Divyadeep 1967 Varsh 04 Ank 11

Author(s): Chitrabhanu
Publisher: Chandulal T Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/536797/1

Page #1

પ્રેમનું પ્રભુત્વ
પ્રજાપાલ ાન મુસાફરના પ્રકો વેશમાં ખીજે ગામ જઈ રહ્યો હતેા. માગમાં એક લ ગડાએ વિનતી કરીઃ અપગ છું, સાથે ગામ જવુ છે, થાકી ગયા છું. આપના ઘેાડા પર મને થોડે સુધી ન બેસાડા? એ કરુણાનુ હતા. પેાતાના ઘેાડા પર પાછળ બેસા ક્યો. નવા ગામમાં એને ઉત્તાયે, ત્યાં એણે બૂમાબૂમ કરી: “અને અપંગ જાણી આ આરા ઘેાડે! ઉઠાવી જાય છે!” લેાકા ભેગા થયા. બન્નેને ન્યાયાલયમાં લઈ ગયા. ન્યાયાધીશે આજ્ઞા કરી:‘મુસાફર! ઘેાડાને પેલા દૂરના ખીલે બાંધી આવે.' પછી પગને કહ્યું ‘તમે એને ત્યાંથી છાડી લાવા.”
વર્ષ ૪ સ્થુ
જે ન્યાયાધીશે કહ્યું : ‘મુસાફર ! ઘેાડા તમારા છે. લઈ જાઓ.” આ ન્યાય પદ્ધતિથી રાજાને આશ્રય થયું. એણે પ્રગટ થઈ પૂછ્યું: “તમે કેમ જાણ્યુ કે આ ઘેાડા આરા છે
નમન કરી ન્યાયાધીશે કહ્યું: “આપ ખાંખવા ગયા ત્યારે ઘેાડા પ્રેમથી આકૉઇ આપની પાછળ આવતા હતા. આ છેડી લાવ્યેા ત્યારે ઘેાડા સભ્યથી એની પાછળ ઘસડાતા હતા.”
પ્રેમ સ્વામી છે. ભય અપરાધી. પ્રેમ આકર્ષણ છે. ભય પ્રક ચિત્રભાનુ
દિવ્યદીપ
શુદ્ધ પ્રેમ શેરડીના સાંઠા જેવા હોય છે. પ્રારંભમાં એના ઉપરના ભાગ જરા ફિક્કો લાગે છે. પણ જેમજેમ ચૈતન્યના મૂળ તરફ આગળ વધેા તેમ તેમ રસની મધુરતા વધવા સાથે તેના સ્વાદ અવર્ણનીય મનતે જાય છે !
- ઊર્મિ અને ધિ
અંક ૧૧ મા

Page #2

જન્મકલ્યાણકનાં સંભારણું
ચોપાટીના સાગરતટે જનસમુદાય ઘણીવાર ભભ- નાગરિક સમિતિના ચેરમેન નગરપતિ ડે. રાય છે, મહાવીર જેયંતીઓ પણ છેલ્લા ચાર વર્ષથી કુલકર્ણ એ સહુનું સ્વાગત કરતાં જણાવ્યું “ આજને ઉજવાતી આવી છે, પણ આ ચિત્ર સુદ તેરશને ગુરૂવાર દિવસ મુબઈ કે ભારત માટે જ નાહ પણ સમગ્ર તા. ૧૧-૪-૬૮ ના શુભ દિને તો ચોપાટીનો સાગર- વિશ્વ માટે મહત્વનું છે. ભગવાન મહાવીરે સાપેક્ષવાદને તટ જ નહોતો દેખાતે. માત્ર માનવસાગર જ સિદ્ધાંત બતાવીને સૌ પ્રથમ લોકશાહીનાં દર્શન કરાવ્યાં લહેરાતો હતો.
હતાં. ભગવાન મહાવીરનો સંદેશ અહિંસા અને મુંબઈ શહેરમાં એક નવી જ હવા ફેલાઈ હતી. સત્યને છે, ૨૫૦૦ વર્ષ પછી પણ આપણે યાદ કરી “ચાલો પાટી”. બપોરના ચાર વાગ્યાથી ચપાટીનો રહ્યા છીએ અને એ સંદેશ પચ્ચીસ હજાર વર્ષ પછી વિશાળ સાગરતટ ધીરેધીરે નરનારીઓથી ઊભરાવા પણ જીવંત રહેશે એ નિઃશંક છે.” લાગ્યો. માણસેનાં હૃદયમાં એક નવો ઉત્સાહ હતો. મુંબઈના ૫૦ લાખ નાગરિક તરફથી નગરપતિ આજે સૌને એમ લાગતું હતું “પ્રભુ મહાવીર એ ડો. કુલકર્ણીએ ભગવાન મહવીરને વંદન કર્યું. તે માત્ર જૈનેના જ નહિ પણ માનવમાત્રના છે.” પ્રભુ પછી નિજલિંગાપાનું બહુમાન કર્યું. એ વખતે શ્રી મહાવીરને જન્મદિન એ જાણે અહિંસાના બધા જ નિજલિંગાપ્પાએ પિંજરામાં પુરાયેલા પક્ષીઓને સ્વતંત્ર અવતારોને આ એક જ જન્મદિન હોય એ કરી ખાસ શભા કરવામાં આનંદ સહુના મુખારવિંદ ઉપર દેખાતો હતો. (rostrum) ઉપરથી,
જ્યાં ઉત્સાહ અને આનંદ છે ત્યાં તાપ અને જયારે જગત ઉપર સ્થળનાં સ્થળ અંતર આડે નથી આવતાં. દૂરદૂરથી પોતાનું કર્તવ્ય ભ સર્વધર્મ અને સર્વકામના શ્રોતાજને આવી રહ્યા માંથી ઉપર લાવ હતા અને પાંચ વાગતાં તો પાટીને સારે ય મોકલે છે. પ્રભુ સાગરતટ ભરાઈ ગયું. પ્રભુ મહાવીરને સંદેશ સાંભ- એ પ્રકાશ રૂપે થે ળવા આતુર માનવહૃદયને ઉત્સાહ અકય અને અવર્ણનીય હતા. જેને જયાં જગ્યા મળી ત્યાં બેસી માનવની સંસ્કૃતિ અને
ચારે ગયા. સોફા કે ખુરશીને આગ્રહ ન રહ્યો. આગ્રહ મૂકયા છે તેમને યાદ કરી , તેમને અંજલિ એક જ વાતને હતો, “અમને પ્રભુ મહાવીરને અ.પીએ છીએ. એ મહાન વિભૂતિઓએ સુંદર જીવન સંદેશો પૂ. મુનિવર્ય શ્રી ચિત્રભાનુના મુખેથી સાંભળવા જવવા અને માત્ર માનવ માનવ નહિ પણ પ્રાણીમાત્રને દો.” છ વાગતાં તે બે લાખ જેટલી માનવમેદની સમજવા માટે એક વિશાળ દૃષ્ટિ આપી છે. પ્રભુ મહાવીર એકઠી થઈ ગઈ હતી.
એ આ અહિંસાના તત્ત્વજ્ઞાનરૂપ રાજયના રાજકુમાર - પ્રભુ મહાવીરનું ૨૫૬૬મું જન્મ કલ્યાણક ઊજવવા હતા. He was a prince of philosophers. માટે મુંબઈની પચરંગી પ્રજા એકત્રિત થયેલી. આ
ભગવાન મહાવીરે આજથી ૨૫૦૦ વર્ષ પહેલાં સભામાં અતિથિ વિશેષ કાંગ્રેસ પ્રમુખ શ્રોનિજલિંગાપા
અહિંસા, પ્રેમ અને કરુણાનો જે સંદેશ ફેલાવ્યો હતો તે અને અધ્યક્ષ સ્થાને પૂ. મુનિવર્ય શ્રી ચિત્રભાનું આજે પણ એટલો જ તાજે છે અને જયાં સુધી માનવમહારાજ બિરાજમાન હતા.
જાત હશે ત્યાં સુધી પ્રભુ મહાવીરનું નામ પણ જીવંત પૂ. ગુરુદેવે મંગલાચરણ કર્યા બાદ સાધ્વીજી
રહેશે. આપણે કેવળ જયંતી ઉજવીને જ નહિ પણ પ્રમાદધાશ્રીજીએ પ્રવચન કરતા ભારપૂર્વક જણાવ્યું મહાવીરે ઉદબાધેલા ઉપદેશોને જીવનમાં ઉતારીને જ “આજે વિજ્ઞાનને યુગ છે. માનવને બે વસ્તુમાંથી
ભગવાન મહાવીરને સાચી અંજલિ આપી શકીએ. એક વસ્તુની પસંદગી કરવાની છે. વિશ્વયુદ્ધ કે વિશ્વમૈત્રી. પ્રત્યેક માનવી વિશ્વશાંતિ ચાહે છે. જેમ
હું જૈન કુટુંબમાં જન્મ્યો નથી પણ હું સિદ્ધાંત
તથા આદર્શોથી જૈન છું. ભગવાન મહાવીર જૈનેના જ દૂધના એક એક ટીપામાં નવનીત રહેલું છે તેમ વિશ્વમૈત્રીમાં વિશ્વશાંતિ રહેલી છે. ભગવાન મહાવીરે
નહિ પણ વિશ્વના અને સમગ્ર માનવજાતના હતા વિશ્વમેત્રીને સંદેશ આપ્યો છે એ સંદેશે આપણે
અને છે. એટલે જ આપણે બધા એમને માન આપીએ ઝીલવાન છે.”
[અનુસંધાન કવર - ૪ પર

