Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
પુસ્તક : ૮ ૯ ay's:
४
-
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
ફુલની જેમ મનુષ્યજન્મમાં સુકૃતિની સુંદરતા અને સદ્ગુણૢાની સુવાસ લાવવાની છે.
મહા
ફેબ્રુઆરી
૧૯૯૧
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
આત્મ સત દ વીર સજત ૨૫૧૮ વીક્રમ સવત ૨૦૪૮
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પૃષ્ઠ
અ નુ કે મણિ કા ક્રમ લેખ
લેખક (૧) કાર્યોત્સર્ગ
મું. લે. શ્રી વિજયવલભસૂ રિશ્વરજી મ, સા.
અનુવાદક : કુમારપાળ દેસાઈ ભવસાગર તરવા નવ નાવા
વ્યાખ્યાતા ૫ પૂ. પ્રધ્યું નવિજયજી નૌકા ૭
ગણી મહારાજ સાહેબ (૩) 88 હીં* અડુંનમઃ
૫.પૂ પુર્ણાન-દવિજયજી મ, સાહેબ (૪) પદ્મશ્રી મહિપતરાય જાદવજી
શાહનું અભિવાદન-સન્માન
શ્રી આમાનંદ સભાના નવા આજીવન સભ્ય (૧) શ્રી બાબુલાલ જાદવજીભાઈ દોશી-ભાવનગર. (૨) શ્રી મતિ લીલાવંતીબેન બાબુભાઈ દોશી–ભાવનગર.
રજીસ્ટ્રેશન ઓફ ન્યુઝ પેપસ (સેન્ટ્રલ) ફોર્મ-૪ નિયમ ૮ પ્રમાણે
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાર સબંધમાં નીચેની વિગતે પ્રગટ કરવામાં આવે છે. 25 ૧. પ્રસિદ્ધિ સ્થળ : શ્રી જૈન આમાનંદ સભા, ખારગેઈટ-ભાવનગર. ૨. પ્રસિદ્ધિ ક્રમ : દરેક અંગ્રેજી મહિનાની સોળમી તારીખ ૩. પ્રકાશકનુ નામ ; શેઠ હેમેન્દ્રકુમાર હરિલાલ
કયા દેશના : ભારતીય
ઠેકાણુ' : આનંદ પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, સુતારવાડ, ભાવનગર, ૪. પ્રકાશકનું નામ : શ્રી જૈન આત્માનrદ સભા વતી, શ્રી પ્રમોદકાન્ત ખીમચ દ શાહ
કયા દેશના : ભારતીય *
ઠેકાણુ’ : શ્રી જૈન આમાનદ સભા ખારગેઈટ, ભાવનગર. ૫. તત્રીનું નામ : શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ
કયા દેશના : ભારતીય
ઠેકાણુ' : શ્રી જૈન આ ત્માનંદ સભા, ખારગેઇટ- ભાવનગર, ૬, સામાયિકના માલીકનું નામ : શ્રી જૈન અમાનંદ સભા, ભાવનગર.
આથી હ’ પ્રમાદકાન્ત ખીમચંદ શાહ જાહેર કરૂં છું' કે ઉપરની આપેલી વિગતો અમારી જાણુ તથા માન્યતા મુજબ બરાબર છે. તા. ૧૬-૨-૯૨
પ્રમોદક્રાત ખીમચંદ શાહ
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માનદ પ્રકાશ
માનતંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ એમ. એ, બી. કેમ, એલ. એજ બા'
磁感到密密密密密密密密
Site
A
gયોત્સર્ગ
强强强樹海海逸
રાજા
RE BIRTEL
જા જ ગયા અંકથી ચાલુ
જ
રા
* મૂળ લેખક :
: અનુવાદક : પૂ. શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિશ્વરજી મ. સા
છે. કુમારપાળ દેસાઈ હકીકતમાં આ ચારેય હતુતિઓ કાર્યોત્સર્ગની fiાઃ રજત: કથાનુજ સુંદર સાધના માટે કત્સર્ગ-ક્રિયાના સમયે
સનાતન. || * કરવામાં આવે છે આવી રીતે દ્રવ્ય કાગની “આ આત્માને શસ્ત્ર કાપી શકતા નથી તાલીમ લઈને કેળવણી પામેલી વ્યક્તિ ભાવ. અગ્નિ બાળી શકતા નથી. પાણી કૂડી શકતો કાયેગ તરફ વળે છે ભાવ-
કાગ માં નથી અને હવા સૂકવી શકતી નથી એ અધ્ય. કાયાના નિમિત્તે થતાં કષાય, પ્રમાદ, મિથ્યાત્વ, અદ હ્ય, અકલેદ્ય અને અશક્ય છે આ આખા કાગ વષયના સંક૯પ વિક૬૫ આદિ દુર્ભાને નય કાન, સર્વવ્યાપી, અચલ અને પોતાનામાં
સ્થિર છે ” ઉત્સર્ગ (ત્યાગ) કરીને આત્માને શુદ્ધ ભાવમાં !
દ્રવ્ય - કાર્યોત્સર્ગ માં કંઈક ગરબડ થવાથી તાથી સ્થિર કરી શકાય છે. “ભગવદ્ગીતાના
પ્રસન્નચંદ્ર રાષિએ એમ માધાન બનીન બે લેકે દ્વારા આત્માના શુદ્ધ સ્વરૂપની ભાવ
* ભાવ-કાયેત્સર્ગ કર્યો. તે આ દુર્ભાવના હિંડળ કાસમાં થતી ભાવના જોઈ શકાય છે.
ઝૂલવા લાગ્યા હતા. પરંતુ તુરત જ જાગૃત થઈન જ છિનત યાનિ, રાતિ કાયેલર્ગના અગાઉ કહેલા ભાવમાં સ્થિર થઈ
gif: શુદ્ધ આત્માના અવરૂપનું ચિંતન કરતાં કરતાં પહેલ
ધ્યાનમાં આરૂઢ બનીને કેવળજ્ઞાન પામ્યા. ન ઉન કાયા , જે શrvafa
ગામ ! કાત્સર્ગની સાધના આત્માને મારત: |
અજ- અમર પદ પર પહોંચાડવા માટે છે એની કરોડરાઘોડામાડવા સર્વ પ્રકારે રાધના કરવાથી તમે સહ પરમ
gય જ ! કયાણ પ્રાપ્ત કરી શકો
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
R
:
黨黨團總讓聽觸地鐵遊趣接
1:
41.
છે :
.
. . .'t it.:
:
છે
તે
-
".
જ્ઞાનપદ
Hપસાગર તરપી
નવુ નાપા નૌકા-૩ વ્યાયા :- પૂ. પં. પ્રધુમ્નવિજયજી ગણી.
T
tીશ
E
-
6
'1*GEME
:
r
.
જીવને પ્રબળ પુર્યોદય હોય ત્યારે આવી શ્રી સ્વરૂપ જ છે. પૂજ્ય ઉપાધ્યાયજી મહારાજે નવપદજીની આરાધનાનો અવસર મળે છે મળ્યા અમૃતવેલીની સજઝાયમાં ગાયું છે. પછી હળુકમી આત્મા તેને અ તમસાત કરે છે. “અખય અકલંક છે જીવનું આ કમથી હળવે હોય તે જ તેને આવા
જ્ઞાન આનંદ સ્વરૂપ રે” તત્વ ઉપર રુચિ જાગે. રુચિ એટલે અકાર દીતિ.
જ્ઞાન અને આનંદ તે જીવનું સ્વરૂપ છે આપણે ગઈ કાલે જે સમ્યગદર્શનપદના વિચ રગ ચંચળમાં પણ ચંચળ મનને સ્થિર કરવાનું સાધન કરી તે સમ્યગદર્શનની એક વ્યાખ્યા એવી પણ છે
જ્ઞાન છે જેમ ધંડા હોય તે પણ સ્થિર રહે તેમ આવે તે તરાહજિurગ ના નારા 1
જ્ઞાન હોય તે મન સ્થિર રહે. તનને પવિત્ર કરનાર આ સમ્યગદશન તત્વની રચિરૂપ છે. તત્વની રુચિ
તીર્થ છે. ધનને પવિત્ર કરનાર દાન છે તેમ મનને એટલે શું ? નિદાન, નિયાણું અને આશંસા
પવિત્ર કરનાર જ્ઞાન છે. વિનાની પ્રીતિ તે રુચિ ધર્મ આરાધના કરતાં પહેલા ફળની ઈચછા તે આશંસા. ધર્મક્રિયા કો તને પવિત્ર તીરથ ગયે, ધન પવિત્ર કર દાન, પછી તેના ફળસ્વરૂપે રિલેકામાં સુખ વગેરેની મન પવિત્ર હોત તબ, ઉદય હેત ઉર જ્ઞાન વાંછા તે નિયાણું, આવા નિયાણુ અને આશંસા- આ જ્ઞાનને પામવાને સરળ ઉપાય કર્યો ! હિતપણે જે પ્રીતિ તે રુચિ. અને ત્રણે કાળમાં પૂજ્યપાદ ઉમાસ્વાતિજી મહારાજ “પ્રામર માં
કે તે તો છે તેને એક અપેક્ષાએ ત્રણ પણ છે કહે છે. તેને તાત્રયી કહેવાય છે. આ ત્રણ તવ અટલે
જમ કુમ વાર છાત્રા દેવ, ગુરૂ અને ધર્મ. ધર્મન, ચાર પ્રકાર છે.
