________________
૧૧૯ બાદ અશેકવૃક્ષ નીચે બેસી દેશનાના પ્રપંગમાં તેમણે પુંડરિકને પ્રસંગ કહ્યો.
પાછા વળતાં તાપસોએ ગૌતમ સ્વામીને પ્રણામ કર્યા. ગૌતમ સ્વામીએ પંદરસેએ તાપસને પ્રતિબંધ પમાડી દીક્ષા આપી અને લબ્ધિથી લીરાન દ્વારા પારણું કરાવ્યું. દીક્ષા આપી ભગવાન પાસે લાવે છે એટલામાં પંદરસે તાપસને કેવળજ્ઞાન થયું. ગૌતમ સ્વામીએ પ્રભુ પાસે આવી પ્રદક્ષિણ દઈ ભગવાનને વાંધ્યા. પંદરસે તાપસોને કેવળીપર્ષદામાં જતા દેખી તેમને કહ્યું, “ ભગવાનને વંદન કરો.” પ્રભુએ કહ્યું, “કેવળીની આશાતના ન કરે. તમારા બધા શિષ્યોને કેવળ જ્ઞાન થયું છે.”
વીર પ્રભુને પરિવાર | શ્રમણ ભગવાન મહાવીરને કેવળ જ્ઞાનની ઉત્પત્તિથી માંડીને ચૌદ હજાર મુનિઓ, છત્રીસ હજાર સાધ્વીઓ, ત્રણ ચૌદ પૂર્વ ધરે, તેરસ અવધિજ્ઞાનીઓ, સાતસો વૈકિય લબ્ધિવાળા, સાતસો કેવળીએ, સાતસો અનુત્તર વિમાને જનારા મુનિએ, પાંચસો મનઃ પર્યવ જ્ઞાનીઓ, ચૌદસો વાદીઓ, એકલાખ ઓગણસાઠ હજાર શ્રાવકે અને ત્રણ લાખ અઢાર હજાર શ્રાવિકાઓનો પરિવાર થયો.
વીરપ્રભુનું નિર્વાણ પ્રભુ પિતાને નિર્વાણ કાળ નજીક જાણ અપાપા નગરીએ પધાર્યા, ત્યાં દેવતાઓએ સમવસરણ રચ્યું. પ્રભુએ સોળ પહેર અખંડધારાએ દેશના આપી. તે દેશના સઘળા શ્રાવક પિષધ કરીને સાંભળતા હતા. સંધ્યા સમય પહેલાં પ્રભુએ ગૌતમ સ્વામીને દેવશર્મા બ્રાહ્મણને પ્રતિબંધ કરવા સારૂ પાWવતી ગામે મેકલ્યા હતા. અહીં અમાવાસ્યાની પાછલી બે ઘડી રાત રહી ત્યારે વીર પ્રભુ એકાકી નિર્વાણ પામ્યા.
ગૌતમસ્વામીને કેવળજ્ઞાન પ્રભાત થતાં ગૌતમ સ્વામી દેવશર્માને પ્રતિબધી પાછાવળ્યા