAM kAussaga dhyAne sthira thayA. gozAlaka paramAtmAnI sAthe ja hato. durvatanane lIdhe zALAe khAdhele mAra vAsudevanA maMdiramAM paNa aTakacALI zAlaka zAnta rahI. zakayo nahi. jyAre prabhu zAnta citte karmanirjarA mATe dhyAnastha avasthAmAM lIna hatA tyAre A mahAzaya maMdiramAM vAsudevanI pratimAne Teke daI beThe. pUjAne samaya thatAM pUjArI hAthamAM pUjAnI sAmagrI laI maMdire AvyA tyAre teNe vicitra dazya joyuM. teNe A hakIkata. gAma lokone jaNAvI. lokoe gozALAne durvatana mATe sArI rIte mAra mAryo. kaMDakathI vihAra karI prabhu mardana sanniveza padhAryA. tyAM paNa gazALAe pitAnA aTakacALIyA svabhAva pramANe baLadevanA maMdiramAM duvaMtana karavAthI mAra khAdho. lohArgamAM prabhunI dharapakaDa asahya upasargonI paraMparA sahana karatAM zAMtamUrti prabhu mahA Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 vIra letArgala nagare padhAryA. tyAM jItazatru rAjA rAjya karate hate. jitazatru rAjA para zatru rAjavIonI vakra daSTi hovAthI te satata ciMtAzIla rahe. kaI paNa vyakti pitAno paricaya ApyA sivAya nagaramAM praveza karI zake nahIM e kaDaka baMdobasta teNe rAkhe hatA. prabhu mahAvIra ane gozAlaka rAjadhAnI najIka sImA pradezamAM padhAratAM carapurUSae temano paricaya mAgyo. maunadhArI prabhue tene kaMI paNa javAba na dIdho. te ja pramANe gozAlake paNa prabhunuM anukaraNa karyuM, ane te paNa mauna ja rahyo. AthI paheregIre temane zatrunA jAsusa mAnI, giraphatAra karI rAjadarabAramAM laI gayA. "utpala nimittiyAe karAvela chUTakAro prabhu ane gozALAne rAjasabhAmAM lAvavAmAM AvyA te samaye Arthika grAmavAsI naimittika utpala tyAM hAjara hate. bhagavAnane jatAM ja te rAjasabhAmAM Ubhe thayo ane bolyA, "A mahAna vyakti koI guptacara nathI. teo rAjA siddhArthanA putra dharmacakravatI zrI mahAvIra tIrthakara che." utpala mAraphata paramAtmAno paricaya maLatAM jitazatrue bhagavAna ane gozAkane satkArapUrvaka mukta karI emanI pAse thayela aparAdhanI kSamA mAgI. IzAnendra ane viSNura zeThe prabhune karela vaMdana letArgalathI vihAra karI prabhu purimatAva nAmanA nagare gayA. tyAM udyAnamAM zrI mallinAtha prabhunuM maMdira hatuM. te udyAna ane nagaranI vaccenA koI pradezamAM prabhu pratimA dhyAne rahyA. A arasAmAM te nagarano vagura nAmano zrAvaka zrImalinAtha prabhunI pratimAnI pUjA karavA mATe nagaramAMthI udhAna tarapha jatuM hatuM. te vakhate IzAneke prabhune vaMdana karavA AvelA. teNe vagura zeThane pUjA karavA -jate joI kahyuM, "he vagura! A pratyakSa jInezvaranuM ullaMdhana karI jInevaranA biMbane pUjavA mATe AgaLa kema jAya che? A Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chellA tIrthakara mahAvIra prabhu che, teo chamasthapaNe vicare che ane ahIM pratimA dhyAne rahyA che." te sAMbhaLI vagurU zeTha prabhu pAse Avyo, ane bhaktithI prabhune vaMdana karyuM. gazALAne maLelo methIpAka purimatAlathI vihAra karI prabhu unnAga nAmanA sanniveza tarapha jatA hatA. tyAM rastAmAM navapariNita yugale jaIzAlAe kahyuM, are vidhirAja kuzaLa che ke, jyAM dara paNa vasatuM hoya tene dhyAnamAM rAkhe che ane jene je gya hoya tene te bIjuM meLavI Ape che. ahe! jue te kharA ! A baMnenA dAMta ane peTa kevA moTA che. vAMsAmAM te khuMdha nIkaLI che. vidhAtAe sarakhe sarakhI joDI ThIka meLavI dIdhI che. A pramANe vAraMvAra mazkarI karatA gazAlAne pakaDI te vahuvara sAthenA mANasoe khUba mAryo, ane majabUta baMdhanathI bAMdhIne vAMsanA jALAmAM pheMkI dIdhe. paraMtu pAchaLathI tene prabhuno chatradhara samajI teoe baMdhana cheDI gozAlane mukta karyo. AThamuM comAsuM pachI prabhu ge zALA sAthe gabhUmimAM AvyA. tyAMthI rAjagRha. nagaramAM padhArI prabhue AThamuM cAturmAsa cemAsI tapa vaDe praNa karyuM ane tapanuM pAraNuM nagaranI bahAra karyuM ke prabhue vicAryuM ke-"mAre hajI ghaNuM karma khapAvavAnA bAkI che. tethI cIkaNuM karmane kSaya karavA mATe upasarga thAya tevI bhUmimAM vicAravAnI jarUra che, ane ghaNuM upasarga vajabhUmimAM thaze." ema vicArI prabhu tyAMthI vihAra karI vajabhUmimAM gayA. te bhUmimAM kUra plee prabhune paNa upasargo karyA, paraMtu A upasargomAMthI karmane vaMsa thAya che. " ema vicAratA prabhu te svecchane baMdhuthI paNa adhika mAnatA. prabhue. teja bhUmimAM navamuM cAturmAsa camAsI tapa vaDe pUruM karyuM, te uparAMta bIjA be mahinA tyAMja vicaryA tyAM comAsAmAM niyata sthAna na maLatAM prabhue navamuM mAruM aniyata karyuM. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM comAsu, vIra vANI jUThI pADavA gazALAno niSphaLa prayAsa vajAbhUmithI vihAra karI prabhu siddhArtha pura AvyA. tyAMthI kUrmamArga tarapha jatAM rastAmAM gozALAe talane cheDa joI pUchayuM, "he prabhu ! A choDa phaLaze ke nahiM ?" prabhue kahyuM ke phaLaze, A cheDane sAta kula lAgyA che, te sAte kulanA jIva marIne Aja cheDavAnI zIMgamAM sAta tala thaze. " A pramANe prabhue kaheluM vacana jUThuM pADavA gozALAe te choDane mULamAMthI ukheDI pheMkI dIdho. paNa daivayoge vRSTi thavAthI bhInI thayelI bhUmimAM paDelA te choDanuM mULiyuM keI gAyanI kharIthI dabAI jamInamAM pesI gayuM, ane dhIre dhIre te cheDe hatuM e thaI gaye. tApase mUkelI teolezyAcA gAzAlAne prabhue bacAvyo pachI prabhu tyAMthI kUrmagAma pahoMcyA. te gAmanI bahAra vaizyAyana nAmane tApasa madhyAnha samaye baMne hAtha UMcA karI. sUrya sAme dRSTi rAkhI, jaTA chUTI mUkI, sUrya AtApanA laI rahyo hate; ane sUryanA sakhta tApane lIdhe tenI jaTAmAMthI kharI paDatI juone vINI vINIne te tApasa pAche pitAnI jaTAmAM nAkhate AvuM dusaha anuSThAna karI rahelA te tApasanI jaTAmAM ghaNI ja (mUkAo) dekhI te tApasane "yukA zayyAtara' e pramANe kahI zALa tenI vAraMvAra mazkarI karavA lAgyuM. tethI tApase krodhAyamAna thaI gazALA para tejalezyA mUkI, tApase mUkelI tejalezyAthI gozALe bhasmIbhUta thaI jAta, paNa karuNuM sAgara prabhue turata zIdhra zItalezyA mUkI. tethI jala vaDe agninI jema te telezyA zAMta gaI. prabhunI alaukika zakti joI vaizyAyana vismaya pAme, ane thamra tAthI bolyA ke-"he bhagavan meM Apane Avo prabhAva jAge na hatuM, mATe mArA viparIta AcaraNanI kSamA kare." A pramANe te tApasa gayA pachI dezAle prabhune pUchayuM ke-"he bhagavana A telezyA labdhi zI rIte prApta thAya?" sapane dudha pAvA paDe Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 geAzAlAne tejolazyAne vidhi zIkhavADavAthI bhaviSyamAM ananu kAraNa thaze ema jANavA chatAM prabhue ge zAlAne vidhi zIkhavADacA. bhagavAne kumAragAmathI siddhArtha pura tarapha vihAra karyAM. jyAre teo pUrve kahela talavALI jagAe pahAcyA. tyAre geAzALA olyA : " bhagavAna ! Ape bhaviSyavANI bhAkhI hatI ke A talanA cheDa phaLaze paNa te phaLyo nathI. '' najIkanA ja bhAgamAM utpanna thayela te talanA cheDane batAvI bhagavAne kahyu : A teja talane cheADa che ke jene te phaikI dvIdhA hatA. ' Ta geAzALAne bhagavaMtanA kathana para vizvAsa na Avyo. teNe cheDa pAse jaI kaLi tADI joI te temAMthI sAta tala nIkaLyA. niyatavAdanA siddhAMtAthI AkRSTa thayela gAzALA have tene pAke samaka banyA. tene khAtarI thaI ke game teTalA upAya karIe, chatAM je khanavAnu che teja bane che. te potAne samartha vyakti mAnavA lAgyA. teNe vicAryuM ke teolezyAnI prApti karI huM... bhagavAnathI jude vicarIza ane pRthvI para pUjAIza. gAzAlake (1) tejalezyA labdhi ane (2) aSTAMganimittanuM jJAna prApta karyu. siddhA pUranI sImamAMthI geAzALA teolezyA sAdhavA mATe prabhuthI chUTA paDacA ane zrAvastI nagarImAM gayo. tyAM teNe eka kuMbhAranI zALAmAM rahI prabhue kahela vidhithI cha mAsa paryaMnta tapa karI tejolezyA siddha karI. eka vakhate zrI pArzvanAtha prabhunA cha sAdhue geAzAlAne maLyA. temanI pAsethI geAzAlo aSTAMga nimittazAstra zikhyo. AvI rIte teolezyA labdhi ane aSTAMga nimittanuM jJAna maLavAthI gava dharatA geAzALA huM sarvajJa che. * e pramANe peAtAnI prasiddhi karavA lAgyo. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 zakha rAjA tathA AnaMda zrAvakre prabhune kareluM bhaktipUrvaka vaMdana siddhAtha pUrathI vihAra karI prabhu vaizAlI nagarI padhAryAM. tyAM. siddhArtha rAjAnA mitra zaMkha nAmanA gaNarAje prabhune bhaktipUrvaka vaMdana karyuM. tyAMthI vihAra karI prabhu vANija nAmanA gAme AvI bahAranA kAI pradezamAM pratimA dharIne rahyA. te gAmamAM mAnanda nAmanA zrAvaka rahetA hatA te haMmezAM chaThe tapa karatA ane sUryanI AtApanA letA hatA. zrAvakanI utkRSTa kriyA karatA tapasvI Anandane avadhijJAna utpanna thayuM hatuM. te prabhu pAse AvI vana karI khelyo ke he prabhu Apane dhanya che keAvA ghera upasargo thavA chatAM Ape samabhAve sahana karyAM. have Apane thADAja vakhatamAM kevaLa jJAna utpanna thaze. ' ityAdi prabhunI stuti karI AnaMda peAtAne ghera gayo. dazamuM cAmAsu vANija gAmathI vihAra karI prabhu zrAvastI nagarIe padhAryA. tyAM dazamuM cAmAsu vividha tapa vaDe pUrNa karyu. zakrendre karelI prabhunI praza'sA tyAM cAturmAsa puruM thatAM prabhu nagarInI bahAra pAraNuM karI vicaratA vicaratA mleccha leAkeAthI bharapUra dRDhabhUmimAM gayA. peDhAla nAmanA gAmanI khahAra pAlAsa nAmanA caityamAM prabhue aThThama tapa karI praveza karyAM. ane eka rAtrinI pratimA dharI rahyA. have A vakhate zakrendre avadhijJAnathI prabhune dhyAnamagna rahelA beI turata siMhAsana parathI utarI jaI prabhune vaMdana karyu. pachI Indra dhaiya guNanI prazaMsA karatAM peAtAnI sudharmasabhAmAM beThelA devA samakSa kahyuM- saudharmavAsI sa` devatA zrIvIra prabhuno adbhUta mahimA sAMbhaLeA. paMca samitine dhAraNa karanAra, traNa guptiethI pavitra, krodha, mAna, mAyA ane lAbhathI parAbhava nahi pAmela, Azravarahita ane dravya, kSetra, kAla ke bhAvamAM koI prakAre paNa buddhinA pratikhaMdha nahi karanAra, e prabhu eka rUkSa pugdhaLa para dRSTine sthira Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne atyAre mahAdhyAnamAM sthita thayelA che. temane e dhyAnamAMthI calAyamAna karavAne devatAo, asure, yakSe, rAkSasa, uraga, manuSyo ke aikya paNa zaktivAna nathI. " saMgama devanI AzaMkA; prabhune calAyamAna karavA saMgame karelI pranijJA AvAM IndranA vacana sAMbhaLI te sabhAmAM beThelo Indrane saMgama nAmane deva, prabhunI prazaMsA na sahana karI zakavAthI, bhrakuTI caDAvI, adhara kaMpAvate belyo ke- he devendra! AvA bheLa paNanA vicAre devasabhAmAM belI, eka sAdhune deve karatAM paNa maTI zaktivALo jaNAvI, devenI avagaNanA karavI Apane na zobhe. he surendra! atula parAkramI deve AgaLa vaLI e manuSyamAtra sAdhu koNa che? huM teja hamaNAM tyAM jaI, kSaNavAramAM te sAdhune calAyamAna karI nAkhuM chuM." saMgama devanI AzaMkA te vakhate Indra vicAryuM, "je huM atyAre A saMgamane hukama karI jatA aTakAvIza to e dubuddhi jANaze ke, tIrthakara pArakAnI sahAyathI ja tapa kare che; vaLI A ulaTo bhAsa ghaNA denA manamAM ThasI jaze, mATe atyAre A duSTane jate aTakAva ThIka nathI. " ema vicArI samayane mAna ApI Indra mauna rahyA. have prabhune calAyamAna karavA Indra samakSa pratijJA karI krodhathI dhamadhamI rahelo te saMgamadeva tarata sabhAmAMthI UThI prabhu pAse AvyuM ane eka rAtrimAM ja bhayaMkara vIza upasargo karyA. saMgamadeve viraprabhune karelA vIza ghora upasargo (1) dhULanI vRSTi. prabhunI upara mahA duHkhadAyaka dhULanI vRSTi karI. jema caMdrane AvarI le tema prabhune sarvAge DhAMkI dIdhA. AthI prabhune zvAsozvAsa levo paNa muzkela thaI paDayo; chatAM prabhu tilamAtra paNa dhyAnathI calita na thayA. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 (2) te pachI vamukhI kIDIo utpanna karI. A kIDIo prabhunA aMgamAM eka khAjuthI pesI bIjI bAjue nIkaLI, tIkSNa mukhAgrathI prabhunA zarIrane vIdhI cAraNI jevuM manAvavA lAgI, chatAM acala dhyAnI prabhu para tenI kAI paNa asara thaI nahi. (3) trIjA upasargImAM pracaMDa DAMsA vidhurvyA. A DAMsoe prabhune DaMsI, prabhunA zarIrane vIdhI, cAraNI jevuM banAvavA lAgyA. chatAM acala dhyAnI prabhu para tenI kAMI paNa asara thaI nahi. (4) pracaMDa cAMcavALI dhImele vikuvI, prabhunA zarIre A dhImele evI rIte cAMTI gaI ke AkhuM zarIra dhImelamaya dekhAvA lAgyuM. paNa A mahAceAgI calAyamAna thayA nahi. (5) khAda durAtmAe vIMchIe vikuryAM. pralayakALanA agninA taNakhA jevA ane tapAvelA bhAlA jevA A vIMchIe. peAtAnA bhayakara pucchanA kAMTAothI bhagavaMtanA zarIrane DaMkha devA lAgyA; chatAM prabhu yatkiMcita paNa vyAkuLa thayA nahi (6) ati tIkSNa dAMtavALA nakuLA vikuryAM. ugra dADhe thI tee DaMkhavA lAgyA, chatAM dhyAnastha devAya tethI paNa calAyamAna thayA nahi. (7) pachI yamarAjanA bhujadaMDa jevA bhayaMkara mATI pheNovALA sarpAne teNe mahAkApathI utpanna karyo. te viSadhArI soM prabhune pagathI te mAthA sudhI vIMTaLAI peAtAnI phaNAe phATI jAya tevA prahArathI peAtAnI triSArI dADhArtho prabhune DaMsavA lAgyA peAtAnuM saMvaOviSa prabhunA zarIramAM ThAlavyuM; chatAM chevaTe sonA prayatna phrAgaTa gayA. (8) vajra jevA dAMtavaLA jaMgalI uMdaro utpanna karyo. tee nakhathI, dAMtAthI, mukhathI ane karathI prabhunA aMgane karaDavA lAgyA, chatAM temanuM paNa kaMI vaLyuM nahi. (9) parvata jevA moTA gajendra utpanna karyA. tee prabhunA zarIra pratye DhADIne ane durvAra su DhathI pakaDIne, prabhunA zarIrane Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkAzamAM UchALavA lAgyA. pachI A durAzayI hAthI pitAnA be bAhaya daMtuzaLa UMcA karI prabhune jhIlavA lAgyA. pachI dhyAnastha prabhunA zarIre daMta prahAro karavA lAgyA, chatAM A hastI upadravathI che paNa prabhu calAyamAna thayA nahi. (10) pachI saMgame hAthaNI vikuva. pitAnA mastaka ane tIkSaNa dAMtathI hAthaNae prabhunA zarIre ghaNuM prahAra karyA. prabhunA zarIra sAthe pitAnuM zarIra ghasavA chatAM te prabhune DagAvI zakI nahi. (11) bAda magaranI jevA ugradAMtavALe pizAca vika. A bhayaMkara rUpadhArI pizAca hAthamAM charI laI prabhune upadrava karavA deDyo, paNa temAM te phAve nahi ane prabhu nizcaLa rahyA. (12) pachI nirdaya deve siMhanuM rUpa vikuvyuM. siMhe trizULa jevA nakhagrothI prabhune avyagrapaNe upadrava karavAmAM kacAza rAkhI nahi, chatAM dAvAnaLamAM dagdha thayelA vRkSanI jema saMgama deva nisteja banI gaye. . (13) pachI teNe trizalAdevI ane siddhArtha rAjAnuM rUpa dhAraNa karya" temanA mukhe prabhu samakSa hRdaya pIgaLAvanArI vRddhAvasthAnI duHkhada sthitinuM varNana karAvarAvyuM paNa temanA karUNAjanaka vilApanI prabhu upara asara thaI nahi ane bhagavanta dhyAnathI DagyA nahi. ' (14) bAda vizALa janasamuhavALI eka chAvaNI vikuva. rasoI - Ane bhAta rAMdhavA mATe culo gaThavavAnI AjJA ApavAmAM AvI, paNa be pASANe maLyA nahi eTale rasaIAe prabhunA be caraNone culA rUpa banAvI tenA para bhAtanuM bhejana mUkayuM ane be paga vacce agni pragaTAve. prabhu javALAthI tapta thayA paNa agnimAM mUkela suvarNa jema zuddha bane tema prabhu vadhu daDha paNe dhyAnamAM lIna thayA. 