Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - 7 - 1 80 x 4 mokSArthinA pratyahaM jJAnavRddhiH kAryA / zrI jaina dharma prakAza che pta zrI jainadharma prasAraka sabhA. A pustaka 68 muM] [ aMka 7 mo che. vaizAkha | I. sa. 1952 25 mI eprIla vIra saM. 2478 vi. saM. 2008 pragaTakartAzrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina dharma prakAza. bahAragAma mATe bAra aMka ne posTeja sAthe vArSika lavAjama rUA. 3-4-0 pustaka 68 muM vIra saM'. 2478 aMka 7 mAM vi saM. 2008 - anukramaNikA 1 saMyama : . . (munirAja zrI bhAskaravijayajI ) 131 2 bhe lakSamI ! . ...(zrI bAlacaMda hIrAcaMda " sAhityacaMdra") 13 3 prabhAvanA ane bhAvanA ... (saM5. hemacaMdra nyAlacaMda vorA ) 13 4 agavyavahe chedakAtrizikA padyAnuvAda (paM. zrI dhuradharavijayajI gaNi) 134 5 AnaMdI vRtti . ( zrI bAlacaMda hIrAcaMda "sAhityacaMdra") 137 6 mAchIne niyama : 2... ... (zrI mehanalAla dIpacaMda cekasI ) 140 7 vArSika tapazcaryA :: akSaya tRtIyA (zrI maganalAla motIcaMda 'sAhityapremI") 144 8 gujarAtI padyAtmakadArzanika kRtio (hIrAlAla rasikalAla kApaDiyA M A.) 147 9 prakIrNa... ... ... ... ... ... ... ... 153 * navA sabhAsada 1 zeTha nAnajI lAdhAbhAI jJAnabhaMDAra lAipha membara kacha-nAnI khAkhara XXXXXXXXXXXXXXX jJAnasAra ( bIjI AvRtti ) de nyAyavizArada vAyAcArya zrImadda yazovijayajI upAdhyAyaviracita A che apUrva graMtha ghaNA vakhatathI aprApya hatA, te tAjetaramAM navIna AvRttirUpe te pragaTa karavAmAM Avela che. graMtha nAma pramANe jJAnAmRtanA sArarUpa che. tra upAdhyAyajIe pitAnI jJAnazaktinA nIceDarUpa A graMtha rame che ane A tethI ja te sarva keInI prazaMsAne pAtra banyo che. aDhI se lagabhaga pRSTha mi hovA chatAM mUlya mAtra rUpiyA be, riTeja alaga. lakha-zrI jaina dharma prasAraka sabhA- bhAvanagara avazya vAMcavA lAyaka samajIne jIvanamAM utAravA lAyaka sAdI ne sarala bhASAmAM lakhAyelA pAMca TekTa 1 dharmAmRta (sudharma) 0-100 3 jJAne pAsanA (jJAna) 0-100 che zraddhA ane zakti (dazana).10 0 4 cAritravicAra (cAritra 0.1000 5 detAM zikho (dAna ) 0-1000 lakha-zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara, For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir fjena dharma prakAza pustaka 68 mu. aMka 7 me : vaizAkha : vIra saM 2478 vi. saM. 2008 - saMyama. (nAraNI tujathI nathI re jI-e rAga. ) saMyama lenA ho sukhakArI, trividhato bhavabhaya nIvAre. saMyama. 1 saMyamathI tabazivagati sAdhe, arihaMtataNuM ja dhyAna ArAdhe. saMyama. bhava corAzI pherA pharI, tyAga bIna nava pAra utarI. saMyama. che. manuSyadeha mahApune maLIye, jaina dharma kalpataru phaLIyA, saMyama. ' che narka nigodanAM duHkha bahu dIThAM, paNa ajJAne lAgyAM mIThAM. saMyama. che A bhavamAM guruvANI cAkhe, bhavabhaya bhramaNa dUre nAkhe. saMyama. ke buddhi vRddhithI dharma karaze, bhaktithakI kaMcana bhava taraze. saMyama. ke kavi ajJAna timira dUra haThAve, jJAnataNe bhAskara pragaTAve. saMyama. munirAjazrI bhAskaravijaya". A For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org --------- -------- bhe lakSmI ! ( kaviH-sAhityacaMdra bhAlaca' hIrAcaMda, mAlegAma ) lA! kamalanayanA kramalasadanA kamalathI tuja pUjavA, sahu devathI paNa adhika mAnI rUpa tArA navanavA; tarase sahu tArI kRpAnI cittamAM bahu jhaMkhanA, lakSmI ! tane sahu bhaktibhAve pUjatA caMdrAnanA ! 1 tArI ja jagamAM jaya bhaNe sahu bAlabAlA tAharI, sahu bhajana pUjana devanA paNa citta lakSmI che dharI; lakSmI ! tane caMcala kahe paNa dhare tuja mana sevanA, che satya tA tArI ja pUjA bhale mukha prabhu-vaMdanA. 2 tArA pratApe sakala jaga AnaMda mAne mana viSe, nija cittamAM malakAya tArI jha MkhanA rAkhe dise; tArI kRpAthI kurUpa kALA manuja suMdara bhAsatA, nija sagI AMkhe madananA avatAra sahune dIsatA. 3 kANeA chatAM je netranA kubaDA ahA ! vaDabhAgiyA, te rUpanA aMbAra sahune tava kRpAthI bhAsiyA; nakaTA ane yukta mukhanA kurUpa mAnava NiyA, tArI kRpAthI kurUpatA DhaMkAya che jaga mAniye. 4 je che nirakSara mUrkha nA saradArajagamAMhe rahyo, lakSmItA sahavAsathI paoNMDita sahu leke kahyo; lakSmI ! aheA ! tuja kuTila nIti saralatA tuja nahIM game, je sujana jana vidyAvilAsI cittamAM tuja nahIM rame. pa prabhu bhakta tArI kuTilatAne cittamAMhe jANutA, sahavAsa tArA zIkhave che pApakarmo mAnatA; tArAthakI je dUra nAse TALatA tuja mAhinI, dAkhe sukhA paNa du.khabhAgI nItinI sa`hAriNI. 6 -------- -------= 132 992 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAna kAna, je saMta yegI muktirAgI tucha tujane mAnatA, choDI tane aNagAra padavI pAmatA sukha jANatA; ati alpa paNa sahavAsa tAro duHkhadAcaka te gaNe, bhavasaMtatIne tuM vadhAre dhAratA e nija mane. 7 evA munijana caraNakamale nitya ama vaMdana thaje, saMsArasAgara pAra karavA gurukRpA ama para ho; zuci raTaNa ama manamAM niraMtara guruguNenA saMcara, zubha udaya muni padane amane thaje sadabuddhi va. 8 pALI mahAvata paMca rAdhe iMdriyane je sadA. thaI kiMkarI nija AtmalakSamI apaMtI nija saMpadA; nahIM sthala lakSamI ama game nija AtmalakSamI sarvane, bAlendu vAMche sarvane kalyANa sahu zubha parvane. 9 nA nana -5 ma - : prabhAvanA ane bhAvanA : prakAreNAdhikAM manye, bhAvanAtA pramAvanAm / bhAvanA svasya lAbhAya, svAnyayostu prabhAvanA / vAjiLa eka " pra" akSare vizeSa karIne bhAvanA thakI prabhAvanAne huM adhika mAnuM chuM kemake, bhAvanA pitAne ja lAbhadAyaka che ane prabhAvanA to potAne ane bIjAne paNa lAbhadAyaka che. bhAvanA mokSadA svasya, svAnyayostu prabhAvanA / prakAreNAdhikA yuktaM, bhAvanAtaH prabhAvanA / shraaddhvidhi| bhAvanA zabda karatAM prabhAvanA zabdamAM "" vadhAre che; tethI, bhAvanAthI potAnI ja mukti thAya che ane prabhAvanAthI potAnI ane bIjAnI paNa mukti thAya che, e vAta sAcI che. saM. verA hemacaMdra nyAlacaMda, STD ST ka - mAnI ane aninana nana na For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir risarvajJa zrI vAvAnirmitA ayogavyavacchedadvAtriMzikA / upANaESASAS padyAnuvAda-sabhAvArtha ]BHASHA anuvAdaka-payAsazrI dhuraMdharavijyajI gaNi (gatAMka pR4 88 thI zarU ) madena mAnena bhanobhavena, krodhena lobhena ca sammadena / parAjitAnAM prasamaM surANAM, vRthaiva sAmrAjyarujA pareSAm // 25 // duSkAma krodha mada mAna pralobhanAdi, uddaMDa caMDatara AMtara zatruothI; pAmyA parAjaya atizaya je sadAnA, sAmrAjya rogathI saryuM para devatAnA. e 25 che mada-mAna-madana-krodha-lobha ane harSathI parAbhava pAmelA anya devanA sAmAnya e rogo che, te taddana nakAmA che. 25. " svakaNThapIThe kaThinaM kuThAraM, pare kirantaH pralapantu kizcit / manISiNAM tu tvayi vItarAga !, na rAgamAtreNa mano'nuraktam // 26 // pheke kuThAra ati tINuM svakIya kaThe, je A pralApa paravAdi kare game te vidvajananuM mana kevaLa dRSTirAge, vairAga ! rAgI tumamAM nahiM yuktivAde. e ra6 che pitAnA ja kaThapITha upara kaThina kahADAno prahAra karatA anya game te bele. he vItarAga ! Apane viSe vidvAnonuM mana rAgamAtrathI Asakta nathI. 26. sunizcitaM matsariNo janasya, na nAtha ! mudrAmatizerate te / mAdhyasthyamAsthAya parIkSakA ye, maNau ca kAce ca samAnubandhAH // 27 // mAtsarya yukta janathI nathI ke vizeSa, tArI prasanna paramAkRtimAM jineza !; mAdhyaAdhAraka parIkSaka e gamAra, jANe na bheda maNi-kAca viSe lagAra. 27 che he nAtha ! kharekhara videzI mANase karatAM teo vadhatA nathI ke je parIkSako madhyasthatA dhAraNa karIne maNi ane kAcane viSe sarakhAI jaNAve che, 27. ( 134 ) For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - -- 135 aMka 7me ] ayogavyavahedadAviMzikA. imAM samakSaM pratipakSa sAkSiNA-mudAraghoSAmavaghoSaNAM buve / na vItarAgAt paramasti devataM, na yApyanekAntamRte nayasthitiH / / 28 / / sarve vipakSa vara sAkSi samakSa caMDa, udghoSaNA karuM udAtta svare akhaMDa, zrI vItarAga viNa deva na koI bIjA, syAdvAda viNa nahiM anya naya vyavasthA. 