Book Title: Be Aprakat Stuti Tika
Author(s): Suyashchandravijay, Sujaschandravijay
Publisher: ZZ_Anusandhan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/229537/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa 2011 upA. zrIguNavinayajI gaNi kRta be apragaTa stutiTIkA 65 -saM. munisujasacandra - suyazacandravijayau bhaktimArgane puSTa karavA mATe pUrvAcAryoe vividha prakAranAM anuSThAno ApaNane batADyAM che. tenA mukhya bheda dravyapUjA ane bhAvapUjA. ahIM e be pUjA prakAramAthI prabhusanmukha devanandanasvarUpa bhAvapUjAmAM bolAtI 4 stuti (thoI) nA joTArUpa 2 apragaTa stutinI TIkA joIzuM / stutinuM svarUpa : ahigayajiNa paDhamathuI, bIyA savvANa taia nANassa / veyAvaccagarANaM, uvoagatthaM cauttha thuI // 1 // caityavandana bhASyanI uparokta gAthAmAM pUrvAcArya maharSi stutiracanAnuM baMdhAraNa samajAve che. sAmAnyathI prathama stuti kartAnA iSTadevanI, bIjI sarva sAmAnye jinanI, trIjI zrutajJAnanI ane cothI vaiyAvacca karanAra devI - devatAnI thAya che. kRti paricaya : prastuta kRtidvayamAM kavie pUrvAcAryamaharSinI uparokta vAta dhyAnamAM rAkhI kRtinI racanA karI che. prathama kRtimAM iSTadevanI stuti karatA kavie vividha tIrthonA adhipati jinezvara paramAtmAnI stuti karI che. TIkAkAra zrIe ahiM stambhanapArzvanAtha prabhunI stutiTIkA karatA 'kharataragaganAGgaNamaNikaraNi (kiraNa?) zrImadabhayadevasUriprakaTIkRtaM' e pada dvArA navAGgIvRttikAra zrIabhayadevasUrijIne potAnA gacchanA jaNAvavAno prayatna karyo che. joke puNyavijayajI ma. jevA zreSTha vidvAnonA mate to navAGgIvRttikAra zrIabhayadevasUri ma.sA. candragacchanA ja che. A bAbatane puSTa karato eka dhAtu pratimAno apragaTa lekha ahIM rajU karyo che. jemAM paNa abhayadevasUrijI mATe 'candragacche navAGgavRttikAra' e vizeSaNa vAparyuM che. saMvat 1291 varSe AsADha vadi 8 zukre zrI zrImAlajJAtIya zre0 Asu Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 anusandhAna-56 suta pAri0 kuMarasiMhena nija bhaginI tUdA zreyorthaM bimbaM kAritaM pratiSThitaM zrI candragacche navAGgavRttikAra zrIabhayadevasUrisantAne zrImunicandrasUribhiH // bIjI kRtimAM kavie aDhI dvIpamA rahelA bhAvArhantone namaskAra karyA che. sAmAnyajinastuti e rIte oLakhAtI bIjI stuti karatA kavie banne kRtimAM zAzvata ane azAzvata jinanI stuti karI che. zrutanI ArAdhanArUpa trIjI stutimAM kavie paramAtmAnI vANInI adbhuta stuti karI che. prathama kRtimAM kavie dvAdazAGgIne nadInI upamA sundara rIte ghaTAvI che. TIkAkAra zrIe paNa dareka padanA artho eTalIja sundara rIte rajU karyA che. to bIjI kRtimAM kavie naiyAyikonA temaja sAGkhyamatanA ucchedana karanArA pada mUkI paramAtmAnI vANIne vakhANI che. ahIM paNa TIkAkArazrIe vyAkhyAmAM teTalIja saraLa rIte padArtho kholyA che. jemanI stuti karavAthI teo zrIsaMghanA kAryomAM sadA sahAya karanArA thAya, upadravo