Page #3

* મ હાવી ૨ જન્મ કલ્યા ણ ક : પૂ. મુનિશ્રી ચંદ્રપ્રભસાગરજી (ચિત્રભાનુ) મહારાજશ્રીની યાદગાર પ્રેરણા – ચોપાટી તા. ૧૧-૪-૬૮ ભગવાન મહાવીર પિતાની અંદર રહેલા થાય. એ ધનપતિઓ કદાચ તાજમાં પાર્ટીઓ પરમાત્માને શેધવા, પ્રગટ કરવા અને પામવા આપશે તે લોકે ખાવા જશે પણ એમના ગુણઆ પૃથ્વી ઉપર આવ્યા હતા. માત્ર પોતાના ગાન ગાવા નહિ જાય, અને કરશે તે પણ પરમાત્માને મેળવવા માટે જ નહિ, માનવમાત્રમાં પાર્ટી પૂરતાં જ, બહાર જુદી વાત. છુપાયેલા પરમાત્માને પ્રગટ કરવા માં આવ્યા હતા. કરોડપતિઓની કઈ મહત્તા નથી, ધનાધિ
મારામાં જે પરમાત્મા છે એવો જ પરમાત્મા પતિઓની કઈ મહત્તા નથી; મહત્તા એની છે તમારા સહુમાં છુપાયેલો છે.” એ દુનિયાને બતા- જે ત્યાગ કરે છે, જે છેડે છે, જે છોડી જાણે છે. વવા માટે ભગવાન મહાવીરનું આ ધરતી ઉપર
ભગવાન મહાવીરે શું નથી છોડ્યું?રાજમહેલ આગમન થયું હતું.
હત, સુંદર પત્ની હતી, યૌવનથી ભરેલું શરીર ભગવાન મહાવીરની એક વાત મને વારંવાર હતું, સ્વજનોથી છલકાતું વાતાવરણ હતું પણ થાદ આવે છે. જ્યારે એ વાત ઉપર વિચાર કરું એમને પૂર્ણ બનવું હતું. જેને નવું પામવું છે છું ત્યારે એ મહાપુરુષના વિચાર અને સિદ્ધાંતની એને જનું છોડવું જ રહ્યું. મહત્તા મારા હૃદય ઉપર અહોભાવથી છવાઈ
આજથી ૨૫૬૬ વર્ષ પહેલાં આ બાળકને જાય છે.
જન્મ મગધની ભૂમિમાં થયું હતું. એમના પિતા એમણે કહ્યું: “હું તારે ભગવાન રહ્યું અને સિદ્ધાર્થ હતા અને માતા ત્રિશલા હતી, યશદા તું મારો ભકત રહે એ મને પસંદ નથી. તું જેવી સુંદર પત્ની હતી, પ્રિયદર્શના જેવી પુત્રી પણ મારી જેમ ભગવાન બન; પણ ભગવાન હતી, નન્દીવર્ધન જેવા સ્નેહાળ વડીલ ભાઈ હતા બનવા માટે દુનિયાની વસ્તુઓ લઈ લઈને ભર- પણ એમના મનમાં એક જ વાત રમ્યા કરતી હતી. વાથી નહિ બની શકાય. પણ બહારની જે વસ્તુઓ વૈભવ એ શેષણ છે. સમાજમાં બે પ્રકારના અંદર આવી ગઈ છે એને બહાર પાછી ફેંકી દે. રેગ છે. ડાયેરિયા અને કોન્સ્ટપેશન. અતિસાર અને પછી જુઓ તે જણાશે કે તમે પૂર્ણ અને કબજિયાત, ગરીબ પ્રજા ડાયેરિયાથી મરી જાય બની ગયા છો. તમે ભગવાન બની ગયા છો.” છે, ધનપતિઓ કબજિયાતમાં ! એકને જોઈએ તેના
જે પૂર્ણ બને છે એ વસ્તુઓને એકત્રિત કરતાં વધુ ખર્ચ છે, બીજાને જોઈએ તેના કરતાં કરવાથી નહિ, સંચિત કરવાથી નહિ, પરિગ્રહી વધુ આવક છે - સંપત્તિને સંગ્રહ છે, accumબનવાથી નહિ જ ! જેનો સંચય કર્યો છે એને ulation of wealth. બે પ્રકારના રોગ છે, જ્યારે ત્યાગ થાય ત્યારે જ આ આત્મા પૂર્ણ બન્ને બિમાર છે. એકનું પેટ વધી ગયું છે, બને છે, ભગવાન બને છે.
બીજાના પેટમાં ખાડો પડ્યો છે, બન્ને માટે દવાની આપણે પ્રભુ મહાવીરને કેમ માનીએ છીએ? આવશ્યકતા છે. હું કહું છું કે જેનું પેટ વધી ભગવાન બુદ્ધને કેમ સંભારીએ છીએ? ગાંધીજીને ગયું છે એ જરા ઓછું કરે અને જેનું પેટ કેમ યાદ કરીએ છીએ ? કારણકે એમણે ત્યાગ ખાડામાં ચાલ્યું ગયું છે એ જરા બહાર આવે. કર્યો. અહીંઆ ઘણા કરોડપતિઓ આવ્યા હશે એમ નહિ બને, નહિ કરે તે સામ્યવાદને દૂર પરંતુ તેમની જયંતી ઊજવવા સહુ ભેગા નહિ નહિ ધકેલી શકાય.

Page #4

૧૬૪
દિવ્યદીપ ભગવાન મહાવીરે દુનિયાને શું આપ્યું ? આજે આપણે આ પ્રકારનું આત્મગૌરવ, એ તમે જાણે છે? કઈ કહે છે કે ભગવાને આત્મશક્તિ પેદા કરવાની છે, આપણે આપણામાં આવીને યજ્ઞમાં થતી હિંસા સામે જેહાદ જગાવી, રહેલ પૂર્ણનું દર્શન કરવાનું છે. કઇ કહે છે દાસપ્રથાને નાબૂદ કરી, કેઈ કહે છે આપણે પૂર્ણ કેવી રીતે બનીશું? પૂર્ણ કે નહિ, સંસ્કૃત ભાષાનું ઘમંડ તોડીને પ્રાકૃત છોડવાથી બનાય છે; મેળવવાથી, સંગ્રહ ભાષાનું, જન ભાષાનું દુનિયામાં સંચાલન કર્યું. કરવાથી નહિ. પણ આ બધી વાતે તે ઉપરની છે, સપાટી જે મોટા થાય છે તે ત્યાગ કરીને થાય છે. ઉપરની વાત છે, તળિયાની વાત તો જુદી જ છે. સંચય કરવામાં ચિંતા ઊભી થાય છે, રાતના
ભગવાન મહાવીર આ બધા કામ માટે જ બ્લડપ્રેશર થઈ શકે છે, ઈન્કમટેક્ષને બોજો વધે આવ્યા હતા તે કદાચ આજે આપણે ભગવાનને છે પણ આનંદ, આનંદ કદી પણ સંગ્રહથી નથી યાદ ન કરત, ભૂલી ગયા હોત. કારણકે આજે તે. આપણે આનંદ મેળવવાને છે. આ આનંદ આપણે જોઈ રહ્યા છીએ કે જાતિવાદ નામશેષ મેળવવાને માગ એક જ છે. આપણે મહાપુરના થતું જાય છે, યજ્ઞની હિંસા તરફ તિરસ્કાર વણે પંથ ઉપર ચાલીએ, એમની વાત સાંભળીએ અને છે, દાસપ્રથા તે માત્ર પુસ્તકમાં જ વાચવા મળે એમનું જીવન કેવું હતું અને વિચાર કરીને છે તેમ છતાં ભગવાન મહાવીરને આજે પણ આપણે એ પ્રકારનું જીવન જીવવાને કંઇક યાદ કરીએ છીએ કારણકે ભગવાન મહાવીરનું પ્રયત્ન કરીએ. કામ શાશ્વત હતું.
પ્રત્યેક વર્ષ મહાવીર જન્મકલ્યાણક આપણે એમણે જોયું કે જાતિવાદન ઝઘડે, પશુ- ઊજવીએ છીએ. હું તો એ દિવસ જેવા માગું એની હિંસા, ભાષાને ઘમંડ, પ્રાંતવાદની કુટિલ છું જેમાં પ્રત્યેક માનવીના અંતરમાં સૂતેલે માનવ કઠિન સમશ્યાઓ - આ બધાનાં મૂળમાં વિષમતા જાગે. જ્યારે એ મહાવીર જાગશે ત્યારે જ છે. વિષમતાને લીધે જ. એક માણસ બીજાને માનવજાત સુખ અને શાંતિપૂર્વક પિતાની જીવન નાને સમજે છે અગર તે માટે સમજે છે. યાત્રા વ્યતીત કરી શકશે. જેને ના સમજે છે એને ઠોકરે ચઢાવે છે
એ માટે ભગવાને કહ્યું કે હું ભગવાન રહું
. ) અને જેને માટે સમજે છે એના ચરણમાં
અને તમે મારા ભકત રહે એ મને પસંદ નથી.
પ માથું ઝુકાવે છે.
તમે જાગે, પ્રબુદ્ધ થઈ જાઓ અને તમે જાણશે ભગવાન મહાવીરે બતાવ્યું કે જે મેટામાં કે તમારામાં જ ભગવાન છે. સૂતેલા માનવને છે, જે નાનામાં છે એ જ આત્મા તમારા જમાડે. ભગવાન મહાવીરે જાગૃત થવાને, જગાબધામાં છે.
ડવાને હપદેશ આપે. ગઇકાલે જીવદયા મંડળીના સુવર્ણ મહા- દશવૈકાલિક સૂત્રમાં ત્રણ સાધન વર્ણ વ્યાં છે ત્સવ પ્રસંગે શ્રી પાટીલે ગીતાને શ્લેક ઉલ્લેખીને જે પ્રભુની સાધનામાં હતાં. કહ્યું હતું કે બ્રાહ્મણમાં અને ગાયમાં; કૂતરામાં અહિંસા, સંગમો, તો અને પશુમાં જે એક આત્માનું દર્શન કરે છે દુનિયાને જે પ્રેમ જોઈતું હોય તે અહિંસા એ જ સાચે દષ્ટા છે.
વિના પ્રેમ નહિ આવે. તમે એવું ક્યાંય જોયું

