Book Title: Kundkundacharya
Author(s): Prabha Patni
Publisher: Acharya Dharmshrut Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/033229/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina citra kathA vokiMga -dekA-dAcArI ( Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sampAdakIya AcArya kundakunda svAmI digambara jaina samAja ke mahanIya AcAryoM meM zrI kundakunda svAmI kA sthAna kitanA U~cA hai,| - ise kauna nahIM jAnatA? inake mahatva ke bAre meM jaina samAja Aja taka guNagAna gAtA A rahA hai| maMgalam bhagavAna vIro maMgalam gotamo gnnii| maMgalam kuMdakuMdAdyau jaina dharmostu maMgalam // bhagavAna mahAvIra pahalA maMgala hai, dUsarA maMgala gautama gaNadhara jI, tathA tIsarA maMgala kundakunda | / AcArya hai, cauthA maMgala jainadharma hai| AcArya zrI kA janma sthAna kundapura thA tathA prathama nAma padmanandi thaa| AcArya zrI saMskRta, prAkRta Adi bhASAoM ke niSNAt vidvAna the| adhyAtma jagata ko | Atmazodhana karane kI preraNA kI, tathA 84 pAhur3a (grantha) likhe haiN| jisameM sabase pramukha grantha hai / samayasAra, jisameM nava padArthoM ke zraddhAna ke mAdhyama se jIva ko mukti prApta karane kA upAya pratipAdita hai| AcArya zrI ke vizeSa puNya se deva Apako videha kSetra le gae, jahA~ para sAkSAt sImaMdhara | bhagavAna ke samozaraNa meM unake darzana evaM unakI divyavANI sunii| AcArya zrI ke dvArA jaba digambara | |evaM zvetAmbara meM matabheda ubharA tathA AcArya zrI ne samAdhAna diyaa| mantra ke mAdhyama se pASANa nirmita mUrti aMbikA jI ke mukha se samAdhAna kraayaa| ____ AcArya zrI ne apanI tapasyA tamilanADu ke paunnuramalaI nAmaka sthAna jo Aja bhI apane tapa | tyAga ko smaraNa karA rahA hai| AcArya zrI kI sevA sarvazreSTha kahI jAe to koI atizayokti nahIM hogii| isIlie AcArya kundakunda ko sarvocca sthAna prApta huaa| aise AcArya bhagavanta ke caraNoM meM | trikAla namostu karatA huuN| bra. dharmacanda zAstrI pratiSThAcArya jaina citra kathA - AzIrvAda sampAdaka zabda citrakAra mUlya prakAzaka prakAzana varSa mudraka AcArya kundakanda svAmI jii| gaNinI AryikA zrI 105 syAdvAdmati mAtA jI bra. dharmacaMda zAstrI pratiSThAcArya bra. prabhA pATanI B.Sc. B.L.L.B. banesiMha 15.00 AcArya dharmazruta granthamAlA evaM mAnavazAMti pratiSThAna 2004 zivAnI ArTa presa dillI-32 - Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kundakundAcArya rekhAMkanaH banesiMha mAM! Aja mandira meM sanyAsIjI ne apane pravacana ke prArambha meM kyA par3hA thA! bettaa| maMgalAcaraNa padA thaa| KOUP -ARSA ( mAM maMgalAcaraNa kA kyA artha hotA hai aura use kyoM par3hA jAtA hai ? pratyeka kArya ke prArambha meM maMgalAcaraNa par3hA jAtA hai jisase kArya binAkaThinAI ke pUrA ho jAtA KSON 3033 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM / Aja sanyAsI jI ne kahA thA, bhagavAn mahAvIra, gautama gaNadhara kundakunda AcArya aura arhat dharma maMgala svarUpa hai / beTA ! Aja maiM bahuta prasanna hUM ki tU apane dharma aura AcAryoM ke viSaya meM jAnanA cAhatA hai| hAM putra / 2 mAM ! bhagavAna mahAvIra ke bAre meM to maiM kucha jAnatA hUM kintu gautama gaNadhara, kunda kunda aura arhate dharma ke bAre meM kucha nahIM jAnatA, mujhe samajhAIe / Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka sAtha sabhI ke bAre meM samajhAnA bahuta kaThina kArya