સલામ | શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર અને તપ આજે આપણે શ્રુતજ્ઞાન સંપર્ક અને ઉદ્યમથી સુલભ છે. જ્ઞાનની વિચારણા કરવાની છે. જ્ઞાન બહારથી સંપર્ક અને ઉધમ અને મહત્વના છે. જ્ઞાનીને લાવવાનું નથી. એ તે આપણે આત્મામાં જ છે. સંપર્ક અને જ્ઞાન પ્રત્યેનો ઉઘમ આ બે હોય તે તેની ઉપર કમેના–કામ વગણના આવરણ આવી જ્ઞાન પ્રગટયા વિના ન રહે. એક સંપર્ક કે માત્ર ગયા છે તેને ખસેડવાના છે એ ખરે એટલે જ્ઞાનનો ઉદ્યમ કામ ન લાગે. બને જોઈએ. તેમ છે ઉપલબ્ધ થાય-પ્રાપ્તિ થાય. જ્ઞાન તો આપણે પહેલે જ્ઞાનીને સંપર્ક જ જોઈએતે પછી ઉધરસ
૩૦]
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કામનો છે, એક રીતે વિચારીએ તે જ્ઞાનના આઠે અસ્તિકાયથી ભરેલું છે. જીવાસ્તિકાય, પુદગલાં આચારના બીજ આ છે પદમાં તિરહિત છે, સ્તિકાય, ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય, આકાશ છૂપાયેલ છે. જ્ઞાનીના સંપર્કથી જ્ઞાન કેવું મળે સ્તિકાય આ જ પ્રમાણે જવ વગેરે છ દ્રવ્ય, ક, કયારેક તે ૯૫ ઉદ્યમથી પણ કેવું મળે છે નમમ વગેરે સાતત્ય, જ્ઞાનાવરણીય વગેરે આ તે જાણીએ જોઈએ તે તાજ બી થયા વિના ન રહે. કમ, જીવ-અછવ વગેરે નવતત્વ ક્ષમા વગેરે મયણાસુંદરીની જ વાત લે ને, એના સમગ્ર દશ પ્રકારને યતિધર્મ, શ્રાવકની અગ્યાર પ્રતિમા જીવનની, ઉત્તમતાની આધારશિલા તેના માતા અને અને ગૃહસ્થના અણુવ્રત, ગુણવ્રત અને શિક્ષાત્રત અધ્યાપક છે. આ બેની બાદબાકી કરો તે મયણના રૂપી બારવ્રતે. જીવનનો નકશો સાવ નિરાલ બની જશે. સાવ આ પદાર્થવાદ થોડી બીજી રીતે પણ વિચારી નાની કુમળી વયમાં કક્કો બારાખડી ને દેશી
શકાય છે. હિસાબ એટલે આંક શીખવતી વખતે તેને કેરા મન-મગમાં પ્રભુશાસનના દેવા મહત્વના પદાર્થ.
સર્વ જીવોના આત્મા એક છે. તેને સંસારમાં પાઠ ભણાવી દીધા. નીતિકારો કહે છે કે ચારે
ખડાવનાર રાગ અને દ્વેષ બે છે. તેનાથી મુક્ત માગનૈ : ' તારાથr મત ! નવા
થવાનો ઉપાય જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્ર એ નત્રયી વાસણમાં, કોરા પડામાં જે વસ્તુ પહેલાં ભરીએ . તેના પ્રતિ જ્યાં સુધી ન થાય ત્યાં સુધી તેની સુવાસ કાયમ રહે. મયણાસુંદરીને માત્ર બાહ્ય- દાન-શીયળ–તપ અને ભાવ એ ચાર પ્રકારના વયમાં એકડે એક, બગડે બે શીખવવાની વયમાં જ ધર્મની આરાધના અવશ્ય કરવી જોઈએ. તેની કેવું કાં તત્વજ્ઞાન શીખવાડયું હતું. શ્રી બાળ આરાધના કરતાં કરતાં જ પાંચ પ્રકારના જ્ઞાનાચાર રાસમાં મથાણાના ભણતરની વાત આવે છે “ નય
વગેરેને આચરવાના. તેની આચારણા છ પ્રકારના જાણે નવતત્વના” તમને નવતરવના નામો આવડે
જીવનિકાયની રક્ષા માટે કરવાની તેની રક્ષા કરે. તે ય ભાગ્યશાળી.
દયા પાળે તેને સાત પ્રકારનો ભય ન રહે. સાત
પ્રકારનો ભય જાય તેને આઠ કમ ન સતાવે આઠ unr far ના, ' જા જ
કમ ને કાઢવાની તાકાત નવતવના શ્રદ્ધાનમાં છે. T૪ અથવા , કુછ તનr ૨ !! નવરાત્વમાં શ્રદ્ધા પ્રગટે તે દશ પ્રકારના વતિધમ ૩૪ ૪ જwwાદ, રજસત્તા ા ગાવા વિના ન રહે. તે ન લેવાય ત્યાં સુધી
1 | અધ્યાર પડિમા વહન કરે અને બાર વ્રત સ્વર
ન કરે. બાર વ્રતનું પાલન તેર કાઠિયા કાઢીને કરે. પગાર રમા ઘાસચાર" for
તે છત્ર ક્રમે કરીને ચોદ ગુણસ્થાનકની સ્પશના
કરી અને પંદરમાંથી કઈ પણ એક ભેરે સિદ્ધ (fafયાદે) થાય. વિશ્વમાં આત્મા એક જ છે તેને સમજવામાં આમ પાનીના સંપર્કથી નાની ઉંમરમાં કેવું ઉગી ના બે છે. દ્રવ્ય ર્ષિક નય અને પર્યાયા. મૌલિક અને મહત્વનું સગૂજ્ઞાન મળી જાય. થિક નય. આ આત્મા ભૂત-ભાગ્ય અને વર્તમાન અને જ્ઞાની-અધ્યાપક પાસે આધ્યયન કરાવનાનાએમ ત્રણે કાળમે ટકે છે તે આત્મા મનુષ્ય-દેવ- ભણાવવાની પણ એવી કળા હોય કે વિદ્યાર્થીને તિર્યંચ અને નાયક એમ ચાર ગતિમ ભમે છે. વગર પ્રયાસે-અપ પ્રવને જ્ઞાનની પ્રાપ્ત થઈ આ ચારગતિ જેમાં આવી છે તે એક પાંચ પ્રકારના જાય. તેને ભણવામાં નિરસતા કે બેજ ન લાગે.
અ. ૯૨
[31
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જેમ કે આપણે ત્યાં પાંચ ઇન્દ્રિયના ત્રેવીશ વિષ- આ બાજુ સુનંદાએ યોગ્ય સમયે બાળકને
ની વાત આવે છે. તેમાં અનેન્દ્રિયના આઠ જન્મ આપ્યો હાજર રહેલી સુનંદાની સખીઓથી વિપણની વાત છે, આમ તે એ આઠ વિષય જાણીતા એવા વિના ન રહેવાયું બધી એકી અવાજે છે. ચાર જેઠક જ છેશીતવ અને ઉષ્ણ, કઠિન બેલી, અહાહા . આ બાળક તે કેટલું અને મૃદુ ગુરુ એટલે કે ભારે અને લઘુ એટલે કે સુંદર અને સોહામણુ છે. જે તેના પિતાએ દીક્ષ હળવા, રૂક્ષ એટલે કે લખે પશે અને આઠ ન લીધી હતી અને તે હાજર હોત તે આ નિષ્પ સ્પર્શ. આ આઠ થયા. તેને વિદ્યાર્થી બાળકનો કે જમત્સવ કરત! સખીઓન સરળતાથી યાદ રાખી શકે તે માટે અધ્યાપક તેને મુખમાંથી સહજ રીતે જ સરી ગયેલા દીક્ષા શબ્દ શરીરમાં જ એ આઠે આઠ સ્પર્શને પરિચય આ બ ળકને જગાડી દીધે દીક્ષા શબ્દ સાંભળો. કરાવે તો તેને તરત જ યાદ રહી જાય.
એ યાદ રહી જાય. વેત તેને જાતિ મરણ જ્ઞાન થયું. જન્મતાંવેંત જેમકે આપણું કાનની બુટ જેને સંસ્કૃતમાં
બ, દીક્ષા લેવી એ ગયા ભવમાં કરેલે સંક૯પ યાદ કપાલી કહે છે તે હમેશા શીતલ ઠંડી જ હોય ?