Page #5

દિવ્યદીપ
છે કે જે હિંસક પણ છે અને પ્રેમી પણ છે ? હિંસક, પ્રેમના અભિનય કરી શકે છે પણ પ્રેમી નહીં બની શકે. પ્રેમના અભિનય કરવા એ બહુ સહેલી વાત છે, બની શકે છે પણ સાચા પ્રેમી થવુ એ મુશ્કેલ છે, કઠિન વાત છે.
જે અહિંસક છે એ જ પ્રેમી બની શકે છે. અહિંસાનું લેાહચુંબક પ્રેમને આકર્ષી લાવે છે. અહિંસક ગમે ત્યાં જાય એ માનવજાતને પેાતાની બનાવી દે છે, અને પૂર્વગ્રહની દીવાલા અંતરાય નથી કરતી, એ દીવાલાથી ઉપર હાય છે.
શાંતિ આવે છે સંયમથી. વિલાસી આત્મા, ભાગી આત્મા, કામી આત્મા, કયારે પણ સ્થિર નથી થઇ શકતા, શાંત નથી રહી શકતા. એનુ મન લટકચા જ કરે છે, એ ચંચળ છે, કોઈ એક સ્થળે શાંત બેસી પણ શકતા નથી.
તમે ભારતના મોટા વૈજ્ઞાનિક સી. રામનનું નામ તે સાંભળ્યું જ હશે. એ જ્યારે નાના હતા ત્યારે એમના પિતાએ એક દિવસ એમને એક પ્રયાગ મતાન્યેા. હાથમાં magnifying glass લીધા. પ્રભાતનાં સૂર્ય કિરણા ઘરમાં આવી રહ્યાં હતાં. રામને હાથ લંબાવ્યેા અને એ magnifying glassમાંથી સૂર્યનાં કિરણા પસાર થવા લાગ્યાં. એ કિરણા અગ્નિ બની ગયાં અને રામનના હાથ દાઝવા લાગ્યા. રામને ચીસ પાડી. પિતાએ કહ્યું “જો, આ કામળ કિરણા પણ એકત્રિત અને છે ત્યારે એક શક્તિ બની જાય છે – અગ્નિની શક્તિ એ શિત કચરાને, વસ્તુને ખાળી શકે છે. તારે કોઇ પણ ક્ષેત્રમાં સફળતા મેળવવાની શકિત જોઇતી હાય તા તારી ઇન્દ્રિયાને એકત્રિત કર, કેન્દ્રિત કર.”
ભારતને રામન જેવા એક શાંત વૈજ્ઞાનિક મળ્યા એનું મૂળ કારણ એમની સ્થિરતા છે. જે સ્થિર છે તે શાંત છે.
અહિંસાથી પ્રેમ આવે છે, સંયમથી શાંતિ આવે છે, તપશ્ચર્યાથી શકિત આવે છે.
દુનિયામાં તમને એવા કાઇ માણસ નહિ મળશે જેણે તપશ્ચર્યાં ન કરી હેાય અને શકિત
૧૬૫
મેળવી હાય. કાઈપણ ક્ષેત્રમાં જોશે તા શક્તિનું મૂળ તપ છે. તપ એટલે ભૂખ્યા મરવું એમ નથી, ખાલી ઉપવાસ એટલે જ તપના અર્થ નથી. જે અંદરથી મનનુ' સ’શાધન કરે છે અને બહારથી ઇંદ્રિયા ઉપર વિજય મેળવે છે તે તપ છે. આ સંશાધન માટે કોઈ પણ વસ્તુની આવશ્યકતા રહે તે ચિંતન કે ઉપવાસ છે. એથી ધીરે ધીરે એ પથ ઉપર આવે છે, સહનશીલ બને છે અને શકિતના સ્વામી અને છે.
ભગવાન મહાવીરની સાધનાનાં આ ત્રણ સાધન હતાં. અહિંસા, સંયમ અને તપ. અહિંસાથી પ્રેમ આબ્યા, સયમથી શાંતિ આવી અને તપશ્ચર્યાથી શકિત આવી, અને એ મહાવીર બન્યા. એ મહાવીર એટલે કહેવાયા કે પ્રાણીમાત્ર પ્રત્યે એમના મનમાં પ્રેમ હતા, ચૈતન્યમાં શાંતિ હતી અને આત્મામાં અનંત શકિત હતી. આ ત્રણ સાધન વડે દુનિયાને એ જે કાંઇ આપવા માગતા હતા એ આપી શક્યા અને આપવા માટે જ
તા એ આવ્યા હતા. એમણે જે આપ્યું એના એક મહાન વારસા આપણી પાસે છે. આપણુ એ ઉત્તરદાયિત્વ છે કે આ મહાન વારસાને ઝીલવા માટે આપણા જીવનપાત્રને મહાન અનાવીએ.
હું
જોઈ રહ્યો છું કે આપણે ભગવાન મહાવીરનું
નામ લઈએ છીએ પણ આપણા પ્રાણામાં ભય છે અને મનમાં મૂર્છા, જેના પ્રાણામાં ભય અને મનમાં મૂર્છા તેમહાવીરના અનુયાયી કઇ રીતે અની શકે ?
જે રાજ્યમાં મારું શૈશવ મેં અભ્યાસમાં અભ્યાસમાં વિતાવ્યું એ મૈસુર રાજ્યના શ્રી નિર્જલિંગાપ્પા મુખ્ય પ્રધાન છે. આપણા મહારાષ્ટ્ર રાજ્યના શ્રી નાયક મુખ્ય પ્રધાન છે. આગળ વધીને શ્રીમતી ઇંદિરા ગાંધી ભારત દેશના વડા પ્રધાન છે પણ ભગવાન મહાવીર તા વિશ્વના, આખી દુનિયાના વડા પ્રધાન છે, ખરું ને?
મૈસુરના મહારાજા શ્રી કૃષ્ણરાજેન્દ્ર એક વખત

Page #6

૧૬૬
જની ગયેલા અને ત્યાંની વિદ્યાપીઠના પ્રાધ્યાપકને મળવા ગયા. પૂછ્યું ક્યાંથી આવે છે ? કૃષ્ણરાજેન્દ્રે કહ્યુ કે હું મૈસુરથી આવું છુ અને ત્યાંના મહારાજા છું. પ્રાધ્યાપકે શુ પૂછ્યું એ તમે જાણા છે ? ‘અરે, પેલા રામશાસ્ત્રીવાળુ મૈસુર ? ’કૃષ્ણરાજેન્દ્ર જ્યારે મૈસુર પાછા આવ્યા
ત્યારે રામશાસ્ત્રીને મેલાવીને હસતાં હસતાં વાત કરી: “જુએ, સ્વદેશમાં તમે મારી પ્રજા છે! પણ પરદેશમાં હું તમારી પ્રજા છુ. જર્મનીમાં મને એળખ્યા નહિ અને પૂછ્યું કે તમે રામશાસ્ત્રીવાળા મૈસુરના રાજા છે? પરદેશમાં પ્રસિદ્ધિ વૈભવની નહિ, વિદ્વત્તાની છે.’
વિદ્વાન સર્વત્ર પૂન્યતે” ભગવાન મહાવીરને કાઈ દીવાલ કે બંધન નથી, કાઈ કામ કે જાત નથી, કાઈ દેશ કે પ્રાંતનેા આગ્રહ નથી. ભગવાન મહાવીરે તેા હિરજના અને ચંડાલાને પણ દીક્ષા આપી તાર્યા છે અને અનાય દેશના આય કુમારને પણ ઉગાર્યાં છે.
..
ભગવાન મહાવીર રાગદ્વેષથી મુકત હતા. જે જમાનામાં સ્ત્રી સ્વાતંત્ર્યમ્ । ગઢ઼તિ ” એવા માનનારા હતા એ જમાનામાં ભગવાને ચંદનબાળાને દીક્ષા આપી અને કહ્યું “નારી પણ મેાક્ષ માટે એટલી જ અધિકારી જેટલા પુરુષ. નારી કિત છે અને નારી તા એક શરીર છે, એમાં
*
આત્મા તેા સમાન જ છે.જે નારીને નારીના રૂપે જુએ છે એની પાસે આત્માનું દર્શન નથી પણ નારીમાં જે આત્મા જુએ છે એ જ સાચા
જોનારા છે.”
આજે ભારતમાં શ્રીમતી ઇંદિરા ગાંધી વડા પ્રધાન છે. નારીસ્વાતંત્ર્યનું મૂળ ક્યાં છે ? જો નારીને આજથી ૨૫૦૦ વર્ષ પહેલાં સ્વત ત્રતા ન મળી હાત તે। . આજ જે સ્ત્રીશકિત દુનિયામાં કામ કરી રહી છે એ ક્યાંથી હાત ?
દિવ્યદીપ મેટા રસ્તા થયા પછી કે સરિયામ રસ્તે ચાલુ થયા પછી રાજમાર્ગ પહેલાં પગદંડી શરૂ કરનારા ભુલાઈ જાય છે. હું એની યાદ આપવા આવ્યે છું.
જૈન ધર્માંમાં સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક અને શ્રાવિકાઓ મળે છે ત્યારે સંઘ' થાય છે. મનુષ્યના શરીરમાં જેમ ડાબી અને જમણી આંખનું સ્થાન છે એમ જૈન ધર્માંમાં સ્ત્રી અને પુરુષનું પવિત્ર સ્થાન છે. ભગવાન મહાવીરે આ ચારેને ઉચ્ચ પદ આપી સંઘ નામની પવિત્ર વ્યવસ્થાનું સંસ્થાન કર્યું.
ભગવાન મહાવીર અભય હતા એટલે એમણે સ્ત્રીને દીક્ષા આપી અને સમાજમાં એક નવી પ્રણાલિકાનું પદ પ્રસ્થાન કર્યું.
એ જમાનામાં એવા લેાકેા પણ હતા જે પેાતાના સ્વાને સાધવા યજ્ઞને નામે હિંસા કરતા અને સેામપાનને નામે સુરાપાન કરતા. એમના વિરાધની પરવા કર્યા વિના એમની સામે સત્યને બેલવું એ કાઈ નાની વાત નથી.
ગયા અઠવાડિયામાં જોયું નહિ? ૪૯ વર્ષીના આશાસ્પદ એવા ડો. માર્ટીન લ્યુથર કિંગને એક પાગલની ગાળીએ મારી નાખ્યા. જે ઝઘડા કરે છે એ પાગલ હાય છે, પાગલ હુ હાય તે એ ઝઘડા નથી કરી શકતા. પ્રેમને ખેડવા એ
કોઈ સહેલી વાત છે? ઝઘડા કરવા માટે મારવા માટે તૈયાર થવું પડે છે; પેાતાના પ્રેમને બહાર ફેંકીને, બહારની દુશ્મનાવટ અને ક્રોધને અંદર લાવવા પડે છે. જે ખરાબ વસ્તુઓને અંદર લાવી શકે છે તે પાગલ થઈને ઝઘડા કરી શકે છે.
ગાંધીજીની હત્યા થઇ, અબ્રાહમ લિ'કનને વીંધી નાખ્યા, છેલ્લે ડૉ. માર્ટીન લ્યુથર કિંગ જેવાનું પણ ખૂન થયું. આપણે આ મૃત્યુને દુઃખથી જોઈએ છીએ, regretકરીએ છીએ પણ મરનાર છે તે તે। . આમ મરીને અમર થઈ જાય છે ! ગમે