15) pachI saMgame eka cAMDAla viduryo. teNe AvIne prabhunA kaMThamAM, be bhujAmAM tathA jaghA upara pakSIonA pAMjarAmAM laTakAvyA. pakSIoe cAMca ane nakha prahArothI prabhunA zarIrane Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAraNInI jema seMkaDe chidrovALuM banAvyuM paNa cAMDAla prabhune. dhyAnathI DagAvI zakyo nahi. (16) paMdara vAra niSphaLatA maLavAthI kevI banela saMgamadeve mahAutpAtika pracaMDa vaMTeLI utpanna karyo. moTA moTA vRkSone ukheDate A vaMTeLIo prabhune upADI upADI nIce pheMkI deteM ane jezathI pachADato. chatAM jJAnI devArya A kSudra parisahane sahana karavAmAM vIratA mAnI temAM paNa nizcala rahyA (17) pracaMDa uddabrAmaka pavana utpanna karyo. mahAna vaTeLIyA jevA A vAyue cAre dizAmAMthI potAnA susavATAthI prabhune herAna karI mUkyA chatAM tapasvI prabhu tenAthI leza paNa calAyamAna thayA nahi. (18) eka kALacakra utpanna karyuM. hajAra lohabhArathI ghaDAyela A kALacaka saMgame upADayuM ane AkAzamAM UMce uchALI teNe jezathI prabhu para nAkhyuM tenA prahArathI prabhu jAnu sudhI pRthvImAM nIce utarI gayA. AvA bhayaMkara upasarga karanAra saMgama para krodhana karatAM ulaTA amidaSTithI tenA tarapha prabhu jevA lAgyA. ane karma nirjarArthe saMgama upakArI che ema mAnavA lAgyA. bhayaMkara kALacakathI paNa prabhu para joIe tevI asara na thaI.. temanA zarIrane nAza thaye nahi. teo dhyAnathI paNa calita thayA nahi eTale saMgama deva vicAravA lAgyuM ke-"astra ane zastrane agocara evuM prabhunuM zarIra dekhAya che. tethI AvA prAge temane mATe nirarthaka che, tethI temane anukULa evA upasargo karUM." A pramANe vicArI teNe prabhune calAyamAna karavA mATenI pitAnI paddhati badalI. (19) vaijJAnika devone prabhu pAse utaratA dekhADayA. prabhunAM tapa ane dhyAnathI prasanna thaI deva temane vinavavA lAgyA ke, "he. tapasvI devAya ? Apa kahe te Apane Aja sthitimAM dahedhArI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 paramAtmA tarIke svargamAM laI javA tatpara chIe ane teTalAja mATe prasanna thaI ame ahiM AvyA chIe; athavA ApanI IcchA hAya teA, anAdi kALathI sa`cita thayelA karmothI kSaNa-mAtramAM daivI zaktithI mukata karI, ekAnta paramAnaMdavALA mekSamAM Apane laI jaie, athavA ApanI IcchA hAya teA badhAya ma`DaLAdhIza rAjAenA mugaTa ApanA caraNamAM namAvI cakravatI sama sAmrAjya bhAkatA banAvIye. ApI lalacAvanArI vANIthI nirajana nirAkAra prabhunA mana para leza mAtra asara thaI nahi ane prabhu niruttara rahyA. AthI saMgama vicAravA lAgyuMA ke A mahAtapasvI bhagavate mArI badhI zaktione prabhAva niSphaLa manAvI dIdhA che; huve mAtra chevaTanA upAya tarIke kAmadevanuM amodha zastra bAkI rahela che; teA tene paNa upayoga karI lauM. A pramANe vicArI (20) vIsamA upasa mAM devAMganAo utpanna karI. AjJAMkita devAMganAoe peAtAnI sa`kAmakaLAthI kAmavijetA A munirAjane calAyamAna karavA sarva RtuenIkaLAe pragaTAvI. madhura vINAvAdana temaja nRtya dvArA prabhune calita karavA peAtAnI 64 kaLAAnA upayoga karyo. devAnA AvA apratima zastrathI mahAna ugra tapavI vizvAmitra jevA aneka RSimunie calAyamAna thai gayA hatA. pratikULa upasargo sahana karI zakAya, parantu meharAjAnA amedha zastra jevA AvA anukULa parisaMhe sahana karavAnuM bhagIratha kA aite bhagavAna mahAvIra jevI aDaga nizcayI ane dheya zALI vyakti ja karI zake. devAMganAee aneka prakAranA hAvabhAva, gIta, nRtya, vAdana vagere prakAreAthI paramAtmAne calAyamAna karavA upAyo yojayA, paNa merU paryaMtanI peThe niSkapa prabhu para tenI kazI paNa asara thaI nahi. evAmAM prAtaHkALa thayA. prabhune akSunita joI hutazakita Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 saMgamadeva vicAravA lAge ke-pratikULa temaja anukULa upasargothI A devArya calAyamAna na thayA, te have huM svargamAM jaI Indrane mArUM meTuM zI rIte batAvuM ? mATe huM temanI pAchaLa pAchaLa ja bhamate rahuM ane upasargo karyA karUM jethI lAMbA samaye teo avazya parAjita thaze. savAra thatAM prabhue tyAMthI vihAra karyo. prabhu vihAra karIne jyAM jyAM jatA, tyAM tyAM saMgamadeva AhArane aSaNaya karI nAkhate, tathA bIjA paNa vividha prakAranA upasargo karatA. AvI rIte cha mahinA sudhI te duSTadeve karelA upasargo sahana karatA prabhue cha mAsa sudhI upavAsa karyA. eka vakhata vicaratA vicaratA prabhu vraja nAmanA gAmamAM AvyA. prabhue vicAryuM ke "have che mahine te deva gaye haze." ema vicArI cha mAsI tapanuM pAraNuM karavA jyAre te vraja gAmanA gokuLamAM gecarI mATe gayA, tyAre tyAM paNa saMgame AhAra aneSaNaya karI nAkhe. prabhu jJAnathI te deve darelI aneSaNuM jANI tarata pAchA pharI te gAmanI bahAra AvI pratimA dayAne rahyA. saMgamadeve svIkArela parAjaya saMgamadeve avadhI jJAnathI joyuM, te prabhunA akhalita vizuddha pariNAma joyA. teNe vicAryuM ke-" aho cha mAsa sudhI niraMtara upasargo karavA chatAM A muni calita thayA nahi. ane hajI paNa game teTalA upasarga karIza te paNa calita thAya tema nathI." ema vicArI te deva khinna manavALo thaI, prabhune namI karelA aparAdhathI lajajA pAmI, plAnamukhe be, "he svAmI! zake sudharmA sabhAmAM ApanA satvanI jevI prazaMsA karI hatI. tevAja satvazALI Apane meM pratyakSa anubhavyA. he prabhu! meM ApanA ghaNA aparAdha karyA tenI kSamA kare." A pramANe kahI, zakanI bIkathI prabhune vaMdana karI te saudharma devaloka tarapha cAlyo. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 71 zake saMgamane svargamAMthI hAMkI kADho parAjIta saMgamadevane Avate joI zake devane kahyuM ke- "he de! A karmacaMDALa pApAtmA Ave che. e nIca devanuM mukha jovAmAM Ave te paNa mahApApa lAge. teNe ApaNA svAmIne ghaNA ghara upasargo karyA che. e pApI ApaNuthI Daryo nahi tema pApathI paNa Daryo nahiM; tethI apavitra e durAtmAne svargamAMthI jaladI kADhI mUke. " zakanI AjJA pramANe dee saMgamane svargamAMthI hAMkI kADhaye. te plAna mukhe meru parvatanI culA upara gaye. tyAM zeSa AyuSya samApta karaze. agiyAramuM comAsu saMgamanA gayA pachI prabhue gharaDI govALaNane tyAM gokulamAM pAraNuM karyuM. vihAra karatA karatA prabhu vaizAlI AvyA. A nagaramAM temaNe agiyAramuM comAsu karyuM. camarendra grahaNa kareluM prabhunuM zaraNa - vaizAlIthI vihAra karI prabhu suMsumArapura padhAryA, ane tyAMnA udyAnamAM pratimA dhyAne rahyA. A vakhate camarendra garva karI zakane jItavA saudharma lekamAM gaye. tethI zake kepa karI tenA para vaja choDyuM. vAthI bhayabhIta banele camarendra turata prabhunA caraNa kamaLamAM AvI paDe ane bacI gaye. susumArapurathI vihAra karatAM prabhu kauzAMbI nagarI padhAryA. tyAM zatAnIka nAme rAjA hatA. tene mRgAvatI nAme rANuM ane sugupta nAme pradhAna hatuM. suguptane naMdA nAme parama zrAvikA strI hatI. naMdA mRgAvatInI sakhI hatI. te nagarImAM (kauzAMbImAM) dhanAvaha nAme zeTha hatA. tenI patnInuM nAma mUlA hatuM. have zravaNubhagavana mahAvIra kauzAMbImAM padhAryA tyAre pioSa vada Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ekama hatI. te divase prabhue dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI ema cAra prakAre ugra abhigraha lIdho te A pramANe H prabhune abhigraha , "dravyathI sUpaDAnA khUNAmAM rahela aDada Ape te vaheravA. kSetrathI eka paga uMmarAmAM ane eka paga bahAra rAkhIne Ape te vahoravuM. kALathI-bhikSAcare bhikSA laI gayA pachInA samaye maLe te vaheravuM. bhAvathI kaI rAjakumArI dAsIpaNAne pAmI hoya, mastaka muDAvyuM hoya, pagamAM beDI heya, rotI hoya ane aThThama tapa karyo hoya-AvA prakAranI satI strI je vaherAve te vahoravuM." A pramANe parISaha sahana karavA kaThaNa abhigraha svIkArI prabhu te nagarImAM bhikSA mATe phare che. te nagarIne rAjA, pradhAna vagere ghaNuM upAya kare che. paNa cAra mahinA vyatIta thayA, chatAM prabhuno abhigraha pUre che nahi. caMdanabALAne vRttAnta A arasAmAM zatAnIka rAjAe caMpAnagarI upara caDAI karI lazkarathI gherI lIdhI, tethI caMpAne rAjA dadhivAhana nAsI gaye. pAchaLathI dhaNI vagaranI caMpAnagarIne zatAnIka rAjAnA sainike e lUMTavA mAMDI. zatAnIkanA eka subhaTe dadhivAhana rAjAnI rANI dhAriNIne ane tenI putrI vasumatIne pakaDI pitAnA kabajAmAM rAkhI. te subhaTe dhAriNIne strI tarIke rAkhavAnuM kahevAthI dhAriNI turata pitAnI jIbha kacarIne marI gaI. tyAra pachI te subhaTe vasumatIne AzvAsana ApI, putrI tarIke rAkhavAnuM samajAvI, kauzAMbI mAM lAvI, bajAramAM vecavA UbhI rAkhI. te vakhate te rastethI jatA dhanAvaha zeThe subhaTane dhana ApI vasumatIne pitAne ghera laI jaI putrI tarIke rAkhI. te bAlAnA vinayAdi guNothI ane caMdana jevI zItala vANIthI raMjita thayelA zeThe parivAra sAthe maLIne tenuM - caMdanA nAma pADayuM. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vakhate zeTha madhyAnha samaye dukAnethI ghera AvyuM, tyAre daivage keI nekara hAjara na hatuM. tethI caMdanA UbhI thaI ane pitRbhaktithI zeThanA paga dhavA lAgI. te vakhate caMdanAne eTale chUTI javAthI tenA vALa pANIthI bhInI thayelI bhUmimAM paDyA; tyAre "A putrInA keza bhUminA kAdavathI melA na thAo." ema dhArI zeThe sahaja svabhAve te kezane UMcA karyA ane pachI AdarathI bAMdhI lIdhA. gokhamAM beThelI zeThanI patnI mUlAe A ceSTA joI vicAryuM ke-A yuvatI bAlAne kezapAza zeThe pite bAMdhe. jemane pitA putrI tarIke saMbaMdha hoya temanI AvI ceSTA heya ja nahIM. tethI zeThanI buddhi A suMdara bALAne pitAnI patnI tarIke rAkhavAnI jaNAya che. vaLI A bALA upara zeThane neha ghaNuM che. tethI gharanI dhaNuM ANI Aja thaze. ane huM nakAmI thaI apamAna pAmIza, mATe have te A bALAne mULamAMthI ucacheda kare ucita che." ema vicArI, zeTha bahAra gayA tyAre mUlAe hajAmane bolAvI caMdanAnuM mastaka muMDAvI nAkhyuM. pachI beDI paherAvI, khUba mAra mArI, dUranA eka gharamAM pUrI, bAraNe tALuM vAsI, mUlA pitAne piyara cAlI gaI. sAMjanA zeTha ghera AvyA tyAre caMdanAnI khabara pUchI, paNa mUlAnI bIke keIpaNa mANase kahyuM nahi. AvI rIte traNa divasa pasAra thaI gayA, tyAre cothe divase zeThe gharanA mANasone AgrahapUrvaka pUchayuM zeThanA Agrahane vaza thaI eka dharaDI dAsIe caMdanAne jyAM pUrI hatI te ghara batAvyuM. zeThe bAraNAnuM tALu khelI, te ghara ughADI joyuM te caMdanAne behAla sthitimAM joIzeThane ghaNeja kheda thayo, ane caMdanAne eka sUpaDAnA khUNAmAM aDadanA bAkaLA ApI kahyuM ke "he putrI tuM hamaNAM A aDada vApara; huM beDI bhaMgAvI nAkhavA luhArane bolAvavA jAuM chuM" ema kahI zeTha luhArane ghera gaye. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 caMdanabALAe prabhune karAvela pAraNuM caMdanAe vicAra karyo ke-je kaI bhikSu Ave te tene ApIne aDada vAparuM." te A pramANe vicAre che tevAmAM pAMca mAsa ane pacIsa divasanA upavAsavALA zrI vIraprabhu pharatA pharatA tyAM padhAryA. prabhune dekhI caMdanA ghaNI khuzI thaI, ane leDhAnI beDIthI sakhata jakaDAyelI hevAthI umara ulaMdhavAne azakta hatI, tethI eka paga umarAmAM ane eka paga bahAra rAkhI belI, "he prabhu! A aDada grahaNa karo." paraMtu prabhu te dhArelA abhigrahamAM eka rudana nyUna dekhI pAchA pharyA. tethI caMdanAne kheda thaye ke"are! huM kevI abhAgaNI ke A avasare padhArelA prabhu kAMIpaNa lIdhA vagara pAchA pharyA." A pramANe khinna thayelI caMdanA ravA lAgI, tethI dravya, kSetra, kAla ane bhAva-ema cAra prakAre abhigraha pUrNa thavAthI prabhue te aDadanA bAkaLA grahaNa karyA. prabhune abhigraha pUrNa thavAthI prasanna thayelA dee tyAM vasudhArA vagere pAMca divya pragaTa karyA. tatkALa zakendra tyAM Avya; de nAcavA lAgyA. caMdanAnI beDI tUTIna tene ThekANe senAnA jhAMjhara thaI gayAM. pUrvanA peThe zubhita kezapAza thaI gaye ane devoe caMdanAne vastrAlaMkAthI suzobhita karI dIdhI. duMdubhInA zabda sAMbhaLI tatkAla tyAM zatAnIka rAjA, mRgAvatI rANuM vagere AvyA. mRgAvatI dhArINInI bahena thatI hatI. teNe caMdanAne oLakhI. AvI rIte caMdanAne mAsIne meLApa thaze. caMdanA pitAnI sALInI putrI hovAthI rAjA zatAnIka vasudhArA laI javA tatpara thaye. A samaye Indra kahyuM, "he rAjana ! A dhana caMdanAnuM che. caMdanA jene Ape teja laI zake." caMdanAe kahyuM ke-"mAruM putrI tarIke pAlana karanAra dhanAvaha zeTha A dhana grahaNa kare." A pramANe caMdanAnI IcchAthI InDe te dhana dhanAvaha zeThane ApIne kahyuM ke "A caMdanA zrI mahAvIra prabhunI prathama sAdhvI thaze." pachI rAjA zatAnIke Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 caMdanAne AdarapUrvaka pitAne ghera laI jaI kanyAonA aMtaHpuramAM rAkhI. bAramuM cAturmAsa kauzAMbIthI vihAra karI prabhu sumaMgala nAmanA gAme padhAryA tyAM sanakumAra Indra AvI prabhune vaMdana karyuM. tyAMthI vihAra karatA karatA prabhu caMpAnagarI padhAryA tyAM svAtidatta nAmanA brAhmaNanI agnihotra zAlAmAM comAsI tapa svIkArI prabhu bAramuM cAturmAsa rahyA. te cAra mahinA rAtrie pUrNabhadra ane yazabhadra nAmanA be yakSe prabhunI sevA karavA AvatA. ' prabhunA kAnamAM gavANiyAe khIlA ThokyA. vihAra karatA karatA prabhu SamAnI nAmanA gAme padhAryA. ane. tyAM gAmanI bahAra pratimA dharAne rahyA. prabhunA tripRSTha vAsudevanA. bhavamAM tripRSTha vAsudeve zidhyApAlanA kAnamAM tapAvelA zIzAne rasa reDAvI upArjana kareluM azAtA vedanIya karma prabhune A samaye udayamAM AvyuM. te zayyApAlano jIva ghaNuM bhavabhramaNa karI A gAmamAM govALiyo thaye hato. te govALiye prabhune rAtrie. gAmanI bahAra UbhA rahelA joI, pitAnA baLadone prabhu pAse mUkI gAya dahevA gAmamAM gaye. govALa gayA pachI baLade te caravA. mATe aTavImAM dUra cAlyA gayA. have pele govALiye gAye dehIne pAcho Ave, paNa baLadene na jovAthI prabhune pUchavA lAge ke-"he devArya ! mArA baLada kyAM che ?" AvI rIte be traNa vakhata pUchyuM, paraMtu mauna rahelA prabhu taraphathI kaMI paNa uttara na maLe. tyAre te govALe prabhu upara krodha karIne jenA tIra thAya che te zarakaTa vRkSanA kASTanA be khIlA banAvI prabhunA bane kAnamAM nAkhyA. pachI te banne khIlAne ThekI prabhunA kAnamAM eTalA badhA UMDA khasI dIdhA ke kAnanI aMdara gayelA te banne khIlAnA agra bhAga ekabIjAne maLI gayA. tyAra pachI te khIlA Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 "Ane kAi khecIne kADhI zake nahi evA niya IrAdAthI te duSTa geAvALa ane khIlAonA bahAra dekhAtA bhAgane kApI cAlyeA gaye. A pramANe dhAra upasa thayA chatAM dhyAnamagna prabhu samabhAvathI jarApaNa DagyA nahi. siddhA ane kharakavaighe dUra karela prabhunA khIlAno upasa tyAMthI vihAra karI prabhu madhyama apApA nagarImAM AvyA ane tyAM pAraNAne mATe siddhA nAmanA vaizyane ghera AvyA. siddhArtha bhaktithI prabhune pAraNu karAvyuM. prabhu siddhAne ghera padhAryA. te vakhate tyAM siddhArthane mitra kharaka nAmanA vaidya beTho hatA. te prabhune joI khelyeA. ahA ! A bhagavatanuM zarIra sa lakSaNe saMpUNa che, paNa kAMIka plAna jaNAtu hAvAthI zalyavALu hAya ema lAge che." siddhArthe kahyu ke "jo ema hAya te kharAkhara tapAsa karIne kahe ke bhagavaMtanA zarIramAM kaye ThekANe - zakya che ?" pachI te nipUrNa vaidye prabhunA badhA zarIranI tapAsa karI, te banne kAnamAM khIlA nAkhelA jeyA eTale te siddhArtha ne paNa batAvyA. siddhArthe kahyuM ke- huM mitra ! mahAtapasvI prabhunuM zalya turaMta dUra karavu joIe. A zubha kArya karavAthI ApaNe bannene puNya thaze; mATe khIjA kAya paDatAM mUkI satvara tuM prabhunI cikitsA kara" A pramANe teo banne vAtacIta kare che tenAmAM tA pAtAnA zarIramAM paNa nirapekSa prabhu tyAMthI cAlyA gayA, ane bahAra udyAnamAM AvI zubha dhyAnamAM parAyaNa thayA. tyAra pachI siddhArtha zeTha ane kharaka vaidya auSadha vagere lai satvara udyAnamAM gayA. vaidye sANasI vaDe prabhunAM banne kAnamAMthI khIlA kheMcI kADhayA. prabhunAM kAnamAM UMDA pesI gayelA ane rUdhirathI kharaDAyelA te khIlA kheMcyA tyAre prabhu mahAvIre moTI cIsa pADI, tethI samagra udyAna mahAbhayaMkara thaI gayuM. auSadhathI prabhunA banne kAnane tatkALa rUjhAvI, siddhArtha zeTha ane kharakavaidya potAne ghera gayA. pachI leAkAe te sthaLe devAlaya baMdhAvyu. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 AvI rIte prabhuno upasargone prAraMbha paNa vALathI thaye ane upasargonI pUrNatA paNa govALathI thaI. arthAt A khIlAno. upasarga chelle thaze. vIra prabhune je je upasargo thayA temAM jadhanya UpasargomAM kaTapuTanAe je zItane utkRSTa upadrava karyo te utkRSTa. madhyama upasargomAM saMgame je kALacaka mUkyuM te utkRSTa ane utkRSTa upasargomAM kAnamAMthI khIlAne uddhAra karyo te utkRSTa. A samagra upasargone vIra prabhue nirbhayapaNe sahana karyA, krodha rahitapaNe khamyA, dInatA rahitapaNe ane kAyAnI nizcalatA rAkhI sahana karyA. sAmAnya mANasa na sahana karI zake evA ghora upasargo prabhu kema sahana karI zakyA ? AnA javAbamAM jJAnI graMthakAro : kahe che ke "tIrthaMkara devenuM zarIra vajasSabhanArA saMghayaNavALuM hoya che. temaja teo nirUpakrama AyuSyavALA hoya che. temanuM . AyuSya kadApi kALe, kaI paNa jAtanA AghAtathI tuTatuM nathI. . prANAMta upasargo thavA chatAM paNa nizcita nirvANa kALa pahelAM. tIrthakara de mRtyu pAmatA nathI." sADA bAra varSa payaMta prabhue ugra tapazcaryA karI. sAthe sAtha, apUrva AtmavikAsa sAthe. sADA bAra varSamAM mAtra traNase egaNa. pacAsa (349) pAraNuM prabhue karyA. te tapazcaryAne lagatI saMkalanA nIce pramANe che :chadama0 kALamAM prabhue karela tapazcaryA ane pAraNAMnI saMkhyA tapanuM nAma keTalA karyA ekaMdara tapanA pAraNAMnI divasanI saMkhyA saMkhyA pUrNa cha mAsI 1 180 paMca divasa uNa cha mAsI 175 cAra mAsI 1080 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 180 150 360 traNa mAsI aDhI mAsI be mAsI deDha mAsI eka mAsI adhe mAsI pratimA ] aThThama tapa che. chaThTha tapa mahAbhadra pratimA sarvate bhadra pratimA 1080 * * 228 4 1 1 0 349 prabhue be upavAsa (chaThTha)thI che tapa karyo nathI. tamAma tapa cauvihAra karyA che. taparyAnA AhAra pANI aMge samAdhAna A kALanA jIvonA manamAM vakhate zaMkA paNa thAya ke ATalA badhA divasa AhAra ane pANI sivAya prabhu TakI kema zake? athavA e pramANe AMhAra karyA sivAya tapanA samayamAM mana sthira rahI tapa zAntithI thaI zake ke kema? A prakAre UrbhavatI zaMkAnA samAdhAnamAM jJAnI AcArya bhagavaMte jaNAve che ke, tIrthakara tathA caramazarIrI AtmAonA zarIranI racanA advitIya prakAranI hoya che. jaina paribhASAmAM tene brAjhaSabhanArA saMghayaNa evuM nAma ApeluM che. A prakAranA zArIrika AtmAo para game tevuM kaSTa paDe. te paNa temanI sahana karavAnI ane manane sthira rAkhavAnI zakti ghaNuM utkRSTa prakAranI hoya che. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 | tIrthakare janmathI ja avadhijJAnI hoya che. pUrva bhavenuM teone jJAna hoya che. tethI have tenA karatA vizeSa prakAranA ke tevA prakAranA AhAranI temanA manamAM jIjJAsA hetI nathI. nArakI ane tiryaMcanA bhavamAM paravazapaNe AhAra vagara ja duHkha bhegave che tenuM jJAna che. temanA paravazapaNAmAM kSudhA tathA tRSAnA kaSTa AgaLa A svecchApUrvaka karelA tapanuM kaSTa temane apa lAge che. AhAra kara e AtmAno svAbhAvika guNa nathI. teno te anAhArapaNAne svabhAva che. AhAra te mAtra zarIra (pudagala)nA piSaNa arthe ja karavAnuM che. tIrthakara denA jIvananI mahattA te tyAM ja che ke, "teo janmathI ja pudagalabaMdI nahi paNa AtmAnaMdI hoya che. tethI teo zarIrane AyuSkALa sudhI nabhAvavAnI khAtara ja Asakti rahitapaNe AhAra kare che, pAvApunA udyAnathI vihAra karI, vIra prabhu jAMbhiya gAmanI samIpa juva lukA, (ju pAlikA) nadInA taTa para rahela devAlayanI samIpa, sAlavRkSanI nIce, gehika AsAnathI dhyAnamagna banyA. vIra prabhune kevaLa jJAna nirjaLa be upavAsanuM pratyAkhyAna karI zukala dhyAnano AraMbha karyo. A dhyAnanI pahelI be zreNIo pAra karI jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNaya, mehanIya ane aMtarAya-A cAra dhAtI karmone nAza karyo. A samaye eTale vaizAkha suda dazamanA roja cothA prahane samaye prabhune kevaLajJAna temaja kevaLa darzana prApta thayAM. caturvidha saMghanI utpatti vaizAkha suda dazamane divase prabhune kevaLa jJAna thayuM eTale IndronA siMhAsane calAyamAna thayAM. avadhijJAnathI teoe jANyuM ke vIraprabhune kevaLajJAna thayuM che eTale teo sAthe AvyA. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devee samavasaraNanI racanA karI. samavasaraNamAM besIne prabhue pahelI dezanA ApI paNa te niSphaLa gaI. prabhu tyAMthI vihAra karI apApApurInA udyAnamAM AvyA. devatAoe suMdara samesaraNa. racyuM. Indra prabhunI stuti karI. pachI prabhue sarvane samajAya evI. vANIthI nIce pramANe dezanA ApI :vIra prabhunI dezanA A saMsAra samudranI je dArUNa che ane tenuM kAraNa. vRkSanA bIjanI jema karma ja che. potAnA ja karelA karmathI viveka rahita thayeluM prANI kuvo khodanAranI jema adhogatine pAme che ane zuddha hRdayavALA purUSa pitAnA karmathI mahela bAMdhanAranI jema. Urdhvagatine pAme che. prANInI hiMsA e karmanA baMdhanuM kAraNa che. mATe jIva hiMsA kadI na karavI joIe. hamezAM pitAnA prANanI jema bIjAnA prANanI rakSAmAM tatpara rahevuM. AtmapIDAnI jema para jIvanI pIDAne paNa haravAne IcchatA prANIo asa ya nahi bolatAM satya ja bolavuM. mANasane bahiH prANa levA jevuM adatta dravya kadi paNa levuM nahiM, kAraNa ke tenuM dravya haravAthI tene vadha karele ja kahevAya. ghaNA javAnuM "upamardana karanArUM maithuna kadi paNa sevavuM nahIM. prAjJa purUSe mokSane ApanArUM brahmacarya ja dhAraNa karavuM. parigraha rAkhe nahIM. ghaNA parigrahane lIdhe adhika bhArathI baLadanI jema prANI vidhura thaIne agatimAM paDe che. A prANAtipAta vagerenA be bheda che. temAMthI sUkSmane je cheThI zakAya nahi, te pachI sUmanA tyAgamAM anurAgI thaI badarane tyAga te jarUra karo." A pramANe prabhunI dezanA sAMbhaLI sarvaka AnaMdamAM magna thaI citravat sthira thaI gayA. sesila brAhmaNane tyAM yajJamAM padhArelA brAhmaNe - have te vakhate apApA nagarImAM romila nAmane dhanADhaya Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ', brAhmaNe peAtAne ghera yajJa karavA, yajJa kriyAmAM vicakSaNu brAhmaNe ne elAvyA hatA. teomAM cauda vidyAnA pAragAmI evA indrabhUti, agnibha ti ane vAyubhUti nAmanA traNa brAhmaNa bhAI e pAMcasA ziSyAnA parivArayukata AvyA hatA. yukta ane sudhama nAmanA be paDitA pAMcase ziSyeAnA parivAra sahita AvyA hatA; maDita ane maurya putra nAmanA be bhAIe pratyeka sADA traNaso ziSyAnA parivArayukta AvyA hato; akapita, acala bhrAtA, setAya ane prabhAsa nAsanA cAra paDitA trase traNaso ziSyeAnA parivArayukta mANyA hatA. A agiyAra paDitAne eka eka viSayane saMzaya hAvA chatAM pate savajJa hAvAnuM khATu abhimAna dharAvatA hatA. teo peAtAnA sanapaNAnA abhimAnanI kSatinA kSayathI khetapeAtAnA su deha viSe mAMDAmAMGe pUchatA na hatA. A pramANe te 11 pa MDitA tathA temanA 4400 ziSyA yajJamapamAM AvyA hatA; te sivAya zara, Izrvara, zivajI, gaMgAdhara vagere ghaNA brAhmaNeA yajJamAMDapamAM ekatra thayA hatA. C A avasare zrI mahAvIra prabhune vaMdana karavA AkAzamAMthI utaratA devatAone joI te brAhmaNe khelavA lAgyA ke, "ahA ! A yajJanA prabhAva tA jIe ! ApaNe matrathI khelAvelA A deve pratyakSa thaI yajJama DapamAM cAlyA Ave che." te vakhate caMDALanA gRhanI jema yajJane vADA cheDIne devene samAsaramAM jatAM joI leke kahevA lAgyA he nagarajane ! atizaya sahita sana prabhu udyAnamAM sameTsaryA che. temane vAMdAne mATe A thrA huthI jAya che!" IndrabhUtinuM abhimAna prabhue dUra karelo gautamano sadeha sana evA akSaro sAMbhaLatAM ja ketame prAkroza karyo hAya. tema indrabhUti grupa karI mAtAnA sva. mato jeo6 are ! Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 dhikkAra ! dhikkAra! maru dezanA leke jema AMbAne cheDI keraDAM pAse jAya tema A leAkeA mane choDIne e pAMkhaDI pAse jAya che. zu' mArI AgaLa kAI khIne sarvajJa che ? siMhanI AgaLa bIje kAI parAkramI hAya ja nahIM. kadi manuSyeA te sUkha hAvAthI tenI pAse jAya, tA bhale jAe. paNa A devatAo kema jAya che? tethI te pAkhaDIneA dala koi mahAna lAge che. paraMtu jevA e sarvAMga haze tevA ja A devatAe paNa jaNAya che. kemake jevA yakSa hAya tevA ja li apAya che. have A deve ane mAnavAne dekhatAM hu tenA sarvajJapaNAne gava harI lauM. A pramANe ahakArathI khelatA gautama pAMcase ziSyo sAthe sameAsaraNamAM AvyeA. prabhunI samRddhi ane tAdRza teja joi, "A zuM?" ema IndrabhUti Azcaya pAmI gaye. evAmAM teA huM gautama! indrabhUti ! tuM ahiM bhale Avye " A pramANe jagadgurUe amRta jevI madhuravANI vaDe kahyuM. te sAMbhaLI gautama vicAramAM paDaye! ke, zu' A mArA gotra ane nAma paNa jANe che.? athavA mArA jevA jagaprasiddha mANasane kANu na jANe. paNa jo mArA hRdayamAM rahelA saMzayane te jaNAve ane tene peAtAnI jJAna sa`patti vaDe cheThThI nAkhe te te kharA Azcarya kArI che ema huM mAnuM. A pramANe vicAra karatA evA sa'zayadhArI IndrabhUtine prabhue kahyuM ke ' huM vipra ! jIva che ke nahIM ?' evA tArA hRdayamAM saMzaya che. paNa huM gautama, jIva che, paraMtu te citta, caitanya, vijJAna ane saMjJA vagere lakSagrothI jANI zakAya che. jo jIva na hAya te puNyapApanuM pAtra kANu ? ane tAre A yAga, dAna vagere karavAnuM nimitta paNa zuM ?" pAMcaseA ziSyA sAthe indrabhUti dIkSA le che. A pramANe prabhunA vacana sAMbhaLI teNe mithyAtvanI sAthe sadehane cheADI dIdhA ane prabhunA caraNamAM namaskAra karI lyeA, hu svAmI, UMcA vRkSanuM mApa levAne nIcA puruSanI jema huM Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -dubuddhi tamArI parIkSA levA AvyuM hatuM. he nAtha! huM duSTa chuM, te chatAM tame mane sArI rIte pratibaMdha Avyo che. te have saMsArathI virakata thayelA evA mane dIkSA ApI anugrahita karo. vIraprabhue tene pahelA gaNaghara thaze evuM jANune pAMcaso ziSya sAthe piteja dIkSA ApI. agnibhUtine saMzaya-karma che ke nahi? IndrabhUtine dikSita thayela jANI agnibhUtie vicAryuM, "te IndrajAlike jarUra IndrabhUtine chetarI lIdhe mATe huM tyAM jaI sarvajJa nahi chatAM pitAne sarvajJa mAnanArA te dhUtArAne jItI lauM ane mAyAthI parAjaya karelA mArA bhAIne pAchA laI AvuM. sarva zAstranA rahasyane jANanArA ane meTI buddhivALA IndrabhUtine mAyA vagara jItavAne ke sagartha che? mAyA rahita puruSamAM mAyA vijaca meLave che. paNa je e mAyAvI mArA hRdayane saMzaya jANIne tene chedI nAkhe te huM paNa indrabhUtinI mAphaka zive sahita tene ziSya thAuM" AvuM vicArI agnibhUti pAMcaso ziSya sahita sasaraNamAM gaye ane jinezvaranI pAse beThe. tene jotAM ja prabhu belyA ke-"he gautamagetrI agnibhUti ! tArA hRdayamAM e saMzaya che ke karma che ke nahIM ane je karma hoya te te pratyakSAdi pramANane agamya ane mUrtimAna che; evA karmane amUrtimAna jIva zI rIte bAMdhI zake ? amUirtamAna jIvane mUrtivALA karmathI upadhAtA ane anugraha zI rIte thAya ? A tArA hRdayamAM je saMzaya che -te vRthA che kAraNa ke atizaya jJAnI puruSane karma pratyakSa jaNAya che ane tArA jevA chedamastha puruSane jIvanI vicitratA jevAthI anumAna vaDe karma jaNAya che. karmanI vicitratAthI prANIone sukha duHkha vagere vicitra bhAve prApta thAya che. tethI karma che e tuM nizcaya rAkhaje. keTalAka jIva rAjA thAya che ane keTalAkane hAthI, azva, ratha vagere vAhana maLe che temaja keTalAka tenI pAse jeDA Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagara page cAlanArA hoya che. keIka hajAre prANunA udara bharanArA. che. ya che ane ke' bhikSA ane pitAnuM udara bharI zakatA nathI. dezakALa eka sarakhAM chatAM eka vepArIne ghaNuM lAbha thAya che ane bIjAnI mU mahIno pAga za thAya che AvA kAryonuM kAraNa te ka che. kemake kAraNa vinA kAryanI vicitratA thatI nathI." A pramANe prabhue tanAM saMzaya chedI nAkhe eTale agnibhUtie IrSA. chADI daina pa. ziSya. sAthe dIkSA lIdhI. vAyubhUti dIkSA aMgIkAra kare che agnibhUtie paNa dIkSA lIdhI te vAta auMbhaLI vAyubhUtie. vicAryuM ke "jeNe mArA baMne bhAIone jItI lIdhA te sAcA sarvajJa hovA joIe. mATe bhagavAnanI pAse jaI, temane vaMdanA. kI, mArUM pApa dhoI nAMkhyuM ane huM paNa mAro saMzaya chedAvI khu." tana - ine prabhu vyA, "he vAyubhUti ! tane jIva ane zarIra viSe me. cha cha pratyakSAdi pramANa vaDe grahaNa na thata hevAthI jIva zI | ju lAgatuM nathI. tethI jaLamAM parapoTAnI ja te jIva za ra thI utpanna gaI zarIramAM ja mUcha pAme che. ema tAruM mAnavuM che. paNa te barAbara nathI. kAraNake sarva prANIene e jIva dezathI to pratyakSa che, kAraNake tenI IcchA vagere guNa pratyakSa hovAthI jIva avayaMvIduM che. eTale ke tenA pitAno. anubhava thAya che. te jIva deha ane IndrithI jAe che ane Indriye jyAre nAza pAme che tyAre te maraNa pAme che." AvI prabhunI vANIthI pitAne saMzaya chedatAM vAyubhUtie saMsArathI'vimukha thaI pAMca zilve saze dIkSA lIdhI. bacata, sudhama vagere paMDitanA saMzaya dUra karyA IndrabhUti, aMbriti ane pAchuMbhUtie prabhu pAse dIkSA lIdhI. eTale IndrabhUti vagerene jItI lIdhA che, teo amArA saMza paNa kedI nAkhaze ema bIjA paMDitae