અ અને તેણે વિચાર્યું કે આ દીક્ષામાં બાધક છે. સભા કણ પાલીને અટકીને કહે છે કે શું અને સાધક શું ? વિચારતા ખ્યાલ આવી , શીતળ છે. બગલને ભાણ ઉષ્ણુ જ હોય છે,
ગયે કે મારા માતાના મામા ઉપર ઘણું જ મ ડું પગના તળીયા કઠણુ જ હોય છે જીભનું તાળવું
છે તે મોહ નહીં ઘટે ત્યાં સુધી મને એ મારી
મનગમતી ચીજ નહી મળે બસ એ જ ક્ષણથી જીની નીચેનો ભાગ મૃદુ-મુલાયમ જ હાય છે.
માતાને મેહ ન થાય અને હેય તે પણ ઘટતે હાડકા ગુરુ-ભારે હોય છે અને વાળ કાયમ હળવા જ હોય છે. ગમે તેટલું ઘી પીવા છતાં જ
જાય તે માટે ઉપાય અજમાવે શરુ , બાળ, લખી જ હોય છે. અને આપણી આંખના ખૂણા
એ અવસ્થામાં બીજું શું કરી શકે? તેણે રડવાનું સદા નિગ્ધ ચીકણું જ હોય છે. આમ અવા
શરુ કર્યું. સુનંદા તેને અડી નથી ને તણ ડે જ્ઞાનીનો સંપર્ક થાય તે જ્ઞાન કેવું તુ મળે છે.
તા નથી. બ ળકે જોયુ કે આ ઉપ છે કારણ સંપર્ક અને ઉઘમને એકસાથે પૂર્ણ સફળ
* નીવડી રહ્યો છે. ભય, જેમ સુન દા વધ: તાની ટોચે પહોંચેલા જેવા હેય તે આપણને તે
હેતથી તેને તેડવા-રમાડવા જાય તેમ તે વધા શ્રા વાસવામીજી મહારાજના જીવનમાં જેવા
જોરથી રડે. એના કરતાં કાંસાના રણકર વધશે મળે છે. આપણે ત્યાં શ્રી સંઘમાં શ્રી વાસ્વામી.
હેય. સાચા રૂદન કરતાં ખોટું કૃત્રિમ રુ નવ જી મહારાજના જીવનના ઉત્તરાર્ધ ભાગ બહ
અવાજવાળું , વધારે બેલ હાય માં છે.
વખતમાં કંટાળી જઈ. એક પખી પ્રીત કેટલી જાણીતા છે. જો કે એ પણ બહુ જ રોચક, પ્રેરક
નભે. વન-વે વ્યવહાર લ બ ન ચાલે તમે ફોન અને પ્રોત્સાહક છે. આ પણ એ ભાગ સ સંપમાં
કર્યા કરે ને સામે રેગ ન બ ગ ન બ બેલા જોઇને પેલો મહત્વનો ભાગ વિસ્તારથી જોઇએ.
કરે તે તમે શું કરો ? અવન સન્નિવેશ, ધનગિર શ્રા કપુત્ર, જન્મથી સહજ રીતે જ ભવ પ્રત્યે વેરાગી લગ્નની સાવ નાની વયમાં કેવી તાલાવેલી ફી અનિચ્છા, છતાં માતા પિતાના આગ્રહથી સુનંદા તમન્ના? કેવી નિષ્ઠા ? બસ...આપણ આ બિઠાનું સાથે લગન, સુનંદા સગર્ભા થાય અને તે સંસા- પગેરું શોધવું છે. હજી આપણે ઘેડ આગળ રનો ત્યાગ કરીને પ્રભુના માર્ગે ચાલી નીકળ્યા. જઈએ. પછી પાછા પલે એના સગડ શોધવા શ્રી સિંહગિરિજી પાસે શ્રાવક ધમ વીક. જઈશું. ૩૨
(આ માન પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
બાળકને એ રૂદન- પ્રર્ય થી સુનંદા ચાર-પાંચ નથી, ત્યાં સાધ્વીજી ઉપાશ્રયે જે અઢી થઈ મહિનામાં તે ત્રાહિમામ ત્રાહિમામ પોકારી ગઈ. વીતાવ્યા તેમાં એટલે કે ત્રણ વર્ષના થયા ત્ય સુનંદાની સંખીઓ જેવી એ બાળકને હાથમાં લે સુધીમાં આ અગીયાર અંગ કેવી રીતે તેઓને કહે: એટલે ડાહ્યોડમરો-શા-સમજુ. સુનંદા અડે રમવા લાગ્યા ? એટલે આવી બન્યું. તd ગુજારવ સાથે શ્રાવણ- બસ ! હવે અહીંથી . આવા જ્ઞાનાવરણીક ભાદરવાનાં સરવણાં શરુ. ક ટાળીને સુનંદાએ કમના તીવ ક્ષયપામનું કારણ શોધવા પાછા નક્કી જ કર્યું કે આમાં મારા એકલાની કાંઈ પગલે જઈએ. બા સ્વામીની પહેલાંને તેમનો જવાબદારી નથી. એમની પણ એટલી જ જવાબ દેવલે કો હતો. એક દિવસ તેમના એક મિત્ર દારી છે. એ સાધુ થઇ ગયા તે શું થયું ? એ તિર્થ જાક દેવની પ્રેરણાથી તેમની સાથે અષ્ટક આ ગામમાં અ, લ એટલી જ વાર એમને જ પદ તીર્થની યાત્રાએ દશન-વંદન-પૂજન કરવા, હરાવી દઉં સોપી દઉં..
ગયા ચેગાનુયેન એ ની ભાવિતવ્યતા ઊજળી
હશે કે એ જ દિ સે પથમ ગણધર, ચાર જ્ઞાનનાં બાળકને છ મહિના થયા અને શ્રી હિગિરિજી ધણી, અનંત લધુબિધાન શ્રી ગૌતમસ્વામી મહારાજ સહપરિવાર ત્યાં પધાર્યા, ધનગિરિજી ભગવાન પણ અષ્ટાપદ તીર્થે યાત્રા નિમિત્તે પધાર્યા. વહોરવા આવ્યા. સુનંદાએ તે નકકી જ કર્યું હતું : નિરંતર તપ કરીને સાવ કુશ ને દુર્બળ થઈ ક ટાળીને સોંપવાની વાત કરી. ધનગિરિજીએ કહ્યું,
* ગયેલા તાપસ જોતાં રહ્યા, વિચારતા રહ્યા કે “કિપ સાક્ષી કોણ? પછી તમે ફરી જશે, સખીઓની
ચસે દઢકાય ગજજિમ દીસે ગાજતે એ ” અને સાક્ષી કરી બાળક બહેરાવી દીધા. બાળક ઝાળીમાં
ગતમ મહારાજા તે સૂરજના કિરણ પકડીને આવતાંવેત શાંત બની ગયું. શ્રી સિંહગિરિજી મહારાજ આદિ તે ઠેઠ ગામની બહાર ઉધ્યાનમાં
સડસડાટ ઉપર ચઢી ગયા. સમવસર્યા હતા. ગામથી ત્યાં સુધી આ દુષ્ટ પુષ્ટ ગૌતમ મહારાજાનું દુષ્ટ-પુષ્ટ શરીર, સુવર્ણ બાળકને જતાં જતાં ઉઘાનમ પઠાં, ત્યારે ધન- વર્ણની કાયા, તે દશન-વન્દન કરી રહ્યા હત . ગિરિના હાથ ૨૫ને કઠનમી ગયા. ગુરુએ જોતાં સ્તુતિ બેલી હ્યા હતા, કામf art જ પૂછયું કે આ શું વજ જેવું વજનદાર લઈ "હું જાવ અને પેલા દેવ આ પ્રભુને આવ્યા છો? ઝેળી નીચે મુ તા હસતાં-ફરતાં જેવા ને બદલે આ ગૌતમમહારાજાને જ ટગર . કિલેલ બાળકને જે. બધાએ જ કા. ગર ટગર જોયા કરતા હતા. ગૌતમ મહારાજા તે મહારાજના મુખે સહજ જ નામ ચઢયું છે તે સભાન ભંડાર હતા. તાંત ગમી જાય તેવા અનું નામ જ રાખે. પછી તે તેની સારસંભાળ હતા. આ દેવન પણ જોઈને “મનમાં લાગ્યા મી.” શ્રાવિકને સંપી, તેનું ઘોડીયું સાધવજી મહા. પણ બીજી બાજુ મનમાં મૂ ઝવણ થયા લાગી. રાજના ઉપાશ્રયે રાખ્યું. ૧ ઘડીયામાં સૂi- તેમણે એવું સાંભળ્યું હતું કે ‘માધવરંતુ તે સૂતાં, પારણામાં ઝૂલતાં ખૂલતાં માધવીજી મહા. પન્ના: રસ ધુઓ તે તપસ્વી હોય અને તપસ્વી
