Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ tesses gharanI lakSmI lekhaka : suzIla - pra kA za kue, zrI jaina dha meM pra sA 2 ka sa bhA bhAvanagara
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ asa bahena seMghI giradhara lagnasmAraka lekhamALA, maNake 10 me. kama -- gharanI lakSmI le khAka A zrIyut bhImajIbhAI harajIvana ( suzIla) :: chapAvI prasiddha karanAra jAga - zrI jainadharma prasAraka sabhA. bhAva na ga 2 vIra saMvata 2461] : : [ vikrama saMvata 1991 - - - -- -- --- ---- --nAnA nAnA nAnA AnaMda prinTIMga presa-bhAvanagara.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 26 30 37 Y 47 anukramaNikA. 1 strI keLavaNIne uddeza..... 2 saudarya. 3 lajajA. 4 vinaya. ... 5 gaMbhIratA. ... 6 saralatA. 7 AtmasaMtiSa.... 8 parizrama. ... 9 sneha. 10 dharmakaraNa. ... 11 satItva. 12 strI jIvananA keTalAka doSo. 13 ALasa. 14 vilAsitA. . *** 15 svecchAcAra. .. 16 avyavasthA. , 17 vAMdhA-vacakA.... 18 kuthalI-niMdA.... 19 khoTA kharaca.... ... 20 sAsu-sasarAnI sevA. ... 21 patibhakti. 22 zAstrIya kathAnaka-cAra prakAranI putravadhUo. 23 aitihAsika kathA-jodhapuranI rANI. 24 koTAnI rAjakumArI. ... ... . 25 vilAsanuM pariNAma. ... ... 26 jagatazeThanA gharanI lakSmI. ... ... 27 kRpaNutA nahI, paNa udAratA. .. 50 54 pa7 61 7ne 77 119
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ >> rastA va nA AjathI lagabhaga be-eka varasa upara, zAMtamUrti-tapasvI sanmitra zrI kapUravijayajI mahArAja sAthe vArtAlApa thatAM emaNe eka strIepayogI pustaka lakhavAnI mane preraNuM karI. strIo ane purUSonAM AjanA navA yugamAM, jIvanaraMga keTalA jorathI palaTAI rahyAM che. prAcIna ane arvAcIna Adarzo vacce kevuM saMgharSaNa jAmyuM che te viSe paNa prasaMgopAta keTalIka vicAra-viSayaka Apa-le thaI. gatayuganI nArI ane navayuganI nArInAM daSTikoNanI tulanA karatAM mane lAgyuM ke mahArAja sUcave che tevuM strIpayogI pustaka taiyAra karavuM e sAmAnya vAta nathI. pustaka lakhavAnuM nakakI thatAM, sau pahelAM, meM e viSaya upara lakhAelA hiMdI, baMgALI, gujarAtI keTalAMka pustako vAMcavA mAMDayA. " gRhalakSmI" nAmanuM baMgALI pustaka, e sarvamAM mane adhika upayogI lAgyuM. baMgALamAM e pustakane khUba khUba Adara thayo che ane thoDA ja vakhatamAM ene eTale badho pracAra thaI cUkayo che ke prakAzake prAyaH enI cauda-paMdara jeTalI AvRttio bahAra pADI che. dezI bhASAmAM ATalo pracAra ahebhAgyanI vAta gaNAya.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ meM e pustakane AdhArabhUta mAnI A pustakanI rUparekhA taiyAra karI. gRhalakSmIne badale gujarAtImAM e ja jAtanuM bIjuM pustaka hovAthI "gharanI lakSmI" evuM A pustakanuM nAma ApyuM. paraMtu mAre ahIM eTalI cokhavaTa karavI joIe ke A "gharanI lakSmI" e gRhalakSmIne akSaraza: anuvAda nathI. baMgALanA ane ApaNuM samAja vacce kudaratI rIte ja ghaNo phera che. emanA sAmAjika prazno ane ApaNA sAmAjika prazno bhinna bhinna che. meM viSayo je ke tenA te ja rAkhyA che, paNa enI nirUpaNa zelIne te svataMtra ja rahevA dIdhI che. ekalAM nibaMdhonA vAMcanathI kaMTALo Ave to te dUra karavA graMthanA aMta bhAgamAM meM keTalAka kathAnake utAryA che. jaina samAjamAM A pustakano pracAra thavAnuM hovAthI, jaina kathA ane jaina ItihAsa tarapha saheja vadhu jhukAva thayo heya te te kSetavya gaNAvuM joIe. ekaMdare, koI eka saMpradAyanI gRhiNI mATe nahIM, paNa vastuta: samasta nArI-samAjane uddezIne ja, nArIjIvananA keTalAka prazno A pustakamAM carcA che. koI paNa mAtA, bahena ke putrIne A graMthanI sahAyathI, the paNa mArgadarzana maLaze te lekhaka ane prakAzakano zrama sArthaka thaze. suzIla
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ A benanA lagna prasaMganA smaraNArthe temanA pitAe kADhela A lagna smArakamALA chapAvavAmAM Ave che, jene A 10 me maNako che. janma. so, bena meghIbena giradharalAla lagna. sa'. 1949 nA asa vara 11 - sa -1964 nAmoda zudi pa AnaMda presa-bhAvanagara. -
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
_
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ strIkeLavaNIno * putrane paraNava ane putravadhUne gharane kArabhAra sepa e dareka mAta-pitAne mana eka prakArane saMsArane lhA gaNAya che. putra kamAte thAya yA na thAya, paNa vahu sAsu-sasarAne ane sagAM-saMbaMdhIone kArabhAra upADI le te emane ghaNo saMtoSa thAya ane nizciMtapaNe dharmakaraNI karI zake e dekhItI vAta che. gharamAM vahu Ave eTale mAtA-pitA pitAne kRtakRtya mAne che. enI khAtara pitAnI vahAlAmAM vahAlI saMpattine paNa bhAre bhega Ape che. putrane paraNAvavA khAtara ja mA-bApa jIve che ema kahIe te paNa kaI khoTuM nathI. e je ke eka sAMsArika vAsanA che te paNa mAtApitAnA aMtaramAM UMDA utarIne tapAsIe te dhamamAM dhamI gaNAtA mA-bApanA dilamAM paNa e prakArane AzAdIpaka jarUra prakAza haze.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] :: gharanI lakSmI putra-vadhUnuM Agamana, putranAM lagna e ApaNa saMsAragraMthamAM eka navuM ja prakaraNa ughADe che. e prakaraNa paNa keTalA ullAsa ane AnaMda sAthe zarU thAya che ? mA-bApa pitAnI pAsenI chellI pAI kharacI nAkhe che; zaktinuM chelluM rahyuM huM TIpuM paNa nIceve che. lagnanAM gIte ane vAInA maMgalasUramAM saMsAranAM Aja sudhInAM saMtApa jANe ke samAI jatAM hoya ema emane lAge che. mA-bApanAM mane ratha e vakhate saphaLa bane che. vRddha avasthAmAM putra ane putravadhU se e prakAranI sevA-zuzruSA karaze ane pAchalI jIMdagI sudharI jaze evI AzAthI emanAM hRdaya praphulla bane che. sAsu, sasarAnI jema naNaMda, dIyara, jeTha, jeThANInAM aMtaramAM paNa e vakhate AnaMdanI lhera chUTe che. thoDA divasamAM ja e svapnasRSTi uDI jAya che. kaI meTI mahelAta tUTI paDI hoya ane khaMDiyeramAM jIvatA mANase dabAI gayA hoya evuM karUNa dRzya khaDuM thAya che. aneka sthaLe lagnanI pachI je kaMkAsa-kalezanI heLI saLage che tenI vALa nikaTanAM sagAM-saMbaMdhIone paNa sparze che. AzAne prakAza Athame che ane ene sthAne adhikAra chavAya che. vIjaLInA kSaNika camakAranI jema lagnanA lhAvAne badhe AnaMda uDI jAya che. kalpanAe sarjAveluM suMdara citra ekAeka mATImAM maLI jAya che. Arya-saMsAranA mAnavIe evA te zAM pApa karyo haze ke AvA zrApa utaratA haze ?
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddeza. :: [ ] putranA mAtA-pitAe, putranA lagna vakhate rAkhelI AzA uDI jAya che. " have gharane badhe kArabhAra putra ane putravadhU upADI leze ane ApaNe vakhata deva-gurUnI bhaktimAM vItaze; have sukhethI sAmAyika, pratikramaNa, tIrthayAtrA karazuM," e prakAranA emanA mane ratha baLIne rAkha thaI jAya che. ene adale sAsu ane vahu, mAtA ane putra, pitA ane putra vacce eka aNadhAryo ane jene aMta ja na Ave e jhagaDe ubhe thAya che. e jhagaDe emanAM lehI ne mAMsa cUse che eTaluM ja nahIM paNa kahevatamAM kahyuM che tema geLAnAM pANI paNa sUkAya che. A durdazAnA mULa kAraNanI tapAsa karIe te kevaLa keLavaNune ja abhAva, e sivAya bIjuM kaI kAraNa nahIM kaLAya. kanyAne enA mAtA-pitAne tyAM gRha-vyavahAra saMbaMdhI pUratI keLavaNI maLatI hoya athavA te patinA ghera AvyA pachI evA prakAranA saMskAra maLatAM hoya te AjanA jevI duHkhamaya-kalezamaya sthiti ubhI thavA na pAme. keI pUchaze ke have te kanyAone keLavavAnA khUbakhUba prayatna thAya che, chatAM evI durdazA kema jovAmAM Ave che? keLavAyelI kanyAo paNa potAnA sAsare sauthI jUdI paDI gayelI hoya ema kAM dekhAya che? A praznane saMtoSakAraka nIkAla ANu hoya te strIenI keLavaNI eTale zuM? e ApaNe vicAravuM paDaze. lakhatAM-vAMcatA AvaDayuM eTale keLavaNI pUrI thaI ema
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] :: gharanI lakSmI. ApaNAmAMnA keTalAke mAnI le che. kAgaLa-patra lakhavAmAM, be-cAra pustake gokhavAmAM ke eka-be parIkSAo pasAra karavAmAM ja badhI keLavaNI samAI jatI nathI. strI-keLavaNune artha te e che ke jethI strIone potAnA kartavyanuM bhAna thAya. pitAne dharma samajAya ane ene anusarIne potAnAM AcaraNamAM paNa e saMskArane prakAza saune batAvI zakAya. parIkSA pAsa karavAthI ke DAM graMthanA paThana-pAThanathI eka kanyA bhale pitAne suzikSitA kahevaDAvI zake, paNa Arya-sannArIne je gRhalakSmInA nAmathI oLakhAvavAmAM Ave che e pada te bhAgye ja meLavI zake. keTalIka vAra e prakAranI keLavaNI ja gRha-saMsAranA mArgamAM kaMTaka pAthare che. potAne keLavAyelI mAnatI kanyA jyAre abhimAnI bane che tyAre te AsamAjamAM kaNAnI jema khUMce che. ApaNe samAja Adarza strI vAMche che ene badale jyAre te pazcimanA kArakhAnAmAM taiyAra thayelI, pazcimanA ja rItarivAjanuM AMdhaLuM anukaraNa karanArI nArI jue che tyAre temane anahada duHkha thAya che. keLavaNInA abhimAnavALI, pitAnA sivAya bIjA badhAne mUrkha mAnanArI te kanyA sAsarAmAM je joIe tevo satkAra meLavI zakatI nathI. sagAM-saMbaMdhIonI vacamAM sAruM sthAna meLavI zakatI nathI. gharanA mANasone mana e eka meTI-na samajAya tevIupAdhirUpa banI rahe che. keLavaNI pate kharAba nathI paNa ene durUpayega bahu mAThAM
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ udeza : : [5] pariNAma nIpajAve che. keLavaNI jyAre svacchedane piSe, nItinA niyamene paNa tilAMjalI Ape tyAre e keLavaNuM sakhata niMdAne pAtra bane. ApaNumAM kahevata che ke jyAre AmravRkSa phaLa dhAraNa kare che tyAre te uMce javAne badale ulaTe nIce name che. sAcI keLavaNI mANasane namra banAve che. vinaya, namratA, saMyama, sevAbhAva e sAcI keLavaNInA sUcaka cihyo che. abhimAna, mada, nirlajajatA e badhAM apUrNatAnAM lakSaNe che. mANasane saMpUrNa banAve te ja keLavaNInI sArthaktA thaI gaNAya. keTalIkavAra jene sArI keLavAyelI kanyA kahI zakIe, jeNe mAtA-pitA pAsethI dharmanA ne nItinA sArA saMskAra prApta karyA hoya evI kanyAne paNa sAsare AvyA pachI AkarI kasoTImAMthI pasAra thavuM paDe che. e game tevI vinayazIla, namra ane sahanazIla hoya te paNa te vagevAya che. evI veLAe saMskArI bALA bIjA keIne deSa kADhavAne badale pitAnA prArabdhane deSa nihALe che ane karmanAM phaLa te bhogavavAM ja paDe ema mAnI pite navAM karma bAMdhatI nathI. dareka vadhUne dareka sthaLe sAsu, sasarA ke jeTha vigerene pUre saMteSa ja maLe ema nathI banatuM. manuSyasvabhAva bahu vicitra vastu che. navavadhUne judA judA sagAM-saMbaMdhIonA judA judA prakAranA svabhAvane lIdhe ghaNuM sahana karavuM paDe che, paraMtu evA prasaMge saMskArI-keLavAyelI bALA pitAnI zAMti ane dhIrajane kasoTIe caDAve che ane e kasoTImAM pitAne zuddha kaMcana rUpe pUravAra kare che.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 5 ] :: dharanI lakSmI. pustakenAM vAMcana ke adhyayanathI badhI upayogI ne sAcI keLavaNI maLI jAya e asaMbhavita che. gRhavyavasthA, kemaLatA, madhuratA, sevAbhAva e nArI-sahaja guNo che. e guNe upara ja kuTuMba-parivAra nabhe che. strI-jAti buddhine vikAsa bIjI rIte bhale game eTale sAdhe, paNa je tenAmAM gharanI vyavasthA jALavavAne guNa na hoya, madhura svabhAvavaDe Asajanane AnaMda tathA zAMti pamADavAnI AvaData na hoya te buddhimatI strI gharane paNa smazAna jevuM banAvI de che. A nhAnA pustakamAM strIoe khAsa karIne kayA kayA guNe keLavavA joIe ane kayA kayA nhAnA nhAnA durguNene paNa tyAga kara joIe te saMkSepamAM batAvavAne Azaya rAkhe che. strIzikSAne emAM saMpUrNa samAveza thate hevAne ame dAve nathI karatAM, chatAM AchuM digadarzana te AmAMthI jarUra maLI raheze evI AzA rAkhIe chIe.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ saundarya saudarya strI jAtine svabhAvataH varyuM che. strInA sauMdaryanuM varNana karavAmAM kavioe upamA ane alaMkArane kharca karatAM pAchuM vALIne joyuM nathI. mahAnuM yudhdho ane bhayaMkara rAjakAMtiomAM paNa heTe bhAge soMdaryavatI strIo ja nimittarUpa banI che. - prANI mAtra saudarya tarapha kheMcAya che. ene artha e che ke saune sAruM ja game che. paNa saudarya mAtra zarIranI cAmaDImAM, ujaLA vastromAM ke jhagajhagATa mAratAM AbhUSaNomAM ja samAyuM che ema mAnanAra meTI bhUla kare che. e sauMdarya kSaNika che, khIlatAnI sAthe ja e. karamAvA lAge che. e kRtrima che. enuM abhimAna adhaHpAta tarapha laI jAya che. sAcuM ane sthAyI saudarya AtmAnI aMdara che. AtmA
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ [8] :: gharanI lakSmI. pite ja anaMta saudaryanuM dhAma che. e pote sudaMra che eTale ja jyAM jyAM suMdaratA jaNAya che tyAM tyAM te AkarSAya che. keTalIkavAra vilAsitA temaja bahAranI TApaTIpane sauMdarya mAnI levAmAM Ave che. mulAyama vastro paheravAthI, mahe upara vilAyatI pAuDara chAMTavAthI ke hIrA-motInA ghareNAM paheravAthI pitta bahu suMdara dekhAze ema keTalIka strIo mAne che. A mAnyatA sAva beTI che. e TApaTIpa eka prakArane vilAsa che. sAdAImAM je zobhA ane bhavyatA che te vilAsathI haNAya che. uchInA mAgI lIdhelAM nANAM e jema ApaNI pitAnI milakata nathI tema TApaTIpa ke vilAsitA e svAbhAvika saudarya nathI. uchInAM nANuM karajanA nAmathI ja oLakhAya che. karajane je mANasane kacarI mAre che. te ja pramANe TApaTIpa ke kRtrima zRMgAra, strInA samaya ane dravyane paNa vyartha banAvI de che. jene AtmA nirmaLa hoya, jenuM hRdaya saMskArI hoya, jenuM mana arIsA jevuM ujavaLa hoya te ati sAmAnya vastramAM, vagara alaMkAre paNa dIpI nIkaLe che. paraMtu A prakAranuM saudarya jovAnI draSTi saunI pAse nathI haitI. kanyA kevI suMdara che? ema kanyAnI pasaMdagI karatI vakhate ja pUchAya che. kanyA paraNIne sAsare Ave che tyAre paNa te keTalI suMdara che e jevA AsapAsanI strIo ekaThI thAya che. e badhAM AtmAnuM saudaya joI zakatA nathI, teo
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ saundarya : : - | [ 9] te dehanA raMga ane bolavA-cAlavAnI Dhaba joIne ja pitAne abhiprAya bAMdhe che. guNanI parIkSA thAya te pahelAM ja navavadhUne pitAnA soMdaryanI parIkSAmAMthI pAsa thavuM paDe che. eTalA mATe vivAhitA ke avivAhitA kanyAe paNa vastranI pasaMdagI ane paheravAnI Dhaba vigeremAM pUrUM lakSa ApavuM joIe. emAM kaLA bhale hoya, paNa kRtrimatA na hevI joIe. kRtrimatA mANasane chetare che ane e chetarapIMDI Akhare ughADI paDI jAya che. sAdAI sAthe vastra paheravAnI ane namratApUrvaka belavA-cAlavAnI je tame kaLA keLavI haze te ethI tamArI AsapAsanA sagAM-saMbaMdhIonuM paNa sArUM mane raMjana karI zakaze. suMdara dekhAvuM te karatAM suMdara banavuM e vadhu zreSTha che. pitAnA zarIranA raMga ke pitAnA dehanA bAMdhAne koI badalAvI zakatuM nathI. e viSe abhimAna ke aphasesa kare e kevaLa nakAmuM che. kalpanA kare ke eka strI ghaNuM suMdara che. enA zarIrane raMga gIra che. enA vizALa vayana ane namaNuM nAka citrakAra juo te eka sarasa citra taiyAra karavA bhAgyazALI bane. bahAranI badhI saudaya-sAmagrI hevA chatAM e strI je avinayI, uddhata ane svabhAve karkazA jevI hoya te e zarIranI suMdaratA zuM kAmanI? e pitAnA sagAM-saMbaMdhIomAM
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 10 ] : : gharanI lakSmI aLakhAmaNI ja lAgavAnI. eTale ja ame kahIe chIe ke zarIranuM saudarya e kaMI sarvasva nathI. e ja pramANe bIjI paNa eka kalpanA kare ke eka strI raMge zyAma che, zarIrane bAMdhe paNa je joIe te nathI; chatAM e vinayI che, ullAsavatI che, sevAbhAvI che ane duHkha mAtrane gheLIne pI javAnI zakti dharAve che. AvI strI rUpavatI na hovA chatAM sau keInA Adarane pAtra bane che. tenA tarapha badhA sanmAnathI najare nihALe che. tamArA aMtaHkaraNamAM je pavitratA, sadAcArane vAsa haze te tame tamArA zarIranA aNue aNumAM e pavitratA, prakAzanA kiraNanI jema prakaTI nIkaLaze; paNa tamAruM aMtaHkaraNa je malIna haze te tamArA suMdara dehane e malIna banAvI mUkaze. haMmezA sArA vicAra karavA, dharma ane nItinA sUtre saMbhAravA ane sevAbhAvane khIlave e parama saudaryane pitAne viSe AmaMtraNa ApavA barAbara che. zIla jevuM bIjuM saudarya nathI e siddhAMtamAM eka akSara paNa kheTa nathI. suMdara svabhAva, nirmala cAritra pAse duniyAnAM kImatImAM kImatI AbhUSaNe paNa sAva nisteja lAge che. zIlanA prakAza pAse hIrA-metI-suvarNane jhagajhagATa sUrya AgaLa nAcatA AgIyA je phikake dekhAya che. tame je kharekhara ja suMdara banavA mAgatA he te tamAre
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ saundarya. : : [ 11 ] aMta:karaNane khUba keLavavuM joIe. svaccha mana, dehanI mAraphate pitAne prabhAva batAve che. bhale tame snAna AdithI zarIrane sApa rAkhe, vastro vigerenuM dhyAna rAkhe, paNa saguNamAMthI sAcuM sauMdarya prakaTe che e vAta na bhUlaze. aMtaHkaraNanA sauMdarya sAthe je tame bAhya saudaryane saMbaMdha cheDI zakaze te e saMyukta sauMdarya eka devadurlalA vastu banaze. keTalIka strIo bAhya alaMkAra arthe gAMDI-ghelI bane che te vaLI keTalIka strIo Arogya, svacchatA, vyavasthA tarapha bedarakAra rahe che. A banne deSa TALavAne prayatna karaje. eTale ke aMtaHkaraNane haMmezA sArA vicArothI bharaje ane bIjI tarapha tamArA AcAra, vahevAra ane raheNImAM paNa svacchatA ane pavitratA temaja viveka pagale pagale dekhAya e udyama karaje. ATaluM karI zakaze te eka navavadhU tarike tame saune sAro cAha meLavI zakaze.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ lajajA - lajajAthI namra banelI nArI, kAcane manAI che. e "uparathI lajA e strI-jAtine mATe keTalI sahaja ane AkarSaka che tenI kalpanA thaI zakaze. navavadhUnA bIjA guNa hAra Ave te pahelAM te keTalI lajjALu-zaramALa che e ApoApa dekhAI Ave che. savAranA sUryakiraNa jema zAMta ane sukumAra jaNAya che tema lajAzIlA ramaNa paNa pitAnI gaMbhIratA ane sukumAratAne aMge bahu prItipAtra bane che. zaramALapaNuM asuMdarane paNa suMdara banAve che ane nirlajjatA suMdaratAne paNa bharakhI jAya che-naSTa kare che. lajA e eka prakAranuM AchuM-pAtaLuM vastra che. e adazya vastra strInAM vacana ane vahevAramAM apUrva lAvaNya bhare che. rUpavatI suMdarI paNa lajajA vagaranI heya te te malIna ane zAhIna bane che. keTalIka strIo A lajajAguNanI mahattA upagitA barAbara samajI zakatI nathI. lajA strI-jAtinuM gaurava che
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ lam : : [ 17 ] e vAta bhUlI jAya che. game enI sAthe, game tyAM, game te. vida kare ene keTalIka strIo svataMtratA samajI le che. te ema mAne che ke purUSanI jema chUTathI bolavA-cAlavAthI leke pitAne huMziyAra athavA DahApaNadAra samajaze, paNa e mAnyatA amArA mAnavA mujaba barAbara nathI. lajajAne lIdhe ja strInI vANuM mRdu bane che ane ene lIdhe ja pitAnA AsamaMDaLamAM te adhika AdaraNIya gaNAya che. zaramALa strInI maryAdA sI ke pALe che, ethI ulaTa je strI pitAne svataMtra manAvavA capaLatA dAkhave che te pitAnuM mAna hAthe karIne gumAvI de che. gAmaDAnI kanyA bhale eka akSara paNa na bhaNI hoya, paraMtu je te lajajAguNavALI haze te pitAnI meLe ja bhakti ane sadbhAva meLavaze. bhaNelI-capaLa kanyA lajAne anAdara karI-tene bhega ApyA pachI, e sadbhAgya bhAgye ja meLavI zake che. parantu ahIM eka vAta yAda rAkhavI. vadhArA paDatI TI) zarama e paNa eka bhayaMkara vastu che. zaramane lIdhe tame yathArtha vAta paNa na kahI zake, zaramane lIdhe tame tamArAM kartavya cUke athavA te zaramane lIdhe tame puNyaprakopa paNa na batAvI zake te je lajajA tamArUM gaurava che te ja lajajA tamane patana tarapha tANa jAya. koI vAra navavadhu atizaya zaramALapaNune lIdhe pitAnA patinI pUrI sevA paNa karI zakatI nathI, temaja pitAnA manebhAva paNa pUrepUrA raju karI zakatI nathI. AvI zarama