dUra karanArA thAya, zAsananI zobhA vadhAranArA thAya evaM vizeSa prayojana che tevA devI-devatAonI stuti karatA kavi prathama kRtimAM zukra, candra, ravi, brahmazAnti, ambikA Adi devI devatAnI stuti kare che. jyAre bIjI kRtimAM vardhamAnasvAmInI adhiSThAyikA siddhAyikA devInI stuti kare che. ekaMdare mULa ane TIkA banne vidvadvargane vAMcavA lAyaka che. mULakartA-TIkAkArano paricaya : mULa kavinA kartA koNa che tenI kRtimAM kazI ja noMdha nathI. paraMtu kRtinA zabdo ja kRti koi prAcIna kartAnI haze tevU anumAna karavA prere che. TIkAkArazrI guNavinayajI kharataragacchanA eka samartha vidvAna che. temaNe prastuta stutinI TIkA jinacandrasUrinI preraNAthI karI che. tema TIkAnA maGgalAcaraNamAM jaNAvyuM che. naladamayantIcampUkAvya TIkA jevA keTalAya granthonuM temaNe sarjana karyu che. temanA vizeSa paricaya mATe 'naladamayantI campU kAvya aura guNavinayajI eka adhyayana' pustaka jovA vidvAnone vinaMtI. prata paricaya : lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRta vidyAmandira granthabhaNDAramAthI prApta thayela 5 patranI prastuta prata bheTa vibhAga naM. 3479nI che. lekhanazailI jotA prAyaH 17mI zatAbdhi AsapAsanI ja haze ema anumAna thAya che. patranI Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa 2011 vacce suzobhana che. lekhana doSo che. paraMtu anya prata na maLe tyAM sudhI eka AdhArabhUta prata che. arhaM namaH // e60 // ( 1 ) At 67 namaH zrIzatruJjayamukhyatIrthatilakaM, zrInAbhirAjAGgajaM, nemiM raivatadaivataM jinapatiM, candraprabhaM pattane / tAraGge'pyajitaM jinaM bhRgupure, zrIsuvrataM stambhane, zrIpArzvaM praNamAmi satyanagare, zrIvardhamAnaM tridhA // 1 // zrImadyugapradhAna zrI jinacandragurogirA / stutInAM vidadhe vyAkhyA, sUtrAdarzAnusArataH // 1 // vyAkhyA : ahaM zrInAbhirAjAGgajaM zrInAbhibhUpaputram, tridhA - manovAkkAyaiH, praNamAmi - namaskaromi / kiMbhUtam ? zrIzatruJjayamukhyatIrthatilakaM- zrIzatruJjayaHpuNDarIkagirireva, mukhyaM-pradhAnam, tIrthaM- anyatIrthebhyo'sya pradhAnatvam, yadatra bhAvata ArUDhAnAM narakatiryaggativicchedazravaNAt, bahUnAM munInAM siddhiprApteH, bahuza RSabhadevaspRSTatvAcca, tatra tilaka iva - vizeSaka iva vibhUSakatvAt, tam / tathA nemiM praNamAmi / kiMbhUtam ? raivatadaivataM - raivatasya-ujjayantasya, daivataMdevaM tatra hAritadvihArasya vidyamAnatvAt / tathA candraprabhaM jinapatiM pattanedevakapattane praNamAmi / tathA tAraGge'pi ajitaM dvitIyaM jinaM praNamAmi / tathA bhRgupure - bhRgukacche, zrIsuvrataM - zrIsuvratasvAminaM viMzaM jinaM praNamAmi / tathA stambhane zrIpArzvaM kharataragaNagaganAGgamaNikaraNi(kiraNa) zrImadabhayadevasUriprakaTIkRtaM praNamAmi / tathA satyanagare satyapuryAm, zrIvardhamAnaM - zrImahAvIraM praNamAmi // 1 // vande'nuttarakalpatalpabhavana-graiveyakavyantara