Book Title: Buddhisagarji Sankshipta Jivan Kavan
Author(s): Chimanlal Kaladhar
Publisher: Mahudi Madhupuri Jain Shwetambar Murtipoojak Trust Mahudi
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008550/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ II zrI padmaprabhasvAmIne namaH II // yoganiSTha AcArya zrImad buddhi-kIrti-kailAsa-subodha-manoharakalyANasAgara sUrIzvarebhyo namaH II II pratyakSa prabhAvI samyakdaSTideva zrI ghaMTAkarNa mahAvIrAya namaH II paramapUjya yoganiSTha AcArya bhagavaMta zrImad buddhisAgarasUrIzvarajI mahArAja sAhebanuM saMkSipta jIvana kavana upalakSa * yoganiSTha AcArya mahotsava triveNI varSa (janma ne 125 varSa, dIkSAne 100 varSa, svargavAsane 75 varSa) prasaMge sAdhanA zikSaNa samAjotthAna kArya triveNI satra prathama AvRtti saMvat 2056 preraka je pU. gaNivarya zrI devendrasAgarajI ma.sA. Alekhana cImanalAla kalAdhara prakAzaka * zrI mahuDI (madhupurI) jaina zvetAMbara mUrtipUjaka TrasTa (u.gujarAta) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. che ? - . [, . . ! phasAsasAgarasUpiyAnamandira zrImahAvIra jaina ArAdhanA kenA kA jAbira kapa 20 paramapUjya yoganiSTha AcArya bhagavaMta zrImad buddhisAgarasUrIzvarajI mahArAja sAhebanuM saMkSipta jIvana kavana // ::H // pU. gaNivarya zrI devendrasAgarajI ma.sA. gAlakhana che cImanalAla kalAdhara je prakAzaka che zrI mahuDI (madhupurI) jaina zvetAMbara mUrtipUjaka TrasTa (u. gujarAta) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I OM namo pArzvanAthAya ll | OM namo buddhisAgarasUri sarvadA | | OM namo dhaMTAkaraNAya ! paramapUjya yoganiSTha AcArya bhagavaMta zrImad buddhisAgarasUrIzvarajI mahArAja sAhebanI jIvana jyota jIvana sAgara jyAre bhAratadeza gulAmInI jaMjIromAM jakaDAyelo hato, loko aMdhazraddhA, garIbI ane tAnAzAhI mAM DUbelA hatA tevA samaye gujarAtanI aitihAsika bhUmi vijApuramAM eka svAtaMtrya premI, samAja sudhAraka, vIra, nIDara, dharmapuruSano janma thayo. vijApura-vidyApurI nagarI jainonI ghaNI prAcIna nagarI che. ahIM ghaNA uttuMga, prAcIna jinAlayo che. ahIMnA dharmazraddhALu, paropakArI, sazakta mAnavatAvAdI kaNabI pATIdAra jJAtinA agraNI zrI zivAbhAI paTela ane suzIla patni aMbAmAnA ghare vi. saM. 1930 mahAsuda caudaza zivarAtrInA dine zubha svapnathI sUcita eka tejasvI bALakano janma thayo. teo mAtapitAnuM pAMcamuM saMtAna hatA. pitA zivAbhAI ane mAtA aMbAmA jyAre khetaramAM kAma karatA hoya tyAre bALakane jhADa para bAMdhelI kapaDAnI DhoLImAM sutuM hatuM tyAre eka kALo jherI sarpa bALakanI jhoLInI pAse AvI jAya che. A bhayAnaka duSya joIne sarva loko bhayabhIta thaI gayA. badhA manomana bALakane bacAvI levA Izvara ne prArthanA karavA lAgyA. mAtAe mA bahucarAne bALakane bacAvI levA kharA dila thI prArthanA karI, e sAthe ja sarpa dhIrethI vRkSaparathI nIce Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utarI jatAM badhAne haiye zAMti thaI. mAtAe bahucaramAne dhInA pAMca dIvA karyA ane bALakanuM nAma bahecara dAsa rAkhyuM. eka mahAtmAe bhAvinI AgAhI karatAM kahyuM ke A bALaka to moTI saMta yogI thaze. vidhArthI jIvana cha varSa nI uMmare temaNe zikSaNa levAno prAraMbha karyo. dhIme dhIme pragati karatAM teo paheluM, bIjuM, trIjuM ema uttarottara dhoraNo mAM prathama kramAMke uttirNa thavA lAgyA. teo bhaNavAmAM, khUba tejasvI hatA. bahecaradAsa vaDIlo, sAdhusaMto vagere je vastu nI nA pharamAve tevA kArya te kadI karatAM nahi. Ama vaDIlo nI AjJA haMmezA zirodhArya karavAne kAraNe teo premALa, dayAvAna ane cAritravAna vidyArthI banyA. temanA bhAIbaMdha-dosta paNa ghaNA hatA. teo sarva AMbalI-pIpaLA vagere jhADonI AsapAsa ramatA ane saMta samAgama karatA. bALaka bahecare sarasvatI devI nI ArAdhanA karavA mATe mitra ne tyAMthI junA hastalikhita graMthamAMthI sarasvatI maMtra zodhIne temanA kahevAthI bhAdANIvADanA derAsaramAM mAtA padmAvatIdevI samakSa sAdhanA karI. Ama dhIre dhIre temanAmAM dharma pratye AsthA vadhatI gaI. aMdhazraddhA nirmUlana samiti. savaMta 1945mAM kolerA phATI nIkaLatA gAmamAM ghaNA mANaso maravA lAgyA. AmAMthI bacavA mATe ghaNA loko yajJa karatA ane emAM pazuvadha paNa karatA hatA. gAmamAM rogIne sAro karavA mATe ghaNI jagyAe bhUvAo dhUNI karIne ghuNatAM hoya tyAM bahecaradAsa ane temanI ToLakI pahoMcI jaIne temane DarAvIne bhagADI tyAM mukelA purI-lADavA vagere ArogI jatAM hatA. Ama nAnapaNathI ja teo nIDara hatA. aMdha zraddhAono hiMmatathI sAmano karatA hatA. vidyAsAdhana sAthe sArA AcAra-vicAra keLavavA mATe temaNe eka Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyApakanA kahevAthI rAtrI bhojana ane kaMdamULano tyAga karyo hato. bahecaradAsa jyAre chaThThA dhoraNamAM bhaNatA hatA tyAre temanA zikSake moTI uMmare lagna karyAM. navI vahune bhUta vaLagI gayuM hatuM je gAmamAM AvelA eka phakIre ghaNA upAya karIne kADhI ApyuM. teNe gAma bahAra kabara pAse dhIgoLa ane loTano banAvelo malIdo caDhAvavA kahyuM. tyAM javA mATe koI taiyAra na thayAM zikSake A kArya bahecarane sopyuM. bahecare kabara pAse AvIne dIvo karIne pIra sAheba ne prArthanA karI ke teo jaladI malIdo ArogI le kAraNake teo rAtrI bhojana karatAM na hovAthI ane mAM ciMtA kare mATe jaldIthI nIkaLI jaze. teo tyAM daza-paMdara miniTa rokAyAM pachI thALI kholIne joyuM to tyAM sarva vastu emaja hatI. mATe temaNe to pIrasAhebane kahyuM ke temane vAMdho na hoya to pote badhuM khAI jaze ema kahIne teo te khAI gayA ane thALI zikSakane pAchI ApI tathA sarva bInA kahI saMbhaLAvI. A sAMbhaLatAM ja zikSaka gabharAya gayA, rakhe ne bALakane kaMI thaI jAya; AvI gajaba bahAdurI temanAmAM hatI. dayAbhAva ane saMta samAgama ekavAra saMta ziromaNI vRddha muni zrI ravisAgarajI rastApara zAMtithI pasAra thaI rahyA hatAM tevAmAM eka bhaDakelI bheMsa temanA tarapha dhasI AvatI hatI. A dRzya bahecare joyuM ane te vIjaLInA tvarAthI bheMsa tarapha pahoMcyo ane tene jorathI lAkaDI phaTakArIne kAbUmAM lIdhI. kSaNamAtrano vilaMba mahA anarthanuM sarjana karI deta paraMtu bahecare paristhiti saMbhALI lIthI. vRddha munie AzirvAda ApyA ane kahyuM ke lAkaDIthI bheMsane pIDA thaI haze. ahiMsA ane dayAnI A vAta sAMbhaLIne bahecarane Azvarya thayuM. muni zrI ravisAgarajInA AmaMtraNano svakAra karIne teo upAzraya gayA. tyAM temanI bahAdurInA guru ravisAgarajIe khUba vakhANa karyA. pachI to bahecara dAsa avAra navA2 upAzraya temano upadeza zravaNa karavA javA lAgyA. bahecaradAsanI prabhune prApta karavAnI utkaMThA joIne gurue temane zAstrAbhyAsa karavA pAThazALAmAM dAkhala karAvyA. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te samayanI sAmAjika sthiti aneka duSaNothI vyApta hatI. svArthI loko nirdoSa pazuonuM zoSaNa karatA. jyAre gAya dUdha ApavAnuM baMdha kare tyAre tene ghAsacAro paNa nahi maLato. keTalAka zAhukAro vyAja cukavI na zakanArA kheDuto pAsethI jamIna laI letA. teo potAnI mAlikInA khetaramAMja majura banIne kAma karatAM thaI jatA. vahema, ajJAna ane aMdhazraddhAmAM DUbelI prajAne joIne bahecaradAsanuM nAjuka hRdaya khUba kheda anubhavatuM hatu. temane ahiMsA ane dayAnI vAta zIkhavanAra jaina dharma pratye ane kaDaka AcAra pALatA jaina sAdhuo pratye khUba mAna vadhyuM ane teo jaina dharmanA AcAro pALavA lAgyA. je kaNabI kuTuMbamAM kAMdA ke baTAkA vagara eka zAka na bane tevA kuTuMbano saMtAna roTalo ne maracAMthI paNa bhojana karI leto. khetaramAM kAma karavAnI sAthe temano abhyAsa paNa cAlu hato. kavitA sarjana bahecare badhA dosto sAthe maLIne eka maMDaLInI sthApanA karI jeno mukhya hetu sAhitya vAMcana ane lekhana hato. teo sarva kavi dalapatarAmanI kavitAo khUba hoMzathI vAMcatA. sarasvatI mAtAne dIvo karI hRdayanA uMDANamAMthI ApoApa relAtA zabdo vaDe prathama sarjana temaNe karyuM o Izvara mAbApa tuM, tuM che tAraNahAra sAro kara mujane prabhu, le mArI saMbhALa, sArI vighA Apa tuM, durguNa doSo TALa, kRpA karI mujane prabhu, gaNaje tAro bALa dharma pitA ane dharma mAtA vIjApura nivAsI bhaktivaMta, dayAvAna, zraddheya zrIyuta nAthubhAI maMchArAma ane temanA dharma patni jaDAvabene A puNyazALI AtmAne pichAnI lIdho. teo bahecaradAsanAM dharmapitA ane mAtA banyA. bahecaranI badhI bAbatonuM teo saMpUrNa dhyAna rAkhatA. temanA saMskAra ane mahenatanA pratApe Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo sarva viSayamAM pAraMgata banyA. bahecaradAsano jaina dharma pratyeno bhAva joIne ghaNA loko emano virodha karatA. bahecaradAse jainonI kaThina tapazvaryA AyaMbIlanI oLI dharmanA mAtA-pitAnI sAra-saMbhALa hekaLa purI karI. lokonI TIkAno javAba ApatAM temaNe kahyuM, teo zIrA mATe zrAvaka thayA nathI. jaina dharmanA siddhAMto tathA jaina munionA AcAra-vicAra ane dayAbhAva joIne teo jaina dharma pratye AkarSAyA che. jaina sAdhuo ugra tapazcaryA kare che ane hAtha vaDe mastaka paranA vALa kheMce che, uttama cAritra pALe che, paisA ne sparzatA paNa nathI. TIkA karanAra vyakti kadI sAdhuo pAse be kalAka paNa sAthe nahI rahyA hoya mATe ja AvI TIkA karatA hoya che. emanI AvI nikhAlasa dalIlo sAMbhaLIne virodhIo cupa thaI gayA ane bahecaradAsa dharmanA mArga para niraMtara gati karatA AgaLa vadhatA gayA. darzana, sevA pUjA, abhyAsa, svAdhyAya, pratikramaNa, saMtasevA vagere temanA nitya jIvanamAM aMga banI gayA. A samaya daramyAna temane vijApura najIkanA Ajola gAmathI yatizrI gaNapatasAgarajInA ziSya bApAlAlajI ne bhaNAvavA mATenuM AmaMtraNa maLyuM jeno temaNe saharSa svikAra karyo jethI bhaNavavAnI sAthe pote paNa vidyAbhyAsa karI zake ane AjIvikAnI paNa ciMtA rahe nahIM. zubhamuhurte dharmanA mAtA-pitA tathA svajanonI anumati laIne manamAM namaskAra mahAmaMtranuM raTaNa karatAM temaNe Ajola gAma tarapha prayANa karyuM. Ajola gAmanI kudaratI zobhA avarNanIya kahI zakAya evI hatI. suMdara jinamaMdIra, upAzraya, boriyA mahAdevanuM maMdIra tathA savArasAMja AratI ane ghaMTanAdothI AkhuM gAma gUMjI uThatuM. AvA pavitra vAtAvaraNamAM temane saraLa, zAlIna zrI vinayavijayajI mahArAja sAhebano paricaya thayo. zrI vinayavijayajI sAthe teo pUjya AtmArAmajInA graMthono abhyAsa karatA hatA. teonI satata lagana, parizrama, ciMtana ane mananathI teo jaina dharmanA tatvane pAmyA. teo haMmezA AtmavizvAsa ane jIvanazuddhi para lakSa Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkhatA hatA. teoe jIvanamAM niyamone mahatvanuM sthAna ApyuM hatuM. temaNe apanAvelA keTalAka niyamo A pramANe che. - huM uttama jaina banIza. uttama jainapaNuM samajavA zAstranuM adhyayana karIza. jaina zAstromAM adhyayana mATe game tevA kaSTa sahIza. saMskRta, prAkRta, pAlI, ardhamAgadhI vagere bhASAnuM jJAna prApta karIne adhyayana karIne brahmacaryanuM pAlana karIza. strI varga sAthe paricayamAM nahi AvuM. satya bolIza. svArtha mATe koInI jUThI khuzAmata karIza nahi. jAheramAM koInI aMgata vAta karIza nahi. koIne krodha thAya evA vacana pravRtti karIza nahi. zatrunAM saguNo haze te vakhANIza korTamAM juThI sAkSI ApIza nahi. haMmezA bhUlonI AlocanA karIza. nitya jinezvarajI pratimAnA darzana karIza. rogI, dIna manuSyonI haMmezA sevA karIza. AvA kaDaka niyamonuM teo pAlana karatAM AtmavikAsanA pagathiyA uttarottara caDhI rahyA hatA. ekavAra Ajola gAmamAM junA verajhera ne kAraNe pAsenA gAmanA ThAkoro gAmanI gAya-bheMsa-pazu dhanane lAkaDI vagerethI haMkArI javA lAgyA, AvI AphatanA samaye gAmamAM buMgiyo vAgato hoya che. A baMgiyAno avAja sAMbhaLIne hAthamAM lAkaDI vagere sAdhano laIne bahAra nIkaLavAne badale badhA loko gharanAM bAraNAM baMdha karIne aMdara bharAI javA lAgyA. A dRzya joIne nIDara bahAdura bahecara tarataja upAzrayanI bahAra hAthamAM daMDo laIne anyAyano sAmano karavA nikaLyA. emanI paDachaMda kAyA ane pahADI avAja sAMbhaLIne pAsenA gAmanA ThAkaraDAo gAya bheMsa tyAM ja rAkhIne bhAgI gayA. loko kahevA lAgyA ke-e to kaNabIputra che mATe laDavA taiyAra thayA che enAmAM jaina dharmanA saMskAra kyAMthI hoya ? AvI TIkAno saNasaNato uttara ApatA temaNe kahyuM ke "jaina gharma vIro no dharma che. kSatriyono dharma che. ItihAsa jozo to khabara paDaze ke keTalAye jaina rAjA, jena prajA ane jaina sAdhuoe dharmarakSA kAje hathiyAra upADyA che. kAyara banazo to maMdIra, ghara, upAzraya ke dukAnanI rakSA kevI rIte karI zakazo. jIvadayAnA bahAnA heThaLa kAyaratA paMpALavI enA karatAM prANanI Ahuti ApavI sArI.' Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM. Ama teo TIkAkArothI DarI jatAM nahi paraMtu temanI gerasamaja dUra ahIMyA temano paricaya tyAgI muni zrI karpUravijayajI "sanmitra" sAthe thayo, temanI upadeza ApavAnI uttama zailI tathA temanI vairAgya dazA ane cAritra bhAvathI teo khUba prabhAvita thayA. AjolamAM mIronI dhaNI vasatI hatI. teo prabhubhaktimAM gIta ane bhajano racIne gAtA hatA. rAjadarabAramAM gIto gAIne maLatI AjivakAthI teo prasanna rahetA hatA. teo muslima dharma pALatA. teo baheca2dasanA dosta banI gayA. AbhumIra nAmanA gRhastha sAthe paNa dostI thaI je pAchaLathI gurudevanA bhakta banyA. bahecaradAsa AjolathI pU. visAgarajInI preraNAthI vadhu abhyAsa mATe mahesANAmAM zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA mAM dAkhala thayA. A saMsthA phkata sAdhuonA paThana paThana mATenI hatI. baheradAsa gRhastha hatA. chatAM dharmapitA nathubhAIe mahesANA nivAsI zeTha nagInadAsa tArAcaMda sAthe patravyavahAra karIne jarUrI paravAnagI meLavI lIdhI hatI. ahIM temaNe jaina darzananuM talasparzI adhyayana karyuM. teo eka sAcA sAdhakanI jema jIvana vitAvavA lAgyA. temane pUjya ravisAgarajInI guru sevAmAM khUba AnaMda Avato hato. gurunI ciravidAya emane khUba vasamI lAgI. mahesANAmAM temaNe purANa, bhAgavata, gItA, vedAMta tathA svAminArAyaNa saMpradAyano zikSApatrI graMtha, brahmAnaMda kAvyamALA vagere ghaNA graMthono abhyAsa karyo. haMmezA sAdhusaMtonI sevA suzruSAM rahetA. temaNe zrI kapUravijayajI pAse AjIvana brahmacArI rahevAnI pratijJA lIdhI hatI. pAlItANA taLeTImAM AvelI sarasvatI devInI guphAmAM aThThama tapanuM vrata laI devInI ArAdhanA karIne teoe temane prasanna karyA. bahecaramAMthI buddhisAgara - saMyamanA punita paMthe prayANa mahesANAmAM chappAniyA dukALa nA samaye ghaNuM rAhatakArya karyuM. temaNe C Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtA-pitAnA avasAna pachI sarvanI anumati laIne paccIsa varSanI yuvAna vaye kSaNika saMsAranAM saMbaMdho tyajIne 52mAtmA sAthe atUTa saMbaMdha bAMdhavA mATe dIkSA levAnuM nakkI karyu. pAlanapuramAM khUba ThAThamATha thI sakaLa saMdhanI hAjarImAM saMyamanI UMcI bhAvanA bhAvatAM pUjya ravisAgarajInA suvinIta ziSya guru sukhasAgarajI pAse vidhipUrvaka vi. saM. 1956nA mAgasara suda chaThThanA dine dakSA aMgIkAra karI, bahecaramAMthI pUjya muni buddhisAgara banyA. muni zrI buddhisAgarajInA bAhu DhIMcaNa sudhI pahoMcatA hatA. je ajAna bAhu kahevAya che ane e mahAnapuruSanuM lakSaNa che. temanA mastaka 52 caMdramAM tathA hAtha paganA darkara AMgaLA para paNa caMdra hato. emanA pahADI avAjamAM vIratAno dhabakAra sAMbhaLavA maLato. emanuM hRdaya sukomaLa ane caherA 52 masta phakIranI beparavAhI najare paDatI. temaNe potanI buddhiprabhAno paricaya eka ja divasamAM traNaso gAthAnuM pakikhasUtra kaMThastha karIne Apyo. teoe pATaNamAM potAnA Adya upakArI guru zrI ravisAgarajInI pAdukAnI pratiSThA karavI. temaNe prathama cAturmAsa suratamAM karyuM. tyAM teo ghaNA yatizrIo, maMtravAdIo ane sAdhuone maLyA. tyAM temaNe ghaNI maMtra sAdhanA karI. jemAM pUjya zrI ravisAgarajIe potAnA aMtima divasomAM Apela samyakatvI deva zrI ghaMTAkarNa vIra maMtrakalpa, padmAvatI devI kalpa vagere mukhya hatA. suratamAM khristI dharmAvalaMbIoe jaina dharma para aNachAjatI TIkAo vALuM pustaka chapAvyuM hatu. A banAvathI AkhA jaina samAjamAM khaLabhaLATa macI gayo. navadIkSita buddhisAgarajInuM nAjuka dila paNa dhavAyuM. zrIsaMghanA kahevAthI temaNe prathama vakhata hAthamAM kalama laI eno vaLato javAba taiyAra karatuM pustaka lakhyuM jenuM nAma - jaina khristI saMvAda rAkhavAmAM AvyuM. zrI mohanalAlajI mahArAja sAhebe e joI tapAsI chapAvyuM. traNa khristI mizanarIoe carcA mATe pUjyazrI ne AmaMtraNa mokalAvyuM, jeno svIkAra temaNe karyo ane te sarvane potAnI buddhi cAturyathI nirUttara karyA. - 10 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - suratanA cAturmAsa daramyAna zrI siddhivijayajI mahArAja sAhebanI paMnyAsa padavInA samAraMbhamAM padhArelA mahAnubhAvoe jaina samAjanA utkarSa mATe sArA saddha karavAno upadeza Apyo. A prasaMge temaNe AtmajJAnI upakArI zrI ratnasAgarajI mahArAjanuM jIvanacaritra vAMcyuM. zrImanI preraNAthI zeTha nemacaMda meLApacaMda, khemacaMda meLajIcaMda, zeTha nagInadAsa jhaveracaMda, jhaverI nagInadAsa kapuracaMda vagere dAnavIroe udAratAthI phALo ApIne suratamAM sUri ratnasAgarajI jaina borDiMga zALAnI sthApanA karI. suratanA prathama cAturmAsa daramyAna ja temanI AgavI pratibhA ane buddhinA lokone darzana thavA lAgyA, loko temanI sAthe praznottarI vAdavivAda vagere karatAM ane gurudeva darekanA saMtoSakAraka uttara ApatA. temaNe jAheramAM bhASaNa karavAnI zarUAta surata zaherathI karI. prAcIna maMdIronI jALavaNI mATe lokone upadeza ApIne jIrNoddhAranuM kAyamI phaMDa UbhuM rAkhyuM. Ama dIkSA lIdhA pachI tarataja temaNe dharmapracAra ane dharmarakSaNanA kAryanI zarUvAta karI. teo jaina sAdhunA Acara - kriyAo sarva bhAvapUrvaka pALatA hatA. game tevI ThaMDImAM eka ja kapaDu ane kAmaLI oDhIne pharatA. divasamAM ekaja vAra gocarI vahorI lAvI ekaja veLAe sarva eka pAtramAM ekatra karIne ArogatA. pratikramaNa khaDakhaDA karatAM hatAM. savAre cAra vAge niyamita uThIne Akho divasa kaMI ne kaMI pravRttimAM otaprota rahIne rAtre agiyAra vAge nidrAdhIna thatA. aSTAMga yoga - yama, niyama, Asana, prANAyAma dhAraNA, dhyAna ane samAdhinI sAdhanA karI yoganiSTha banyA. paribhramaNa temaNe dvitIya cAturmAsa vaDodarA najIka AvelA nAnA gAma pAdarAmAM karyuM. gurudevanI hAra-bhAva ApavAnI adbhuta zailIthI gAmanA zikSita yuvAvarga khUba AkarSAyo, te sarva roja satsaMga karavA AvatA. ahIM temano paricaya vakIla mohanalAla hemacaMda, zrI maNilAla pAdarAkara vagere sAthe thayo. tyAMthI teo mANasA mahesANA vagere sthaLoe cAturmAsa karatAM pethApura 99 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaIne vijApura AvatAM rastAmAM