hai,tU hI batA pahile kisake bAre meM jAnanA cAhatA hai| putra! kundakundAcArya kA janma IsA kI prathama zatAbdI meM huA thA, unake bAre meM eka se adhika kahAniyAM pracalita haiN| mAM! Apa Aja kundakundAcArya kI kahAnI btaaiie| mAM Apako jo kahAnI acchI lage vahI sunaaie| dakSiNa bhArata ke kurumaraInagara meM karamanDu nAmaka seTha rahatA thA, usakI patnI kA nAma zrImatI thaa| Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (mathavarina / Aja tuma bahuta dera se aayeN| gAyeM carAne jaMgala meM zIghra le jaao| TON svaamii| abhI gAyeM carAne jaMgala meM le jAtA hUM, Age kabhI bhUla nahIM kruuNgaa| (Muftion ontroundile tabhI acAnakamathavarina! dekha to jaMgala meM kaisI bhayaMkara Aga lagI hai| DILKUD calo, jaldI calo, dekheM kyA bAta hai? LMS RAMAMIN FIRMWW HTML Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ are| Azcarya,sAre jaMgala hameM maranA nahIM hai, kyA meM Aga lagI hai para bIca meM kareMge dekhkr| tujhe Aga kucha per3a ke bIca meM jAnA hocalA bhare hai calo jAaura dekha aa| calakara Yaminine dekheM kyA bAta hai? jaMgalahamArA ghara hai| ghara se adhikajaMgala meM rahate haiN| isakA rahasya jAnanA caahie| 2000 yaha to kisI sanyAsI ke rahane kA sthAna dikhatA hai| zAstra rakhe hai| saMsAra kI bhalAI ke lie likhakara yahAM chor3a gye| 1000 Time CAREL/MAL New Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svaamii| yaha zAstrajI liijie| jaMgala meM Aga laga gaI.thI, jalate hue vRkSoM ke bIca yaha surakSita mile| 99ONGS TEEJLI 1303 maiM pada nahIM sakatA, para ye bahuta kImatI haiN| apane svAmI ko bheMTa kruuNgaa| 40000 mthvrin| tU bhAgyavAna hai| zAstroM meM bhagavAna kIvANI likhI hotI hai| koI jJAnI puruSa AyegA usase sUjheMge,zAstra meM kyA likhA hai? paNa eka dina eka muni mahArAja | seTha ke ghara padhAre he svaamii| praNAma! yaha zAstra svIkAra kiijie| vatsa ! tU bhAgyamAna hai| terA kalyANa ho| da LAN Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hesvAmI! maiM bahuta garIba AdamI iN| merA bhaviSya aura unnati kA maargbtaaiie| vatsa terI Ayu eka mAha kI zeSa raha gaI hai tU apane svAmI karamanDu ke ghara meM putra ke rupa meM janma legaa| suuuuutunt maiM mara SHO jaauuNgaa| mujhe bahuta Dara laga rahA hai,svAmI! merI rakSA kA upaaybtaaii| vatsa! sabhI ko maranA par3atA hai| mRtyu se koI nahIM bacA sktaa| vatsa! bhayamata kr| maiM tujhe eka maMtra detA huuN| jaba bhI Dara lage use pddh'naa| jarUra dIjie svaamii| Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vts| hamezA par3hanA "maiM arihanta kI zaraNa meM huuN|" arihanta kI zaraNa meM huuN| maiM arihanta kI zaraNa meM huuN| mAM! arihanta kA artha merI samajha meM nahIM aayaa| beTA / arihanta kA artha hotA hai / | mAM ! yaha maMtra meM bhI yAda krluuN| jinhoMne karma zatruoM ko jIta liyA ho| unheM hI tIrthakaMra, arahanta arhat aura hAM bettaa| bhagavAna kahate haiN| maiM arihanta kI zaraNa meM huuN| mAM! Aja tuma bahuta acchI kahAnI sunA rahI ho, Age sunaao| GALLERad Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mathavarina jaMgala meM gAyeM carA rahA thA ki eka zera ne usa para AkramaNa kara diyaa| prabhu merI rakSA kiijie| maiM ApakI zaraNa meM iulhhu MAAN worm InfomaraNDA NATION jIvana kI yAtrA kA anta mRtyu se hotA hai| ISMALI mAga -albrdNION Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kucha