Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mokSArthinA pratyahaM jJAnavRddhiH kAryA / / che zrI jainadharma prakAza sva. zrI kuMvarajIbhAI ANaMdajI jemanI sAtamI puNyatithi poSa zudi 11 nA roja ujavavAmAM AvI hatI. pustaka 68 mu ] i. sa. 195ra vIra saM'. ra478 pASa-mahA pragaTakatta-- [ aMka 3-4 zrI jaina dharma prasAraka sabhA 25 mI jAnyuArI bhAvanagara vi. saM. 2008 (II) For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina dharma prakAza. bahAragAma mATe bAra a ka ne pesTeja sAthe vArSika lavAjama rUA. 3-6-0 pustaka 68 mu' poSa-mahA vIra saM. 2478 aMka 3-4 { vi. saM. 2008 anukramaNikA 1 vaijJA .. .. ( rAjamala bhaMDArI) 51 2 zrI AnaMdaghanajIkRta sajajhAya ... ( saMpA. munizrI vidyAna davijayajI ) para 3 zrI siddhAcaLa tIrthanuM stavana ... ... ( muni zrI rucakarvijayajI ) 53 4 avanavakrAgaiziva-padyAnuvAda-bhAvArtha ( 5. zrI purasparavijayajI gaNi ) 54 5 jina guNa gAvAne ... ( pannAlAla ja, ma sAlIyA ) para 6 dhyAnanI maulikatA ..( zrI bAlacaMda hIrAcaMda " sAhityacaMdra ") : 7 7 mahApAdhyAya dharma sAgarajI gaNinI jIvanarekhA : : 2 | ( zre hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA M. A.) 61 8 vicArakarNikA ... ... ...( munirAjazrI caMdraprabhasAgarajI ) 65 9 zuM e hAra TADA gaLI gayA ? (satI damayaMtIne jIvana prasaMga : 7) (zrI maganalAla motIcaMda zAha sAhityapremI ) 26 10 svAti-bindu : 2 ... ... ( zrI mohanalAla dI paca 6 cekasI) 71 11 prabhusevAnI prathama-bhUmikA ( DaeN. bhagavAnadAsa manaHsukhabhAI mahetA) 76 12 jaina yojanAna kAnUnanI kre ro maravapUrNa (zrI agaracanda nAhaTA ) 80 | pUjA bhaNAvavAmAM AvI svargastha zrI kavarajIbhAI ANadajInI sAtamI puNyatithi nimitte piSa zadi 11 ne somavAranA roja savAranA nava kalAke sabhAnA makA'mAM prabhujI padharAvI zrI pArzvanAtha paMcakalyANaka pUjA bhaNAvavAmAM AvI hatI. XNLXLXKakak KNXXNLXLAME - jJAnasAra ( bIjI AvRtti ) nyAyavizArada yAyAcArya zrImadda yazovijayajI upAdhyAyaviracita A raka cheapUrva graMtha ghaNA vakhatathI aprApya hatA, te tAjetaramAM navIna AvRttirUpe che che pragaTa karavAmAM Avela che. graMtha nAma pramANe jJAnAmRtanA sArarUpa che. 5 5 upAdhyAyajIe potAnI jJAnazaktinA nIceDarUpa A graMtha racyA che ane che tethI ja te sarva keAinI praza sAne pAtra banyA che. aDhI so lagabhaga pRSTha ke hovA chatAM mUlya mAtra rUpiyA be, pAsTeja alaga. ' lakha-zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara, Do. For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra pustaka su ma 3-4 www.kobatirth.org jaina dharma prakAza { : poSa-bhaDA : Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir laDa vIra saM 2478 vi.saM. 2008 vaMdanA | nirAkAra hai yAki sAkAra hai / guNAgAra yA nirguNAgAra hai // nirAdhAra kA jo ki AdhAra hai / use hI hamArA namaskAra hai // 1 // sabhI jJAna kA jo ki AgAra hai / dayA kA bar3A jo ki bhaNDAra hai // miTAtA sadA jo aMhakAra hai / use hI hamArA namaskAra hai // 2 // susaundarya jo puSpa kA satva hai / suAnaMda jo prema kA tattva hai || ki jisakA yahI satya AkAra hai / rAjamala bhaNDArI - Agara bar3hA tuccha ko jo banAtA sadA / dayA dIna para jo dIkhAtA sadA // ki jIsakI kRpA kA nahIM pAra I use hI hamArA namaskAra hai // 3 // For Private And Personal Use Only use cAra so so namaskAra hai // 4 //