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 14 ] : : gharanI lakSmI. amaMgaLarUpa che. zaramane lIdhe tamArA kartavyamAM kaI paNa prakAranI kSati na AvavI joIe. ajANyA mANasa sAthe vadhu paDatI chUTa na levI. keTalIka strIo potAnA sAsu-sasarA sAthenA vahevAramAM te bahu ja zaramALapaNuM batAve che, paNa bahAranAM mANaso sAthe ghaNuM chUTa le che. A ThIka na gaNAya, gharanAM Aptajane sAthe tame thoDIghaNI chUTa laI zake paraMtu hAranAM mANaso joDe jyAre vahevAra kare tyAre tamAre tamArI lajajA, maryAdA barAbara pALavI joIe. pati pAse atizaya lajajAzIlatA batAvavAmAM keTalIka strIo pitAnuM mahatva mAne che paNa e eka prakAranI ajJAnatA che. pati ane patnI bane judA judA hovA chatAM vastutaH eka ja gaNAya che. parasparamAM sneha, zraddhA ane saralatA hoya te ja e gRha-saMsAra sukhamaya nIvaDe. sAsu-sasarA tathA jeTha-jeThANI vigere sAthe je strI nirlajapaNe kajIyA-kaMkAsa kare che ane svAmI pAse potAnA hadayanA bhAva chUpAve che tene zaramALa strI kahI zakAya nahIM. e zaramALapaNuM eka TaeNga gaNAya che. DhoMga athavA peTe dekhAva Akhare te duHkhadAyaka ja banI rahe che. lajAzIlatAne barAbara jALa paNa ene durUpayega na kare e ja navavadhUone amAro upadeza che.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinaya - lajAnI jema vinaya paNa strI jAtinuM eka AbhUSaNa che. svAbhAvika lajajA ane vinayanI tulanAmAM, saMsAranAM kImatImAM kImatI hIrA ane ratnajaDita alaMkAra paNa phIkkanisteja paDI jAya che. - strI jAtine kemaLatA varI che. purUSa svabhAvataH kaThera hoya che. lajajA, vinaya, prema, mamatA, sneha e badhI lAgaNIo kimaLatAmAMthI ja janme che. purUSa bhAre bahAdUrI sAthe maheTAM yuddho laDI zakaze, duzamanane pitAnA bAhubaLathI vazIbhUta karI zakaze, prakhara buddhibaLathI te moTI sabhAomAM pitAne kIrtidevaja pharakAvI zakaze, strI bhAgye ja e prabaLa pratApa batAvI zake che. e te pitAnI lajajA, vinaya, sevA ane suzraSA jevA kemaLa guNavaDe janmaverInuM-kUra kasAInuM paNa kALajuM pIgaLAvI zake che. purUSamAM je teja, baLa, parAkrama, sAhasa na hoya te enI bahu kIMmata nathI aMkAtI, e ja
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] :: gharanI lakSmI. pramANe je strImAM vinaya, lajajA, sneha, mamatA vigere na hoya te e pitAnA jIvanane ujALI zakatI nathI. kemaLatAne guNa strIone keInI pAse zIkhavA javAnI jarUra nathI. enA svabhAvamAM ja e vaNAI gaye hoya che. mAtra ene khIlavave. joIe. keTalIkavAra mATImAM vAveluM bIja pUratuM piSaNa nahIM maLavAthI aMdara ne aMdara ja saDI jAya che tema e kemaLatAnuM bIja tamArI taraphanA piSaNanA abhAve aMdara ne aMdara karamAI na jAya e pratyeka kumArikAo temaja strIe jovuM joIe. kharekhara ja je tame gharanI lakSmI banavA mAgatA ho to bhUlecUke paNa tame keInI sAthe kaTheratAthI na vartaze. strIjAtinI vANuM ane vahevAra hamezAM kemaLa ja hoya che. emAM koratAnI kAMkarI AvI jAya te e keIne paNa khUcyA vinA na rahe. paraMtu e uparathI tamArAmAM puNyaprakopa ja na hoya ema mAnI levAnuM nathI. jyAre kaI duSTa ke dagAkhoranI sAme strI jAtine jhUjhavAne prasaMga Ave che tyAre abaLA paNa vIrAMganA bane che. eve TANe ke puNyakepanuM rUpa dhAraNa kare che. Arya ramaNIoe kevA kaThina sagomAM pitAnA ziyalanI rakSA karI che ane pitAnA pati ke putra upara Apatti AvatAM kevI raNavIratA batAvI che tenAM asaMkhya udAharaNe ApaNA ItihAsamAM che. je strI sAmAnya sthitimAM vinaya, lajajA Adi guNone keLavI jANe che te ja strI AphatanA avasare sAhasikatA ane niyatA paNa batAvI zake che. saMyamathI zakti vadhe che. vinaya paNa eka prakArane saMyama
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinayaH : [ 17 ] che. vAtavAtamAM kaThoratA ane uddhatatA batAvavAthI saMyamanI sAthe svAbhAvika zakti paNa kharacAI jAya che. keTalIka strIo hoTe avAje laDavuM-jhagaDavuM emAM pitAnI meTAI mAne che, paNa e beTI samajaNa che. strI game eTalI banAvaTa kare paNa e purUSa banI zake nahIM. purUSanI jema vartavAthI enuM strItva paNa naSTa thAya che. lAkaDAmAM-baLataNa mAtramAM agni chupAyeluM hoya che, paNa jyAM sudhI sIdhI rIte agnine sparza nathI thatuM tyAM sudhI e lAkaDuM saLagatuM nathI. puNyaprakopane agni prANI mAtramAM have joIe ane heya che paNa khare, paraMtu vinaya ane lajajAthI e DhaMkAyeluM rahevuM joIe. julama ke atyAcAra jevA keI nimitte ja emAMthI bhaDake uTha joIe. je strI vagara kAraNe lIlAM lAkaDAM ke chANanI jema hamezA dhuMdhavAyelI ja rahe che te pitAnI AsapAsa ujaLuM vAtAvaraNa pedA karI zakatI nathI. enA pratye koIne sneha ke AdarabhAva upajatuM nathI. tamArAmAM buddhibaLa hoya, manobaLa hoya eTaluM ja nahIM paNa nhAnA nokara-cAkara pAse tamAre jarA sakhatapaNe kAma levuM paDe e samajI zakAya, paraMtu e vakhate paNa saMyama ane vinayanI maryAdA na bhUlAvI joIe. purUSa kadAca kaThera ane te te saMtavya gaNAya, kAraNa ke e vastu enA svabhAvamAM
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 18 ] :: gharanI lakSmI hoya che. strIne evI karatA zobhA detI nathI. tamArI salAhamAM ane tamArA AdezamAM paNa kamaLabhAvanI ja madhuratA rahevI joIe. gharanA jayeSTha ane vaDilo pratye tame vinayathI vartaje. Azrita ke svajane tarapha paNa amInI najare ja joze. dhAkadhamakIthI ke kaDavAM vacanethI je kArya nathI sadhAtuM te tame sneha ane mamatAthI sarasa rIte sAdhI zakaze. strInA eka mAtra AMsue saMsAramAM keTalI uthalapAthala karI che? tamArA saMyamamAM, tamArA snehamAM je baLa che tenI pAse moTA lazkare paNa kaMI bIsAtamAM nathI.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaMbhIratA nArI jAti bahu caMcaLa svabhAvanI hoya che e emanI upara keTalAke AkSepa mUke che, paNa e vAta barAbara nathI. ghaNuM gRhalakSamIo gaMbhIrapaNe evo vahevAra kare che ke emane mATe ApaNane mAna upajyA vinA na rahe. keTalIkavAra gaMbhIratAnA guNa barAbara na samajAyA hoya ane ene lIdhe gaMbhIratA keLavAI na hoya ema paNa bane. caMcaLatA ane gaMbhIratA eka-bIjAthI virUddha guNa che. mana caMcaLa hoya che tyAre te zAMtapaNe-sthirapaNe kaI vAtane pUrato vicAra karI zakatuM nathI. pavanamAM jema dhajAne cheDe pharakyA kare che tema strI ke purUSanuM mana paNa je caMcaLa ja rahe te teo kaI prakArane nizcaya na karI zake ane ethI karIne emanAM mana paNa ciMtAtura tathA vyagra rahe. teo pitAne ke bIjA keIne saMtoSa ApI zake nahIM. mAsAmAM nhAnI nhAnI nadIo jyAre pANIthI ubharAya che tyAre te caMcaLa bane che. jANe ke pitAne A vAva kAyamane mATe rahevAnuM hoya ema dhArI uddhatAI dhAraNa kare che, paraMtu e
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 20 ] :: gharanI lakSmI. vaibhava vadhu vakhata nathI Takate. ethI ulaTuM sAgaramAM game eTale pANIne pravAha ThalavAya te paNa te gaMbhIra ja rahe che. e gaMbhIra che eTale ja enI stuti thAya che, ane e pitAnI maryAdA nathI choDate eTale ja e saMsAranI aneka prakAranI sevAo karI zake che. chIcharI nadInA jevuM nahIM, paNa sAgara jevo gaMbhIra svabhAva keLavaje. sAgara pite saghaLAM kaSTa sahana karIne saMsArane te kImatI matIo ja arpe che. gharanI lakSmI paNa gharanAM saghaLAM saMtApa muMge maheThe veThI laIne zAMti ane AnaMdane chaMTakAva kare che. tame evI rIte vartatA che ke jethI keine mAThuM lAgavAne prasaMga sarakho paNa na maLe, tame evI maryAdAthI rahetA ho ke keIne paNa tamArI niMdA karavAnuM na sUjhe ane chatAM ema bane ke tamArI upara kavacit kaDavAM vacana nenI varSA thAya athavA te tamAre viSe gerasamaja paNa phelAya. AvA prasaMge tamArI gaMbhIratAnI kharI kaseTI thAya che. zAMtithI e badhuM sahana karaze to Aje nahIM te be divasa pachI paNa e AphatanuM vAdaLa vIkharAze ane tamane pitAne keI prakAranI jhAMkhapa nahIM lAge. gaMbhIratA e saMskAranuM phaLa che. tame bhale game eTalA sArA saMskAra meLavyA hoya, tame bhale sArA keLavAyelAM che te paNa je tamArAmAM gaMbhIratAne guNa nahIM AvyA heya te saMskAra ane keLavaNInI kaI ja kImata nahIM rahe. akSarajJAna jene nathI evI strIo gaMbhIratAne lIdhe pitAnI
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaMbhIratA : : [ 21 ] sArI chApa pADe che. emanAM mAna-maryAdA barAbara sacavAya che. tame je tamAruM sthAna TakAvI rAkhavA mAgatA ho te tamAre jema bane tema gaMbhIra banavuM joIe. | svabhAve je gaMbhIra che te strI ekadama akaLAI ke uzkerAI jatI nathI. gaMbhIratA buddhine sthira kare che. duHkhanA samayamAM paNa e pitAnI sahisalAmatIne mArga zodhI kADhe che. caMcaLa svabhAvavALI strI pite muMjhAya che ane sAthe bIjAone paNa muMjhave che. phAve ema belI nAMkhavuM athavA keIne bUrUM lagADavuM e gRhalakSmIne na zobhe. tame te gharanI zobhArUpa che. bIjAoe karelI bhUla sudhAravI ane saMsAra-rathane sIdhI rIte calAvo e tamArUM kartavya che. kaI paNa kahevAne avasara Ave tyAre gaMbhIrapaNe, tamAre zuM kahevAnuM che tene vicAra karaje. kahevAnuM hoya te thoDA paNa madhura zabdomAM prakaTa karaje. je strI potAnI vANuM upara kAbU rAkhe che tenA ceDA zabdo paNa ghaNuM asarakAraka nIvaDe che. bahu bela bola karanArI strInuM vajana ghaTI jAya che. te kadAca keLavAyelI heya te paNa gaMbhIratAno abhAve e aNaghaDa ja manAya che. gaMbhIratAne guNa keLavaze te tamAruM mana paNa zAMta raheze. svaccha pANImAM caMdranuM pratibiMba jhaLahaLI uThe tema tamArA zAMta manamAM zuddha vicAranA pratibiMba jhaLakaze. tamArA pratye sau keI sanmAnanI lAgaNI batAvaze. kharekhara ja tame gharanI lakSmIrUpa che ema tamArA vaDIle ane murabbIo paNa muktakaMThe kaheze.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarItA strI eTale ja narI saraLatA. ene bhAgye ja kaMI chupAvavA jevuM hoya che. ene kaI divasa banAvaTI vAta karavAnI jarUra nathI hotI. strInI narI saraLatA e enA AtmAne zuddha prakAza che. dhAre ke tamAre be bahenapaNuM hoya. ekane vAtavAtamAM atizayokti karavAnI Teva hoya ane bIjI saraLatAnI mUrti jevI hoya to tame tamArAM sukha-duHkhanA ubharA kenI pAse Thalavaze? je saraLa bahenapaNI che te tamane zAMtithI sAMbhaLaze ane sAce rAha batAvaze, tamArA duHkhamAM bhAga leze; paraMtu je bahenapaNuM vake che, peTamAM juduM ne jIbhamAM juduM rAkhe che te te tamArI pAsethI sAMbhaLelI vAtamAM khUba mIThuMmaracuM bheLavI lekemAM tene pracAra karaze ane tamArA duHkhamAM bhAga levAne badale ulaTuM navuM duHkha ubhuM karaze. e ja pramANe dhAro ke tamane tamArA pati ke sAsu kaMI vAta kahe ane tame ene kheTe artha kare athavA te e vAtamAM bIjI be vAte bheLavI ene pracAra kare te pati, sAsu ke bIjA sagAM-saMbaMdhIone kevuM mAThuM lAge ? emane keTaluM zaramAvuM paDe?
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ saraLatA : : [ 23 ] tame pote saraLa haze te tame sIdhI sArI vAtane be artha nahIM kare, ane ethI karIne ghaNI nakAmI upAdhiomAMthI bacI jaze. keTalIka strIo vagara jANya-vagara samaye vakatA rAkhe che. emAM pitAnI heTAI mAne che. emane salAha ke sUcanArUpe sIdhI sAdI vAta kahevAmAM Ave te paNa potAnA svabhAvadaSane lIdhe ene avaLe artha kare che. ethI gharamAM eka na ja kaMkAsa ubhe thAya che. tamane kaI vAta ThIka na lAgatI hoya te khuzIthI tame tamArA patine vivekathI kahI zake che. tamArI anukULatA ke pratikULatAne prazna paNa e ja rIte saraLatAthI cacI zake che, parantu e sIdhe saraLa mArga grahaNa karavAne badale je aMtarathI juduM batAvavAno prayAsa kare to samajajo ke tame jANI joIne kaMkAsanI AgamAM ghI homI rahyA che. manamAM prasannatA hera, chatAM vAta karatI vakhate aprasannatAne dekhAva kare e vakatA che. dilamAM asaMtoSa hoya ane chatAM khulAso karatI veLAe bhAvone chupAvavA e paNa eka prakAranI chetarapIMDI che. gRhalakSmIne sArU e ThIka na kahevAya. vaka svabhAvavALI strIne vAtavAtamAM juThuM bolavuM paDe che ane pachI te enA svabhAvamAM ja e doSa vaNAI jAya che. bIjAne chetaravAne sArU athavA to potAne vAMka chupAvavAne sArU juThuM bolavuM e lAyaMkara mahApApa che. zaramane lIdhe juThuM bele e paNa evuM ja pApa che. game tyAre paNa saralabhAve sAcI vAta ja kahI devI joIe. tamArAthI kaMI bhUla thavA pAmI heya to te paNa tamAre
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 24 ]. : : gharanI lakSmI. saralapaNe kahI devI joIe ethI bIjI bhUla karavAne tamAro mArga baMdha thaze ane tamAre AtmA adhika zuddha banaze. satyane mahimA ane satyane AnaMda paNa kaI anere ja che. tame jyAre jyAre jarUra paDe tyAre tyAre saraLapaNe satya vAta kahI de. keIthI paNa zaramAyA ke bharamAyA vinA madhurabhAve sAcesAcuM kahevAnI Teva keLave to tame eka devInI jema ja Adara-satkAra pAmo. tamArI niMdA karavAnI keInI hiMmata na cAle. satya bolanArane keIthI kyAreya paNa hIvApaNuM nathI hotuM. asatya bolanArane haMmezA bhayabhIta rahevuM paDe che-rakhene pApane ghaDe bharAya ne phUTI jAya evI ene bIka rahyA kare che. jyAM bIka, bhaya hoya tyAM AnaMda, saMtoSa zI rIte rahI zake? tame nirbhaya rahevA mAgatA he te saraLatA sevaje. saraLatAne badale je theDI paNa vakatA sevatA thayA ke tarata ja tame asatyanA jaDabAmAM jaI paDavAnA e vAta dhyAnamAM rAkhaje. vakatA, ADAI ane asatya e banne bahu najIkanA saMbaMdhI che. saralatA ane satya banne sarakhA sarakhI sahIyaranI jema hAthamAM hAtha mIlAvIne kalela karatI AgaLa vadhe che. je strI A saraLatA ane satyane AnaMda bhegavavAne bhAgyazALI nathI te ja kuTilatA, kRtrimatA ane juThANAnA kaMTakamaya mArgo paLe che. e mArgamAM pApa ane pAyamAlI sivAya bIjuM kaMI nathI hotuM. tame saraLa bane ane saraLatAnI mUrti rUpe bIjAne paNa e mAge AvavAne lalacAve. strI-jAti svabhAve sarala che, paNa e jyAre vaka banavA
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ saraLatA :: |[ 25 ] lAge che tyAre puSpanI zayyA nIce sApa chupAye hoya ema bhayaMkara bane che. ApaNumAM evI strIne avaLacaMDI kahevAmAM Ave che. keI kaMI kahe enAthI udhuM ja karavuM e avaLacaMDI nArInuM mukhya lakSaNa hoya che. tame keTale aMze saraLa che te jANavuM hoya te tamane pitAne kaI vakhate paNa kaI vAta chupAvavAnuM mana thAya che ke nahIM ? te tame tamArA pitAnA nyAyAdhIza banIne tapAsajo. Atma-parIkSA karavI hoya tyAre dareke potAnI jAte pitAnA nyAyAdhIza banavuM joIe, kAraNa ke evI bAbatamAM bIjAne IsApa kAma nathI AvatuM. AtmazuddhinA kAryamAM ApaNe pote jeTalI kALajI levA dhArIe teTalI laI zakIe. have je tamane kaI vakhate kaI vAta chupAvavAnuM dila thaI Ave, vAtane dAbI devA sArU asatyane athavA ardhasatyane Azare levuM paDe te samajajo ke eTale aMze tame tamArI svAbhAvika saraLatA gumAvI dIdhI che, paNa ene artha e na kara ke saraLa strI ke saraLa purUSa gAMDAnI jema je manamAM Ave te vagara vicAryuM belI nAkhe. vANImAM saraLatA hoya tema saMyama ane mIThAza saraLa vANImAM ja manamAM paNa hevI - pati-patnIne saMbaMdha bIjA badhA saMbaMdha karatAM judI keTIne che. pati saMbaMdhI vAtamAM tamArI saraLatAne keITe upayoga na kare e paNa tamAre dhyAnamAM rAkhavuM joIe. patine prema, patine vahevAra e dareke dareka pAse prakaTa karavAnI kaI jarUra nathI.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmasaMtoSa mANasa: mAtrane pitAnI sthitimAM pUrate saMteSa rahe joIe. je samaye je sthiti hoya te samaye te sthitimAM saMtoSa mAnave te strI athavA purUSanuM mukhya kartavya che. asaMtoSa, AsapAsanA AnaMdane, zAMti ane sukhane paNa sUkAvI de che. jemaNe AtmasaMtoSa nathI keLave te te devatAonI samRddhi maLavA chatAM potAne parama duHkhI ja mAnavAnA. vastunI prAptimAM je sAcuM sukha ke zAMti heta te saMtoSa sarva sukhanuM mULa che ema zAstrakAre zA sArU kaheta? zAstro tema anubhavI jJAnIo saMteSanuM mahAbhya gAI rahyA che te nirarthaka nathI. le. ane tRSNane svachaMdapaNe vadhavA devAthI sukha-zAMti haMmezAM dUra dUra ja rahevAnA. sAmAnya vicAra karo. jene pUratuM khAvAnuM nathI maLatuM te mAtra annanI prApti mATe TaLavaLe che. e mANasane pUratuM anna maLe te te vadhu saMgraha karavAnI vRti dAkhavaze. dhAro ke ene sArI nekarI maLe, khAvApIvAnI ciMtA na rahe te svAbhAvika
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmasatiSa: : [ 27 ] rIte ja tene paisAdAra banavAne lema lAgaze. paisAdAra banavA chatAM ene saMtoSa nahIM thAya. duniyA AkhInI saMpatti pitAne tyAM ekaThI thAya te kevuM sAruM? evA svama sevaze ane te mATe anekavidha prapaMce paNa karaze. AvI sthitimAM enA duHkha ne azAMtimAM saravALA ane guNAkAra ja thatAM rahevAnA. cakavatI paNa sukhI nathI, kAraNa ke ene AtmasaMtoSa nathI. eka nispRhI bhikSu, cakavAta karatA vadhAre sukhI che vadhu svataMtra che, kAraNa ke te AtmasaMtuSTa che. vastumAM kaMI ja sukha nathI, vRtti upara ja sukha-duHkhane AdhAra che. tame je AtmasaMtoSanI vRtti keLavaze to sAcA sukhanI, sAcI zAMtinI vadhu ne vadhu najIka pahoMcI zakaze. tRSNA athavA lola AkAza jeTalA anaMta che. vRttione jema paMpALIe tema tema te niraMkuza bane che. AtmasaMteSa jevuM bIjuM eke sukha nathI. kubera sarakhA zrImate ane rAjasamRddhivALA paNa Akhare jyAre saMtoSa tarapha vaLyA che tyAre ja sukha athavA AnaMdane varyA che "mArA karatAM....hena vadhu sukhI che. mArA karatAM....hena vadhu mAnItA che. evI kalapanA karI keTalIka bahene nakAmI duHkhI thAya che. potAnA karatAM bIjAM vadhAre sukhI che, pote ja ekalAM duHkhI che, e mAnyatAmAMthI dhIme dhIme IrSA, kaSa, asaMteSa vigere utpanna thAya che, ane je pUrepUrI sAvacetI rAkhavAmAM na Ave te e vRttio ApaNane khabara na paDe evI rIte avanati tara tANI jAya che.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 28 ] : : gharanI lakSmI. strI jAtinAM sukha-duHkha ghaNe bhAge emanA pati, sAsarA ke pitA-mAtAnA bhAgya sAthe saMkaLAyelAM hoya che. patinA sage sArA na hoya te strIne e sago zairya ane saMtoSathI sahI levAM ja rahyAM. eve vakhate e muMjhAyA kare, manamAM baLyA kare che te ajJAnatA ja gaNAya. te ja pramANe mAtApitAnI sthiti sArI na hoya, chatAM emanI taraphathI heTI AzA rAkhavI ane e na phaLe eTale kheda dhara. e narI mUrkhatA che. eve samaye AtmasaMteSane ja eka evo maMtra che ke je sarva mAnasika saMtApane dUra kare che. khAsa karIne je strI jAti haMmezA Azrita che, eTale ke je pati tema ja mAtapitAne AzrayIne ja rahe che tene sArU AtmasaMtoSa je sukhadAyaka maMtra bIje nathI. bhalabhalI rAjakumArIoe, patinA gRhe gayA pachI aneka prakAranAM duHkha ane kaSTa sahyAM che. evI sahanazIla, saMtoSI, bairyazAlI ramaNIonAM pavitra jIvanacaritre Aje paNa ApaNe saMbhArIe chIe. ati duHkhanA, ati kasoTInA samayamAM je strIoe pitAnA patine sAtha nathI cheDyo, duHkhamAtrane pulanA hAranI jema kaThe dhArI lIdhA che te strIo AryaramaNIomAM devIonI jema pUjAya che. emanAmAM pUrepUro AtmasaMtoSa na heta, duHkhane paNa pitAnA saMtoSane pratApe pIgaLAvavAnI zakti na hota to teo AvAM kaSTa kaI rIte khamI zakata? patie pitAnI satI strIne, amuka sagemAM tajI - dIdhI hevAnAM vRtAMta ApaNe prAcIna graMthamAM vAMcIe chIe.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmasatiSa : : [ 29 ] vanamAM ekAkI rajhaLatI ane mahAkajhe divase vItAvatI virAMganAonI vAte paNa ApaNe vyAkhyAmAM sAMbhaLI che. evAM evAM kanTenI pAse ApaNuM sAmAnya duHkha kaI bIsAtamAM che? AtmasaMteSa keLava e tamane bahu mahaTI vAta lAge che? ATaluM yAda rAkhajo ke sukha-dukhane AdhAra keI paNa prakAranI avasthA upara nathI; vRtti upara che. sattAdhArIo paNa pitAnI avasthAmAM sukhI nathI. zrImaMte paNa zrImaM. tAI mAtrathI pitAne sukhI nathI mAnatA. sukhane sAce AdhAra vRtti che. vRttimAM saMtoSa hoya te Akho saMsAra sukhamaya banI jAya. duniyAne cAmaDAthI maDhI na zakAya, paraMtu mANasa pagarakhA paherI le eTale ene sArU sArI duniyA cAmaDAthI ja maDhelI banI jAya. rAjA-mahArAjAoe paNa potAnA vaibhavavALA vilAsabhavanamAM je sukha hetuM mANyuM te sukha teo, AtmasaMtoSanA pratApe tyAgadazAmAM meLavI zakyA hatA. ene artha e ja ke amuka prakAranI sthiti ke amuka prakAranA saMgamAM sukha-duHkha samAyelAM che, e kalpanA ThagArI che. saMteSI vRtti game tyAMthI sukha, AnaMda, tRpti meLavI zake che; asaMtoSI vRtti, eka mAtra asaMtoSane aMge AsapAsanAM sukha-AnaMdane paNa saLagAvI de che. strInA AtmasaMtoSa upara AkhAye kuTuMbanA sukhane AdhAra che, e vAta na bhUlatA.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ parizrama "strIone mahenata karavAnI jarUra ja kayAM che?" keTalAke AvI matalabanI zaMkAo uThAve che. strI-jAti kamaLAMgI gaNAya che, paNa ene artha e nathI thatuM ke emaNe koI prakAranuM mahenatanuM kaMI kAmakAja na ja karavuM joIe. Aje ghaNAkharA kuTuMbomAM dAsa-dAsIo athavA nekaracAkare hoya che. gharanuM ghaNuM kAma teo kare che. strIonA nahIssAmAM thoDuM ja kAma Ave che. enuM pariNAma keTaluM aniSTa AvyuM che, tene jarA vicAra kare. mRtyunI saMkhyAmAM moTe bhAge strIo ane bALakanAM ja nAma ApaNe sAMbhavIe chIe. eka te emane gharanA khUNAmAM bharAI rahevuM paDe che ane keTaleka sthaLe paDadAnA vadhAre paDatA rivAjane age, zuddha havA-prakAza paNa maLI zakatAM nathI. bIjuM strIone mahenata-parizramanuM kAmakAja karavuM paDatuM nathI eTale emanAM zarIra nirbaLa ane nisteja banI jAya che. svAbhAvika rIte ja rega e sthaLe pitAne humale laI