prasiddha sthaLa boriyA mahAdevanA maMdIramAM AvyA. ahIMnA yogI sadAzIva sarasvatI yogavidyAnA moTA sAdhaka hatA. gurudevano temaNe khUba Adara satkAra karyo ane pUjyazrIe temanI sAthe prANAyAma, dhyAna, haThayoga, hIpnoTIjhama, mesmerIjhama vagere sAdhanA karI. vi. saM. 1961nuM cAturmAsa temaNe vijApuramAM karyuM. graMthalekhana, vyAkhyAna vagere pravRttinI sAthe teo AtmanirIkSaNa ane adhyAtmika pratine paMthe AgaLa vadhatAM hatA. teo rojanIzI paNa roja lakhatAM hatA. vijApurathI teo vADilAla haracaMda pAMDecIA ane temanI bahena pAlIbena sAthe kesariyAjI charI pALatA saMdhamAM gurU sukhasAgarajI sAthe joDAyA. hiMdU ane bhIla komanA paNa AsthA sthAna AdinAtha kesariyAjInA darzana karIne teo IDara thaI amadAvAda caturmAsa mATe AvyA. vi. saM. 1962 amadAvAdamAM teo dharmapravRtti sAthe rASTra utthAnanI pravRtti paNa karatA. bhAratadezane UMco lAvavA satata mahenata karanAra zreSThiyo lAlabhAI, maNIbhAI, jagatabhAI, haThIsiMga, zeThANI - gaMgAbena vagere ahamadAvAdamAM ja vasatAM hatAM. pUjya zrI teone zAstrokta mArgadarzana upadeza ApatA. paMjAba kesarI lAlA lajapatarAyane dezahitamAM kAryo karavAno upadeza Apyo tathA briTiza sarakAra je sametazIkhara pahADa para katalakhAnuM cAlu karavAno vicAra karatI hatI teno kAMgresa pakSa khUba jorazorathI virodha kare ema salAha ApI. - gujarAtI sAhitya jagatanI virala vibhUtiyo Do. AnaMda zaMkara dhruva, kezavalAla dhruva, mahAkavi nAnAlAla vagere paNa guru buddhisAgarajI sAthe vikhAsapaNe carcAo karatAM. emane maLavA ghaNA vedAMtiyo, sAdhusanyAsI, saMta-mahAtmAo AvatA hatA, jemAM mahAtmA sarajuAsajI ane svAminArAyaNanA bAlamukuMdajI mukhya hatA. AryasamAja vidvAno sAthe mUrtipUjA saMbaMdhI paNa carcAo thatI. gurUdeva potAnI sacoTa tarkazaktithI dareka dalIlano uttara ApatA. teo dareka 12 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpradAyanA loko sAthe AtmIyatA keLavIne temanI pAsethI sArI vastuo grahaNa karatAM. amara ziSya -- - eka vAra gurUdevanA sAMbhALavAmAM AvyuM ke koI sAdhue ekasone ATha ziSyo banAvavAnI pratijJA lIdhI che. A sAMbhaLyA pachI gurUdevane paNa potAnI paraMparA jALavI rAkhe tevA amara vArasadAra banAvavAnI AkAMkSA jAgI, je kadI bhAgI na jAya, gurunuM nAma lajave nahi ane haMmezA sarvanu bhaluM ja kare. e mATe teo ekasone ATha graMtho racavAnuM nakki kare che. jeo emanA pachI paNa lokone upadeza Ape. adhyAtma jJAna prasAraka maMDaLanI sthApanA gurU deve racelA graMthone chApavAnuM ane bhaviSyamAM paNa e kArya haMmezA cAluja rahe e mATe temaNe mANasA gAmamAM khUba ThAThamATha pUrvaka - adhyAtma jJAna prasAraka maMDaLa - nI sthApanA karI. A prasaMge mANasA gAmanA ThAkora zrI takhtasiMhajI rAola taraphathI ghaNo sahakAra ane sahAya maLyA. A prasaMge ghaNA mahAnubhAvo bahAragAmathI padhAryA hatA. A maMDaLa mATe phaMDa ekaThuM karIne niyamo nakki karavAmAM AvyA jethI gurUdevanA racelA graMtho haMmezA pragaTa thatA rahe. A maMDaLa Aje paNa mahuDI saMghanI sAthe rahIne enI saMpUrNa pharaja bajAve che. ' mANasA gAmamAM temano upadeza sAMbhaLavA sarva komanAM loko AvatA. gAyaka, bhajanika ke bharatharI paNa gurUdeva pAse AvIne bhajano gAtAM. zrImadbhA vaDodarA paribhramaNa vakhate teone sayAjIrAva gAyavADanuM AmaMtraNa maLatAM pUjyazrIe temanA mahelamAM jaIne moTA paMDito AgevAno ane zAstrIonI hAjarImAM - AtmAnI unnati - e viSaya para be kalAka pravacana karyuM. 13 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ _ _ _ zrImajInuM vaDodarAmAM paribhramaNa vaDodarAthI teo borasada AvyA. ahIM paNa temaNe ghaNA jAhare pravacano karyo. ahIMyA temano meLApa sthAnakavAsI sAdhu amIrakhajI vagere sAthe thayo. temanI sAthe jaina dharmano ItihAsa mUrti niSedhanA kAraNo, sthAnakamArgI TabAnI mImAMsA vagere ghaNA viSayo para carcAo thaI. ghaNA samaya sudhI khUba carcAone aMte temaNe pUjya buddhisAgarajIne potAnA gurU mAnyA ane amadAvAdamAM amIrakhajImAMthI ajItasAgarajI banyA, temanI sAthenA bIjA cAra sAdhuoe paNa emane gurU tarIke svIkAryA. e pachI zrImadjInuM comAsu sarvasAdhuo sAthe premabhAva vadhAratuM amadAvAda thayuM. gurUdevanuM muMbaI cAturmAsa muMbaI cAturmAsa mATe prayANa karatI vakhate rastAmAM teo valasADa, pAraDI, vApI, damaNa, agAzI thaIne bhAyakhalAthI muMbaImAM praveza karyo. dareka gAmamAM zrImadranI akhaMDa smRti mATe pAThazALA, jJAnabhaMDAra vagerenI sthApanA thaI. valasADamAM temanA bhaktazrI jIvaNacaMda dharamacaMdra pAlitANA gayA hatA temane udezIne temaNe patro lakhyA je - tIrthayAtrAnuM vimAna - pustakamAM saMkalita karavAmAM AvyA. agAzImAM pUjyazrI munisuvrata svAmInA maMdIranI pratiSThAmAM sahabhAgI thayA. garUdeve tA. 13/2/1911nA zubha dine bhAyakhalAthI muMbaImAM maMgala praveza karyo. te samayanA jaina zreSThIoe temanuM adbhuta svAgata karyuM. varadhoDAmAM paccIsa sAMbelAo zaNagArelI bagIomAM hatA. e dareka sAMbelAnI AgaLa alagathI hajAro bhakto temane kharA dilathI AvakAratA ubhA hatA. jhaverI bajAramAM zeTha jIvaNacaMda lallubhAI, zeTha talakacaMda mANekacaMda vagere zrAvaka bhaktoe motInA toraNo bAMdhIne potAno utsAha darzAvyo. teo bhulezvaramAM Avela lAlabAga dharmazALAmAM cAturmAsa rahyA. ahIMyA temanI 14 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMcana ane lekhana pravRtti ghaNI sArI thaI. muMbaInA cAturmAsa daramyAna temaNe zrI govardhana rAma mAdhavarAma tripAThInuM jIvanacaritra vAcyuM. A graMthanI temanA para ghaNI uMDI asara paDI. muMbaImAM thayelI zubha pravRttiyo - muMbaImAM paryuSaNa parvamAM pratikramaNanI kriyA karavA ghaNA zrAvako AvatA hatA. A samaye keTalAka vighnasaMtoSIo aMdhArAno lAbha laIne kAMkarA phaMkIne zubhakriyAmAM vipno ubhA karatAM hatA. zrImad buddhisAgarajI e khUba vicAraNA karIne sAMvatsarika pratikramaNa sAMje sADAtraNathI cAra vAge nA samaye bhaNAvavAnuM zarU karyuM jethI divasanA ajavALAmAM ja e pUrNa thaI jAya ane koI nAstika dharmapremIone herAna karI zake nahi. emanI AgavI sUjhabUjhane lIdhe pratikramaNanI kriyA nirvine thavA lAgI. gurU deve gorakSAnA kAyadA mATe sarakArane vinaMtI karatA Avedana