જના મુખથી જે આચારાંગસૂત્ર વગેરે અગીયાર કૃશકાય હાય દુર્બળ હોય, જ્યારે આ તે છઅંગની વાચના/પૃચ્છના/પરાવના ૩૫ વાધ્યાય પુષ્ટ છે. આમ કેમ ? આ વિચારણ' માં તેઓ મઈ રહ્યો છે. તેને સાંભળે છે અને પદાન દેરાસરની બહાર આવ્યાં ત્યાં ગોતમ હરરાજા લબ્ધિના પ્રભાવે બધું કઠે કરતા જાય છે. વા વિરાજમાન હતા. એ જન્મથી લઈ કયારેય સચિત જળ સુદ્ધાં વાપર્ય શ્રી ગેમ મહારાજા ને મ : Áવજ્ઞાન હતું
ફેબ્રુઆરી ૯૪ો
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પણ જબલજ જ તમે સાનના હાથે મૂકતો, હ ાપ એવી સભા કાવય સી દાખે કલા પણ આ દેવનું ભાવિ ઉજજવલ હશે તે તેમણે ખામાં પહેલી જ સભા સારી, પણ મક, અને આ દેવના મનમાં ચાલતી ગૌતમ મહારાજાએ પેલા તિર્થક જા ભૂક દેવના શા જાણી ગૌતમ મહારાજા વિચારતા હતા ત્યાં મનના સંશયનું નિરાકરણ કરવા માટે જ પુરીકઆ દેવે કહ્યું કે કાઈક ઉપદેશ પ્રદાન કરો આવા કારીકની કથા કહી અને સંયમને મનના પરિણામ પુરુષ માટે કહેવાય છે કે, સરકારનrgશ્ય જોડે સંબંધ છે. શરીરની દુષ્ટતા કેશખવા જોડે નહીં જિલ્લાવાનુ છે તેઓ શ્રોતાના આશયન એવું પ્રતિપાદન કર્યું. એક તે જોતાવેંત ગામ અનુરૂપ દેશના આપતા હોય છે. શ્રોતાઓ વતા. મહારાજા ગમી ગયા હતા અને તેનાં મનમાં ની લગામ છે. શ્રેતા જો જ્ઞાતા હોય તે વકતાનું ચાલતી વાતનું વગર પૂછે નિરાકરણ કરી આપ્યું જ્ઞાન ઘણું પ્રકટ થાય ઉપાધ્યાયજી મહારાજ એટલે “દૂધમાંહી ભલી શીતે પલા” જેવું સું. જબુરાસમાં કહે છે કે- “ જાણજોતા આગળ તે ક્ષણથી આ દેવના મનમાં ગૌતમ મહાવક્તા કલા પ્રમાણ” તેઓએ શ્રોતા માટે પ્રાગ બની આકૃતિ અને તેઓએ કહેલા અંડરીક પ્રસ ગે ઘણું લખ્યું છે તેઓએ અગીયાર અિ ગની કેડરીક અધ્યયનના અક્ષરે અંકિત થઇ ગયા, અગ્યાર સઝાય લખી છે તેમાં પણ લખે છે કે ઠાતરાઈ ગય, આવા જ્ઞાની પુરુષનો સંપર્ક જીવનને જે શ્રોતા સાંભળીને આચરણ કરે તેવાને તમે ઉર્વાહણનું મિત્ત બની ગયું. બસ પછી તે ધમ સુણાવે ફલ લીયે રેક” બાકીના તે પુ તરીક-કરીક અ યનના પાઠનો ઉધમ નિરન્તર ફંડ શેષ કરો ફેક”, શ્રોતા માટે કહ્યું છે કે કરવા લાગ્ય, આવકણિમાં અક્ષરે છે કે : "मध्यस्थी बुद्धिमानी श्रोता पात्र हलि तत्थ वेसमणा, अहो भगवता आकृत, णात
” શ્રોના સંખ્યા ભલે ઓછી હોય ૫૫ કિ પર ગત રસ જમવા , ઇલિયા, તેને અંદરના સ્ત્રોત ચાલુ હોય તે ચેડા પણ તરે રજો, તા કેસર, ઘા માળા જાય. મોતા ગ્ય જોઈએ. વિનોદને માટે એક ા , તે તે ઉ કાળ મળra વાત કહ, એક હસ્તલિખિત પાનામાં સભા માટેના તifક જ પત્ત હિમા | બે છwા વાચેલા. તેના બે પ્રકારની સભા વર્ણવી છે માઇ, , , રૂ૮૬ ૧થમ મા !
૧. આ જ ઉદલખ વારવૃત્તિ પત્ર-૩૧ પ્રથમ શ્રોતાગુગ એહ, નહ કરી નયણ નીર : શ્રાદ્ધાંદનન્ય પ્રથમ ભાગ પત્ર ૭૪ હસત વદન હંકાર. ચાર પંડિત ગુણ પર એ જ ૫૦૦ વખત આ અધ્યયનને સાકાય શ્રવણ દીયે ગુરુવયણ, સયણતા રાખે સરખે, કરતાં હતા. આમ જે રે જ આ અધ્યયનને પાઠ ભાવ ભેદ રસપ્રીત, મનમાંહિ હરખ કરવાથી આ શબ્દો મરોમમાં વસી ગયા દેવ વેધક વિનય વમળ સાર ચતુરાઈ અગાળા, લાકના ૫૦૦ વર્ષ સુધી આ સ્વાધ્યાય આત્મસાત્ કહે કૃપા એહવી સભા કવિયણવિહાં દાખ કળા, થઇ ગયા. લ.બ વાર સાથે થાય તે જન્મ
સુધી ભૂલાય નહી, અને કેરિવાર પાઠ કરવાથી કે બેઠા ઊંઘ ય જાય કે અધવચ ઊઠી,
અન્ય જન્મમાં આવે પણ છે હસે કરે કેઈ છેઠ કેટ કરી કંઈ અપૂઠી, કહ્યું છે કે- it wય રત કાર, કઈ રમાવઈ નિજજાત વાત કે માંડે ભૂડી ના હુ કે નવ જાણે મમ ધર્મમતિ જાણઈ જશે.
સ, કાજ પૂજે દી કાળ સુધી કે ગલથા દેય ગેડા વચ ઘાલે મલા, સ્વાધ્યાય કયો તેનું પરિણામ આ ભવમાં મેળવ્યું.
[ આ ન.નંદ-પ્રસાર
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
"બ્રણ વરબના આધવ મુખથી બળ અગીયાર સેળ અક્ષર થયા. આટલા અક્ષર અને દિવસ જતા રે ”
મર્યાદા પંદર, તમે બધા આટલા બુદ્ધિશાળી તે માત્ર ત્રણ વર્ષ જેવી કુમળી વયમાં અગીયાર છે જ સંપર્ક પણ થાય છે. માત્ર ઉદ્યમ ઉ રે અંગત્ર કહે કઠે થઈ જવા પાછળ આ દેવના તે જરૂર જ્ઞાન ચઢે. એનો એક બીજો ઉપાય વિમા અન તક્ષધિનિધાન શ્રી ગોતમ મહારાજ. વિરાધના ટાળવાને છે, નિવાઈ કે ટન વિરાધન, ના સંપર્ક અને તેમના મુખકમલમાથા નગઢ, તે ટાળવી જ જોઈએ.. પંડરીક જરીક અધ્યયનને આત્મજ્ઞાત કરવા માટે જેમ કે ટિકીટ, કવર, ચડતી વખતે ચૂક કરેલા અનન્ય ઉધમ, આ બે તારાએ તેમને શ્રી લગાડવું, રૂપિયા ગણતા કે પછી વાચતા ધૂક. પરિણામી બનાવી દયા, આપણે પણ આ નવરાત્ર વાળી આંગળી કરવી. અક્ષરવાળા પગ લુછણીયા પાથી આ જ બે બોથ તારવવાના છે. શનીને વાપવા. એંઠા મેઢે બેલિવું આ બધી નિવાર્ય વનય, બહુમાન પૂર્વક સંપર્ક કરવાના છે, અને કટની વિરાધના છે તે ટાળવી જોઈએ અને જ્ઞાન જ્ઞાની પ્રત્યેના અવિનયભાશાતના ટાળવાના છે, ચહે તે માટે રેજ (જ્ઞાનને એક એકાવન છે એટલે જ્ઞાની પણ કેવા કેવા હોય છે.
