________________
૧૬૬
જની ગયેલા અને ત્યાંની વિદ્યાપીઠના પ્રાધ્યાપકને મળવા ગયા. પૂછ્યું ક્યાંથી આવે છે ? કૃષ્ણરાજેન્દ્રે કહ્યુ કે હું મૈસુરથી આવું છુ અને ત્યાંના મહારાજા છું. પ્રાધ્યાપકે શુ પૂછ્યું એ તમે જાણા છે ? ‘અરે, પેલા રામશાસ્ત્રીવાળુ મૈસુર ? ’કૃષ્ણરાજેન્દ્ર જ્યારે મૈસુર પાછા આવ્યા
ત્યારે રામશાસ્ત્રીને મેલાવીને હસતાં હસતાં વાત કરી: “જુએ, સ્વદેશમાં તમે મારી પ્રજા છે! પણ પરદેશમાં હું તમારી પ્રજા છુ. જર્મનીમાં મને એળખ્યા નહિ અને પૂછ્યું કે તમે રામશાસ્ત્રીવાળા મૈસુરના રાજા છે? પરદેશમાં પ્રસિદ્ધિ વૈભવની નહિ, વિદ્વત્તાની છે.’
વિદ્વાન સર્વત્ર પૂન્યતે” ભગવાન મહાવીરને કાઈ દીવાલ કે બંધન નથી, કાઈ કામ કે જાત નથી, કાઈ દેશ કે પ્રાંતનેા આગ્રહ નથી. ભગવાન મહાવીરે તેા હિરજના અને ચંડાલાને પણ દીક્ષા આપી તાર્યા છે અને અનાય દેશના આય કુમારને પણ ઉગાર્યાં છે.
..
ભગવાન મહાવીર રાગદ્વેષથી મુકત હતા. જે જમાનામાં સ્ત્રી સ્વાતંત્ર્યમ્ । ગઢ઼તિ ” એવા માનનારા હતા એ જમાનામાં ભગવાને ચંદનબાળાને દીક્ષા આપી અને કહ્યું “નારી પણ મેાક્ષ માટે એટલી જ અધિકારી જેટલા પુરુષ. નારી કિત છે અને નારી તા એક શરીર છે, એમાં
*
આત્મા તેા સમાન જ છે.જે નારીને નારીના રૂપે જુએ છે એની પાસે આત્માનું દર્શન નથી પણ નારીમાં જે આત્મા જુએ છે એ જ સાચા
જોનારા છે.”
આજે ભારતમાં શ્રીમતી ઇંદિરા ગાંધી વડા પ્રધાન છે. નારીસ્વાતંત્ર્યનું મૂળ ક્યાં છે ? જો નારીને આજથી ૨૫૦૦ વર્ષ પહેલાં સ્વત ત્રતા ન મળી હાત તે। . આજ જે સ્ત્રીશકિત દુનિયામાં કામ કરી રહી છે એ ક્યાંથી હાત ?
દિવ્યદીપ મેટા રસ્તા થયા પછી કે સરિયામ રસ્તે ચાલુ થયા પછી રાજમાર્ગ પહેલાં પગદંડી શરૂ કરનારા ભુલાઈ જાય છે. હું એની યાદ આપવા આવ્યે છું.
જૈન ધર્માંમાં સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક અને શ્રાવિકાઓ મળે છે ત્યારે સંઘ' થાય છે. મનુષ્યના શરીરમાં જેમ ડાબી અને જમણી આંખનું સ્થાન છે એમ જૈન ધર્માંમાં સ્ત્રી અને પુરુષનું પવિત્ર સ્થાન છે. ભગવાન મહાવીરે આ ચારેને ઉચ્ચ પદ આપી સંઘ નામની પવિત્ર વ્યવસ્થાનું સંસ્થાન કર્યું.
ભગવાન મહાવીર અભય હતા એટલે એમણે સ્ત્રીને દીક્ષા આપી અને સમાજમાં એક નવી પ્રણાલિકાનું પદ પ્રસ્થાન કર્યું.
એ જમાનામાં એવા લેાકેા પણ હતા જે પેાતાના સ્વાને સાધવા યજ્ઞને નામે હિંસા કરતા અને સેામપાનને નામે સુરાપાન કરતા. એમના વિરાધની પરવા કર્યા વિના એમની સામે સત્યને બેલવું એ કાઈ નાની વાત નથી.
ગયા અઠવાડિયામાં જોયું નહિ? ૪૯ વર્ષીના આશાસ્પદ એવા ડો. માર્ટીન લ્યુથર કિંગને એક પાગલની ગાળીએ મારી નાખ્યા. જે ઝઘડા કરે છે એ પાગલ હાય છે, પાગલ હુ હાય તે એ ઝઘડા નથી કરી શકતા. પ્રેમને ખેડવા એ
કોઈ સહેલી વાત છે? ઝઘડા કરવા માટે મારવા માટે તૈયાર થવું પડે છે; પેાતાના પ્રેમને બહાર ફેંકીને, બહારની દુશ્મનાવટ અને ક્રોધને અંદર લાવવા પડે છે. જે ખરાબ વસ્તુઓને અંદર લાવી શકે છે તે પાગલ થઈને ઝઘડા કરી શકે છે.
ગાંધીજીની હત્યા થઇ, અબ્રાહમ લિ'કનને વીંધી નાખ્યા, છેલ્લે ડૉ. માર્ટીન લ્યુથર કિંગ જેવાનું પણ ખૂન થયું. આપણે આ મૃત્યુને દુઃખથી જોઈએ છીએ, regretકરીએ છીએ પણ મરનાર છે તે તે। . આમ મરીને અમર થઈ જાય છે ! ગમે