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ parizrama :: [ 31 ] jAya che. kSaya jevA dardI mATe bhAge strIomAM vadhu jovAya che ane akALa mRtyunI bhayaMkaratA paNa tyAM ja anubhavAya che. ajJAnatA emAM meTe bhAga bhajave che. strIo je mahenatane mahimA samajatI thAya, ArogyanI kIMmata AMkatI thAya, te bALako ane strIo pote paNa reganI sAme pitAne sarasa bacAva karI zake. eka jamAne e hato ke je vakhate sArA sArA kuTuMbanI strIo paNa reja savAre vahelI uThI, devadarzana, guruvaMdana vigere dharmakriyAothI paravArI gharanAM badhAM mahenatanAM kAmakAja ATepI letI. mahenata karavAthI emanuM svAthya paNa ghaNuM sAruM rahetuM. vaidya ke dAktaranAM pagalAM emane tyAM bhAgye ja thatA. emanA kasAelAM zarIrane davAdArUnI paNa kavacit ja jarUra paDatI. Aje te sAmAnya kuTuMbomAM paNa zArIrika parizramanI avagaNanA karavAmAM Ave che. mahenatanAM kAma bIjAnI pAse karAvavAmAM Ave che. eka te ethI zarIra durbaLa bane che ane bIjuM vaigha ane davA pAchaLa sArI evI rakama kharacAI jAya che. zArIrika mahenata garIba ja kare e mAnyatA, tamArA manamAMthI kADhI nAkhaje. zarIra e yaMtra che. yaMtra je nakAmuM paDayuM rahe che te kaTAyA vinA na rahe. zarIranuM paNa ema ja samajaje. tamAre zarIranI pAsethI, enA gajAnA pramAmAM kAma levuM ja joIe. nekarane bahu maheThe caDAvavAthI
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 32 ] : : gharanI lakSmI. e jema uddhata bane tema zarIrane je vadhAre paDatuM kamaLa banAvIe te pachI e cheka baLavAra banI jAya. zarIra upara jUlma kare ema kahevAne ahIM Azaya nathI, paNa yathAzakti mahenata athavA majurI karavAmAM kaI prakArane saMkeca na rAkhavuM joIe, e ja amAro kahevAne mukhya Azaya che. Arogya vaidyanI davAthI ja maLI zake, enA jevI bIjI eke beTI bhramaNA nathI. tame pite ArogyanA bhaMDArarUpa che. jema jema tame mahenatanAM kAma karaze tema tema tamArAM zarIra ane mana vadhu praphullita raheze. davAthI nahIM, paNa parizramathI tame ArogyanA bhaMDAra ughADI zakaze. jeo zarIranI zaktinA pramANamAM dehane kase che temanA mukha upara ArogyanuM teja chavAyeluM rahe che. emanAM mana paNa ullAsathI bharelAM hoya che. ethI ulaTuM jeo ALasunI jema paga upara paga caDhAvIne besI rahe che, mAtra jIbha ja halAve che teo ArogyanA AnaMdane pUrepUro upaga karI zaktA nathI. zarIra ane manane ghaNe nikaTane saMbaMdha che. zarIra nabaLuM bane eTale mana paNa nabaLAInI asarathI mukta na rahI zake, nabaLuM mana nakAmA kaleza-kaMkAsa UbhA kare che, mananI nabaLAI bIjA aneka vahemene-mithyAbhAvane uttejana ApavA vaLe che, e rIte vadhAre paDatI ke maLatA zarIra ane manane bagADe che, eTaluM ja nahIM paNa AkhA kuTuMbamAM zerI vAtAvaraNa pedA kare che.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ parizrama : : [ 73 ] sAcI sevAbhAvI strI, mahenata karavI paDe te te vakhate pitAnA bhAgyane niMdatI nathI, paNa ulaTI prameda anubhave che. pitAnA zarIrathI pitAnA kuTuMbanI, vaDIlenI sevA karI zake che, ema samajI potAnI mahenatane sapULa thayelI mAne che. zarIrane ALasu rAkhavAnI Adata paDe che tyAM najIvI vAtamAM kaleza thAya che. alaMkAra ke kimatI va karatAM paNa tamArA Arogyane prabhAva anekagaNuM vadhAre che, ane Arogya mahenatathI ja maLe che, e vAta yAda rAkhaje. gharamAM nekara-cAkara hoya te bhale, paNa emanI upara ja tamAro badhe AdhAra na rahevuM joIe. gharanA kAmakAjamAM jema jema tame vadhu mana parAvaze tema tema bIjI ghaNuM nakAmI kuthalIo, niMdAo, kajIAemAMthI bacI jaze. je kuTuMbamAM zArIrika mahenatanuM kAmakAja strIone karavAnuM nathI hatuM tyAM temane puSkaLa navarAza maLe che. e navarAza nakhoda vALe che. parizramamAM rokAyeluM mana evI bUrAIomAMthI bacI jAya che. navarAza maLe tyAre paNa tamArA manane udyogamAM rekI rAkhe evuM kAma zedhI kADhaje. mahenata karavAthI tame niMdAze, tame garIba gaNAze evI zaMkA manamAMthI kADhI nAkhaje. zarIra ane manane sukhI rAkhavAne sArU mahenata-majurI--parizrama eka rAmabANa upAya che. ra
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ sneha purUSanI zobhA enA purUSArthamAM che. baLa, parAkama, vIratA vigere guNe purUSane varyA che, jyAre neha, mamatA, sevA, suzruSA e strInA sadguNe che. e sadguNathI ja strInuM strI va dape che. neha, prIti, bhakti vinAnI strI kalpI zakAtI nathI. eka strIne neha, samasta kuTuMbamAM vegavALI nadInI jema badhe pharI vaLe che, AkhAye kuTuMbane sahAmaNuM banAve che. strImAMthI snehane bAda kare te bAkI zuM rahe ? strInA snehAdi guNa sUkAyA pachI kuTuMba jANe ke sUkA raNa jevuM saMtApamaya ane zuSka banI jAya che. | svabhAvathI ja strImAM snehane guNa ghara karIne rahe che. e snehanI saritAmAMthI sarva kuTuMbIjane snehapAna kare che. saMsAranA ghaNAkharA saMtApa e neha-saritA AgaLa pahoMcatA ja adazya thaI jAya che. ' kuTuMbamAM kaI bImAra thAya che tyAre kuLalamane sneha e bImAra tarapha ApoApa vahe che. purUSe bahAranA kAmakAjamAM guMthAyelA hoya che tyAre strI ja e bImAranI pathArI pAse besI, yathAzakti sevA-suzraSA karatI hoya che. kuTuMbanA duHkhI regI mANasane mATe strIne sneha eka amRtavelI
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ sneha : : | [ 35 ] jeTale sukhadAyaka bane che. duHkhIonAM ardha dukha te strI pitAnI snehazakti vaDe ja dUra karI zake che. saneha vinAnI strI vastutaH strInA nAmane paNa cagya nathI. - pati ke putranI sagavaDatA sAcavavAmAM strIo je pairya ane sahanazakti batAve che, te badhAnuM mULa A rane ja che. je ene pitAnA pati ke putra mATe agAdha neha na hoya te ATaluM dhairya batAvI zake nahIM. strI nehanA aNuthI ja ghaDAelI che, e snehamUrti che eTale ja te pitAnA sukhanA bhege bIjAne sukhI kare che, pitAnI sagavaDatAnA lege anyane AnaMdamAM rAkhI zake che. je strI pitANA svAbhAvika snehane keLave che te strI AkhAye kuTuMbane zAMtithI ubharAvI de che. jyAM sneha vase che tyAM kuratA, niSpharatA, abhimAna ane krodha rahI zaktA nathI. eka jaNe tamArUM kadAca thoDuM nukasAna karyuM hoya te paNa je tamArA vizuddha hRdayamAM neha haze te tame ene helAIthI mApha karI zakaze. saneha vinAnAM haiyAM vera, badale ane krodhathI hamezAM dhamadhamatAM ja rahe che. keTalIkavAra krodhanA prasaMge bane, paNa je aMtaHkaraNamAM neha hoya, snehanI AMkhe enuM avalokana karavAmAM Ave te krodha paNa zAMta banI jAya. saneha ja verIne pitAne mitra banAve che. krodha ke kuratA je kAMI karI zakatA nathI te neha karI zake che. neha jaMgalI janAvarane paNa vazIbhUta kare che. Avo alaukika saguNa strI-jAtine varyo che, e zuM eka parama saubhAgya nathI ?
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 36 ] :: gharanI lakSmI keTalIka strIo damAma, krodha ane abhimAnane pitAnI mahattAnA sAkSIrUpa mAne che, paNa e kheTA sAkSIo che. enAthI strInI mahattA ke gairava vadhavAne badale ulaTA ghaTe che. e sAkSIo ja jAhera karI de che ke kedha, abhimAna ke mIjAjamAM sAcuM strItva hetuM nathI. strIne sneha pUrNimAnA zItaLa prakAzanI jema badhe pharI vaLe che, e neha duzmanane paNa taraLa kare che, duSTamAM duSTa gaNAtA manuSyane paNa e pitAnA pavitra snehanA rasAyaNathI sajaja banAvI zake che. Adhi, vyAdhi ane upAthiI bharelA saMsAramAM strI ja sAcI sevikA che. putrIrUpe, patnI, mAtArUpe e strI saMsA ranA duHkhIo-dadIone AzvAsana ApI emanA duHkhabAra halakA kare che. saMgrAma samaye ke mahAmArInI bhayaMkara Aphata badhe trAsa vartAvatI hoya che te vakhate strI ja dayAnI devI rUpe bahAra paDe che, ghavAyelAonI temaja bImAranI vividha prakAre sevA kare che. | snehanI zakti kurUpane paNa surUpa banAve che. nehanI daSTine sarvatra nirdoSa AnaMda ubharAte dekhAya che. snehathI bharelA AtmAne kaTutA, dha ke abhimAna spazI zakatAM nathI. tame tamArA kuTuMbamAM saune AvI snehanI najare nIhALaze ane snehathI saunI yathAzakita sevA karaze te tamArI AsapAsanuM vizva svargIya udyAna jevuM ramaNIya banaze. snehanuM AMjaNa AMjaze te narI svacchatA, nirmaLatA ja kalela karatI dekhAze.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmakaraNuM sI ke pitAnuM sukha vAMche che. pitAnA kuTuMba-parivAranuM thAya evI vRtti paNa so rAkhe che. potAnA sukha ane kuTuMbanAM kalyANa arthe mANasa jAta rAtadivasa tanateDa prayatna kare che. svabhAve svataMtra evA mANaso paNa samAjanA, ArogyanA, rAjyanA ghaNuM ghaNuM kAyadA-baMdhane rAjIkhuzIthI svIkAre che. sukha, sahisalAmatI ane zAMti mATe manuSya mAtra utkaMTha rahe che. * parantu sukha e ja mAnava jIvananuM eka mAtra sAdhya nathI. deva, gurU, dharmamAM nahiM mAnanAra nAstika paNa vahevAranA keTalAka niyame sArI rIte pALavAthI dekhItI rIte sukhI banI zake che. sthala daSTie e vaibhavane upabhega karate dekhAya che. ApaNe ene sukhI mANasanI saMkhyAmAM mUkIe chIe, paNa jarA UMDA utarIne joIzuM te bahArathI sukhI dekhAte mANasa paNa je dharmakaraNIthI vimukha haze te te pUratI zAMti meLavI zakaze nahi. ethI ulaTuM, bahArathI jeo garIba jevA dekhAya che, jeo rojanuM roja kamAya che ane e rIte mAMDamAMDa pitAnI AjIvikA calAve che teo je aMtaramAM dharmavRtti
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 38 ] :: gharanI lakSmI rAkhatA haze te temanA sukha pAse bIjA badhAM sukha tucachavata banI rahe cheemanA aMtarane AnaMda, emanI AtmazAMti saMsAranA sukha-prabheda karatAM asaMkhya gaNuM vadhAre kimatI hoya che. saMsAramAM ghaNIvAra acAnaka duHkhanA dAvAnaLa saLagI uThe che. aNadhArI ApatanA bhayaMkara tephAna jAge che. kadi paNa kalayuM na hoya evI dizAmAMthI duHkhanA vAdaLa caDI Ave che. eve vakhate bhalabhalA kAryakuzaLa gaNatA buddhivAnI buddhizakti paNa buThI banI jAya che, emanI gabharAmaNane pAra raheto nathI. teo pote muMjhAya che ane pitAnI AsapAsanA mANasane paNa muMjhave che. saMsAranI anityatA, rAga-dveSanI akaLa lIlA ane meha-mahArAjAne prabaLa pratApa samajI zakanArA strI-purUSone saMsAranA dAvAnaLa becena banAvI zakatA nathI. jeo niraMtara devadarzana, prabhustavana, vyAkhyAnazravaNa ane vividha vrataniyamamAM umaMgathI rasa letA hoya che, vidhi ane kiyAnA artha temaja rahasya samajavAno prayatna karatA rahI dharmakiyAonuM yathAzakti pAlana karatA hoya che. temanI aMtaranI zAMti, draDhatA keI ajaba prakAranI hoya che. jiteMdra bhagavAnanA darzana-stavana vigerenA roje-rojanA abhyAsane lIdhe emanA AtmA reja-roja adhikAdhika nirmaLa banavA pAme che. gurUvaMdana ane vyAkhyAnazravaNanA pratApe teo svaparane temaja yathArtha sukha-duHkhane viveka karI zake che. vrataniyamathI emanAM sahanazIlatA ane vairya keLavAya che.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmakaraNI ; ; [ 39 ] dharmakaraNa eTale AMkha vIMcIne vagaravicAre karAtAM keTalAka kRtye evI samajaNa khoTI che. eke-eka dharmakaraNImAM uMDuM rahasya bharyuM che. e rahasya samajavAno prayatna karaze te tamane potAne AnaMda thaze, eTaluM ja nahIM paNa saMsAranA badhA tephAnemAMthI tame tamArI naukAne bacAvI zakaze. dharmamAM je eka prakAranuM baLa che tene tamane pitAne paNa anubhava thaze. | tIrthakara bhagavAnanAM ane prAtaH smaraNIya satIonAM jIvanacaritra lakSapUrvaka vAMcaze te emaNe duHkha ke upasarga mAtrane sahana karatAM. e duHkha-upasarga upara pitAne vijayastaMbha kevI rIte rAkhe te tamane samajAze. e caritramAMthI duHkha mAtrane ogaLAvavAno kImIo tamane maLI Avaze. jinadevadarzana ane stavanamAM e caritra ciMtavaze. ema samajaNupUrvaka dharmakriyA karavAthI tamArA AtmAmAM kaI eka prakArane apUrva AhalAda anubhavaze. dharmakriyAne hetu, saMsAranI anekavidha vAsanAo upara vijaya meLavavAne, AtmAnuM zuddha-vAstavika svarUpa pAmavAne che. tapazcaryA vakhate paNa e hetu visarazo nahIM. dharmakaraNIthI tamArI vRttio keLavAze ane snAnathI jema deha zuddha thAya tema dharmakaraNIthI tamAruM aMtaHkaraNa nirmaLa banaze. keTalIkavAra dharmakaraNI karanArI bahenane paNa rAga-dveSa- kaleza-kaMkAsanA kIcaDathI lepAyelI joI lekone Azcarya thAya che. enuM kAraNa eTaluM ja hoya che ke dharmakaraNa karavA chatAM emanA aMtaramAM je eka prakAranI zuddhi AvavI joIe te
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 40 ]. : : gharanI lakSmI AvelI hatI nathI. derAsaramAM javAthI devadarzanane ApaNe niyama bhale jaLavAya, e niyama nirUpayegI nathI, paNa je aMtara roja-reja nirmaLa thatuM na lAge te dharmakaraNane Azaya haju siddha nathI thaye ema samajI vadhu jAgRta rahetAM zikhaje. dharma kriyA ke divasamAM vakhata ja cAle che, paNa enI asara ApaNuM AkhA divasanA jIvanamAM vyApI rahevI joIe. saMsAramAM evA ghaNA prasaMge bane che ke je vakhate cittanI zAMti jALavavI muzkela thaI paDe, parantu jeo dharmakaraNa kare che temane sArU to e parIkSAnI ghaDIo che. kaleza temaja azAMtinI paLamAM je bahena pitAnI zAMti, samatA, dhIrajane beI na bese, kodhanA prasaMgamAM paNa je samajIne zAMta rahe te kharekhara dhanyavAdane pAtra che. evI henanI dharmakaraNI sArthaka banI che ema ja kahevAya. dharma AtmAnA uddhAra mATe che. dharmane nAme vahema, mithyAtva ke evI prapaMcajALamAM na phasAI javAya te paNa tamAre lakSamAM rAkhavAnuM che. dharmane nAme keTalIka hene ghaNuM ADA mArge vaLI jAya che, svAthIo e prakAranI zraddhAne durUpayoga kare che ane ethI dharma niMdAne pAtra bane che. dharmane ane AtmakalyANane sIdhe saMbadha che. jyAM e prakArane saMbaMdha na jaNAya tyAM vastutaH dharma nathI; dharmane ADaMbara mAtra che ema samajaje. strInAM hRdayamAM bhakti, zraddhA svabhAvathI ja rahe che. e zakti ane zraddhAvaDe keme krame tamAre tamArI Atmazakti khIlavavAnI che e na bhUlaze. camatkAra ke AzcaryothI bheLavAI jaze mA.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ satItva satItva athavA zIlarakSA e strI jAtine mukhya ane sarvazreSTha guNa che. zALAmAM te saMbaMdhe ghaNuM ghaNuM vivecana karavAmAM AvyuM che. strInA bIjA guNe bhale tejasvI nakSatranI jema camakyA kare paNa sUrya vinA jema aMdhArI rAtrine aMdhakAra ogaLatuM nathI tema eka satItva vagara bIjA guNe kaMI prakAzamAM AvI zakatA nathI. zIla ja strI-jAtine gauravazALI temaja AdaraNuya banAvI mUke che. matalaba ke zIla na hoya te bIjA badhA guNo AgIyAnI jema camakI pAchA uDI jAya che. je je strIoe kaTInA samaye potAnA zIlanuM rakSaNa karyuM che, temanA stutigAna Aje hajAre varasa vItavA chatAM ApaNe gAIe chIe. je je satI strIoe bhayaMkara AphatanA vakhatamAM paNa pitAnA patine saMgAta nathI choDyo, kSaNika vaibhavathI nathI lebhAI ene udezI nAstika manuSya paNa praNAma kare che. je je satI strIoe
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ kara ]. : : gharanI lakSmI eka mAtra zIlarakSAnI khAtara pitAnA prANanI Ahutio ApI che, temanAM jIvanacaritrethI ItihAsa paNa pitAne bhAgyazALI mAne che. satItva eka evuM ratna che ke jenI kiMmata keI AMkI zakayuM nathI. e ratnanA prakAza pAse bIjA prakAza nisteja banI jAya che. zIlarakSAnA eka ja saguNathI strI-jAti amara nAmanA meLave che. satItva e nArIjIvanane mULa pAye che. e pAyA upara ja bIjA saguNe mahelanI jema khaDA rahe che. satIenAM pavitra nAmanuM smaraNa karatAM Aje paNa ApaNe kahIe chIe ke - iccAi mahAsaiyo, jayaMti aklNksiilklitraao| aja vi vajai jAsiM, jasapaDaho tihuaNe sayale // eTale ke sulasA, caMdanabALA Adi satIo jemaNe pitAnA ziyala nirmaLa rAkhyA temane yazarUpI paDaha Aje paNa traNe bhuvanane viSe vAgI rahyo che. sulasAnI parIkSA karavA hariNegamelI deve sAdhunuM rUpa lIdhuM ane tulasAnI dhIraja khUTI jAya tevuM karyuM, chatAM sulasAe pitAnI draDhatA na mUkI. tenAM batrIza batrIza putra zreNika rAjAne bacAvavA jatA marI khUTyA eTaluM chatAM sulasA nirvikAra rahI. bhagavAna mahAvIre ene parama zrAvikA mAnI, dharmalAbha kahevaDAvyA hatA. satI nArInuM A saubhAgya kAMI jevuM tevuM na gaNAya. caMdanabALA rAjakuMvarI hatI, kIzAMbInI bajAramAM e vecAI, enAM pagamAM beDIo paDI, enA mastake muMDana thayuM chatAM e potAnA zIlathI nA
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ satItva : : _[ 8 ] DagI. madanarekhAne enA pitAnA jeTha ghaNI ghaNI rIte herAna karI, madanarekhAnA patinuM khUna karavAmAM AvyuM, e vikaTa araNyamAM ekalI rajhaLI, chatAM pitAnuM ziyala na choDayuM. narmadA suMdarI vezyAnA AvAsamAM AvI caDavA chatAM potAnA ziyalane akhaMDita rAkhI zakI. subhadrA, pitAnA patinI zaMkAne bhega banI, paNa jyAre subhadrAe pitAnA zIlanA prabhAve nagarInA daravAjA ughaDAvyA tyAre saunI khAtrI thaI ke subhadrA satI-ziromaNi hatI. satIdharmanI vyAkhyAna karatAM, upadezaratnAkaramAM eka sthaLe kahyuM che ke - yA zIlabhaMgasAmagrIsaMbhave nizcalA matiH / sA satI svapatau raktetarA: saMti gRhe gRhe // zIlane bhaMga thavAnI sAmagrIne saMbhava chatAM paNa jenI buddhi nizcaLa rahe, potAnA patine viSe ja anurakata rahe te strI satI kahevAya, bAkI te bIjI strIo ghera ghera che. e pachI enA anusaMdhAnamAM satI zIlavatInI kathA ApavAmAM AvI che. satI zIlavatIne lebhAvavA, satIdharmanI parIkSA karavA mahArAjAe pote ghaNu ghaNu yuktio karI paNa e yutinI jALamAM mahArAjA, maMtrI, senApati ne keTavALa phasAI paDayA. mahArAjA ane temanA maMtrIo vigere hAsyAspada banyA. satI zIlavatIe mahArAjAnI lAlacene lAta mArI pitAnI pavitratA jagajAhera karI. lalacAvanArA saMgamAM koI paNa strI phasAyA vinA na rahe, ema je manAtuM hatuM te mAnyatA zIlavatIe beTI pADI. strI-jAtimAM
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ ja ] : : gharanI lakSmI paNa parvata jevI acaLatA hoya che, ane te potAnAM satItvanA tethI azakyane zakaya banAvI zake che, e vAta zIlavatIe puravAra karI ApI. strI-jAti ghaNI nirbaLa hoya che, strI-jAtine phasAvavA sArUM amuka prakAranA anukULa saMge basa che, ema je kahevAmAM Ave che te keTaluM badhuM nirtuLa ane bhrAmaka che te A satIoe pitAnA jIvanacaritrathI siddha karyuM che. strI bhale bIjI rIte purUSathI nabaLI heya paNa je te draDha nizcayavALI hoya, patine viSe AsthAvALI hoya te manuSya te zuM paNa deve paNa emane calita karI zake nahIM. game evA kaparA saMjogomAM paNa abaLA pitAnI vizuddhine jhAMkhapa lAgavA na de. prAcIna temaja arvAcIna satIonA jIvanane e eka amUlya bodhapATha che. zIlarakSAne aMge strIoe je sAhasa kheDyAM che, je rIte potAnA dehane agnine arpI dIdhAM che te jotAM strI eka mahAzakita ja che, ema kahevuM paDe. svabhAve mRdu-kamaLa chatAM paNa zIlarakSAne vakhate strI karALa svarUpa dharI zake che. satItva e ja gRhastha dharmane AdhArastaMbha che. je pitAnA patine viSe saMpUrNa zraddhA dharAve che, dukha ke zokanA avasaramAM patinI paDakhe ubhI rahe che, duSTa purU nAM chaLaprapaMcane pitAnI zakitanA baLe bhedI nAkhe che, te jIvanamAM meTI kamANI karI jAya che. zIlanAM rakSaNamAM bIjAM aneka saguNenuM pAlana AvI jAya che. prANanA