એકાવન અથવ એ છો. આછા પાંચ ખમાસમણ ૧૨૫ વર્ષ પહેલા અજ્ઞાનતારજી મહારાજ દે ઈિએ. આ રીતે પ્રાપ્ત થયેલું જ્ઞાન આપણું નામે મુનિરાજ થઈ ગયા. એ.નાં નામ પ્રમાણે સાધન લેખે સાધવાનું છે, સાધ્ય તે ચારિત્ર, ગુણ હતા. જ્ઞાનની જ ધૂન છે. આનંદઘન સંપર્ક અને ઉદ્યમથી પ્રાપ્ત થયેલા જ્ઞાનને જાન. મહારાજના ૨૦ સ્તવન ઉપર તેમણે ચિંતન શરું જatધસ કહ્યું છે. કર્યું. શબ્દ, અર્થ તેનું મનન અને પછી ચિંતન જ્ઞાન અટલ જાણવું. જાણ્યા પછી આર અને વર્ષો વીત્યા. તમે ધારે! કેટલા થઈ એ ચિંતનમાં પરિહાર આવે તે જ તે પૂર્ણ થાય. જ્ઞ પરિણાથી વીત્યા હશે ? તેમનું ચરિત્ર કહે છે. ૪૦ વર્ષ જાણે અને પ્રત્યાખ્યાન પરિજ્ઞાથી ત્યાગ કરે. એક વીત્યા, પણ તેના સંપૂર્ણ અર્થ ને તાત્પર્યને તેઓ મગની બે ફાડ એક માર્ગના બે બાજુ જ્ઞાન અને પામી ન શકયા, તેમની પાસે ભણના એ કહ્યું, ક્રિયા જાણ્યું કે તેણે ખરું જે મેહે વ લેપાય બાપજી આ જેટલું ચિતન થયું છે તે લખી છે. એવી જ બીજી પંકિત છે, “ચાત્રિ ધમે જરા પર તો કયારે કરશે કાન તે અગાધ છે. મન વશ્ય સફળે તસ અવબોધ' જ્ઞાનથી અજ્ઞાન શ્રાવકની આવી આ પ્રહભરી વિનંતિથી એમણે એ ટળે તેટલું જ તેનું ફળ નથી. અજ્ઞાનની સાથે વિવરણ લખ્યું જે આજે મળે છે. શ્રી જ્ઞાનસાગર સાથે મેહ પણ દૂર થવા જોઈએ, ત્યારે જ તે જીમાં નિઃસ્પૃહતા પણ એવી જ હતી. ખાવા, સભ્ય જ્ઞાન બને છે. પીવા, પહેરવા, ઓઢવામાં સાવ બેપરવા. આ અનાજ નrદ તારણ બધાંથી ઉપર ઊડી ગયેલા. આવા જ્ઞાનીના દર્શન
ના નાના નાલાસરા , પણ તારે. એ જ રીતે જ્ઞાનના સાધના પ્રત્યે પણ આ સમાહ જાવ તે જ ચારિત્ર સાથે આવે આદર કેળવવાને છે અને જ્ઞાન પ્રત્યે એકાંત આનું ચા ફત્ર એ તો જીવનની કળા છે ઉપાદેવબદ્ધિ કે, વવાની છે અને તેવા ભાવ પૂર્વકનો જ્ઞાનની સભ છે. નિત્ય ઉદ્યમ કરવાનો છે. એક શાસ્ત્રવચન છે કે એ સ ચારિત્રનું પ્રભુ શાનમાં બહુ સૂક્ષમ પંદર દિવસમાં સે અક્ષર કંઠે થઈ શકે ત્યાં પણ ન છે. અનેક ભેદ બતાવ્યું છે. તેનું ફળ સુધી ભણવાનો દઘમ મૂ. નહીં. દા. ત. મુક્તિ છે. વગેરે વન. સા ન સેવશ્વ, રજ જાણનારા આ અગ્રે અધિકાર વર્તમાન જોગ. બુઆરી-૯૨
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
# હતું અëનમઃ
પૂ. પં. પૂર્ણાનવજ્યજી મહારાજ સાહેબ
(કુમારે શ્રમણ)
કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત મહાવીર સ્વામી પરમાત્માને, કર્યા. તેમાં મનુષ્પાવતાર પણ કરે છે વાર મેળવ્યા પરમપૂજ્ય ગુરુદેને, દ્રવ્ય તથા ભાવથી વજન અને હીરો વેચીને કાચના ટૂકડાની જેમ સમાપ્ત કરી મારામતિ, શ્રુતિ અને અનુભૂતિ પ્રમાણે કેવળ- કર્યા, જેમાં રાજા મહારાજા, શેઠ સાકારોને જ્ઞાન મેળવવા માટેના બાધકતત્વ ૧૮, પાપસ્થા અવતારે મેળવ્યા, પણ તે બધાય, મેહ માયાની નકોની વિસ્તૃત વ્યાખ્યા કરવાનો પ્રયત્ન કરીશ. અફાટય જાલમાં વિષયવાસનાની દુર્દેવ અગ્નિ
અતિગહન સંસારચકમાં, દેવ દાનવ કે માનવ જવાળામાં, ધ માન-માયા અને તેમના શેતાની હોય, જગદમ્બા રૂપે પ્રસિદ્ધિ પ્રાપ્ત દેવીઓ હાય સકંજામાં, પુત્ર પરિવારદિના નાશવંત સ્નેહ સાગરમાં કે પઠિત-મહાપંડિત હોય, કષિ મહા ક આકા. અને મિષા પ્રિતિષ્ઠા મેળવવાના ભ્રામક ખ્યાલશમાં ઉડનારા વિદ્યાધરે હોય તે બધાય રમત- તેમાં તથા આહાર ભયમથુન અને પરિગ્રહ જ્ઞાના ગમતના મેદાનમાં પડેલા ફૂટબોલની માફક કરેલા ગુલામ બની પાપાનુબંધી પુણ્ય કમેને ઉપાજને કર્મોની ઠોકર ખાઈને સંસારની ૮૪ લાખ શેરિ. કરવામાં જ પૂરી કરી છે છતાં પણ રાધાવેધની એમાં રખડતા હોય છે. શા માટે રખડતા હશે ? સમાં એકવાર ફરીથી જ્યારે ચાર દિવસની વાંદની અપુનરાવર્તનીય મુક્તિ (મોક્ષ) શા માટે મેળવી જે મનુષ્યાવતાર પ્રાપ્ત થઈ જ ગયા છે. ત્યારે શકતા નથી તથા અન્યતિક અને ઐકાન્તિક સુખ- તેને હરહાલતમાં પણ સફળ બનાવવા એજ સાચા શાન્તિ અંગે સમાધિ પણ મેળવી શકવા, જાય. પુરૂષાર્થ છે. ભણતર ગણતર અને ખાનદાનના શાળી બની શકયા નથી ? આમાં ખરું કારણ છે સર્વશ્રેષ્ઠ ફળાદેશ છે. છે? આનો નિર્ણય કરવા માટે જંકશન જેલ મેહમાયાના ગાઢ અન્ધકારમાં, અનાદિકાળથી મનખ્યાવતાર સિવાય બીજો એકે ય અવતાર રખડત આત્મા અા શક્તિના માલિક હાવા
છતાં પણ અષાઢ શ્રાવણના ઘનઘોર વાદળાઓમાં બુદ્ધિ, સદ્વિચાર અને સદ્વિવક. મનુષ્પાવ- છુપાઇ ગયેલા સૂર્યનારાયણની જેમ પોતાને એકય લાપને સર્વશ્રેષ્ઠ ફળાદેશ છે. જ દે કે ઇવેન્દ્રો શક્તિના વિકાસ સાધી શકતા નથી, તેનું કારણ પાસે પણ નથી. કેમકે-પ્રાયે તેઓ પુણ્યકર્મોના એક જ છે, અને જેમ હજારોની સંખ્યામાં જોગવટામાં સીમાતીત - મસ્ત બનેલા હોવાથી કિરણે છે, તેમ આતાને પણ અસંખ્ય પ્રદેશે. આધ્યાત્મિક જીવનને સફળ બનાવવા માટેના એકે છે. અને તે બધાય કર્મોના બન પરમાણુ આથી ય વિચાર, તેમના ભાગ્યમાં નથી. આ કારણે જ તથા તેમના સ્કન્ધથી તેવી રીતે આવૃત થયેલ મનુષ્યાવતારને દેવદુલભ માનવામાં આવ્યો છે. છે. જેના કારણે પિતાના પુરુષાર્થને ચારિત્ર
અનાદિ અનન્ત સંસારના ૮૪ લાખ છવાયેનિમાં કરી શકતા નથી. સિપાઈ એના હાથમાં સપડાઈ અનન્ત ભ સારા ફળ મેળવ્યા વિનાના પૂર્ણ ગયેલા અપરાધીના હાથ, પગ, કમર અને છાતી
'
'
-
-
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દત રહા બે ધાઈ ગયા હોય તો તેના હાથમાં બેર માં ની પરંપરા પ્રત્યક ભવે માં આત્માની રાહ લી તલવાર કે આસુરી શક્તિ પણ શા કામની સાથે જ રહેવાની છે. બેશક ! અનન્ત જી સાથે નવા રાતે કમલાજાના બેડીમાં જકડાઈ ગયેલા બંધાયેલા ઋણાનુબંધે એક જ અવતારમાં ઉદય અમાને માટે પાનું જાણવું.