Page #7

દિવ્યદીપ
તેટલું સાચવેા શરીર તેા પડી જ જનારું છે પણ એ જયારે સારું કામ કરતાં કરતાં, દુનિયાને ઉપર લાવતાં લાવતાં, પ્રેમ અને મૈત્રીના સંદેશે ફેલાવતાં ફેલાવતાં જે ખતમ થઈ જાય છે તે મરતા નથી પણ અમર થઈ જાય છે.
આજે આપણે સર્વત્ર એ અમરતાના સંદેશ ફેલાવવાના છે. હું ઇચ્છું કે મુંબઇની વિશાળ નગરી અને એની મહાન પ્રજા આજે એકત્રિત થઇને જે પ્રકારથી ભગવાન મહાવીરનું જન્મ કલ્યાણક ઊજવે છે એ પ્રકારે શ્રી રામચંદ્રજીની, ભગવાન બુદ્ધની, શ્રી હેમચંદ્રાચાય જેવા અનેક સંતાની જયંતી ઊજવે. આ સતાની જયંતીએ ઉજવીશું તેા જ એમના વિચારાનું ચિંતન કરવા અને મૂર્ત કરવાના સમય મળશે.
થોડા વર્ષો પહેલાં જ્યારે અહીંઆં ભગવાન મહાવીરનું જન્મ કલ્યાણક ઉજવવામાં આવેલ ત્યારે મહારાષ્ટ્ર રાજ્યના મુખ્યમંત્રી શ્રી નાયક અતિથિવિશેષ હતા ત્યારે મે એમની આગળ આ વાત મૂકી હતી. એમણે કહેલું : “મહારાજશ્રી હવે અમે અને તમે મળીને પ્રત્યેક વર્ષ બધા મહાપુરુષાની જન્મજયંતી ઉજવીશું.” હું સ્વપ્નાં જોઇ રહ્યો છું. એ શુભ અવસર કયારે આવે ? આશા છે. આપણા મહાપૌર આનું નેતૃત્વ લે.
નાના માણસોની જયંતીએ ઊજવાય છે પણ દુનિયાને માટે અને દેશને માટે જેમણે પોતાના જીવનનું દાન કર્યું એમને માટે આપણે જો કાંઈ નહિ કરીએ તે હુ કહુ છુ કે આપણે કદી કૃતઘ્ન નહિ બની શકીએ.
આવા મહાપુરુષની જયંતી ઉજવીએ છીએ ત્યારે આપણામાં એક પ્રકારની ઉષ્મા આવે છે. ઠંડા પડેલા આપણા પ્રાણમાં ઉષ્માના સંચાર થાય છે અને આપણા દિલમાં એક ચિરાગ પ્રગટ થાય છે. મહિનાઓ સુધી એ હવા રહે છે, એ મસ્તી રહે છે, એ મ’ત્ર આપણા મગજમાં ગુ જ્યા કરે છે.
૧૬૭
આ નગરીની વિશિષ્ટતા એ છે, અહીં જ્ઞાતિનુ, પ્રાંતનું કે ભાષાનું બંધન નથી, નાના નાના ધર્માંનાં ઝનૂની વર્તુલ નથી, Cosmopolitan city છે. કેઇ સારી વાત જુએ તો ચૂંટી લે. હા, થેાડાક માણસા એવા પણ હશે. આપણી વાતથી વિરુદ્ધ જનારા ! પણ એમની સાથે આપણે શું કામ છે ? આપણા અવાજ મેટો કરવાના છે તે ધીરે ધીરે એ અવાજ દબાઇ જશે. આપણામાં વિશાળતા અને વિરાટતા લાવવાની છે.
ભગવાન મહાવીરના જન્મદિને દિલમાં એક સંકલ્પમય પ્રાર્થના ગુજે છે. માનવ મનમાં અહિંસા, સયમ અને તપના ખીજ આજ વવાએ.” અહિં સાથી પ્રેમ આવે, સંયમથી શાંતિ આવે અને તપથી શકિત આવે.
જે માણસ પાસે પ્રેમ છે, શાંતિ છેઅને શક્તિ છે એ મનુષ્ય છે, સાચા મનુષ્ય છે. આવેા નાગરિક દુનિયાને માટે પણ આશીર્વાદરૂપ છે.
મારું પ્રવચન સમાપ્ત કરતા પહેલાં હું એટલુ જ આપને કહેવા ઈચ્છું છું કે પ્રત્યેક નાગરિકનું કવ્ય છે કે જીવનમાં પ્રેમ, અRsિ'સા અને શાંતિનું પ્રતિછાપન કરે અને એ માટે દિલમાં જે વિષમતા છે એ વિષમતાને દૂર કરીને સમતાની પ્રતિષ્ઠા કરે. આપણા મનમાં સમતાની પ્રતિષ્ઠા થતાં બધા પ્રાણીઓ પ્રત્યે પ્રેમની ગંગા વહેશે. આજની આ વિરાટ માનવમેદની પ્રેમની આ ગંગાને પેાતાના જીવનમાં વહાવશે તે હું સમજીશ કે ભગવાન મહાવીરને જન્મદિન આપણે સાચા અર્થમાં ઉજજ્યેા છે.
ભગવાન મહાવીરના જન્માત્સવ ઉજવવા માટે શ્રી નિજલિ...ગાપ્પા ઘણીઘણી પ્રવૃત્તિઓમાં હાવા છતાં આ અવસર ઉપર ત્યાંથી દોડીને આવ્યા દોડીને” કારણકે સમય થેાડા હતા.
આપણા કલાકારો જેમને સમાજે વિલાસની ઠાકરે ચઢાવ્યા છે, એમના માટે સારે અભિપ્રાય નહિ, તે એ પણ સમાજને જુદી જ નજરે જુએ

Page #8

૧૬૮
દિવ્યદીપ છે. મેં કહ્યું “આવે, તમે ભગવાનનાં ગીત ગાઓ, અહિંસા, સંયમ અને તપને સંદેશ માનવી ભગવાનની સ્તુતિ કરે તે તમારા મનમાં પણ માત્રના મનમાં ગુંજે અને એ મર્યમાંથી એક મંગળમંત્રને ઉદય થશે.”
અમર્ત્ય બને, નરમાંથી નારાયણ બને, આત્મામાંથી હું ઈચ્છું કે આ નવકારમંત્ર અને મંત્રી પરમાત્મા બને એવી નમ્ર પ્રાર્થના સહ શુભેચ્છા. ભાવગીત ઘરઘરમાં ગુંજે. પ્રભુ મહાવીરને
% નવા વર્ષનું લવાજમ ભરવાનાં સ્થળે જ
શ્રી કલ્યાણજી વી. મહેતા . શ્રી દીપક મેડીકલ સ્ટોર્સ “દિવ્ય દીપ કાર્યાલય”
પર૩, કેટન એકસચેન્જ બિડીંગ, ૧૮, એ સદાશિવ સ્ટ્રીટ
પાંચમે માળે, કાલબાદેવી રોડ, C/o. શ્રી ચંદુલાલ ટી. શાહ
મુંબઈ ૪
ટે. ૩૫૫૭૧૨ મુંબઈ ૨ ટે. નં. ૩૧૯૫૮૮ લેન્ટીન ચેમ્બર્સ, દલાલ સ્ટ્રીટ,
* મુંબઈ ૧. ટે. ૨૫૪૩૭૬ શ્રી માણેકલાલ જી. વોરા
શ્રી રતિલાલભાઈ મણીબાઈ ટ્રસ્ટ હાઉસ,
C/o કેટ શ્રી શાંતિનાથજી મેસર્સ અશોક બ્રધર્સ ૧૮૪, સાયન રેડ-સાયન, મુંબઈ
જૈન દહેરાસર, બોરાબજાર, કોટ ૧ ૫, એસેન્લી લઈન,
શ્રી પી. આર. નાયક દાદીશેઠ અગીઆરી લેઈન, શ્રી વિજયાબેન તલસાણિયા
C/o ગેડીજી જૈન દેરાસર જી. ટી. હાઇસ્કુલ પાસે, મુંબઈ ૨ | પાર્વતી સદન, તિલક રોડ,
પાયધુની, મુંબઈ ૩ ઘાટકોપર, મુંબઈ ૭૭
સવારે ૭ થી ૧૧, સાંજે પા થી લો
| # બહારગામમાં નવા વર્ષનું લવાજમ ભરવાના સ્થળે # કલકત્તા
મદ્રાસ શ્રી જમનાદાસ ડી. શેઠ મેસર્સ એમ. સી. દલાલ એન્ડ કુ. | અમદાવાદ ૩ એફ, રૂપચંદ રોય સ્ટ્રીટ, ૧૦૦, નાપા નાયકન સ્ટ્રીટ,
વિરેન્દ્ર ભોગીલાલ શાહ કલકત્તા ૭ મદ્રાસ ૩.
ઘાંચીની પોળ સામે, ભાવનગર
દહીની ખડકી, માણેક ચેક,
અમદાવાદ ભરૂચ
શા. સવાઈલાલ ઓધવજી
પાસ” શા. ચંપકલાલ ચુનીલાલ દલાલ તળાવની પાળ, ભાવનગર
સુરેન્દ્રનગર ઉંડી વખાર, ભરૂચ
શાંતિલાલ એમ. કપાસી સેલાપુર
C/o મહાલક્ષ્મી ટોકીઝ મુળજીભાઈ પારેખ
સુરેન્દ્રનગર ૧૬૦૨, બુધવાર પેઠ, સેલાપુર

Page #9

પ્રકાશનનું પ્રકાશન
તા. ૨૫-૪-૬૮ રવિવારે ખપેરે પૂ. ગુરુદેવનું પુસ્તક ‘Lotus Bloom'નુ* ઉદ્ઘાટન મુંબઈ યુનિવર્સિટીના રેકટર કે. જી. ડી. પરીખના વરદ હસ્તે થયું તે પ્રસંગે ડા. પરીખને વાસક્ષેપ આપી રહ્યા છે. દિવ્યદીપના તંત્રી ચંદુલાલ ટી. શાહ સાથે છે.
મહાપૌરનું મહામુનિને વંદન
મુંબઇ સુધરાઇના નવા મેયર ડે. કુલકર્ણી જેવા ચુંટાઇને આવ્યા કે તરત સાંજે પૂ. ગુરુદેવના આશીર્વાદ લેવા કાટના ઉપાશ્રયે આવ્યા તે પ્રસંગે તેમની સાથે શ્રી જમીયતરામભાઈ જેશી અને સંઘના પ્રમુખ શ્રી ચુનીભાઇ આવ્યા તે ચિત્રમાં દેખાય છે.

Page #10

સાગર કે માનવસાગર ?

Page #11

ની
-
વ્યાસપીઠને પૂ. ગુરુદેવ, પૂ. બલભદ્ર મહારાજ, ડૉ. કુલકણ અને શ્રી નિજલિંગાખ્યા શોભાવે છે.