mAnyuM. vyaktane "pRthvI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 jala, teja vAyu ane AkAza e pAMca bhUte che ke nahi.' evA saMzaya hatA. sudharmAne A jIva jevA A bhavamAM DAya che tevA ja parabhavamAM thAya che ke bhinna svarUpe thAya che. * eveA saMzaya hatA. mIDatane ' A jIvane kamaneA madha ane kathI mukita che ke nahiM.' evA saMzaya hatA. mA putrane devA che ke nahIM.'eve saMzaya hateA. acalabhrAtAne puNya ane pApa che ke nahIM." evA saMzaya hatA. metA ne paraleAka che ke nahI....' evenA sazaya hatA ane prabhAsane meAkSa che ke nahi evo saMzaya hatA. agiyAra gaNadharo vyakta vagere paMDitA prabhu pAse AvyA eTale prabhue temanA saMzayeA chedI nAkhyA tethI teee temanA ziSya samudAya sAthe prabhu pAse dIkSA lIdhI A rIte gautamagotranA zrIIndrabhUtithI mAMDIne prabhAsa paryaMnta agiyAre jaNAe 4400 (cAra hajAra cArase.) ziSyA sAthe prabhu pAse dIkSA lIdhI. A agiyAra prabhunA mukhya ziSyeA thayA ane tee prabhunA gaNudharA tarIke jANItA thayA. candanakha!LA vagerenI dIkSA prabhune kevaLajJAna thayuM che e caMdanamALAne khabara paDI eTale te vrata levAnI IcchAthI prabhunA samAsaramAM AvI prabhune traNa pradakSiNA karI namIne te dIkSA levAne tatpara thaI UbhI rahI. te vakhate khIjI paNa aneka rAjA tathA amAtyAnI putrIe dIkSA levA mATe taiyAra thaI. prabhue caMdanabALAne AgaLa karIne sarvene dIkSA ApI ane hajAre naranArIone zrAvakapaNAmAM sthApita karyo.... evI rIte catuvidha saMghanI sthApanA pachI prabhue IndrabhUti vagerene cau, utpAda ane vyayAtmaka tripadI kahI sabhaLAvI te tripadI vaDe temaNe agiyAra aMga ane cauda pUrvInI racanA karI evI rIte racatAM sAta gaNadharanI sUtra vAcanA paraspara judI judI thaI ane apita tathA acaLabhrAtA temaja metA ane prabhAsanI Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraspara vAcana sarakhI thaI. zrI vIra prabhunA agiyAra gaNadhare hovA chatAM temAM be benI vAcanA sarakhI thavAthI gaNa (muni samudAya) nava thayA. pachI samayane jANanAra iMdra tatkALa sugaMdhI ratna cUrNathI pUrNa evuM pAtra laI UbhA rahyA. eTale IdrabhUti vagere e paNa prabhunI anujJA levA mATe jarA jarA mastaka namAvI anukrame paripATIthI UbhA rahyA. pachI dravya, guNa ane paryAyathI tamane tIrthanI anujJA che. ema belatA prabhue prathama IndrabhUti-gautamanA mastaka upara cUrNa nAkhyuM. pachI anukame bIjAonA mastaka para cUrNa nAkhyuM. "A ciraMjIvI thaI, dharmane cirakALa sudhI ughAta karaze" ema kahIne prabhue sudharma gaNadharane sarva muniomAM mukhya karI gaNanI anujJA ApI. pachI sAdhvIomAM saMyamanA udyoganI ghaTanAne mATe prabhue te samaye caMdanAne pravattinI pade sthApita karI. (1) pratyeka padArtha utpanna thAya che. nAza pAme che ane dravya rUpe nitya che Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAjA zreNika ane temanA kuTuMbIjano kuzAgrapura nagaramAM prasenajita nAme rAjA rAjya karatA hatA. A rAjA pArzvanAtha prabhunA zAsanane mAnya karanAra ane zrAvakatrane dhAraNa karanAre hatuM. tene ghaNI rANIo ane zreNika vagare ghaNuM putra hatA. kuzAgrapuramAM ghaNI vakhata Aga lAgatI, tethI rAjAe evI ud gheSaNa karAvI ke jene ghera Aga lAgaze tene gAmamAM vasavA mATe sthAna nahi maLe. banyuM evuM ke eka vakhata rAjAnA mahelamAM ja Aga lAgI. sau kumAra kiMmatI vastuo laI bahAra nIkaLyA. zreNika bhaMbhAvAi laI bahAra AvyuM. prasenajita rAjAe tene pUchayuM, "hIrA, mANeka vagere kiMmatI vastuo cheDI te maMbhA kema upADI" zreNike kahyuM "A rAjAnuM jayacinha che ane diga vijyamAM maMgaLarUpa che. A haze te bIjI vastuo Ape Apa AvI maLaze" prasenajita A javAbathI prasanna thayA ane teNe zreNikanuM bhaMbhAsAra evuM nAma pADayuM. rAjamahela baLavAthI rAjAe pitAne vasavATa kuzAgrapurathI eka gAu dUra rAkhe. samaya jatAM tyAM nagara vasyuM ane te rAjagRha nAme prasiddha thayuM. rAjA prasenajita zreNikane pratApI mAnate hovAthI teNe tenI bahudarakAra na rAkhI. AthI zreNikane beTuM lAgyuM ane tethI te nagara cheDI pUchayA gAyA vagara cAlatuM thayuM. te benA taTa nagara game tyAM bhadra zeThanI naMdA nAmanI chokarIne para. zreNikane rAjayAbhiSeka rAjagRhamAM rAjA prasenajitane akasmAta roganI pIDA thaI AvI tethI teNe tatkALa zreNikane zedhI lAvavA mATe ghaNI sAMDha mokalI. sAMDhavALA mANaso pharatA pharatA benA taTe AvI Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreNikane maLyA. temanI pAsethI pitAne thayelI pIDAnI vArtA sAMbhaLI, naMdAne snehathI samajAvI, zeThanI rajA laI, zreNika ekale tyAMthI cA. nIkaLatI vakhate teNe "jemAM ujavaLa bhiMte che evA rAjagRha nagarane huM gepALa chuM" evA nimaMtraNa maMtra jevA tene akSara arpaNa karyA. pachI zreNika sAMDha upara caDI utAvaLe rAjagRha nagara tarapha cAlyA ane tyAM pahoMce. tene Avele jaI prasenajita rAjA ghaNe harSa pAme. tatkALa harSanA athajaLa sAthe suvarNakaLazanA nirmaLa jaLathI tene rAjya upara abhiSeka karyo. pachI prasenajita rAjA prArdha prabhu ane namaskAra maMtrane saMbhArate saMbhAra, cAra zaraNa aMgIkAra karI, mRtyu pAmIne devaka ga. pachI zreNike badhI pRthvIne bhAra dhAraNa karyo. abhayakumAra benAtaTa nagaramAM naMdAe putrane janma Ape. bhadra zeThe tenuM nAma abhayakumAra pADayuM. A abhayakumAre moTe thatAM eka vakhata naMdAne pUchayuM, "mArA pitA keNu?" mAtAe tenA pitAne gUDha bhAva sUcaka patra batAvyuM ane kahyuM, "tArA pitA kAMI paNa oLakha ApyA sivAya cAlyA gayA che." buddhizALI abhayakumAra patrane bhAva samajo ane te naMdAne laI rAjagRDa AvyuM. pitAnI mAtAne parivAra sahita bahAra udhAnamAM mUkI zeDe parivAra laI nagaramAM Avyo. abhayakumAra sukA kuvAne kAMThe UbhuM rahI vITI bahAra kADhe che. A samaye zreNika rAjAne buddhizALI mukhya maMtrI jeIla hato. tenI parIkSA mATe rAjAe sukA kuvAmAMthI vIMTI bahAra kADhI zake te kuzaLa buddhivAna puruSa mArA maMtrIomAM agresara thAya evI cheSaNa karAvI.abhayazrumAre kuvAnA kAMThA upara Ubho rahI tarata ja A gomayano piMDa te kuvAmAM rahelI mudrikA upara nAkhyA ane pachI tenI upara eka baLa tRNano paLe nAkhyo AthI gemaya sukAI gayuM. pachI maMdA Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ re kumAre nIka karAvIne kuvAne jaLathI bharI dIdhA. pachI pelu' gAmaya tayu eTale te catura khALake tarata hAthavatI te lai lIdhu ane tene ceAMTelI vITI chUTI pAMDI. rakSakAe AvI zreNikane khabara jyA eTale teNe abhayakumArane khelAvI tenI pAsethI badhI vigata jANI laI tene mukhya maMtrI anArvyA ane tenI mAtA naMdAne paTANI banAvI. abhayakumAra zreNikane calaNA meLavavAmAM madada kare che, eka vakhata vaizAlInA ceTaka rAjAnI kuMvarI sujyeSThAnuM rUpa dekhI zreNika mugdha banyA ane hata mekalI ceTaka pAse sujyeSThAnI mAgaNI karI. ceTake zreNikanuM kuLa peAtAnI samAna na haiAvAthI tenI AMgaNInA tiraskAra karyo. zreNikane sujyeSThA vagara cena na paDyuM. abhayakumArane jyAre A vAtanI khakhara paDI tyAre te vaizAlI gayA ane aMta : pura najIka dukAna mAMDI dararoja trikALa zreNikanA citranuM pUjana karavA lAgyA. eka divasa dAsIe te rUpa sujyeSThAne atAvyu. suASThA zreNikanu rUpa joI mAhita thaI. abhayakumAre sujyeSThAne zreNika suraMgadvArA niyata divase Avaze tema jaNAvI tene AnaMdita karI. A pachI abhayakRmAre yukti karI sujyeSThAnA AvAsa sudhI suraMga karAvI. zreNika peAtAnA khatrIza aMga rakSakA sAthe ratha upara A thaI sujyeSThAnA AvAse AvyA. sujyeSThA jatAM jatAM ellAme maLI sarva vAta kahI chUTI paDe che, teTalAmAM yAda AvatAM sujyeSThA ratnakaraMDIyo levA gaI ane cellA ratha upara beThI. te vakhate rathikaputroe rAjAne kahyuM, "mahArAjA zatrunA gharamAM vadhu vila kha karavA vyAjakhI nathI." zreNike ratha DuAMyeA. gheADIvAra sujyeSThA AvI. teNe na joye ratha ke na naiyA zreNika ke calaNuA. sujyeSThAe buma pADI, doDo, doDo zreNika cellAne laI nAsI jAya che." cetakarAjAnA rathika vIraka doDI AvyA. teNe zreNikanA khatrIza aMgarakSakane mArI nAkhyA. zreNikane mAravA te Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deDa, paNa suraMga sAMkaDI ane vacce aMgarakSakenA rathe paDelA. hovAthI te rokAI paDaze. zreNika teTalIvAramAM te kyAMya dUra nIkaLI gaye. vIraMgaka pAcho Avyo. teNe caTaka rAjAne batrIsa rathine mAryAnI ane zreNika nAsI gayAnI vAta karI, ceTaka kheda pAme. suSThAne virakata bhAvanA jAgI. keTalAka samaya bAda caMdana bALA pAse jaI teNe dIkSA lIdhI. dUra gayA bAda rAjA zreNika, suceSThA ! suceSThA ! kahI belAvavA mAMDaze. tyAre cellAe kahyuM, "rAjana ! suSThAnI bahena cillaNuM chuM. suSThAte ratna levA jatAM rahI gaI che. zarUAtamAM suceSThA nahi maLavAthI rAjA kheda pAme, paNa callaNanuM rUpa ane lAvaNya jotAM tene lAgyuM ke teno prayAsa niSphaLa nathI gaye. zreNika celaNane gAMdharva vivAhathI para. kuzaMkAthI aMta:pura bALavAnI zreNikanI AjJA ne abhayakumAra amala karato nathI. eka vakhata madhya rAtrie uMghamAM jhabakI cellA belI, atyAre tene kema haze ?" zreNikane celaNAnA A zabda sAMbhaLI tenA ziyaLa upara zaMkA AvI. manamAM A roSa rAkhI savAre. abhayakumArane belAvI kahyuM, "mArA aMtaHpuramAM bagADa paDe che. huM bahAra jAuM ke turata tuM samagra aMtaHpura saLagAvI deje." zreNika bhagavAnanI dezanA sAMbhaLavA gaye. dezanA bAda teNe bhagavaMtane pUchayuM, bhagavAna" celaNa satI che ke asatI? ane satI che te uMghamAM te "tene kema haze e kema belI? bhagavAne kahyuM, "celaNA satI. ziromaNi che. tame banee gaI kAle khullA zarIre kAtsarga sthita munine vAMdhyA hatA. te muninuM tADhamAM zuM thatuM haze te bhaktithI callaNae kahyuM ke tene kema haze zreNika parSadAmAMthI UTha ane nagaramAM AvatAM abhayakumArane pUchayuM, "te aMta purA banyuM ke kema?" teNe javAba Ape, "ApanI AjJA pramANa karI. che." zreNika mUcha khAI jamIna upara paDaye ane balya, "avi Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 cArI evA mane dhikkAra haiA ane vagara vicAre kArya karanAra tane. paNa dhikkAra hA." abhayakumAre kahyuM, "meM vagara vicAryu" karyuM nathI. aMtaHpura salAmata che. AtA paNakuTi saLage che." zreNika Ananda pAmyA. abhayakumAre ujjayinInA caDapradyotane pAchA kADhayA. eka samaya ujjayinIne rAjA car3ha pradyota sAma`matra rAjA-ti ene sAthe laI magadha upara caDhI AvyeA. tenI sAthe laDavuM te zreNika mATe muzkela hatu. eTale abhayakumAre tene potAnI buddhithIja pAchA kADhavAnu` mAthe lIdhu. teNe rAjagRhI nagarInI mahora jyAM jyAM lazkarane paDAva nAkhavA jevAM sapATa sthAnA hatA tyAM khadhe zreNika rAjAnA seAnAnA sikkA iMTALyA. tyAra bAda caMDa pradyotane cheka rAjagRha nagara sudhI AvavA dIdhA. teNe rAjagRhane ghere ghAlI pelI sapATa jagyAe ja paDAva nAkhyA. abhayakumAre thADo vakhata javA daI caMDa pradyotane khAnagImAM khakhara mAkalI ke "tamArA lazkaranA badhA mANusA phuTelAM che. tame temanA ta'jIenI jamIna khAdI joze teA tamane khAtarI thaze ke te badhAee zreNika pAsethI lAMca lIdhI . che. ane teo tamane jAnathI mArI nAkhavA kabula thayA che" caMDa pradyote eka e taMbu khATTAvyA tA tyAMthI zreNika rAjAnA sikkA nIkaLyA. AthI bhayabhIta thaI caMDa pradyota badhA lazkarane paDatu mUkI te peAtAnA nagara taraph vIjaLI vege nAThA caMDa pradyota jatAM. tenu Akhu lazkara paNa veraNa cheraNa thaI gayuM. Ama abhayakumAranI buddhithI rAjagRhI niya anI. abhayakumAranuM haraNa caDapradyotane jyAre abhayakumAranI badhI yuktinI khakhara paDI . tyAre abhayakumArane jIvatA pakaDI lAvanArane AgaLa AvavA khIDu pheravyuM. kAI e na svIkAreluM e khIDuM eka gaNikAe jhaDapyuM. teNe potAnI badhI cAjanA taiyAra karI. prathama teNe mIjI e yuvAna strIe sAthe lIdhI ane koI sAdhvInI Adara pUrNAMka upAsanA karI. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -jainadharmanA mukhya mukhya AcAra vicAra samajI lIdhA. tyAra bAda te traNe strIe zreNikanA nagaramAM AvI ane judAM judAM jainatIrtho tathA maMdiranA darzanArthe pite nIkaLI che evuM temaNe jAhera karyuM. pachI abhayakumAra je maMdiramAM darzana karavA jatA hatA tyAM jaI temaNe vividha rAgarAgiNIthI prabhunI stuti karavA mAMDI. abhayakumAra temanI bhakita bhAva bharI upAsanA sAMbhaLI prasanna thaze. ane temane temanI mAhitI pUchavA lAge. pelI vArAMganAe jaNAvyuM ke "huM - ujjayinenA eka dhanADhaya vepArInI vidhavA chuM ane A be mArI putra vadhu che. teo paNa vidhavA thaI che. sAdhvIpaNuM svIkAratA pahelAM ame A pramANe yAtrAe nIkaLyA chIe." abhayakumAre prasanna thaI temane pitAne tyAM jamavA beMlAvyA. bIje divase te gaNikAe paNa abhayakumArane bhajananuM maraNa ApyuM. abhayakumAra Ave eTale gaNikAe tene jaLapAnamAM kAMIka pIvarAvI behoza banAvI dIdhuM. ane taiyAra rAkhelA rathamAM tene nAkhI jhaTa ujajayinI paheMcADI dIdhuM. caMDavIte tene kASThane pAMjarAmAM pUryo. . abhayakumArane muzkelInA prasaMge caMDapradyotane paNa khapa paDato. tethI teNe tene cheDI pitAnI pAse rAkhe. caMDapradyota pAse vakhANavA gya cAra vastuo hatI-devatAI agni bhIrU ratha, zivAdevI rANI, - analagiri hAthI ane lehajaMgha dUta. eka vakhata lehajaMgha dUtane bhRgukacachanA mANase e jheravALA lADavA ApyA. lohalaMgha jamavA beThe paNa apazukana dekhI teNe modaka bAdhA nahi. A lADavA caMDate abhayakumArane batAvyA. eyikumAre kahyuM. "A lADavI daSTi viSa sarpa yukata che." - caMDapradyoti tenI khAtrI karAvI che temaja nIkaLyuM. caMDaadyate abhayakumArane ahIMthI chUTA thavAnI mAgaNI sivAya varadAna mAgavAnuM kahyuM. abhayakumAre jarUra paDe mAgIza ema kahI tene thApaNa rUpe rAkhyuM. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 eka vakhate caMpradyotanA priya hAthI analagirie bhAMgapheDaAraMbhI. caMDapradyote tene vaza lAvavA abhayakumAranI salAha pramANe saMgIta niSNAta vatsarAjane vinaMtI karI. vatsarAje hAthamAM vINa laI vAsavadattA sAthe gAyana gAyuM. tethI hAthI vaza thaye. rAjAe abhayakumArane bIjuM varadAna ApyuM te paNa teNe thApaNa rAkhyuM. rAjA caMDapradyote abhakumArane choDI muka jayinamAM Aga lAgI ane marakI thaI tyAre A bane. upadra akSayakumAranI buddhithI zamyA. caMDapradyote khuza thaI bIjA. be varadAna ApyA pachI abhayAre A varadAna sAmaTA A rIte mAgyA "tame tamArA priya analagiri hAthI upara mahAvata thaIne bese huM pAchaLa aMbADImAM tamArI rANI zivAdevInA kheLAmAM besuM. agni bhIrU rathane bhAMgIne tenA lAkaDAnI citA saLagAve. temAM ApaNe cAre jaNa praveza karIe." rAjA A sAMbhaLI stabdha banyA. teNe abhayakumArane choDI mUke. abhayakumAre kahyuM, "manete tame chetarI pakaDI lAvyA hatA. paNa huM tamane dhoLe divase bhara bajAre. pakaDI jaIza te dhyAna rAkhajo." pachI akSayakumAra rAjagRha A. ane keTaloka kALa nirgamana ko anyadA abhayakumAra vaNikane veza laI be gaNikAnI rUpavatI. putrIone sAthe rAkhI avanI AvyuM ane rAjamArga upara eka ghara bhADe laIne rahyo. keI samaye mArge jatAM pradyote te be ramaNIene joI ane temaNe paNa vilAsapUrvaka pradyota rAjAne nIra. bIje divase te rAgarAe temanI pAse ekatI morkalI. dUtIe. "AvIne ghaNI rIte vinaMtI karI paNa temaNe roSathI tene tiraskAra, keryo. bIje divase paNa dUtIe ApIne rAjA mATe prArthanA karI, te vakhate temaNe kAMika dhImethI paNa reSapUrvaka avajJA karIne kADhI. mUkI. trIje divase pratIe kheda sAthe AvIne tenI mAgaNuM karI. tyAre bolI ke "amAro sadAcArI bhAI amArI rakSA kare che. paraMtu, Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjathI sAtame divase bahAra janAra che. te vakhate rAjAe ahiM gupta rIte AvavuM eTale amAro saMga thaze." abhayakumAre joLe divase kareluM rAjA caMDapradyotanuM haraNa abhayakumAre caMDapradyotanA jevI AkRtivALA eka mANasane banAvaTI gAMDa banAvI rAkhe ane tenuM nAma pradyota pADayuM. abhayakumAra reja tene mIcAmAM nAkhI vaidyane tyAM laI jatuM. te vakhate pele gAMDa mANasa bUma pADate ke huM pradyota chuM. mane A harI jAya che. pakaDe ! pakaDe ! bacAve ! bacAvo ke A paristhitithI TevAyA sAtame divase caMDapradyota guptapaNe abhayakumArane utAre A abhayakumAranA subhaTee tene bAMdhI macAmAM nAkhyo ane dhoLe divase zaheranI vacce thaIne laI gayA. caMDapradyote ghaNuM buma pADI paNa lekee mAnyuM ke "gaDe prota bUme pADe che. abhayakumAra caMDaadyatane rAjagRhI laI gayo ane zreNikarAjA samakSa khaDo karyo. tatkALa zreNika khaDaga kheMcIne mAravA de. abhayakumAre tene samajAvyA eTale te zAnta thayA. pachI vastrAbharaNathI sanmAna karIne teNe potarAjAne harSapUrvaka vidAya karyo. abhayakumAre kaThiyArA sAdhunI mazkarI karatA lekane zaramAvyA eka vakhata koI kaThiyArAe sudharmAsvAmI pAse dIkSA lIdhI. te bhikSA mAgavA nIkaLe tyAre loko tenI mazkarI karatA abhayakumArane A vAtanI khabara paDI. teNe rAjamArgamAM ratnane Dhagale karAvyo ane jaNAvyuM ke, je strIne, sacitta vastune ke agnine sarvathA tyAga kare te A rane laI jaI zake che. badhA TeLe vaLyA. abhayakumAre kahyuM. "zrI, sacitta vastu ane agnine tyAga karyA chatAM ratna levA nathI AvatuM te kaThiyAro bhikSuka che ke tyAga vinA ratnanI AzAe bhegA thanArA tame bhikhArI che ? loke lajajA pAmyA ane tyAra pachI tenI mazkarI karatA baMdha paDyA. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAranI dIkSA abhayakumArane zreNika dararoja kahe ke, "tuM rAjya svIkAra." - abhayakumAra kahe, "thAya che, zI utAvaLa che?' eka vakhata abhayakumAre vIraprabhune pUchayuM, "bhagavaMta ! chele rAjarSi ke?" bhagavAne javAba Ape, "vItAbhaya nagarane udAyana rAjA." A javAba sAMbhaLI abhayakumAra vicAra magna bane. te zreNika pAse AvyA ane kahevA lAgyA. "mAre rAjya na joIe. kAraNa ke have rAjA thanAranA nasIbamAM dIkSA lakhAI nathI. rAjA banI huM bhavahArI javA mAgatuM nathI. huM te bhagavAna pAse jaI dIkSA laIza." zreNi kanI saMmati meLavI abhayakumAre prabhu pAse dIkSA aMgIkAra karI. rUDI rIte pALI, kALadharma pAmI abhayakumAra deva thayA. meghakumAra zreNika bhAgyazALI hatA. abhayakumAra jevA tene dharmiSTha kuMvaro hatA. eka vakhata vIra prabhu pRthvI para vicaratA vicaratA rAjagRha nagaranI bahAra udyAnamAM samosaryA hatA. prabhunI dezanA sAMbhaLavA rAjA zreNika, kuMvara meghakumAra vagere gayA. dezanA sAMbhaLI meghakumArane vairAgya AvavAthI teNe pitAnI ATha strIone tyAgI, keTalIka mahenate mAtApitAnI rajA laI, vIra prabhu pAse dIkSA lIdhI. pachI - bhagavAne meghakumArane sAdhune AcAra zikhavavA sthavirone seM. have rAtrine viSe anukrame saMthArAo karatAM, meghakumArane saMthAre sarvasAdhuone cheDe, upAzrayanA bAraNA pAse AvyA. tyAM mAtru vagerene mATe jatA AvatA sAdhuonA paganI dhULathI tene saMthAre bharAI gaye, tethI AkhI rAtamAM kSaNavAra paNa nidrA AvI nahIM. tethI te vicAra karavA lAgyA, "ahemaM kayAM mArI zukha zayyA ane kayAM A pRthvI para eLeTavuM ?" AvuM duHkha mAre kayAM sudhI sahana karavuM ? mATe huM te prabhAtamAM prabhunI rajA laI pAcho ghera jaIza ema vicAra karI, prabhAta thatAM jyAre prabhu pAse AvyuM, tyAre prabhue miSTa vacanethI bolA - he vatsa ! teM Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtrie durthAna ciMtavyuM, paNa te vagara vicAranuM che, kAraNa ke A jIve nArakanA tIvra dukhe aneka sAgaropama sudhI ghaNIvAra sahana. karyA, te duHkha AgaLa A dukha zA hisAbamAM che ? e keNa, bhUkha hoya - je cakravartInI Rddhi mUkI dAsapaNuM svIkAre? e. keNa hoya ke je ciMtAmaNi mUkIne patthara grahaNa kare ? he megha !' nArakane dukhane pAra Ave che te manuSyane duHkhane pAra kema. na Ave ? tuccha sukhane mATe cAritra ratnane tyAga karavo e zuM dhIra puruSanuM kAma che? maravuM sAruM che. paNa cAritrano tyAga kare e ThIka nathI. cAritranuM kaSTa jJAnasahita che, mATe te mahAphaladAyaka che. vaLI teja pUrva bhavamAM dharmane mATe kaSTa sahana karyuM hatuM, te kaSTathI tane ATaluM phaLa maLyuM, te tArA pUrva bhavanI vAta sAMbhaLa-- meghakumArane pUrvabhava | tuM ahIM trIje bhave vaitADhaya parvatanI bhUmimAM chadaM tu zaLavALo, vetavarNavALo ane eka hajAra hAthIone svAmI hastirAja hatA. eka dahADo tyAM vanamAM dAvAnaLa lAge tethI, jya pAmIne te hAthI tyAMthI nAsavA lAgyo. nAsatAM nAsatAM tarasya thaze. eTalAmAM bahu ja kAdavavALA eka taLAva pAse pahaye.. taLAvamAM javAnA sArA mArgathI te hAthI ajANa hato, tethI temAM jatAM kAdavamAM kheMcI gaye; evI rIte pANI ane taLAvanA kinArAthI bhraSTa za. vaTalAmAM tenA pahelAnAM virI eka hAthIe tyAM AvI tene ghAyala karyo, tethI sAta divasa sudhI mahAvedanA segavI maraNa pAmo. tyAMthI sarIne viMdhyAcaLa parvatamAM lAla raMgavALo hAthI, za. zreka vakhate dUra saLagele dAvAtala dekhIne te hAthIne jAtismaraNa jJAna zakuM. potAne pUrva bhava yAda AvyuM, pachI evA dAvAnaLathI bacavA sATe te hAzIe cAra gAunuM mahaluM banAvyuM. te mAMllAmAM mAsAnI AdimAM tathA aMtamAM je kaMi ghAsa, velA. amte sarve mUkyAMthI ukheDI.sApha zekhe- have eka vakhate teja Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 saghaLA vanamAM dAvAnala lAgyA, tethI vanavAsI jIve bhayathI te mAMDalAmAM AvI bharAyA. te hAthI paNa jaladI mAMDalAMmAM AvyeA. mAMDalAmAM tala paNa jagA rahI nahi. A samaye te hAthIe peAtAnAM zarIrane khaMjavALavA mATe eka paga UMcA karyo eTalAmAM eka sasalo khIjI jagyAe ghaNI saMkaDAza hovAthI te jagAe AvIne beThA. have pagathI zarIra khajavALIne jevA te paga nIce mUkavA lAgyA ke turata teNe te jagyAe sasalAne joce. tethI dayA. lAvIne aDhI divasa sudhI evI ja rIte paga UMcA karI rAkhyuM pachI jyAre dAvAnala zAMta thaye tyAre saghaLA jIve pAtapAta ne sthAnake gayA; sasA paNa cAlyA gaye paNa te hAthIne paga jhalAI javAthI, paganI khadhI raga khaMdhAI javAthI jevA te paga nIce mUkavA gayeA ke turata pRthvI para paDI gaye. tyAM traNa divasa sudhI bhUkha ane tarasathI pIDita thaI, dayAmaya rahIne, seA varasanuM AyuSya saMpUrNa karIne, zreNika rAjAnI dhAriNI rANIne kUkhe tu putrapaNe utpanna thaye che. huM meghakunAra ! te tithacanA bhavamAM paNa dhamane mATe AvuM kaSTa sahana karyuM tethI tAre! rAjakULamAM janma thaye, te cAritrane mATe kaSTa sahana karatAM keTalu phaLa maLaze teneA tuM vicAra kara. huM meghAti canA bhavamAM te tu ajJAnI hatA. chatAM dayALupaNe te vyathAne jarApaNa gaNakArI nahi, te atyAre jJAna pAmIne paNa jagat vaMdanIya evA sAdhuenI caraNarajathI zA mATe dubhAya che ? sAdhuenI caraNaraja te puNyavAn jIvane lAge, mATe sAdhuenA paga lAgavAthI du:khI na thavuM. e pramANe prabhunu kahevuM sAMbhaLI meghakumArane jAti smaraNa jJAna thayu'; peAtAnA pUnA ane saMbhArIne meghakumArane vairAgya thaye ane prabhune praNAma karI ehyA, he svAmI ! Apa cirakAla jayavaMtA varto. jema unmAge rathane kuzaLa sArathI khare mAge lAve, tema Apa mane pharIthI sanmArge lALyA prabhu ! Ape mAreA uddhAra karyo" evI rIte pratikhodha pAmelA meghakumAra cAritrane viSe sthira thayeA. ane eve abhigraha lIdhe ke AjathI mAre e netrA sivAya zarIranA bIjA avayaveAnI zuzraSA game tevuM saMkaTa paDe te paNa na karavI. eve yAvajajIva sudhInA abhigraha karI, niraticArapaNe cAritra pALI, tIvra tapa tapI, a Mte eka mAsanI sa lekhanA karI, vijaya nAmanA anuttara vimAnamAM devapaNe utpanna thayeA. bhava jatA Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naMdiSeNu mahArAjA zreNikanA dharmiSTha kuMvara naMdiSeNe eka vakhata prabhunI dezanA sAMbhaLI ane tethI tene vairAgya bhAvanA jAgI. mahA muzkelI thI zreNika rAjAnI anumati meLavI te bhagavAna pAse dIkSA levA jAya che tevAmAM AkAzavANI thaI ke "he nadiSeNa, tuM dIkSA levAnI utAvaLa na kara. tAre hajI bhegAvaLI karma bAkI che, tuM dIkSA pALI zakIza nahi naMdiSeNe AkAzavANInI darakAra na rAkhI ane teNe bhagavanta pAse jaI dIkSA lIdhI. dIkSA bAda teNe ghera tapazcaryA AraMbhI smazAna ane zUnya gRDamAM kAussaga dhyAne rahevAnuM rAkhyuM. bhara unALAmAM AtApanA levA mAMDI paNa vikAradazA pajavavA mAMDI. A vikAradazAthI bacavA teNe gaLe phAMso khAI maravAnA ane agnimAM paDI deha tyAga karavAnA ghaNA prayatna karyo, paNa te sarva niSphaLa gayA. tapatyAga zeSita naMdiSeNa eka vakhata eka ghera AvI dharmalAbha belyA. gharamAMthI javAba AvyuM, mahArAja ! amAre artha lAbha joIe. A ghara vezyAnuM che." nadiSeNe eka tRNa kheMcI labdhithI ranane Dhagalo karyo. vezyA Azcaryacakti thaI muni sAme nihALe che teTalAmAM muni bahAra nIkaLyA. vezyA deDI vacce paDI ane kahevA lAgI, "prANanAtha! Apa na jAva A ghara ApanuM che. sukha bhoga bhega." nadiSeNa cakita thayA ane vicAryuM ke "devavANI anyathA nahi thAya" teNe vezyAne kahyuM. "bhale huM ahiM rahIza paNa reja daza jaNane pratibaMdha karyA sivAya bhejana nahi lauM vezyAe "sAruM kahI munine pitAne ghera rokyA. A kama keTaleka vakhata cAlyA. naMdiNa vezyAne tyAM AvanAramAMthI dazane pratibaMdhI dIkSA levA mekalatA, eka vakhata vezyA vAre ghaDI bhojana mATe naMdiSeNane bolAvavA lAgI. naMdiSeNe kahyuM, Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 nava pratibaMdha pAmyA che. A dazame keme karI pratibodha pAmato. nathI. tene pratibadhI hamaNuM AvuM chu." theDI vAre vezyA AvI ane kahevA lAgI ke, "rasoI karI jAya che. jamavA padhAre" naMdijeNe kahyuM, "dazame kaI pratibodha pAmato nathI eTale zI rIte bhejana karavA AvuM ?" vezyAe hasIne kahyuM, "dazamA Apa bane nadi Na camakyA. turata vezyAnuM ghara choDI bhagavAna pAse AvyA pApanuM prAyazcita lIdhuM ane pharI dIkSA laI, zuddha cAritra pALI devagati pAmyA. zreNikane samakita anAthI muni eka vakhata zreNika pharavA nIkaLyA. tyAM maMDikukSi caityamAM eka rUpavAna munine dekhI temane maLI pUchyuM, "bhagavaMta! tamArI yuvAvasthA che. sukemaLa zarIra che, te chatAM zA mATe dIkSA lIdhI? munie kahyuM, "anAtha chuM. mAre koI rakSaka nathI." zreNike kahyuM, "anAthanuM rakSaNa karanAra huM rAjA chuM." munie kahyuM, "rAjana mAre ghera gheDAe hatA. hAthIo hatA. pitAnI sAhyabI hatI. batrIza strIo hatI. nAnA bhAI hatA. seMkaDe sevake ane mitra hatA chatAM he rAjana ! mane eka vakhata AMkhe tIvra vedanA thaI. mAthAmAM ghora pIDA thaI. mArI pIDA ke dUra karI zakayuM nahIM ane huM samaje ke kharekhara huM anAtha chuM. meM nizcaya karyo ke A vedanAmAMthI chuTuM te dIkSA laI svazreya sAdhuM. e ja rAtrie mArI vedanA adazya thaI ane meM sagAvahAlAMnI anujJA meLavI dIkSA lIdhI." zreNika be, "he maharSi ! Apa sanAtha che. huM anAtha chuM, kAraNake tame tamAre nAthe dharmane banAvyo che" mahArAjA zreNika ahiM samakita pAmyo. zreNikanA kuMvare tathA rANIonI dIkSA zreNikane bhagavAnanA zAsana upara khUba rUci thaI hatI tethI Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 kaI paNa dIkSA le temAM zreNika muddala aMtarAya nAkhate nahi paNa temAM madadanIza banI sahAya karato. AthI bhagavAnane kevaLajJAna thayA. pachI sAtamA varSamAM zreNikanA tevIsa putra ane tera rANIoe ra dIkSA lIdhI. durgadhA rANI zreNikane ghaNI rANIo paikI durgadhA nAme rANI hatI. A durgadhAe pUrvajanmamAM munine dAna ApyuM hatuM tethI rANI banI hatI ane muninA vezanI jugupsA karI hatI tethI janmatA durgadhamaya. banI hatI. te vezyAne tyAM janmI hatI. vezyAe tene tyajI dIdhI. ane eka AbhiraNe tene ucherITI karI hatI. umaralAyaka thatA tene durgadha cAlyA gaye ane te lAvaNyamaya rUpane pAmI, zreNike eka utsavamAM tene dekhI ane tenA rUpathI lalacAI tene paraNyo ane paTarANI banAvI. samaya jatAM durgadhArANIe paNa bhagavAna pAse dIkSA laI svazreya sAdhyuM. (1) zreNikanA dIkSA lenArA keTalAka putronA nAma-jAti, mAlI, uva. cAlI, purUSasena, vAriNa, dIrdhadaH laSTadata vihala, hArI, dIrdhasena, mahAsena, gUDhadana, zuddhadanta, hala, duma, dumasena, mahAduna, siMha, siMhasena, mahAsiMhasena, pUrNazana vagere (2) nandA, nandamatI, nadotarA, naMdaseNiyA. mahayA, sumaratA, mahAmaratA marU devA, bhadrA, subhadrA, sumatA sumanA ane bhUtadattA nAmanI tera rANIoe dIkSA lIdhI. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIra ane zreNika vidyutsAli deva mahArAjA zreNikane bhagavAna para atirAga hatA. tethI te avaranavara satsaMganA lAbha levA prabhu pAse AvatA. eka vakhata vidyumAlideva bhagavAnane vAMDhavA ALye, tyAre bhagavAne zreNikane kahyuM, " A aMtima kevaLI thaze devaleAkathI A devaccevI, tArAnagaramAM RSabhadatta zeThane putra jajIsvAmI nAme thaze ane te sudharmAvAmI pAse dIkSA laI kevaLajJAna pAmaze. A pachI A avasarapINImAM kevaLajJAnane mAga khadha thaze.' da rAMka deva " Aja : tu eka vakhata zreNika bhagavAna pAse beThA hatA tyAre kAIka kADhiye temanI pAse Avye ane parUthI bhagavAnanA caraNane zaMkA rahita kharaDavA lAgyuM. zraNikane A behUduM lAgyuM. te rAte pILA thayA. paNa bhagavAnanI samIpe hAvAthI kAMI na khelyA. tevAmAM bhagavAnane chIMka AvI eTale kADhiyAe kahyuM, * mareA' theADIvAre zreNikane chIMka AvI eTale te khelyuMA, 'ghaNuM jIve vakhate te sabhAmAM beThela kAlasaurika chIkacA eTale teNe kahyuM jIva paNa nahi ane mara paNa nahi.' rAjAne tarka vitarka thayA. bhagavAne rAjAne kahyuM ke mane maraNa pAmeA ema kahyuM tene a ema che ke "tame mRtyubAda nirvANapada pAmavAnA cho. mATe jaladI maraze teA uttama pada pAmazeA." tane 'jIvA' ema kahyuM tenA artha e che ke ' tu maryA bAda naraka gati pAmavAnA che mATe tuM vadhu jIva emAM ja sukha che. ' kAlaurikane jIva naThui ane mara paNa nahi' kahyuM tenA artha e che ke jIvaze te pApa karma karaze ane maraze te narakanA duHkha bhAgavaze. mATe tene mATe bannemAMthI eka paNa sArU *nathI. " zreNike pUchyuM, 66 A kADhiyA kANu hatA ? " bhagavAne Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 kahyuM, "kezAmbImAM eka rAjA hatA. tene eka brAhmaNe khuza karyo. AthI rAjAe tene varadAna ApyuM. varadAnamAM teNe dararoja bhojana ane eka sonAmaheranI dakSiNA mAgI. lebhI brAhmaNa khAI khAI ekI nAkha ane dakSiNA laI Avo. AmAMthI tene koDha thA. gharanA mANasoe tene tiraskAra karyo. brAhmaNane pastAvo thayo. teNe tene cepa temane yuktithI lagADI bahAra cAlyA gayA. gAmanA lekee tenA kuTuMbane kADhI mUkyuM. brAhmaNa rakhaDate rakhaDate auSadha meLavI sAjo thai rAjagRhanagaramAM Ave te vakhate tyAM dee samavasaraNa racyuM hatuM. dvArapALa pitAnI jagyAe A brAhmaNane besADI samavasaraNamAM gayA. tRSAnI vedanAthI brAhmaNa mRtyu pAmI deDaka thaye. A deDakAe samavasaraNanA samAcAra sAMbhaLyA ane jAti smaraNajJAna pAmI samavasaraNa tarapha Ave che teTalAmAM tArA ghoDAnI kharI taLe cagaDAI deDake mRtyu pAmI deva thaye. A deva kuddhinuM rUpa laI tArA samakitanI parIkSA karavA ahiM AvyA hata" zreNike pUchayuM, "bhagavAna ! huM narake jaIza?" bhagavAne kahyuM zreNika ! jema kAla sIrika pAse hiMsA mUkAvavI, kapilA brAhmaNI pAse dAna apAvavuM kaThina che. tema tAre mATe naraka TALavI azakya che. paNa tuM kheda na kara AvatI covIsImAM tuM padamanAbha nAme prathama tIrthaMkara thaIza" zreNIka samavasaraNathI rAjamahela tarapha gayA. rastAmAM eka macchI mAranuM kAma karatA sAdhune dekhyA temane AvuM na karavuM joIe tema samajAvI te AgaLa cAlyo. tyAM sagarbhA sAdhavI dekhI. teNe tene gupta gharamAM rAkhI. sAdhu ane sAdhavInuM rUpa vikuvanAra durdarAMkadeva Azcarya pAmyA ane pragaTa thaI zreNikane kahevA lAgyo, "zreNika Ine kahyuM hatuM tema tuM kharekhara daDha samakitI che" teNe zreNikane suMdara hAra ane be geLA ApyA. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 kuputra keNika zreNikane abhayakumAra, meghakumAra ane naMdiSeNa jevA suputro hatA. temaNe dIkSA laI svazreya sAdhyuM hatuM ane zreNikane paNa yaza apAvyuM hatuM. paNa kamanasibe tene keNika nAme eka kuputra hate. paNa jyAre te cellaNAnI kukSimAM hatA, tyAre garbhanA prabhAvathI cellaNa rANene patinuM mAMsa khAvAne dehada thaye. te dehada pUrNa na thavAthI te phikakI ane ciMtAtura rahevA lAgI. teNe zarUAtamAM garbhane pADavA ghaNA ukALA pIdhA. ghaNuM prayogo karyA paNa garbha na paDe. rAjAe eka vakhata celaNAne tenuM duHkha pUchayuM. te kAMI belI na zakI. paNa dAsIe kharI vAta kahI. rAjA A sAMbhaLI kheda pAmyA. abhayakumAre rAjAne AzvAsana ApyuM ane tenA peTe sasalAnuM mAMsa bAMdhI celaNane dehada pUrNa karyo. pUrNa mAse putra janme. rANIe pApI putrane bahAra mUkI AvavA dAsIne soM. pAchI pharatAM dAsI pakaDAI gaI. ane zreNikane sAcI vAta kahI. zreNike cellaNane Thapake Ape ane kahyuM, "tAre A prathamaputra che. je A putrane tuM choDI daIza te tAre saMtAna sthira nahi rahe " celANae kahyuM "nAtha ! evI kaI abhAgaNI strI bhAgye ja haze ke je. potAnA putrane Ama tyaje. paNa Apa jANe che ke A putra garbhamAM hatuM tyAre teNe mane tamArA mAMsanI IcchA karAvI. te meTa thaI tamAre ze anartha nahI kare! A vicAre tamArA premathI meM Ane tyAM che. " rAjAe putrane maMgAvyuM. putranI suMdara kAnti joI rAjAe tenuM azokacaMdra evuM nAma pADayuM. A putranI eka AMgaLI ukaraDAmAM kukaDIe karaDI tethI tenI vedanAthI te bALaka khUba rUdana karate. rAjA te AMgaLIne mukhamAM nAkhato tyAre te rIte baMdha thatA. AMgaLI jate divase rUjhAI ane buThThI thaI. chekarAoe buThThI AMgaLIne laI tenuM kukakeNika evuM nAma pADayuM. divase jatAM A nAma atiprasiddha thayuM. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 celaNa rANIne keNika pachI hala ane vihala nAmanAM be putra thayA. pitRDheSI hovAthI keNika upara celaNAne heta AvatuM nahi. AthI te khAvApIvA vagere badhI bAbatamAM keNikanI tarapha aparamAtA jevuM vartana rAkhatI. keNikane zreNika tarapha pUrvabhavaneSa hovAthI te mAnate ke A badhuM kAma zreNikanI AjJAthI ja celaNuM kare che. padabhraSTa zreNika kArAgRhamAM abhayakumAranI dIkSA pachI zreNikane cena na paDyuM. teNe vicAryuM ke abhaya pachI rAjyanI dhUrAvahana kare evo kaI hoya te te keNikaja che. teNe rAjya keNikane ApavA niradhAra karyo ane hallA ane vihalane secanaka hAthI ane aDhAraserane hAra Ape. paNa keNika mahArAjA thavA adhIre bace. teNe kALa vagere derA baMdhuene ekaThA karI, maMtrIone pheDI, zreNika pitAnI IcchAe rAjya Ape te pahelAM to teNe tene kedamAM nAkhyo ane roja so so cAbuka mAravA lAgyA. te zreNikane puratuM khAvAnuM paNa Apane nahi ane koIne tenI pAse javA dete nahi, mAtra celUNuM pati premathI jatI ane chUpI rIte aDadane piMDa zreNikane pahoMDatI. eka vakhata keNika jamavA beThA hatA. khoLAmAM rAjakumArI padamAvatInI kukSithI thayela udAyI ramate hate. sAme mAtA celaNa dInavadane beThI hatI. atre mUtranI dhAra cheDI. te kaNikanA bhejanamAM paDI. koNike mUtrathI bhijAyeluM bhejana kADhI nAkhyuM ane bAkInuM khAvA mAMDayuM. calaNa bolI, " putra tArA pitAne paNa tArA upara ATale ja prema hate. tuM nAno hato tyAre tArI pAkelI AMgaLImAM rAkhI tane zAnta karatA." zreNikanuM mRtyu ane keNikane pazcAtApa keNikane potAnI bhUla samajAI. te kuhA laI bApanA Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 baMdhana chedavA deDayo. paNa zreNike mAnyuM ke "A mane mArI nAkhavA Ave che. " keNika pAse Ave te pahelAM te zreNike ApaghAta karyo. kaNikanA zakano pAra na rahyo. tene pitAno upakAra ane pite karele apakAra yAda AvyA. rAjagRhanagara tene akAruM lAgyuM. pitAne zatru koNika pitAnA mRtyubAda temanA avazeSa dekhI rovA lAgyuM. teNe rAjadhAnI caMpAmAM khaseDI. A arasAmAM bhagavAna mahAvIra vihAra karatA karatA caMpAmAM padhAryA. rAjA koNike bhagavAnanuM suMdara svAgata karyuM. koNikanA mRtyu pachI teno putra udAyI gAdIe AvyuM. te dharmika hato. parvatIthIe piSadha karate ane bhagavAna mahAvIranI dezanA sAMbhaLavA talasato hala vihalanI dIkSA zreNikanA mRtyu pachI hala viDavane maTAbhAI keNika sAthe banyuM nahi eTale teo vaizAlI gayA. keNike vaizAlI para caDhAI karI, vaizAlIne rAjA ceTaka tenI sAme phAvyuM nahi. rakatapAta joI hallavihalane vairAgya Avyo ane temaNe vIraprabhu pAse jaI dIkSA lIdhI. rAjarSi udAyana, prasannacaMdra rAjaSi, zivarAjarSi hastipALa rAjA vagere vIranA rAjavaMzI bhakato aMtima rAjarSi udAyana. caMpAnagarImAM kumAranadI nAme eka sonI rahetuM hatuM. tene pAMcase strIo hatI. A sonI ativiSayalaMpaTa hato. tene paMca zelanI hAsA pahAsA nAmanI be devIoe AkarSo sanI mRtyu pAmI paMcazIlana adhipati deva thayo. eka vakhata utsavamAM A deve potAnA pUrva bhavanA mitra nAgiladevane che. tenI ghaNuM addhi dekhI te dubhA. nAgitraladeve tene salAha ApI ke "bhagavAna mahAvIranI pratimA karAvI kaI sAre ThekANe mUkAva ke jethI bhavAMtare te Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 dekhI kalyANa thAya." paMcazIla adhipati vidyunmAlie bhagavAna mahAvIranI pratimA karAvI ane eka lAkaDAnI peTImAM padharAvI. samudra vacce taphAne aTavAyela vahANavaTIne ApI. teNe tephAna, zAnta kayuM vahANa vItabhaya nagaramAM AvyuM. vahANavaTIe te peTI bajAra vacce rAkhI. keTalAka brAhmaNe ane dharmAcAryoe peTIne ughADavA pitAnA ISTadevanI stuti karI. paNa peTI na ughaDI A Azcaryane jovA rANI prabhAvatI jAte AvI teNe devAdhideva tIrthaMkara bhagavAnanI stuti karI eTale peTI turata ughaDI gaI ane temAM amlAna puSpamALA dhAraNa karatI zIrSa caMdananI bhagavAna mahAvIranI pratimA dekhAI. lekee bhagavantanI pratimAne vandana karyuM. prabhAvatI pratimAne pitAnA mahelamAM laI gaI ane eka suMdara caitya karAvI temAM pratiSThita karI. udAyana rAjA mULa te tApasa bhakata hatA, paNa bhagavAnanI pratimA AvyA pachI te jainadhamI banyA hatA. eka vakhata bhagavantanI pratimA AgaLa prabhAvatI nAca karatI hatI. ane rAjA vINA vagAData hato, tevAmAM nRtya karatI prabhAvatInuM mAthuM rAjAnA jovAmAM na AvyuM. rAjAne hAtha thaMbhe; vINAnA sUra aTakyA. prabhAvatI UbhI.. rahI ane kahyuM. "Ape vINu kema baMdha karI." rAjAe kahyuM, tArUM mastaka na joyuM eTale mArA hAtha aTakyA " prabhAvatI samajI gaI ke have huM lAMbu nahi jIvuM. rAjA pAse teNe dIkSAnI anumatI mAgI. ghaNI AnAkAnI bAda rAjAe dIkSAnI anumatI ApI kahyuM, "tuM devalokamAM jAya te mane jarUra pratibaMdha karaje" A pachIte prabhAvatI dIkSA pALI devaleka gaI. devalokamAMthI AvI teNe rAjAne pratibaMdha karyo. AthI rAjA jaina dharmamAM vadhu daDha banyA. prabhAvatInA paraphekagamana bAda pratimAnuM pUjana eka kubaDI dAsI karatI hatI. eka vakhata baMdhArane eka zrAvaka pratimAnA darzane. AvyuM. teNe dAsIne eka guTikA ApI. A guTikAthI dAsI Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 khuba svarUpavAna banI; tenA rUpanI prazaMsA caMDapradyotane kAne pahoMcI te nIlagiri hAthI upara besI tyAM AvyuM ane daivI pratimAne sthAne tenA jevI bIjI pratimA mUkI pratimA sahita dAsIne laI ujayinI cAlyA gaye. bIje divase udAyanane A vAtanI khabara paDI. teNe caMDapratane kahevarAvyuM ke "tAre dAsI rAkhavI hoya te bhale rAkha paNa pratimAjIne pAchAM mokalI Apa" caMDapradyote AnI darakAra na karI udAyane ujajayinI upara caDhAI karI caMDapradyotane jIvato pakaDo ane tenA kapALa upara dAsIpati evuM nAma lakhAvyuM A pachI udAyane. pratimAne uThAvI vItabhayanagare laI javA prayatna karyo, paNa pratimAjI na AvyAM evAmAM AkAza vANI thaI ke "rAjana zoka na kara vIta. bhaya paTTA thaDA samayamAM dhULathI pUrAI jaze mATe pratimAjIne ahiM ja rahevAde. rAjA pratimAne tyAMja rahevA daI, caMDapradyotane kedI tarIke sAthe laI pAcho pharyo. mArgamAM comAsuM besatAM vacce mukAma karyo. A chAvaNInuM sthaLa jate divase dazapura nAme prasiddha thayuM. eka vakhata udAyana rAjAnA rasoIe caMDapradyotane pUchayuM "Aje zuM jamaze?" caDapradyote kahyuM "roja nahi ne Aje kema Avo prazna rasoIe kahyuM " rAjato rAjA mATe je bhejana taiyAra thAya te tamane mokalIe chIe paNa Aje paryuSaNa parvahevAthI aMtaHpura parivAra sahita rAjAne upavAsa che. " caMDApradhAne kahyuM "mAre paNa Aje upavAsa che." A vAtanI khabara udAyanane paDI. tene lAgyu ke "paryuSaNa parvanuM mukhya kRtya vairavirodhanI kSamApanA ane A kRtya caMDapradyotane kedI tarIke rAkhI huM kaMI rIte pUrNapaNe sAcavI zakaye gaNAuM?" teNe caDapradyotane turta chUTe karyoH dAsIpati. zabda para rAjapaTTa bAMdhI tenuM kapALa DhaMkAvyuM caDaMpradyotane rAjya pAchuM soMpyuM ane tenI kSamA mAgI sAdharmika gaNI bhakita karI. A pachI udAyana vItabhayanagara ane carDa praghAta ujajayinI pAcho pharyo. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 carDapradyote paDAvavALA sthaLe vasela dazapura nagara vItabhayanagaranI pratimAnA kharca peTe ApyuM ane vidhutpAli deve bharAvela pratimAnA kharca mATe seMkaDo gAme ApyAM. eka vakhata vIra prabhu vItabhayanagaranA bahAra mRgavanamAM AvI samavasaryA. udAyana rAjA harSita thaI dezanamAM gaye ane bhagavAnane kahyuM "abhIti kumArane rAjya upara sthApanA karI huM ApanI pAse dIkSA levA IcchuM chuM. " bhagavAne kahyuM "jevI tamArI IcchA vilaMba na karo" rAjamahela tarapha vaLatAM rAjAne vicAra AvyuM ke "huM priyaputrane gAdI soMpIza te te bhAga sukhamAM rakata banI saMsAramAM rakhaDaze. AnA karatA A rAjya gAdI bhANeja kezI kumArane soMpuM teja ThIka kahevAya." rAjamahela gayA pachI teNe kezakumAra rAjyAbhiSeka karI tene rAjya soMpI prabhu pAse jaI dIkSA lIdhI. AthI abhItikumArane be lAgyuM. ane te vItabhaya che DI keNikane azraye jaI rahyo. udAyana rAjarSie dakSAbAda ugra tapazcaryA AraMbhI. sukA lukhA AhArane laI rAjarSinA zarIramAM vyAdhi utpanna thaye vaidyoe dahiM khAvAnI salAha ApI. pharatA pharatA udAyana rAjarSi vALanA sthAnamAM vicArI patabhaya nagaramAM AvyA. maMtrIoe kezIne bharamAvyuM ke "udAyanI dIkSAthI kaMTALI rAjya meLavavA pAchA AvyA che tethI temane jhera ApI mArI nAkhavA joIe" kezIe kaI govAlaNa dvArA udAyanane dahImAM jhera apAvyuM jheranI asara thatAM rAjarSie aNasaNa karyuM ane bhAvanAmAM manavALI kevaLa jJAna pAmyA. nagaradevatA kezIne A aparAdha sahana na karI zakI ane dhULa varasAvI AkhA nagarane dATI dIdhuM. mAtra eka kuMbhAra ke jene tyA udAyana rAjarSi utaryA hatA tene bacAvI lIdhA. prasanna caMdra rAjarSi udAyananI mAphaka prasanna caMdra rAjarSine paNa prabhunA zAsana para prema hato. eka vakhata vIra prabhu pitanapura padhAryA. bhagavAnanI Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 dezanA sAMbhaLI, khAlaputrane rAjagAdI para besADI, tyAMnA rA prasannatre bhagavAna pAse dIkSA lIdhI. ugra tapazcaryA karatA prasannaca'dra rASi` eka vakhata sUrya sanmukha dRSTi rAkhI AtApanA letA hatA. te vakhate zreNikanA sumukha ane krumukha sevakeAnA vArtAlApe prasannacaMdratu. citta calita thayu. drumukha elyA, A teja muni che je nAnA karAne rAjya seAMpI cAlI nIkaLyA hatA. atyAre tenuM rAjya matrie paDAvI le che.' A sAMbhaLIne prasannacaMdrane maMtribheA upara krodha caDhaceA ane temanI sAthe manathI yuddha karavA lAgyA. A pachI gheADIvAre zreNika te mAge ALye teNe munine vAMdhyA ane dezanA bAda prabhune pUchyuM ke 'bhagavanta ! A avasthAmAM prasannacaMdra muni mRtyu pAme teA kaI gati pAme ?' bhagavAne javAkha ApTe, 'narakagati zreNike pharI pUchyuM', bhagavaMta huM pUchuM chuM ke atyAre prasannacaMdra mRtyu pAme te kaI gatie jAya ?' bhagavAne javAkha ApyA, savA siddha vimAnamAM.' pharI zreNike pUchyuM, 'bhagavAna ! Amaparaspara virAdhI uttare kema ?" bhagavAne kahyuM, te jyAre prathama prazna karyo tyAre prasannacaMdra manathI bhayaMkara yuddha karatA hatA. tethI te naraka ceAgya hatA. jyAre te' khIjIvAra prazna karyAM tyAre temane temanI bhUla adala pastAveA thaye. hatA.' evAmAM thADIvAre devaduduMbhI vAgI; bhagavAne kahyuM, dhyAna zreNimAM AgaLa vadhatA prasannacaMdrane kevaLa jJAna thayu che tene deve mahAtsava kare che' ziva rAjadhi hastinApura nagaramAM zivarAjA ane dhAriNI nAme rANI hatAM. temane zivabhadra nAme putra hatA. zivarAjAe putrane rAjya seAMpI tApasa dIkSA lIdhI hatI. tApasapaNAmAM ugra tapazcaryA karavAthI saptadvIpa samudranuM avadhijJAna thayuM. tethI zivarAjaSi sAtadvIpa samudra che tema kahevA lAgyA. vIra prabhu hastinApura padhAryA tyAre zivarAjaSi prabhu Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAse AvyA. bhagavAne asaMkhyadvIpa