samaya bAda - maiM abhI jAkara svAmIko). putra ratna prApta hone kI zubha sUcanA detI LAHAL KORCYCya 500 Eclipoputy CURROUDENCE prakAzA IL 4CIN4 UNUIDADALADA ANILAM RPAN khabara seTha ke pAsa phuNcii| svaamii| puraskAra diijie| Apako putra ratna prApta huA hai| ThaTaTahala POLITI Cavel CL9) Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muni zrI ke AzIrvAda se merA bhAgya khulgyaa| mere dukha dUra ho gaye, maiM Aja bahuta prasanna huuN| CIEO 1606 dbe nha 8000000000000 100-000000000OYAL 08 svAmI! apane putra kA nAma kyA rakheM? priye! apanA putra kamala ke samAna sundara hai, maiM isakA nAma kundakunda rakhanA cAhatA huuN| VISDOG Aha! kyA sundara nAma rakhA hai aapne| andey SION 40 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PITTETTE tUzucdahe,pavitra hai|shriir nahIM AtmA hai| sicdo'si bucdo'si niraMjano'si saMsAramAryA parivarjito'si / saMsArasvapnaM taja mohanidrA zrI kundakunda jananImuce / / HTHEI 25AIUMlaon W/20000000000.orn HAOOO NA vidyAdhyayana CNMUN gurUjI! isa saMsAra meM kaunakaunase dravya pAye jAte haiM? kundakunda ! bahuta uttama prazna kiyA hai| isa saMsAra meM jIva,pudrala,dharma, adharma akAza aura kAla ke alAvA kucha nhiiN| STATISTIRECEILMS M DIRATI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya zrI caraNoM meM namostu / guru jI pratyeka dravya ke bAre meM batAIe / . ,pakSI isa saMsAra meM jitane bhI manuSya, pazu ve sabhI (jinameM cetanA) jIva haiN| jinameM cetanAjJAna nahIM vaha saba ajIva haiN| dharma, adharma, AkAza aura kAla bhI ajIva haiN| sabhI kA svarUpa 'vistAra se (samajhAUMgA! 14 13 vatsa ! terA kalyANa ho / mmmm 100 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurudev| maiM munidIkSA lenA cAhatA vts| munibananA bahuta kaThina kAma hai| caubIsa ghanTe meM vidhipUrvaka eka bAra nIrasa bhojana aura pAnI lenaa| nagna rahanA, / ghara meM rahakara sAdhanA kroN| gurudev| maiM bAlaka avazya haM kintu maiMne munidIkSA lene kA nizcaya kara liyA hai Apa parIkSA le liijie| munirAja kI dinacaryA patA hai! jaina darzana kA jJAna hai ? SWAMIRKAISpace D hA guruudev| jjayA felFO GOOD cumzAe IRTICLI Kusum Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nusaNyAcaEO SHRAHAMAL CCTED .. mmmmm zramaNa kundakunda mAnava mAtra kI bhalAI ke lie aura Atma kalyANa karane ke lie maiM tumheM munidIkSA detA huuN| ((CCALLECTION AUR THAN Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya bItA kundakunda kI kIrti sampUrNa bhAratavarSa meM phaila gii| Jimite icchAoM ko rokanA hI tapa oufos hai| TRAIAIRATIONATIR zramaNa ! lAbha-hAni, jIvana-maraNa, sukha-dukha meM samatA bhAva rakhate haiN| AtmA zarIrase bhinna hai yaha jJAna hote hIdukha,dusa nahIM lgte| anwar Frpatana EM 16 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurudeva ! Apa kaunasA grantha likha rahe haiM? vatsa ! samayasAra nAmaka graMtha likha rahA thaa| Aja pUrNa ho rahA hai| gurudeva ! isa grantha kA viSaya kyA hai? T vatsa! AtmA aura prmaatmaa| AtmA kA zucda svarUpa samajhanAhI isa grantha kA uddhezya hai| gurudeva! grantha ke viSaya meM vistAra se btaaie| Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSya janma aura mRtyu ko jAnatA hai kintu janma aura mRtyu ke bandhana se bhI mukta ho sakatA hai yaha nahIM jaantaa| yaha