Page #12

CHICAGO RADIO
चित्र भानु प्रमुख श्री निजलिंगप्पा
પ્રથમ પંક્તિના માનવીએ પ્રથમ ૫ક્તિની સેવામાં
******
Nt¢leeto/
અંતરના અભિવાદન
गम्पति
ભગવાન મહાવીરના ૨૫૬૬મા જન્મકલ્યાણક નિમિત્તે યેાજાયેલ વિરાટ સભાના અતિથિ
વિશેષ પ્રમુખ શ્રી નિર્જલિંગાપ્પા પૂ. ગુરુદેવ પાસે આશીર્વાદ લઈ રહ્યા છે.
પ્રભુ મહાવીરના જન્મકલ્યાણક પ્રસંગે ચાપાટી ઉપર મળેલ જંગી વિરાટ સભામાં પ્રવચનકાર માટે ખાસ તૈયાર કરવામાં આવેલ મંચ ઉપરથી જનસમુદાયને પૂ. ગુરુદેવ પ્રભુના ઉપદેશનું અમૃતપાન કરાવી રહ્યા છે.
વ્યાસપીડ ઉપર પૂ. મુનિશ્રી ખલભદ્રમહારાજ, નગરપતિ ડા. કુલકર્ણી, શ્રી નિજલિ’ગાપ્પા, શ્રી એસ. કે. પાટીલ, મુ’ખઇ પ્રદેશ કાંગ્રેસ પ્રમુખ શ્રી હાફિઝકા, ડા. શાંતિ પટેલ, શેડ માણેકલાલ ચુનીલાલ, ભાવનગરના મહારાજા શ્રી વીરભદ્રસિંહજી, સંગીતકાર શ્રી કલ્યાણજી, મુબઈના શેરીફ્ ડેા. સેારાખખાન અને શ્રી આણુંદભાઈ જણાય છે.

Page #13

મુંબઇનાં કતલખાનાં આઠ દિન બંધ કરાવનાર જૈન મુનિ જ ગ માં જેને જો ટો જડે નહિ એ વું શ કવ ત કા યે
પૃથ્વીને પાયે પ્રેમ છે.
જાણે છે મુંબઈની પ્રજા પચરંગી છે. જૈન જીવનને ચિરાગ દયા અને દાન છે. સાધુ માટે તેઓને સંપર્ક શક્ય નથી.
એક તરણ સાધુ નાકની દાંડીએ વિહરતે જાણો છો મુંબઈ મોટા ભાગની પ્રજા માંસાહતું અને વિચારતું હતું કે જીવનનું અમૃત હારી છે ! પ્રેમ છે. જીવનનું ઝેર હિંસા છે. સંસારની આ તરુણ તપસ્વી આ પ્રત્યવાયોથી લેશ પણ વાડીઓમાં અહિંસા, પ્રેમ, દયા અને દાનનાં વાવે. પાછા પડયા નહિ. અનેક સહભાવીઓની મશ્કરીતર કરે, અલબત્ત ખેતર, સર્વ ઉપર છે અને એને સમભાવે સહી લીધી. તેઓએ કહ્યું : હવા બધી ઝેરી છે છતાં કલ્યાણ ભાવનાને વરેલ તમે વૃક્ષને મહાન માને છે, હું બીજને સાધુ કદી નિરાશ ન થાય.
મહાન લેખું છું. ઘેર અંધકારને પથરાયેલે એક દહાડો ભારતવર્ષમાં આચાર્ય શ્રી હીર- જઈ સૂરજ કદી વાદળોમાં છુપાઈ રહેવાનું પસંદ વિજયસૂરિજીએ આ ભાવનાનાં વાવેતર કર્યા કરતો નથી. એ તે માને છે કે ફરે છે એ ચરે હતાં અને મહાન શહેનશાહ અકબરને અહિંસા છે ને કાર્ય સિદ્ધ કરે છે.” તરફ વાળ્યા હતા. જીવમાત્રને અભયવચન આપ
એ પુનિત સાલ હતી ઈ. સ. ૧૯૬૦ની નાર અમારિપડહ વગડાવ્યું હતું. હું શા માટે
હાથમાં દંડોને બગલમાં બિસ્તરે લઈને પગે એમ કરી શકું નહિ? એ શહેનશાહીના દિવસો
ચાલતા એ મુંબઈમાં આવ્યા. એહે હે ! સાગહતા, આ લેકશાહીનાં છે.
૨ના તરંગે ગણી શકાય તે અહીંની વસતી એ અદના સાધુરાજનું નામ મુનિશ્રી ચંદ્ર- માપી શકાય અને હિંસા તે અહીંના કણેકણમાં પ્રભસાગરજી ઉપનામ ચિત્રભાનુ. આ હોંશને ભરી હતી. એક પળ માટે પણ અહિંસાને હૈયામાં લઈને જ્યારે સાધુરાજે કઈ નાનું વિચાર અશકય હતે. ગામડું નહિ, કઈ નાનું શહેર નહિ, પણ
પણ ડુંગરા ડેલતા નથી. મુનિરાજ અડેલ બત્રીસ બંદરના વાવટા જ્યાં ફરકે છે એ મુંબઈ ,
રહ્યા. ઘરઘરની ભિક્ષા અને પળપળને ઉપદેશ શહેરને જ પસંદ કર્યું અને ત્યાં પણ જ્યારે અઢારે
જીવનનાં વ્રત હતાં. તેઓએ પ્રત્યેક શાળા, વર્ણને અહિંસા પળાવું, બાર બાગ ને બાવન
પ્રત્યેક કેલેજમાં પ્રવચન આપવા શરૂ કર્યો ને ચૌટાંવાળી નગરીમાં જીવદયાની ઉદ્ઘેષણ કરાવું
જુવાનીને જગાડી. પછી તે આ પ્રેમ, શીલ અને એવી ભાવના પ્રગટ કરી ત્યારે કેઈએ તેમને
સમન્વયભર્યા પ્રવચનની માંગ વધતી ગઈ અને દિવાના લેખા, ખારા દરિયાને મીઠે બનાવવા
મુંબઈની ગલી ગલીનાં નિમંત્રણે આવ્યાં. શેરી જેવી આ વાત હતી. જીવદયા પ્રેમીઓ જ
શેરીનાં નેતરાં આવ્યાં. સમાજે જાગ્યા, સભાઓ કહેવા લાગ્યા.
જાગી, હિન્દુ, મુસ્લીમ, પારસી, ઈસાઈ, શીખ જાણે છે મુંબઈ ૫૦ લાખની આબાદીવાળું સહુ પ્રવચનના રસિયા બની ગયાં, સહુ કહેવા શહેર છે.
લાગ્યાઃ.

Page #14

૧૭૪
દિવ્યદીપ “અહાહ ! દરિયાના પાણી જેટલાં મુક્ત કતલખાનાંમાં એક પણ જીવ કપાવો જોઈએ છે, એટલી સાધુની વાણી મુકત છે. હરકેઈ નહિ ! ” પિતાની જીવનનાવ એમાં તરાવી શકે છે”
અધધ ! કેવી ગજબ માગણી ! મુંબઇના સાધુરાજ સહુના બની ગયા.
શું, ભારતના શું, જગતના ઇતિહાસમાં આ વાત એક દહાડે એમણે સાદ દીધો.
બનવી અસંભવ છે. કેટલી વિશાળ પ્રજા, કેટલી આવે છેચૈત્ર સુદ તેરસ.
ગંજાવર પશુઓની હત્યા જ્યાં એક કલાકની
અહિંસા પણ મુશ્કેલ છે. અહિંસાના અવતાર ભ. મહાવીરનો જન્મ દિન ! વીરનો એ જન્મદિન વીરત્વનો સંચાર
| મુનિરાજ શ્રદ્ધા પ્રેમની મૂર્તિ બનીને આવ્યા કરનારે હોવો ઘટે. એ દહાડે નિર્બળ માત્રને હતા. તેજ ભર્યું ગૌરવર્ણ માં પ્રતિભા પાડતું રક્ષણ મળવું જોઈએ, જીવમાત્રને અમાનત હતું. ભેખધારીની ભરી જુવાનીનું આકર્ષણ બક્ષવી ઘટે, આખો સંસાર “મસ્ય ગલા લ » અજબ હોય છે. ન્યાયથી જીવે છે. સબળ માછલું નિર્બળ માછ- માનનીય ઈસાકભાઈએ કસાઈઓને મુનિલાને ખાય છે. આ ન્યાયથી સંસાર હજારે રાજશ્રી સામે નિમચ્યા. મુંબઈમાં મિયાં ને મહાસગવડ છતાં દુઃખી ને દુઃખી રહ્યો છે. પ્રેમ દેવને ઘાટ રચાયે પણ મહારાજશ્રીની વાણીએ આપ ને પ્રેમ લે. અહિંસા પાળો ને પ્રેમ એ દિલમાં મમત્વ જગાડ્યું ને ઈતિહાસ ન મેળવે. સંસારને સ્વર્ગ બનાવવા ભણી એક બનેલે બન્યું. ડગ આજે માંડે !
કસાઈએાએ કેલ આપે. વાત તે મેરૂ પર્વતને ડોલાવવા જેવી હતી. મહાવીર જયંતીએ કતલખાના બંધ રાખીશું. પિલાદને મીણ બનાવવા જેવી હતી. પણ અલ- મુનિરાજશ્રી તે સદ્ધર્મના પ્રચારના રસિયા ગારી ને અવધૂત માનવીઓ પરાજયને જાણતા હતા. તેઓએ મેયરશ્રીને કહ્યું: નથી, પરાજયમાં વિજય જેનારા હોય છે.
સારી વસ્તુની હમેશાં જાહેરાત થવી ઘટે. એ સાલ ૧૯૬૩ ની હતી.
આજ સુધી જેને મહાવીર જયંતી ઉજવતા, મુંબઈ નગરપાલિકાના મેયર શ્રી ઈશાકભાઇ આજ તમે નેતૃત્વ લ ને સભા બેલા. અહિ. બંદુકવાલા હતા. મુનિરાજ સ.મા પગલે જઈને સાના પૈગબરને જન્મદિન મુંબઇના નગરઊભા રહ્યા ને પિતાની ટહેલ નાખી. કહ્યું કે જનની એક સમિતિ બનાવી ઉજવો.’ ખુદા પિતાના બંદાઓ દ્વારા સારા કામ
નગરપતિને મુનિરાજશ્રીનું સૂચન યોગ્ય કરાવે છે ને કીર્તિ વધારે છે.
લાગ્યું. તે પ્રકારની વ્યવસ્થા થઈ
મુંબઇની ચોપાટીના સાગરતટે વિરાટ સભા મહામના ઇસાકભાઈએ કહ્યું.
એકત્ર થઈ મુંબઈ ધારાસભાના નેતા શ્રીમાનશું માગે છે?”
ભારદે અધ્યક્ષ પદે બિરાજ્યા. “એક દિવસ જીવમાત્રને અમાનત. અહિં. એ વિરાટ સભાને સંબોધતાં મહારાજશ્રીએ સાના પેગંબર મહાવીરના જન્મદિને મુંબઈમાં કહ્યું:

Page #15

દિવ્યદીપ
૧૫ આજ ભગવાન મહાવીરનો જન્મદિન છે. આ ધંધો છે. અમને ગમતું નથી, પણ રેટી મહાવીર અહિંસા અને પ્રેમના પિગંબર હતા. માટે કરીએ છીએ. આપ અમારા કરતાં નાનાએ દિવસ અહિંસાને પ્રેમથી ઉજવવો જોઈએ. રને ઉપદેશ આપે. માંસ ખાનાર ઘટશે તે મુંબઈની આમ જનતાએ નિરધાર કર્યો છે ને અમે કયાંથી હત્યા કરવાના હતા ! ” પરિણામે કદી બંધ ન થયેલાં કતલખાનાંનાં કમાડ મહારાજશ્રીને મહમદભાઈના શબ્દ ઊંડી આજ બંધ થયાં છે. કેટા પણ કેન્સલ થયે સમજ અને માનવતામાંથી આવતા લાગ્યા. છે. જીવન જેવી પ્યારી કઈ ચીજ નથી. આજ
આમ વિચારો મૂતિરૂપ બન્યા, ને બીજે પ્રાણીઓ અભયવચન પામી આનંદ કરી રહ્યા
વર્ષે સર્વધર્મના ગૃહસ્થની એક નાગરિક સમિતિ હશે. તમે જીવન આપ્યું તે તમને જીવન મળશે. સાથે મનીરાજશ્રી સુધરાઈના સભાગૃહમાં જઈ કરશે તેવું પામશે, વાવશે તેવું લણશે.” પહોંચ્યા ને અહાલેક પિકાર્યો કે “સાત દિવસ
વિરાટ સભા પર આ વાણીના તરંગે જાદુ કતલખાનાં બંધ રાખે.” વેરી રહ્યા હતા. સાધુરાજની અહિંસા સર્વવ્યાપી
લેતંત્રમાં તે ઠરાવ મોટી વાત છે. પણ હતી. તેઓએ આગળ વધતાં કહ્યું:
મેયર ડે. દિવાળી પર બાબાની ભભૂત કામણ “આ પ્રસંગે હું એક વિચાર રજુ કરું છું. કરી ગઈ. કોરપોરેટર શ્રી જીવરાજભાઈ ભાણજીકતલખાનાં એક ભગવાન મહાવીરની જયંતીએ ભાઈએ વેગ આપે. ને ઠરાવ આવ્યા. કેમ બંધ રહે? ભ. બુદ્ધના જન્મદિને, ભ. કમિટીઓ, સબ કમિટીઓમાંથી ચવાતે રામના જન્મદિને, કૃષ્ણાષ્ટમીએ, સંવત્સરીએ,
ચવાત એ ઠરાવ સ્ટેન્ડીંગ કમિટીમાં આવ્યું. ગાંધી જયંતીએ અને ગાંધી પુણ્યતિથિએ શા માટે
એક દેશને સર કરવા જેટલી જહેમત બંધ ન રહે? એક દહાડાના સાત દહાડા કેમ
ઉઠાવવી પડે, એટલી જહેમત આ ઠરાવ પાસ ન થાય? આ બધા દિવસો પણ મહત્વના છે.”
કરાવવામાં હતી. વાત સુંદર હતી પણ કઠિન હતી. પણ કઠિન
એક સત્યે કહ્યું : “બધા મહાપુરૂષના કામને સહેલું બનાવનારા સાધુ પુંગ હોય છે.
જન્મદિને કતલખાના બંધ રહે તે શિવાજી આખા વર્ષ દરમિયાન આ વિચારને તેઓ
મહારાજના જન્મદિને કેમ નહિ?” વાતાવરણમાં ભરી રહ્યા. પ્રચાર માટે મુંબઈના પરાઓમાં આવ્યા, પરાઓમાં પણ હિંસાનાં મુખ્ય
પવિત્ર મન અને આચારવાળા મુનિએ ધામ માહીમ અને વાંદરામાં આવ્યા. અહીં માછી- હસીને કહ્યું: ‘જો એ દિવસે પણ બંધ રહેશે મારો અને કસાઈઓની વસ્તી વિપુલ પ્રમાણમાં છે. તે હું ખૂબ રાજી થઈશ.”
મહામના સાધુરાજનાં દયા અને પ્રેમ સાતના બદલે આઠ દહાડા કસાઈખાના બંધ પૃથ્વીના હર એક જીવ પર વહેતા હતા. તેઓ રાખવા એવો ઠરાવ મુંબઈ કોરપોરેશને પાસ કર્યો. જરાય સંકોચ વગર માછીમારો અને કસાઈઓના ને એ ચૈત્ર શુકલા ત્રદશીએ મેયર શ્રી ધામમાં પહોંચી ગયા. પિતાની અમૃતવાણું તેમને દિવગી અને મુંબઈના ગૃહ પ્રધાન દેસાઈની સંભળાવવા લાગ્યા.
હાજરીમાં મહાવીર જન્મદિન ઉજવાયે. નાત કસાઈઓના આગેવાન દિલેર દિલના મહમદ- જાતના ભેદ વગર હજારે નર-નાર સભામાં એકત્ર ભાઈએ કહ્યું: “મહારાજશ્રી ! અમારા બાપદાદાનો થયાં ને મહારાજશ્રીની વાણી સાંભળી. ત્રીજુ વર્ષ

Page #16

આવ્યુ. તા. ૧૩-૪-૬૫ ના રાજ મહાવીર જય'તીની વિરાટ સભાને સાધુરાજે પોતાની સુધાવાણીથી સમાધી. સ` કામે મળીને આ દિન ઉજવતી હતી. એમાં નગરપતિ માધવન હતા, મુખ્ય પ્રધાન નાયક હતા.
એક વર્ષ વીત્યું. વળી મહાવીર જયંતીના અહિંસા પ્રેમને દિન આવ્યેા. મહારાજશ્રીએ પેાતાની વાણીના અમૃત રેલાવ્યાં. સભામાં રેલ્વે
પ્રધાન એસ. કે. પાટીલ ને મેયર શ્રી માધવન તથા ડો. ચેરિયન તથા શ્રીમતી ચેરિયને ભાગ લીધે.
સુખઈને અહિંસા પ્રેમના દિનનુ ને સાધુરાજની વાણીનુ ઘેલું લાગ્યું, ભેદ ભુલાયા, પક્ષ વિસરાયા.
ગયે વર્ષે આ દયા પ્રેમના મહાદ્દિનની ઉજવણીમાં સર્વ કામેાની વિનંતિથી મેયરશ્રી ડીસેાઝા અને ગૃહ પ્રધાન શ્રી ચવાણુ આવ્યા.
રે મુનિ ! તે તે જગને અહિંસા પ્રેમની માયા લગાડી ! આ વર્ષે તા. ૧૧ મીએ અહિંસા પ્રેમના દિનમાં ભાગ લેવા કાંગ્રેસ પ્રમુખ નિજલિગાપ્પા આવી રહ્યા છે. સાગરતટેથી જીવનસુખના સ ંદેશ આપણા મુનિરાજશ્રી ચિત્રભાનું આપશે. સંગીતસમ્રાટ શ્રી કલ્યાણજી આણુંદજી પ્રેમધર્માભર્યા મધુર સરાદ રેલાવશે.
આજના યુવક-યુવતીએ ઘણીવાર સિને-ગીતા ગાતાં હાય છે. જેમાં કેટલાક કામાત્તેજક અને અસભ્ય પણ હેાય છે. તેવા ગીતાને સ્થાને આપણે પ્રાચીન, આધ્યાત્મિક અને જીવનને પ્રેરણા આપે એવા ગીતા સુરીલા ક’ઢમાં અને ઉત્તમ સંગીતમાં નહિ મૂકીએ તે ઉગતા માનસના પ્રવાહ નહિ બદલાય. નકારાત્મક ઉપદેશ દેવાથી કંઈ જ વળતું નથી. આમ ન કરી એમ કહેવા કરતાં, લા; ઞામ કરે.” એમ કહી ખતલાવવામાં કેટલી સારી અસર ઉગતા માનસ પર પડે છે તે આપ જાણા છે? “મૈત્રી ભાવનું પવિત્ર ઝરણું ’” એક પ્રેરણા અને પ્રાથના ગીત છે. આધ્યાત્મિકતાથી ભરેલું છે. ભગવાન મહાવીરે ઉપદેશેલ મૈત્રી, પ્રમાદ, કારુણ્ય અને માધ્યસ્થ ભાવનાથી સભર છે. આ ગીત શ્રી મુકેશે પોતાના સુમધુર કંઠમાં
અડભાગી તું ચાપાટીના સાગરતટ! ખડભાગી તુ ખડા શહેર મમ્બઇ!
,,
તું જગતને અહિંસા પ્રેમના સ'દેશ આપીશ. તે દેવનારનું થતું કતલખાનું અટકાવ્યું ને હજી અનેક અટકાવીશ.
તારા તટ જીવનની સાચી સ્વતંત્રતાના ગાયું છે. જાણીતા સંગીતજ્ઞ શ્રી કલ્યાણજી પયગ મરી સદેશ આપશે. આણુજીએ એમાં સંગીત આપ્યું છે. શ્રી જૈન ઉદ્યોગગૃહે એની રેકાર્ડ તૈયાર કરાવી છે.
દિવ્યદીપ
કાનામે મધુગુ જન હા...
નમસ્કાર મહામત્ર એ જીવનના સાથી અને પરલાકના ભામિયા છે. જીવનમાં એવી એક પળ ન હેા જેમાં આ મ ંત્રનું સ્મરણ ન હેા, એવું એક પણ સ્થળ ન હૈ। જ્યાં આ મૉંગનુ ગુંજન ન હેા. નમેઅરિહંતાણના શ્રવણ માત્રથી મેહનીય કમ'ની ઓગણાતેર કાડાકીડી ક્ષય થાય આ મંત્ર ભાવાત્મક રીતે ગાવામાં આવે તે અંતરમાં ઉલ્લાસની ભરતી આવે અને વાસનાને મળ ધાવાતા જાય. તે આ મંત્ર આપણાઆવાસમાં નિશદિન શા માટે ન ગુંજે ? બ્રિજભૂષણે કેવા હૃદયસ્પર્શી ઊંડાણથી આ નમસ્કારમંત્રનું ગુંજન કયુ છે ?
“ જીવન જેવી ખારી કેાઈ ચીજ નથી. હૅરેકના જીવનનું સ્વતંત્ર મૂલ્ય છે એ મૂલ્ય ખરીદવાના કાઈને હક નથી. આ સત્ય સમજાશે ત્યારે જ સ ંસારમાંથી સ્વાસ્થ્ય, મારામારી, પ્રપંચ તે યુદ્ધ જશે. ધરતી સ્વર્ગ થશે. ”
લે. જયભિખ્ખુ (ગુજરાત સમાચારના સૌજન્યથી)
નમસ્કાર મંત્રથી દૂર ભાગતા યુવક અને યુવતીઓના મનમાં પણ મહત્તાના મંગળમય મહિમા પ્રગટાવે એવી આ કાર્ડ આપના આવાસમાં નહિ વસાવે ?
તત્રી