28 ! sAmA pakSanA sAkSionI samakSa huM UMce svare uSaNA karuM chuM ke-vItarAgathI bIjuM koI daivata nathI ane anekAnta sivAya naya vyavasthA nathI. 28. na zraddhayaiva tvayi pakSapAto, na dveSamAtrAdaruciH pareSu / yathAvadApsatvaparIkSayA tu, tvAmeva vIra ! prabhumAzritAH sma // 29 // zraddhAvaDe ja nathI nAtha ! tuM pakSapAta, anya viSe arucimAM nathI Sa mAtra AtatvanI karI yathArtha paNe parIkSA, zrIvIra lIdhI tuja zAsananI su-dIkSA. ! 29 che ApanA pratye zraddhAthI ja pakSapAta nathI ane bIjAomAM deSathI ja aruci nathI, paNa yathArtha paNe AMtapaNAnI parIkSA karIne ja he vIra paramAtmana ! ame Apane AzrayIne rahyA chIe. 29. tamaHspRzAmapratibhAsamAjam , bhavantamapyAzu vivindate yaaH| mahema candrAMzudRzAvadAtA-stAstarkapuNyA jagadIza ! vAcaH // 30 // ajJAni-aMdha na vilekI zake kadIe, tevA tane paNa prajo!, jhaTa je stave te ahema-caMdra sama svacha sutarka puNya, vANItI karI pUjA banuM dhanya dhanya. | 30 | ajJAna-aMdhArAmAM sAelA jene joI zakatA nathI, evA Apane 5Nu je zIdhra pAme che-stave che te caMdra kiraNIvala tapuzya vANIne he jagadIza ! ame pUchae chIe. 70 yatra tatra samaye yathA tathA, yo'si so'syabhidhayA yayA tayA / vItadoSakalupaH sacedbhavA-neka eva bhagavan ! namo'stu te // 31 / / je te mate vaLI prakArathIe game te, je te rahe jagatamAM abhidhAna je te; . te Apa eka ja pratye gatarAgadveSa, hAkoTi koTi namana tamane jineza! | 31 che For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 136. cho na dharma prakAza [ vaizAkha je koI darzanamAM je koI prakAre je koI nAme je kaI che paNa je rAgadveSanA mela vagaranA Apa eka ja cho te he bhagavan! Apane namaskAra ho. 11. iMdaM zraddhAmAtraM tadatha paranindA mRdudhiyo, vigAhantAM hanta ! prakRtiparavAdavyasaninaH / araktadviSTAnAM jinavara ! parIkSAkSamadhiyA, mayaM tatvAlokaH stutimayamupAdhi vidhRtavAn // 32 // (zArdUlavikrIDita.) hA bIjA paraniMdanA samajIA, zraddhA svarUpe lahe, jene Teva paramavAdanI paDI, te kyAMthI sAruM kaheze, rAgadveSa vinA parIkSaNa kare, he nAtha ! je sajajane, te A tatva prakAza satya samaje, sadharmadhyAne taLe. 32 che bheLA mANasa A kevaLa zraddhAthI kaheluM che ema kahe, svabhAve ja pArakI niMdA karavAmAM rasIyA ane paraniMdA kahe paNa he jinavara ! parIkSA karavAmAM samartha buddhivALA rAgadeSarahita lokone te A tavAleka stutimaya upAdhine dhAraNa kare che. 3ra. noTaH-jagata prasiddha zrI siddhasena divAkararacita batrIza batrIzikAne anusarIne be batrIza batrIzikA, kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrIzvarajIe zrI vadha mAnajinastutiH5ayoga vacchedikA ane anyayogagyavacchedikA nAmanI dAviMzikAo banAvela che. baMnemAM zrI vIra bhagavAnanI ratuti che, ane sAthesAthe jainatatvanuM nyAyanI paddhatie khaMDanamaMtana karela che. ayogagyavacchedikA eTale batrIza kaleke jemAM jenadarzana khoTuM che, yathArtha nathI evA anya darzanakAronA abhiprAyanuM khaMDana ane anya vyavahedikA eTale ke batrIzImAM bIjA darzanakAro potAnA matane kharo batAve che te khare nathI, paNa jaina darzanakArAno mata kharo che evuM pUravAra karanAra javAba, anyayogavavacchedikA batrIzI upara zrI mahilasariracita prasiddha "syAdvAdamaMjarI" nAmanI TIkA che. jaina tatvajJAna ane anya darzananA tatvajJAnanuM sakSama rIte nyAyanI paddhatie nirUpaNa karela che. A maMtha ucca abhyAsakramamAM pAThyapustaka tarIke svIkAravAmAM Avela che. syAdvAdamaMjarI upara AnaMdazaMkara bApubhAI dhruve vidattAbharelI IMglIza bhASAmAM naTsa lakhela che. ayogavyavacchedikA rahelAIthI grahaNa karI zakAya tevI hovAthI tenA upara vitAbharelI TIkA keI AcAryo lakhela nathI. paMnyAsa zrI dhuraMdharavijayajIe A batrIzI upara pavAnuvAda karela che ane zabdArtha karela che, je A mAsikanAM judA judA akAmAM chapAyela che. paMnyAsa zrI dhuraMdharavijayajI eka prakhara vidvAna ane nyAyanA niSNuta che. teozrInI vidvattAno lAbha vakhatovakhata A mAsikane maLe che. jIvarAja e, dezI For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir iAnaMdI vRtti zi (lekhaka-sAhityacaMdra bAlacaMda hIrAcaMda-mAlegAma) jJAna e jIvamAtrano viziSTa guNa che. ane jJAnane lIdhe ja sukhanI lAlasA tenAmAM jAgRta thAya che. e sukhanA pariNAmarUpe ja AnaMdano AviSkAra jovAmAM Ave che ane eTalA mATe ja jIvamAtra sukhanI jhaMkhanA kare che. rAtadivasa sukhathI thatA AnaMda mATe Atura hoya che ane sukhanI prAptinA sAdhane pAchaLa doDayA kare che. e sAdhane ghaNuM bhAge bhUlanA hoya che. sukhanAM sAdhanonI ka95nA dareka pitAnI buddhithI nakkI kare che ane e buddhi maryAdita hovAne lIdhe e sukhane badale duHkha ja kaherI le che. ane AnaMdano anubhava ene thatuM ja nathI. kadAcita sukhanI saMvedanA thAya che te paNa te kSazuchavI ja nivaDe che. rAjakIya hetunA kAraNe keTalAeka khUna thAya che. khUnI ema samaje che keamuka manuSyane huM jagatamAMthI bhUMsI nAkhuM to mane sAcA AnaMdane anubhava maLaze agara huM ghaNAene sukha ApanAro nivaDIza. emAM keTalI mUrkhAI che enI ene karapanA sarakhI paNa hotI nathI. pote anaMta bhAvanA duHkhonA nirmAsukartA thAya che ane jemanA sukhanI apekSA te rAkhe che temane te te ulaTI rIte du:khanI khAImAM ja dhakelI de che, mATe sAcA sukhane arthAta AnaMdane mAga karyo che te mATe ApaNe vicAra karavo joIe. vyasana sevana karanAro durvyasanI potAnA mAnI lIdhelA vyasananI dhUnama pitAnuM svatva paNa geI bese che. AgaLa jatA e vyasanane bhoga thatA vyasananA duSpariNAme jevA ane anubhavavA paDatA te vyasana cheDI zakatA nathI; eTale sukha ane AnaMda meLavavAnI dhunamAM e potAnuM sarvasva gumAvI bese che, ane jagatamAM nirupayogI prANI tarIke chavI pote narakAdika gatiomAM rakhaDe che; eTale AnaMda meLavavA jatAM anaMta duHkhAne AmaMtrI bese che. - AnaMdano virodhI eka bIjo guNa udAsInatA che. keTalAkaeka lokeno svabhAva ja AnaMdamaya thaI jAya che. ane game tevA prasaMgamAM te AnaMdane ja anubhava karI udAsInatAne dUra ja haDaselI mUke che. evA mANase jyAM jAya tyAM savAramAM pitAnA vivedI hAvabhAva ane catura vinAdathI potAnI AsapAsa harSamaya vAtAvaraNa nirmANa karI mUke che. udAsa ane niHstabdha beThelA lekamAM evI ekAda kapanA mUkI de che ke tarataja badhAenA mukhe ullAsita thaI jAya che. phIkkA caherA upara gulAbI raMga khIle che. nisteja ane apUrva tejathI caLakavA lAge che. kartA vanya thaI beThelAone svamAna jAgRta thAya che ane teo AnaMdano anubhava karavA lAge che. darekanA AyuSyamAM saMkaTa te Ave che ja, papAjita karmo kayAM javAnA hatA? evA saMkaTa prasaMge udAsIna thavuM, hataprabha thavuM ane hAtha paga vALI nivAM thaI besI rahevAthI te udAsInatA te vadhatI ja javAnI ane AnaMda te dUra ne dUra deDita javAno. eve vakhate AnaMdI vRtti AvI ( 137 ) For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 138 zrI jaina dhama prakAza. ( vaizAkha jAya te| duHkhanI ane udAsInatAnI mAtrA ekadama ochI thai sAcA mArga sUjhI Ave. saMta mahAtmAo upara saTA karyAM ochA Ave che! paNa eve vakhate teo peAtAnuM samatAlapaNu jarAe nahIM gumAvatAM AnaMdI vRtti dhAraNa kare che ane ema karI du:khate Aveza naSTa karI nAMkhe che. kASTha eka manuSya "trubhAva dhAraNa karI ApaNA upara humale karavA AvatA hoya tyAre gabharAi jai Amatema deDavA mAMDIe agara raDatA rahIe te sAmA mANasanuM jora vadhatuM jAya che. jANe ApaNe tene uttejana ja ApatA hoie chIe paNa ene prasaMge ApaNe saraLatA, namratA ane aDagapaNuM dhAraNa karIe teA sAmAnu baLa tarataja ochuM thai jAya che. aLa kevI rIte vAparavu' enI paNa ene samaja paDatI nathI. satyAgrahanA AMdeAlana vakhate tene purepUrA anubhava ApaNane thayeA che. krodha Ave che tyAre prathama AnaMda naSTa thai jAya che, Akhu zarIra dhrujavA maDe che, mukha lAlaceALa thai jAya che, zvAsa vegavAna bane che, nase jhulAi jAya che, pariNAmane vicAra karyA vagara mANusa yahrAdnA khelavA mAMDe che. kadAcita peAtAnu' samatolapaNu' gumAvI