આવવાના નથી. પણ જ્યારે જ્યારે આત્માની સાથે
જણાનુબંધના દેરહામાં જતાઈ ગયેલા પ્રતિપક્ષી આભા પર લાગેલા, ચટલા બધાય કમે
જે જે અવતારમાં હશે. આપ ખામાને પણ ગુફા જ હોય છે તેવું માનવાનું નથી, શુભ
ત્યાં ત્યાં જન્મ લેવાનું સર્વથા અનિવામાં છે. અને કમો પણ હોય છે. જેના કારણે અનત આકાશના
અમૂક મત પૂરતા તે ઋણાનુબ ધના હિસાબ એક એક પ્રદેશમાં રખતે કઈક મમ ફરીથી
(વહાહ, ભરપાઈ જશે ત્યારે તત્કાળ જ વ્યથા ભાવતાર મેળવવા માટે ભાગ્યશાળી બને છે.
મારીને બીજો અવતાર લવે ભાથમા શેષ રહેશે કરતુ આશશ કમેન ભરમાર (માયય) એટલે
સારણ કે, આ પ્રમાણે બધાય અનન્ત માં લકત હોય છે જેના લીધે ઉગાર-વિથાર અને
રખડી 1કલા છીએ અને રખડી રહ્યા છીએ. આચારથી ભ્રષ્ટ થયેલા માતાપિતાઓ મળે છે. પુત્રી અને પત્ની મળે છે, મિત્રો અને પાડોશીઓ પણ ચેત અને જહનું મિશ્રણ જ સંસાર છે. તવા જ મળે છે. તથા તેવું જ ભશતર, ગણતર આ વિ જાય ત્રીજો એકેય પદાર્થ સંસારમાં નથી જ. મળે છે, જેના લીધે જાતકના જીવનમાં પણ કુબુદ્ધ જેમાં ચ ન્ય, સૂન જય, કે મેહર તથા બા વિચારો અને સદ્ વિવકના પ્રાપ્તિ સુલભ ધારણ કરેલા શરીરનું ઘટવું-વધવું દેખાય-અનુ. બને છે. ફળ સ્વરૂપ પાપ કર્મ, પાપ વિચારો ભવ ય ત વે ચૈતન્ય સમાપન જીવે છે. અને અને પાપ એ જ ભાગ્ય છે રહેવા તેનાથી વિપરીત જડતત્વ છે, જેમાં શરીર, ઇન્દ્રિય, પાપ છે, તબ કે પાપ વ્યવહરો કરવાના મુદ્દલ મન, - ક, કાન, હાથ, પગ, આદિ પદાર્થો પુ.
છા ન હોવા છતાં પણ પરિસ્થિતિ વશ કરવાની ના ધાથી થાયેલા હોવાથી જડ છે. જ્યારે ફરજ પડ છે. ૫.૪૭મ મધના વાટકામે પડેલી આનાથી ૨ તિકિત અર્થાત્ ૨૨ રના અણુઅણુમાં મબીની જેમ મોહ મિથ્યાત્વ વશ બનીને જીવન બીરાજન આત્મા ચૈતન્ય છે. પૃથ્વી કાયિક, પૂર્ણ કરે છે. પૂર્વના પુણ્યને ૯ઈ મેળવેલ. શબ અપકા, કાયિક, વાયુકાયિક, વ પતિકાયક, સાયન સામગ્રીને પણ સફળ કરવા જેટલી પુરૂષાર્થ કોડા, મેડ, હાથી, ઘોડા, દેવ, નારક, ને જ પણ સફળ બનવા પામતી નથી મળ્યા અને જમ લવાને આધાર જ છે ”
- વાવ છે. આ કારણે જ પિપિતાના શુભાભા ભીંત પર બારને શની ચકાસ જ્યાં સુધી
કમેને ભગવાન માટે એક ક્ષણનો પણ વિલંબ હેશે ત્યાં સુધી તેના પર વિના રોકટોક કરે લયા વિના રહેશે નહીં. તેવી રીતે અનન્ય
કર્યા વિના જડ પદાર્થને આશ્રય લેવો જ પડે છે.
આ માટે જ ફરે ૨ લાડ* મકાન જેવું છે, તેથી , વેના અનત થવા સાથે પાલન કરેલા,
પ્રયક તારામાં તેને બદલી થયા કરે છે. પલા, વધારેલા, રાગદ્વેષના, લાભપ્રપંચના, જય વાસનાના કે મારકાના, લેવડ–દેવડના
આને નાકાળથી શરીર સાથે સંબંધિત રાળાઓ, વિષય વાસનાના અતિ પૂર આચણે,
હે વાર્થ ભડ ફ આકર્ષણ હોય તે સ્વાભાવિક છે. જ ભના અસવાર, હૈયાના માયાવિહો અને કમ ઇન બેડીમાં ફસાયેઢા આત્માને શાહ
શુઓને પણ શરમાવે તેવા ફરી ના દાગ (સરઃ નાય) નો અભાવ હોવાથી કશું જ આ દના કારણે બાંધેલા, બંધાયેલા પાપડ ત જ્ઞાના વ) જ ભાગ્યમાં રહેલી હેવ છે કે રાત
કે પ્રઆરી-કર છે
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
પાતાદિ સત્કાર્યાં તરફ્ જ ઝુકાવ હાવાના કારણે પાપકાર્યાં કૈઠે પડી ગયા છે. પ્રતિમિનિટ, પ્રતિસે’કડ અને પ્રતિસમય આત્માની લેશ્યાઓ, મુય વસાયે, પરિણામે અને વિચાર। સ્થિર નહી રહેતા હેાવાથી જેટલી વાર લેશ્યા આદિ બદલાય તેટલા કર્માનું ઉપાર્જન અનુભવગમ્ય છે, છતાં સ"સારભરમાં જેટલી સંખ્યામાં પા! હેાઇ શકે છે તે બધાઓના સમાવેશ ૧૮ ની સખ્યમાં શાસ્ત્ર માન્ય છે.
વધીએ પેાતાના લાડકા પુત્ર મરણ પથાય હાય તે પણ ડાકટરને એલાવવા જેટલા સમય તેમની પાસે હૈ।તા નથી. પ્રતિશ્વાસે, વ્યાપાર, ચાપડા, ઘરાક, તિજોરી, ચેકબુક ફ્રિ કામકાજમાંથી શું માથું પણ કરી શકતા નથી. કાષમાં ધમધમતા માનવને કેવળી ભગવંત પણ શાંતિ આપી શકતા નથી. મત્ર, તંત્ર, દેરા ધાગા, કે જમણા શ’ખા પણ ફ્રાધાન્યાને શાન્ત કરી શકતા નથી. અભિમાનના ફૂંફાડા મારતા માનવને જ્યારે તેનાથી સવાય માણ તિરસ્કાર કરે છે ત્યારે તેના ઘમંડી રામાને આપુઆ થતાં સૌ કોઈ જોઈ શકે છે. અને લેાભાન્ધ માનવ પછી ચાહે ત્રિષય વાસનાને લેાભી હાંય, પૈસા ટકાનેા લેભી ઢાય તથા મિથ્યા પ્રતિષ્ઠા કે ઈજ્જત આબરૂના ડાભી માનવાને કેઇએ પશુ કયારેય પણ શાંતિથી એકતા, ઉડતા કે ખેલતા પણ જોયા નહીં હેય. હદ બહાર રાગાન્ધ અને દ્વેષા-ધાથી સુખ-શાન્તિ અને બીજા પર્ ઉમદા તત્ત્વા હેક્ટરે માઇલ દૂર ભાગે છે. કલેશ કકાસ કરનાર, બીજાની ચાડી ખાનાર તેમને
કલકિત તથા અપમાનિત કરનાર તથા છાસવારે ને છાસવારે તિ અને અતિમાં ગળેડુખ થયેલા માન
એરકન્ડીશન કે આઇસ્ક્રીમ પણઢ'ડક આપી શકે તેમ નથી, ઇત્યાદિ પ્રસગાને જોયા પછી કે કે, પ્રાણાતિ પાતા પાપા આત્માના સ્વબવ હાઇ અનુભવ્યા પછી આપણા જ આત્મા જ કબૂલ કરશે શકે નહીં. તે પછી ધમ શી રીતે હાઈ શકો ? માટે પ્રાણાતિ પાતા વૈકારિક ભાવે અત્માને ધર્મ નથી જ. આવા કારણે જ તેમને પસ્થાનક જ કહેવાયા છે :
કોઈને પણ કહેવાના અવસર પ્રાપ્ત થઈ શકે. છે કે, અનાદિકાળના સ’સારમાં પ્રાણાતિપાત, (હિંસા) મૃષા, ( જૂઠ ) અદત્તાદાન, (ચૌ) મૈથુન (દુરાચાર) અને પરાગ્રહ તથા ક્રોધ-માન-માયા અને લેાભા તત્ત્વા પણ અનાદિકાળના હાવાથી આત્માના સહજ સ્વભાવ હિંસાદિના છે અને તે કર્યાં જીવાત્માને કર્યો વિના છુટકે નથી. આના જવાબમાં જાણવાનું કે, પ્રાણાતિ પાતા િભાવે સાહજિક નથી પણ વૈકારિક તથા વૈભાવિક હાવાથી આત્માને સહેજ ધર્મ હાઈ શકે નહી, કેમ કે-જે કાર્યાં કરવાથી માનવમાત્રને પછીથી પશ્ચાત્તાપ (પસ્તાવે) થાય, દુ:ખ-મહાદુ:ખ, ગ્લાની-પ્લાનિ થાય તેવાને ક્રમ આત્માના ધર્મ હાઇ શકે નહી. જમ કે પર જીવેાની હત્યા કર્યાં પછી કે જૂઠ પ્રપંચ દ્વારા બીજાની છેતરપી’ડી કર્યા પછી, માનવને ચેડે ધણે પણ અસાસ થયા વિના રહેતે! નથી. તેમ અધા મિક મૈથુન કર્યો પછી ‘વાવનાન્તે જ્ઞાતીતિ શુદ્રમ્ ।' આ ન્યાયે વીય નાશ થયા પછી ઘણા આને હતપ્રભ થઇ કપાળે હાથ દઇ શેક સુ'તાપ કરતા હાય છે કે– આવી પાપ બુદ્ધિ મને કયાંથી સૂઝ સીમાતીત પરિગઢને પ્રમભક્ત કયારેય, સ્વપ્નામાં પણ સુખ શાન્તિ અને સમાધિ પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી. તેમ તે બિચારા યમ પત્ની સાથે, પુત્ર પરિવાર સાથે બેસીને ખ ઇ પણ શકતા નથી. સુખ-દુ:ખ કે તેમના પઠન-પાન માટે સમય પણ આપી શકતા નથી. થાડા આગળ
૩૮]
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
"पापानां स्थानमिति पापस्थानकम्
વાવાસ્થય થીયૉઽન્નિતિ વાવસ્થાનયામ’।
For Private And Personal Use Only
""
'
એટલે કે ગમે તે કારણે જેના સેવનથી, આચરણથી પાપ ભાવનાનુ' જ પોષણ થાય તે પાપસ્થાનક છે.