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ satItva : : [ 45 ] sarvasvanA bhege paNa satItvanI rakSA karaje. niSkalaMka satItva, chedAyelA aMgene paNa pAchA pitAne sthAne sthApe che. satI kalAvatInA saMbaMdhamAM kahevAmAM Ave che ke - chedAt punaH prarohaMti, ye sAdhAraNazAkhInAM / tadvacchInnAni cAMgAni, prAduryoti suzIlataH // jema anaMtakAya vanaspatine chedavAthI pAchI pharIne uge che, tema uttama zIlathI chedAyalA aMgo paNa pAchA utpanna thAya che. kalAvatInA viSayamAM enA patine ja zaMkA upajI hatI, tethI teNe kalAvatInA banne kAMDA kapAvI nAkhyA hatA. Akhare te zaMkA khoTI hatI tema samajAyuM. kalAvatIe pitAnI pavitratAnA prabhAve pUrI hAthanA kAMDA meLavyA. zaMkAzIla patie aMte ghaNe pazcAttApa karyo. ziyalane e prabhAva che. zULImAMthI siMhAsana upajAvavAnI zakita ziyalamAM ja che. zIlavatI nArI kuTuMba ane samAjane sArU nahIM paNa, samasta saMsArane sArU eka Adarza dRSTAMta mUkI jAya che.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI-jIvananA keTalAka doSo gharanI lakSmI jevI gaNAtI strIoe kayA kayA guNa meLavavA joIe, e TUMkAmAM upara kahevAyuM che. have khAsa karIne kayA kayA dethI sAvaceta rahevuM joIe, kyA kyA deSa dhaI nAkhavA joIe, te TUMkAmAM kahevA prayatna karazuM. guNone abhAva e paNa eka deSa ja che. je je guNa ame varNavI gayA tene abhAva hoya te tene pUravAne prayatna karajo. satya bolavuM e eka saNa che, asatya balavAnI Teva e eka durguNa che. tame satya bolavAnI Teva pADaze te bIjA deSa ApeApa vidAya mAgaze, paNa e sivAya keTalAka evA de che ke je ekadama najare na Ave. dAkhalA tarIke vAtavAtamAM kajIyA-kaMkAsa karavAnI vRtti thaI Ave, keInI niMdA karavAnuM mana thAya, keInI adekhAI upaje, e badhA doSa evA che ke zarUAtamAM aMkurarUpe ja dekhAya, paNa je pUratI sAvacetI rAkhavAmAM na Ave te vakhata jatAM e viSavRkSarUpa banI jAya. denuM nikaMdana kADhavuM hoya te e dezanI sAme evA ja saddaguNanuM sainya taiyAra rAkhavuM joie. sadguNenI senA sAme durguNathI mAthuM ucakI zakAtuM nathI, chatAM e duzmane kayA kayA che, te ahIM TUMkAmAM ja varNavIzuM.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ A vIsa ALasa athavA pramAda e manuSyajAtine moTAmAM moTe duzamana che. e haradama ApaNA dehamAM chupI rIte karAI bese che. strIo tathA purUSone paNa e prakAranuM ALasa pAyamAla ALasu strI gharanuM kAmakAja barAbara karI zakatI nathI, tethI te potAnA parivArane, sagAM-saMbaMdhIone saMpUrNa saMtoSa ApI zakatI nathI. jenA aMgamAM ALasa nathI te AgaLa paDIne gharanuM kAmakAja kare che, tethI potAnA verIomAM paNa te mAnavaMtu sthAna prApta kare che. - ALasu strI pitAnA edIpaNAne lIdhe moTAbhAge pitAnI sAsu, jeThANI, naNaMda vigerenI sAthe ahoniza laDatI-jhagaDatI rahe che. sAsu-sasare bahu AkaLA svabhAvanA hoya e saMbhavita che, paNa je kuLanI lakSamI pote mahenatu hoya te vakhata jatAM emanA mana upara pitAnI sArI chApa paDyA vinA na rahe. vinaya ane udyoga te game tevA virodhIne paNa jItI le che. ' . . . keLavAyelI kanyAo upara ghaNebhAge ALasano AkSepa mUkavAmAM Ave che, gharanAM kAmakAja karavAmAM je kaMI pitAnI
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 ] : : gharanI lakSmI nhAnapa samajatuM hoya to te ajJAnatA che. rAMdhavA mAtrathI ja gRhiNInuM kAma pUruM thaI jatuM nathI. gharanAM banI zake teTalAM badhAM nAnA-meTAM kAmakAja teNe karavAM joIe. ALasamAM AnaMda mAnanArI strI ekadama vilAsa tarapha DhaLI paDe che. ane vilAsane pravAha eTale te vegavALo hoya che ke sAmAnya strI ke sAmAnya purUSa paNa adhaHpatanamAMthI pitAne bacAva karI zakatA nathI. ALasu mana, ALasu zarIra aneka prakAranA ghoDA doDAve che, ethI zarIra ane mananI zakti barabAda thAya che. ALasu strI gharanI vyavasthA barAbara jALavI zakatI nathI. ALasu strInA nokara-cAkara paNa vakhata joIne svacchedI tathA uchuMbala bane che. nekare upara ja AdhAra rAkhanArI strI paravaza bane che. te pitAnA khoTA kharca upara aMkuza rAkhI zakatI nathI. parAzrayI mANasa gharanI, vaDIlenI ane mahemAnonI paNa jevI joIe tevI sevA zI rIte kare ? ALasa dekhAvamAM bahu na durgaNa lAge che, paNa pariNAme e bahu bhayaMkara nIvaDe che. ALasathI mana bagaDe che, zarIranuM Arogya paNa jaLavAtuM nathI. ALasu strIo heTe bhAge jIvaleNa dardIne bhega banelI jovAmAM Ave che. mahenatu strIo, jeo zarIra ane manane skuttimAM rAkhe che teo evA dardothI bacI jAya che. junA jamAnAmAM strIo ullAsathI gharanAM badhAM kAmakAjane pahoMcI vaLatI tethI AjanA navA jamAnAnA dardo paNa emanAthI ajANyAM ja rahyAM hatAM. jyAM ALasya nathI tyAM kaleza-kaMkAsane phAlavA-pula
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ ALasa :: [ 49 ] vAnI anukULatA nathI maLatI. tamAre je nAnAM-nAnAM kajIyAkiMkAsathI bacavuM hoya, tamAruM Arogya jALavI rAkhavuM hoya, gharanA vaDIle vigerenI prIti meLavavI hoya te tamArA aMgamAM rahelA ALasane uDADI deje. ALasa dUra karatAMnI sAthe ja jANe ke tame kaI judI ja sRSTimAM AvI caDayA he ema tamane lAgaze. ALasane alaga karaze te ja kSaNe tamArA dehamAM navuM baLa AvatuM jaNAze. tamArA manamAM paNa navA ja ullAsanI ti jhaLahaLI uThaze. ALasathI zarIrane sAcavI rAkhavAnI vRttivALA eTale ke kesarIyA mANasa pote ja pitAne chetare che. paDayuM paDayuM letuM kaTAI jAya tema ALasu strI-purUSe paNa pitAnAM manuSyadehane malina banAve che. je strIo A divasa kAmakAjamAM kADhe che, mahenatamajurI karI pitAne paraseve reDe che, temanI tarapha eka vAra najara kare. e keTalA saMtoSI, sukhI ane nIrogI dekhAya che? mahenatane ja e pratApa che. tame paNa je utsAhathI gharanA kAmakAja karavA mAMDe, ALasane dezavaTe Apa te tame paNa evA ja sukha ane Arogyane jarUra meLavI zake. davAthI je Arogya nahIM maLe te tame ALasane dUra karavA mAtrathI ja meLavI zakaze. Alasa dUra thaze eTale tamArA manamAM paNa prasannatA vyApaze. navarAza nakheda vALe che ema je kahevAmAM Ave che te vastutaH ALasu mANasane mATe ja lAgu paDe che. gharanA kAmakAjamAMthI nivRtta thayA pachInI navarAza keTalI madhura hoya che tene eka vAra AsvAda te laI juo.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilAsitA A jamAnAmAM vilAsa-mojazekhane eka navuM cepI rega phATI nIkaLe che. e reganA paMjAmAM strIo ja moTebhAge bhega banI che. aNachAjatA vilAsathI dareke dareka hene sAvaceta rahetA zIkhavuM joIe. dhAro ke tame vilAsanA kheTA kharcane pahoMcI vaLavAnI zakti dharAve che. tamane vilAsamAM taNutA bacAve e keI aMkuza tamArI upara nathI. eTale tame ema mAnI le che ke vilAsa mANavAne tamane bIjI bahene karatAM vadhu hakake che; paNa e mAnyatA khoTI che. tamArI vilAsitA jevAthI tamArI bIjI gariba bahene e ja mArge vaLe to temanA parivAramAM keTalI azAMti upaje strIo anukaraNa karavAmAM bahu zarIpUrI hoya che. ekane vilAsI banatI jIve, eka henapaNane jhINuM-pAtaLAM raMgaberaMgI vara sajatI juve te enuM joIne bIjI bahene paNa enuM anukaraNa karyA vinA na rahe. jeo evA vilAsa pAchaLanAM kharca ane avakAzane pahoMcI vaLe tema hoya temane kadAca tatkALa bahu vAMdhA jevuM na lAge paNa ApaNA vartananI ApaNA sagAM-saMbaMdhIo, ApaNuM pADezIo upara kaI jAtanI asara paDe che te ApaNe jevuM joIe. ApaNe ekalA pitAnA zekhathI bIjAne
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilAritA : [ 51 ] beTe mArge derI jaIe te ApaNe ApaNI javAbadArI nathI samajatA emaja kahevuM paDe. eka vahANamAM musAphare beThA hoya, hANa dhIme dhIme madhya darIyAmAMthI pasAra thatuM hoya te vakhate eka musAphara vahANanA taLIye nhAnuM kANuM pADavA mAMDe te ApaNe tene zuM kahIe? e musAphara uddhatAIthI javAba Ape ke " huM vahANanA taLIye kANuM pADuM ke game te karuM; mane rokavAne tamane zuM adhikAra che?" te ApaNe tenI zI vale karIe ? e mUrkha nathI samajo ke vahANanA taLIye kANuM pADavAthI te pitAnA ekalAnA jAna jokhamamAM nathI mUkate, paNa vahANanA badhA musApharonA hota ubhA kare che. ApaNe samAja e ApaNuM vahANuM che. ekanAM puNya ke ekanAM pApa AsapAsanAne thoDIghaNI asara karyA vinA nathI rahetAM. ApaNe pADezI niraMtara gaMdakI rAkhatuM hoya te e gaMdakIne lIdhe je regacALe pedA thAya te AkhA gAma ke AkhA mahollAne veTha paDe. ApaNe badhA sAmAjika prANIo chIe. ApaNAM vartana ke vahevAranI sAthe ApaNane ekalAne ja nahIM paNa saune vadhatA-ochA pramANamAM saMbaMdha hoya che. eka bahena vilAyatI phezanamAM phasAya, eka plena vastra ane AbhUSaNane anucita ThaThAra kare te bIjI hene tenI hariphAI kare e svAbhAvika che. pachI dhIme dhIme e vilAsa eka rogacALA jevuM bane che. garIba sagA-saMbaMdhIo ane pADezIonA parivAramAM kaleza-kaMkAza-azAMtinI Aga saLagI uThe che. ApaNI vilAsitA ene mATe javAbadAra Thare che.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ para ]. : : gharanI lakSmI. zrI e vilAsa mUrti tarike jeTalI nathI zobhatI teTalI te saMyama, sAdAinI pratimArUpe pratiSThApAtra gaNAya che. vilAsamAM zobhA ke gaurava che ema rakhe mAnatA. vilAsa, sabhya strI-purU nI AMkhamAM khuMcyA vinA nathI rahetuM. sAdAImAM je zobhA ane bhavyatA che te vilAsamAM keI kALe nathI utaratI. eka vAra paNa bhUlecUke je tame vilAsanA mArge vaLyA te pachI tame kayAM jaIne aTakaze tenI kalpanA thaI zakatI nathI. vilAsitA eka e agni che ke jema jema tame enI jogavAI karatA jAo tema tema e Aga vadhu ne vadhu ugra rUpa pakaDatI jAya. vilAsarUpI AgamAM Idhana na nAkhavuM e sauthI vadhAre sahisalAmata mArga che. sAcI kuLanI lakSamI vilAsathI nathI hotI. je pitAnA vilAsavaDe bIjAne AMjI nAkhavA mAgatI hoya te bhale vilAsane Azraya le. jemane pitAnA kuLa ke vaMzanI pratiSThAne kaze khyAla sarakhe paNa na hoya, te bhale vilAsarUpI mRgajaLanI pAchaLa doDe. vilAsathI tamane sAcuM sukha-zAMti maLe e AzA manamAMthI kADhI nAkhaje. vilAsanA jherathI rIbAtA-taraDatA keTalAya jI Akhare pAyamAla thaI gayA che. e eka prakAranuM evuM chupuM ane kAtila jhera che ke dhIme dhIme raga-ragamAM phelAI jAya che. vilAsa ! vilAsa ! vilAsa-mAjazekha, banAvaTa sivAya ene bIje kaI vicAra nathI AvatuM. dArU-aphINunA vyasanI jevI ja vilAsinI strIonI durdazA thAya che.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilAsitA : : [ 53 ] mijazekha ane vilAsamAM jenuM citta cuMTayuM che tene gharanAM kAmakAja, vaDilenI sevA e badhuM akAruM thaI paDe che. TApaTIpa karavA sivAya emane bIjuM kaMI sujhatuM ja nathI. ethI gharamAM avyavasthA varte che, becenI phelAya che ane gharanuM sukha AkAzakusuma jevuM bane che. vilAsinI strI potAne, bIjI strIo karatAM zreSTha mAnavA lalacAya che. vilAsa pitAnI sAthe abhimAnahuMpadane paNa lete Ave che. abhimAna te rAjAmahArAjAene paNa ghaDInA chaThThA bhAgamAM dhULa cATatA banAve che, e vAta kenAthI ajANa che? vilAsathI meTAI nathI AvatI, sAdAI joIne leke tamArI meTAInI kIMmata AMkaze. keTalIka baheno mojazokha, zRMgAranI pUratI sAmagrIo nahI maLavAthI manamAM niraMtara saLagyA kare che. AvI bahene hAthe karIne duHkhane pitAnI pAse notare che. gajA-saMpata pramANe vastrAlaMkAra maLe te paheravA-oDhavAmAM je AnaMda che, je saMteSa che te eka mAtra suzIla-sujJa bahene ja jANe che. e AnaMda ane saMtoSanI tulanA thaI zakatI nathI. tame bane eTalI sAdAI dhAraNa karaje. jhINA mulAyama vanne tamArI dehazobhA vadhAravAne badale ulaTAM tamane beDeLa banAve che tene khyAla rAkhajo. alaMkAre paNa saguNa strIne kazI zemA ApatA nathI. ApaNA sadguNo ja alaMkArane zobhAve che, ane sAdAI je narI AMkhe dekhI zakAya e bIje kaye saddaguNa che?
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ svecchAcAra keIne aMkuza na mAna, pitAnI ja IcchA pramANe vartavuM e eka svecchAcAra che. cheka paravazatA jema kharAba che, ekalI gulAmI jema svAbhAvika vikAsane rUMdhe che tema svecchAcAra paNa eTale ja bhayaMkara nivaDe che. narI paravazatA ane naryo svecchAcAra eka vastunI sAmasAmI dizAo che. svecchAcAra tara ghasaDAI jatAM manuSyane bacAvavA ApaNuM zAstrakAroe keTalAka yogya aMkuza mUkyA che. bALikArUpe strI jAti pitAnI AjJAmAM rahe che, yauvanamAM patinI AjJA pALe che, vRddhAvasthAmAM patinAM sagAMsaMbaMdhIonI AjJAmAM rahe che. matalaba ke strI jAti ke divasa svataMtra banI zakatI nathI, e sthitimAM ene sva2chaMdapaNe vartavAnI kaI taka ja nathI maLatI. Aje ThekaThekANe svataMtratAne vAyu jorathI pheMkAI rahyo che, e vAta kharI che. junA jamAnAnAM keTalAka rivAje ane dhoraNe navesarathI yojAvA joIe eTale ke emAM samAcita sudhAraNA thavI joIe e vAtanI koIthI nA pADI zakAya tema nathI, paraMtu svataMtratA ane svecchAcAra e be eka ja vastu nathI. e banne vacce suvarNa ane
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ raSTAcAra :: [ pa pa ] pittaLa jeTalo taphAvata rahela che. bALaka pittaLane ke agninI zikhAne suvarNa samaje tethI karIne pittaLa sonuM banI jatuM nathI, tema agni tene dajhADyA vinA rahetuM nathI. svecchAcAra e agnizikhA che. agninI ujaLI caNagArI hAthamAM levAnuM bALakane mana thAya te vaDIlee bALakane ema karatAM rokavuM joIe jethI te dAjhate bacI jAya tema putra, mAtApitA, pAta ane sagAM-saMbaMdhIoe AMkelI maryAdAo strI jAtine anAcAra tarapha ghasaDAtI bacAvI le che. velI vRkSane ja Azraya karIne rahe che. vRkSanA AdhAre te khUba phAle-kule che. ene svataMtratA nathI ema kaI nathI mAnatuM. velI je nirAdhAra haya, svachaMdapaNe vRkSane Azraya cheDI de te enI kevI durdazA thAya? ghara e strI jAtinuM svataMtra sthAna che. ghara athavA kuTuMbanA Azraye ja strI pitAne vikAsa sAdhe che. eka gRhalakSmI jyAre pitAnA pati-putra AdinA parivAra vacce beThI hoya che, emanI khAtara paLe paLe AtmasamarpaNa karI rahI hoya che te vakhate e eka devInI jema keTalI gauravavALI dekhAya che? sthaLa najare jonArane ema lAge che ke A strI bicArI paravaza che, parantu jhINI najare jovAmAM Ave te je sukhanI svecchAcArIone kalpanA sarakhI paNa na Ave te sukha A maryAdAzIla bahene bhagavatI hoya che. svecchA pramANe haratI-pharatI, pitAnI sakhIo sAthe ke patinA mitre vigerenI sAthe ramata-gamatamAM AgaLa paDatuM
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 56 ] : : gharanI lakSmI. bhAga bhajavatI eka bahena kalpe ane bIjI bAju pitAnA vaDIle, putra, sAsu-sasarAnI sevAmAM tallIna banelI bahena ka. e bannenI sarakhAmaNImAM sAro ane sthAyI AnaMda kayAM dekhAya che? vecchAcArane AnaMda kSaNika che. e AnadanI paLe vItatAMnI sAthe ja gamagInI Ave che. sevA, saMyamane AnaMda akhUTa hoya che. eka gRhalakSmIne pitAnA putra-parivAranA mukha upara tRptinI rekhAo aMkAtI joIne je AnaMda thAya che tenuM varNana zabdathI thaI zakatuM nathI. AtmIya svajananAM aMtaramAM saMtoSa upajAvavAthI, sAcI gRhalakSamI pitAnA jIvananI sArthaktA thaI ema ja mAne che. ApaNu Arya saMsAranI e ja mahattA che. - strI jAtinA AtmatyAga upara ApaNo Akhe saMsAravahevAra khaDe che. eka strI jyAre potAnA putra, kanyA, pati, sAsu, yeSTha, diyara vigerene pitAnA sukhanA bhege rIjhavatI hoya che tyAre te pite kaI paNa prakArane bhega Ape che ema nathI mAnatI. AtmatyAgane apUrva AhlAda ja te anubhavatI hoya che. e abhimAna paNa nathI letI, kAraNa ke AtmatyAga enA AtmAnI eka urmi banI rahe che. svachAcAramAM e urmio sArthakatA nathI anubhavatI. tame je e sukha anubhavavA mAgatA he, tamArI AsapAsa sneha, mamatA, nirdoSatAnuM vAtAvaraNa jamAvavA mAgatA ho te tame paNa svecchAcAranA taraMganuM saMyamana karatA zIkhaje. ethI tame pite apUrva AnaMda anubhavaze ane tamArUM kuTuMba paNa AnaMdanI zItaLa lahere jhIlaze.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ avyavasthA vyavasthA athavA niyamitatA e eka guNa che, avyavasthA, aniyamitatA eka avaguNa che. gRha e gRhiNInuM rAjya che. gRhiNI gharanI maMtrI che. rAjyane maMtrI bedarakAra rahe te sArAye rAjyamAM aMdhAdhuMdhI, azAMti ane avyavasthA phelAI jAya, rAjyanA badhA mANasene duHkha bhegavavuM paDe, maMtrInI potAnI AbarU paNa jAya. - e ja pramANe gharanI lakSmI-gRhiNI je gharanI vyavasthA barAbara na jALave te gharanAM badhAM mANasone duHkha bhegavavuM paDe. gRhiNInI pitAnI AbarUnA saMbaMdhamAM paNa TIkA thAya. purUSa game eTalI kamANI karate hoya, paNa je gharamAM sArI vyavasthA na hoya te e kamANa dIpI nIkaLe nahIM. gharamAM AvanArAM mANase gharanI avyavasthA joI nirAza banI jAya. vyavasthA vaDe gharane dIpAvavuM, gharanI zobhA vadhAravI e strInuM kAma che.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 18 ] :: gharanI lakSmI. - lekamAM avyavasthAne lIdhe TIkA thAya eTaluM ja basa nathI. dhAro ke tamAre eka vastu joIe che. e vastu gharamAM che e vAtanI tamane khAtrI che, paNa jarUrane vakhate zedhavA chatAM e vastu hAthamAM na Ave te tamane keTale kodha thAya? ene avyavasthA sivAya bIjuM zuM kahevAya ? keTalIka hene eka cIjane upayoga thaI rahyA pachI ene game tyAM pheMkI de che-jANe ke have pachI ene kaze upayoga ja nathI ema mAnI rajhaLavA de che. pachI jyAre e cIja kharI aNInA vakhate jyAre nathI maLatI tyAre pite vyagra bane che, bIjAonAM upara vAMka DhaLe che ane e rIte eka najIvI vAtamAMthI meTe kaleza ubho kare che. keTalIkavAra vAraMvAra upagamAM Ave evI vastune paNa hene eve ThekANe mUkI de che ke ene gotI kADhavA sArU ghaNI mahenata karavI paDe, paraMtu jo tame vyavasthAzaktinI mahattA samajI zakyA he, dareke dareka vastune enA pitAnA niyamita sthAne mUkavAnI Teva keLavI zakyA che te ghaNI ghaNuM nakAmI jaMjALathI bacI javA pAme. vAta bahu najIvI lAgaze, paNa gharanA kArabhAramAM vyavasthA eka ati Avazyaka aMga che e vAta tamArA lakSabahAra na rahevI joIe. eka ja dAkhala . dhAro ke tamAre ke AnaMda-utsavanA avasare bahAra javuM paDe. e vakhate tame arIse ke kaMkAvaTI jevI ekAda vastu gatavA mAMDe, chatAM evI rIte mUkAI gaI hoya ke tamane hAtha na Ave. ghara AkhuM gAMDu
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ avyavasthA : : [ 18 ] karI vALe. Akhare tame kaMTALIne nAnAM bALaka upara dAjha Thalava, ene mAreDhI, gharamAM bALakane revAne kakaLATa thAya, pachI te tamAre utsavamAM javAno AnaMda paNa uThI jAya. na chUTake tamAre kaTANuM moM karIne bahAra nIkaLavuM paDe. eka sAmAnya avyavasthA paNa keTalI duHkhadAyaka bane che? je vastu khare vakhate kAma na Ave, ApaNuM cittane kalezathI kaluSita kare te zA kAmanI ? paNa e vastune doSa na kADhatAM ApaNI avyavasthAne ja ApaNe vAMka je joIe. keTaleka sthaLe bahArathI ghara ghaNuM sAruM dekhAya, paNa aMdara jaIne ubhA rahIe te eThavADa, gaMdavADa ane durgadhane pAra na hoya. A paNa kaMI sAmAnya avyavasthA na gaNAya. niyamitapaNe je vALavAnuM, eThA vAsaNa mAMjavAnuM kAma thatuM hoya te avyavasthA jevuM kaMI na dekhAya. "pachI joI levAze-ghaDIka rahIne karI nAkhazuM," ema manamAM thAya che tyAre ja nhAnI-mahedI avyavasthA-gaDabaDa ubhI thavA pAme che. tamArA ghara, gharanAM AMgaNuM ane gharanI zobhAsAmagrI e badhuM svacha haya, vyavasthita hoya te keIpaNa AvanAranA manamAM tamArA mATe samAjanI lAgaNa upajyA vinA na rahe. niyamitapaNe gharanuM kAmakAja thAya te kaIne TIkA karavAne prasaMga na maLe. tamArI vyavasthAzaktinA muktakaThe vakhANa thAya. gharanI dareka vastune enA niyata karelA sthAne ja mUke. kaI vastune rajhaLavA na do. evI rIte vastuo goThave ke jyAre tamane joIe tyAre te maLI jAya. aMdhArAmAM levA
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 60 ] :: gharanI lakSmI. mAge te paNa laI zake. vyavasthA nahIM hoya te bene divase, dI laIne gataze te paNa tamane nahIM maLe. vyavasthAnI jema ja gharanA prasaMgamAM niyamitatA jALavaje. gharanAM badhAM mANasane niyamita bhajana vigere maLyA kare te teo bIjI hAnI nhAnI keTalIka agavaDamAMthI bacI jaze ane kuzaLa maMtrIvALA rAjA eTale nizcita rahe teTalI ja nizciMtatAthI gharanA vaDIle vigere vyavahAranA kAryo nizcitatAthI karI zakaze. gharane zobhAvavuM e gRhiNInA hAthamAM che. sArI vyavasthAthI nhAnuM-garIba ghara paNa dIpI nIkaLe che. avyavasthAthI rAjamahela paNa aLakhAmaNuM lAge che. gharanA kAmakAjamAM jema vyavasthA-niyamitatA jALavavI joIe tema tamArA belavA-cAlavAnA vyavahAramAM paNa vyavasthA tarI AvavI joIe. tamArI vAta evI te vyavasthita hevI joIe ke te saMbaMdhamAM jarA jeTalI paNa gerasamaja na thavA pAme. je kahe te sIdhI rIte, ADaMbara vinA kahI nAkhe. eka vAtane bIjI vAta sAthe bheLavI nAkhaze mA. tamAre kahevAno Azaya barAbara spaSTa karI dyo. vivekapUrvaka namratAthI tamAruM vaktavya kahI nAkho. e paNa eka prakAranI vyavasthA ja che. vANImAM, vicAramAM ane gharanA kArabhAramAM-- badhAmAM tamArI vyavasthAzakti jhaLakI uThe ema kare..