jyotiSkAmaramandarAdrivasatIMstIrthaMGkarAnAdarAt / jambU-puSkara-dhAtakISu rucake, nandIzvare kuNDale, ye cA'nye'pi jinA namAmi satataM, tAn kRtrimA'kRtrimAn // 2 // Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 anusandhAna-56 vyAkhyA : ahaM AdarAt- manobhilASAt, tIrthaGkarAn - jinAn vande / kiM bhUtAn ? na vidyate uttarA yebhyaste anuttarAH - vijayAdayaH / tathA indrAdidazayA kalpanAt kalpaH samudAyasannivezo vimAnamAtrapRthvIprastAraH, tatra talpaM - utpatti zayyA yeSAM te kalpatalpAH - dvAdazakalpavAsinaH / tathA 'bhavana' padena padaikadeze padasamudAyopacArAt bhavanapatayaH, bhAmA satyabhAmetivat / tathA graiveyakAHcaturdazarajvAtmakalokapuruSasya grIvApradezaviniviSTAH grIvAbharaNabhUtAH graiveyakAH, tadvAsino devA api graiveyakAH / tathA vividheSu zailakandarAntaravanavivarAdiSu prativasantIti vyantarAH pizAcAdayo'STau / tathA jyotiSkAH / tato dvandvaH, te ca te amarAzca-devAH, AdhArA''dheyayorabhedopacArAt tannivAsasthAnAni / tathA mandarAdrizca meruH, tatra vasatiH - nivAso yeSAM te tAn / tathA jambviti - jambUdvIpam, puSkareti-puSkarArdham, dhAtakIti - dhAtakIkhaNDam, tato dvandvaH,tAsu / tathA rucake-trayodaze dvIpe / tathA nandIzvare - nandIzvaradvIpe dvipnycaashjjinbhvnmnnddite| tathA kuNDale - kuNDalagirau - cakravAlaparvate / caH samuccaye / ye anye'pi jinAH-tIrthakRtaH, tAn kRtrimA'kRtrimAn - zAzvatA'zAzvatAn, jinAnsthApanArhataH, satataM-nirantaraM namAmi / tatra rucakAdiSu zAzvatAnyeva jinabimbAni, jambvAdiSu cA'zAzvatAnyapi tena kRtrimAdi yuktam // 2 // zrImadvIrajinAsyapadmahRdato nirgatya taM gautamaM gaGgAvartanametya yA ca bibhide mithyAtvavaitADhyakam / utpatti-sthiti-saMhatitripathagA jJAnA'mbudhAvadhvagA, sA me karmamalaM haratvavikalaM zrIdvAdazAGgI nadI // 3 // vyAkhyA : sA zrIdvAdazAGgI - dvAdazAnAmAcArAdInAmaGgAnAM samAhAro dvAdazAGgI, zriyAjJAnalakSmyA yuktA dvAdazAGgI zrIdvAdazAGgI / nadI- sarit / atra tripathati vizeSaNAt gaGgeti labhyate / prauDhavizeSaNAdanukte'pi vizeSye vizeSyapratipattiH, pathA dhyAnaikatAnamanaso vigatapracArAH pazyanti yaM kamapi nirmalamadvitIyamityatra dhyAnaikatAnamanaso vigatapracArA iti prauDhavizeSaNasAmarthyAdyogina iti vizeSyasyA'nuktasyA'pi pratipattiH / me mama / avikalaM - anyUnaM - samastam / karmamalaMkarmANyeva malaH-pApam, tam / "malastvaghe, kiTTe kadarye viSTAyAm" [dvisvarakANDa zlo. 494] ityanekArthaH / haratu - spheTatu yattadornityA'bhisandhAndhAt / yA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa 2011 zrImadvIrajinAsyapadmahadataH-zrImadvIrajinasya-zrImadvardhamAnasvAminaH AsyaM-mukhameva padmahRdaH-himavagirimadhyavartI hadavizeSaH, tasmAt / paJcamyAstasila [pANinI0 5 / 3 / 7] hadikasaMyoge puraH sthite pAdAdAvapi laghorgurutvAbhAvaH / yathA tava hriyA'pahiyo mama hIrabhU-cchazigRhe'pi drutaM na dhRtA tataH / bahulabhrAmaramecakatAmasaM, mama priye kva sameSyati tatpunaH // 1 // [ ] itivadatra hayoge pUrvasya laghutA bodhyA / kvacinnadata iti pAThastatra na ko'pi zaGkApizAcikA'vakAzaH / nirgatya-niHsRtya / taM gautama-gautamagotrIyaM indrabhUtim / gaGgAvartanaM-gaGgAvartananAmakaM kUTam / etya-prApya / mithyAtvavaitADhyakaM-mithyAtvaM-tattvA' zraddhAnameva vaitADhyaM-vaitADhyanAmA giriH, tam, svArthe kaH, mithyAtvavaitADhyakam / bibhide - abhinat / bhidaMpI vidAraNe, ubhayapadI [dhAtupArAyaNa-6/5] / yaduktaM zrIjambUdvIpaprajJaptyAm - "kahi NaM bhaMte jaMbUddIve dIve cullahimavaMte NAmaM vAsaharapavvae paNNatte / goyamA ! hemavayassa vAsassa dAhiNeNaM bharahassa vAsassa uttareNaM puratthimalavaNasamudassa paccatthimeNaM paccatthimalavaNasamudassa purathimeNaM ittha NaM jaMbuddIve dIve cullahimavaMte nAmaM vAsaharapavvae paNNatte / pAINapaDINAyae udINadAhiNavicchiNNe duhA lavaNasamudaM puDhe purathimillAe koDIe purathimillaM lavaNasamudaM puDe paccatthimillAe koDIe paccatthimillaM lavaNasamudaM puDhe egaM joyaNasayaM uTheM uccatteNaM paNavIsaM joyaNAI uvveheNaM egaM joyaNasahassaM bAvaNNaM ca joyaNAI duvAlasa ya egUNavIsaime bhAe joyaNassa vikkaMbheNa..... [sUtra. 72] tassa NaM bahusamaramaNijjassa bhUmibhAgassa bahumajjhadesabhAe ittha NaM ege mahaM paumaddahe NAmaM dahe paNNatte-pAINapaDINayAe udINadAhiNavicchiNNe ikkaM joyaNasahassaM AyAmeNaM paJca joyaNasayAI vikhaMbheNaM dasa joyaNAI uvveheNaM ......[sUtra 73] tassa NaM paumadahassa purathimilleNaM toraNeNaM gaMgA mahAnaI pavUDhA samANI puratthAbhimuhI paJca joyaNasayAI paccaeNaM gaMtA gaMgAvattaNakUDe AvattA samA paJca tevIse joyaNasae tiNNi ya egUNavIsaime bhAe joyaNassa dAhiNAbhimuhI 1. TIkAkAra zrIo sUtrano amuka ja bhAga ahIM sAkSIpATha tarIke mukyo che. amoe paNa te sUtranA naMbara sAthe teTalo ja pATha utAryo che. AdhAra Agama suttANi-muni dIparatnasAgarajI. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 anusandhAna-56 pavvaeNaM gaMtA mahayA ghaDamuhapavattieNaM muttAvalihArasaMThieNaM sAiregapavAeNaM payaDai gaMgA mahAnaI jao pavaDai [ ittha NaM..... pavaDai ] ittha NaM mahaM ege gaMgappavAyakuMDe nAma kuMDe paNNatte [saTTiM joyaNAI....nAmadhejje paNNatte] tassa NaM gaMgappavAyakuMDassa dakkhiNilleNaM toraNeNaM gaMgA mahAnaI pavUDhA samANI uttaraDDabharahavAsaM pajjemANI pajjemANI sattahiM salilAsahassehiM ApUremANI ApUremANI ahe khaNDappavAyaguhAe veyaDDUpavvayaM dAlaittA dAhiNaDDUbharahavAsaM pajjemANI pajjemANI dAhiNaDDUbharahavAsassa bahumajjhadesabhAgaM gaMtA puratthAbhimuhI AvattA samANI caudasahiM salilAsahassehiM samaggA ahe jagaiM dAlaittA puratthimeNaM lavaNasamuddaM samappei .... [ sUtra. 