te mArAmArImAM utarI paDe agara paTakAi paDe che. zarIramAM dAha vagere vikArA utpanna thatAM kAi jAtanA rogonuM bIjAre paNa thai jAya che. evA prasage krodhane Avega dabAvavAmAM Ave ane vicAra karavA mATe jarA thAlI javAmAM Ave te AgaLanA dha]A pariNAme aTakAvI zakAya. eTalA mATe ja hameza AnadItti rAkhavAmAM Ave te AvA kuTu prasa'gAthI ApaNe bacI zakIe; mATe ja krodhane prasaMga upasthita thavAnI sabhAvanA jaNAtA ApaNe AnadIttine AvAhana karIe; kuzala mAjIsa krodhanA viSayane vikramAM pheravI nAMkhe che. ane jyAM bAyabAya thavAno saMbhava hAya che tyAM hAsyanA phuvArA UDavA mAMDe che. dharma sAdhanAmAM AnaMdI vRtti dhaNuM moTuM kArya sAdhI zake che, huM dIna hIna pAmara prANI chuM. mArAthI kAMi thavAnuM nathI. huM jamInane bhArabhUta chuM. huM nirbhAgya chuM. mArI pAse dravya nathI. jJAna nathI. mane AvaData nathI. mArAthI kAMi thai zake tema nathI, AvA udAsIna vicAra| rAkhanArA manuSya potAnI anata zakitathI taddana ajJAna haiAya che. Ave manuSya hameza udAsa, hatAza ane Darapoka thai besI rahe che. te caherA phIkko paDI jAya che ane apacana jevA rAge enA zarIramAM ghara karI bese cheM. pariNAme enA hAthe dhanuM teA zuM paNu pAtAnI udarapUttinuM kArya paNu thai zakatuM nathI. ane dhIme dhIme e jagata mATe tA zuM paNu petAne mATe paNa nirupayogI thaI paDe che. khIjAe jayAre AnaMdathI carcA karatA hoya agara zAstravinAda karatA DrAya tyAre pelA mANasa ekAMtamAM nisAsA mUkatA hrAya che. ene kAi ta, anuSThAna ke dharmakriyAmAM paNa AnaMda Avata nathI. bIjAone sahakAra ApI AnaMdamAM sahabhAgI thavAne badale te bIjAne bhArabhUta nivaDI kaMTALA ApanArA thaI jAya che. enI sAthe khelavAnI paNa krAptane cchiA thatI nathI; mATe ja ApaNe AnaMdI vRtti keLavavAnI atyaMta jarUra che, For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 7 mo ] AnaMdI vRtti. 139 AnaMdI mANasa roga-AtaMka Ave gabharAI jatuM nathI. manane AnaMdita rAkhavAthI roganuM jora paNa dhaTe che. kuzala vaidya dardIne utsAhI rAkhI tenA manamAM jAmelI nirAzAnI vRtti kADhI nAkhe che. ane tuM hamaNA sAjo thaI jaIza, tane kAMi vizeSa thayuM nathI, vigere bolI daradIne rAga sahana karavAne taiyAra kare che. ane ene lIdhe ja vavanA osaDane khUba madada thAya che. eTale esaDa karatAM AtmavizvAsa, dhairya ane AnaMdI vRtti vadhAre kAragata nivaDe che. aneka moTI tapasyAo paNa AvA manobaLa ane AtmavizvAsanA jera saphaLa thAya che. A badhAmAM AnaMdanI vRtti ja ghaNuM moTuM kArya kare che. nirAza karatA AzAvAdI manuSya vadhu kAryakSama nivaDe che, aihika svArtha vakhate agara pAramArthika Atmati prasaMge manuSya mAM AtmavizvAsa ane kheladilI vRtti hoya to tene yaza maLavAmAM harakata AvatI nathI. je kArya karatAM ApaNI AnaMdI vRtti jAgRta thAya che. ApaNuM mana praphullita thAya che, ApaNI rAmarAjI vikasvara thAya che, sukha ane AnaMdano ApaNane anubhava thAya che te kArya ApaNane ghaNu vakhata sudhI smaraNamAM rahe che. tyAre ApaNe potAnA manathI ekAMtamAM vicAra karIe ke pUjAmAM, cityavaMdanamAM, pratikramaNa karatAM ApaNane e anubhava thAya che ke? ApaNu romaromamAM AnaMda ubharAya che ke? kriyAnuSThAna karatAM ApaNA anya badhA vicAro bhUlI zakIe chIe ke ? ene je uttara maLe tenI uparathI ApaNI pitAnI kIMmata AMkavAnI hoya che. hameza AnaMdanI vRtti rAkhatA hoIe te thoDA prayane kadAcita evI AnaMdI vRtti jAge, paNa yaMtravat kriyA cAlI hoya tyAre evA alaukika AnaMdanI vAta kayAMthI karAya? prabhu bhajanamAM te pitAne paNa bhUlI javAya, jagatane paNa bhUlI javAya, atmA nAcI uThe, amRtayiAnI kuraNuM thAya, lekalajajA mUkI zarIra nAcavA mAMDe, AnaMda sivAyanA badhA vicAro ane vikAro khaMbhita thaI jAya. prabhu ane pote ekarUpa thaI javAya, AvI vRtti kayAre jAge? jayAre ApaNe dareka kriyAmAM ane hIlacAlamAM, vicAromAM ane saMvedanAmAM AnaMdI vRttine ja prAdhAnya ApIe ane udAsI jevA vicArone khaMkherI nAkhIe tyAre evA sukha ane AnaMdane ApaNe anubhavI zakIe. ApaNAmAM evI kAryasAdhaka ane sukhAnuvartI AnaMdanI vRtti jAgI AmAnaMda jevA lakika AnaMdane ApaNe pAtra nivaDIe evI IcchA ane bhAvanA pragaTa karI viramuM chuM na kharIdhuM hoya te Aje ja maMgAvI lyo! zrI sImaMdhara zobhAtaraMga (sacitra), kAmagajendranI addabhuta kathA, prAcIna suMdara rAsa vigere sAmagrIyukta pra4 320, suMdara pAkuM bAIDIMga, mUlya rUpiyA che. lakhe-zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara, For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org SSUEUE PEERVE REF Le U2 Je mAchInA niyama URES ( 2 ) EURRE lekhakaH--zrI mehanalAla dIpacaMda cAkasI ( gataki pRSTha 93 thI zarU ) nazInA camakAr kuMvarI, juve pelu sAme dekhAya che e ApaNA nagaranI bhAgALe Avela zaMkara bhagavAnanuM heruM. zaheramAM avara-javara mATenA dhArI mAga' bIjI khAjI heAvAthI A pradeza lagabhaga atyAranA nina sama banI jAya che ! khuda maMdiramAM paNa rAtrinA krAi rahetu nathI ! Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caMdrA, meM je vAta kahI che te badhI dhyAnamAM che ne ? tArI joDene mArA vartAva ekAdI dAsI jevA nathI, paNa aMtaranI sakhI tuya che, e vAta rakhe bhUlatI. hu pAke pAye sthira thatAM ja tane mArI pAse kheAlAvI laiza. prathakuLamAM utpanna thayela mArA e snehIe ahIM keTalA vAge AvavAnuM kahyuM hatuM ? kuvarIbA, meM e vAta tamene eka karatAM vadhu vAra atyAra pUrve hAvA chatAM ATalI adhIrAI zAne kareA che ? kahI saMbhaLAvI vaizya-saMtAnane rAjakuvarInA snehanI bhikSA prApta thatI hoya evA prasaMga to kAI mUrakha ja hAthamAMthI jaMtA kare ! adhIrAi tA eTalI ja ke te vacana na sAcave te mArI zI dazA thAya! nIrAt tIrAt bhraSTa thanAra hAthI jevI ja ne! mArI sAthe te meLApa karAvI ApyA tyAre tenA DhAMTIA dhrujatAM hatAM. rAjamArge jatAM ene joi hu meDAi chuM evA khulAseA karI, meM ene badhI vAta samajAvI, ane gaMdha lagna karI saMsArI jIvana AdaravA sAru kaMcanapuranu` sthaLa mAphka nathI, mATe theDe samaya ahIMthI dUra deza jai rahevu, ane pachI vAta jUtI banI jAya eTale pAchA pharavu e yeAjanA rajU karI tyAre paNa e mahAzaya mAna rahyA hatA. aMtamAM meM kahyuM-ipsita kAryanI siddhi arthe Aja rAtanA ja ahIMthI bhAgI nIkaLavuM lAbhadAyI che. AjanA divasa ati zukanavatA che. gadha vidhithI lagna karI, mahezanA AzIrvAda sAthe ApaNe ubhaye palAyana thavAnuM. A sAMbhaLatAM e khelI uThyo-- rAjakuMvarI ! Avu' sAThusa ane te paNa Aje ja ? ribaLa nAma hevA chatAM, vaNika jevA buddhizALI vaMzamAM janmyA chatAM, ATale gabharAya che zA hai? meM hiMmata ApatAM kahyuM. mArA hAtha meLavavA phAM mAranAra keTalA kSatriyaputrAne nakArI, huM tArA rUpamAM meDhA, are ! e sAru mAtapatAnA saMbaMdhane avagaNI mAtra rAjamahelanA sukheAne ja nahIM paNa sAtheAsAtha pyArA vatanane paNa kheADavA tatpara banI tyAre tuM te 'jo ' 'te' nA AMka mUke che! For Private And Personal Use Only rAjakanyAnI prApti gaLI lAge tevI lekhAya, paNu jo rAjvInA kAne vAta pahoMce A ribaLa ijyanA zA hAla thAya ! nItikArA kahe che ke-- bilADI dUdhane jIve te,