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAMdhA-vacakA tadana namAlI vAtomAM paNa vAMdhA-vacakA pADavA ane nhAnI nhAnI vAtamAM kayA-kaMkAsa karavA e aNaghaDa strIone jANe ke svabhAva ja hoya ema manAya che. kajIyAkaMkAsa pedA karavAnA sarva hakka strIoe ja svAdhIna rAkhyA che. saMskArI kuTuMbamAM evI sthiti bahu javalle ja jovAmAM Ave che. je purUSa ghaDIe ghaDIe vAMdhA-vacakA pADe che tene mATe paNa lekamAM ema kahevAya che ke-" bairAnI jema ene svabhAva ja vAMdhA pADavAnuM che enI sAthe bahu kAma na pADaze." ajJAna strIo mATe bhAge AvI Adatane bhaMga thaI paDe che. manane mAThuM lAgavAnA prasaMge bane e samajAya evI vAta che. gharamAM be vAsaNa hoya che te paNa athaDAya che. eka ja kuTuMbamAM rahetA mANasanA svabhAva jUdA jUdA hoya ane tene lIdhe kaMkAsa thAya ema bane, paNa jo tame e kaMkAsanI darakAra na karavAno nizcaya karyo hoya, kaMkAsane raja
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ ra ] : : gharanI lakSmI. jeTaluM paNa mahatva na ApavAne niradhAra karyo hoya te e kalaha tarata ja olavAI jaze. jema kerI jamIna upara pale agni ApoApa olavAI jAya che-bahu nukazAna nathI karate tema ApaNe meTuM mana rAkhIe te nAnA najIvA kajIyA-kaMkAsa paNa potAnI meLe zamI jAya. keTalIka hene dhuMdhavAtA chANAnI jema manamAM ne manamAM baLyA kare che. emane sArU namAle vadhe AganA taNakhA je bhayaMkara nIvaDe che. prasaMga banatAM ja bhaDake thAya che. e bhaDakAnI unhI AMca sarva kuTuMbIone sparze che. ApaNe jemane zAMta svabhAvanA kahIe chIe teo kadi uzkerAI jatA nathI ema nathI. emane paNa ghaNI vAra manaduHkha thAya che, paraMtu teo khUbIthI e jhera pI jAya che; AsapAsanA mANasane kaLAvA detA nathI. saMsAramAM AvA jhera pI javA, pite jhera pI jaIne paNa kuTuMbanA mANasone sevAnAM amRta pIrasavAM e kAMI je te lhA nathI. je strI pitAnI upara vItatA anyAyo, vItake vigerenAM jhera cUpacApa gaLA nIce utArI jAya che ane vAMdhA-vacakA mAtrane uMDA khADAmAM bhaMDArI de che te strI kharekhara dhanyavAdane pAtra che. dharatInI jema sadA sahana karanArI evI strIo, manuSyalakamAM paNa devIrUpe ja pUjAya che. nhAnI vAtane bahu vaLagI rahevAthI, vAMdhA-vacakAne gAMThe bAMdhI rAkhavAthI ApaNuM ke anya keInuM hita nathI sadhAtuM. yAda rAkhavAnI zakti keLavavAnI jeTalI jarUra che teTalI ja
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAMdhA-vacakA :: [ 63 ] bhUlI javAnI zakti khIlavavAnI paNa jarUra paDe che. vAMdhAvacakAne taratamAM ja vismRtinA darIyAmAM daphanAvI daIe te ApaNuM kuTuMbamAM sadAne mATe zAMti sacavAI rahe. - strIone saMkucita kSetramAM rahevuM paDe che, tethI temanI daSTi paNa saMkucita ane svArthI banI jAya che. sArAM gharanI strIo paNa keTalIkavAra chANa ke lAkaDAnA eka hissA mATe, jANe ke rAjya meLavavAne mATe laDatI hoya tema jhagaDaze. najIvI vAtamAMthI viredha, kaleza upajAvaze. A prakAranI saMkucitatA TALavAne abhyAsa karaze te tamane pariNAme lAbha ja thaze. jaLanI jema vAMdhA-vacakAne vaLagI rahevAthI tame kaMI ja phAyado nahIM meLavI zake. thoDuM jatuM karavAthI paNa zAMti jaLavAtI hoya to te vadhAre ISTa che. vastu te Aje che ane kAle nahIM hoya, paNa jo tame nakAme kaleza karaze te tamAro svabhAva bagaDaze; e cIDIye svabhAva ja tamane herAna karaze. bhalI henane mATe loko kahe che ke "bhAI, emanuM peTa te darIo che. emanI zI vAta karavI?" je hena, pitAnA kuTuMba-parivAranA badhA ja vAMdhA-vacakA gaLI jAya che te AvA mAnavaMtA vizeSaNane bane che. darIo duniyAnI gaMdI vastuo pitAnA peTamAM saMghare che, chatAMe koI divasa gaMdhAtuM nathI- durgadha-saDA mAtrane pite ekalo sahana kare che. kadi paNa pitAnI mAjA mUkatA nathI. duniyAnA mANaso enI upara game eTale julama kare te paNa badalAmAM te kIMmatI-aNumUlAM ra-metIe ja Ape che. ya te tene thoDuM ja rahevAthI karI che ane kAle
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 64 ] :: gharanI lakSmI. pula khIle che pitAnI sugaMdha ane suMdaratAthI e keTaluM priya lAge che? kAdavamAM ja e jame che, kAdavamAMthI ja piSaNa meLave che; chatAM rasane evI rIte pariNAve che ke pite anupama suMdara bane che. manuSyanI mahattA paNa saMsAranA kaDavA rasane pariNamAvavAnI zakitamAM ja rahelI che. e manuSya mahAna che pachI bhale e strI he yA purUSa che, paNa je kaTu rasa pI jaIne badalAmAM sugaMdha ane sauMdarya prakaTAve che te kharekhara mahAna che. saMsAramAM kaTutA kayAM nathI ? vAMdhA-vacakA, viredha, kaleza vinAnuM kayuM ghara, kayuM kuTuMba khAlI che? paNa je gRhalakSmI evA vAtAvaraNamAM rahIne, pitAnI zaktithI zAMti ane susaMpa jALavI rAkhe che te khare ja stutine yogya che. khamavA-khamAvavAne" mahimA te tame jANe che. pratikramaNa jevI dharmakriyAomAM ApaNe sarva prANImAtrane khamAvIe chIe, sIne khamIe paNa chIe, paraMtu enI kaleTI te vahevAranA kSetramAM ja thAya che. gharanA mANasamAMthI kadAca ke anyAya kare, na kahevAnAM veNa kahe te paNa te khamI levAmAM ja ApaNuM kuTuMbanuM ane ApaNuM potAnuM hita che ema samajaje. evI manebhAvanA keLavaze te saMsAra sukhamaya banaze eTaluM ja nahIM paNa tamAre paraleka paNa sudharaze, puNyanI sArI evI kamANI karI jaze.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuthalI-niMdA purUSa mAne che ke jyAM be-cAra bairAMo ekaThAM thAya tyAM bIjAnI niMdA-kuthalI sivAya bIjI kaI vAta na hoya eTale ke strIo kuthalI karyA vinA rahI zakatI ja nathI. emane kImatImAM kImatI samaya, eka-bIjAnI kuthalI karavAmAM ja vItI jAya che. keInI niMdA karavAthI, ApaNane pitAne kazo ja lAbha nathI thatuM, tema jenI niMdA karIe chIe tene paNa kaMI lAbha nathI pahoMcate. niMdA karavI e pitAnI jIbhathI bIjAne mela chevA barAbara manAya che. ene artha e thAya che ke ApaNe jIbhane melI karIne bIjAne svaccha karIe chIe. dhobIe AkhA gAmanAM melAM kapaDAM dhue che, paNa teo pite e melane saMgharI rAkhatA nathI. kuthalI karanAra, bIjAnA doSa dhovA chatAM pAchA pitAne ja dUSita banAve che. nidA yA kuthalImAM evo kaye rasa che? purasadavALI bahene zA sArU evI kuthalImAM vakhata barabAda karatI haze? enuM kAraNa eTaluM ja lAge che ke bIjA keI sArA viSayanA
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 66 ] : : gharanI lakSmI. abhAve teo eka bIjAnI niMdA karI saMtoSa mAne che, paNa je pitAnA avakAzane sadupaga karavAne sAru sarasa vAMcana rAkhe, dharma temaja nItinI bukene abhyAsa karavA lAge te pachI temane nakAmI niMdA karavAnuM mana na thAya, kuthalInuM purANu ughADavAnI emane IcchA ja na thAya; kAraNa ke e kuthalIpurANa pite ja nirasa che. zvAna jevI rIte pitAnA jIbhanA rasathI, sUkA hADakAne potAnA lehIvALuM banAvI emAMthI svAda le che tema ja A kuthalI karanArAo, sAva nakAmI vAtamAM rasa le che. vastutaH kuthalImAM kaMI ja svAda nathI. kuthalI e sUkuM hADakuM che. mAtra ajJAnatA ane IrSA ja emAM rasa mUke che. kuthalImAM meTe bhAge adekhAI ja bharI hoya che. eka strI jyAre bIjI bahenanuM sArUM jaI zakatI nathI tyAre te kuthalIne Azraya le che, pitAnI bahenapaNuo vacce besI pelI bahenanI niMdA karavA mAMDe che. pachI te jema garabe jhIlAya tema kuthalInA karkaza gAnane bIjI bahene jhIle che. kuthalI-purANune kaI divasa A ja nathI AvatuM. kuthalImAM vakhata kADho tenA karatAM bIjA gharanA upayogI kAmakAjamAM vakhatane sadupayeAga kare e vadhAre ThIka che. dArUnA vyasanIne jema dArU vinA nathI cAlatuM-samajavA chatAM vyasanane mUkI zako nathI tema keTalIka aNaghaDa hene, kuthalIne eka vyasana jevuM banAvI de che. kyAre lAga maLe ane kuthalI karavA besuM ema ene manamAM thayA kare che. e hena ema nathI samajatI ke tame je keInI kuthalI karaze te tamArI
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuthalI-niMdA :: [ 67 ] kuthalI bIjI kema nahIM kare? tame samajIne e avaguNathI dUra raheze te tamArA viSayamAM paNa keIne niMdA karavAnuM mahA sUjhe. bezaka, tame keIne deSa juo ane tamArA samajAvavAthI e deSa sudhare ema tamane lAgatuM hoya to tame zAMti ane mIThAzathI be vacana kahI zake che, paNa keInI pITha pAchaLa, kuthalI karavI e te pitAnI jIbhe anyanA mela dhevA jevuM che. adhyAtmazAstrane eka niyama che ke je mANasa je vastunuM satata ciMtana kare che tenA je ja pite bane che. have je tame bIjAnA deze ja ciMtave, bIjAnA dezanI kuthalI ja karyA kare te e durguNa tamArAmAM dAkhala thayA vinA na ja rahe; kAraNa ke ene ja tame abhyAsa kare che-denuM ja ciMtavana kare che. eTalA sArU ja zAstrakAroe uttama guNonuM niraMtara dhyAna karavAnuM upadezya che. guNazIla satI strIonA guNanuM ciMtavana karavAthI guNAnurAga prakaTe che ane e guNAnurAgathI ApaNe pote unnati pAmIe chIe. guNaciMtana jevuM ciMtAmaNi ratna mUkIne ApaNe kuthalI jevA kAcanA kaDakAne zA sArU saMgharI rAkhavuM joIe? tamArI pAse kaI bahenapaNI kuthalI karavA Ave te tene paNa tamAre samajAvI devuM joIe ke tamane emAM rasa nathI. enuM pariNAma e Avaze ke tame pite kuthalInI jaMjALamAMthI bacaze ane bIjI bahenane paNa bacAvI zakaze. tamArI AsapAsanuM vAtAvaraNa nirmaLa banI jaze. para che . . . . . . . . .
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ khoTA kharaca kuTuMbamAM kamANI karanAra-Tale raLanAra purUSa ja hoya che. strI e kamANInI jeTalI suvyavasthA kare, kamANane sadvyaya kare, bhaviSyane sArU bacAve emAM strInuM-gharanuM gaurava che. keTalIkavAra strIo potAnA kuTuMbanI paisA saMbaMdhI sthitithI pUrepUrI mAhitagAra nathI hotI. te te ujaLuM eTaluM dUdha ja hoya ema mAne che ane khoTA kharaca tarapha derAya che. ethI kuTuMbanI paisA saMbaMdhI sthiti bagaDe che. strIne alabatta kamANa karavA gharamhAra javuM paDatuM nathI, paNa karakasara e je sago bhAI hoya te karakasaranI madadathI patinI kamANune dIpAvI zake che. paise prApta karavAmAM purUSane je kALajI ane udyama karavAM paDe che tenI kadara strIne nathI hotI tethI strI uDAu bane che, nakAmI cIjo pAchaLa dravya kharace che ane jyAre bArIka sthiti AvIne ubhI rahe che tyAre pachI pastAvA sivAya bIjA badhA mArga baMdha thaI gayA hoya che. te purUSa mAtra kamAI jANe. karakasarathI gharanA kharaca calAvavA, bhaviSyane mATe kaMI saMgraha karI rAkhave e badhuM gharanI adhiSThAtrI upara AdhAra rAkhe che. keI kaI sthaLe te gRhiNI patinA kheTA kharaca upara aMkuza rAkhI rahelI
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ khoTA kharaca : : [ 69 ] hoya che. pite karakasarathI ghara calAve che ane pitAnA pati vigerene paNa sAdAInA mArge javAnI preraNA kare che. AvA kuTuMbe bhaviSyamAM sukhI nIvaDe e viSe jarAye zaMkA nathI. tame je gharanA Avaka-kharcane barAbara hisAba rAkhaze te kayAre keTaluM nakAmuM kharca thayuM, kayAre ApaNAM ALasa ane ajJAnane lokoe lAbha lIdhe tene AMka kADhI zakaze; paNa jo tame gharakharca saMbaMdhe bIlakula bedarakAra haze, AvyuM eTaluM uDAvyuM e prakArane tamAro mudrAlekha haze te tame kaye mArge doDI rahyA che te ja tamane pitAne nahIM samajAya. pachI te aMdhArI rAte musApharI karate mANasa pitAnI AgaLa mahaTI bhayaMkara khINa AvelI joIne gabharAya tema saMkaDAmaNa vakhate tamane gabharAmaNa thayA vinA nahIM rahe. eTalA mATe, bhaviSyanI ciMtA, kaNa, agavaDa, lAcArIne banI zake eTalI dUra rAkhavA atyArathI ja sAvaceta raheje. AjathI ja gharanA kharacane hisAba rAkhe. beTA kharaca upara aMkuza mUko. karakasara karatAM zikhe. bIjAnuM joIne aMdhArA kuvAmAM kudI paDavAthI kaMI ja lAbha nathI. bIjAM amuka jAtane ThAThamATha rAkhe che, mATe tamAre paNa e ThAThamATha rAkhavo joIe ema na mAnaze. sI pitAnI gajAsaMpata pramANe varte. tamAre dekhAdekhIthI derAvAnuM nathI. sthiti sArI hoya, Arogya paNa sAruM hoya tyAre bahu ghoDA mANasone karakasara karavAnuM sUjhe che; paNa haMmezA eka pArakhI sthiti nathI rahetI. taDake hoya tyAM chaye Ave,
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 70 ] : : gharanI lakSmI. e niyama kudaratI che. e svAbhAvika sthiti samajIne AjathI ja bhaviSyane sArU sAvaceta raheze. bahu kulina-khAnadAna gaNAtA kuTuMbe paNa beTAM kharacane lIdhe evI kaphoDI sthitimAM mUkAya che ke tame je emanI AMtarika hakIkata sAMbhaLe te tamane kheda thayA vinA na rahe. keInI zrImaMtAI traNe kALane mATe nathI TakI rahetI. zrImaMtAInA jezamAM khoTA kharaca karatAM lAMbe vicAra nathI karatA. tAvanA caDatA jussAmAM mANasa jema bakavA mAMDe che tema jyAre paisAne mada caDe che tyAre mANase AgaLa-pAchaLanI bahu ciMtA nathI rAkhatA. pachI evuM bane che ke saMpatti cAlI jAya, chatAM khoTA kharaca rahI jAya. sujJa gRhiNI e vakhate pitAnI sthiti samajI karakasara karavA mAMDe che, paraMtu bedarakAra strI, rUDhI-rivAja-cAlI AvatI raheNamAM kaMI pheraphAra karavAne azakta hovAthI vadhu ne vadhu pAyamAlI herI le che. paisA saMbaMdhI sthiti sArI hoya ane cheDA khoTA kharaca nabhAvavA paDe che te samajI zakAya, paNa lAcAra sthitimAM evA khoTA kharaca pAchaLa taNAI maravuM e hAthe karIne ApaghAta karavA jevuM che. ziyALe bese, sakhata TADha paDavA lAge tyAre mANasa unanAM garama kapaDAM bhale pahere, paNa eka vAra unanA kapaDAM paheryA eTale dhAmadhakhatA tApane vakhate paNa e badhAM paherI rAkhavAM ja joIe evo niyama nathI. te ja pramANe eka vAra beTuM kharaca thaI gayuM, mATe kALanA aMta sudhI e kharace nabhAvavA ja joIe e mAnyatA khoTI che. samaya
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ khoTA kharaca : : [ 71 ] ane sthiti pramANe mANase pheraphAra karavA ja joIe. je ema na kare te, sAcuM pUche te mANasa ja na gaNAya. pazu karatAM mANasa vadhu buddhizALI che te A prasaMge ja jaNAya che. khoTA kharaca rAkhavAthI ApaNI AbarU vadhe che ema na mAnaze. ApaNane sArUM lagADavA keI kadAca beTA kharacAnA vakhANa karavA bese te paNa enAthI chetarAI jaze mA-pulAze mA. duniyAmAM badhA bevakuphe nathI hotA. DAhyA mANaso te khoTA kharacA tara aNagamAnI najare jue che. tame karakasara kare ane dhAro ke ekAda-be bahenapaNIo TIkA ke niMdA kare tethI zuM thaI gayuM? khoTA kharacane lIdhe je tame taMga sthitimAM AvI paDe te kaMI bIjA madada karavA thoDA ja AvavAnA hatA? jene mAthe paDI e ja bhegave. tame uDAu haze te enAM kaDavAM phaLa tamAre pitAne ja cAkhavA paDaze. TA kharaca na rAkhavA ane artha evo te na ja karaze ke tamAre khUba kaMjusa banavAnuM che. kaMjusAI ane karakasara e banne eka vastu nathI. kaMjusa paisAne paramezvara mAne che, karakasara karanAra mANasa joIe te ThekANe paisA kharacatAM saMkeca nathI rAkhate. tamArUM kuTuMba sukhI rahe, saMtAnane sArI keLavaNI maLe e badhuM tamAre jovAnuM rahe che. Arogya, keLavaNI, atithi satkAra, yAtrA vigere arthe gya kharaca karavA paDe te khuzIthI karavA. bIjA beTA kharacathI bacaze to evA Avazyaka kharacamAM tamane saMkecAvAne vakhata nahIM Ave; mATe vivekathI kharaca karaze, lekenI be ghaDI pUratI vAhavAhathI lebhAI jaze mA.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAsu-sasarAnI sevA eka lekagItamAM kahyuM che tema sasare, parivArane Dela DuMgara che, ane sAsujI eka vahetI nadI jevAM che. DuMgarA pitAne mAthe saMsAranI badhI Aphata jhIlI le che, pitAnA Azraye rahenArane ArAma Ape che. sasare hAlatAM-cAlate DuMgara che, kuTuMbanA chatra jevo che. vahetI nadInuM jaLa jema zramita pathikenAM thAka-tarasa dUra kare tema sAsujI kuTuMbanAM duHkhe saMtApa hare che. je kuTuMbamAM AvI bhAvanA hoya che, te kuTuMbanA sukhanI avadhi ja gaNAya. dareka sthaLe AvuM sukhamaya dazya nathI jovA maLatuM. keTalAka kuTuMbamAM gRhiNI ane sAsu-sasarA sAthe ADavera jevuM hoya che. gRhiNI sAsu-sasarA tarapha trAMsI najare jue che. evA parivAramAM pagale pagale duHkha-kaMkAsa ubhA thAya che. kaMkAsane lIdhe geLAnAM pANI paNa zeSAya che. sAsu-vahunI vacce sadbhAva hoya, sAsu ane vahu mAtA ane putrInI jema AtmIyatA jALavI rahyA hoya evuM dazya keI parama bhAgyazALI parivAramAM ja Aje joI zakAya che. sAsu-vahu vaccenA kalezane lIdhe kusaMpa thaye haya, bhAgalA
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAsu-sasarAnI sevA : : |[ 73 ] paDyA hoya, jagatamAM paNa apakIrti thaI hoya evAM aneka dAkhalAo maLe che. sAsu-vahunA jhagaDA ApaNu Arya saMsAranA kalaMkarUpa che. saMskArI kuTuMbamAM paNa jyAre evA prasaMge banatA sAMbhaLIe chIe tyAre ApaNuM Azcarya vadhI jAya che. ApaNe pUchIe chIe ke enuM zuM kAraNa haze? kaleza-kaMkAsanAM mULa zodhavA e helI vAta nathI. sAsu ke vahu banne pitAne nirdoSa sAbIta karavA mathatA hoya che. saMsArane e eka viSama keyaDe che ema kahIe to paNa cAle. ApaNe kalezanAM mULa zodhavAnI kaMI ja jarUra nathI. kaleza mAtra je duHkhadAyI hoya te tene prathama take ja nIkAla ANu joIe. gRhiNI-kuLavadhU e viSayamAM dhAre te ghaNI sArI sudhAraNa karI zake. pahelI vAta te e ja che ke kadAca tamArA sAsu tamane kaDavA vacana kahe te tamAre zAMtithI jIravI levAM joIe. sAsu game tema paNa vaDIla ane Adara tathA zraddhAne gya che. temane svabhAva cIDI hoya ema bane. tamAre kaMI ja vAMka na hoya chatAM tamane emanA taraphathI vAraMvAra sAMbhaLavuM paDatuM hoya ema paNa bane, paNa eve vakhate tame je thoDI zAMti rAkho, muMge heDhe sAMbhaLI le te e vAta eTalethI ja patI jAya. vaDIla ke pUjya jananAM kaDavA vAkya ke maheNAM sAMbhaLavA paDe to e tamArI dhIraja-zAMti-sahanazIlatAnI kaTIne samaya che ema mAnI zAMta besI raheze. e prasaMga patI gayA pachI yogya avasare tame sAsu pAse badhI vAtanA khulAsA karI zake che.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 74 ] : : gharanI lakSmI. je hene ema karavAne badale krodhane javAba krodhathI vALe che teo kalezarUpa agnimAM navuM ghI home che ane duHkhanI mAtrA vadhArI mUke che. bIjI vAta e che ke tame ekadama gharanI kula mukhatyArI levAne leza na karaze. tamArA pati bhale kamANu karatA heya, emanA upara ja bhale AkhA kuTuMbane AdhAra hoya, paraMtu sAsu-sasarA anubhavI ane vayevRddha hovAthI emanI dareka AjJA tamAre sArU zirodhArya ja rahevI joIe. gRhiNI jyAre potAne gharanI mAleka mAnavA lAge che tyAre meTe bhAge sAsu-vahu vacce kalezanA bIja vavAya che. tame e lelathI dUra ja raheje. tame adhikArane nahIM paNa kartavyane vicAra karaje. kartavya bajAvanArane adhikAra AvI maLe che. kartavyathI ja adhikAra prApta thAya che. adhikAra meLavavA sArU mANasane keTalI tapazcaryA karavI paDe che ? tame game teTalA haziyAra ke keLavAyelA che, paNa tamArA sAsu-sasarA karatAM anubhavamAM nhAnA ja gaNuo. emaNe saMsAranA je kaDavA--mIThA anubhava karyA hoya ane ene lIdhe emaNe je DahApaNa meLavyuM hoya te tamArAmAM na ja hoya. e anubhavane aMge paNa tamAre sAsu-sasarAnI AjJAmAM rahevuM joIe. emanI AjJA pALaze te pariNAme tamArUM pitAnuM ja hita thaze. eka bIjI rIte vicAra karo. tame je patidevane pUje che e patine paNa emanA mAtApitA pUjavA yaMgya che. mAtApitAnA pratApe ja tamArA pati sArI keLavaNI pAmyA che.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAsu-sasarAnI sevA : [ 75 ] je tamArA patinA pUjya hoya temanA prati tamAre keTalI bhakti rAkhavI joIe ? kadAca sAsu-sasarA taraphathI kaMI anyAya thavA pAmyo hoya te paNa emanA upakAra yAda karI tamAre gherya rAkhavuM joIe. zAMti, dharyuM ane kSamAthI te verI paNa vazIbhUta bane che. enA jevuM sAtvika vazIkaraNa bIjuM eka paNa nathI. tame tamArA sAsu-sasarAne vinaya rAkhaze te teo tamArI upara eka putrI jeTalo ja saddabhAva rAkhaze. sAsarAmAM sAruM sthAna meLavavuM e tamArA potAnA hAthamAM ja che. sAsu-sasarAne saMtoSa ApavAthI tame tamArA patine paNa vadhu cAha meLavI zakaze. pati upara prema hoya, chatAM patinA mAtA-pitA pratye abhAva hoya te samajajo ke tamArI pati-bhakti hajI adhUrI che. sAsu-sasarAnI hayAtIne kadi paNa AphatarUpa na mAnaze. je kuTuMbamAM evA vaDIla nathI hatAM te kuTuMba ekadama ughADA paDI jAya che. duHkha ke AphatanA vakhate emane je joIe te AdhAra nathI maLatuM. jemanA sAsu-sasarA hayAta che, je gRhiNuM sAsu-sasarAnI premapUrvaka potAnA hAthe sevA karI zake che, amubhavI sAsu-sasarAnI salAha meLavI zake che te kharekhara bhAgyazALI che. keTalIkavAra je vastu ApaNI pAse hoya tenI kIMmata ApaNe barAbara AMkI zaktA nathI. abhAva vakhate ja enI sAcI kadara thAya che; paNa pachI e kadara zA kAmanI ? sAsu-sasarA game tevA AkarA hoya te paNa emanI banI zake teTalI sevA karajeemanA kaDavAM vacana jIravaje.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 76 ] : gharanI lakSmI temanA AzIrvAdathI tame sukhI thaze. tamArA saMtAne paNa emAMthI sAruM zikSaNa meLavaze ane tame pote jyAre sAsu banaze tyAre tamArI putravadhU tamArI sAsu-sasarAnI sevAne badale cakavadha vyAjanI sAthe vALI deze. amasyA paNa vRddho pUjanIya che. tamArA sAsu-sasarAe te vaLI potAnAM sukha-sagavaDane bhega ApI tamArA patine meTA karyA che, bhaNAvyA che ane AjanI sthitie pahoMcADyA che. temanA upakArane badale tame bIjI kaI rIte vALI zakavAnA hatA ? sAce bhakta jema pitAnA devanI pitAnA hAthe sevA-pUjA kare che tema je tame sAsu-sasarAnI sAthe samabhAva rAkhaze, emanI AjJA uThAvaze ane emanA pratyene pUjyabhAva jALavI rAkhaze to tame eka Adarza gRhiNI tarikenI nAmanA meLavI jaze. vaDIlajanenA aMtaramAMthI ApoApa nIkaLatA AzIrvAda tamArA bhaviSyanA jIvanane paNa ajavALaze. pati te hAranA kAmakAjamAM rokAyelA hoya tethI mAtApitAnI jevI ghaTe tevI sAravAra na karI zake. tame temanI najIkamAM rahe che. patie je sevA-cAkarI karavI joIe te paNa tamAre bhAge ja Ave che. e pharaja tame bajAvaze te sAsu-sasarA paNa tamArI upara potAnI eka putrI jeTaluM ja vahAla dAkhavaze. tamane potAne paNa lAgaze ke sAsare DuMgaranI jema kuTuMbane zirachatra che ane sAsujI nadI jevA sukha ApanArA che e vAta mAtra kalapanA. ja nathI, paNa akSarazaH satya che; paNa e badhAno AdhAra tamArI pitAnI upara ja che, e vAta kadi na bhUlaze. adhikArathI nahIM paNa kartavyathI badhI sukha-sAmagrI meLavI zakaze.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ patibhakti strInuM baLa, gaurava, saMpatti ane Azraya e badhAM patimAM ja samAI jAya che. patibhaktinA saMbaMdhamAM aneka upadeze ane udAharaNa maLI Ave che. satI sItA ane draupadInAM jIvanacaritra, je Aje ATalA rasathI saMbhaLAya che te patibhaktinA ujajavaLa dRSTAMtarUpa che. nArIjIvananuM gaurava patibhakti ja che ema sarva satIonAM jIvanathI siddha thaI cUkayuM che. - pati-patnIne saMbaMdha re ke sAMsArika che, te paNa e dharmathI aMkita che. jyAM e saMbaMdhamAM dhArmikatA nathI tyAM tenI pavitratA rahI zaktI nathI. pati-patnInuM rakSaNa kare che, ane patnI patine unmArge jate reke che. matalaba ke parasparane pota potAnI maryAdAmAM rAkhavAne aMge A dharmasaMbaMdha sahAyabhUta bane che. e ja e dAMpatya saMbaMdhanI mukhya pratiSThA che. pazu-jIvanamAM lagna saMbaMdha nathI, kAraNa ke tyAM yatheccha vihAra varte che. manuSyajAtimAM paNa je patine patnI pratye Adara na hoya ane patnIne pati viSe bhaktibhAva na hoya te dharmanA pAyA upara sthapAyele dAMpatyasaMbaMdha na sacavAyaH ubhayanuM adha:patana thAya. strIone sArU jema pati