94] // kiMbhUtA dvAdazAGgI nadI ? utpattisthitisaMhRtitripathagA - utpattizca sthitizca saMhRtizca utpattisthitisaMhRtayaH / upaNNe vA vigame vA [ dhuve vA] ityAgamavacanazravaNAt / utpAdaH kevalo nAsti, sthiti-vigamarahitatvAt, kUrmaromavat / tathA vinAzaH kevalo nAsti, sthityupapa (tpa) tti - rahitatvAt, tadvat / evaM sthiti: kevalA nAsti, vinAzotpAdazUnyatvAt, tadvadeva / ityanyonyApekSANAmutpAdAdInAM vastuni sattvaM pratipattavyam / tathA ca kathaM naikaM tryAtmakam, yadUce -- pradhvaste kalaze zuzoca tanayA maulau samutpAdite, putraH prItimuvAha kAmapi nRpaH zizrAya madhyasthatAm / pUrvAkAraparikSayastadaparAkArodayastaddvayA dhArazcaika iti sthitiM (taM) trayamayaM tattvaM tathApratyayAt // 1 // [syAdvAdamuktAvalI, zlo. 18 ] tAH, evaM tripathaM-trayANAM pathAM samAhArastripatham / 'RkyUrabdhUH pathAmAnakSe' [pANinI0 5 / 4 / 74] iti apratyayaH samAsAntaH, tad gacchati prApnoti utpattisthitisaMhRtitripathagA / anyA'pi prathamaM vAmanAvatArordhvacaraNakSepoparitanabrahmANDakaTAhanakhAghAtasphoTananiHsRtabrahmajalAnantaradhAtRkamaNDalujala rUpadharmavAmanacaraNapravAhIbhUtagaGgA zrImahAdevena dhRtA / sA ca bhagIrathaprArthanayA zrImahAdevena jaTAyAH sakAzAt svargamArgeNa himAcalamAgatA muktA, janunA nRpeNa pAtA, tamo jaGghAmArgeNa muktA sA ca kAzyAdau haridvArAdau ca sthitA / svarge mandAkinI, atra jAhnavI, pAtAle bhogavatIti tripathagA bhavatyeva / tathA yA jJAnAmbudhau-jJAnasamudre, adhvagevAdhvanIneva adhvagA jJAnasamudraM prAptetyarthaH / anyA'pi Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa 2011 71 gaGgA samudragAminI bhavatIti chAyArthaH // 3 // zakrazcandraravI grahAzca dharaNendrabrahmazAntyambikA, dikpAlAzca kapardigomukhagaNAzcakrezvarI bhAratI / ye'nye jJAnatapaHkriyAvratavidhizrItIrthayAtrAdiSu, zrIsaGgha sutarAM caturvidhasurAste santu bhadraGkarAH // 4 // vyAkhyA : zakraH-indraH, candraravI-zazibhAskarau, grahAH-maGgalAdyAH, caH samuccaye, dharaNendrabrahmazAntyambikAH-dharaNendrazca bhujagapatiH, brahmazAntizca ambikA ca, tAH / tathA dikpAlAH-digIzAH, somayamavaruNakuberAH, ca-punaH, kapardi gomukhagaNA:-kapadizca-zrIzatruJjayAdhiSThAtA, gomukhazca gaNAzca-tadanucarANAM samUhAH abhIcyAdayo vA / tathA cakrezvarI bhAratI - sarasvatI / tathA ye anye'pi zabdAdhyAhArAdapare'pi caturvidhasurAzcaturnikAyavAsidevAH santi te saGke sutarAMatizayena jJAnatapaHkriyAvratavidhizrItIrthayAtrAdiSu-jJAnaM ca-zAstrA'dhigamaH, tapazca SaSTASTamAdi, kriyA ca sAdhukaraNIyam, vratavidhizca dezasarvaviratividhAnam, zrItIrthayAtrA ca zatruJjayAditIrthanamaskaraNapravRttiH, tA Adau yeSAm, jinazAsanodyotavidhInAm, te tathA teSu, bhadraGkaraH-kalyANakAriNaH santu-bhavantu // 4 // (2) aha~ namaH dvIpe jambvAhvaye ye jitamadanabalA kevalAlokabhAjo, dvIpe ye ca dvitIye sukhamayaviSaye puSkarAdhai tathA ye, bhAvArhanto jayeyuH samavasaraNagAH dharmaratnaM dizanta stebhyo bhUyAdajastraM trikaraNavihito mAmakInaH praNAmaH // 1 // vyAkhyA : tebhyaH-jinebhyaH, mAmakIna:-mamA'yaM mAmakInaH, 'tavakamamakAvekavacane' [pANinI0 4 / 3 / 3] iti asmadaH khaJ / trikaraNavihitaH-vAgmanaHkAyajanitaH, praNAmaH-namaskAraH, ajastraM-nirantaram, jasu(ca)mokSaNe [dhAtupArAyaNa 3/80] napUrvaH najikapIti ra:(?), bhUyAt-bhavatu / tebhya iti yattadornityA'bhisambandhAt ye jambvAhvaye dvIpe-jambUdvIpe, bhAvArhantaH-bhAvajinAH, jayeyuH-sarvotkarSaNa varteran, atItA'nAgatAnAmapi bhAvArhattvakalpanayaiva vandyatvam, ete ca sAkSAd bhAvArhantastataH kiM vAcyam ? / kiMbhUtAH ? ye jitamadanabalAH-jitaM e~ namaH Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusandhAna-56 parAbhUtam, madanabalaM-kAmasainyaM yaiste / tathA kevalAlokaM-kevalajJAnaM bhajantIti kevalAlokabhAjaH-kevalinaH / caH samuccaye / ye dvitIye dvIpe-dhAtakIkhaNDe bhAvArhanto jayeyuH / kiMbhUte dvIpe ? sukhamayaviSaye-sukhamayA:-sukhapracurAH, prAcurye mayaT / viSayAH-dezA yasmiMstat, tasmin / tathA puSkarArdhe-itastRtIye dvIpe bhAvArhanto jayeyuH / kiMbhUtAH ? ye samavasaraNagAH-samavasaraNaMdvAdazaparSadavasthAnabhUmiH, tad gacchanti-prApnuvantIti samavasaraNagAH samavasaraNamadhyasthitAH / nAmajiNA jiNanAmA, ThavaNajiNA puNa jiNiMdapaDimAo / davvajiNA jiNajIvA, bhAvajiNA samavasaraNatthA ||[caityvndnkbhaassy gA. 51] ata eva / kiM kurvantaH ? dharmaratnaM-dharmANAM madhye yo ratnamiva vartate jinapraNIto dezavirati-sarvaviratirUpo dharmastad dharmaratnam,tat dizantaH dadAnAH // 1 // pAtAle zrIvizAle bhavanapatisudhAndhonivAsAntarAle, tiryag dvIpeSu tArAgrahavanagiriSu vyantarANAM pureSu / UrdhvaM vaimAnikAnAM nirupamagRhagAH sthApanArhatsamUhAH, vidyante'nekadhA ye tribhuvanatilakAstAnnamaskurmahe'tra // 2 // vyAkhyA : tAn-jinAn vayaM atra-caityavandanAdhikAre namaskurmahe-praNamAmaH, 'namaspurasorgatyoH' [ ] iti visargasya saH / atha sthAnaniyamanAyA''ha - yattadonityayogAt ye pAtAle-adholoke, sudhaiva andhaH-bhojyaM yeSAM te sudhAndhasaHdevAH, bhavanapataya eva sudhAndhaso bhavanapatisudhAndhasaH, teSAM ye nivAsAHnivAsasthAnAni, teSAmantarAle-madhye sthApanArhatsamUhAH-sthApanAjinavRndAni zAzvatAni-RSabhavardhamAnacandrAnanavAriSeNanAmnA anekadhA-anekaprakAreNa vidyante 'sagakoDi-bisayarilakkha 77200000 bhavaNesu' [zAzvatacaityastava-devendrasUri] iti vacanAt / kiMbhUte pAtAle ? zrIvizAle-zriyA-jinagRhalakSmyA, vizAlevistIrNe / tathA ye tiryakdvIpeSu-tiryak-kSetravartinandIzvarAdidvIpeSu 'bAvannA naMdIsaravaraMmi, caucaura kuMDale ruage' [zAzvatacaityastava-devendrasUri zlo. 2] ityAgamokteSu sthApanArhatsamUhAH vidyante / tathA ye tArAgrahavanagiriSu-tArAgrahapadena sakalajyotiSkopalakSaNam, tena candrArkanakSatratArAsviti dhyeyam, 'joivaNesu asaMkhA [zAzvatacaityastava devendrasUri zlo. 1] ityukteH tArAzca grahAzca vanAni ca Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa 2011 nandanavanAdIni 'meruvaNi asIi' [zAzvatacaityastava devendrasUri zlo. 14] iti vacanAt / girayazca vakSaskArAdayaH 'vakkhAresu asIi' [zAzvata caityastavadevendrasUri zlo. 14] iti vacanAt / teSu sthApanArhanto vidyante / tathA ye vyantarANAM pureSu 'joivaNesu asaMkhyA' [zAzvatacaityastava-devendrasUri zlo. 1] ityukteH sthApanAjinAH santi / tathA ye UrdhvaM-Urdhvaloke, vaimAnikAnAMvimAnavAsidevAnAM nirupamagRhagAH-asamAnavimAnasthitAH sthApanArhatsamUhA vidyante / 'culasIlakkha-saganavaisahassa tevIsu 8497023 variloe' [zAzvatacaityastavadevendrasUri zlo. 12] iti vacanAt / kiMbhUtAH sthApanArhantaH ? tribhuvanatilakAHtribhuvane-viSTape tilakA iva zobhAkAritvAt ye, te tathA / kRtsnaM yatrA'sti vastu praNigaditamidaM dravyaparyAyarUpaM, jJAnaM svAnyaprakAzi pradalitasakalAdInavAcaM pramANam / kartA bhoktA pramAtA catasRSu gatiSUtpattimAMzcitsvarUpaM, zrIsiddhAntaM nitAntaM jinapatigaditaM taM bhajAmaH smarAmaH // 3 // vyAkhyA : zrIsiddhAntaM-zrIjinAgamaM 'vayam' ityanukto'pyasmatprayogo'dhyeyaH, nitAntaM-atizayena, bhajAmaH-apUrvA'dhyayanena sevAmahe, zAstrAdhyayanameva sevA / tathA smarAmaH-smRtiviSayIkurmaH, etenA'dhItasya zAstrasya cirasthAyitvaM smaraNenaiva bhavatIti dhvanitam / kiMviziSTaM jinasiddhAntam ? jinapatigaditaM-jinapatinAsarvajJena, praNigaditaM-arthataH praNItam, sakalajJAnAvaraNavilayotthAvikalakevalAlokena sakalalokAlokAdivastuvettRtvAt sarvajJasyeti, tatpraNItaH siddhAntaH pramANameva bhavatIti jJApitam, athavA jinAH-zrutakevalinaH, teSAM pati:-svAmI, sudharmA paJcamagaNadharaH,tenA''tmAgamataH sUtrataH praNItatvAt / punaH kiMviziSTam ? citsvarUpaM-jJAnasvarUpam / dravyazrutasyopayogarUpabhAvazrutakAraNatvAt kAraNe kAryopacArAt upayogAtmakatvaM siddhAntasya siddham / atha tacchabdayacchabdamapekSate [ ? ] iti vacanAt / yatreti nirdizati - yatra zrIsiddhAnte, kRtsnaM-samagram, idaM-sarvatattvavitpratyakSam, dravyaparyAyarUpaM tatra guNAnAmAzrayo dravyam, 'guNANamAsao davva'miti vacanAt [saMgrahazataka zlo. 35] guNaH sahabhAvI dharmaH, yathA''tmani vijJAnavyaktizaktyAdiriti, paryAyazca kramabhAvI, yathA tatraiva sukhaduHkhAdiriti / dravyANi ca paryAyAzca, tadrUpaM-tatsvabhAvaM tadAtmakamiti yAvat / vastu Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 anusandhAna-56 anantadharmAtmakam, praNigaditaM-prarUpitam, asti-vidyate / ca-punaH / yatra zrIsiddhAnte svAnyaprakAzi-svaM AtmA, jJAnasya svarUpaM anyaH svasmAdaparo'rtha iti yAvat, tau prakAzate-prakaTIkarotItyevaM zIlaH svAnyaprakAzi, svaparavyasAyIti bhAvaH / jJAnaM-pramANam, prakarSeNa saMzayAdyabhAvasya bhAvena mIyate paricchidyate vastu yena tat pramANaM pratigaditam, atra jJAnamiti vizeSaNamajJAnasya vyavahAramArgAnavatAriNaH sanmAtragocarasya svasamayasiddhasya darzanasya sannikarSAdezcA'cetanasya