patra ghaDavAmAM agatyano phALo Apyo. jemAM zaheranA agraNI nAgariko, vaiSNavAcArya zrI devakInaMdana, zyAmasudarAcArya vagere sAthe maLIne A kArya karyuM. ciMcapokalImAM jaina borDiMganI mulAkAta laIne vidyArthIone dhArmika jJAnanI jarUriyAta samajAvI. sthAnakavAsI sAdhu nAgajI svAmI sAthe dharmacarcA karI. zvetAMbara konpharansanA praNetA gulAbacaMdajI DhaDhA sAthe carcA karIne digaMbara saMpradAyanI jema matabheda vinAnA nAnA zaheramAM sabhA bharavAthI sAruM pariNAma Ave evo mata darzAvyo. muMbaInA cAturmAsa pUrNa thaye teo zAMtAkuMja thaIne borivalI gayA. ahiyA teo zeTha lallubhAI dharamacaMda tathA tukArAma hanumaMtarAma marAThA sAthe boddhakAlIna kenDerInI guphA jevA gayA je emane khUba pasaMda paDI. 15 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo temanI DAyarImAM noMdha che ke vasaI gAmamAM pahelAM jainonAM cALIsa dharo hatA. teo pAlaghara thAmagAma boraDI thaI valasADa AvyA. teo gAmegAma kheDuto, mAchimAro vagerene temanA kartavya pramANe upadeza ApatA hatA. Agama svAdhyAyanI sAthe sAthe pUjyazrIe tyAM sudhImAM bhagavad gItAnA aDhAre adhyAyonuM AThamI vAra vAMcana karI lIdhuM hatu. surata vagere gAmomAM vihAra karatAM teo sAyaNa gAmamAM AvyAM. tyAM eka sthAnakavAsI sAdhu ghaNA bimAra hatA. tethI temaNe upAzrayamAM laIjaIne sevA cAkarI karIne sArA karyA. sarvadharma sabhAva teo koI jAta pAta ke dharmanA saMkucita vADAmAM mAnatA nahi, temane mana dharma eTale prabhubhakti, satyavacana ane zuddha AcaraNa karavuM. zuklatIrthamAM temaNe omakAranAtha mahAdevanAM maMdiranI mulAkAta lIdhI tathA tyAMnA brAhmaNone upadeza Apyo. te samaye vaDodarAmAM gujarAtI sAhitya saMmelana pariSada yojavAnuM hatuM te mATe temaNe upAdhyAya zrI yazovijayanuM jIvana e viSaya para eka nibaMdha lakhIne Apyo je zrI tribhovanabhAI dalapatabhAI e vAMcI saMbhaLAvyo. gurudeve vaDatAlamAM svAmInArAyaNanA mahAnadhAma nI paNa mulAkAta lIdhI. temaNe dikSAnA bAra varSamAM moTA bhAganA AgamasUtronuM vAMcana karI lIdhu hatuM. zrImajI gurU zrI sukhasAgarajInI mAMdagInA samAcAra sAMbhaLIne temanI pAse rahyA. temanI pAsethI jIvananA AvI paDatAM vighno dUra karIne Atmahita sAdhavAno upadeza grahaNa karyo. gurU sukhasAgarajIe potAnI navakAravALI temane ApI. ziSya buddhisAgarajIe temanA nimitte eka lAkha navakAranA jApano ane eka graMtha racavAno manamAM saMkalpa karyo. e sAthe ja Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurU sukhasAgarajIe deha choDyo. AcArya padavI ane zAstra vizAradanI mAnad padavI vi. saM. 1970 mAgasara suda pUnama zanivAra tA. 13/12/1913nA dine caturvidha saMgha samakSa aneka gAma-zaheranA zrAvaka-zrAvikAnI hAjarImAM pUjyazrIe AcArya padavI pethApuramAM grahaNa karI. emanI buddhi ane jJAna prabhA dUra sudhI prasaratI jatI hatI. kAzInA paMDitoe temanA jJAna saurabhathI AkarSai ne gurUdevane - zAstra vizArada - nI mAnad padavI bahumAna pUrvaka arpaNa karI. savaMta 1979 nuM cAturmAsa vijApuramAM karyuM. temaNe potAnI dekharekhathI tyAM jJAnamaMdIranuM kArya pUrNa karAvyuM. gAmamAM vasatAM harijano mATe zALA zarU karAvI jethI teone anArya dharma aMgIkAra karatAM bacAvI zakAya. karma udaye temanI tabiyata thoDI nAdurasta rahevA lAgI. temane madhumeha ane azakti jaNAvA lAgI hatI. chatAM paNa teo temanA kArya eka pachI eka pUrNa karatAM jatAM hatAM. temaNe temanAM graMthalekhananuM kArya jhaDapathI karavA mAMDyuM. ghaMTAkarNa vIranI sthApanA gurUjIe cAretarapha aMdhazraddhA vahema ane ajJAnatAmAM prajAne DUbelI joI. bhUta, preta bhuvAonA DhoMga-dhatIMga khUba jora pakaDatA jatA hatA. pIranI majAre jaI loko dharma bhraSTa thaIne AvatA hatA. AvI nirAdhAra paristhitimAMthI lokone ugAravA mATe, madada karavA mATe maDI gAmamAM zrI pravra prabhujInA maMdIranAM prAMgaNamAM zrI arihaMta paramAtmAnA ananya upAsaka samyakaSTi zAsana rakSaka paramavIra ghaMTAkarNa mahAvIra devanI prabhAvita mUrtinI sthApanA karI. temanA darzana mAtrathI, temane sukhaDI dharAvavAthI lokone zAMtino anubhava thavA lAgyo. Ane lIdhe dharmathI vimukha thatI prajA dharmamAM zraddhA rAkhavA lAgI. 17 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprayANa maDa the udayanI pAchaLa asta hoya ja che. musApharI have purI thavA AvI evuM temane jaNAMtA eka sAthe sattAvIza graMtho presamAM chapAvavA ApyA. - kakkAvalI subodha nAmanA graMthanuM adhurUM lakhANa chellA traNa divasa pahelAM pUra karyuM. sarva bhaktone temano samaya nikaTa AvI gayo che ema jaNAvI dIdhuM. mahuDImAM temane maLavA zrI siddhimunI padhAryA hatA, temaNe puchuyuM ke tame saMsAramAM vahu samaya raho to zuM karo. gurUdeve javAbamAM kahyuM - mahuDI pradezamAM eka gurU kuLanI sthApanA mATe prayatna karU jethI bhaviSyamAM samartha jaino taiyAra thAya ane zAsananI sArI sevA bajAvI zake. teo Akhara paryaMta lokane sadupadeza ApatA hatA. kAladharmanI prabhAte gurUdeve ajItasAgarajI vagere ziSya parivAra sAthe mahuDIthI bijApura tarapha prayAsa karyuM. vijApuramAM vidyAzALAnA upAzrayamAM padmAsanamAM teo birAjelA hatA. AMkho mIMcIne teo samAdhImAM sthira thayA. teoe mahendra sAgarajIne pAse bolAvI - bhAI zAMti: zAMti: zAMti: - AvA aMtima zabda kahyA. - aDhAre varNanA loko temanA darzanArthe padhAryA. savAre sAr3a ATha vAge zAMta mukha mudrA sAthe gurUdeve AMkha mIMcI lIdhI. temano AtmA A nazvara deha mukIne anaMtanI yAtrAe cAlI nikaLyo. aMtimadarzana gAmegAmathI hajAro loko gurUdevanI aMtima darzane AvavA lAgyA. be divasa sudhI AkhA vijApura gAme zoka pArthA. jaina zAsanane vicakSaNa buddhinA sAgaranI khoTa paDI. asAdhAraNa mAnava medanI hatI. muslima 18 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAIonI paNa ghaNI hAjarI hatI. gurUjInI pAlakhI badhe pharatI gaI. Akhare zrImadajI no pArthiva deha paMcamahAbhUtamAM vilina thayo. zeTha maganalAla kaMkucaMdanI vADImAM temanA pArthiva deha ne agnidAha devAmAM Avyo. gurUdevanI aMjali gAmegAmathI dareka nAnA moTA mAnavIo, saMgho, mahAjanonA gurudevane aMjali arpatA zoka saMdezAo AvyA. kavi nAnAlAlajI e lakhyuM ke - AnaMdadhanajI pachI AvA avadhUta