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 74 ] :: gharanI lakSmI. bhakti che tema purUSane sArU ekapatnIvratane mahimA che. zAstrakAroe purUSane ke strIne pakSapAta nathI karyo. ubhayane pitAnA dharmamAM sthira rAkhavAnA upAya jyA che. pati-patnInA nirmaLa saMbaMdhamAM paNa keTalIkavAra aNudhAryA aMtarAya Ave che. ekabIjAnAM mana vyagra bane che. zuddha dAMpatyapremane pravAha jANe ke sUkAta hoya ema lAge che. strInI patibhaktimAM, aDaga niSThA e aMtarAyane pitAnI zaktithI ogALI de che. satI strInI pativyakti koramAM kaThera gaNAtA purUSanuM vA jevuM haiyuM bhIMjAve che. pattharathI rojAyelA parvatamAM jema hAnuM jharaNuM vahe che tema strInI patikti purUSanA parvata jevA hRdayamAM paNa neha-mamatA janmAve che. satI strIee eka mAtra patibhaktinA pratApe duSTa caritrIne saccaritrI, vyasanIone saMyamI ane svecchAcArIone niyamane viSe sthira karyA che. patibhakti eka sAdhanA cheH ArAdhanA che. e sAdhanAvaDe pitAnuM ane patinuM jIvana paNa unnata bane che. patine Adara hoya te ja patibhakita rahI zake ema na mAnaze. sukha, duHkha, ApUta ke vaibhavanA samayamAM paNa tamArI pati viSenI bhakti acaLa, aDaga ane vikArarahita rahevI joIe. khAsa karIne je vakhate muMjhAvanArA nimitte ubhA thAya te vakhate aMtaranA eka khUNAmAM prakAzatA A patibhaktirUpI dIpakane vadhu saceta banAvavo joIe. patibhaktinA prakAzathI tamArA mArgamAM ane prakAza paDaze. jIvanamArga niSkaTaka banaze.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ patibhakti : [ 79 ] prema maLe te ja badalAmAM tame bhakti ApI zake e vicAra nahIM karatA. pativyakti e kaMI badalAnI ke bajAranI vastu nathI. tamane tamArA svAmIne sneha-satkAra maLe yA na maLe, paraMtu tamArA hRdayamAM je patibhaktine prakAza che tene kadi paNa lAvI deze mA. tamArI niSThA ane bhaktimAM je baLa che tenI bhale tame kImata na samaje, paNa eTaluM zraddhAthI mAnaje ke tamArI patibhakti tamArA patine pAchA sumArge vALaze. zaMkA-hema-kaleza vigere adazya thaze ane rAtrInA aMdhakAra pachI jema divasane sUrya uge tema tamAre tyAM paNa sukhanuM svavAra ugaze. tamArUM sarvasva harAI jAya to paNa tamAre gabharAvAnI tamArI patibhakti zuddha ane akhaMDita rahI haze te tenA pratApe tame svarganA devene paNa adekhAI Ave evI samRddhi jamAvI zakaze. patibhakti e strI-jAtine pavitra agni che. e agni AsapAsanA badhA vahema, pApa, vidanene bALIne bhasma karI de che. gRhajIvanane mULa pAye patibhakti che. banI zake eTalI patinI sevA karaje, emanuM zubha ciMtavaje, emanI AjJAnuM yathAzakti pAlana karaje. ethI tamAre saMsAra paNa sukhamaya ane madhura banaze. patibhakti e eka ja evI vastu che ke je bIjA sadguNone potAnI tarapha AkarSI lAvaze. tamArA jIvanane rasa ane ullAsathI bharI deze. saMsAranA taphAne tamane kaMI ja hAni nahIM karI zake.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstrIya kathAnaka. cAra prakAranI putravadhUo. eka samaye rAjagRhamAM dhanya nAmane sArthavAha rahe. te ghaNe samRddhivALe hatuM. tene cAra putra hatA. e cAre putre paraNelA hatA. temanI strIonAM nAma anukrame ujijhakA, bhagavatI, rakSikA ane rehiNI hatAM. dhanya sArthavAhanI e cAre putravadhUonAM nAma emanA svabhAvane ja barAbara anusaratA, e vAta nIcenA kathAnakathI barAbara samajAze. sArthavAha mAtra zrImaMta ja na hatA. rAjA-prajAnA sAcA salAhakAra paNa hatA. rAjagRhanA mahArAjA, maMtrI ane vepArIo paNa emane sanmAna ApatA. eka divase emane vicAra thaye ke kadAca huM thoDA vakhatane mATe bahAragAma gaye heu, athavA te cheka azata ba hAuM, mArAthI kaMI kAmakAja thaI zake evuM na hoya te te vakhate A kuTuMbanI zI sthiti thAya ? A AkhA ye kuTuMbamAM evuM keNu che ke jenI upara AdhAra rAkhI zakAya ? rAtrI e ciMtAmAM vItI gaI. savAramAM uThatAM ja temaNe potAnI cAre putravadhUone belAvI pAMcapAMca zAlinA dANuM ApyA.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstrIya kathAnaka :: [ 81 ] hamaNA A pAMca dANuM ApuM chuM te . kayAre pAchA mAgIza te atyAre nathI kahete, paNa mAguM tyAre mane pAchA oNpaje." dareka putravadhUne sArthavAhe e pramANe kahIne vidAya karI. pahelI putravadhU vicAra karavA lAgI. " gharamAM zAlinA bhaMDAra bharyA che. sasarAjIne AvI buddhi zA sArU sUjhI haze? gharaDA thayA eTale buddhi bahera mArI gaI lAge che. je gharamAM zAlinA bhaMDAra bharyA hoya tyAM A pAMca dANanI zI kImata che? gharamAM dANAnI kyAM khoTa che? jyAre mAgaze tyAre bIjA evA ja dANa sasarAjIne daI dezuM." A vicAra karIne ujhitA nAmanI putravadhUe e dANa phagAvI dIdhA. bIjI putravadhU vicAravA lAgIH "sasarAjIe bIjuM kaMI nahI ne A dANA ApyA temAM kaMIka artha hovA joIe. kharekhara e khAvA sArU ja ApyA che. peTamAM nAkhyA sivAya ene bIje kyo sadupayoga hoI zake? kadAca khAI javAthI enuM sAruM phaLa maLe. pAchA mAgaze te game tyAMthI AvA pAMca dANa lAvI ApavA e kaMI bahu meTI vAta nathI." AvA vicArathI bhagavatIe e dANu peTamAM padharAvI dIdhA. - trIjI putravadhUne vicAra thayeH " sasarAjI pitA tulya che. teo pote jyAre amane rUbarUmAM lAvI A prakAranA dANA Ape tyAre temAM kaMIka paNa uDe artha have joIe. jasarAjI parama buddhimAna purUSa tarike paMkAya che. emanA zuddhi ane anubhava pAse ApaNI buddhi kaMI visAtamAM barakhara e mAtra paga hoI e tyAMthI ,
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 82 ] - :: gharanI lakSmI nathI, mATe A dANa sArAmAM sArI rIte sAcavI rAkhavA ane mAge eTale pAchA oNpavA e mArI mukhya pharaja che." A vicAra karI rakSikA nAmanI putravadhUe zAlinA dANA vastranA cheDAmAM bAMdhI eka DAbalImAM mUkI jALavI rAkhyA. cethI putravadhUe pitAnA piyarIyAone bolAvI kahyuM ke "mArA sasarAjIe ApelI A eka saMpatti ja che ema mAnaje. ene ekeeka kaNa, varSARtumAM ApaNuM kheDAyelA khetaramAM judA kayArAmAM vAvaje. emAMthI je kaMI pedA thAya te pAchuM pharI pharIne vAvaje ane jeTalI banI zake eTalI enI vRddhi karajo." rohiNanA piyarIyA e pramANe rohiNIne saMdeza-upadeza sAMbhaLI dANa laIne tyAMthI vidAya thayA. e vAtane cAra comAsA vItI gayA. pAMcame varSe sArthavAhe potAnI sauthI moTI putravadhu ujhikAne bolAvI pUchyuM: "AjathI pAMcamA varSa upara meM tamane pAMca zAlinA dANa ApyA hatA te yAda che?" unjhikAe hA pADI. e dANA ane pAchA ApI zakaze?" sArthavAhe bIjo prazna pUchyo. ujijhakA muMjhANuM paNa kaMIka vicAra AvatAM te ke ThAra tarapa utAvaLe pagale gaI ane tyAMthI evA ja pAMca dANuM laI AvI. meM ApyA hatA te ja A dANA che?" sasarAjIe khAtrI karavA pUchayuM. nahIM ja, e te meM tarata ja pheMkI dIdhA hatA. nakAmA
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstrIya kathAnaka : : [ 83 ] zA sArU saMgharI rAkhavA ? ApaNA bhaMDAramAM dANane kayAM TuTe che?" ujhikAe potAnI buddhi pramANe khulAso karyo. sArthavAhe manamAM ja e putravadhUnI kIMmata AMkI lIdhI. e pachI sArthavAha bhagavatI nAmanI putravadhUne bolAvI, pelA dANAnuM zuM thayuM? te viSe prazna pUchyo. bhagavatIne mana e dANAnI kazI ja kImata na hatI, tethI te teNI tatkALa e zAli uparanA pherA ukheDI khAI gaI hatI. sasarAjIe e hakIkata paNa jANI lIdhI. trIjI putravadhUe, pahelAnA ja dANuM hAjara karyA. pote kevI rIte jALavyA hatA, keTalI kALajIthI rAkhyA hatA te TUMkAmAM kahI saMbhaLAvyuM. je varuthI bAMdhyA hatA te vastra ane je DAbalImAM mUkI chAMDyA hatA te suMdara DAbalI paNa batAvI. trIjI putravadhU-zakSikAnA jatanathI sArthavAha saMtuSTa thaze. pachI teNe cethI putravadhU rohiNIne pUchyuM. "beTA! tamArA dANuM kyAM che?" kaho te hAjara karuM, paNa e dANu ema nahIM AvI zake." vinIta bhAve rehiNae javAba Ape. sArthavAha AzcaryamAM DUbe. badhI putravadhUoe je kaMI khulAso karyo hato tethI taddana judA ja prakArane-vicitra khulAse sAMbhaLI te beH "tamane meM je pAMca dANA, pAMca varasa upara ApyA hatA..........." "pUjya sasarAjI!" sArthavAhane vadhu balavAne zrama nahIM ApavAnI IcchAthI rohiNI belIH "huM Apane Azaya
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 84 ] : : gharanI lakSmI barAbara samajI chuM, paNa e dANane parivAra eTale badhe che ke ema ne ema dANane ahI raju nahIM karI zakAya." sArthavAha vadhu AzcaryamAM DUbe. dANane parivAra? e kaMi samajI zakyo nahIM. rahiNIe spaSTIkaraNa karyuM: "e pAMca dANA varSe varSe vRddhi pAmatA Aje evI sthitie pahoMcyA che ke Apa pUratAM gADI-gADAM Apo te ja mArA piyaramAMthI dhAnyanA bhaMDAra ahIM lAvIne ApanI AgaLa hAjara karI zakuM. " pate e dANa pitAnA pitA-bhAI vigerene zuM kahIne soMpyA hatA ane khetaramAM saMbhALapUrvaka vAvavAthI e dANa keTalA vRddhi pAmyA hatA te paNa prasaMgopAta rehiNIe kahI saMbhaLAvyuM. svAbhAvika rIte ja sArthavAhane e vRttAMta sAMbhaLI bahu AnaMda thaye. cAra putravadhUomAM sauthI vadhu suNa, dIrghadaza ane kuTuMbanA sukha-kalyANamAM vRddhi karI zake evI A rahiNI ja che ema tene pUratI khAtrI thaI sArthavAha ujhitAne ghara, AMgaNuM sApha karavAnuM, vAsIduM vALavAnuM; bhegavatIne daLavA-khAMDavAnuM-rAMdhavAnuM rakSikAne koThAra tathA AbhUSaNe vigerenuM rakSaNa karavAnuM kAma soMpyuM. rehiNI gRhataMtranI mukhya adhiSThAtrI banI. enI buddhimattA tathA kAryadakSatA upara so mugdha thayA. nhAnI hovA chatAM pitAnI AvaData ane gyatAne lIdhe te gharanI vaDerIrUpe oLakhAvA lAgI. Aje paNa unnitA ane bhagavatI ghera ghera maLI zake che. rakSikA maLavI muzkela che ane rohiNI te kaI parama bhAgyavAna kuTuMbamAM ja hoya che.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstrIya kathAnaka : : [ 85 ] unjhitA eTale bIlakula medarakAra, bhagavatI eTale pUrI svAtha, peTane ja vicAra karanAra, rakSikA eTale rakhevALa ane rohiNI eTale je kaMI hoya temAM sAro vadhAre karanAra. je kuTuMbamAM rakSikA ane rohiNI hoya te sukhI heya e niHzaMka vAta che. te ja pramANe je kuTuMbamAM vastumAtrane veDaphI nAkhanArI ujhitA ane khAvA-pIvAmAM, paheravAoDhavAmAM ja meja mAnanArI bhagavatI hoya te kuTuMba, pUrvanA bhAgyathI sArI sthitimAM hoya te paNa te sthiti vadhu vakhata nIbhAvI zake nahIM. paNa A uparathI ujijhatA ke bhagavatInI kaI jarUra ja nathI ema mAnavAnuM nathI. cAra putravadhUo, vastutaH eka ja zarIramAM svabhAvarUpe rahI zake che. kuTuMbamAM evI paNa vastuo heya ke je saMbhALapUrvaka nAkhI devAmAM na Ave te pagale pagale aDacaNarUpa thAya. e vakhate ujijhatAnA svabhAvanI jarUra paDe che. vivekapUrvaka nAkhI detAM AvaDe te ujhitAnI prakRti upayogI thaI paDe. gharane paM-kacara ApaNe pheMkI daIe chIe, kaI ja evI nakAmI vastu saMgharI rAkhatuM nathI. gRhiNanA svabhAvamAM ujhitAne aMza na heya te ghara keTaluM gaMdu rahe? bhagavatInI paNa kaMI ochI jarUra nathI. je sAruM khAI zake che, sArI rIte paherI-oDhI zake che te bIjAne sArI rIte khavarAvI paNa zake, paherAvI-oDhADI paNa zake. mAtra game tema karIne khAvuM-pramAdavaza banI paDI rahevuM e hetu na hovo joIe. kuTuMbamAM sArI bhegavatI hoya ane
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 86 ] : : gharanI lakSmI bhejanAdi sAmagrIthI kuTuMbIone saMtoSa ApatI hoya te te svabhAva paNa eka apekSAe IrachavA yogya ja gaNAya. gRhiNI rakSikA bane te ghaNe beTe kharaca bacI jAya. karakasarane svabhAva e vastutaH rakSikAnA svabhAvane ja paDaze che. prApta sthiti saMbhALI rAkhavAmAM paNa kALajI ane sAvacetI rAkhavAM paDe che. hiNuM ane rakSikA vacce sakhIbhAva hoya, rohiNI navI vRddhi karatI hoya ane rakSikA rakhevALI karatI hoya te daivane paNa be ghaDI Aghe ubhA rahevuM paDe. sau rahiNI bhale na banI zake. ujhitA, bhagavatI ane rakSikAnA svabhAvane jIvanamAM meLa sadhAya te paNa gRhiNI kuLanI lakSmIrUpe gharanI bhAgyavidhAtA tarIke paMkAI jAya. rehiNI ke rakSikA keInI pAse adhikAra mAgavA hotAM gayAM, emanI AvaDatathI ja e adhikAra emane maLe hate. tame paNa tamArI sevA, bhakti ane buddhimattAthI e prakArane adhikAra meLavaze. parANe meLavelA adhikAra vadhu vAra TakI zakatA nathI. kajIyA-kaMkAsa karavAthI kaI prakArane adhikAra maLI jaze e vAta manamAMthI kADhI nAkhaje. sArAM vastro ke AbhUSaNe paheravA mAtrathI tamArI kIrti vadhaze e bhramaNA paNa kADhI nAkhaje. kuTuMbanuM sukha, zAMti jALavI zakaze te Adara ane kIti pite ja tamArI AgaLa be hAtha joDI ubhAM raheze. - 3eE-
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ aitihAsika kathA jodhapura-nareza yazavaMtasiMha eka vAra zahenazAha zAhajahAMnA hukamathI auraMgajhebanI sAme laDavA medAne paDyA. auraMgajheba jeTaluM sainyabaLa yazavaMtasiMha pAse na hatuM. je gheDA sainike hatA te paNa kapAI muA. yazavaMtasiMhanA manamAM jIvana ke mRtyune prazna ubhe thaye. jIvavuM hoya te yuddhanA medAnamAMthI nAsI chUTavA sivAya bIjo koI mArga rahyo hate. eka mAtra jIvavAnI IcchAthI yazavaMtasiMhe pAchA pagalA bharyA. te divase rAjaputenI kSatrIyavaTa upara kalaMkanI chAyA paDI. yazavaMtasiMhajInI rANa, zizadIya kuLanI rAjakumArI hatI. teNIe jyAre sAMbhaLyuM ke potAne pati yuddhanA medAnamAMthI jIvate pAcho Ave che ane mAtra potAnA prANa bacAvavA mAge che tyAre tene nArIdehamAM vahetuM zAMta rakta paNa uchaLI AvyuM. patinI kAyaratAM teNane asahya thaI paDI. e vakhate teNIe pitAnA saubhAgyane, sukhane ke vaibhavane vicAra na karyo. patinI pratiSThA jAya te saMsAramAM jIvavA jevuM zuM rahe? A vicAra karI teNIe rAjamahelanA daravAjA baMdha karAvI dIdhA.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 88 ] :: gharanI lakSmI pitAnA patine khulle khullA zabdamAM saMdeze saMbhaLAvI dIdhe keH "tamArA jevA kAyara, yuddhanA medAnamAMthI pAche pagale nAsI AvelA patinuM he jevA huM khuzI nathI. tamAre mATe A rAjamahelanA daravAjA baMdha che. " kSaNika nabaLAIne vaza banI gayelA AvA aneka patiene satI strIoe preraNA ane skUrtinA amRta pAyA che. temanI nabaLAIne pitAnA madhura zabdathI dhoI nAkhI che. zizadIyA rAjakumArIe vadhumAM ema paNa kaheluM ke "tamane amArI ciMtA hoya te te kADhI nAkhaje. "amArI pAchaLa aMtaHpuramAM vasanArI oratanI zI dazA thaze ?" evI phIkara na karatA. je tame laDatAM laDatAM vIragatine pAmaze te ame paNa tamArI pAchaLa pAchaLa ja cAlI nIkaLazuM ane vijaya meLavIne pAchA Avaze te ame tamArI AratI utAravA taiyAra rahezuM." strI kevaLa vilAsa ke bhegopabheganI ja vastu nathI. Arya ramaNuoe kaTInA samaye pitAnA pati, putra, pitA vigerene AzvAsana ApyAM che. emane pitAnA hAthe bakhtare paherAvI saMgrAmamAM mekalyA che. strI gRhasthadhamanI sahacArI che, ema temaNe potAnI zaktithI batAvI ApyuM che. keI paNa strIe potAnI kIMmata ochI AMkavAnI jarUra nathI.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ koTAnI rAjakumArI aMbaranA vikhyAta mahArAjA jayasiMhanA lagna, keTAnI rAjakumArI sAthe thayA hatA. keTAnI A rAjabALa ghaNuM sAdI, saraLa tathA nirAbara hatI. e mUlyavAna vastro ane ghareNAM-gAMThAnA ThaThArAne sAva nakAmAM mAnatI. gRhiNInI sAcI suMdaratA enI sAdAImAM ja che evI teNIne pAkI zraddhA hatI. vezyAo bhale alaMkAra saje, bhale TApaTIpa rAkhe; kuLavadhUne e badhuM na zobhe. paNa aMbaranA aMtaHpuramAM AvyA pachI e sAdI rAjabALAne raMgaberaMgI-bhapakAdAra-jhINA-mulAyama vastronAM sAja sajavAnI AjJA thaI. ene kahevAmAM AvyuM ke A aMbaranuM aMtaHpura che tamArA bApanuM ghara nathI. sAdAI ahIM nahIM cAle. ahIM te je pramANe bIjI rANIe bhAtabhAtanA seLa zRMgAra saje che tema tamAre paNa sajavA paDaze. * koTAnI rAjakumArI mAtra sAMbhaLIne besI rahI. pitAnA nizcayathI eka tasu paNa na DagI.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 90 ] : : gharanI lakSmI eka divase mahArAja jayasiMha ane koTAnI rAjakumArI ekAMtamAM beThA hatA. mahArAjAe kaTAvALI rAjabALAne samajAvavAnI zarUAta karI A sAdAI amArA aMbaranA rAjamahela sAthe meLa khAtI nathI. tame juo che ke ahIMnI eka nhAnAmAM hAnI ane garIbamAM ce garIba dAsI sArAM vastrAbhUSaNa pahere che. e badhAnI vacamAM tame cheka sAdAM vastra paherIne bese e kaMI ThIka gaNAya ?" keTAnI rAjabALA e vakhate paNa kaMI javAba ApavAne badale mauna ja rahI. vilAsa-zRMgAramAM zraddhA dharAvanArA patinA upadezavA evAM ja hoya ema mAnI aMbararAjanA he sAme nIrakhI rahI. patine e svAbhAvika adhikAra hate. aMbararAja upadezathI paNa pAMca-paMdara DagalAM AgaLa gayA. temaNe pAse paDelo eka kAcane kaTake hAthamAM lIdhe ane keTAvALI rAjabALAe je jADuM-svaccha vastra paheryuM hatuM temAM kApA mUkavA mAMDyA. "AvAM jADAM vastranI ahIM AvI ja durdazA thavAnI" ema teo sIdhI rIte sUcavavA mAgatA hatA. keTAnI rAjabALA e vAta tarata ja samajI gaI. tenI AMkhamAM vAghaNanuM teja camakayuM. te bolI: "khabaradAra, mahArAjA ! A jADA-sAdA vastranuM apamAna e vastutaH mArA pitRvaMzanuM apamAna che. huM e nahIM khamI zakuM.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaTAnI rAjakumArI : : [ 91 ] tame rAjakumAra che, te huM paNa eka rAjakumArI chuM. strI eTale mAtra caraNadAsI ema na samajaze. strI patinuM ane pati patnInuM sanmAna sAcavavAne baMdhAyela che. jyAM para sparamAM evuM sanmAna nathI tyAM daMpatI-saMbaMdha rahI zakate nathI...."DI vAra rahIne te punaH belavA lAgI - " ane tamane zaMgAra joIe chIe? e zRMgAra, e banAvaTI-nATakI hAvabhAva tamane tamArI vivAhita gRhiNI pAsethI nahIM maLeH e maLaze tamane bajArU vezyAo pAsethI. huM kSatriyabALA chuM. A hAtha pitAnA pati ke putrane yuddhanA sAja kevI rIte sajAvavA te jANe che. A hAtha tamane bakhatara paherAvI zakaze ane joIe te A ja hAtha talavAra paNa calAvI zakaze. zaMgAra, vilAsa ke banAvaTanI mArI pAsethI AzA na rAkhatA. " mahArAjAnA hAthamAM kAcane TukaDe nIce paDI gaye. vIra kSatriyANunAM zabdateje ene AMjI nAMkhe. te pachI ja mahArAjA samajI zakyA ke sAdAI eTale anAvaData nahiM paNa kaLA-kauzalya ane tejasvitAne saumya prakAza. ene ja loke sAdAI kahe che.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilAsanuM pariNAma mahammadazAha, e vakhate dilhIne zahenazAha hatA. e ghaNe vilAsI, raMgIle, mele hate. rAjAnI vilAsitA dhIme dhIme prajAmAM utare che. dilhIne vaibhava apAra hate. vaibhava vilAsane kheMcI lAve che. dilhI vilAsanA pravAhamAM gaLA sudhI DUkhyuM hatuM. mahammadazAhanA darabAramAM madirAnI choLo uDatI. nAca-gAnanA mujarA jAmatA. kyAMya aphINa ghuTAtAM hoya, kayAMya hukkA gaDagaDatA hoya. mahammadazAhanuM rAjya eTale Ameda-amedanuM sAmrAjya, evI sthiti hatI. darabAramAM ja vilAsa bharyo hate ema nhotuM. kaLAkArIgarImAM, kAmAM, saMgItamAM, paheravezamAM badhe vilAsanuM jhera vyApI gayuM hatuM.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilAsanuM pariNAma :: [ 93 ] darabArIonI AMkhe madathI cakacUra rahetI. amaladAre paNa vilAsanA ghenamAM ja haratA-pharatA. sAmI dIvAlanI pAchaLa zuM cAlI rahyuM che te jANavAnI-samajavAnI koIne jarA ya paravA na hatI. eTalAmAM lAhArathI samAcAra AvyAH " uttaramAMthI nAdirazAhanI savArI Ave che. dilhI luMTavA e adhIre banyuM che. " mahammadazAhanA darabAramAM e samAcAra pahoMcyA, paNa keIne e samAcAra sAMbhaLavA na gamyA. keIe samAcAra laI AvanAranI mazkarI karavA mAMDI te koIe dilhInA UMcA killAnI stuti karavA mAMDI, paNa nAdirazAha jevA duzamana sAme dilhInuM rakSaNa zI rIte karavuM e viSayamAM vicAra karavA jeTalI paNa keIne purasada nhotI. zetaraMja ane pATanA dAva khelAtA haiya, tetara ane muraghAnI laDAIo cAlatI hoya, hAthamAM madirAnA pyAlA ubharAtA hoya, vArAMganAonA mujarA cAlatA hoya tyAM yuddhanI vAta kone game? e vilAsanuM je pariNAma AvavuM joItuM hatuM te ja AvIne ubhuM rahyuM. mahammadazAha, nAdirazAhanA hAthamAM kedI banyuM. meMgalanA mAnItA lAla killA upara nAdirazAhe pitAnA paheregIre mUkI dIdhA. bIjI ja paLe nAdirazAhe hukama karyo. " raMgamahelanI
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 94 ] : : gharanI lakSmI tamAma oratone mArI sAme hAjara kare. emane kahe ke emanAM sArAmAM sArAM vastro paherI mArI AgaLa AvI nAca kare." purUSo vilAsamAM DUkhyA hoya tyAM abaLAonI lAcAra dazAnuM te pUchavuM ja zuM ? raMgamahelanI begamane sArU nAdirazAhane hukama mAnavA sivAya bIjo koI mArga ja kayAM hatA? janAnakhAnAnI eka paNa abaLAo, nAdirazAhanA e anyAyI Adezane virodha na karyo. keIe ema paNa na kahyuM keH " ame paNa putrI, bahena ane mAtAnI jAtanA chIe. amArI beIjajatI samasta mAtAonI beIjajatI cheH parapurUSanI sAme ame ughADe mAthe kaI rIte ubhI rahI zakIe?" jaMdagIbhara jemaNe zaMgAra ane vilAsa pelyAM hoya teo ema kahevAnI himmata karI ja zake nahIM e svAbhAvika che. khullA page cAlatA jemane zaradI thaI jAya, makhamalathI bachAvelI zetaraMja upara cAlatAM paNa jemane zvAsa caDI Ave, sUryane taDake te dUra raho, caMdranI zItaLa cAMdanI paNa rakhene pitAnA caherA joI jAya evI dahezata rahetI hoya tyAM eka julamInA julma sAme virodhane zabda sarakhe paNa bolavAnI kenI chAtI paNa cAle ? ane A te nAdirazAhanuM pharamAna ! AMkhanA eka palakArAmAM sArA ye zaherane ujajaDa-medAna banAvI de. hukama pramANe aMtaHpuranI begame hAjara thaI gaI. nAdirazAhanI AMkha e vakhate saheja mIMcAyelI hatI.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilAsanuM pariNAma :: [ 95 ] thoDI vAre te jAge. dilhInA zahenazAhanuM janAnakhAnuM sAme ubhuM hatuM. mAtra eka IsArAnI jarUra hatI. badhI bAIe nAcavA taiyAra hatI. nAdirazAhane bhAgyayoge saddabuddhi sUjhI. ene vicAra AvyuM. A strIo, jemane pitAnI AbarUne paNa khyAla nathI temanuM apamAna karavAthI mane zuM lAbha thavAne hate?" jAo, ahIMthI ekadama nIkaLI jAo. tamAro paDachA paNa mArI upara na paDe joIe. je orate parapurUSanI sAme AvatA zaramAtI nathI te oratAnA saMtAne AvI heTI zahenazAhata zI rIte calAvI zakavAnA hatA? " nAdirazAhe aMtaHpuranI abaLAone rajA ApI. ItihAsa kahe che ke mogalenA vilAsa-vaibhave ja, megalAI zahenazAhatane aMta A. purUSa jAtinA vilAsane, strI jAti jyAre vadhAvI le che tyAre sabaLa sAmrAjyanA pAyA paNa DolI uThe che. gRhasthanA vaibhava enI pAse kaI bIsAtamAM che? vilAsarUpI jheranA pyAlA pInArA gRhasthanA te bIjI ghaDIe ja bAra vAgI jAya emAM zI navAI ?