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 7 mo ] mAchIne niyama. 14 che, paNa pAchaLa UbhI karela DAMgane jotI nathI" enA jevI ja mUrkhAI gaNAya. vaNika to so gaLaNe gaLI pANI pIvuM joIe. e badhI vANIyAzAhI vAta javA daI, mArI salAhathI sAhasa kheDa ane madharAte pUrve mane zaMkaranA dehere maLo. bIje sarva prabaMdha huM karI laIza. lakSmI cAMllo karavA AvI che te ma jovA javAnI vAta karatA nahIM. sakhI, "lArU' eTalA zabdo uccArI te pasAra thaI gayA. eka rahI prItamane chAje e premane umara mane enAmAM dekhAya nahIM. mAre A muddata javA devuM nathI eTale badhI goThavaNu chupI rIte karI, huM te A sAhase nIkaLI paDI chuM; chatAM manamAM enA AgamananI zaMkA rahe che. kaMvarIbA, maMchA bhUta ne zaMkA DAkaNa" evI janavAyakA che. AvA suavasara javA do e vAta. juo pele merUbhA sAMDhaNI sAthe AvI rahyo jaNAya che. ene pelA vAnA jhADa heThaLa thavAnI sUcanA meM ApI che. manamAMthI zaMkA dUra karI, caDhavA mAMDe-maheza maMdiranA pagathIA. umApati sA sArAM vAnAM karaze. ema bolI jayAM caMdrA kamADa Thele che tyAM jhaTa ughaDI jAya che. enI najare sUtela AdamI jaNAtAM ja, e jhaTapaTa pAchI pharI kuMvarIne uddezI kahevA lAgI, sAhelI, te nakAmA tarago karyA. tAro priyatama te kayAranoye AvI, tane na jotA maMdiramAM nidrAdhIna thayelo jaNAya che. have mArI agatya rahetI nathI eTale huM pAchI jauM chuM. jatAM jatAM tAruM Isita sadhAve evA AzIrvAda ApuM chuM ane A sthaLane sAvara tyAga karavAnI vinaMtI karuM chuM. - vArtA pravAha evI rIte vahe che ke-jethI e para vadhu prakAza pheMkavAnI jarUra jaNAtI nathI. kaMcanapuranA rAjavI jitArInI tanayA vasaMtazrI ekAda veLA jharUkhe UbhI rAjamArga parane gamanAgamana nihALI rahI hatI tyAM enI najare eka zeThIne putra haribaLa nAme cahyo. enA sandaryapUrNa caherAthI dhAvananA AMgaNe jhulatI rAjakuMvarI tenA tarapha AkarSAI. sakhI caMdrA mAraphata chupI rIte mahelamAM bolAvI mulAkAta paNa karI ane enI sAthe gaMdharva lagna karavA taiyAra thaI. je goThavaNa karI te uparanA saMvAdamAM jovAI cUkI. vasaMtazrI paNa umaMgabhera maMdiramAM dAkhala thaI. teNIne pAkI khAtarI thaI gaI ke Akhare vahAlo vaNikasuta sAhasa kheDIne AvyA to khare. cotarapha aMdhakAra vyApele hevAthI tenA mukhAraviMda prati daSTi nAMkhyA vinA, karathI sparza karI DhaDhaLavA lAgI ane bolI - - haribaLa, uThe, nidrA levAne samaya hamaNAM nathI, haju to ApaNe ghaNI dharatI vaTAvavAnI che. haribaLa, vAraMvAra DhoLavAthI ane avAjatA zravaNuthI jAgrata thayo. aMdhArAmAM pitAne bolAvanAra vyakti koNa che? e barAbara kaLI zakaze nahIM, chatAM hAthanA a6 For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 142 jA jana dharma prakAza (vaizAkha sparzathI ema te ene samajAyuM ke e hasta kaI lalanAno che. teNInA vacananI miSTatAthI e eTalo badho mugdha thayo ke koIpaNa jAtanA prazna karyA vinA agara te pitAnuM zuM kAma paDayuM che e jANyA vagara manapaNe teNInI pAchaLa cAlyA. ubhaya maMdiranA pagathI utarI, pelA vRkSa samiSa AvI pahoMcyA. sAMDhaNI to taiyAra ja hatI eTale enA para banee beThaka lIdhI ane tarata ja bharavADe soDhaNune doDAvI mUkI. Ama haribaLa vaNikane badale haribaLa mAchI rAjakuMvarI saha vidAya thayo. zuM thAya che e maunapaNe joI rahyo. lagabhaga kaMcanapuranI hada oLaMgI sAMDhaNI vizAlapura najIka AvI pahoMcI tyAre madhya rAtri vItavA mAMDI hatI, ane AkAzamAM caMdranI prabhA vistaravAnuM zarU thayuM hatuM. enA prakAzamAM vasaMtazrInI najara pote jene priyatama banAvavAno nizcaya karyo che evA haribaLanA caherA para paDatAM ja teNI dhrujI UThI ane ekAeka teNInAthI belAI javAyuM. - hAya, hAya, A te zeTha putrane badale bIje ja koI AdamI che. kayAM mArA premapAtrane kamanIya sandaryavAna cahero ane kayAM A AdamIne bhayapreraka zyAmavarNI dekhAva ! Akhare e ibhyaputre mane hAthatALI ApI ! nItikAre kahyuM che ke - strIjAtau dAMbhikatA, bhIrukatA vaNigajAtau / roSaH kSatriyajAto, dvijAtijAtau punarlomaH / / e akSarazaH sAcuM che. vaNika eTale bIkaNa, kSatriyanA krodhane vadhatAM vAra na lAge ane brAhmaNamAM ravabhAvathI ja le bhavRti hoya, nArIjAtimAM dAMbhikatA saMbhave, mArA vartanamAM ene aMza paNa na chatAM huM to trizaMku jevI dazAmAM AvI paDI. na rahI gharanI ke na rahI vATanI. muharta te evuM majAnuM cAlI rahyuM che paNa A pAtranI joDe cheDA bAMdhI jIvana kema vItAvAya ? he vidhAtA ! teM mArI AzA-vela para kuhADo mAryo! - haribaLa kaMvarInA vacanothI kaMika kheda pAmI kahevA lAge ke-jAta sneha karavAmAM utAvaLI hoya che. ene sAhasa karatAM vAra lAgatI nathI, je vicAra karI pagaluM bhare te A pazcAttApa karavAno vAro na Ave. huM samajI zakuM chuM ke tArA priya pAtrane nAmanI sarakhAIthI A rIte goTALA thayA che, hajI kaMi bagaDI gayuM nathI. tArI icchA hoya te, A mAma-varNa AdamI tane punaH kaMcanapura zIghratAthI pahoMcADI devA zakitamAna che. jamatamAM rUpa karatAM guNa jovAnI dRSTi khIlavavI jarUrI che. ema kahI hadayamAM pelA varadAnadAyI devanuM smaraNa karyuM. rUpavAna banavAno vicAra udbhavatAM ja, daivI zaktine prabhAva patharAya. vasaMtazrI potAnA ne sAme pelA zyAmavarNI AdamIne badale, zreSosutanA saMdaryane paNa Takkara mAre evA nUtana haribaLane joI acaMbAmAM For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka cha ] mAchIne niyama. 143 garakAva banI, teNIne eTalI khAtarI to thaI gaI ke-pate je haribaLane kheMcI lAvI che e kAI devatAI sihidhArI vyakti che. vasaMtazrI vicAra-vamaLamAMthI mukta thAya te pUrve haribaLa huMkAra karI che kerAjaputrI, samaya vItI jAya e pUrve ja nirNaya karI le iSTa che. haribaLanA uparanA zabda rAjakuMvarIne bhUkhyAne bhojana maLatAM jema AnaMda thAya tevA thaI paDyA. tarata ja enI muddata paranI zraddhA punaH jAgrata banI. e rimatavadane belI vidhie je haribaLane meLApa karAvyo ene kara grahaNa karavo ja joIe. je bhUmi oLaMgI AvyA tyAM pAchA pharavAnI agatya nathI ja. meM prathama karelI vicAraNuM ajJAnamUlaka hatI ema mane samajAya che. "gori gardAnaM ra = hima na = vA" e nAtivettAonI vANI akSarazaH sAcI che. je vyakita deva sAnidhyathI 25-parivartana karI zake che eTaluM ja nahIM paNa, sAme rAjakuMvarI hovA chatAM, enAmAM na hatAM, teNIne vatanamAM pahoMcADI devAne paropakAra karavA paNa ughakta che e karatAM vadhu guNavAna vyakti mane kayAMthI maLavAnI che? have te A janma paryaMtanA svAmI ane zirachatra tame ja che. ema belI vasaMtazrIe merubhAne sAMDhaNIne, vizAlapuranI bhAgoLe AvelI mAtAnI daherInA oTalA AgaLa thobhAvavAnI AjJA karI. jhaTapaTa sAthenI sAmagrI e maMdiramAM maMgAvI, zubha zakunane lAbha lIdhe, arthAta mAtA ane merubhAnI sAme ubhaya lagnagraMthIthI joDAyA. e veLA bahAra AkAzamAM caMdra paNa pUrNa kaLAe khIlI nIkaLyo ane navadaMpatIne jANe AzIrvAda ApavA mAM Avyo hoya ema ene prakAza nAnakaDI daherIne ajavALI rahyo. Ama eka nAnakaDAnA niyamane draDhatAthI amalI banAvI eka samayano macchImAra haribaLa rAjakuMvarIne pati ane vizAlapuramAM bIje dine eka suMdara AvAsa rAkhI, saMsArI jIvananA sukha bhogavavA lAge. vasaMtazrInI salAhathI ane devanI sahAyathI thoDA samayamAM eNe rAjadarabAramAM UMcuM sthAna meLavyuM. e pachI keTalAka sAhasanA prasaMge khaDA thatAM emAMthI haribaLa deva sAnidhyanA jore sattvazALI tarIke dIpI nikaLe che. e vRttAnta haribaLa machInA rasamAM varNavela che. prAMta-bhAge caMdrAdvArA vasaMtazrI saMbaMdhI sana vRttAnta jANIne kaMcanapuranareze dikarI jamAI mAnapurassara teDAvI, pitAnI gAdI soMpI. haribaLa paNa saMtasamAgamathI dhArmikavRttie rAjayanuM pAlana karI rahyo. aDaga zraddhA kevuM kAma karI batAve che e kathAnaka uparathI spaSTa thAya che. For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vArSika tapazcaryA vA akSaya tRtIyA ArAdhana. lekhaka -zrI maganalAla motIcaMda zAha, sAhityapremI-surendranagara jyAM jyAM dharma jIvo che tyAM tyAM dharma paNa tenI sanmukha ja hoya che. dhamI ane dharmane saMbaMdha vyApyathApakabhAva jevo che, dharmI jIvAtmAo svabhAvathI ja dharmanA ArAdhanane mArge vaLelA hoya che. je jIvAtmAe chellA pugaLaparAvartAmAM pravezelA che ke apUrva vIlAse ardha pugalane varelA che te jo ArAdhanA samukha che. A ArAdhanAnA ghaNA prakAra che, jaina darzanamAM upAsanA vidhi judA judA parvone aMge judI judI rIte batAvavAmAM AvI che. tenI sAthe tene mahimA paNa kahevAmAM Avyo che. je jIvAtmAne zAstranAM vacana upara zraddhA che eTale ke "vinAnnaraM ta jinezvara deve prarUpeluM ja tava satya che evI draDha pratIti pragaTa thatAM jeo zAstrokata ArAdhanAne mArge vaLelA che, temane eTale kharI rIte chellA pudgalaparAvartanamAM AvelA jIvane ja zAstranI prarUpaNa rUce, tIrthaMkaradevanuM vacana ja sarvathA zradheya lAge. je prabhunA vacana upara vizvAsa na bese to jIva dIrgha pathAnugAmI samaja. matalaba ke caramapudagaLanI