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "cowbook zrI AnaMdaghanajIkRta sajajhAya huM to praNamuM sadagururAyA re, mAtA sarasvatInA vaMduM pAyA re, huM te dhyAvuM AtamarAyA, jIvaNajI bAraNe mata jAje re. tame ghara beThA kamAvA cetanajI, bAraNe che 1 che tAre bAraNe duramatI rANI re, kahetA zuM kumati kavANI re; tamane bheLavI bAMdhaze tANuM, jIvaNajI bAraNe mata jAje re | 2 | tArA gharamAM peThA dhutArA re, tene kADhane prItama pyArA re; tame tehathI rahone nyArA, * * * | 3 | tArA gharamAM che traNa ratna re, tame tenA kare jatana re, e to akhUTa khajAno che dhana ... ... 4 satAvanane kADhe gharamAMhethI re, trevIzane ke jAe aIthIra re; pache anubhava jAgaze mAMhethI re, . . . 5 | salane done zikhare, aDhA2ne maMgA vo bhI khare; pachI ATha karmanI zI bIka re? ... .. 6 che cArane kare cakacUra re, pAMca thI thAo hajUra re, jIma pAme ANaMda bharapUra re, ... .. 7 che viveka dI karI ajuvAle re, mithyAtva aMdhakArane TAlo re; pachI anubhava sAthe mAle, ... ... . 8 samatA sAhelI zuM khele re, dumati no cheDe mele re, jIma pAme mukita gaDhahelo ....... | 9 | mamatAne kAI namAra re, jIvana jItI bAjI kaI hAra re; jIma pAme bhava pAro re .. .. 10 che zuddha deva gurupa sA ye re, mAre jIva te Ave DhAe re; pachI nitya AnaMdaghana sukha thAya re.. 11aaaa * saMpA-munizrI vighAnaMdavijayajI A sajhAya prAcIna pAnA parathI lakhavAmAM AvI che. 1. kahe. 2. ahIMthI, 3, AnaMde. % 0% For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aagaagaanaalu 5) zrI siddhAcaLa tIrthanuM stavana. (. [ mananA mane ratha savi phaLyAe--e dezI. ] dhanya dhanya Aja saphaLa thaye e, mAnavajanma udAra, bheTI girirAjane eka janama janama huM uddharyo e, varavA zivapada sAra, bheTa girirAjane e. 1 e giri jagamAM zAzvata e, prAya: zabda vAgya, kazo jinazAsane eka te huM bheTo bhavI huo e, nizcaya manazuM kIdha, Atama nirmaLa thayA e. 2 munivara koDa anaMta IhAM e, sidhyA sAdi anaMta, rame zuddha svarUpamAM eka mukitaramAM ramaNuM bhalI e, varavA maMDapa eha, bhaje girirAjane e. 3 pUrva navANuM samesaryA e, AdIzvara arihaMta, rAyaNa rUDI jANae e; puMDarIka gaNadhara siddha huA e, pAMca kroDa muni sAtha, no puMDarIkagiri e. 4 rASabhadeva vaMza rAjavI e, siyAM asaMkhya pramANu, kahe siddhadaMDikA eka drAviDa ne vArikhillajI e, daza keDa aNugAra, Atama ujavaLa kIdhA e 5 lakha eka muni AdityayazA e, samayazA tera kroDa, sahajAnaMda pada vare e nami vinami be keDazuM e, sAgara muni eka keDa, AnaMdaghana pada lahyAM che. 6 bharata muni pAMca doDazuM e, ajitasena sattara koDa, cidAnaMda pada varyA e zrI sAra muni eka kroDazuM e, rAma bharata traNa koDa, gayA zivamahelamAM e. 7 pAMce pAMDava siddha huA e, viza koDa muni sAthe, paramapada pAmiyA e, kroDa sADI ATha ziva lahA e, zAMba pradyumna kumAra, jagata jazA nirmaLa e. 8 kadaMba gaNadhara gayA mokSamAM e, eka koDa muni sAtha, kadaMbagiri bheTIe eka lAkha ekANuM muni lahI e, nAradajI kare mokSa, mukitavadhu pyArathI e. 9 ema aneka IhAM siddha huA e,siddhAcaLa zubha ThAma, name bhavI bhAvazuM e yAdavavaMzavibhUSaNa e, te viNa jina trevIza, AvyA zubha bhAvathI e. 10 darabhavI abhavI na nirakhatA e, uttama e girirAja, kahe sUri jJAnathI e, janma saphaLa thayA mAho e, nirakhyA nayaNe Aja, vimalagiri bhAvathI e. 11 saMprati kALe vicaratA