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatazeThanA gharanI lakSmI baMgALa, bihAra ane orIsAmAM eka divase-navAbI amalamAM, jagatazeThanA nAmanI ANa vartatI. navAba ane subA te roja-reje badalAtA; paNa jagatazeThane zAsanadaMDa haMmezA ekadhAre, acaLa ane sthira rahetuM. jagatazeThane dhanabhaMDAra kuberanA bhaMDAranI hariphAI karato. lakSamI, buddhi ane zaktinA pratApe baMgALa, bihAra ne rIsAmAM jagatazeTha ekalA e prAMtanA bhAgyavidhAtA gaNAtA. paNa jagatazeTha-kuTuMbanA je mULapurUSa baMgALamAM sI pahelAM AvyA te pite bahu garIba ane nirAdhAra hatA. ema kahevAya che ke teo potAnI sAthe mAtra derI-leTe laIne ja AvelA. dhIme dhIme emane vepAra vadhe. pahelAM jemane kaI jANatuM paNa nahIM temanuM nAma ghera ghera gavAvA lAgyuM. eka sAmAnya vepArI jagatazeThanI upAdhine egya gaNAyA. hIrAlAla ane khetIlAla ema be bhAIo ane bane bhAInI patnIo, eTale ja e jagatazeThane mULa parivAra
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatazeThanA gharanI lakSmI : : [ 87 ] hate. hIrAlAlanI strInuM nAma tArAAI ane motIlAlanI strInuM nAma lalitAbAI hatuM. banne bhAI vacce ghaNo sAre sneha hato. tArAbAI gharane badhe kArabhAra calAvatI. metIlAla ane lalitA upara tArAbAIne mAtRsneha varSa. | tArAbAIe eka pratijJA karAvI hatIH "gharanI bahArathI be bhAI game tyAre pAchA ghera Ave tyAre koIe khAlI hAthe na AvavuM." bIjuM kaMI na hoya te ekAduM sUkuM taraNuM hAthamAM rAkhIne gharamAM dAkhala thavuM, paNa khAlI hAthe te na ja AvavuM e, e pratijJAne artha hato. baMne bhAIoe tArAbAInI e AjJA mAthe caDAvI hatI. manamAM te bane samajatA hatA ke e pratijJA mAlavagaranI che, paNa tArAbAInuM mana manAvavA emaNe e hasavA jevI pratijJA paNa mAnya rAkhI hatI. metIlAla kaI kaIvAra bahArathI Avato tyAre khAlI hAthe gharamAM dAkhala thatuM, paNa e pachI tarataja ene potAnI bhUla samajAtI. tArAbAI paNa sakhata zabdomAM Thapako ApavAne badale sanehathI, have pachI pratijJAnuM pAlana karavA samajAvatI. "huM tamane ema kayAM kahuM chuM ke tamAre rUpAnANuM-sonAnANuM laIne ja gharamAM AvavuM. huM te kahuM chuM ke eka capaTI cekhA laIneAkhare dhAsanuM eka taraNuM laIne paNa gharamAM pravezavuM-khAlI hAthe na AvavuM. ATalI sAdI pratijJA paNa tame mArA mAnanI khAtara na pALe te mane kevuM mAThuM lAge?" tAsabAI mIThI vANImAM preraNA pAtI. motIlAla manamAM gAMTha vALa ane have pachI evI bhUla na karavA nizcaya karate. 7.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 98 ] :: gharanI lakSmI. eka divase motIlAla ghara bhaNI jato hate. aDadhe raste gayA pachI ene yAda AvyuM ke "ghera jauM chuM, paNa hAthe te khAlI che." have, zuM laI javuM e muMjhavaNa jAgI. muMjhavaNamAMthI mArga kADhato e cheDA pagalA AgaLa gaye haze eTalAmAM e eka ThekANe thaMbhIne ubhe thaI gaye! enI kutuhalavRtti saceta banI. Aja te bhAbhIne barAbara banAvuM !" meMtIlAlathI ajANapaNe bolAI javAyuM. enA mukha upara hAsyanI lAlAza taravarI. mAganI eka bAjue, vADa pAse eka marelo sApa paDyo hato. meMtIlAle eka majabUta lAkaDI upara e kalevara upADyuM. bhAbhIne e mRtadeha arpaNa karavAno nizcaya karI metIlAla AgaLa vadhe. tArAbAIe motIlAlane dUrathI Avate je. sApanuM khoLIyuM upADIne A tarapha ja cAlyo Ave che e joIne tArAbAI hebatAI gaI. e bolI uThIH "AvI te mazkarI thatI haze ? ane AvA marelA sApane te kaI gharamAM lAvatuM haze ?" meMtIlAla e badhuM samajatuM hatuM, paNa ene te pratijJA pALavAnuM ane bhAbhIne cIDavavAnuM A eka bahAnuM maLyuM hatuM. bhAbhI mATe khAsa bheTa lAvyo chuM. khAlI hAthe gharamAM na AvavuM ema te tame pote ja AjJA karI che. kharA taDakAmAM keTale dUrathI A bheTa lA haIza enI
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatazeThanA gharanI lakSmI : : [ 99 ] kalpanA te eka vAra kare." motIlAle sApanuM kalevara gharanA bAraNA pAse mUkayuM. lalitA te e dekhAva joI ja na zakI. e gharamAM jaIne saMtAI gaI. marelA sApanuM kalevara taDakAnA tejamAM camakI uThayuM. e nirjIva hatuM, chatAM enA kalevaranI AsapAsa bhayaMkaratA jamAvaTa karIne paDI hatI. lalitAnI gabharAmaNa tArAbAIe joI. pitAnI putrI jevI lalitAne gabharAelI joI, enuM lehI paNa tapI AvyuM: "hajI tamArAmAMthI chokaramata na gaI. jAo, kayAMya vADamAM pheMkI de ane hAtha-paga joIne gharamAM Ave." motIlAle, bhAbhInAM vacanemAM rahele krodha pArakhI lIdhe. barAbara gammata na thaI e vicArathI e nirAza paNa thaye. Akhare eNe bhAbhInuM mana manAvavA pAchuM kalevara upADayuM. vADamAM nAkhavA e AgaLa cAlya. thoDe dUra nahIM gaye haiya eTalAmAM ja avAja AvyaH pAcho laI Ave. mArI bhUla thaI." e kaMThavara tArAbAIne hate. vaLI motIlAla ema ne ema pAcho vaLe. A vakhate tArAbAInA mukha upara roSa adazya thaye hato. eNe kahevA mAMDayuM: "tamane je kaI sayuM che vidhAtAne jarUra kaIka saMketa hai joIe. khuzIthI, sApa laIne gharamAM Ave ane ApaNI agAzImAM eka kere mUkI de." motIlAlane navAI lAgI. e te ghaDIbhara majA karavA
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 100 ] : : gharanI lakSmI. mATe ja A phlevara laI Avyo hato. eNe javAba Ape "A kaMI gharamAM saMgharavA jevI vastu nathI. eka divasamAM te e e gaMdhAI uThaze ke zerImAM rahevAnuM azakya banaze. tame kahetA he te ene ahiM ne ahiM agnidAha daI dauM." tame lAvyA che te tamArI pratijJAnI khAtara paNa ekAda be kalAka e gharamAM ja rahevuM joIe. pachI phAve te karaje." tArAbAIe pitAne nirNaya ApyuM. tAsabAI mAnatI hatI ke kaMI ja nakAmI nathI. ApaNe jene sAva namAlI vastuo gaNue chIe-namAlA prasaMge gaNIe chIe emAMthI ja kame kame ItihAsamAM amara rahI jAya evA prakaraNe ud bhave che. tArAbAInI e eka strIcita mAnyatA hatI. zraddhALu aMtaranuM e eka mAtra avalaMbana hatuM. sukha-duHkha, sArUM-narasuM je kaI saheje prApta thAya tene Adara Apa, gaNagaNATa karyA vinA e sarva svIkArI levuM e tArAbAInI saraLa prakRtinuM mukhya sUtra hatuM. metIlAle ene virodha na karyo. e bhAbhInI AjJAnusAra sApanuM kalevara agAsImAM mUkI nIce utarI gaye. ( 2 ). - bIje divase karImesA nAmanI begamane eka bahu ja mUlyavAna hAra guma thayele hovAnI vAta AkhA zaheramAM phelAI gaI karInesA gama, navAba murazIda-kulI-khAMnI mAnItImaLa-prItipAtra begama hatI. e begamane khuza karavA mATe,
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatazeThanA gharanI lakSmI : : [ 101] murazIda-kulI-khAo mahelanI upUra-agAsImAM ja bhAtabhAtanAM kulachoDa beThavI eka sarasa vimAnanA AkAra bagI banAvyuM hatuM. savAbhAvika sauMdaryane khIlavavAmAM ane ene upabhega karavAmAM A megala zahenazAha ane emanA subAo paNa ItihAsaprasiddha che. mahela, bhAgIrathInA kinArA upara ja hatuM. bhAgIrathInAM jaLamAM jANe e mahela pitAnuM he joIne ahoniza harakhAte hoya-te pitAnA saudarya viSe mugdha banate ubho hoya ema lAgatuM. je divase hAra guma thaye te divase utaratA pahere begama karImannesA, vimAna-udyAnamAM besI vastrAlaMkAra paheratI hatI. mAtra be dAsIo enI sevAmAM hAjara hatI. ghaDI pachI, hAra gaLAmAM nAkhIza ema dhArI begama sAhebe e hAra thoDA vakhatane mATe alaga mUka hate. vimAna jevuM udyAna ane karImannasA jevI rUpavatI begama: e ane gauravane dIpAvavA saMgIta to joIe ja! eka bAdIe pUravI rAga gAvAnuM zarU karyuM. pUravI rAganI evI jamAvaTa thaI ke saMgIta pUruM thavA chatAM, sAjasajA samApta thavA chatAM ane nIce utaravAno vakhata thavA chatAM pele hAra keIne yAda na AvyA. begamane temaja temanI dAsIone paNa hAranI vAta yAda na rahI. pachI, jyAre rAtrI paDI, acAnaka begama sAhebe potAnAM kaMThanAM alaMkAra tarapha najara nAkhI tyAre e hAra na dekhAyo. tarataja zodhakhoLa zarU thaIAkho mahela tapAsI vanyA paNa hArane patto na lAge.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 102 ] : : gharanI lakSmI. navAba murazIda-kulI-khAMe Akhare jAhera karyuM: " je keI A khovAyelA hAranI bAtamI meLavI Apaze tene eka se azaraphI InAma tarike ApavAmAM Avaze." zaheranA keTavALe, AvatA-jatA mANasonI badhI sAmagrI tapAsavA mAMDI. mahele mahele sIpAIo ghere ghAlIne beThA. kaI paNa rIte begama sAhebanA hArane patto meLavo ja joIe. nAgarikamAM bhAtabhAtanI aphavAo cAlI. keIe kahyuM: "AkAzanI ekAdI parI pite ja AvIne begamane hAra laI gaI haze ! " keIe kahyuM: "je vastu ApaNI potAnI na hoya te A rIte ApoApa uDI jAya ! navAba game teTaluM mAthuM kUTe te paNa gayelI vastu keI divasa pAchI na Ave !" e divase sAMjhe kaIka kAmane mATe tArAbAI agAsI upara gaI. tyAM jatAM ja e maMtramugdha jevI banI gaI. thoDA samaya pahelAM jyAM marelA sApanuM peLIyuM paDayuM hatuM tyAM eka e ja sarSanA AkAravALe senAne hAra paDela dekhAya! lokomAM begamanA chevAyelA hAra viSe je vicitra vAte cAlI rahI che te ja A hAra hovo joIe, evuM anumAna bAMdhatA tArAbAIne vAra na lAgI, paNa A hAra ahIM kevI rIte AvyuM ? enuM aMtara bhayane lIdhe kaMpI uThyuM. nIce-oraDAmAM AvI tarata ja teNIe hIrAlAla tathA metIlAlane bolAvyA. kahevarAvyuM keH "bahu ja jarUrI kAma che, jaladI AvI jAo."
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatazeThanA gharanI lakSmI : : [ 103 ] thelIvAre bane bhAIo ghera AvyA. tArAbAInA hAthamAM eka senAne hAra joIne teo Azcarya pAmyA. kema belAvyA? bhAbhI !" meMtIlAle pUchayuM. hAra tarapha aMgulInirdeza karI tArAbAIe kahevA mAMDyuM: "sApanA kalevarane badale Aje acAnaka agAsI uparathI A hAra maLe che. gaIkAle begama sAhebanA bagIcAmAMthI je hAra khovAye hatuM te ja A he joIe." - hIrAlAla pite kaMI samajI zake nahIM. motIlAla marelo sApa lAvyo hate e vAtanI paNa ene muddala mAhitI na hatI. motIlAla ema gabharAI jAya e yuvAna na hatuM, chatAM ene paNa ema te thayuM: "A te rAjadarabAranI vAta che. Aga sAthe khela khelavA jevuM che. bhAgya hoya te zirapAva maLe ane bhAgya na hoya te prANadaMDanI sajA paNa sAMbhaLI levI paDe." bane bhAIo jANe ke ciMtAnA mahAsAgaramAM gaLakAM khAtAM hoya ema kyAMya sudhI besI rahyA. kaI raste hAtha na Ave. " Akhare tArAbAI belIH "Ama muMjhAyAthI-kevaLa besI rahevAthI kaMI nahIM vaLe. ane AmAM muMjhAvA jevuM che paNa zuM ? A te bhAgyadayanuM khulluM cinha che. tamAre vhIvAnuM ke acaMbo pAmavAnuM paNa kaMI ja nathI." tArAbAInA A zabdo madhyadarIyAmAM DUbatA be bhAIone eka vyApArUpa lAgyA.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 104 ] : : gharanI lakSmI. e pachI tArAbAIe AkhI vAta mULathI mAMDIne chellI ghaDI sudhInI hIrAlAlane kahI saMbhaLAvI. begama sAhebane tyAM guma thaele hAra ahIM kaI rIte AvavA pAmyuM te badhI hakIkata pheDa pADIne-kArya-kAraNa sAthe samajAvI. hIrAlAle chUTakArAne eka dama kheMce, paNa motIlAla, tArAbAInI buddhimattA joI belI uThyo: "bhAbhI ! Apa kharekhara amArI lakSmasvarUpa che. huM tamane pUrepUre oLakhI zake nahIM ane tethI ja meM kavacita pAna-mastI karI tamane herAna karyA haze." metIlAla bhAbhInA caraNamAM name. ene pitAnI svargastha mAtAnuM smaraNa thaI AvyuM. navAba-bahAdUra murazIda-kulI-khAM darabAra bharIne beThA che. amIra-umarAve, hiMdu AgevAna ane musalamAna adhikArIonI ThaThTha jAmI che. paheragIre mukhya dvAra pAse ubhA rahI pahero bharI rahyA che. acAnaka navAbanI najara, darabAranA eka dUranA khUNAmAM ubhelA be mAravADI lAgatA gRha para paDI. keI divasa nahIM ne Aje ja A vepArIo ahIM zA mATe AvyA haze? e enA dilamAM prazna ubha. teNe IzArA mAtrathI e bane vepArIone pitAnI sAme bolAvyA. nijhAmI vinaya pramANe e baMne bhAIo navAbane salAma karI ubhA rahyA. "jahAMpanAha!"hIrAlAle pitAne paricaya ApatAM kahevA
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatazeThanA gharanI lakSmI : : [ 105 ] mAMDyuM: "A mArI sAthe Avela metIlAla mAro nyAne lAI che. vepAra karIne ame amAruM gujarAna calAvIe chIe." hIrAlAle, pele guma thayele hAra batAvI umeryuM: "A hAra amArI pAse kaI rIte AvavA pAse e hakIkata jANIne Apane jarUra Azcarya thaze. kadAca na mAnavA jevI paNa lAgaze, paraMtu eka vAra amArI kephIyata sAMbhaLI levAnI maherabAnI karaze." sArI ye sabhA, A hAra joIne Azcarya tathA AnaMdathI khaLabhaLI uThI. aMdara aMdara aneka prakAranI vAte cAlI; paNa hIrAlAla pote zuM kahe che, te sAMbhaLavA saue e taraphe kAna mAMDyA. gharamAM khAlI hAthe na AvavuM e pratijJAnA prAraMbhathI mAMDI, meMtIlAla khAlI hAthe na AvatAM marele sarpa laIne gharamAM AvyuM, e rIte hIrAlAle pitAnI vAtanI prastAvanA karI. vadhumAM kahyuM ke -- have huM je hakIkta kahevA mAguM chuM te mArI najare joyelI nahIM, paNa mAtra anumAna uparathI upajAvI kADhelI che. mArI kephIyata sAMbhaLyA pachI Apa Apane nizcaya jAhera karI zakaze savAre ame agAzImAM mRta sarSadaha mUke ane bapora pachI ApanA bagIcAmAMthI begama sAhebane hAra guma thaye. ghaNuM karIne sarpAkAra hAra bAja nAmanA pakSIo ja upADyo haze. have e pakSIe khAdya vastunuM bhakSaNa karavA eka sthaLe
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 106 ] : : gharanI lakSmI. besavuM te joIe. e bAja, saMbhavita che ke amArI agAsI upara AvIne beThuM haze. tyAM teNe pelA marelA sApanuM kalevara bhALI, A sapakAra hAra paDatuM mUkyuM haze ane ene badale pitAnA AhArane evA sApanA mRtadehane laIne ja e pakSI uDI gayuM haze." subhAna allA!" navAba bahAdUra eka uMDA nizvAsa sAthe bolI uThayA. darabArIoe enI punarAvRtti karI. huM tamArI keyata akSare akSara svIkAruM chuM ane tamane-tamArA AkhA kuTuMbane dhanyavAda ApuM chuM. khAsa karIne tamArA gharamAM eka asAdhAraNa buddhizALI gRhalakSmI che te jANyA pachI, e mAtRsvarUpa nArInA caraNamAM mAruM mastaka namAvavAnI mane IcchA thaI Ave che. tamArA gRhadevIne mArA namana kaheje ane InAmanI se azaraphI uparAMta bIjI se azaraphI, huM ApanI gRhalakSamInA paga pAse dharuM chuM te svIkAraze." sabhA stabdha banI, navAbanA udgAra sAMbhaLI rahI. aMtaranA Avegane ja jANe mArga karI ApatA hoya tema punaH te navAba bolavA lAgyA Aje je ke huM musalamAna chuM, paNa eka divase huM pite hiMdu hate. hiMdu mAtA-pitAnuM lehI hajI paNa mArI nADIomAM vahe che. mane mArI hiMdu mAtA yAda Ave che tyAre keI paNa mAtRsvarUpI hiMdu nArInA caraNamAM A abhimAna adhikAra vigere arpaNa karI devAnI bhAvanA jAge che.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatazeThanA gharanI lakSmI : : [ 17 ] mUzadAbAdanI marinada paNa mAtAnA sneha pAse mane tuccha lAge che. tamArI gRhalakSmI, jANe ke mArI mAtAne ja bIje avatAra hoya evI mane kalpanA thAya che." eTalAmAM khajAnacIe - azarapInI be thelIo raju karI. "aviveka thatuM hoya te te badala mAphI mAgI, A eka thelI huM baMgALanA navAbanA paga pAse mUkuM chuM. hArane badale, InAma dAkhala paNa mArAthI laI zakAya nahIM kAraNa ke enI pAchaLa ame koIe paraseve utAryo nathI. paiso vastu ja evI che ke je vagara parizrame gharamAM Ave te amArA kuTuMbanAM saMpa, zAMti, sadbhAva harI le. hA, kaI vakhata ame AphatamAM AvIe te ApanI pAse madada mATe AvI zakIe eTalI paravAnagI maLavI joIe." hIrAlAlanI namratA, niHspRhatA joI navAba maznara uparathI uThI hIrAlAla pAse Avyo. ene vAsa thAbaDI dhanyavAda ApatAM navAbe kahyuM: "game tyAre paNa tamArA mATe mArA daravAjA khullA ja raheze." baMga, bihAra ane orIsAnA navAbanA rAjadvAra eTale kubera bhaMDArInA bhaMDAra-dvAraH A dvAra potAnA mATe haMmezane sArU khullA raheze e jANa hIrAlAlanuM haiyuM pulAyuM. teNe navAbane pUrI eka vAra salAma karI ane vidAya lIdhI. murazIda-kulI-khAe paNa darabAra barakhAsta karyo. eka vepArInI namratA ane niHspRhatAe enA aMtaramAM kaMI na
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 108 ] : : gharanI lakSmI. ja prakAza reDakyo hate. darabArIo paNa A banAva joI yaMtramugdha banyA. dIvALIne hajI eka--be divasanI vAra hatI. dIpotsavI bhagavAna mahAvIranA nivaNanI eka puNyasmRti che. jaine ane hiMduo paNa eka yA bIjI rIte dIpasvI ujave che. dIpatsavI, varSAranAM junAM duHkhadardIne bhUlAve che. dIpotsavI jANe ke sUkAyelA jIvanamAM rasa, Amoda ane ullAsanI chaLa uchALe che. anekavidha pamAM dotsavI kaMika akhI bhAta pADe che. - zaraNAioe dIpotsavInuM svAgata karavA potAnA svargIya sUra cheDyA. saMsArane saMtApathI baLI-jhaLI rahelAM hRdaye e zaraNAInA sUramAM potAnI badhI vyathA DhAMkI dIdhI. bhAgyayoge murazIda-kulI-khAMe e sUra sAMbhaLyA. ghera-ghera prakaTatI dIpamALAe enA aMtaramAM eka prakAranI mIThI vyathA jagAvI. eNe pitAnA eka nekarane pUchayuM - "A ka utsava che?" hiMduone dIvALIne utsava che, nAmavara ! " anucare javAba Ape navAba e sAMbhaLIne mauna rahyo. pitAnI bAlyAvasthAnA AvAM aneka citra enI AMkha AgaLa nAcI uThayA. keTalAka vakhata sudhI e vicAramagna besI rahyo. eTalAmAM navAbanA khAsa salAhakAra rAyarAyA tyAM AvyA,
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatazeThanA dharanI lakSmI : : [ 109 ] navAbe emanuM svAgata karyuM. rAyaNayAne paNa navAbanA mukha upara gADha ciMtAnI rekhAo vAMcI. mANasa pitAnA bhUtakALane bhUlI zakti heta" murazIdakulI-khAe kahevA mAMDayuM: "te huM Aje keTalI manovyathAthI bacI gaye hota ? jyAre jyAre mane mArI bALavayanAM, yuvAnInA AnaMda-utsava yAda Ave che tyAre tyAre mArI uMgha uDI jAya che. A navAbInI suMvALI gAdI paNa kaMTakA chAdita hoya ema lAge che. " navAbanI AMkhamAM AchA bASpabiMdu bharAI AvyA. " nAmavara! Apa zuM kahevA mAge che ?" samavedanA anubhavatA rAyarAthAna gaLagaLA avAje bolyA. "kaMI nahIM. mane jarA vadhu vicAra karavA gho." navAba pitAnA aMtaramAM jANe ke kaI eka khevAyeluM pAnuM zodhatA hoya tema vicAra karavA lAgyA. ahIM eTalI vAta kahI devI joIe ke murazIda-kulI-khAM musalamAna hovA chatAM janmathI hiMdu hato. hiMdu dharma ane hiMdu rIta-rivAja viSe enA cittamAM bahumAna hatuM. hiMdu AgevAne enA khAsa salAhakAra hatA. murazIda-kulI-khAMnI udAratA ane vayavahAradakSatAthI prasanna thaI dilhInA zahenazAhe, ene baMgALanA navAba tarike nImaNuka karI hatI. baMgALa-bihAramAM cAMcIyAonuM e vakhate bahu baLa hatuM. murazIda-kulI-khae emane jera karI nAMkhyA. pazcima baMgALanA keTalAka rAjakArasthAnIone paNa