tene haju prApti thaI nathI. caramapudgalanI prApti thatAM ja te jIva vikAsane mArge vaLI jAya che ane ArAdhanA ke upAsanAnA prApta thayelA samayane gumAvatA nathI. bhavasAgara taravAnuM sAdhana ArAdhanA che. je jIvAtmA sahArmane jANatA nathI, manuSya dehanI prApti chatAM mAnava bhavane sArthaka karI zakatA nathI. saMsAramAM racyApacyA rahe che te jIvane jJAnI virAdhaka kahe che. evA jIvAtmAo bhavasAgaramAM DUbe che. nIcenA lekamAM prabhune uddezIne ThIka ja kahevAmAM AvyuM che. arhan / dvayaM viruddhaM tvaM, kiM bhavAbdhau karoSi naH 1 / tArAM mAna jaiva, satyaM vAtrArdana rA ArA. 28 he arihaMta prabhu ! A saMsArasamudramAM Apa amArA pratye be prakAranA viruddha kAryo zA mATe kare che? te zuM Apane yogya che? hA, kharekhara yogya ja che. pAtrane tethI pAtratAnuM phaLa maLe che, Apa te rAgadveSa rahita che eTale tAraka ane DUbADanAra Apane kema kahIe ? zuM amArI ja A bhUla te nathIne ? ArAdhaka jI svabhAvathI ja tare che ane virAdhaka jIva svabhAvathI ja DUbe che; mAtra upacArathI ja prabhune uddezIne uparanA zabdo mUkavAmAM AvyA che ane ArAdhaka jIvane ArAdhanAne mArge doryo che. akSaya tRtIyAnuM ArAdhana e sarvazreSTha ArAdhana che. ArAdhanA ghaNA prakAranI che. nityArAdhana, sAptAhikArAdhana, pAkSikArAdhana, mAsika-ArAdhana, trimAsika-ArAdhana, cAtusika-ArAdhana ane vArSika-ArAdhana. A ArAdhananA divasene parAdhana paNa kahe che. vArSika ArAdhanamAM akSaya tRtIyAnuM ArAdhana sarvazreSTha gaNAya che, kemake A parva te eka divasanA tapa-tyAganuM parva nathI. paNa AkhA varSa sudhI satata atruTaka parama punIta ArAdhana che, ke je bhAgyazALI ne ja prApta thAya che. eka divasanA upavAsa ane eka For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka ] vArSika tapazcaryA-akSaya tRtIyA ArAdhana. 145 divasa AhAra pANI levA. ema AkhA varSa sudhInuM parama tapa che, jene vArSika tapa paNa kahe che. A tapanI zarUAta akSaya tRtIyAthI thAya che, jethI tene akSaya tRtIyA ArAdhana paNa kahe che. ' jenonA anukAnomAM tyAga ane tapanI parAkASThA che, jena dharmanuM mahatva A tyAga ane tapa upara nirbhara che. eka sukhI mANasa umaNa ratumAM be cAra kalAka pANI vinA rahI zakato nathI tyAre jaina mumukSu jIvAtmAo, chaThTha, aThThamanA piSadhanA ugra tapa tapanAra puNyavaMta chavAmAo bhagavaMta vIranA zAsanamAM che. temaja chaThThane pAraNe chaThTha karanArA vArSika tapanA tapasvIonuM tapanuM mAhAya ApaNe zuM varNavI zakIe? vArSika tapanI utpatti, vidhi ane kALa. A vArSika tapanuM mAhAya bhagavAna rUpabhadevajInA nAmanI sAthe joDAeluM che. prabhue chaThTha tapazcaryAnA pratyAkhyAna karI phAgaNa vada 8 ne roja dIkSA aMgIkAra karI tyArathI 1 varasa 1 mAsa ne 10 divasa sudhI prabhune AhAra pANI maLyAM nahIM. ATale samaya varasI tapano gaNuya che. puNyavaMta chavA phogaNuM vada 8 thI varasI tapanI zarUAta kare che. akSaya tRtIyA ArAdhanamAM unuM pANI pIvuM, sAde ane rucikara khorAka khAve, kAmakAja, haravuM pharavuM niyamita rAkhavuM, AcAramAM zuddhi rAkhavI, sajhAya, dhyAna, ekAgratA, AtmazuddhikulanuM paThana pAThana, maraNa, manana, sAmAyika, pratikramaNa vagere svAdhyAyamAM AkhuM varSa pasAra karavAnuM hoya che. karmabaMdha na thAya e hamezAM vicAravAnuM hoya che. mana sarala ane dayArda rAkhI dAna, zIla Adi dharmanA dherI rastAne pakaDI vArSika tapane pUrNa karavAnuM hoya che. varasItapa karatAM kaI vakhate chaThTha ka aTTamanI tapazcaryA paNa karavI paDe che. te kaThaNa tapazcaryA che paraMtu sauthI vadhAre kaThaNa tapazcaryA te tapa pUrNa thatAM cAra ke traNa divasanA upavAsanA pratyAkhyAna karavA paDe che te vadhArAmAM vadhAre ugra tapa che. ta5ravInA tapanI A kharekhara kasoTI che, kemake citra ane vaizAkhanA uma tApamAM ja A tapatI - hati che. AvA tApamAM traNa ke cAra divasanA upavAsa e karmanuM javalana karanArA mArgo che. A tApanA divase keTalA asahya che teno ItihAsa ema kahe che ke, jaMgalamAM jJAnadhyAnanuM ArAdhana karanArA RSi-muni jeo potAnA AzramanI bahAra kai vakhate rahI gayA hoya to tApanA kAraNe zekAine bhaDatha thaI gayA hoya evA dAkhalAo maLe che. kahevAnuM tAtparya ke-unALAnA tApanuM tapana AvuM uma che. have mULa viSaya para AvIe bhagavaMta rUSabhadevajIta dIkSA pachI AhAra-pANI maLyAM nathI, AhAra mATe prabhu sthaLe sthaLe phare che paraMtu koIne AhAra-pANI vaharAvavAnI pravRtti thatI nathI kemake dAna devAnI rIta leke samajatA nathI. kalpavRkSa sama sukha bhogavI rahelA lokone dAnane baMdha koIe kareluM nathI. eTale prabhune zuM joIe chIe tenI temane samaja paDatI nathI. bhagavaMta upara lakAnI bhakti ghaNI che. sonAmahoro ne hIrA mANekanA hAra lAvIne hAjara kare che, koI raMgaberaMgI vastuo lAvIne UbhA che, koI For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 146 zrI jainadharma prakAza. ( vizAkha hAthI, dheDA, pAlakhI vagere lAvIne sanmAna karavA taiyAra thayA che, paraMtu prabhune je joIe chIe te maLatuM nathI eTale vastImAMthI pAchA cAlyA jAya che. joke ghaNu nirAza thAya che. bIje divase prabhu Ave che tyAre paNa A ja pramANe bane che. koI dAnane dAtAra nIkaLatA nathI. prabhunI sAthe dIkSA lIdhelA 4000 sAdhuo lAMbA vakhata sudhI AhAra-pANIne viyoga sahana karI zakyA nahIM jethI A mArga mAMthI mukta thaI phaLa-phUlAdi khAI saMnyAsI tarIke jIvana vItAvavA lAgyA. Ama sai chUTA paDI cAlatA thayA. have prabhu ekalA rahyA ane eka gAmathI bIje gAma vicAravA lAgyA. pharatA pharatA prabhu gajapUra nAmanA nagarane viSe AvI caDe che. A nagaranA rAjaputra zrI zreyAMsakumAra prabhunA prapAtra che. temanA hAthathI prabhune pAraNuM thavAnuM che e nimitta ahIM AvI maLe che. ane prabhunA pUrva saMcita nikAcita aMtarAya karmane vega paNa have pUrNa thAya che. pUrvabhavamAM prabhue baLadanA mukhe chIMkalI bAMdhI AkhI rAta eTale bAra kalAka sudhI baLadanA jIvane ghAsa pANIne aMtarAya pADyo hato. te aMtarAyane udaya nikAcita yoga bhagavyA sivAya chUTe tema na hatuM. cAra prakAranA baMdha zAstrakAra batAve che, ane seyanA daSTAMte samajAve che. (1) bahakarma eTale seyane samudAya dorIthI bAMdhela hoya tevAM karma, (2) spaSTakarma-kATane lIdhe soyo ceTI gaI hoya tevo baMdhAele baMdha te. (3) nidhattakama-seyane hatheDAthI TIpIne eka karIe tevuM baMdhAyeluM karma. (4) nikAcittakarma-sene gALIne eka gALArUpe banAvI hoya tenA jevA atyaMta cIkaNuM karmane nikAcita karma kahe che, mATe ja kahyuM che ke nikAcitaM tu yatkarma, jIvaiH sudRDhabaMdhanAt / udayenaiva tatprAyo, vedyate nAnyathA punaH / / " jIvavaDe nikAcita karma jevA daDha baMdhanathI baMdhAya che te udaya vakhate barAbara te ja prakAre bhagavAya che te vinA temAMthI mukta thavAtuM nathI,akSayatRtIyA e prabhune baMdhanamukata kALa che, kALalabdhinI prAptie AhAranI IchAe prabhu vastImAM Ave che. ahIM zreyAMsakumArajIne rAtrie AvelA svapnathI apUrva vilAsa prApta thayela che ane dAna devAnI bhAvanA pragaTI che. mahalanI aTArIe zAMta vicAraNAmAM beThA che, evAmAM bahArathI keLAhala saMbhaLAya che. prabhunI AsapAsa lekonuM ToLuM jamA thaI gayuM che. sA atyaMta bhakti batAve che, paraMtu prabhune zuM joIe chIe te kaI samajatuM nathI. prabhu tyAMthI AgaLa vadhe che te zreyAMsakumAra prabhunI pAse AvI caDe che ne vaMdana kare che. prabhune jotAM ja zreyAMsakumArane tismaraNa jJAna prApta thAya che ane prabhu sAtheno ATha bhavane saMbaMdha yAda Ave che. mahAvideha kSetramAM prabhune jIve vajanAbha cakravartI hatA ane pite tenA sArathI hatA. A ramaNa thatAM ja bhaktibhAva pragaTe che ane dAnanuM vidhividhAna samajAya che. be hAtha joDI vinati kare che ane pitAne AMgaNe padhArI dAna levAnI bhAvanA batAve che. prabhu zreyAMsano zuddha Azaya joIne tene tyAM padhAre che ane pitAne For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che gujarAtI padyAtmaka dArzanika kRtio. e (lekhakaH-. hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA ema. e.) darzanazAstrono udabhava-ApaNuM A dezamAM parApUrvathI uttama keTinA tatvaciMtakree satyanA sAcA saMzodhana pAchaLa puSkaLa prayAsa karyo che. emane je satyane sAkSAtkAra thayo-satyanAM je mahAmUlya darzana emane thayAM te emaNe saMtane chAje evI vANImAM janatA samakSa rajU karela che. dravya, kSetra, kALa ane bhAvane anulakSIne apAyelI A dezanAe AgaLa upara vyavasthita rIte lipibaddha karAtAM e darzanazAstro rUpe pariNumI. lokagirAmAM Azraya-A zAstronI bhASA pAIya( prAkRta ) ke saMskRta hatI, te jyAre sAmAnya leke sahelAIthI samajI zake evI paristhiti rahI nahi tyAre ene janatAnI bhASAmAM utAravAne ane e dvArA tatvajJAnanAM vividha mananIya kSetrathI janatAne tyAM tAjA AvelA zeraDInA rasanA ghaDAmAMthI prabhune vaherAve che. prabhu pAse kAMI pAtra hatA nahIM. mAtra baMne hAtha bhegA karI mukha AgaLa dhare che ane zreyAMsa zuddha bhAvathI zeraDIno rasa paherAve che. 108 ghaDA vaherAvI prabhune pAraNuM karAve che ane supAtradAnane mahimA gavAya che, devaduMdubhi vAge che, devadevIo bhaktibhAva batAve che ane AjathI ja dAnanI praNAlikA zarU thAya che. temAM paNa supAtra dAnane mahimA ke avarNanIya che te samajAya che. te ja pavitra divasa akSaya tRtIyAno che. akSaya tRtIyA parvanuM vizeSa mAhA te e ja rIte che ke-dAna ApanAra dAyaka ke dAtAra zrI zreyAMsakumArajI uttama pAtra che ane dAnadharmanA prathama dAtA che. dAnanA mAhakane yoga e atyaMta supAtra yoga che ne te yuganA Adi prabhu che. lenAra ane denAra baMnene vega alabhya che. tenI sAthe deya vastune supAtramAM upaga e paNa koI vidhinI ja ghaTanA che. Ama badhA yogonI prApti e akSaya tRtIyAne mahimA che. " akSaya tRtIyA e laikika parva 5NuM che. loko te vakhate keTalAka zubha kAryonI zarU Ata kare che, paraMtu jaina draSTie ArAdhanAne A divasa lenAra parva tarIke ja gaNAya che. puNyavaMta AtmAo AjathI ja varasI tapanI zarUAta kare che ane tapasvIo traNa ke cAra divasanA upavAsa pachI zeraDIne rasa pIne pAraNuM kare che, sagAsnehIo A parvane sArI rIte ujave che. garIbone bhejana, nirAzritone dAna, jJAna sAhityamAM vRddhi, sAdhu-saMtanA upakaraNumAM vRddhi, cAre tIrthamAM dharmanI vRddhi thAya ema dhanane vApare che. ApaNe e ja IchIe ke akSaya tRtIyA ArAdhana vRddhine pAmo ane jaina dharmane jayajayakAra ho. ( 147 ) . For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 148 zrI jaina dhama prakAza paricita banAvavAno mArga grahaNa karAya. AnA pariNAme siddhAMtAne gujarAtI bhASAmAM padyasvarUpe rajU karatI kRti Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ vaizAkha ApaNune jaina darzananA mAlika Aje maLI Ave che. gujarAtInI utpatti--A dArzanika kRtinI racanA gujarAtI bhASAnA udgamakALathI te| AgaLanI hAI ja na zake. Aje lagabhaga AThese varSa thayAM gujarAtI bhASA udbhavI che. enA udgama-kALa te kalikALa-sarvajJa hemacandrasUrinI uttarAvasthAnA samaya che. atyAra sudhImAM je gujarAtI padyAtmaka sAhitya upalabdha thayuM che e sAmAM zAlibhadrasUrie vi. saM. 1241 mAM racelA bharatezvara-bAhubali rAsa sauthI mekhare che. dArzanika sAhitya--mahAnubhAvAnAM uttama caritrAne AlekhatI padhAtmaka kRtio jeTalA pramANamAM jovAya che tenAthI aDadhA pramANamAM paNa dAnika svataMtra ke anuvAdAtmaka kRti hajI sudhI te| maLI AvI nathI. jeTalI kRtie maLe che e tamAma mArA evAmAM ja AvI nathI teA e sarvenA paricayanI te vAta ja zI karavI? tema chatAM te dizAmAM `zAdhana karavA jevu che ema lAgavAthI huM A lekha lakhavA lalacAyA chuM. AzA che ke ahIM huM je kRti gaNAvu' temAM khAsa umeravA lAyaka je kRtio rahI jAya te sUcavavA vizeSane kRpA karaze. nyAyAcAyanA phALA--jaina graMthakArAmAM nyAyAcAya* ' yazovijayaNa aneka rIte aprasthAna bhogave che. emaNe svaparasamayanA sAhiyanu AkarDa pAna karI je amUlya kRti bhinna bhinna bhASAmAM sarjI che te vaDe jaina sAhitya khUba ja dIpe che. durbhAgya eTalu ja che kre-emanI A tamAma racanAone sAcavI rAkhavA jeTaluM paNa kArya thai zakayu nahi. emanI nathya nyAyAdithI pariSkRta kRtie vAMcatAM vicAratAM ema lAge che ke-nyAyate aMgenuM samagra sAhitya emaNe eka yA bIjA svarUpe pAtAnI kRtidvArA ApaNane pIrasyuM che. emane upaniSada, gItA vagerenA bodha asAdhAraNa hatA. emAMnI rAyaka, preraka ane subheAdhaka sAmagrI emaNe peAtAnI kRtiomAM maneArama rIte vaNI lIdhI che. AvA eka prakRSTa abhyAsIne hAthe dravya-guNa-paryAyanA rAsa racAyA che. rAsa eTale ?--sAmAnya rIte ' rAsa ' zabdathI kAi kathA, vArtA ke caritranA nAyakanA yazAgAnane lagatI rasika padyAtmaka kRti evA arca karAya che ane samajAya che, paraMtu ahIM te| A 'rAsa ' zabda samaya gharacanA ' evA arthamAM vaparAyai che. kissA, kahAnI ane vArtAnI eTale ke kathAnuMyeAganI vizeSataH ruci dharAvanArane A dravyAnuyeAgane lagatI kRtimAM Anada ochA Ave, paraMtu dravyAnuyAganuM mahattva samajanAra ane 1 gujarAtI padyAtmaka sAhityanI AchI rUparekhA je, sA. sa. i. nI 657, 709, 718, 766-785, 895-911, 275-985 ane 96-998 e kramAMkavALI kaMDikAo pUrI pADe che. 2 dA. ta. adhyAtmasAramAM gItAnAM keTalAka padho gUMthI levAmAM AvyAM che. For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 7 me ] : gujarAtI padyAtmaka dArzanika kRtio 149 enA abhyAsa mATe abhiruci rAkhanAra te A dravya-guNa-paryAya-rAsa vAMcI-vicArI khUba ja AnaMda meLave tema che. A koNa sAmAnya kRti nathI. enI pAchaLa thatamukhI pratibhA che. AnuM mUlya barAbara samajAyAthI te gujarAtI kRtine aMge je vivaraNa-bAlabadha gujarAtImAM yazavijaya gaNie racela che, tenA amuka bhAgane upayoga karI vinItasAgaranA ziSya bhojasAgare dvavyAnugatarkaNa nAmane maMtha saMskRtamAM ro ane ene saM. svapajJa vRttithI vibhUSita karyo. A saMskRta graMtha 15 adhyAyamAM dravya, guNa ane paryAyanuM svarUpa rajU kare che. vizeSamAM emAM pramANa ane nayanuM nirUpaNa che ane e Agamo ane sammaipayaraNa jevAnA AdhAre jAyeluM che. A graMtha hindI anuvAda sahita " paramazrata prabhAvaka maMDaLa" taraphathI vIra saMvata 2432 mAM chapAye che. vi. saM. 1785 thI 1809nA gALAmAM A graMtha racAya che. dravya-guNa-paryAyano rAsa vi. saM. 1711mAM racAya che. enA uparane bAlAvabodhaTao "phe binaraM nA" thI zarU thAya che. A jotAM e paNa jaNAya che. A rAsane Adima bhAga temaja aMtima bhAga jaina gUrjarakavie (bhA. 2, pR. 28-0 ) mAM apAyela che. prakaraNa ratnAkara (bhA. 1, pR. 337-42 )mAM uparyukta rAsa chapAya che. gurjara sAhitya saMgraha(bhA. 2)mAM A rAsa uparyukta rabA temaja rAsanA chUTA bola sahita pAme che te prazaMsApAtra prayAsa che tema chatAM pAlaNapuranA bhaMDAramAM vi. saM. 1711 mAM lakhAyelI ane koI koI sthaLe kartAnA hastAkSaramAM lakhANavALI hAthapiothI che te Ane AdhAre A rAsa 54 bAlAvabodha sahita viziSTa Tipazudi sahita prakAzita thavo ghaTe. dravyAnuyoganA athane te A khAsa upayogI thaze. ' avavicAra stavana-satyavijayanA ziSya vRddhivijaye vi. saM. 171ramAM A stavana rahyuM che. emAM nava DhAla che. " e prakaraNAdi vicAragarbhita zrI stavanasaMmata "mAM zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara taraphathI i. sa. 1914mAM chapAyuM che.' jIvavicA2 bhASA-pardhacandra' gachanA harSacandranA gurubhAI nihAlacaMdra A kRti " makasadAbAda'mAM vi. saM. 1806mAM racI che. emAM 186 kaDI che. A kRtinuM nAma vicAratAM emAM jIvana bheda-prabhedanI hakIkata haze ema lAge che. je ema ja heya te e eka rote eroleji "( ontology )nI kRti gaNAya. - pudagala-gItA-cidAnaMda A kRtidvArA pudgala saMbaMdhI eka jANe nibaMdha na lakhyo hoya tevI A kRti che. A sajana-samitra( pR. 505-513)mAM chapAI che. AmAM koI koI sthaLe hiMdInI chAMTa che. 1 A enI bIjI AvRtti che. 2 A pahelI AvRttinAM pRSTha che. For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 150 zrI jaina dharma prakAza [ vezAkha navatattva bhASAnA karyAM paNa uparyukta nihAlacandra che. emaNe A kRti vi. saM. 1807mAM ' makasudAbAda 'mAM racI che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ranavatattvavicAra stavana--satyaviSayanA ziSya vRddhivijaye dhA ' mAM vi. sa. 1913mAM A stavana racyuM che. AnA prAraMbhika ane 'tima bhAga je. gU. ke. ( bhA. 2, pR. 151-152 )mAM noMdhAyelA che. navatattvanuM stavana--jIvAdi navatattvanuM svarUpa paryApta vagere bAbata sahita AmAM apAyelu che. AnI racanA duhA ane cApArkamAM che. maNivijayanA vi. sa. 1766mAM ' pATaNa 'mAM A stavana racyuM che. e upayu kta samahU 'mAM chapAvAyuM che. ziSya bhAgyavijaye * " prakaraNAdi navatattva stavana--DuMgaravijayanA ziSya vivekavijaye 18 DhAlamAM A stavana vi. saM. 1872mAM ' dama 'mAM racyuM che. zarUAtanA cAra 'duhA ' ane kalasa ' pUrA bhAga jai. gu. ka.