Page #17

* સંસ્થા સમાચાર * બીજા માટે લાગણી જાગે ઈર્ષા નહિ, આ રીતે સદ્
આ ગુણો વૃદ્ધિ પામે તેવા જ જ્ઞાનને પ્રચાર થવો જોઈએ. * તા. ૧૭–૩-૬૮ ને રવિવારે સવારે શ્રી ૪ તા. ૨૯-૩-૬૮ શુક્રવારે બપોરે ચાર વાગે નાથાલાલ ડી. પરીખ સ્મારક નિધિ તરફથી જૈન જાદવજી મહારાજની સુપુત્રીઓ બાળ બ્રહ્મચારિમહિલા સમાજને અપાયેલ પ્લોટ ઉપર ભૂમિ- ણીઓ પાર્વતીબહેન અને લક્ષમીબહેનનું આમંત્રણ પૂજનની ક્રિયા કરવામાં આવેલી. ત્યારબાદ પૂ. સ્વીકારી ૧૦૮ દૈવી ભાગવત પારાયણના પ્રસંગે ગુરુદેવનું જીવન પ્રભાત ” ઉપર પ્રવચન ગઠ---
પૂ. ગુરુદેવે નરનારાયણ મંદિરમાં એક મનનીય વવામાં આવેલું. આ શુભ પ્રસંગે આમંત્રિત અગ્ર- પ્રવચન આપ્યું હતું. પ્રવચન આપતાં પૂ. ગુરુદેવે ગણ્ય સજજને અને સન્નારીઓ આગળ પૂ. ગુરુ- જણાવ્યું કે આજથી મિત્રો, તમે પોતે જ દૈવી દેવે પિતાની લાક્ષણિક શૈલીમાં “જાગૃતિ” એટલે સ્વરૂપ છે, તમે જ શક્તિના સ્વામી છે. શકિત પિતાની ક્રિયા ઉપર પિતાની ચોકી અને પ્રવૃત્તિ બહારથી નથી આવતી, અંદર પડેલી છે. બહારથી પાછળ રહેલા આશયને સમજવો એ વિષય ઉપર લીધેલી, મેળવેલી શકિતથી તમે સમૃદ્ધ નહિ દષ્ટાંત આપી સુંદર સમજણ આપેલી. બની શકે. સત્ય, વિદ્યા, સદાચરણ, સ્મરણ * તા. ૨૪-૩-૬૮ રવિવારે બપોરે ચાર વાગે અને ચિંતન દ્વારા અંદર પડેલી શકિત બહાર કેટ શાંતિનાથ ઉપાશ્રયમાં ડિવાઇન નૈલેજ સંસા- લાવવાની છે, આત્માની પૂર્ણતા પ્રાપ્ત કરવાની યટી તરફથી પૂ. ગુરુદેવના “Lotus Bloom' છે. જેમ ગાડીની ઉતરી ગયેલી બેટરીને બીજી નામના અંગ્રેજી પ્રકાશનને પ્રકાશન વિધિ મુંબઈ - બેટરી દ્વારા ચાજ charge કરી શકાય છે એમ યુનિવર્સિટીના રેકટર કે. જી. . પરીખના વરદ સ્વાધ્યાય, ચિંતન અને શ્રવણ દ્વારા અંદર ઠંડી હસ્તે કરવામાં આવેલે. પુસ્તકનું ઉઘાટન કરતાં પડેલી આપણી બેટરીને charge કરવાની છે. શ્રી પરીખે જણાવ્યું હતું કે આ પુસ્તક એક પણ બેટરી આપણી છે. જો આપણે આપણે વાર નહિ પરંતુ વારંવાર વાંચવાની જરૂર છે. ઉદ્ધાર નહિ કરીએ તે આપણે ઉદ્ધાર કેઈ જ આજે માનવીના દુન્યવી વ્યવહારમાં અને આંત- નહિ કરી શકે. રિક વિચારણામાં મોટું અંતર પડયું છે. એ અંતર આજે આપણે સહુને મળવા જઈએ છીએ દૂર કરવા દરેકે પિતાને સુધરવાની જરૂર છે. પણ આત્માને એકાંતમાં જઈને મળતા નથી. ઈન્સાને પિતે બદલાવાની જરૂર છે અને તે માટે આપણું જોડાણ ઘણાની સાથે છે પણ પિતાની આ પુસ્તકના વિચારો ઘણા જ પ્રેરણાદાયી છે. સાથે નથી. તમે એમ કદી વિચારે છેઃ પૂ. ગુરુદેવે જણાવ્યું હતું કે “To nourish “મારે બંધુ, મારે સાથી કેણ બીજે and cause to grow' એ વિદ્યાનું લક્ષણ સથવારો હોય કે ન હોય, સભામાં પહેલું કે છે. જે મનુષ્યની વૃદ્ધિમાં નિમિત્ત બને તે વિદ્યા એકલે, મારે સાથી મારી સાથે છે.” જેને છે. આજે માણસને ઉશ્કેરાટ કરાવે, ખરાબ કામ આ સાથી મળી જાય એ નિર્બળ નહિ, સબળ કરાવે એવી નેવેલ novels બહાર પડે છે. છે. જેને આ જ્ઞાન થયું નથી એ ગમે એટલાં આવી ડીટેકટીવ વાર્તાઓ સામે સારા સાહિત્યની સ્તુત્રો બેલે, પૂજન કરે, પારાયણ કરે પણ ખૂબ જરૂર છે. એ માટે જ્ઞાનની તૃષા જાગે, એને સાચા લાભ નહિ થાય. સદાચાર, બ્રહ્મચર્ય, સદગુણે પ્રત્યે આતુરતા જાગે તેવું પથ્ય સાહિત્ય વાણીની પવિત્રતા એ આપણું બળ છે. જેની સમાજને જરૂરી છે. વાચનથી સૌંદર્ય પ્રત્યે પાસે સત્ય અને સંયમનું બળ નથી એને આત્માની પૂજાને ભાવ જાગે શિકારીને ભાવ નહિ અને પ્રાપ્તિ થતી નથી.

Page #18

R
દિવ્યદીપ આત્માથી ડરીને પાપ ન કરે તે ઉત્તમ, મહાવીર જેવા મહાપુરુષો થઈ ગયા તે દેશમાં સમાજથી ડરીને ન કરે તે મધ્યમ અને પોલીસના આજે અહિંસાનું પ્રદર્શન ભરવું પડે છે એ ડંડાથી ડરીને ન કરે તે અધમ. ઉત્તમ પાપ નથી દુઃખની વાત છે કારણકે આજે આપણું મન કરતા. બળથી રાજી થવાનું નથી, બળ અને
અને મસ્તિષ્કમાં પાશ્ચાત્ય હવા આવી રહી છે. વિધાનો ઉપયોગ કયાં થાય છે તે જોવાનો છેસંમેલનની સફળતાનો આધાર નાગરિકે ઉપર અધમ અધર્મરૂપે જીવી શકતો નથી, અમને છે. અહીં પ્રદર્શનમાં આવીને તમારા મનમાં પણ જીવવા તે ધર્મને જ આશરો લેવો પડે અહિંસા પ્રત્યે આદર છે એ તમે વ્યક્ત કરી છે. આ ધર્મને વિજય નથી ? બેટા ચેપડા
રહ્યા છે પણ આવતી કાલની પેઢીનું શું? અહિંસા લખવા માટે ભગવાનનું નામ લે, દુકાનમાં ઈશ્વ
એ માત્ર જીવદયા, સાધુ અગર તે જૈને માટે રને ફેટે ૨ાખે, ભલે એ કામ શયતાનનું કરે.
જ નથી પરંતુ માનવજાત માટે છે. માનવજાતનું
ભાવી આવતી કાલની પેઢીના હાથમાં છે. એમના શકિત મેળવવામાં મહત્તા નથી પણ એને
આચારમાં અહિંસાનું અવતરણ થશે તે સંસારમાં સારે માગે વાપરવામાં છે! શાકત ભકિત માટે
પ્રેમની હવા ફેલાશે. વપરાય તે ઉદર્વગામી છે અને વિભકિત માટે. . જેના પેટમાં હિંસક રાક હશે એ અહિંસક વપરાય તે નાશ માટે છે. આજે દેશને શકિત કેવી રીતે બની શકશે? આજને સમાજ ભયભીત મળી છે પણ ભકિત નથી મળી સામ્રાજ્ય મળ્યું છે એનું કારણ શું? ભયથી ધ્રૂજતા, ડરથી અધછે પણ સદાચાર નથી મ. સદાચાર અને મૂઆ થયેલાં જાનવરનું માંસ જેના પેટમાં જાય સયમ વિનાન સામ્રાજ્ય વિનાશક બને છે. તે નિલય કેમ હોઈ શકે? કદાચ એ શરીરના - આપણે ગાડી ડાન્ચે જઈએ છીએ પણ કયાં તગડા થશે પણ મનના દુર્બલ છે. જે સારુ જવું છે એ ખબર નથી. શકિત શા માટે છે ? ધ્યાન ધરવું હાય, ચિત્તની એકાગ્રતા જોઇતી જીવન શા માટે છે? એનો વિચાર કરવાનો છે. હાય તા આહારશુદ્ધિ અનિવાર્ય છે. ' - જે અવતારે અસુરને મારવા આવશે તે
- આજે ઘણા કુટુંઓમાં ધર્મના નામે અને કેટલા અસુરને મારી શકશે ? સુર અને અસુર deficienceના નામે, ફેશનના નામે અને બાળ
- દેવદેવીઓને બલિદાનના નામે ખારાકમાં vitamin તે જોડકાંની જેમ, રાત અને દિવસની જેમ ને સ્કલેમાં મળતી સબતને લીધે આપણાં અંદર જ બેઠાં છે. એ અંદરના અસુરને મારવાને ઘરમાં ધીમીર હિંસાને પ્રવેશ થઈ રહ્યો છે. છે. આંતરચક્ષુ ખોલી, ખાદ્ય ચક્ષુ બંધ કરી અંદ
આજે માંસાહારીઓ પિતાના પ્રચારમાં રના અસુરને ફેંકી દેવાનું છે. આ રીતે શકિત
આગળ વધેલા છે, જ્યારે અન્નાહારીઓ અને વડે અંદરના અસુરને ફેંકી દો તે તમારી સાધના શાકાહારીઓ અંદર અંદર ચર્ચાઓ કરી બહાર તેમને મુક્ત કરશે.
પ્રચાર કરવામાં નિર્બળ છે. તમે પ્રતિજ્ઞા લે કે * મુંબઈની જીવદયા મંડળીના સુવર્ણ મહે- એક એક માણસ કાંઈ નહિ તે એક એક સવ પ્રસંગે આઝાદ મેદાનમાં ચાર દિવસ માટે વ્યક્તિને શાકાહારી બનાવશે. પૈસાથી જ ધર્મ અહિંસક બરાક અને અહિંસક જીવન ઉપર થાય એમ નથી. વિચારોથી પણ થાય છે. વધુ પ્રકાશ પાડતું એક સુંદર પ્રદર્શન ગોઠવવામાં = પ્રદર્શન તે આજે પૂરું થયું. એ પછી આવેલું. એના ઉદ્દઘાટન પ્રસંગે તા. ૧-૪-૬૮ ને સ્વદર્શન કરવાનું છે. બુધવારે પૂ. ગુરુદેવ આશીર્વાદ આપવા ગયા કે જૈન સમાજના ૪૦ લાખ માનવીએ, શીખ હતા. અનેં રવિવારે તા. ૧૪-૪-૬૮ પ્રદર્શનની સંપ્રદાયના ૧૧ લાખ માનવીએ અને વૈષ્ણવ સમાપ્તિને દિવસે પૂ. ગુરુદેવે અહિંસા ઉપર તેમ જ આર્યસમાજના ભાઈઓ. ભેગા મળીને એક સુંદર પ્રવચન આપ્યું હતું. પૂ. ગુરુદેવે અહિંસાનું કામ ઉપાડી લે તે આજની આ નાની જણાવ્યું કે જે દેશમાં ભગવાન બુદ્ધ, ભગવાન ચિરાગ એ કાલે વધીને મહાજત બની જશે.