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 110 ] : : gharanI lakSmI eNe haMpAvIne heThe besAryA. murazIda-kulI-khAMnA nAma uparathI murazIdAbAdanI paNa eNe sthApanA karI. ahIM hiMdu ane musalamAna jevo keI bheda na hate. thoDI vAra rahIne murazIda-kulI-khAe rAmarAyAnane uddezI kahyuM --"mAre hukama che ke Aje temaja kAle-dIvALInI rAtrie paNa kaI gharamAM dIpaka na prakaTa joIe. sArA zaheramAM divALIne divase jeTalA dIpaka prakaTatA hoya tethI bamaNa-cAragaNuM dipaka ApaNu rAjamahelamAM pragaTAve. divALInA divase ke besatA varSanA prabhAte paNa kaI ghare zaraNAIne ke vAjIMtrane eka sUra paNa na nIkaLavuM joIe zaherabharanA vAtre ekalA A rAjamahelamAM ja vAge e baMdobasta kare. rAjamahelane puSpa temaja dhajA-patAkAthI zaNagAravAne huM pote hukama ApIza." bhAgIrathInA ovArAthI laI, ImAmavADAnA vistIrNa medAna paryata sugadhI pANI chaMTAyAM. sArA ya zaheranAM strIpurUSa tathA bALaka dIvALI ujavavA A ja medAnamAM ekaThAM thayAM. ahIM ja dIvALIne Ameda-utsava kare evA Adeza apAyA. murazIda-kulI-khAM ema mAnate hatuM ke dIvALI e kaMI ekalA hiMduone ja utsava na rahevuM joIe. hiMdu-musalamAne parasparane bheTe-pitAnA bheda bhUlI jaIne baMdhunI jema haLe-maLe e nimitte rAjya pite A utsavano upayoga karI le joIe
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatazeThanA gharanI lakSmI : : [ 111 ] navAbe, darabArIone pitAne Azaya samajAvyuM. dIvAbInA utsavane saghaLe kharaca navAba pite Apaze ema paNa jAhera karyuM. kahevAya che ke murazIda-kulI-khAe A utsava arthe ochAmAM ochA pAMca lAkha rUpIyA kharacavAne Adeza Apyo hate. navAbanA hetu tarapha daSTi rAkhI kaI hiMdu AgevAne ene virodha na karyo. tArAbAIne e hukama na game. dIvALInA divase gharamAM di na thAya e vAta sAMbhaLI, jANe haiyAmAM tIra bheMkAyuM hoya evI vedanA thaI. dIvALI kaMi rAja rAja zeDI Ave che? hiMduo te ThIka paNa jaina samAja je rAtrIne, lagavAna mahAvIranA nirvANanI parama pAvanakArI rAtrI mAne che- dIpamALA prakaTAvI bhagavAna mahAvIranA nAmanA jApa jape che temane A AdezathI keTaluM duHkha thatuM haze, enI kalpanA navAba zI rIte karI zake ?" . keI divasa nahIM samajAI hoya eTalI dezanI parAdhInatAnI vyathA te divase tArAbAIne samajANI. hiMdu ke jaina pitAnA gharamAM utsavane divase eka dIpaka paNa na prakaTAvI zake e keTalI parAdhInatA? gulAme paNa evI paravazatA nahIM bhegavatAM heya? murazIda-kulI-khAM bhale janma hiMdu heya, paNa e musalamAnonA sahavAsamAM sAcA hiMdunuM hRdaya kheI beThA che, nahiMtara hiMdu-musalamIna aikyanA bahAne Ave
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 112 ] : : gharanI lakSmI mulamI hukama na kahA, ame A hiMdunAyakene paNa zuM kahevuM? zA sArU eNe e hUkamane vizeSa na karyo ? hiMduo eTalA badhA gulAmInA pAzamAM phasAI gayA che ke emane A hUkama sAMbhaLI jarA paNa vyathA na upaja ? hiMdu samAjanI gulAmI mane dazA ane navAbI AdezanA viSadhamAM vicAra karatI tArAbAi keTalAka vakhata sudhI, gharanA eka khUNAmAM besI rahI. ' jogAnujoga evuM bane ke lalitAbAI e vakhate be-javI hatI ane e dIvALInA avasare ja ene prasavanI vedanA upajI. tArAbAIne paNa jANe ke eka sabaLa kAraNa maLI AvyuM. hIrAlAlane navAba pAse jaI evI matalabanI araja karavA kahyuM ke -" Aja rAtre eka ja dIpa prakaTAvavAnI amane maMjurI maLavI joIe." eTaluM chatAM je navAba kaMI AnAkAnI kare te ApaNI atyAranI sthiti samajAvI kahevuM ke "pahelAM je senAne sarpAkAra hAra guma thaye hate te vakhate Ape je vacana ApyuM hatuM te pALavAne A avasara AvI pahoMce che." vigere. hirAlAla, navAba pAse gaye te are, paNa araja karatI veLA enuM hRdaya dhabakatuM hatuM: rakhene navAba apamAna karI pAcho vALe che? paraMtu rAjamahelamAMthI jyAre te pAchA pU tyAre enA caherA upara prasannatAbe joti chavAI hatI. tArAbAI mana kAmamA saLa thAya evI ene jarI maLI cUkI hatI.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatazeThanA gharanI lakSmI : : [ 113 ] tArAbAIe gharamAM eka ghIne dIpaka prakaTA ane e ja vakhate lalitAe eka putrane janma ApyuM. tArAbAInA AnaMdanI avadhi na rahI. prasUti-kArya pUruM karI, hAthamAM eka gAgara laI, snAnArthe te bhAgIrathInA vahetA pravAha tarapha cAlI nIkaLI. jagazeThanA ghara pAse ja bhAgIrathInAM nirmala jaLa ahoniza vahetAM hatAM. kinAre pahoMcatA tArAbAIne bahu vAra na lAgI. eTalAmAM eka hAnI naukA, barAbara e ja kinArA pAse AvI ubhI rahI. naukAnA ArehIo eka pachI eka utarI pitapatAnA mArge cAlyA gayA. saunI pAchaLa eka suzobhita vastramAM sajaja thaelI-rUparUpanA aMbAra samI eka nArI-mUrti haLave rahIne uThI ane kinAre AvI tarapha joI rahI. jhaverI ja ratnanuM pArakhuM karI zake. tArAbAI ratnane oLakhatI hatI. Ama samI sAMje-AchA aMdhakAramAM, ekAkI strIne vicAranimagna joIne tArAbAI enI pAse gaI. "hena ! Apa keNa che? Ama ekalA kayAM jAo che?" bhavanA viyAga pachI jANe ke potAnI sagI bahena maLI hoya evA bhAvathI pUchayuM.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 114 ] : : gharanI lakSmI "hena ! ApaNe banne eka bIjAne barAbara oLakhIe chIe." virala hAsya hasatAM navIna ArahI-strI belI "seMkaDe pravAsIomAMthI keIe nahIM ne tame ja mane oLakhI kADhI, e ja ema batAve che ke ApaNI vacce pUrvanI kaIka sagAI che."sUryanAM zAMta kiraNanI jema enI daMtapaMkti jhaLahaLI. paNa mArA praznane mane javAba na maLe. Ama kayAM jAo che ?" tArAbAIe pUchayuM. atyAre te huM navAbanA mahelamAM jaIza." mazkarI karatI hoya tema te tarUNIe javAba Ape. bahena! rAtanI veLAe eka musalamAnane tyAM jaze ? tArAbAI vinavavA lAgI. tane paNa e ja kemIvAdanuM gAMDapaNuM vaLagyuM lAge che! mAre mana te e keI bheda nathI. mane je bolAveArAdhe tene tyAM javuM e mArI pharaja che. mAre te hiMdumusalamAna banne putra che. ane navAba paNa pahelAM te hiMdu ja hate ne ? Aje paNa dIpamALAnA divase, eka hiMdune zebhe e utsava e kare che. mane ene tyAM javAmAM zA sArU saMkeca thAya?" lakSmI svarUpa tarUNIe potAnA AgamananuM rahasya sUcavyuM. tArAbAI mArga rekIne ubhI rahI. tArAbAinI AMkhamAM sneha-bhaktinA athu ujvaLa hirAnAM kaNa sarakhAM tarI AvyAM. ene khAtrI thaI ke A sAkSAta lakSmI devI ja che. te tarata ja e devInA caraNa pAse besI prArthanA karavA lAgIH
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatazeThanA gharanI lakSmI : : [ 115] "hena eka vAra mAre tyAM pagalA na kare? varSe thayAM huM tamArI ja rAha jotI besI rahI chuM. ekAda divasane mATe Apa amArA AMgaNe na Ave ?" sthAna, samaya ane sugyatAne ahIM suvarNa-sugaMdha je saMjoga joI, sUrya paNa pitAnA AchA lAla-siMdurIyA raMgavatI emane abhiSeka karI rahyA. lakSamIdevIe nehapUrvaka tArAbAIne pitAnI seDamAM lIdhI ane kahyuM keH "bahena ! navAbanA mahelamAM jatAM pahelAM huM tAre ghera gheDI vAra jarUra AvIza, paNa tuM jue che ke Aja parvane divase paNa AkhA zaheramAM aMdhakAra vyAkhyo che. samI sAMje jANe ke madhya rAtri thaI hoya e bhayaMkara AbhAsa maLe che. mAruM svAgata karavA keI taiyAra nathI." AkhuM ye zahera musalamAnI navAbanI sattA nIce cheH zaheramAM kayAMya dIvALI na ujavAya-mAtra rAjamahelamAM ja ujavAya e navAbane Adeza che; chatAM sAme eka nhAnA gharamAM eka kSINadIpaka jaLe che!" tArAbAIe pitAnA chAparA tarapha lakSmIdevInuM dhyAna kheMcyuM. "je hiMdu-samAja, navAbanA AvA namAlA hukamane paNa virodha karI zakatuM nathI te samAja mAruM svAgata zI rIte kare?" lakSmIdevInA zabdamAM puNyaprakepa prajaLI rahyo. paNa, hena! meM eka keDIyAmAM A che sarakhe dIpaka prakaTAvyA che. manamAM bhagavAna mahAvIranA ane gautamasvAmInAM
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 116 ]. : : gharanI lakSmI ja guNagAna cAle che, mATe tyAM ApanAM pAvana pagalAM kAM na thAya?" tArAbAIe ADakatarI rIte pitAnI svAgata saMbaMdhI taiyArIone nirdeza karyo. "bhale, ahIMthI pahelAM tAre tyAM jaIza. vadhu nahIM rekAuM. tuM snAnAdithI paravArIne jhaTapaTa AvI pahoMcaje." gRhalakSmI jevI tArAbAInI vinavaNI sAkSAt lakSmIdevIe svIkArI. tArAbAIe AtUra-nayane lakSmIdevInA pharI eka vAra darzana karyA. te mArgamAMthI khasI Aghe ubhI rahI. padhAre, hena! pelA jhuMpaDAmAM-jyAM ApanA satkAra arthe badhI taiyArIo karI rAkhI che tyAM ApanA pagalAM mAMDe. huM thoDI vAramAM AvI pahoMcIza." lakSamIdevIne vidAya ApatAM tArAbAI belI. lakSmIdevIe jagazeThanA ghara tara gati karI. pAMca-sAta DagalAM bharyA haze eTalAmAM kaMIka yAda AvavAthI tArAbAI lakSamIdevI pAse utAvaLe utAvaLe AvI kahevA lAgIH "hena ! utAvaLa karazo mA. huM pAchI na AvuM tyAM sudhI tyAM ja rahejo-bIje kyAMya na jaze." lahamIdevIe AchuM mRdu hAsya karyuM. hAsyamAM prakaTa sammatinAM cinha hatAM. A tarapha tArAbAI bhAgIrathInA pANImAM snAna karavA utarI. pANImAM rahI e vicAravA lAgI: "mArA patinA grahamAM lakSmIdevI Asana jamAvIne rahetAM hoya te pachI mAre utAvaLa karIne ghera pahoMcavAnI zI jarUra che? huM na D
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatazeThanA gharanI lakSmI : : | [ 117] AvuM tyAM sudhI lakSamIe, patinA gharamAM ja rahevAnuM vacana ApyuM che. huM pAchI ja na pharuM te? zuM karuM? pANImAM DUbI jaLasamAdhi lauM? lakSmIne gherathI pAchI vALuM? mArA ekanA bhege je AkhuM kuTuMba sukhI thatuM hoya; vaMzaparaMparA lakSmIne vaibhava sthira rahetuM hoya to enI sarakhAmaNImAM mArA jIvananI zI kIMmata che? gRha ane kuTuMbanA sukha-saubhAgya mATe AtmabalidAna ApavAnA AvA prasaMga bhAgye ja kaI bhAgyazALIne ja maLe che! A avasara mAre vyartha zA mATe javA de?" tArAbAInA hoM upara nizcayabaLane prabhAva vistaryo. goThaNabhara pANI mUkI, AgaLa keDara pANImAM jaI ubhI rahI. eka vAra pitAnA pati ane dIyaranA nivAsasthAna tarapha najara nAMkhI lakSmInI kRpAthI e kuTuMba keTaluM sukhI thaze ? kIrti ane vaibhavanI kevI choLo uDaze? e kalpanAthI ene aMtarAtmA pulakti bane. sAhasabhara te AgaLa cAlI. bhAgIrathInA agAdha jaLamAM have tArAbAInuM mAtra mAthuM ja dekhAtuM hatuM. eka DagaluM AgaLa bhare eTale bhAgIrathI ene pitAnA khoLAmAM samAvavA taiyAra ja hatI. patinuM, dIyaranuM, kuTuMbanuM hita ciMtavatI eka kSaNavAra te jIvana ane mRtyu vacce AvI ubhI rahI. kuTuMbanI sukhasamRddhi AgaLa ene pitAnuM jIvana tuccha lAgyuM. kuTuMbanA sukhanI vedI upara teNae pitAnuM jIvana-kusuma apI devAne chello nizcaya karyo. bIjI ja paLe tArAbAIne deha adazya thaye.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 18 ]. : : gharanI lakSmI. baMgALa-mAtAnA dUdha jevA nIramAM tArAbAIne deha maLI gaye. navAbanA rAjamahelamAM asaMkhya dIpakene udyota jhaLahaLate hata : keIe paNa tArAbAInA Atmagane akhaMDa dIpaka na bhA. zaraNAIoe dIpatsavInAM gIta gAyAM. keIe tArAbAInI yazagAthA na uccArI. vacanathI baMdhAyelI lakSmI zeTha hIrAlAla ane motIlAlane tyAM rAha jotI, zeThanI baMdivAna banI. caMcaLa gaNAtI lakSmIne paNa tArAbAI jevI gRhalakSmInA balidAnane lIdhe acaLa banI zeTha-kuTuMbamAM rahevuM paDayuM. thoDA ja samayamAM zeThanAM gharabAra, asAdhAraNa dhana-dhAnya-suvarNa-tIvaDe ubharAI nIkaLyA. navAbe pate " jagazeTha" nI padavI ApI, potAnI paDakhe besAryA. sArA ya dezamAM jagazeThane yazavaja pararI rahyo. plAsInA yuddha pachI jagazeThanI baMdIvAna banelI lakSmIe chevaTe thAkIne vidAya lIdhI. tArAbAInI vismRti thatI gaI tema lakSmIdevInA vacanabaMdha paNa zithila thatAM cAlyAM. tArAbAIe bhAgIrathInA jaLamAM nija deha meLavyuM tema jagatazeThane mahela paNa, jate divase e jaLapravAhamAM maLI gaye. jagatazeThanI sattA, vaibhava e sarva svapnavat banI gayuM ! rahI gaI eka smRtiH tArAbAI jevI eka gRhalakSmInA Atmabhege eka nirdhana, niHsahAya kuTuMbane sarvazreSTha sthAne sthApyuM. jagatazeThane ItihAsa paNa saMsAra kadAca bhUlI jaze paNa tArAbAInI smRti te yuga-yuganA aMdhakAra vacce paNa, pilA dIvALInA kSINa dIpakanI jema camakaze.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ kupaNutA nahIM, paNa udAratA dhanalakSmI bahena pite zrImaMtAImAM vasatA. emane hAtha. udAra hate. keI paNa garIba ke garajI mANasa emanI pAsethI nirAza banIne pAcho na vaLe. dhanalakSmI plena eka rIte jema bahu udAra hatA tema bIjI rIte keTalAkane teo kRpaNu jevA paNa lAgatA, kAraNa ke teo pitAnA gharanAM vyavahAramAM bahu ja karakasarathI rahetA. eka rAtI pAIne te zuM, paNa anAjanA eka kaNane paNa durUpayega teo joI zakatA nahIM. eka divase eka bahenapaNIe emanI e kaMjusAI najaronajara nIhALI, TIkA karI keH "hena! ATalI badhI kRpaNutA, ATalI badhI cIkAza zA kAmanI ! hakIkata evI hatI ke raseDAmAM banne bahenapaNIo sAthe jana karavA beThI hatI. dhanalakSmI bahene joIe te karatAM jarA ya vadhAre pitAnI thALImAM na lIdhuM ane jeTaluM lIdhuM
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 120 ]. : : gharanI lakSmI teTaluM-anAjanA eka paNa kaNane bagaDavA dIdhA sivAya zAMtithI jamyA ane e pachI pitAnI thALI dhoIne pI gayA. A badhuM joIne, pelI navI henapaNane Azcarya lAgyuM. A AhAravidhimAM emane, dhanIbahenanI kaMjusAI dekhAI. dhanIne javAba ApeH "hena! kharuM kaho te A eka dhArmika AhAravidhi che, paNa emAM mane ghaNe UMDe artha rahele hoya ema lAge che. keTalIka purANI vidhiomAMthI Aje yugadharmane anukULa no artha nIkaLI zake che." dhanalakSamI bahena, bahu ochuM belatA paNa jyAre teo bolatA tyAre virodhI paNa emanI dalIla ane zraddhAnI saTatA joI digamUDha banI jatAM. dhanIbahene kahevA mAMDayuM: "dhArmikatA javA dyo. huM dezahitanI dRSTie ja e vAta caruM chuM. ATalI eka vAta ApaNe saue yAda rAkhavI joIe ke je dhAnya, dhana athavA vasa vigere ApaNI pAse che-ApaNI potAnI mAlakImAM che te badhuM ApaNuM ja che ane ApaNe tene durUpayoga karavAne hakka dharAvIe chIe e bhUta ApaNuM bhejamAMthI ApaNe hAMkI kADhavuM joIe. anAjanA eka kaNa upara, vastranA eka tAMtaNa upara kharekharI rIte teM AkhI dunIyAnI mAnavajAtane hakka che. ApaNI pAse be paisA vadhAre thayA eTale ApaNe vastune vecAtI levAnI vadhAre zakti dharAvatA thayA. have, e rIte je paisAdAre AkhI duniyAnuM anAja kharIdI le ane enA bagADa tara, lakSa na Ape te teo pitAnA dezanuM ahita kare che,
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRpaNatA nahIM, paNa udAratA : : [ 121 ] athavA te pitAnA dezabaMdhuonA moMmAMthI teo anAja jhuMTavI le che ema na kahevAya? ApaNane jeTaluM nirvAha mATe joIe te karatAM vadhu saMgharavAne ane nakAmuM bagADavAne zuM hakaka che?" dhanalakSmInI bahenapaNI A vicAro sAMbhaLI Azcarya cakti banI emanI sAme joI rahI. A daSTie emaNe kaI divasa A prazna Aja sudhI vicAryo ja na hate. dhanI hene AgaLa calAvyuM: "jene tame kRpaNutA kahe che te ja sAcI rIte te udAratA che. ghaNI hene anAjane khUba bagADa kare che. eka mANasane jeTaluM joIe te karatAM cAragaNuM rAMdhe che ane rasoDAmAM anAja bagaDe tene pitAnI zrImaMtAInuM lakSaNa samaje che. bhale, tame bhUkhyA na raho, paNa huM tamane eTaluM ja kahevA mAguM chuM ke hajAre ane lAkhe bhUkhyA rahetA bhAIonA moMmAMthI je anAja tame paisAnAM baLathI paDAvI le che temane eka kaNa paNa bagaDa te na ja joIe." jamatI vakhate dhanI bahena pitAnA garIba dezabaMdhuone nathI bhUlatA e joI emanI bahenapaNIne dhanIbahena mATe bahamAna uparyuM. e pachI prasaMgopAta plena dhanalakSamIe, ApaNuM svAmIvAtsalya, nakArazI ane nyAtanA varA jevAM jamaNavAramAM je gaMdavADa thAya che temaja anna vigerene je bagADa thAya che te tarapha e bahenapaNInuM lakSa kheMcyuM.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 122 ] : : gharanI lakSmI. je ThekANe eka TaMka AvA jamaNavAra apAya che te ThekANe je tame bIje divase jaIne ubhA rahe te tamane sUga caDyA vinA na rahe." dhanalakSmIe kahyuM: "e prakAranA gaMdavADathI eTalI durgadha ane chatpatti thavA pAme che ke pitAnA pADozInuM hita ciMtavanAra ane sarva prANIo pratye maitrIbhAva dharAvanAra jainane mATe kharekhara e asahya gaNavuM joIe. kadAca tame kaheze ke ApaNI avyavasthA, ApaNuM dhamAla ene mATe javAbadAra che, te huM kahuM chuM ke e badhI avyavasthAmAM ApaNe hIssa kaMI je te nathI. ApaNI hene je heja udAra dRSTithI vicAra karatI thAya, navA yuganA prazna eTale ke AjanI bekArI, AjIvikA saMbaMdhI saMkaDAmaNa vigerene sTeja tela karavA lAge te huM mAnuM chuM ke ApaNe AjanI ghaNIkharI samasyAone ukela ANavAmAM yathAzakita sahAyabhUta banI zakIe. dhanalakSmInI bahenapaNInA dilamAM e vicAree UMDI asara karI. jene te kRpaNutA samajatI hatI te kharI rIte dhanalakSmInI udAratA ja hatI ema tene lAgyuM. pitAne mATe zeDAmAM thoDuM vAparavuM ane bIjAne mATe banI zake eTaluM badhuM rahevA devuM e udAratA che, e sUtra e henapaNIne pahelI ja vAra samajAyuM. uDAugIrI, bagADa e kevaLa eka vyakitane deSa hovA chatAM enAM kaDavAM phaLa AkhA dezane cAkhavA paDe che e vAta te divase tene samajAI. je dezamAM dhanalakSamI jevI bahene moTI saMkhyAmAM hoya, je dezanI mAtAo, bahene ane putrIo potAnA sukhanI
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRpaNutA nahIM, paNa udAratA : : [ 123] sAthe bIjA karaDe bhAIonAM sukha-duHkhanI kALajI dharAvatI hoya ane pitAnA kuTuMba tathA jJAtinA dAridra sAthe dezanA duHkha-dAridrayane TALavA prayatna karatI hoya, ahoniza kALajI dharAvatI hoya te deza kharekhara dhanya che ! te dezanI putrIo paNa kharekhara prazaMsAne pAtra che. evI dezaputrIo jema gharanI lakSamI svarUpa che tema dezanI vibhUti svarUpa che. * ::::: huM samApta. che i .
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakSamIne Thabake dhika re ratnAkaranI dIkarI sthiratA paNa DApaNa dUra karI, pharatI ja parI; vaLI paMDitane karI zatru akhaMDita mUrkha apaMDitane ja varI, te ThAma TharI. lakSmIne uttara nahIM huM pUratI, nahIM paMDita paNa ripu, mUrkha apaMDitane na varI, khAte ja kharI; paNa paMDita te pisAya, pachI zuM khAya? apaMDita piTa bharI, te dekhI DarI kavi dalapatarAma harA A padyamAM tenA kartAe lakSmI prAye mUkhene tyAM vizeSa hoya che ane paMDite pAse alpa hoya che tenuM kAraNa lakSmInI pAse arekhara dhyAna ApavA rogya che.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
_