Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૩૮
શ્રી જૈન ધમ પ્રકાશ.
( વૈશાખ જાય તે। દુઃખની અને ઉદાસીનતાની માત્રા એકદમ ઓછી થઇ સાચા માર્ગ સૂઝી આવે. સંત મહાત્માઓ ઉપર સટા કર્યાં ઓછા આવે છે! પણ એવે વખતે તેઓ પેાતાનું સમતાલપણુ જરાએ નહીં ગુમાવતાં આનંદી વૃત્તિ ધારણ કરે છે અને એમ કરી દુ:ખતે આવેશ નષ્ટ કરી નાંખે છે. કાષ્ઠ એક મનુષ્ય “ત્રુભાવ ધારણ કરી આપણા ઉપર હુમલે કરવા આવતા હોય ત્યારે ગભરાઇ જઇ આમતેમ દેડવા માંડીએ અગર રડતા રહીએ તે સામા માણસનું જોર વધતું જાય છે. જાણે આપણે તેને ઉત્તેજન જ આપતા હોઇએ છીએ પણ એને પ્રસંગે આપણે સરળતા, નમ્રતા અને અડગપણું ધારણ કરીએ તેા સામાનુ બળ તરતજ ઓછું થઇ જાય છે. અળ કેવી રીતે વાપરવુ' એની પણ એને સમજ પડતી નથી. સત્યાગ્રહના આંદેાલન વખતે તેને પુરેપૂરા અનુભવ આપણને થયેા છે.
ક્રોધ આવે છે ત્યારે પ્રથમ આનંદ નષ્ટ થઇ જાય છે, આખુ શરીર ધ્રુજવા મડે છે, મુખ લાલચેાળ થઇ જાય છે, શ્વાસ વેગવાન બને છે, નસે ઝુલાઇ જાય છે, પરિણામને વિચાર કર્યા વગર માણુસ યહ્રાદ્ના ખેલવા માંડે છે. કદાચિત પેાતાનુ' સમતોલપણુ' ગુમાવી તે મારામારીમાં ઉતરી પડે અગર પટકાઇ પડે છે. શરીરમાં દાહ વગેરે વિકારા ઉત્પન્ન થતાં કાઇ જાતના રોગોનું બીજારે પણ થઇ જાય છે. એવા પ્રસગે ક્રોધને આવેગ દબાવવામાં આવે અને વિચાર કરવા માટે જરા થાલી જવામાં આવે તે આગળના ધ]ા પરિણામે અટકાવી શકાય. એટલા માટે જ હમેશ આનદીત્તિ રાખવામાં આવે તે આવા કુટુ પ્રસ'ગાથી આપણે બચી શકીએ; માટે જ ક્રોધને પ્રસંગ ઉપસ્થિત થવાની સભાવના જણાતા આપણે આનદીત્તિને આવાહન કરીએ; કુશલ માજીસ ક્રોધના વિષયને વિક્રમાં ફેરવી નાંખે છે. અને જ્યાં બાયબાય થવાનો સંભવ હાય છે ત્યાં હાસ્યના ફુવારા
ઊડવા માંડે છે.
ધર્મ સાધનામાં આનંદી વૃત્તિ ધણું મોટું કાર્ય સાધી શકે છે, હું દીન હીન પામર પ્રાણી છું. મારાથી કાંઇ થવાનું નથી. હું જમીનને ભારભૂત છું. હું નિર્ભાગ્ય છું. મારી પાસે દ્રવ્ય નથી. જ્ઞાન નથી. મને આવડત નથી. મારાથી કાંઇ થઇ શકે તેમ નથી, આવા ઉદાસીન વિચાર। રાખનારા મનુષ્ય પોતાની અનત શકિતથી તદ્દન અજ્ઞાન હૈાય છે. આવે મનુષ્ય હમેશ ઉદાસ, હતાશ અને ડરપોક થઇ બેસી રહે છે. તે ચહેરા ફીક્કો પડી જાય છે અને અપચન જેવા રાગે એના શરીરમાં ઘર કરી બેસે છેં. પરિણામે એના હાથે ધનું તેા શું પણુ પાતાની ઉદરપૂત્તિનું કાર્ય પણુ થઇ શકતું નથી. અને ધીમે ધીમે એ જગત માટે તા શું પણુ પેતાને માટે પણ નિરુપયોગી થઈ પડે છે. ખીજાએ જયારે આનંદથી ચર્ચા કરતા હોય અગર શાસ્ત્રવિનાદ કરતા ડ્રાય ત્યારે પેલા માણસ એકાંતમાં નિસાસા મૂકતા હ્રાય છે. એને કાઇ ત, અનુષ્ઠાન કે ધર્મક્રિયામાં પણ આનંદ આવત નથી. બીજાઓને સહકાર આપી આનંદમાં સહભાગી થવાને બદલે તે બીજાને ભારભૂત નિવડી કંટાળા આપનારા થઈ જાય છે. એની સાથે ખેલવાની પણ ક્રાપ્તને ચ્છિા થતી નથી; માટે જ આપણે આનંદી વૃત્તિ કેળવવાની અત્યંત જરૂર છે,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533813 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1952 Pustak 068 Ank 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1952 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 11 MB |