samudranI vAta samajAvI zivarAjarSie prabhu pAse dIkSA lIdhI ane ugra tapazcaryA karI aMte zivagati pAmyA. hastipAla rAjA vI prabhue beMtAlIsamuM cAturmAsa hastipAlarAjAnI sabhAmAM karyuM. dezanA virAmabAda hastipAla rAjAe bhagavAnane kahyuM "he prabhu! meM Aje svapnamAM hAthI, kapi, kSIravALuM vRkSa, kAkapakSI, siMha, kamaLa, bIja ane kuMbha joyA. AnuM phaLa zuM thaze?" bhagavAne svapnanuM phaLa kahyuM. svapna phaLa vicArI hastipAla rAjAprati bedha pAmI, dIkSA laI, mukti pAmyA. Adra kumAra Adra kumArane jAtismaraNa jJAna AdrakumAra AdrakapuranA rAjAne putra hatA. ekavAra te kumAre pitAnA pitAne potAnA maMtrI dvArA zreNika rAjAne amUlya bheTe ekalate je, eTale kutuhalathI teNe paNa te rAjAnA putra abhayakumArane kAMIka bheTa mekalI. zreNika rAjAnA putra abhaya kumAre khuza thaI AdrakumAranI bheTa badala AdIzvavara bhagavAnanI suvarNa pratimA mekalAvI ane kahyuM ke ekAMtamAM A bheTazuM jeje. pratimAnA darzana thatAM AdrakumArane jAti smaraNa jJAna thayuM ane tethI te nagara cheDI dIkSA levA cAlI nIkaLe. Ardra kumAranI dIkSA A arasAmAM AkAzavANI thaI, he AdrakumAra! tamArA bhegAvalI karma bAkI che, mATe tame dIkSA na leze Ama vAraMvAra sAMbhaLavA chatA AdrakumAre dIkSA aMgIkAra karI. bhavitavyatAnA ge ekadA te vasaMtapuramAM kAusaga dhyAne rahyA. A bagIcAmAM zeThanI putrI pitAnI sakhIo sAthe bALakrIDA karatAM vRkSanuM huM huM mAnI sAdhune paga pakaDI "A mAro vara" ema bolI UThI ke turta najIkamAM Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 rahetA deve senayAne varasAda varasAvyeA. rAjA leAbhathI te dravya levA AvyeA. devatAe A dravya zreSThI putrInuM che ema kahI, rAjAne rAkI, zeThane apAvyuM. ArdrakumAra anukuLa upasavALu` sthAna dekhI tyAMthI vihAra karI gayA. vakhata jatAM khALA uMmaralAyaka thaI tyAre pitA tene ceAgya vara zeAdhavA lAgyA. putrIe kahyuM, "huM teA nAnapaNathI te munine varI cUkI chuM ane devatAe ApeluM tenu dravya tamArI pAse che, mATe khIjA varaneA vicAra karazeA nahi." pitAe kahyuM, 'bhale tema rAkhIe paNa te munine tuM kaI rIte ALakhIza ?' putrIe kahyuM, "huM temanA paga ane paganI rekhA uparathI kharAkhara ALakhI kADhIza ane tema chatAM nahi maLe teA kuMvArI rahIza." pitAe Akhare te kAryanI siddhi mATe bhikSAdAna ApavA tene rAkI. khArava bAda adrikumAra suni zeThane ghera bhikSA levA AvyA. zeThanI putrIe paganA cinhathI temane eLakhyA. munitA AhAra lai cAlI nIkaLyA paNa khALA parivAra sAthe temanI pAchaLa gaI. Ardra kumAre muniveza tyajI dIdhA. zreSThIputrI sAthe lagna karI gRhavAsa svIkAryAM. temane eka putra thayeA. putra pAMca varSa nA thayeA eTale Adra - ArdrakumAranA gRhavAsa kumAre dIkSA levAne pAtAne nirNaya jAhera karyAM. catura strI reMTIyA kAMtavA mAMDI. mAtAne kAMtatI dekhI putre pUchyuM, A zuM kare che?' mAtAe javAkha ApcA, tArA pitA ApaNune choDI cAlyA jAya che. tu kamAI zake ema nathI AthI reMTIyeA kAMtI huM. tArUM' ane mArUM bharaNapoSaNa karIza." khALake mAtAnA kAMtelA sUtaranA dera laI pitAnI AsapAsa vIMTayA ane khelI UDaceA. have zI rIte jaze?' Ardra kumAre joyuM ke tenI AsapAsa khALake sUtaranA khAra AMTA karyAM che. AthI khAra varSa rahevAnA nizcaya karyo A kumAre pharIthI dIkSA lIdhI, khAra varSa purAM thatAM pharI dIkSA grahaNa karI. mahAvIra bhagavaMtanI vAta sAMbhaLI, temanI pAse javA cAlI nIkaLyA. rastAmAM geAzALaka Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 ane zAkya munio maLyAM temanI sAthe vAda karI, AdrakumAre temane nirUttara karyA. mArgamAM tApasene pratibadha karI svaziSya banAvyA. vihAra karI AdrakumAra bhagavAna pAse AvyA ane tApasa. ziSyo sAthe temaNe bhagavAna pAse dIkSA lIdhI ane svaya sAdhyuM dazArNa bhadra dazArNa dezamAM dazArNa nAme nagara che. tyAM dazArNa bhadra nAme. rAjA rAjya karato hate. eka vakhate te rAjA sAyaMkALe pitAnI sabhAmAM beThe hatuM tevAmAM cara purUSoe AvIne kahyuM, "prAtaH kALe A tamArA nagaranI bahAra vIra prabhu AvI samavasaraze" sevakenI AvI vANa sAMbhaLI teNe sabhA samakSa kahyuM, "prAta kALe huM evI samRddhithI prabhune vaMdana karIza ke jevI samRddhithI pUrve keIe paNa temane vAMdayA nahi hoya." prAtaHkALe rAjAe nagaranA adhyakSa vagerene belAvI AjJA karI, mArA mahelathI prabhunA samosaraNa sudhI moTI samRddhithI mAre javAlAyaka mArga zaNagAra" rAja sevakae rAjAnI AjJA pramANe badhuM kAma pAra pADayuM. dhAmadhumathI rAjA samavasaraNamAM Ave ane traNa pradakSiNA daI prabhune vaMdana karI, samRddhithI garvita thaI, pitAne rogya evA sthAna para che. dazArNapatine samRddhine garvathayele jANI tene pratibaMdha karavA IM samRddhithI prabhune praNAma karyA. IndranI pArAvAra samRddhi joI dazArNapatine garvagaLI gaye teNe vicAryuM, "Ike samRddhithI mane jItI lIdho paNa saMyama laI huM tene ane karma zatruone parAjaya karIza" evuM vicArI teNe dIkSA lIdhI ane sArI rIte. vratanuM pAlana karyuM Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra prabhunA paramabhakato dhannA zAlibhaka rAjagRha nagaramAM gobhadra nAme zeTha hatuM. tene bhadrA nAmanI zeThANI hatI ane zAlibhadranAme putra hate zAlibhadra umara lAyaka thaye tyAre gobhadra zeThe tene batrIza kanyAe paraNAvI. zeTha mRtyu pAmI devaleka gayA. zAlibhadra mAtAnI dekharekha nIce sukha bhegavavA lAge. eka vakhata koI paradezI vepArI ratnakaMbaLa laI rAjagrahI AvyuM. rAjAe ghaNI kiMmatI ratnakaMbaLa kharIdI nahi, paNa jyAre celaNAe ratnakaMbaLanI haTha lIdhI tyAre zreNike vepArIne pAchA belA ane kahyuM, "eka ratnakaMbaLa Apa." vepArIe kahyuM e soLe kAMbaLe bhadrA zeThANIne ApI che. " rAjAe sevakane zeThANI pAse mokalyA ane kiMmata ApI eka ratnakaMbaLa laI AvavA kahyuM. sevaka zeThANI pAse gaye. zeThANIe kahyuM, "meM te. te kaMbaLAnA paga luMchaNIyA karAvI putravadhUone soMpyA che. " sevake rAjAne A vAta kahI. rAjA zAlibhadrane maLavA Atura thaye. te tene ghera Avya, bhadrAe rAjAne cethemALa besADI atiAtithya ryuM ane uparanA mALa birAjatA zAlibhadranadAsI dvArA kahevaDAvyuM ke rAjA tane maLavA ApaNA ghera padhAryA che. zAlibhadre kahyuM, "tene je ApavuM hoya te ApI vidAya kare." bhadrA jAte upara gaI ane samajAvyuM ke, "rAja ApaNuM 2vAmI che ane ApaNe tenI prajA chIe." zAlibhadra nIce AvyA. rAjAne namyuM ane turta upara cAlyA gaye. paNa tenA manamAMthI rAjA ApaNA svAmI che te vAta na gaI. teNe vicAryuM. "mAre mAthe svAmI, eTalI mArA puNayamAM khAmI." A arasAmA dharma joSasUri rAjagRhImAM samavasaryA temanI Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 dezanA sAMbhaLI zAlibhadrane parAdhInatA dUra karavAne sAce mArga dIkSA che e samajAyuM. teNe mAtAnI rajA mAMgI; mAtAe khUba AnAkAnI bAda eka eka divase theDI DI vastuone tyAga ane eka eka strano tyAgamAM anumati ApI. AjanagaramAM dhanya nAme buddhizALI zAhukAra raheto hato. tene zAlibhadranI bahena subhadrA ApI hatI. bhAInA tyAganA samAcAra saMbhaLyA eTale subhadrA rUdana karavA lAgI dhanya mazkarImAM kahyuM Amate kAMIdIkSA levAya. dIkSA levI hoya te ekI sAthe badhuM choDavuM joIe subhadrae gusse thaI kahyuM belavuM saheluM che, paNa karavuM muzkela che " dhaye kahyuM "ema te AjathI badhAne tyAga' ema kahI dhanya zAlibhadra pAse Avyo ane kahyuM "cAle ApaNebane dIkSA laI e' pachI dhanya ane zAlibhadra te arasAmAM padhArelA vIra prabhu pAse jaI dIkSA laI tapa karI vaibhAragiri upara aNuza karI, mRtyu pAmI deva thayA. Ananda zrAvaka gRhastha avasthAmAM Anandane avadhijJAna AnaMdanI saMpatti - vANijya grAmamAM AnaMda nAme eka gRhapati rahete hate. tene zivAnaMdA nAme bhAryA hatI AnaMda gRhapatie cArakoDa seneyA bhaMDAramAM, cAra karoDa vyAjamAM ane cAra karoDa vepAramAM kyA hatA. dasa hajAra gAyonuM eka gokuLa evA daza gokuLa tenI pAse hatA. bhagavAnanA AgamananA samAcAra sAMbhaLI AnaMda gRhapati samavasaraNamAM AvyuM. dezanAbAda teNe bAravrata strI sahita svIkAryA. AnaMda gRhapatie gRhastha avasthAmAM ja avadhijJAna prApta karyuM. zrAvakanI agiyAra pratimAo vahana karI. Ama AnaMda zrAvaka vIza varSa zrAvaka dharma pALI, mAraNAntika saMkhanA pUrvaka mRtyu pAmI saudharma kalpamAM devapaNe utpanna thaye. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra prabhune bIjo zrAvaka kAmadeva caMpAnagarImAM kAmadeva nAme buddhizALI kulapati rahete hate. tene bhadra nAme bhAryA hatI. teNe cha koTI dhana vyAja .. cheke di nidhAnamAM ane cha kaTi vyApAramAM karyuM hatuM. tenI pAse che gokuLa hatA. vIra prabhune caMpAmAM padhArela jANe kAmadeva temanI dezanA sAMbhaLavA gaye. dezanA sAMbhaLI virAgya vasita banyA ane bAra vrata lIdhAM. kAmadeva zrAvaka zrAvaka dharma suMdara rIte ArAdhI mRtyu pAmI devakamAM gaye. prabhunA trIjA zrAvaka cUlanI ciMtA banArasamAM culanI pitA nAme eka dhanADhaya zrAvaka rahete hato. tenI pAse vIsa karoDa sonaiyA ane ATha gokuLa hatA. tenI patnInuM nAma zyAma hatuM. prabhu samavasaryA jANI te parSadAmAM gayo ane dezanA sAMbhaLI teNe bAra vrata svIkAryA. suMdara gRhastha dharma pALI te devalekamAM devapaNe utpanna thaye. bhagavAnanA cothA ane pAMcamAM zrAvaka surAdeva ane culla zataka banArasamAM surAdeva nAme eka gRhastha hatuM. tene dhanyA nAme bhAryA hatI. tenI pAse aDhAra kareDa sonaiyA ane cha gokuLa hatAM. teNe bhagavanta pAse zrAvaka dharmane svIkAra karyo. AlaMbhikAnA vasavATa daramiyAna cala zataka nAmanA gRhastha bhagavAna pAse bAra vrata svIkAyAM. culazataka pAse aDhAra kareDa naiyA ane cha gekuLa hatAM. mRgAvatI ane jayatInI dIkSA kauzAmbImAM zatAnika nAme rAjA hatA. tene mRgAvatI nAmanI rANI hatI. eka vakhata avantInA caMDapradyote dUta dvArA mRgAvatInI mAgaNuM karI zatAnIke caMDa pradyotanA dutane tarachoDa. caMDa prota kauzAmbI upara caDhI Avyo laDAI daramyAna zatAnika atisAranA regathI mRtyu pAmyA. mRgAvatIne rAjya sAcavavAnI ane putrane Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 sAMbhALavAnI bevaDI javAbadArI mAthe AvI paDI mRgAvIe yukti racI ca'pradyotane kahevarAvyuM ke, 'huM tamArI chu paNa mArI eka vinaMtI che ke udyAyana kumAra meTA thAya ane rAjya saMbhALe tyAM sudhI thAbhI jAva.' kAmIca'Dapradyote mRgAvatInu kathana sAcu mAnyuM. dhanadhAnyathIkauzAmbIne pUrNa karI, caMDapradyota avantI cAlyeA gayA. A arasAmAM zramaNa bhagavAna mahAvIra kauzAmbI padhAryAM. mRgAvatI udayanakumAra tathA mRgAvatInI naNaMda jayantI dezanA sAMbhaLavA gayA dezanAbAda jayantIe dIkSA lIdhI. bhagavAna jyAre pharI kauzAmbI AvyA tyAre mRgAvatIe caMdanabALA pAse dIkSA lIdhI. eka vakhata sUrya caMdra mULa vimAne bhagAntane vaMdana karavA AvyA caMdanamALA cAlI gaI. mRgAvatI sUrya caMdra jatAM aMdhAruM thatA upAzraye AvIH caMdanakhALAe ThapakA ApyA ke AvI rIte meDA AvavuM zele nahi. mRgAvatone pazcAtApa karatAM kevaLajJAna thayuM. rAtre sa` jatA dekhI teNe kahyuM, A sa jAya che' caMdanabALAe pUchyuM. tane zI rIte khakhara paDI ?" mRgAvatIe jamAma ApyA, "kevaLajJAnathI" cadanamALA pazcAtApa karavA lAgyA ane temane paNa kevaLa jJAna thayuM. RSabhadatta ane devAnandA paNa RSabhadatta ane devAnandAnI dIkSA ane mukita eka vakhata vIra prabhu brAhmaNakuMDa gAmanI bahAra bahuzAla udyAnamAM padhAryA. devoe samavasaraNa racyuM. RSabhadatta ane devAnandA paNa tyAM AvyA. bhagavAnane jotAM devAnandAnA stanamAMthI dUdhanI dhArA vachUTI. gautame bhagavAnane pUchyuM. A strI keANa che? ane Apane jotAM kema AvI zUnyamanaska thaI UbhI che ?, 'bhagavAne kahyu, 'A strI mArI mAtA devAnandA che. tenI kukSImAM meM janma dhAraNa kayo hatA. ane byAsI divasa rahyo hatA pachI bhagavAne dezanA ApI. dezanA sAMbhaLI RSabhadatta ane devAnandAe dIkSA lIdhI ane zuddha cAritra pALI ane jaNa mukti pAmyA. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 jamAli ane priyadarzanA brAhmaNakuMDa gAmathI prabhu kSatriyakuMDa grAma padhAryA. naMdivardhana -jamAli, priyadarzanA vagere dezanA sAMbhaLavA AvyA. derAnA sAMbhaLyA bAda jamAlie pAMcaso rAjaputro sAthe dIkSA lIdhI ane priyadarzanAe hajAra strIo sAthe caMdanabALA pAse dIkSA lIdhI. thoDAja samayamAM jamAli agiyAra aMga bhaNyo ane hajAra ziSyonAM parivAravALo thayo. jamAlie karelI navInamatanI zarUAta pAchaLathI jamAlie navIna matanI zarUAta karI ane prabhuthI judo paDaye zarUAtamAM priyadarzanAe jamAline mata svIkAryo paNa pachI teNe jamAlinAM matane tyAga karI, prAyazcita laI, zuddha cAritra pALI, devagati meLavI. rohiNeya cAra rAjagRhI nagarInI najIkanA vibhAra parvata para lohapUra nAme eka cera rahete hato. tene rohiNeya nAme putra hatA. maraNa samaye lohapUre putrane kahyuM, 'mahAvIrane upadeza tuM kaI divasa bhUlecUke sAMbhaLIza nahi." zahiNee pitAnI vAta kabula rAkhI. lehakhura mRtyu pAmyA. DA divasa bAda eka vakhata sahiNeya rAjagRhI lUMTavA gaye mArgamAM bhagavantanuM samavasaraNa AvatA teNe kAne be hAtha dharyA. paraMtu mArgamAM kAMTo vAgatAM kAna uparathI hAtha laI levA paDyA. A vakhate teNe sAMbhaLyuM ke "devanA caraNa pRthvIne aDatA nathI. temanAM netra animeSa hoya che, temaNe paherelI puSpanI mALAe karamAtI nathI" rohiNeyane trAsa khUba vadhe. zreNike tene pakaDavAnuM kAma abhayakumArane saMpyuM. abhayakumAre rAjagRhInI AsapAsa sainike Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 6 geAThavI tene pace. paNa A rauoiya che tenI khAtrI karyA sivAya tene zikSA zI rIte karavI ? abhayakumAre yukti racI. rIhiM Neyane sAtamALa vALA mahelamAM me. jyAre te UMghamAMthI jAgyA tyAre teNe peAtAnI AsapAsa deva devI dekhyAM teo kahevA lAgyAM tame amArA nAtha che ane devalAkamAM janmyAM che. amArA devalAkanI vidhi evI che ke - devaleAkanAM sukha bhogavatAM pahelAM teNe pUrva bhavanA puNya pApa kahevAM paDe che. ' rohiNeyane bhagavAnanuM sAMbhaLeluM vacana yAda AvyuM. teNe deve tarapha najara karI teA devA kRtrima jaNAyA. te tuta abhayakumAranI mAyA samajI gayA. te khelyuM. " DhavA! meM mArA AkhA janmArA sukRtathI ja pasAra karyAM che. pApanuM nAma paNa jANyu... nathI. " abhayakumAra vilakhA paDase. zreNike rauhiNeyane cheDI mUkayA. rauhiNeya sIdhA gayA ane temanA pagamAM paDI kahevA lAgyuM vakhata sAMbhaLelA ApanA vacane mArI prANa rakSA ke 6 bhagavAna pAse arUcIthI eka karI. te A zreNikane lUMTelI ane saMyama 27 janma bhaktithI karela paricaryAM zuM zuM na kare ? badhI vastu ApI dai teNe prabhu pAse dIkSA lIdhI rAjyanA bhokatA anyA. gautama svAmI-paMdaraseA tApaseAne pratiodha H gautamasvAmI eka vakhata khedapUva ka vicAravA lAgyA ke mArI pachI dIkSA lenArA keTalAe kevaLajJAna pAmyA ane huM chadamastha rahyo. e vakhate prabhunI