e, sImaMdhara jagadIza, kahe bhavI sAMbhaLo e; e sama tIrtha na jANIe e, bIjA tIrtha aneka, pUje girirAjane e. 12 guru gItAratha gama lahI e, vidhie yAtrA kIdha, kalimaLa dUra thaye e; tAraka sAdhumAM zebhatA e, pUrNa zazI guru prema, zrI cavijaya kahe e. 13 | munirAja zrI cavijayajI For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir UFFBRS 9T9 UFFkiTa ___ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryanirmitAhai ayogvyvccheddvaatriNshikaa| SURESHB[padyAnuvAda-sabhAvArtha ] anuvAdaka-paMnyAsazrI gharagharavijayajI gaNi (gatAMka pRSTha 11 thI zarU ) zaraNya ! puNye tava zAsane'pi, saMdegdhi yo vipratipadyate vA / svAdau sa tathye svahite ca pathye, saMdegdhi vA vipratipadyate vA // 9 // tArA pavitra matamAM dharI saMzo ne, saMka9pa ne vaLI vika9pa kare ghaNuM je; svAdiSTa miSTa hitadAyaka pathya pAmI, saMdeha ne bhramathI dUra kare #mahAmI 9 che he zaraNya! pavitra ApanA zAsanamAM paNa je zaMkA kare che ke viparIta mati dhAraNa kare che te svAdiSTa sundara hitakArI pathyamAM zaMkita bane che ne UdhI buddhi dhare che. 9. hiMsAdyAsatkarmapathopadezA-dasarvavinmUlatayA pravRtteH / nRzaMsadurbuddhiparigrahAca, bemastvadanyAgamamapramANam // 10 // hiMsAdi duSTa pathano upadeza jemAM, ajJAnI mUkhe jana zAsaka je matonAM; jene kubuddhi vaLI nIca na svIkAryA, te Agama parataNu apramANu dhAryA. 10 hiMsA vagere asata karmanA mAgano upadeza karatA hovAthI-asarvare racelA hovAthI ghAtakI ane duSTabuddhivALA janoe svIkArelA hevAthI ApanAthI bIjAnA Agamane ame apramANu kahIe chIe. 10. hitopadezAt sakalajJaklaple-mumukSusatsAdhuparigrahAcca / pUrvAparArtheSvavirodhasiddhe-stvadAgamA eva satAM pramANam // 11 // sarvajJabhASita ane hitane batAve, jenA mumukSu muni sajajana guNa gAve; mahA--AmI-moTo rogI. na ( 54 ) For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 55 aMka 3-4]. ayogavyavaddhAtrizikA jemAM na pUrvApara leza virodha bhAse, tAre pramANe prabhu Agama sat prakAze che 11 che hitamArgane upadeza karatA hovAthI, sarvattaprata hovAthI, mekSanI irachAvALA sarjana ane sAdhuoe svIkArelA hovAthI, AgaLa-pAchaLa virodha vagaranA hovAthI satapuruSone ApanA Agamo ja pramANa che. 11. kSipyeta vA'nyaiH sadRzI kriyeta vA, tavADipIThe luThanaM sureshituH| idaM yathAvasthitavastu dezanaM, paraiH kathaGkAramapAkariSyate // 12 // devendranuM tama-pade namavu bIjAo, uDADI do samapaNe athavA gaNAve; A vAstavika upadeza karyo tamoe, tene bIjA kaI rIte a5lApa deze? | 12 ApanA caraNapIThamAM Indra mahArAja ALoTe che e vAtane bIjAo beTI kahe athavA ( amAre tyAM paNa evuM bane che tema kahIne ) sarakhAmaNImAM mUke paNa A yathAvasthitaje jevuM che te tevuM ja-vastunuM svarUpadarzana bIjAo kevI rIte oLavaze? 12. taduSamAkAlakhalAyitaM vA, pacelibhaM karma bhavAnukUlam / upekSate yattava zAsanArtha-mayaM jano vipratipadyate vA // 13 // luccAI te viSamakALanI che nahiM te, pAkela kama bhavane anukULa e to; je kAja nAtha tuja zAsana-artha dekhe, UMdhA phare jaDajane athavA uvekhe. me 13 che A AtmA ApanA zAsananA padArthonI upekSA kare che athavA UMdhI samaja dhAraNa kare che te pAMcamA ArAnA kALanI duSTatA che athavA saMsArane anurUpa puSTa kama udayamAM che. 13. paraH sahasrAH zaradastapAMsi, yugAntaraM yogamupAsatAM vA / tathApi te mArgamanApatanto, na mokSyamANA api yAnti mokSam // 14 // moTA bhale tapa tape varaso hajAro, sAdhe bhale juga-juge haThAga sAre; pAmyA na je tuja sumAga prale ! hajIe, mukAvatAM paNa na mukta bane kadIe. che 14 hajAra varSa tapa tape ke yuganA yuga sudhI yuga sAthe te paNa tamArA mArgamAM AvyA vagara mokSa mATe yatna karanArA paNa mokSamAM jatA nathI. 