grantha mukti kA mArgabatAtA hai| gurUdeva! Apane isako kaisejAnA? vatsa | bhagavAna RSabhadeva se mahAvIra taka kI vANI kA yahI sandeza hai| maiMne ise guru paramparA aura apane anubhava se jaanaa| MOD OTATOOD Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurudeva ! mukti kaise prApta kI jAtI hai| Age aura batAIe / zra 158435705049 19 vatsa / puNya aura pApa karma ke AdhIna hai| hiMsA, mAMsAhAra, jhUTha bolanA, corI karanA, sAre bure kAma karane se pApa kA baMdha hotA hai aura manuSya dukha uThAtA hai aura nIca jAtiyoM meM janma letA hai| paropakAra karane se svargo ke sukha milate haiM para - - sAre acche bure kAma chor3akara Atma cintana karane se mukti milatI hai liger M Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suSamA ! rAkeza ko yaha kyA samajhA rahI ho? mukti jaisI bAteM bAraha varSa kA bAlaka kyA samajha sakegA ? svAmI! baccoM ko saMskAra to bacapana meM hI diye jA sakate haiN| suSamA ! Ajakala ke vAtAvaraNa meM yaha sAra hIna bAteM haiN| rAkeza ko bar3A banakara DAkTara, injIniyara yA koI bar3A adhikArI banane kI preraNA do / 20 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priy| jInA eka kalA hai, hameM apanI saMtAna ko dharma aura saMskRti ke saMskAra dene caahie| AjIvikAkA rAstA to vaha svayaM khoja legaa| pitAjI! Ajakala kitanI hiMsA ho rahI hai| niraaparAdha prANImAre jA rahe hai| merI pAThyapustikA meM mahAvIra gautama,nAnaka,gAMdhI, kI jIvanI dI hai| kisI bhI mahApuruSa ne hiMsA kA upadeza nahIM diyaa| saba karuNA ke avatAra the| svAmI! aba Apa hI samajhAIe apane putra ko| Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suSamA! tumhIM samajhAo merI samajha meM kucha nahIM aataa| svAmI! dharma rASTrahita meM hai| jo hRdayoM ko jor3atA hai vaha dharma hai, jo tor3atA hai vaha adharma hai| videzI sabhyatA kI nakala hI mUla azAMti kA kAraNa hai| maaN| tuma bahuta acchI kahAnI sunArahI thii| Age kundakunda AcArya kI kathA sunaao| 22 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kundakundAcArya ke jJAna aura sAdhanA kI kIrti sampUrNa bhAratavarSa meM phaila cukI thii| ******* ww kundakundAcArya ne samayasAra, niyamasAra, pravacanasAra, paMcAstikAya, aSTapAhur3a Adi aneka AdhyAtmika grantha likhe| MA www. www 23 ? withi Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Caara NE card kundakundAcArya mahAna AcArya the| do hajAra varSa bItane ke bAda bhI unakA nAma zraddhApUrvaka smaraNa kiyA jAtA hai| caraNa cinhoM ko pUjA jAtA hai| pratyeka bAlaka ko kundakundAcArya sandeza de gaye hai, "caritra hI saMsAra meM sarvazreSTha hai, usakI hara kImata para rakSA karanI caahie| 24 KHg ka Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paricaya . zrAvaka rana, zramaNa bhakta, vilakSaNa, dhArmika pravRtti meM rata zrImAna dhannAlAlajI pATanI samAdhi meM lIna ho gye| ApakA janma 16 sitambara 1928 ko indaura meM zrI munnAlAlajI ke ghara AMgana meM huaa| ApakA parivAra / / pratiSThita dharmaparAyaNa parivAra rahA hai| - dharmaratna zrI dhannAlAla pATanIjI sadaiva sAdhanA meM rata rahate the| rAtri meM 2.30 baje se hI ApakI nitya kriyA - zuru ho jAtI thii| ekAgracitta ho ghaMTo NamokAra maMtra kA jApa Adi karate the| vibhinna AsanoM meM dhyAna kiyA karate - the| gurubhakti Apake hRdaya meM kUTa-kUTa kara bharI thii| sabhI gurudeva