jainomAM thoDA ja thayA haze. eka bhajana che jemAM zrI buddhisAgarajInI ja jANe AtmapratimA utArI hoya evuM che mATe mokaluM chuM. maLe jo jati satI re kaI sAheba ne darabAra dhIMgAdhorI bhArakhamAM saddharma taNA zaNagAra muLva pApanA parakhaMdA kAMI brahma AMkhalaDI anubhomAM ramatI uchaLe uranAM pura sacit AnaMde khelaMdA dharma dhuraMdhara zUra maLe no jati sattIre. koI AhalekanA darabAra samAja sudhAraka yoganiSTha AcArya zAstravizArada zrImad buddhisAgarajIno dIkSA paryAya phakta paccIsa varSano hato. emAM teoe dhaNA kAryo karyA. aneka jagyAe hAIskula, pAThazALA, lAyabrerI, harijano mATe zALA, gurUkuLo vagerenI sthApanA karAvI. pAlItAnAnA yazovijayajI gurukulano punaroddhAra karAvyo temaja amadAvAdanI zeTha lallurAyajI borDiMga mATe paNa mukhya preraNA karI. 19 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokone upadeza ApIne kanyA vikraya baMda karAvyuM. temanI kanyAvikraya niSedha pustaka vAMcIne dareka gAmamAM evo TharAva karavAmAM Avyo che ke je vyaktie potAnI kanyA ApIne paisA lIdhA che evI khabara paDaze to ene nyAta bahAra mukavAmAM Avaze. loko dArU vagere choDIne zAMti kleza vagara rahevA lAgyA. AzcaryakAraka prasaMgo saMvata 1978 nI sAlamAM mahuDImAM vo2A mAnacaMda muLacaMdanA suputro kalidAsa, maganalAla, vardhamAna, IzvaralAla tathA vADIlAla vorA. gurUjI A saunA paricayamAM hatA. teoe sAdharmika bhakti karavA ane lakSmIno sadravya karavA potAnAM ghara AgaLa kaMpAunDamAM ujamaNuM karavAnI IcchA darzAvI. mahArAja zrI sAdhu bhagavaMto sAthe AvyA AjubAjunA gAmamAMthI paNa badhAne AmaMtraNa ApyA. A prasaMge gAmamAM badhAna dhare mahemAnone suvA besavAnI sagavaDa karavAmAM AvI. lokone ghasAro joIne ema lAgyuM ke banAvelA pakavAna to phakata be divasa cAle teTalA ja che gurUjI e hasatA moMDhe kahyu ke tamAre jarApaNa ciMtA karavAnI nahi tamAro bhaktibhAva ocho karatA nahi. gurUdeva bhaMDAramAM gayA. tyAM ghIno akhaMDa dIvo karAvI dareka thALI u52 kapaDuM DhakAvyuM ane potAno ogho pheravIne labdhI mUkI dIdhI temaNe kahyuM ke joIe tema bAjumAMthI kADhatA kahevuM. trIje divase eka bALaka (bhAIzrI ratIlAla vADIlAla vorA) ramatAM ramatAM tyAM gayA temaNe bAraNuM kholyuM to dareka pakavAnanA thALa 52 zrI ghaMTAkaraNa mahAvIra devanI AkRti hAthamAM dhanuSa bANa laIne ubhelI dekhAI. A joIne temaNe doDatA AvIne vaDIlone vAta karI ke tyAM Thera Thera ghaMTAkaraNa vIra hAthamAM bANa laI ubhA che. badhA doDatA AvyA to teone kaMI dekhAyuM nahi, paraMtu ghIno dIvo bujhAI jato hato, e sarakho karyo. dazazI bAra hajAra mANasa cAra divasa baMne samaya pakavAna sAthenI rasoI jamyA pachI paNa miThAInA thALa aDadhA bharelA hatA. pachI gAmanI aDhAre varNane e prasAda ApavAmAM Avyo. jayajayakAra thayo. darekane yAdagIrI mATe thALInI lahANI karI. 20 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImI hAjarImAM ghaNI vakhata devatAI nAga sarpo darzana ApyA lodrA gAmamAM eka zrAvakane jijJa vaLagelo hato te kADhyo. temaNe potAno odho pakaDI UnanI AMTIno eka bevaDo doro pakaDI hAthethI AMbaLavA lAgyA. jema jema doro AMbaLatA gayA tema tema pelo jinna pachaDAvo lAgyo ke tamArI mAphI mAMguM chuM mane javA do. gurujIe kahayuM tane javAnI rajA che - OM zAMti. pelo zrAvaka sAro thaI gayo. eka vakhata vAta phelANI ke boriyA mahAdevamAM koI pracaMDa zaktizALI bAI AvelI che ghaNA camatkAra kare che. cAle tyAM kaMkunA pagalA paDe che. mahArAjajI tyAM gayA badhAne kahyuM ke AvA dhatiMgathI gabharAtA nahi. bAIne kahyuM ke batAva, tArA camatkAra mAre jovA che. tyAre te oraDAmAMthI bahAra na AvI. zaramAI gaI. temaNe kahyuM ke tArA dhatiMga choDI de tane hamaNAM ja devInA darzana karAvuM ane sAkSAtA aMbAjI vAghanI savArI para AvyA. teNe darzana karyA ane aMbAjI adrazya thaI gayA. zrImadanuM sAhitya sarjana zrImadjInuM sAhitya jana sAdhAraNa mATe upadeza ApavAnI dRSTie racAyeluM che. sAdhu jIvananI sarva dainika kriyA karavAnI sAthe lAITa ke paMkhA vAparyA vagara ekaso ne daza amUlya graMtho temaNe lakhyA. emAM bAvIsa graMtho saMskRta bhASAmAM racelA che. temAnAM ghaNA saMskRta ane gujarAtI baMne bhASAmAM ane eka pustaka kumArapALa temaNe hindImAM racela che. temaNe gadya lekhaka tarIke ItihAsa, tatvajJAna, vivecana, jIvanacaritra, patro, nibaMdha, adhyAtmajJAna, saMvAda vagere ghaNA viSayane AvarI lIdhA che. padya sAhityamAM temaNe bAra bhajana saMgraho lakhyA che, emAM covIsa viharamAna vIsI, bhaviSyavANI tathA aDhaLaka viSayo para bhajano ane kAvyo racyA che. bhajano uparAMta gahelIo, vAstu pUjA, rASTragIto, avaLIvANI sRSTi sauMdaryanA kavyo, bArAkhaDInA eka eka akSara para kavitA racIne Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnuM kauzalya batAvyuM che. zrImadjIe potAnA bhaktone uddezIne je patro lakhyA e temanI upadeza ApavAnI AgavI zailI ja che. je patra sadupadeza ane tIrtha yAtrAnuM vijJAnanamAM saMgrahita karavAmAM AvyA che. temaNe racelA dhaNA graMtho suzrAvakone arpaNa karelA che. emAM temanA taraphathI karAelA satkarmo darzAvIne teo AthI vadhAre paNa satkAryo karatAMja rahe ema prArthI ne arpaNa karyuM che. jenA lIdhe jaina zAsananI ghaNI unnati thaI. gurUdevanAM keTalAka agatyanA graMtho karmayoga gurudeva pote AjIvana karmayoganAM sAdhaka hatA, karmayoga graMthamAM temaNe 272 zloko navA saMskRtamAM racIne tenA para gujarAtI bhASAmAM vivecana karyuM. karmayoga eTale tana mana ane vacana thI zubha kArya karavuM. AjanA saMdarbhamAM mAnavIe kevI rIte kArya karavuM te saraLa zailImAM bhAratanA tathA pAzvatya dezanA mahApuruSonA draSTAMto ApIne samajAvyuM che. zrImajI saMsAramAM anubhavI jano pAse vyavahArika jJAna prApta karI AtmajJAnI karmayogI thavAno upadeza Ape che. teo varNave che ke saMta, sAdhu, gurU ane mAtA-pitA ApaNA para agaNita upakAra kare che mATe teonI sevA ane rakSA mATe haMmezA tatpara rahevuM. karmayogamAM teo janmabhUmi bhArata mATe Alekhe che ke - AryavartanI eka capaTI dhULamAM je sAtvika aNuMkaNuo vilasI rahyAM che te anya bhUmimAM nathI ja. mahenata khaMta ane utsAha vaDe ja sarva kArya siddhi thAya che. ema A graMthamAM te darzAve che. vivazALAnAM gupta jJAnanAM bAraNAM Thoko, te game tevA vaja jevA haze to paNa dhairya vAta utsAha ane buddhithI turta khulI jaze, tribhuvana nuM sAmrAjya tame Atmika pravRttithI, majabUta manobaLathI ene satata mahenatathI meLavI zakazo. 