________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
પાતાદિ સત્કાર્યાં તરફ્ જ ઝુકાવ હાવાના કારણે પાપકાર્યાં કૈઠે પડી ગયા છે. પ્રતિમિનિટ, પ્રતિસે’કડ અને પ્રતિસમય આત્માની લેશ્યાઓ, મુય વસાયે, પરિણામે અને વિચાર। સ્થિર નહી રહેતા હેાવાથી જેટલી વાર લેશ્યા આદિ બદલાય તેટલા કર્માનું ઉપાર્જન અનુભવગમ્ય છે, છતાં સ"સારભરમાં જેટલી સંખ્યામાં પા! હેાઇ શકે છે તે બધાઓના સમાવેશ ૧૮ ની સખ્યમાં શાસ્ત્ર માન્ય છે.
વધીએ પેાતાના લાડકા પુત્ર મરણ પથાય હાય તે પણ ડાકટરને એલાવવા જેટલા સમય તેમની પાસે હૈ।તા નથી. પ્રતિશ્વાસે, વ્યાપાર, ચાપડા, ઘરાક, તિજોરી, ચેકબુક ફ્રિ કામકાજમાંથી શું માથું પણ કરી શકતા નથી. કાષમાં ધમધમતા માનવને કેવળી ભગવંત પણ શાંતિ આપી શકતા નથી. મત્ર, તંત્ર, દેરા ધાગા, કે જમણા શ’ખા પણ ફ્રાધાન્યાને શાન્ત કરી શકતા નથી. અભિમાનના ફૂંફાડા મારતા માનવને જ્યારે તેનાથી સવાય માણ તિરસ્કાર કરે છે ત્યારે તેના ઘમંડી રામાને આપુઆ થતાં સૌ કોઈ જોઈ શકે છે. અને લેાભાન્ધ માનવ પછી ચાહે ત્રિષય વાસનાને લેાભી હાંય, પૈસા ટકાનેા લેભી ઢાય તથા મિથ્યા પ્રતિષ્ઠા કે ઈજ્જત આબરૂના ડાભી માનવાને કેઇએ પશુ કયારેય પણ શાંતિથી એકતા, ઉડતા કે ખેલતા પણ જોયા નહીં હેય. હદ બહાર રાગાન્ધ અને દ્વેષા-ધાથી સુખ-શાન્તિ અને બીજા પર્ ઉમદા તત્ત્વા હેક્ટરે માઇલ દૂર ભાગે છે. કલેશ કકાસ કરનાર, બીજાની ચાડી ખાનાર તેમને
કલકિત તથા અપમાનિત કરનાર તથા છાસવારે ને છાસવારે તિ અને અતિમાં ગળેડુખ થયેલા માન
એરકન્ડીશન કે આઇસ્ક્રીમ પણઢ'ડક આપી શકે તેમ નથી, ઇત્યાદિ પ્રસગાને જોયા પછી કે કે, પ્રાણાતિ પાતા પાપા આત્માના સ્વબવ હાઇ અનુભવ્યા પછી આપણા જ આત્મા જ કબૂલ કરશે શકે નહીં. તે પછી ધમ શી રીતે હાઈ શકો ? માટે પ્રાણાતિ પાતા વૈકારિક ભાવે અત્માને ધર્મ નથી જ. આવા કારણે જ તેમને પસ્થાનક જ કહેવાયા છે :
કોઈને પણ કહેવાના અવસર પ્રાપ્ત થઈ શકે. છે કે, અનાદિકાળના સ’સારમાં પ્રાણાતિપાત, (હિંસા) મૃષા, ( જૂઠ ) અદત્તાદાન, (ચૌ) મૈથુન (દુરાચાર) અને પરાગ્રહ તથા ક્રોધ-માન-માયા અને લેાભા તત્ત્વા પણ અનાદિકાળના હાવાથી આત્માના સહજ સ્વભાવ હિંસાદિના છે અને તે કર્યાં જીવાત્માને કર્યો વિના છુટકે નથી. આના જવાબમાં જાણવાનું કે, પ્રાણાતિ પાતા િભાવે સાહજિક નથી પણ વૈકારિક તથા વૈભાવિક હાવાથી આત્માને સહેજ ધર્મ હાઈ શકે નહી, કેમ કે-જે કાર્યાં કરવાથી માનવમાત્રને પછીથી પશ્ચાત્તાપ (પસ્તાવે) થાય, દુ:ખ-મહાદુ:ખ, ગ્લાની-પ્લાનિ થાય તેવાને ક્રમ આત્માના ધર્મ હાઇ શકે નહી. જમ કે પર જીવેાની હત્યા કર્યાં પછી કે જૂઠ પ્રપંચ દ્વારા બીજાની છેતરપી’ડી કર્યા પછી, માનવને ચેડે ધણે પણ અસાસ થયા વિના રહેતે! નથી. તેમ અધા મિક મૈથુન કર્યો પછી ‘વાવનાન્તે જ્ઞાતીતિ શુદ્રમ્ ।' આ ન્યાયે વીય નાશ થયા પછી ઘણા આને હતપ્રભ થઇ કપાળે હાથ દઇ શેક સુ'તાપ કરતા હાય છે કે– આવી પાપ બુદ્ધિ મને કયાંથી સૂઝ સીમાતીત પરિગઢને પ્રમભક્ત કયારેય, સ્વપ્નામાં પણ સુખ શાન્તિ અને સમાધિ પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી. તેમ તે બિચારા યમ પત્ની સાથે, પુત્ર પરિવાર સાથે બેસીને ખ ઇ પણ શકતા નથી. સુખ-દુ:ખ કે તેમના પઠન-પાન માટે સમય પણ આપી શકતા નથી. થાડા આગળ
૩૮]
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
"पापानां स्थानमिति पापस्थानकम्
વાવાસ્થય થીયૉઽન્નિતિ વાવસ્થાનયામ’।
For Private And Personal Use Only
""
'
એટલે કે ગમે તે કારણે જેના સેવનથી, આચરણથી પાપ ભાવનાનુ' જ પોષણ થાય તે પાપસ્થાનક છે.
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં પરમાત્મા મઢાવીર પ્રભુએ
આત્માન" પ્રકાશ