Page #19

77777777777777777777777
AMBROSIA
From profound silence aglow with the ecstatic communion of a soul surges up the pure ambrosia of inspiration. From meaningless chatter what can be expected but pallid buttermilk?.
From 'Lotus Bloom'
by Chitrabhanu
ERONUKE PLATING BARRELS Fully submerged Transferable
OMAT BARRELS
Suitable for Precious Metals Plating & Transister work
RONUK INDUSTRIES LTD.=
IIA, WORLI SEAFACE BOMBAY-18 LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL

Page #20
તા. 30-4-68 - દિવ્યદીપ રજી. ન. એમ. એચ. યર, કવર પેજ 2 થી આગળ થાય એ માટે ભગવાન મહાવીરના ઉપદેશને છીએ, પૂજીએ છીએ અને એમના સિદ્ધાંતને અનુ- જીવનમાં ઉતારે. સરવા માટે આગ્રહ રાખીએ છીએ.' ત્યારબાદ પૂ. ગુરુદેવની પ્રેરણાથી તૈયાર કરવામાં . માનવજાતના ઈતિહાસમાં એવો સમય આવ્યો આવેલ સુપ્રસિદ્ધ સંગીત દિગ્દર્શક શ્રી કલ્યાણજી છે. કે આપણે બધી ફિલસફી તરફ દુર્લક્ષ સેવાને આણંદજીના દિગ્દર્શન નીચે પ્રસિદ્ધ સંગીતકાર શ્રી એકલા નહિ રહી શકીએ. મુકેશ અને બ્રિજભૂષણે ગાયેલ માનવમંત્ર નવકારમંત્ર' આજના વૈજ્ઞાનિક યુગમાં એ મહાન વિભૂતિઓના અને “મૈત્રી ભાવનું પવિત્ર ઝરણું” રેકર્ડનું ઉદ્ઘાટન ઉપદેશની આવશ્યકતા ઘણું જરૂરી છે અને આપણે શ્રી નિજલિંગાપાએ કર્યું. ત્યારબાદ પાર્શ્વગાયકે. સહ સાર જીવન જીવી શકીએ એ માટે એમના શ્રી મુકેશ અને શ્રી બ્રિજભૂષણે રેકોર્ડ કરવામાં આવેલ ઉપદેશની જરૂર છે, જે પ્રેરક છે. “નવકાર મહામંત્ર” અને પૂ. ગુરુદેવનું “મિત્રી ભાવનું | વિશ્વમાં અવિશ્વાસ, મારામારી, ઘર્ષણ, હત્યા, પવિત્ર ઝરણું”ને સ્વરદેહ આપ્યો હતો. અની પ્રમાણમાં ખૂબ વધી ગયાં છે. ત્રણ દિવસ પહેલાં ગાંધી- કપૂર બુલંદ સ્વરે ભગવાન મહાવીરતિવમાં જીના અનુયાયી એવા ડે. માર્ટીન લ્યુથર કિંગનું ખૂન પ્રાણ રેડી ધ્વનિવર્ધક યંત્ર દ્વારા ભગવાનની સ્તુતિ થયું. આ બતાવે છે કે આજે હિંસા કેટલી બધી ગાઈને આકાશને પણ ગુંજતું કર્યું હતું. અને ગગનવધી ગઈ છે. ત્રીજા વિશ્વયુદ્ધના વિચાર માત્રથી સહુમાં ' માંથી પણ મહાવીર મહાવીરના પડઘા પડતા હતા. ભય ઉતપન્ન થાય છે. એમાંથી બચવા માટે ભગવાન ત્યારબાદ પૂ. ગુરુદેવે પ્રભુ મહાવીરના સિદ્ધાંતો ઉપર સુંદર વિવેચન કર્યું હતું જેની નૈધ જુદી મહાવીરને માર્ગ સ્વીકારવો જોઇએ અને એ માટે લેવામાં આવી છે. ભગવાન મહાવીર જેવા મહાન આત્માઓની જન્મજયંતી ઉજવાવી જોઈએ. આ સભામાં શ્રી એસ. કે. પાટીલ, મુંબઈ પ્રદેશ પૂ. ગુરુદેવને ઉલેખ કરતાં જણાવ્યું કે મારે માટે કોંગ્રેસ સમિતિના પ્રમુખ શ્રી હાફીઝકા, મુંબઈના છે અભિમાન લેવાની વાત છે કે તેઓ મારા મેસર કે શેરીફ શ્રી સરાબખાન, ડે. શાંતિ મહેલ ભાવનગરના રાજયના દુમકુર ગામમાં ઉછરેલા છે. હું એમને માટે. કે મહારાજા વીરભદ્રસિંહજી, વલ્લભીપુરના યુવરાજ પ્રવીણસિંહ, પાટડીના ઠાકર પ્રતાપસિંહજી અને ગોરવ અનુભવું છું. I am proutd of him, અન્ય નામાંકિત નાગરિકો હાજર હતા. . જેને માટે પણ મને ઘણું માન છે કારણ કે જનોએ કન્નડ ભાષાને સાહિત્ય અકયું છે. કન્નડ ભાષા પોલિસે, ઈન્સ્પેકટર તથા સ્વયંસેવકો દ્વારા જે મારી માતૃભાષા છે એ જૈન સાહિત્યથી સભર કરવામાં આવેલા સારે બંદોબસ્ત હોવાથી આવી બની છે. અમારી પાસે 1200 વર્ષ પહેલાંનું પુસ્તક વિરાટ સભાની મેદનીમાં પણ શિસ્ત અને અદ્દભુત gomi basic philosophy, basie science eila vales et. . વગેરેનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે અને આ પુસ્તક નાગરિક સમિતિના ઉપપ્રમુખ શ્રી માણેકલાલ જૈન મુનિએ લખ્યું છે. કર્ણાટકમાં જેને સમૃદ્ધ થયા ચુનીલાલે આભાર દર્શન કર્યું હતું. અને શ્રી મુકેશ છે અને તેઓ પોતાની છાપ (imprint) મૂકીને શ્રી મહેન્દ્ર કપૂર અને શ્રી બ્રિજભૂષણના મધુર સ્વરમાં ગયા છે. હજાર વર્ષ જૂની, 60 ફૂટ ઊંચી પ્રવિણ રાષ્ટ્રગીત ગવાયા બાદ આ વિરાટ સભાનું વિસર્જન બેલગેલામાં આવેલી બાહુબલિની ભવ્ય મૂર્તિ, જેમણે થયું હતું. સત્ય ખાતર બધાને ત્યાગ કર્યો, રાજયને ત્યાગ કર્યો, સેફ અને ખુરશીઓના પાસ અમે અગ્રગણ્ય એની યાદ આપે છે. - નાગરિકોને મોકલ્યા હતા પણ બેસવાની તો શું પણ આજે આપણે પણ એની જ જરૂર છે. વિશ્વ- , છેલ્લે છેલ્લે તો ઊભા રહેવાની પણ જગ્યા ન મળતાં ખાતર જે છે તેને ત્યાગ કરે જેથી આપણા દેશમાં એક જે કેને નાસીપાસ થઈ પાછા ફરવું પડયું હોય તેને બીજા પ્રત્યે વધારે પ્રેમ, દયા અને સમજણ પેદા માટે અમે વ્યવસ્થાપકો ક્ષમા માગીએ છીએ. તે થાક, પ્રકાશક અને માના સંપાદક શ્રી ચંદુલાલ 4. શાહ, લિપિની પ્રિન્ટરી સંબઈ નં. 2 માં છપાવી, ડીવાઇન મોહે સાસાયટી (દિવ્ય જ્ઞાન સં૫) માટે 2 ચેમ્બર્સ, દલાલ સ્ટ્રીટ, સંબઈ નં. 1 માંથી પ્રગટ કર્યું છે.