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં પરમાત્મા મઢાવીર પ્રભુએ
આત્માન" પ્રકાશ
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
“વષ્ણુસહાવો ” એટલે કે- પદાર્થ માત્રને જે પગ-આંખ, કે બીજા અને છેદનારના જ બીજા મૌલિક સ્વભાવ હોય તે તેનો ધર્મ છે. જેમ કે- ભવમાં પગ કપાય છે, હાથ છેદાય છે. આંખે અગ્નિને મૂળ સ્વભાવ ઉષ્ણતા છે, પાણીનો સ્વભાવ કમર કે અંધ બને છે. કાને બહેરાં, પગે લંગ શીતલતા છે. યદ્યપિ અગ્નિા પ્રયોગથી પાણુંમાં હાથે ઠુંઠો થાય છે. છેવટે બુદ્ધિ વિનાને અને ઉણુતા દેખાય છે પણ તે અગ્નિના વૈકારિક પ્રો- મગજને ફરેલો થાય છે. સંસારવતી ના ગથી ઉષ્ણ બને છે, માટે જ અગ્નિ જેમ જેમ ઉપર પ્રમાણે ફળને પ્રત્યક્ષ જોયા પછી જ નિર્ણય બુઝાતી જાય છે, તેમ તેમ ઉષ્ણતા ઓછી થતાં કરવાનું રહેશે. કે પ્રાણાતિપાતાદિ ધમ નથી. પાણી પોતાના મૂળ સ્વભાવમાં આવી જાય છે. સદાચાર નથી, શિષ્ટાચાર નથી. પણ મહાભયંકર આ પ્રમાણે જન્મ જન્મના ઉપાર્જિત કર્મોના કારણે પાપ જ છે. દુરાચાર અને ભ્રષ્ટાચાર છે. જીવાત્માના મૌલિક વિભા અહિંસા સંયમ અને આજના સંસારનો પછી ચાહે તે સાક્ષર કે તધિર્મના સ્થાને હિંસા, દુરાચાર અને ભોગ નિવાર
નિરક્ષર હોય, પંડિત-મહાપંડિત હય, સાધુ વિલાસ જ્યારે આવે છે, વધે છે, ત્યારે જીવાત્મા
ગૃહસ્થ હોય, નાને કે મે હોય, સ્ત્રી કે પુરૂષ ની પધલેશ્યા, તોલે અને શુકલેશ્યાના સ્થાને
ન હોય તે બધાય વારે તહેવારે ચારિત્ર, સદાચાર, કૃણલેશ્યા, નીલેશ્યા અને કાપતલેયાને જેર
* પવિત્રાચાર આદિ શબ્દોનું ઉચ્ચારણ જરૂર કરે છે. વધે છે. અને જીવ હિંસાદિ કર્મોમાં વ્યાપારિત
પરન્તુ તે શબ્દોનું મૌલિક રહસ્ય જ્યાં સુધી થાય છે, તે માટે પ્રયત્ન વિશેષ કરે છે, જેમકે : -
જાણવામાં ન આવે અને જાણેલા અર્થો જીવનના તીરકામઠા, ઇરા-બંદુક, ઠંડા આદિશાને મેળવે
અણુઅણુમાં આચરિત ન થાય ત્યાં સુધી જીવ છે, શિકાર માટે પગારથી માણસોને રાખે છે જગ
હત્યા, માંસ ભેજન, શરાબપાન, પરસ્ત્રી કે વેશ્યા લમાં જાય છે શિકાર માટેના મકાનો બંધાવે છે. આવી
ગમન, જુગાર, શિકાર કે અભક્ષ્ય ભેજન છે રીતે જૂઠ-ચોરી-મેથુન અને પરિગ્રહ આદિ પાપને
અફીણ, ભાંગ-ગાંજા આદિ જીવન ધનને બરબાદ વધારવા માટે જીવ માત્રને મન-વચન-કાયાથી,
કરાવીને માનવને દાનવ બનાવનારા અને આત્માના કેધ-માન-માયા અને લેભથી પણ કંઈક કરવું
પ્રતિ પ્રદેશ રહેલા આ દુર્ગણની ક્યારેય પણ પડે તે સ્વધર્મ નથી પણ પરધમ છે, માટે જ
સમાપ્તિ થાય તેમ નથી. કેમકે હદયના મંદિરમાં પ્રાણાતિ પાતાતિમાં જીવાત્માને વિશેષ પ્રવૃતિ કરવાની ફરજ પડે છે. તે વિના કેઈ પણ જીવને
કાં તે ચારિત્રાચાર (શિષ્ટાચાર) રહેશે. અને કાં તે ઘાત-હનન, મારણ, તાડન, દુઃખત્પાદન પીહત, *
" ભ્રષ્ટાચાર (જીવહત્યાદિ) રહેશે. તેમાં ચારિત્રાચાર' તન કે આકમણાદિ થતું નથી. ઇત્યાદિ કારણે
અહિંસક-સંયમી અને તપેધમનું લક્ષણ છે,
જ્યારે માંસ ભેજનાદિ હિંસક ભાવનું લક્ષણ છે. પાપ-પાપમાર્ગો સ્વધર્મ (આત્માન ધર્મ) નથી
જકશન જેવા દેવદુર્લભ મનુષ્યાવતારમાં જ આનો પણ પરધમ છે. અને “પરધર્મો ભયાવહ:” એટલે કે પાપ માર્ગોમાં રચ્યા-પચ્યા રહેવું અને તેમાં જ
નિર્ણય કરવાનો રહેશે કે મારે અહિંસક બનવું છે મરવું તે અત્યંત ભયાવહ છે કેમકે બીજા જ ને કે હિંસક ? યદિ અહિંસક બનવાને ભાવ હોય તે મારનાર જ બીજા ભવમાં યમદૂતને માર ખાય મન
પ્રાણાતિપાતાદિ ને પાપ સ્વરૂપે જ માન્યા વિના છે. બીજાને ભૂખે મારનાર ભૂખે મરે છે, રેવ
ન ચાલી શકે તેમ નથી ઠાવનાર ને રોવું પડે છે. બીજા જીવમાં હાથ
ફેબ્રુઆરી-૨]
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
.
પવી મહિપતરાય જાદવજી શાહનું ભાવનગર જૈન
મૂ. તપ સંઘ દ્વારા અભિવાદન-સન્માન
-
-
-
ભાવનગરના જ વતની અને ધંધાના વિકાસ અથે મુંબઈમાં વસતા જૈન સમાજના અગ્રણ્ય અને અનેક સંસ્થાઓના પ્રણેતા શ્રી મહિપતરાય જે. શાહને તા- ૨૬ મી જાન્યુઆરીના પદ્મશ્રાના એહ ભારત સરકારે જાહેર કરેલ છે. તેમના માનમાં ભાવનગર જેને કવે. મૂ તપાસ ખાસ શાનદાર સમારંભ તા. ૨ ૨-૯૨ ના જેલ હતો. જેમાં જૈન વે. મૂ. તપ સંઘના પ્રમુખશ્રી શ્રી મનમોહનભાઈ તંબેની અધ્યક્ષસ્થાને અને જાણીતા દાનવીર શેઠશ્રી દીપચ ભાઈ ગાડી અતિથિવિશેષ પદે ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. આ સમારંભમાં શાળ સંખ્યામાં આમંત્રિત હાજર હતા,
મંગળ પ્રાર્થના બાદ શ્રી ઘના ઉપપ્રમુખશ્રી, સૂર્યકાન્તભાઈ શાહે શ્રાધ વતી આવકાર પ્રવચન કરેલ હતું. મહેમ નેનો પરિચય શ્રી મનુભાઈ શેઠે આપેલ.