naiyAyikAdikalpitasya prAmANyaparAkaraNArthaM / tatra jainAnAM mate dve pramANe, pratyakSaparokSalakSaNe "yaduktam" / pratyakSaM ca parokSaM ca, dve pramANe tathA mate / anantadharmakaM vastu, pramANaviSayastviha // 1 // ___ [SaDdarzana samuccaya zlo. 2] kiMbhUtaM jJAnam ? pradalitasakalAdInavAcaM-pradalitA:-pradhvastAH, sakalA dInavAcaM-kuvAdiprathitanityAnityatvaikAntavAdAdidoSA yena tat / tathA yatra zrIsiddhAnte pramAtA-svaparavyavasitikriyAsAdhakaH, AtmA / kartA-zubhA'zubhakarmaNAM mithyAtvA'viratikaSAyayogaiH kulAla iva mRddaNDa-cakravIvarAdibhirghaTasya kArakaH / tathA bhoktA-svakRtakarmaphalAsvAdakaH / anena sAGkhyamatamapAkRtam / teSAM hi mate kI prakRtireva, tasyAH prakRtisvabhAvatvAt / AtmA punaH prakRtezcaturviMzatitattvarUpAyAH pRthagbhUtaH akartA viguNo bhoktA nityacidabhyupetazceti / jainamate yasyaiva kartRtvaM tasyaiva bhoktRtvamityAveditam / tathA catasRSu gatiSusuranaranarakatiryagrUpAsu, utpattimAn-prastarikartA(?) vibhaktipariNAmAt praNigaditaH / yaduktam devo neraiutti ya, kIDa payaMgutti mANuso eso / rUvassI ya virUvo, suhabhAgI dukkhabhAgI ya // 1 // rAutti ya damagutti ya, esa savAgutti esa veyaviU / sAmI dAso pujjo, khalotti adhaNo dhaNavaitti // 2 // navi ittha koi niyamo, sakamma-viNiviTThasarisakayaciTTho / annunnarUvaveso, naDuvva pariattae jIvo // 3 // [upadezamALA zlo. 45 / 46 / 47] Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa 2011 etAvatA Atmano dravyArthikanayena nityatvam, paryAyAthikanayena cA'nityatvaM niveditam // 3 // devazrIvardhamAnakramakamalayugA''rAdhanaikAgracittA, yA devI divyarUpA karatalavilasaccakracApA vipApA / zrIsarvajJapraNItaM sukRtamanupamaM kurvatAM prANabhAjAM, vighnavyUhaM samantAddalayatu nitarAmAzu siddhAyikA sA // 4 // vyAkhyA : sA siddhAyikA-zrIvIrazAsanAdhiSThAtrI devI, Azu-zIghram, nitarAMatizayena, samantAt-samantataH, prANabhAjAM-prANinAm, vighnavyUha-antarAyasamavAyam, dalayatu-vibhedaya-spheTayatu / dala(Na)mi(vi)bhede (vidAraNe) dhAtupArAyaNaM-9/184) / kiM kurvatA prANabhAjAm ? zrIsarvajJapraNItaM-zrImadarhaduktam, anupamaM-asadRzam, sukRtaM-puNyaM kurvatAm / yattadonityAbhisambandhAt yA devazrIvardhamAnakramakamalayugArAdhanaikAgracittA-zrIvardhamAnakramakamalayugasyazrIvIracaraNapadmadvandvasya, yadArAdhanaM-upAstiH, tatraikAgraM-ekatAnaM cittaM yasyAH saa| punaH kiMbhUtA ? divyarUpA-divyaM-valgu, rUpaM-AkAro yasyAH sA divyarUpA, "divya valgu lavaGgayoH' [dvisvarakANDa. zlo. 357] itynekaarthH| punaH kiMbhUtAH ? karatalavilasaccakracApA-karatalayoH-pANyoH, vilasantauzobhamAnau, cakracApau-cakradhanuSI yasyAH / tathA vipApA-pAparahitA // 4 // zrImatyaNahillapattanapure vyadhAyi stutA stutivyAkhyA / zrIjayasomagurUNAM ziSyairguNavinayagaNibhiriyam // 1 // The. jaina dharmazAlA polisa cokI sAme, po. talAjA tIrtha 364140