22 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A graMthamAM teo koIpaNa kArya prAraMbha karatAM pahelA mana vacana ane kAyAthI sthira paNe e vyavasthita svaccha rIte thaze ke nahi teno vicAra karavA kahe che. teo videzIonI vyavasthA zakti, svacchatA ane kAryapraNAlIno guNa jovA kahe che. yoga dipaka A graMthamAM yoganI ArAdhanAthI kalpavRkSanI jema icchita vastunI prApta thAya che. ema teo varNave che. yoga vighAvaDe manuSya aneka prakAranI ladhdhiono svAmi bane che. AcAryazrI A graMthamAM rAgadveSanI carcA dRSTAMta ApIne kare che. jema strI, putra vagere mananI sAnukuLatAne lIdhe rAganuM kAraNa bane che te ja strI, putra kahevA pramANe na cAle to veSa nuM kAraNa bane che. paraMtu vivekI AtmA bAhya padArthomAM lepAyA vagara navA karma baMdhana karato nathI tathA samatA rAkhI ne pApI vyakita paNa mokSagAmI bane che ema teo nirdeza che. - - A graMthamAM teo yoganA ATha prakAro, svarodayanuM, jJAna apUrva maMtra OM nA jApa vize tathA IDA, piMgalA suSaSNA nADI vize savistAra samajAvyuM zrI paramAtmA jyoti zrI yazovijayajI dvArA racAyelA paccIsa saMskRta zlokanuM suMdara vivecana zrImade karyuM che. A graMtha vAMcIne manuSya potAnA AtmAne uccakoTino banAvavA prayatna kare e Azaya thI A graMtha racanA zrImade karI che. A graMthamAM teo AtmA-paramAtmAnuM svarUpa darzAvatA kahe che ke je rIte bIjamAMthI vRkSa pedA thAya che te ja rIte AtmAmAM anaMta zaktio sukSma rIte saMgrahita thayelI hoya che. jIva karmano kSaya karIne manane jItIne paramAtmApada prApta karI zake che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtma zAMti A graMtha manuSya pote AtmA, paramAtmA, karma, jJAna vagerenuM svarupa ne sAcI zAMti pAmI zake e uddezyathI lakhyo che. bhautika saMpattino svAmi AjanA mAnavI ne sukhacena nathI. Atmasvarupa jANavAthI manamAM utpanna thatI saMkalpa-vikalpanI zreNI nAza pAmeche ane mananI nirvikalpa dazA prApta thAya che. jethI manuSyane dukhano anubhava thato nathI. AtmAnuM svarupa jANIne ja tene samyaktvanI prApti thAya che. gurUdeva A graMtha AtmA ane karmano saMbaMdha anAdikaLa thIche ema darzAvIne karmanI ATha prakArone vigatavAra samajAve che. manuSya kyAM kaI rIte karmabaMdha kare che tathA enAthI dUra rahevAnA upAyo paNa temaNe darzAvyA che. teo lokone upadeza Ape che ke deva, gurU, dharma, pratye zraddhA rAkhIne sAdharmika bhakti karavI, potAnI upajano chaThTho bhAga dharmakaryamAM kharca karavo. paramAtma darzana prastuta graMthamAM manuSya janma, jarA, mRtyunA kaSTamAMthI chuTI potAnuM jIvana sukhamaya rIte vitAve evI jJAnadaSTithI AtmAnA guNo vikasAvavA mATenA upAyo pradezI rAjA ane kezI muninA saMvAdo dvArA zrImade darzAvyA che. itihAsa gurUdeve ItihAsanA viSayane AvarI letA paNa pustako lakhyA che jemAM bRhata vijApura vRtAMta, aitihAsika rAsamALA, jaina dharmanI prAcIna ane arvAcIna sthitI tathA gacchamata prabaMdha mukhya che. bRhada vijApura vRtAMta A graMthamAM gurUdeve pAMtAnI mAtRbhUmi vijApura tathA bhArata deza tathA vize ghaNI mAhitI Apa che. gujarAtanuM nAma pahelAM brahmAvarta deza, Anartadeza, 24 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saurASTra, lATa, gurjara hatuM. vijApura pahelAM vijayapura-vighApura tarIke oLakhAtuM hatuM. vi. saM. 1280 mAM vastupAla tejapAle vijApuramAM citAmaNI derAsarano jIrNodhdhAra karAvyo hato. vi. saM. 128pa mAM jagatyaMdrasUrie bijApuramAM kriyodhdhAra karyo hato ane pachI temane tapAnuM birUda cittoDamAM maLyuM hatuM. najIkanA khaDAyatA gAmamAMthI ajItanAthanI mUrti jamInamAMthI nIkaLI tathA AsapAsathI bIjI aDhAra pratimAo nIkalI jemAM eka bhadrabAhu svAminI che. ItihAsa prasiddha mAlavamatrI pethaDadeva ke jeo bIjApuranA vatanI hatA temanuM ghara padmAvatI mAtAnA maMdIra pAse hatuM e temaNe temanA A graMthamAM darzAvyuM che. te uparAMta ahIMnI majIdo, mAtAjInA maMdIro tathA ziva-kapaNa maMdIra vigerenI mAhitI paNa temaNe ApI che gujarAta, bihAra, telaMgALA, karNAvUka vagere rAjyamAM thaI gayelA rAjAonI vaMzAvaLI, alaga alaga garachanI utpatti, zrI mahAvIra svAminI pATa paraMparA ane sAdhuonA alaga saMdhADA vizenI sarva mAhitI A graMthamAM che. jaina dharmanI prAcIna ane arvAcIna sthitI - A pustaka racavA mATeno gurUdevano uddezya jainone temanA jainadharmathI mAhitagAra karAvavAno hato jethI bhUtakALamAM thayelI dharmonnatinI vAta sAMbhaLIne pote paNa potAnI unnati sAdhI zake ane kusaMpa vagerethI dUra rahe. gurUdeve prAcIna ItihAsa, tIrtha gAIDa, jaina tatvadarzana, paTTAvalIo, zilAlekho vagereno abhyAsa karIne bhaviSyanI prajAnI jANakArI mATe A pustaka taiyAra karyuM che. emAM temaNe darzAvyuM che ke agAzI tIrthamAM munisuvrata svAminI mUrti munisuvratasvAmInA samayanI ja che... RSabhadevanI je pratimAnuM pujana zrIpALarAjA ane mayaNAsuMdarI ujjainamAM karatAM hatA te hAla kesariyAjI mAM che.... aMtarikSajInI mUrti rAvaNanA samayanI che... saMkhezvara pArzvanAthanI mUrti zrI kRSNanA vakhatanI che.... arabastAnanA makkA zaheramAM jaina mUrtio hatI temAMthI jIvita svAmI ane bIjI devIonI mUrti jAvaDazAha dvArA tyAMnA rAjAnI madadathI mahuvA lAvavAmAM AvI.. nepALamAM skuliMga pArzvanAtha ane chAyA pArzvanAthanA maMdiro hatA... pa Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurUdeve anya pustakone abhyAsa karIne tenI mAhitInuM ane saMkalana AmAM karyuM che. A sivAya temaNe tAmila bhASAnuM vyAkaraNa jainonI kRti che vagera mAhiti ApI che. jaina dhAtu pratimA lekha saMgraha gurUdevanI preraNAthI adhyAtma jJAna prasAraNa maMDaLa dvArA bhAratanA sarva jaina maMdIro ane bhaMDAromAMthI je lekha maLyA tenuM A pustakamAM saMkalana karavAmAM AvyuM. A graMthanA prathama bhAgamAM 1523 lekho tathA bIjA bhAgamAM 1500 jeTalA lekho ApyA che. A lekho kayA maMdIra ane kayA gAmamAMthI levAmAM