Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૭ મે ].
ગુજરાતી પઘાત્મક દાર્શનિક કૃતિઓ.
૧૫૧
વિ. સં. ૧૭૩૪માં ત્રણ હાલમાં રચી છે અને એ ઉપર્યુક્ત “પ્રકરણાદિ સંગ્રહ ”માં છપાવાઈ છે..
આઠ યોગદષ્ટિની સક્ઝાય-મિત્રા, તારા ઈત્યાદિ આઠ દષ્ટિનું વિસ્તૃત વર્ણન ન્યાયાચાર્ય' યશોવિજયગણિએ કર્યું છે. આ સજઝાય “ગુજર સાહિત્યસંગ્રહ ” (ભા. ૧) માં તેમજ અન્યત્ર છપાયેલી છે.
કર્મપ્રકૃતિની સઝાય–કર્મની ૧૫૮ પ્રકૃતિ બે ઢાલમાં મણિવિજયે વર્ણવી છે. એમાં કપૂરવિજયનું નામ છે. એ આ કર્તાના ગુરુ હોય એમ લાગે છે. આ સજઝાય ઉપર્યુક્ત “ પ્રકરણાદિ સંગ્રહ ” માં પ્રકાશિત થયેલી છે.
ચાર ધ્યાનની સઝાય–આd, રૌદ્ર, ધર્મ અને શુકલ એ ચાર ધ્યાનનું સ્વરૂપ નવ ઢાલમાં ભાવવિજયે વિ. સં. ૧૬૯૬ માં “ ખંભ' નગરમાં વર્ણવ્યું છે. આ સજઝાય પણ ઉપયુક્ત “પ્રકરણાદિ સંગ્રહમાં છપાવાઈ છે.
જ્ઞાન, દર્શન ને ચારિત્રને સંવાદ–નાનવાદી પ્રથમ પોતાનું મહત્વ દર્શાવે છે, ત્યારબાદ સમ્યકત્વવાદી પિતાને પક્ષ રજૂ કરે છે. અંતમાં ક્રિયાવાદી પિતાનો મહિમા વર્ણવે છે. આમ અહીં જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રને પરસ્પર સંવાદ છે. આની રચના આઠ હાલમાં સૌભાગ્યસરિના શિષ્ય લમીસરિએ વિ. સં. ૧૮૨૭ માં કરી છે. આ સંવાદ પણ ઉપર્યુક્ત “પ્રકરણદિસંગ્રહ” માં છપાવાયો છે. વિશેષમાં સજજન સન્મિત્રની . સ. ૧૯૧૭ ની પ્રથમ આવૃત્તિ(પૃ. ૩૧૭-૩૨૨)માં ૫ણ આ સંવાદ છે. અહીં કર્તા તરીકે લક્ષ્મીસુરિને બદલે “વિજયલક્ષ્મી રિ' એવું નામ સંપાદકે રજૂ કર્યું છે.
નિશ્ચય-વ્યવહાર-ગર્ભિત શાંતિજિન સ્તવન-નિશ્ચય-નય-વાદી પિતાનું મંતવ્ય રજૂ કરે છે ત્યારબાદ વ્યવહાર-નય–વાદી પણ તેમ કરે છે. આ બંનેના એકાંતિક કથનમાં ભૂલ બતાવી બેને અનેકાંત દ્રષ્ટિએ સમન્વય સાધવાનું કાર્ય શાંતિનાથની સ્તુતિરૂપે
ન્યાયાચાર્ય' યશોવિજયગણિએ છ હાલમાં કર્યું છે. આની રચના “ યુગ-ભુવન–સંયમમાન” વર્ષમાં એટલે કે વિ. સં. ૧૭૩૪માં કે ૧૭૩૨માં કરાઈ છે. આ સ્તવન ગૂજર સાહિત્ય સંગ્રહ "(ભા. ૧)માં છપાયેલું છે.
નિશ્ચય વ્યવહારગર્ભિત સીમંધરસ્વામી-સ્તવન–૨સીમંધરસ્વામીને વિજ્ઞપ્તિરૂપે રચાએલું આ સ્તવન નિશ્ચય-નય અને વ્યવહારનયનું સ્વરૂપે વર્ણવે છે. આ સ્તવન
ન્યાયાચાર્ય” યશવિજયગણિએ ચાર હાલમાં રચ્યું છે. અને એ પણ ઉપર્યુક્ત “ ગૂજર સાહિત્ય સંગ્રહ "( ભા. ૧)માં પ્રકાશિત થએલું છે.
૧ આ સજઝાયની એક હાથપથી વિ. સં. ૧૭૩૬ માં લખાયેલી છે.
૨ એમને અંગેના સાહિત્ય માટે જુઓ સીમંધરસ્વામી-શોભા-તરંગનો મારો “પરિચય ” (પૃ. ૬૪-૬૮).
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 533813 |
| Book Title | Jain Dharm Prakash 1952 Pustak 068 Ank 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | 1952 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Jain Dharm Prakash, & India |
| File Size | 11 MB |