( bhA. 3, kha. 1, pR. 285-286 )mAM apAyelA che. cAvIsa daMDakanu stavana--nAma, lezmA ItyAdi 29 dvAra cAvIsa daMDakane age A stavanamAM cha DhAlamAM vicArAyAM che. AnA karyAM uttamavijayanA ziSya padmavijaya che. emaNe A stavana mahAvIrasvAmInI stutirUpe rayuM che. A upayu kta " prakaraNAdi saMgraha ' mAM prakAzita thayelu che. cAvIsa daMDakanu stavana-pArzvanAthanI stutirUpe A stavana vijayaharSanA ziSya dhamacaMdre ' jesalamera ' mAM vi. sa. 1729 mAM divALIne divase racyuM che. AmAM gatimAtanuM svarUpa AlekhAyuM che. A stavana paNa upayukta " prakaraNAdi saMgraha ' mAM chapAvAyuM che. caturda zaguNasthAna stavana--zAMtinAthano stutirUpe mithyAtva, sAsvAdana ityAdi cauda guNasthAnanuM svarUpa AThe DhAlamAM * vidhi ' pakSanA kIrtiratnasUrinA ziSya saubhAgyaratnasUrie vaNu nyu che. A pazu upayu kta " prakaraNAdi saMgraha " mAM prasiddha karAyuM che. ' guNasthAvicAra stavana-' bAhuDameru ' nA maDanarUpa sumatinAthanI stutidrArA vAcaka vijayahunA sAnnidhye muni dhamasiMhai vi. sa. 1729 mAM A rastavana racyuM che. emAM cha DhAla che ane aMte kaLaza che. e upayukta 'prakaraNAdi saMgraha'mAM chapAvAyu che. guNaThANAvicAra khatrIsI--A sakalavijayanA ziSyanA ziSya mAnavijaye 1 jue jaina gura vie (bhA. 3, khaMDa 2, pR. 1099 ). 2 ejana pU. 1200. 3 " dIpe!tsavI parvanuM rahasya '' e viSayane aMge vaDedarA ' reDiyA ' sTezanethI me vArtAlApa gaI divALIe rajU karyAM hatA. e ahIMnA sAptAhika nAme tathA gujarAtadarpaNuM "nA tA. 19-10-11 nA aMkamAM prasiddha thayA che. " gujarAtamitra For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 7 me ]. gujarAtI paghAtmaka dArzanika kRtio. 151 vi. saM. 1734mAM traNa hAlamAM racI che ane e uparyukta "prakaraNAdi saMgraha "mAM chapAvAI che.. ATha yogadaSTinI sakjhAya-mitrA, tArA ItyAdi ATha daSTinuM vistRta varNana nyAyAcArya' yazovijayagaNie karyuM che. A sajajhAya "gujara sAhityasaMgraha " (bhA. 1) mAM temaja anyatra chapAyelI che. karmaprakRtinI sajhAya-karmanI 158 prakRti be DhAlamAM maNivijaye varNavI che. emAM kapUravijayanuM nAma che. e A kartAnA guru hoya ema lAge che. A sajajhAya uparyukta " prakaraNAdi saMgraha " mAM prakAzita thayelI che. cAra dhyAnanI sajhAya-Ad, raudra, dharma ane zukala e cAra dhyAnanuM svarUpa nava DhAlamAM bhAvavijaye vi. saM. 1696 mAM " khaMbha' nagaramAM varNavyuM che. A sajajhAya paNa upayukta "prakaraNAdi saMgrahamAM chapAvAI che. jJAna, darzana ne cAritrane saMvAda-nAnavAdI prathama potAnuM mahatva darzAve che, tyArabAda samyakatvavAdI pitAne pakSa rajU kare che. aMtamAM kriyAvAdI pitAno mahimA varNave che. Ama ahIM jJAna, darzana ane cAritrane paraspara saMvAda che. AnI racanA ATha hAlamAM saubhAgyasarinA ziSya lamIsarie vi. saM. 1827 mAM karI che. A saMvAda paNa uparyukta "prakaraNadisaMgraha" mAM chapAvAyo che. vizeSamAM sajajana sanmitranI . sa. 1917 nI prathama AvRtti(pR. 317-322)mAM 5Na A saMvAda che. ahIM kartA tarIke lakSmIsurine badale "vijayalakSmI ri' evuM nAma saMpAdake rajU karyuM che. nizcaya-vyavahAra-garbhita zAMtijina stavana-nizcaya-naya-vAdI pitAnuM maMtavya rajU kare che tyArabAda vyavahAra-naya-vAdI paNa tema kare che. A baMnenA ekAMtika kathanamAM bhUla batAvI bene anekAMta draSTie samanvaya sAdhavAnuM kArya zAMtinAthanI stutirUpe nyAyAcArya' yazovijayagaNie cha hAlamAM karyuM che. AnI racanA " yuga-bhuvana-saMyamamAna" varSamAM eTale ke vi. saM. 1734mAM ke 1732mAM karAI che. A stavana gUjara sAhitya saMgraha "(bhA. 1)mAM chapAyeluM che. nizcaya vyavahAragarbhita sImaMdharasvAmI-stavana-2sImaMdharasvAmIne vijJaptirUpe racAeluM A stavana nizcaya-naya ane vyavahAranayanuM svarUpe varNave che. A stavana nyAyAcArya" yazavijayagaNie cAra hAlamAM racyuM che. ane e paNa uparyukta " gUjara sAhitya saMgraha "( bhA. 1)mAM prakAzita thaeluM che. 1 A sajajhAyanI eka hAthapathI vi. saM. 1736 mAM lakhAyelI che. 2 emane aMgenA sAhitya mATe juo sImaMdharasvAmI-zobhA-taraMgano mAro "paricaya " (pR. 64-68). For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15ra rana dharma prakAza. ( vizAkha naya rahasyagarbhita sevAse gAthAnuM stavana-A stavana paNa sImaMdharasvAmIne vinasirUpe che. enA kartA paNa "nyAyAcArya' thaze vijayagaNi che, emAM agiyAra DhAla che. enA viSaya anukrame nIce mujaba che - zuddha dezanAnuM svarUpa, AtmasvarUpano paricaya, ramAtma-tattavano vicAra, zrata nayane vicAra, vyavahAranI siddhi, muktino mAga, dravya-bhAva-tava, jinapUjAthI nirjarA ane sAcI bhakita yAne prabhu pratye prema. naya vicAra yAne sAta nayane rAsa-dArzanika viSayane aMge rAsa racavAnI pahela nyAyAcArya' yazovijayagaNie karI che, e arasAmAM mAnavijaye nagamAdi sAta navene aMge rAsa rame che. nayacakarAsa-vi. saM. 1726 mAM hemarAje A rAsa rame che. samakatanA SasthAna svarUpanI copAI ane samyakatva-catupadI paNa kahe che. emAM samyaktvanAM cha sthAnanuM nirUpaNa che. enI racanA nyAyAcArya yazavijaya. gaNine hAthe " idalapura' nA comAsA daramyAna vi. saM. 1733 mAM thaI che. AnA upara To che. A mULa kRtinA Adima ane aMtima bhAga che, gU ka. (bhA. 2, pR. 34-35) mAM che. samagra kRti jaina kathAnake( bhA. 1, pR. 282-319)mAM chapAI che. A kRti gurjara sAhitya saMgraha(bhA. 1, 5. 554-571)mAM paNa prakAzita thayelI che. emAM aMtamAM saMskRtamAM lakhAyuM che. A copAImAM AtmAnuM aritatva siddha karAyuM che ane "baiddha ' matane mAnya kSaNikavAdanuM nisana karAyuM che. jhava kartA temaja bhakatA che. A vAtanuM ahIM pratipAdana che. anirvANuvAda ane niyativAdanuM ahIM khaMDana karAyuM che. - sabhyatvavicAragarbhita mahAvIra jina stavana-uttamasAgaranA ziSya nyAyasAgare A ratavana cha hAlamAM vi. saM. 1766mAM racyuM che ane e " zrI kAdi na prAcIna stavanAdi saMpraha"mAM pR. 49-59mAM chapAyuM che. AmAM samyaphatanA be, tray, pAMca ane dasa prakAronuM nirUpaNa che. tyArabAda yathApravRttikaraNa vagerene vicAra karAya che, vipAkodaya ane pradezeAdaya saMbaMdhI keTalIka bAbata rajU karAI che. saMyamazreNinuM stavana-5. uttamavijaye A stavana suratamAM vi. saM. 1999 mAM cAra DhAlamAM racyuM che ane e upayukta " zrI daMDakAdi saMgraha "mAM chapAyuM che. adhyAtma-kaTapadruma-copAI-"sahasAvadhAnI' munisuMdarasUrikRta adhyAtmakalpadramanA anuvAdarUpe A cepAI raMgavilAse vi. saM. 1777 mAM racI che. 1 A saMgrahanA prakAzaka mAstara umedacaMda rAyacaMda che ane emaNe A saMgraha che. sa. 1920 mAM chapAmyuM che. For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cheprakIrNa mulAkAta. atre birAjatA, prasiddha vaktA munimahArAjazrI bhuvanavijayajI mahArAja, munirAja zrI kamudavijayajI mahArAja tathA munirAja zrI bhAskaravijayajI mahArAja caitra zadi pAMcama ravivAranA roja savAranA ApaNI sabhAnI mulAkAte padhAryA hatA, je samaye sabhAnI kAryavAhInuM digdarzana karyuM hatuM. vizALa lAIbrerI, pustaka prakAzana vigere vibhAge joI saMtoSa pradarzita karyo hato. sabhAnA baMne onararI sekreTarI zrI amaracaMda kuMvarajI zAha temaja zrI dIpacaMda jIvaNalAla zAhe pUjya munirAjazrIne sabhAnA kAryane khyAla Apyo hato. pU. munirAjazrI caitra vada 11 nA atrathI vihAra karI gayA che ane cAturmA sAthe