AvyA che tenI vigata paNa ApI che. A lekha parathI pUrve dIva ane koDinAra gAmamAM keTalA dhanADhya zrAvaka rahetA hatA jyAM Aje koI nathI e hakIkata tarapha ApaNuM lakSa jAya che. mudrita jaina zvetAMbara graMtha gAIDa A eka anokhuM pustaka che jemAM bhAratavarSanAM sarva jaina graMtha bhaMDAro, tyAM saMgrahita thayelAM sarva mudrita graMtho, zilAlekho tathA phreMca saMzodhanakAra Do. gerino se kyA zilAlekho yA aMgrejI ke bIjA pustako mAM chApyA tenI vigata ApI che. AmAM jaina zvetAMbara ane digaMbara mAsika, pAkSika, sAptAhika kyAMthI pragaTa thAyela che tenI vigata ApI che. te uparAMta graMtha bhaMDAramAM AvelA pustakonA lekhakonAM nAma, tenI upalabdhInuM sthAna, tenI racanAno samaya tathA hastalikhita graMthonI nAmAvalI vagere ApI che. A bhagIratha kArya mATe traNa kAryavAhaka maMtrIyo (1) jhaverI jIvaNacaMda sAkaracaMda, 2) maNilAla mohanalAla pAdarAkara 3) mahAnalAla bhagavAnadAsa jhaverI tathA IDaranA vaDIla zA vardhamAna svarupacaMda dvArA dareka jJAnabhaMDAramAM jaina paMDito mokalIno sarva mAhitI ekatra karavAmAM AvI. Ama gurUdevanI mahenatathI A amUlya kArya thayuM. 06 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padya sAhitya bhajana saMgraho gurUdevanAM bhajano adhyAtmajJAna, vairAgya, bhakti, prabhuprema tathA AtmatatvathI bharapUra hovAne lIdhe tenA zravaNa mAtrathI vyakti AhlAdaka zAMti ane sukhano anubhava kare che. temanA bhajanomAM saMprAdAyika tatva ne badale Atmika rasAyaNa hovAthI sarva koma - muslima, mIra, brAhmaNa, vaiSNava, paTela, ataMja sarva loko gAya che. temanuM lokapriya bhajana je amIra dilanI khumArIthI lakhAyelu che emAM teo duniyAnA loko vakhANa kare ke upAlaMbha Ape to paNa jarApaNa vicalita thayA vagara prabhu bhaktimAM magna thavAnuM sucave che. bhaye hama Atama masta divAnA bhaye hama aMtama masta divA, duniyA kI hamakuM nahi paravAha, jaba jaga nATaka mAnA.... duniyA ke abhiprAya meM hamane harSa zoka nahIM mAnA, prabhu mastI meM hama mastAne, hama nahIM pAgala zyAnA....1) (bhajana saMgraha bhAga 10) lokomAM vairAgya bhAvanA jAgRta karavA mATe teo karmanI sattA lakSmInI caMcaLatA ane dehanI kSaNabhaMguratA temanA bhajanamAM teo varNave che. koI jana nAce, koI jana rUve, koI jana yuddha karatA, koI jana janme koI jana khele, dezATana koI karatA... 1) lakSmI sattAthI zuM thAve, manamAM jo jo vicArI, eka dina uDI jAvuM aMte, duniyA sau visArI.....1) (bhajanapada saMgraha bhA. 1 pAnuM 237) 27 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phakAvalI subodha lokone bodha Apavano temano Agraha hovAthI A graMtha temanA AyuSyanA aMtima tabakkAmAM racAyelo che. A graMthamAM phAvalInA pratyeka akSara para nAnI pustikALI ja racanA thayelI che. A graMtha dvArA bhASAparanuM temanuM apratIma prabhutva chatuM thAya che. ajJAnI rahevuM nahiM Atama, sarva duHkha hetu ajJAna, ajJAnI pazu sarakho jANo, ajJAne bhavadukhanI khANa.....2) cAlAkI kara nahIM gurU sAthe, mAtApitA vizvAsI sAthe, cAlAkI jyAM ghaTe tyAM sArI, bAkI bAvaLIyAthI bAtha....3) tapasvIonI sevA bhakti karavAmAM apAI jAva, tapasvIone prasanna rAkho, lyo sevAno bhAve lhAvo...(4) sAbaramatI guNazikSaka kAvya jyAre gurUdeva varadhoDA sthita ekalazRMgI AzramamAM sAbaramatInA tIre rahyA hatA tyAre A kAvyanI racanA karI hatI. nadInA dazya joIne tenA parathI lokone bodha ApavAno temane vicAra sphuryo, jemake nadI nAnA baDoLa pattharone potALI retI ane pANInI madada laIne tene golAkAra banAve che teja pramANe jJAnI manuSya potAnA zikSaNa ane anubhavanI madada laIne ajJAnI manuSyane jJAnI banAve che. varSARtunAM puranI gati azvanI hoya che je TUMka samayamAM vilina thaI jAya che, teja pramANe yauvana ane lakSmI palakvAranA mahemAna che ema manuSye yAda rAkhavuM joIe. prabhAtamAM sUryanA kuMkuvarNA kiraNo mahIM para paDavAthI tenI pUjA ane A paMktiomAM kavinI kAvyazakti pUra arcanA thatI hoya ema bhAse che bahAramAM khIlelI anubhavAya che. - 28 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parabhAtamAM pUje ravi kuMkuma kiraNoe hane, pujAya tyAM Azcarya zuM ? paramArthanI mUrti bane, kuMkuma kiraNa tava jala vize, paDatAMja zobhA bahu thatI, paramArtha devInI aho jANeja karatAM AratI (315) bhArata sahakAra zikSaNa phAvya savaMta 1974 nI sAlamAM vIjApura gAmamAM plega phATI nikaLatA gAmanAM sarva loko gAma bahAra khetaramAM hatA, tyAre gurUdeve AmravRkSanI nIce AMbA uparathI guNa-zikSaNa laIne kAvyamaya graMthanI racanA karI. AMbAnA mULa joIne teo manuSyane potAnI unnati sAdhavA mATe kahe che. mULo nahIM majabUta tevI koma jIvatI nA rahI, rASTro dhaNA viNasI gayA itihAsamAM sAkSI sahI, mULo nahIM majabUta tevA dharma paNa cAlyA gayA. mULo ughADA thAvatAM, zubha jIvananAM saMzaya thayA. AbAMthI zikSaNa graho, nhAnAM bAlaka vRnda vALyAM vaNaze bAlyamAM, hoya pachIthI maMda sadguNa panthe vALavAM pahelAMthI naranAra, kaThina thayA pachIthI are paDe nahIM saMskAra. (112) OM zAMti: zAMti zAMtiH 29 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. AcArya zrImad buddhisAgarasUri mahArAjanuM 80 varSa pahelAnuM bhaviSyadarzana je Aje sanAtana satya banela che ( bhaviSyadarzana eka dina evo Avaze, eka dina evo Avaze mahAvIranA zabdo vaDe, svAtaMtrya jagamAM thAvaze.... sahu dezamAM svAtaMtryanAM, zubha divasa vAdho vAgaze. bahu jJAna vIro karmavIro, jAgI anya jagAvaze... avatArI vIro avatarI kartavya nija bajAvaze. azru hRhI sau jIvanAM, zAMti milI prasarAvaze.. sahu dezamAM sau varNamAM, jJAnIjano bahu phAvaze. uddhAra karaze du:khIno, karuNA ghaNI mana lAvaze.. sAyansanI vidyA vaDe, zodho ghaNI ja calAvaze. je gupta te jAheramAM adbhuta vAta jaNAvaze... rAjA sakaLa mAnava thaze, rAjA na anya kahAvaze. hunnara kaLA sAmrAjyanuM, bahu jora loka dharAvaze... eka khaMDa bIjA khaMDanI, khabaro ghaDImAM Avaze. gharamAM rahyA vAto thaze, parakhaMDa ghara sama thAvaze... eka nyAya sarve khaMDamAM, svAtaMtryatAmAM thAvaze. buddhisAgara prabhu mahAvIranAM, tattvo jagatamAM vyApaze. prinTarsa : kirITa bI, vaDecA, bhAyakhalA - 3737600/3724643