dezanAmAM temaNe sAMbhaLyu ke - je aSTApada pata upara labdhi vaDe jaI jInezvarane vaMdana kare te teja bhave mukita pAme ' AthI gautamasvAmI bhagavAnanI anumati meLavI aSTApadma samIpa AvyA. ahiM aSTApadanI pahelI mekhalAmAM pAMcaso tApase caturtha bhakata tapa karatA khIjI mekhalAmAM pAMcase tApaso ugra tapa karatAM hatAM; trIjI mekhalAmAM pAMcaso tApaso aDamane tapa karatA hatAM. gautamasvAmI aSTApada para caDhayA jInezvara bhagava tane vaMdayA ane vaMdana Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 bAda azekavRkSa nIce besI dezanAnA prapaMgamAM temaNe puMDarikane prasaMga kahyo. pAchA vaLatAM tApasoe gautama svAmIne praNAma karyA. gautama svAmIe paMdarasee tApasane pratibaMdha pamADI dIkSA ApI ane labdhithI lIrAna dvArA pAraNuM karAvyuM. dIkSA ApI bhagavAna pAse lAve che eTalAmAM paMdarase tApasane kevaLajJAna thayuM. gautama svAmIe prabhu pAse AvI pradakSiNa daI bhagavAnane vAMdhyA. paMdarase tApasone kevaLIparSadAmAM jatA dekhI temane kahyuM, " bhagavAnane vaMdana karo." prabhue kahyuM, "kevaLInI AzAtanA na kare. tamArA badhA ziSyone kevaLa jJAna thayuM che." vIra prabhune parivAra | zramaNa bhagavAna mahAvIrane kevaLa jJAnanI utpattithI mAMDIne cauda hajAra munio, chatrIsa hajAra sAdhvIo, traNa cauda pUrva dhare, terasa avadhijJAnIo, sAtaso vaikiya labdhivALA, sAtaso kevaLIe, sAtaso anuttara vimAne janArA munie, pAMcaso manaH paryava jJAnIo, caudaso vAdIo, ekalAkha ogaNasATha hajAra zrAvake ane traNa lAkha aDhAra hajAra zrAvikAono parivAra thayo. vIraprabhunuM nirvANa prabhu pitAne nirvANa kALa najIka jANa apApA nagarIe padhAryA, tyAM devatAoe samavasaraNa racyuM. prabhue soLa pahera akhaMDadhArAe dezanA ApI. te dezanA saghaLA zrAvaka piSadha karIne sAMbhaLatA hatA. saMdhyA samaya pahelAM prabhue gautama svAmIne devazarmA brAhmaNane pratibaMdha karavA sArU pAWvatI gAme mekalyA hatA. ahIM amAvAsyAnI pAchalI be ghaDI rAta rahI tyAre vIra prabhu ekAkI nirvANa pAmyA. gautamasvAmIne kevaLajJAna prabhAta thatAM gautama svAmI devazarmAne pratibadhI pAchAvaLyA Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 mArgamAM keTalAka dene zUnyacitta dIThA. upagathI vIranirvANa jAyuM tyAre vAhatanI peThe mUcha pAmyA. pachI sAvadha thaI vilApa karavA lAgyA ke "he prabhe ! tame traNalekanA sUrya asta pAmyA tethI mithyAtvarUpa aMdhakAra prasaravA mAMDaze. he prabhu! mArA mananA saMdeha huM tene pUchIza? he vIra ! tame mane A vakhate zA mATe dUra meka ? zuM huM tamArA kevaLajJAnamAM bhAga paDAvata ?" pachI gautame vicAryuM, "zrI vItarAga te niHsnehI heya, e satya mane kema na sUjhayuM ? mAre ja aparAdha thaye ke meM te vakhate zratane uparoga na dIdhe. e nirmohIne te vaLI mArA para zAne meha hoya? kharekhara huM pote ja mehamAM paDe chuM. mArA A eka pakSI nehane dhikkAra che. mAre evA nehane A kSaNe ja tyAga kare joIe. vastutaH mArUM koNa che? huM ekalo chuM; mAre keIja nathI tema huM paNa keIne nathI. " AvI rIte samabhAvanA viSe ArUDha thatAM zrI gautama svAmIne kevaLa jJAna utpanna thayuM. makSa mArgamAM pravartelA sAdhakane neha e vajanI sAMkaLa samAna che. javAM sudhI vIraprabhu jIvatAM rahyA tyAM sudhI temanA para sneha dharAvanAra zrI gautamasvAmI kevaLI na thaI zakayA. paraMtu eka dare gautamaravAmIne badhuM savaLuM paDI gayuM e eka AzcaryanI vAta che. temane pracaMDa garva-pAMDityanuM abhimAna temane prabhu pAse kheMcI gayuM. ane tyAM be pAmyA, eTale eka rIte ahaMkAraja temane pratibodhamAM sahAyaka nIvaDe. temane rAga prabhubhakitamAM pari. Na ane prabhutA virahamAMthI udabhavele kheda kevaLa jJAna prApta karAvavAmAM sAdhanabhUta thayo. divALI-bhAIbIja bhagavAnanA mAmA caDArAjA vageree bhagavAna nirvANa pAmyA tethI bhAva udhata gayo jANI, dIvA pramukha dravya udhata karyo, tyArathI divALInuM parva zarU thayuM. kArtika suda ekamane divase Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 DhavAe zrI gautamasvAmInA kevaLajJAnane maheAtsava karyo tyArathI te divasa paNa leAkeAmAM AnaMda utsavamaya gaNAyA. prabhunA moTAbhAI naMdivardhana rAjA prabhunuM nirvANa thayeluM sAMbhaLI ati khinna thayA. e khinnatA TALavA temanI ahena sudanAe temane samajAvI kArtika suda bIjanedivase Adara sahita peAtAne ghera melAvI bhojana karAvyuM tyArathI bhAIbIja ' nAmanu pa` prava. " prabhu gRhasthapaNAmAM trIsava ane vratamAM betAlIzava-ema otera varSanuM AyuSya pUrNa karI, pArzvanAtha prabhunA nirvANa pachI aDhIse varSe meAkSe gayA. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 vIra vANI jema mane duHkha priya nathI tema sarva jIvone duHkha priya nathI ema samajIne je pote hiMsA kare nahi, bIjA pAse karAve nahi ane hiMsA karanAranI anumodanA na kare te sAce zramaNa che. tapa jyoti (agni) che. jIvAtmA agni kuMDa che, mana, vacana, kAyAnI pravRtti kaDachI che ane pitAnA karmo (pApane) bALavAnAM che. Aja yajJa che, je, pavitra saMyamarUpa heI zAnti dAyaka tathA sukhakAraka che. jema pANImAM pedA thayela kamaLa pANIthI vepAtuM nathI, tema je kAmavRttithI (vaiSayika vAsanAthI) levAtA nathI tene ame brAhmaNa kahIe chIe. je rAga-deSa-bhaya AdithI mukta heI sudhitatapta suvanI jema nirmala ujavala che. tene ame brAhmaNa kahIe chIe. dharma jalAya che ane brahmacarya zAMtitIrtha che, je nirmaLa ane prasanna che. tyAM snAna karavAthI AmA zAnta, nirmaLa tathA zuddha thAya che. je mANasa dara mahine lAkho gAyonuM dAna Ape che tenA karatAM kAMI na ApavAvALo paNa saMyamanuM AcaraNa kare te zreSTha che saMyama : khalu jIvanam Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 he purUSa, tuM ja tAro mitra che. bahAranA mitranI zeAdha cheDI tuM tArAja AtmAne nigrahamAM rAkha. te rIte tuM duHkhathI mukta thaI zakIza. AtmA pote pitAnA sukha duHkhana kartA ane vikartA (nAza karavAvALe) che. sanmArgagAmI AtmA pitAne mitra che. durbhAgagAmI AtmA pitAne zatru che. hajAro durjaya saMgrAmamAM lAkhe ddhAone jItanAra karatAM eka mAtra pitAnA AtmAne jItanAra caDI jAya che. bahAranA. badhA vijaye karatAM Atmavijaya zreSTha che. pitAnA AtmA sAthe yuddha kara. bAhya yuddha karavAthI zuM, pitAne-AtmAne jItavAthI parama sukha prApta thAya che. karmathI brAhmaNa che, karmathI kSatriya che, karmathI vaizya che ane karmathI zUdra che," je guNakarmamAM ucca che te ucca che, ane je. guNa-karmamAM nIca che te nIca che. kahevAte zUdra paNa saccarita hoya. te ucca che ane kahevAte brAhmaNa paNa duzcarita hoya te nIca che vAsanAo, tRSNae bhAre zalyarUpa che, jhera jevI che. bhayaMkara sarpa jevI che. kAmabhegone jhaMkhyA karate chatAM tene pAmI na zakate. manuSya durgatine pAme che. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 kamabhAge kSaNavAra sukha ApanArA che ane lAMbA samaya sudhI duHkha ApanArA che. kamabhogane meLavatAM ane bhogavatAM ya duHkha vadhAremAM vadhAre che, sukha najIvuM che. kAmabhAgo AtmAnI pUrNa svataMtratAnA bhAre zatruo che ane anarthanI khANa che. dharma utkRSTa maMgaLa che. dharma eTale ahiMsA, saMyama ane tapa. A dharma jenA manamAM vasyA che te vaMdanIya che. ahiMsAne artha na mAravuM eTale ja maryAdita nathI, kiMtu badhAya chepratye sahAnubhUti, prema, karUNuM ane mana-vacana-kAyAthI badhAnuM bhaluM karavAnI bhAvanAne ahiMsA zabdamAM samAveza thAya che. sadA apramatta ane sAvadhAna rahIne asatyane tyAgI, hitakArI satya vacana ja balavuM. satyamAM daDha rahe satyarata meghAvI vyakti badhA pApa nAza kare che. satya eTale anekAnta. eka ja vastumAM bhinna bhinna daSTibiMduethI saMgata thaI zakatA judA judAvirUddha dekhAtA-dharmone prAmANika svIkAra e syAdAda athavA anekAMtavAda che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra svAmInA sattAvIza bhave. A dehA zrI zubhavijaya sugurU namI, namI padmAvatI mAya, bhava sattAvIza varNavuM, suNatAM samakita thAya. 1. samakita pAme chava te, bhava gaNatIe gaNAya, je vaLI saMsAre bhame, te paNa mugate jAya. 2.. vIra jinezvara sAhiba, bhami kALa anaMta; paNa samakita pAmyA pachI, aMte thayA arihaMta. 3. pahele bhave eka gAmano re, rAya, nAme nayasAra kAka levA aTavI gaye re, bhejanaveLA thAya re, prANI ! dhariye samakita raMga, jima pAmiye sukha abhaMga re prANI ! dharIe re AMDalI 1. mana ciMte mahimAnele re, Ave tapasI keya, dAna daI bhejana karUM re, to vaMchita phaLa hAya re ! -prA. 2 mAraga dekhI munivara re, vaMde doI upayoga pUche kema bhaTaka ihAM re, muni kahe sAthe vijoga re -.. 3 harakhabhera teDI gaye re paDilALyA munirAja, bhajana karI kahe cAlIe re, sAthe bheLA karuM Aja re-pra. 4 patravaTIe bheLI karyA re, kahe munika" e mArga saMsAra bhUlA tame re, bhAva mAraga Apavarga re-prA pa devaguru oLakhAviyA re, dIdhe vidhi navakAra pazcima mahAvi dehamAM re pApe samakita sAra re-prA 6 zubha dhyAne marI sura e re, pahelA svarga majhAra palyopama Ayu cyavI re, bharata dhare avatAra reprA nAme marIcI yauvane re, saMyama lIdhe prabhu pAsa duSkara caraNa lahI thaye re, tridaMDI zubha vAsare-prA Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 DhALa bIjI na veSa racI taNI veLA, vicare AdIzvara bheLA jaLa theDe snAna vizeSe, paga pAvaDI bhagave veze dhare tridaMDI lAkaDI sahATI, zIra muMDaNane dhare coTI vaLI chatra vilepana aMge, dhUlathI gharate che ke senAnI janeI rAkhe. saune muni mAraga bhAkhe. sasaraNe pUche nareza, keI Age haze jineza jina bhAkhe bharatane Ama, tuja putra marIcI nAma vIra nAme thaze jina chelA, A bharate vAsudeva pahelA 4 cakavatI videhe thAze, suNI AvyA bharata ullAse marIcIne pradakSiNA detA, namI vaMdIne ema kahetA 5 tame punyAvaMta gaNAze, hari, cakI, carama jina thAze nAvi vaMdu tridaMDika veza, namuM bhaktie vIra jineza 6 ema stavanA karI ghara jAye, maricI mana harSa na mAe, mAre traNa padavInI chApa, dAdA jina, cakI bApa. 7 ame vAsudeva prathama thaIzuM. kula uttama mahAruM kahIzuM nAce kulamada bharANe, nIca netra nihAM baMdhANe 8 eka dina tanu rege vyApe keI Acha pANI na Ape tyAre vaM che celA eka, tava maLI kapila aviveka 9 dezanA suNI dIkSA mAge, kahe marIcI lIye prabhu pAse rAja putra kahe tuma pAse, lezuM ame dIkSA ulAse 10 tuma darazane dharmane vahema, ciMte marIcI ema muja cagya maghe e cele, mULa kaDathe kaDe vele marizI kahe dharma ubhayamAM, dIye dIkSA jobana vayamAM eNe vacane vacce saMsAra, e trIje ko avatAra lAkhArAzI pUrava Aya, pALI paMcama sarga adhApa daza sAgara jIvita tyAMhI, zuMbhavIra atra sukhamAMhI 13 12 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 DhALa trIjI pAMcame bhava kollAga sanniveza kauzika nAme brAhmaNa veza eMsI lAkha pUrava ahurArI, tridaMDIyAne veSe marI kALa bahu bhami saMsAra, juNAvurI chaThTho avatAra bahotera lAkha pUravane Aya, vipre tridaMDI veSa dharAya 2 saumeM madhya sthitie, AThama caitya sanniveze tho. agnidyota dvija triraMDIyo, pUrva Ayu lakha sAThe mUe 3 madhyasthitie sura sarga IzAna, dazameM maMdira para dvija ThANa lAkha chappana pUrvAyu pUrI. agnibhUti tridaMDika marI 4 trIje sage madhyAyu dharI, bArame bhave vetAMbIpurI pUravalAkha cummALIsa Aya, bhArakAja tridaMDika thAya 5 terame ethe sage ramI, kALa ghaNe saMsAre bhamI. caudame bhava rAjagRhI thAya, eprIsa lAkha pUravane Aya 6 thAvara vipra tridaMDI tha, pAMcame svarge marIne gaye. soLame bhava koDa varasa samAya, rAjakumAra vibhUti thAya che saMbhUti muni pAse aNagAra, duSkara tapa karI varasa hajAra mA khamaNa pAraNe dharI dayA, mathurAmAM gocarIe gayA. 8 gAye haNyA muni paDayA vasyA, vizAkhAnaMdi pitarIyA hasyA gauzRMga muni garve karI traNa uchArI dharatI dharI 9 tapa baLathI hAje ke baLadhaNI, karI niyANuM muni aNusaNa sattarama mahA zuka surA, zrI zubhavIra sattara sAgarA DhALa cothI aDhArame bhave sAta supana sUcita satI, pitanapurIe prajApati rANI mRgAvatI, tasa suta nAme tripRSTha vAsudeva nipajyA pApa ghaNu karI sAtamI narake upanyA Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 vIzame bhava thaI riha thI narake gayA. tIhAMthI cyavI saMsAre bhava bahulA thayA. bAvIzame narabhava lahI puNya dizA varyA trevIzame rAjyadhAnI mUkAe saMcaryA. rAya dhanaMjaya dhAraNa rANIye janamiyA lAkha corAzI pUrava Ayu jIvIyA. priya mitra nAme cakravatI dIkSA lahI. keDI varasa cAritra dazA pALI sahI. mahAzuMke thaI deva iNe bharate cavI chatrikA nagarIye jita zatru rAjavI bhadrA mAya lakha pacavIza varasa sthiti dharI naMdana nAme putra dIkSA AcarI agiyAra lAkha ne eMzI hajAra chassavaLI upara pastALIza adhika paNa dina rUpI vIsa sthAnaka mAM khamaNe jAvajajIva sAdhanA tIrthaMkaranAma karma tihAM nikAcatA lAkha varasa DIkSA paryAya ne pALatA chozame bhava prANata kalpa devatA sAgara vIzanuM jIvita sukhabhara bhogave zrI zubhavIra jinezvara bhava suNaje have DhALa pAMcamI nayara mAharakuMDamAM vase re, maha praNaya RSabhadatta nAma devAnaMda tasa zrAvikAre, peTa lIdhe prabhu visarAma re khyAzI divasane aMtare re sura hariNameSI Aya. siddharAja rAja ghare re, trizalA kUkhe mUkAya re nava mAsAMtare janamIyAM re, devadevIo eAchava kIdha. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 329 paraNI yazeAdA jovane re, nAme mahAvIra prasidhdha re. nA0 3. saMsAra lIlA bheAgavI 2. trIza varSe dIkSA lIdha; bAra varase huA kevaLI re ziva vahunuM tilaka zira dvIdha re. zi. 4. saMgha caturvidha thApIye re, devAnaMdA rUSabhadatta pyAra, saMyama krei ziva mekalyAM re, bhagavatI sUtre adhikAra re. bha0 5. cAtrIza atizaya zelatA re. sAthe ca sahasa aNugAra; chatrIza sahasa te sAdhavI 2e bIjo deva devI parivAra 2. khIjo0 6. trIza varasa prabhu kevaLI re, gAma nagara te pAvana kIdha, heAMtara varasanuM Avapu` re, dIvALIce zivapadma lIdhe re. dIvA. 7. agurU laghu avagAhane re, krIcA sAdi anaMta nivAsa, mAharAya mala mULazuM' re, tana manasukha nA hoya nAza re. tana. 8 tumasukha eka pradezanuM re, navi mAve leAkAkAza, te amane sukhIyA kareA re, ame dharIce tamArI Azare. ame0 9. akSaya khajAne nAthanA re, me' dIThA gurU upadeza, lAlaca lAgI sAhemA re, navi. bhajIye kumatinA leza re. navi. 10. mhoTAnA je Azare re tethI pAmIye lIla vilAsa, dravya bhAtra zatru haNI re, zubha vIra sadA sukhavAsa re. zubha0 11. kaLaza AgaNIza eke (1901) varasa cheke, pUrNimA zrAvaNu varo, meM ghuNyA lAyaka vizvanAyaka, vahuMmAna jinezvaro, saMvega raga taraMga jhIle, jasavijaya samatA dharo, zubha vijaya paMDita caraNasevaka vIravijaya jaya jaya karo. 1. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ppapu -