kA AzIrvAda Apako samaya-samaya para prApta hotA / rahatA thaa| sadagRhastha ke samasta guNa Apa meM vidyamAna the| sarala, saumya evaM milanasAra jIvana, udAramanA va spaSTabhASI / the| aise par3Avazyaka pAlaka zrI pATanIjI ke ghara meM caityAlaya kI sthApanA AcArya zrI vimalasAgarajI mahArAja ke / karakamaloM se huii| Apa paramapUjya vAtsalya ratnAkara 108 AcArya zrI vimalasAgarajI mahArAja ke parama bhakta the|| Apane apane guru kI samAdhi ke pazcAta unake ziSya maryAdA ziSyottama AcArya zrI bharata sAgarajI mahArAja se mahAna prasiddhakSetra, sammeda zikharajI ke svarNabhadra kUTa zrI pArzvanAtha ke caraNoM meM san 1995 janavarI mAha meM AgAmI chaH varSa pazcAt nigrantha dIkSA grahaNa karane kA saMkalpa liyA thaa| isake pUrva san 1986 meM gommaTagirI paMcakalyANaka pratiSThA mahotsava meM padhAre AcAryazrI ne Apake ghara meM Apake hAthoM se prathama grAsa AhAra grahaNa kara vratI bhI banA diyaa| 15 janavarI / 11999 ko apanI putrI prabhA se kahA phAlguna ke pUrva hote hI maiM zikharajI guru caraNoM meM jAkara apanA jIvana sArthaka kruuNgaa| kintu prakRti kA vidhAna kucha aura hI thaa| 3 pharavarI 1999 kI zAma 6 baje cAroM prakAra ke AhAra kA tyAga kiyaa| usa samaya unhoMne kaMTha avaruddha hone jaise anubhava kiyA - unheM jaise AbhAsa ho gayA aura caityAlaya meM jAkara jora-jora se 'arahantA, arahantA' pukArate hue canda kSaNoM meM, divya jyoti meM vilIna ho gye| . ApakA bharA-purA parivAra hai, patnI kamalAbAI bhI dhArmika sAdhanA meM tatpara hai tathA sAta putriyAM, eka putra, do pAtrI evaM do pautra haiN| sabhI ko uttama saMskAra prApta hue| eka putrI AryikA 105 syAdvAdamatI mAtAjI haiM jo sanmArga divAkara 108 AcArya zrI vimalasAgarajI mahArAja se dIkSita haiN| apratima buddhi tathA vilakSaNa vyaktitva kI sAmrAjJI mAtAjI kI kaI kRtiyAM prakAzita haiM tathA lekhana aura vaktRtva para pUrNa adhikAra hai| putrI. bra. prabhA pATanI bhI prakhara vyaktitva kI dhanI tathA sAdhaoM kI sevA meM rata rahatI haiN| donoM bahaneM dharma kA pracAra-prasAra kara rahI haiN| unake ekamAtra putra pradyumna / / kumAra pATanI zravaNakumAra kI taraha mAtA-pitA kI sevA kara rahe haiM jo vartamAna meM apavAda svarUpa haiN| anya sabhI bahaneM / / apanA gRhastha jIvana pUrNa dharmamaya vyatIta kara rahI haiN| sabase choTI putrI DaoN. indubAlA pATanI ne AcArya zrI - kunthusAgarajI mahArAja ke vyaktitva evaM kartatva para zodhakArya kiyA hai evaM variSTa vyAkhyAtA ma.pra. rAjya zaikSika anusaMdha na aura prazikSaNa pariSad bhopAla meM kAryarata hai| aise zrI dhannAlAlajI pATanI ne apane apane baccoM ko saMskAra diye haiN| "aise phUla bano jinakI mahaka bAda meM bhI bane rahe" tathA svayaM zrI dharmamaya mahaka bikherakara samAdhi meM lIna ho ge| Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pU. cAritra cakravarti zrI AcArya zAntisAgara jI mahArAja saMyama varSa ke punIta avasara para prkaashit| prakAzana sahayogI zrImAn sva. zrI dhannAlAla jI pATanI kI caturtha puNyatithi para prakAzita samAdhi-3 pharavarI, 1999 indaura (ma.pra.) pradyumana kumAra pATanI, zItalA mAtA bAjAra indaura zrI gaNinI AryikA 105 syAdvAd matI mAtAjI prakAzana sahayogI zrImatI kamalAbAI dharmapatnI sva. zrI dhannAlAla jI pATaNI, indaura zrImatI aMjanAdevI dharmapatnI ziromaNi vIrendra kumAra jI pATaNI