પ્રમુખ સ્થાનેથી શેઠશ્રી મનમેહનભાઈ એ, અતિથિવિશેષ પદે દાનવીર શેઠશ્રી દીપભાઇ ગાડીએ, આ પ્રસંગે ખાસ પધારેલા શ્રી નિરંજનભાઈ મહેતાએ પ્રાસંગિક પ્રવચન આપ્યું હતું.
શ્રીસંઘના પ્રમુખશ્રીએ ખાસ તૈયાર કરેલ ચાંતીને કલાત્મક મેમેન્ટ અર્પણ કરીને અને પુષ્પહારથી શેઠશ્રી મહિપતભાઈનું સન્માન કરેલ. અને શ્રી સંઘના ઉપપ્રમુખશ્રી અને મંત્રીશ્રીઓએ શાલ ઓઢાડીને, અને પુષ્પહારથી શેઠશ્રી મહિપતભાઈનું સન્માન કરેલ. શેઠશ્રી મહિપબાઇએ સૌની લાગણી માટે આભાર માન્ય હતા તેઓ શ્રી એ જણાવેલ કે પરમકૃપાળુ પ્રભુ દ્વારા મળવા શક્તિથી જનતાની સેવા કરવાની જે તક મ મળી છે તે સેવાકાર્યને સફળતા પૂર્વક પાર પાડવ, હું હંમેશા કોશીષ કરતા રહીશ.
આભારવિધિ શ્રી રમેશભા વીરાએ કરી છે જે કાર્યક્રમનું સંચાલન શ્રી મનુભાઇ શેફ
- સની અને સંસ્થાઓએ શેઠ શ્રી મહિપતભાઇ અને શેઠશ્રી શીપચંદભાઈનું પુપતા સન્માન કર્યું હતું. બંને મહાનુભાવે છે લાઈવશ થઇને આભાર વ્યકત કરેલ હતું. “ જેન આત્માન સભાએ પણ બને મનુભાને પુકારથી સન્માન કહતું.
આ મન- કાશ
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
!! શ્રી નવ સમરણ કંઈ રીતે થાય ? હું
(૧) નવકાર મ’ત્રનું સ્મરણ કરતી વખતે પંચ પરમેષ્ઠી અથવા નવપદને આકાર આંખ
આગળ રાખો. (૨) ઉવસગ્ગહરનો પાઠ કરવાના સમયે શ્રી ચિંતામણી પાર્શ્વનાથને યાદ કરવા. (૩) સંતિક' ગણતા શાંતિનાથ ભગવાનનું સમરણ કરવું'. (૪) વિજય મુહૂતના મરણ સમયે એક સિરોર જિનનો મંત્ર આંખ સામે રાખો. (૫) નમિઉણના પાઠ વખતે ચિંતામણી પાર્શ્વનાથને યાદ કરવો. (૬) અજિત શાંતિ મણુતી વખતે શ્રી અજિતનાથ અને શ્રી શાંતિનાથ પ્રભુનું સ્મરણ કરવું'. (૭) ભક્તામર ગણતા શ્રી આદિનાથ પ્રભુની પ્રતિમાનું ખાસ ધ્યાન ધરવુ'..
(૮) કલ્ય.ણ મદિરના સ્મરયુ સમયે પાર્શ્વનાથ પ્રભુને સંભારવા. | (૯) બૃહશાંતિના પાઠ સમયે વીશે વીશ જિનની પ્રભુ પ્રતિમાઓ નજર સમક્ષ
યાદ કરવી.
શ્રી નવસમરણાદિ સ્તોત્ર સન્દ્રોહનું પ્રકાશન
શ્રી નવસમરણાદિ સ્તોત્ર સદેહનુ' મુનિશ્રી ચરણવિજયજી મહારાજ સાહેબ દ્વારા સંપાદન કરાવી વિ. સં', ૧૯૯૨માં આ સભા તરફથી પ્રકાશન કરવામાં આવ્યું હતુ'. સુંદર સુઘડ પછ દેવનાગરી લિપિમાં પ્રિન્ટ હોવાથી સમગ્ર ભારતમાંથી તેની માંગણી આવતા તેનુ’ પુનમુ દ્રણ કરીને પ્રઢ કરેલ છે. મજબુત પ્લાસ્ટીક કવર સહીતની આ સુંદર પુસ્તિક્રા દરેક જૈનના ઘરમાં વસાવવા જેવી છે. કિંમત રૂા. ૭-૦૦ છે પચાસ કે વધારે પુસ્તિકા ખરીદનારને ૧૦ ટકા કમીશન આપવામાં આવશે.
ધમ પ્રભાવના કરવા માટે ઉત્તમ પુસ્તિકા છે,
-- : વધુ વિગત માટે લખે :-- શ્રી જૈન આત્માન't સભા-ખાપગેઈટ, ભાવનગર - ૩૬૪ ૦૦૧,
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Atmanand Prakash Regd. No. GBV. . 31 0 = 0 5- 50- 9 0 80-0 0 દરેક લાયબ્રેરી તથા ઘરમાં વસાવવા જેવા અલભ્ય ગ્રંથો | * તારીખ 1-9-87 થી નીચે મુજબ ૨હેશે. ' ૦૦૦૭ઋ૦૦૦૦૦ 0 000000000000- સ’કૃત ગ્રંથ કીમત | ગુજરાતી ગ્રં થે કીમત ત્રિશણી શલાકા પુરુષચરિતમ્ શ્રી સુપાર્શ્વનાથ ચરિત્ર ભાગ 2 જે 15-00 મહાકાવ્યમ્ પર્વ 2-3-4 શ્રી કથારતન કોષ ભાગ 1 લે પુસ્તકા રે (મૂળ સરકૃત) શ્રી આત્મક્રાન્તિ પ્રકાશ ત્રિશખી શલાકા પુરુષચરિતમ્ શ્રી જ્ઞાનપ્રદીપ ભાગ 1-2-3 સ થે મહાકાવ્યમ્ પર્વ 2-3- 4 લે. શ્વ, પૂ આ શ્રી વિ. કરતૂરસૂરીશ્વ જી 40-00 શ્રી સુમતિનાથ ચરિત્ર ભાગ-૧ પ્રતા રે (મૂળ સરકૃત) 25-0 0 I , દ્વાદશાર' નટુચક્રમ્ ભાગ 1 લા ,ભાગ 2 400 0 0 દ્વાદશાર’ નયચક્રમ્ ભાગ 2 જે | શ્રી નવસમરણ્યાદિ સ્તોત્ર 80000 દ્વાદશોર’ નયચક્રમ્ ભાગ 3 જે 80-0 0 શ્રી શત્રુ જય ગિરિરાજ દશ”ન સ્ત્રી નિર્માણ કૈવલીભુક્તિ પ્ર૪૧ણુ મૂળ વૈરાગ્ય ઝરણા જિનદત્ત વ્યાખ્યાન 15-20 ઉપદેશમાળા ભાષાંતર શ્રી સાધુ સાધ્વી ગ્ય આવશ્યક ધમ" કૌશલ્ય 57 7 ક્રિયાસૂત્ર પ્રતાકારે 20-0 0 50 આગમ પ્રભ'કેર પુણ્યવિજયજી શ્રદ્ધાંજલિ વિશેષાંક : પાકુ બાઈન્ડી’ગ 10-0 0 પ્રાકૃત વ્યાકરણમ આત્મવિશુદ્ધિ ગુજરાતી ચ'થે જૈન દશન મીમાંસા શ્રી શ્રી પાળરાજાને રાસ 40-00 | હું અને મારી ના શ્રી જાણ્ય’ અને જોયુ" ' 5-00 | ‘બુ વામી ચરિત્ર 12=0 0 90 9 25 0 0. 3 @ @ 5 - e કીમત પ-૦૦ 500 લખા :- શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ખરિગેઈટ, ભાવનગર (સૌરાષ્ટ્ર) ત‘ત્રી : શ્રી પ્રમોદકાન્ત ખીમચંદ શાહે પ્રકાશક : શ્રી જૈન આમાનદ સભા, ભાવનગર, મુહ ! શેઠ હેમેન્દ્ર હરિલાલ, બાન't મી. પ્રેક્ષ, સુતારવાહ, ભાવનJ૨. For Private And Personal Use Only