atre punaH padhAraze. abhinaMdana. ApaNI samAjanA prakhara kAryakara, mUka sevaka, zrI jene "vetAMbara konpharaMsanA majabUta himAyatI ane bhAratIya jaina svayaMsevaka pariSadanA prANabhUta dhyAnamAlA-vi. saM. 1766 mAM nemidAsa zrAvake A kRti cI che. e joyA vinA enA viSaya viSe khAsa zuM kahI zakAya? jJAnavilAsatattvasAre dvAra, dhyAnavilAsa, pravacanasAra rAsa, samyakatva rAsa, siddhAMtasAra rAsa ItyAdi kRtio paNa dArzanika kSetrane ochevatte aMze sparze che, paNa e viSe viziSTa vicAra karavA jevI atyAre anukULatA nathI. - tAravaNuM-vidyAvAridhi umAsvAtie je dArzanika viSayanA saMkSipta paraMtu sacoTa nirUpaNa rUpe taravArtha sUtra jevI anupama kRti racI che e viSaye paikI ghaNAkharA padhamAM gUrjara girAmAM gUMthAyA che. pratyakSAdi pramANe, nAmAdi nikSepa, saptabhaMgI, matijJAnAdi pAMca jJAnanI vistRta carcA ItyAdi bAbatone aMge koI svataMtra seMdhapAtra kRti che ke kema tenI tapAsa karavI bAkI rahe che. sataramA saikAnA uttarArdhathI gujarAtImAM padyamAM dArzanika kRtio racavAnI vRtti prabaLapaNe jAgI hoya ema lAge che. e pUrve A dizAmAM koI viziSTa prayAsa thayo che kharo? game tema paNa sattaramA saikAnA uttarArdhathI, gurjara padhAtmaka dArzanika kRtionI racanArUpI nadImAM je bharatI AvI te ogaNIsamAnA aMtamAM UtarI jAya che. e pachInA samayamAM te eTa cokkasa AvI hoya ema lAge che. For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 154 zrI rena dharma prakAra [ vaizAkha zrI mehanalAla dIpacaMda cokasI, rASTrIya koMgresa taraphathI muMbaI myunisipala kora parezanamAM sabhya tarIke cUMTAI AvyA che, je ApaNA samAja mATe zairavane viSaya che. zrIyuta mohanalAlabhAI A rIte samAjanI sevA uparAMta rAjakIya kSetramAM praveza kare che. teozrI sAdAI, sevA ane namratAmAM mAnanArA hoI ApaNA samAjanI ghaNI saMsthAo sAthe saMlagna hovA chatAM svaprazaMsAthI dUra ja rahe che. zrI jaina dharma prakAzamAM AvatAM teozrInA mananIya ane sAthosAtha bodhaka kathAlekhothI vAcakavarga suparicita che. teozrI dIrdhAyuSI banI, svArpaNanI bhAvanAne vadhu ne vadhu vikasAve tema IcchI, teozrIne temanA navA rAjakIya sa ba - 1 .2.? kSetramAM vizeSa saphaLatA prApta thAya tema ( 4 prAthae chIe. abhinaMdana-patra-samarpaNa samAraMbha. udAradila, jANItA udyogapati ane pratibhAvaMta puruSa zrIyuta bhegIlAlabhAI maganalAla zeTha rAjasabhAmAM niyukta thatAM temane zrI jaina ve. mUrtipUrjaka saMghabhAvanagara taraphathI caitra zudi pAMcama ravivAranA baporanA, zrIyuta baLavaMtarAya gopALajI mahetAnA pramukhasthAne, abhinaMdanane meLAvaDo zrI samavasaraNanA vaDAmAM yojavAmAM Avyo hato, je samaye saMghanA pratiSThita gRhastha, AmaMtrita sajajane vigerenI lagabhaga pAMceka hajAranI hAjarI hatI. A prasaMge doDhaso jeTalA zubhecchAnA saMdezAo AvyA hatA zrI juThAbhAI sAkaracaMda vorA, zrI gulAbacaMda lallubhAI, zrI harajIvanadAsa kAlidAsa, zrI jIvarAjabhAI odhavajI dozI, zrI amRtalAla kAlidAsa zeTha, De. bAvIzI, munizrI kalyANacaMdrajI, zeThazrI bhegIlAlabhAI ane zrI baLavaMtarAya ge. mahetAnA prasaMgocita vakta thayA hatA. A samaye bhAvanagaranI dareka jaina saMsthAo temaja bahAra gAmanA AvelA pratinidhioe zrI bhegIlAlabhAIne puchapahAra paherAvyA hatA, - zrI bhogIlAlabhAIne rUpAnA suMdara kAskeTamAM "abhinaMdana-patra" arpaNa karavAmAM AvyuM hatuM. prAMte zrI bhogIlAlabhAIe potAnA pratye darzAvavAmAM Avela A anupama mAna mATe potAnA mitro, zubhecachake vigereno AbhAra mAnyo hate. For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khAsa vAMcavA lAyaka pustaka 1 AnaMdaghana covIzI-sAthe 1-12-0 31 yugAdi dezanA 2 upamiti pIThabaMdha-bhASAMtara 0-12 0 32 bhuvanabhAnu kevaLI caritra 08-0 3 AcArapradIpa 1-4-0 33 prAkRta vyAkaraNa 4 AgamasAroddhAra 0-12-0 34 dravyaguNaparyAne rAsa 1-8-0 5 vIzasthAnaka tapavidhi 1-8-0 35 vividha puSpavATikA 6 kaccha giranAranI yAtrA '-8-0 36 snAtra kaLazAdi pUjA 2-0-0 7 kaliMganuM yuddha 1-0-0 37 prabhAvika puru bhAga 3 je 3-8-0 8 dhanAzAlibhadrane rAsa 1-8-0 38 devavaMdanamALA 2-4-0 9 nayapradIpa nayacakra 1-0-0 39 jJAnasAra ( bhagavAnadAsa), 2-0-0 10 bheja prabaMdha bhASAMtara 1-8-0 40 samyavasvarUpa 12.0 11 zaMkhezvara pArzvanAtha 1-8-0 41 samakitakaumudI 12 hitazikSAnA rAsanuM rahasya 1-8-0 42 vizvamukhamaMDana 1-0-0 13 tAtvika lekhasaMgraha 2-0-0 43 vihAravarNana 14 kaEravijayajI lekhasaMgraha 44 priyaMkara nRpa kathA 1-8-0 bhA. 8 1-1-0 45 paTTAvalI samuccaya 15 , ka bhA 9 1-8-0 46 paMcapratikramaNa (pa) 16 dAnadhama, paMcAcAra 1-0-0 47 dharmaparIkSA 17 zrAddhadinakRtya 0-12-0 48 jinazataka *0-12-0 18 hemacaMdrAcArya caritra 12-0 49 jIvanaprabhA 19 yuropanAM saMsmaraNe 50 kAvyakala (motika) 1-8-0 20 etihAsika pUrvajonI 51 AdinAtha caritra (sa. vAM) 1-8-0 gAravagAthA 2-0-0 para aSTakamakaraNa (haribhadrasUri) 1000 21 vidhiyukta paMca pratikramaNa 2-0-0 53 navasmaraNa (zAstrI) 0-4-0 22 paMca pratikramaNa sUtra mULa 1-4-0 54 sImaMdharabhAtaraMga 23 be pratikramaNa sUtra arthavALuM 11-0 55 vAsvAmI AkhyAna 0-60 pada vairAgyazataka-savivecana 1-4-0 24 navamaraNa (gujarAtI) 0-12-0 25 jainAnA mahAna ratna 1-4-0 57 svAdhyAya nAvali 1-4-0 26 jaina etihAsika rAsamALA 1-0-0 - 58 iMduddata 27 tapagacchIya paMca , 59 nihavavAda 3-0-0 60 akhAtrIjane mahimAM 0-12-0 pratikramaNa sUtra 1-0-0 28 devavinoda - 1 nityasvAdhyAyasaMdeha 3-0-0 29 siddhAMta muktAvalI 1-0-0 62 parvatithi stavanAdi samuccaya 3-0-0 30 guNasthAnakramAroha 0-120 63 vividha pUjA saMgraha For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svAdhyAya ratnAvali zrI bharaphesaranI sajhAyamAM AvatAM mahAna puruSonA jIvanane saMkSipta rIte chatAM rocaka bhASAmAM vaNI letI ane sAthosAtha te dareka mahApuruSanA jIvanane varNavatI sajajhAya yukta A graMtha anokhI ja bhAta pADe che. abhyAsa temaja sAmAyikamAM vAMcana baMne mATe A graMtha uogI che. chatAM mUlya mAtra rUA1-4-0 pisTeja alaga. zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagaradevavaMdanamALA (vidhi sahita A pustakamAM dIvALI, jJAnapaMcamI, mAna ekAdazI, caitrI punama, cAmAsI, agiyAra gaNadhara vigerenA judAM judAM kartAnA devavaMdane ApavAmAM AvyA che. stutio, caityavaMdana, stavano vidhi sahita ApavAmAM Avela hovAthI A pustaka atyaMta upayogI thaI paDela che. pAkuM bAIDIMga ane aDhIso lagabhaga pRSTha hovA chatAM mUlya rUA. 2-4-0 lakha-zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara. zrI pArzvanAtha paMcakalyANa pUjA. '[ navI AvRtti-artha sAthe. ] sabhA taraphathI uparokata pUjA bahAra paDela te ghaNA samayathI zIlakamAM na hovAthI tenI A sudharelI navI AvRtti bahAra pADavAmAM AvI che. pUjAne artha sva zrI kuMvarajIbhAIne lakhela hovAthI samajavAmAM ghaNI ja saralatA rahe che kiMmata pAMca AnA posTeja alaga. lakho, zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara zrI AnaMdaghanajI-covIzI [artha, bhAvArtha ane vivecana sahita ] jenI ghaNuM ja samayathI mAMga hatI te zrI AnaMdadhanajI vIzI artha tathA vistAsAthe sAthe hAlamAM ja chapAvIne bahAra pADavAmAM AvI che. zrI AnaMdaghanajInA rahasyamaya bhAvArthane samajavA mATe temaja AdhyAtmika vikAsa sAdhavA mATe A evIthI mumukSujanone atyaMta upagI che. pAkuM kapaDAnuM bAIDIMma chatAM pracArArthe mUlya mAtra rUA. 1-12-0 piosTeja alaga. svAdhyAya karavA jevuM pustaka che. khedakAraka svargavAsa. bhAvanagaranivAsI zAha, kulacaMda gopALajI caitra vada 5 ne maMgaLavAranA roja 55 varSanI umare svargavAsI thayA che. sadagata dhana, milanasAra prakRtivALA ane zAMta svabhAvI hatA. kiyAruci hovA sAthe dharmane sAro bodha dharAvatA hatA. ApaNI sabhAnA ghaNA varSothI lAIpha merabara hatA. temanA svargavAsathI sabhAne lAyaka sabhAsadano khoTa paDI che. amo svargasthanA AtmAnI zAMti IcchIe chIe. mudraka: zAha gulAbacaMda lalubhAI-zrI mahAdaya prinTiMga presa, dANApITha-bhAvanagara. For Private And Personal Use Only