14. For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - para . na dharma prakAza [Si-mahA anAptajADayAdivinirmititva-sambhAvanA sambhavi viprlmbhaaH| paropadezA paramAptaklasa-pathopadeze kimu saMrabhante ? // 15 // rAgAdi doSa yuta mAsathI racelA, je anyazAstra jaDatA pramukhe bharelA temAM viruddha ghaTanA ghaTatI nathI zuM ? e Asa! teM upadizela mate ghaTe zuM ? 15 anAta-jAvya vagere pUrvakanI racanAnI saMbhAvanAthI saMbhavatA vipralaMbhavALA paranA upadeze che. te vipralaMbhe parama-Ayaracita satpathanA upadezamAM zuM AvavAnuM sAhasa kare ? na ja kare. 15. padArjavAduktamayuktamanyai-stadanyathAkAramakAri shissyaiH| na viSThavo'yaM tava zAsane'bhU-daho! adhRSyA tava zAsanazrIH // 16 // ataNa kuguru je RjutAthI thApe, tenA ja ziSya UlaTuM kahI te uthApe, evo na vilava thayo tuma-rAjyamAMhI, svAmin ! abhedya daDha rAjya-ramAM tamArI.. 16 | bIjAoe saralatAthI je ayukta kahyuM te ja tenA ziSyoe pheravI nAkhyuM. ApanA zAsanamAM Avo viplava-vinAza nathI thaye. kharekhara ApanI zAsanazrI aSya che. 16. ( cAlu ). guNa gAne re. jhINI jhINI keraNI ne nIla ratananI bhAtA jinamaMdire Avone re. UMcA zikhara ApanA, je ciMdhe mukti-vATaH jinacha guNa gAvo re. ratana dIvaDA jhagamage ne haIDuM thanagana thAyaH jinamaMdire Avone re. aMtara mAruM ghUme AnaMde mukhaDuM malakI jAya: jinajIguNa gAvo re. keTi koTi rUpa prakAze, guNa prabhunA jeH jinamaMdire Avone re. Dagamaga taiyAM Dole tyAre nAvika mahAre tuM cheH jinacha guNa gAne re. -zrI pannAlAla ja, masAlIA 6 For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org dhyAnanI mAliktA ( lekhakaH-- sAhityacaMdra" mAla hIrAcaMda-mAlegAma ) jIva mAtranuM dhyeya du:khamukti che, aniSTa sayeAgathI jIva kaMTALelA hAya che. e aniSTo mAtra peAtAnA ja sarajelA hAya che e mAtra e bhUlI jAya che. mAnavetara jIvA du:kha TALavAne prayatna kare che kharA paNu e taddana tuccha ane zuSka hAya che. mAnavane aneka prakAranuM jJAna hoya che, ane tene upayega karavAnA prayatna paNa kare che. aneka yuktio e racI zake che. ane e rIte iSTa sayeAga meLavavAnA ane aniSTa sacaiAga TALavAne satata prayatna kare che. paNa jJAna sAthe javAbadArI paNa vadhe che ane e javAbadArIne nahIM eLakhatA e jJAnanA upayAga kaye jAya che tene lIdhe enA pharI aneka karmo thayA ja kare che. ane jALamAMthI chUTA thavAne badale jALanA aneka navA guMcaLAe e nirmANa kare che. krAinA hAthamAM zastra ApIe ane tenA upayoga kema karavA enu ene jJAna na DhAya tyAre te game tevA nirdoSa paNu AdhAta kare agara prasa`gavazAt peAtAne ja AdhAta karI bese, evA e prakAra che. jJAnane pazu upayAga karatA AvaDavA joie. jJAnathI prAmANika mAge' dravyApArjana karI zakAya tema kuzalatAthI cerI paNa karI zakAya ! tyAre ekaluM zuSka jJAna paNa nirupayeAgI ja nahIM paNa ghAtaka paNa nivaDe che. eTalA mATe ja jJAna sAthe viratinI maulikatA samajavAnI jarUra che. jJAna teA viparIta prakAranuM paNa thaI jAya tyAre te jJAna nahIM paNu ajJAna athavA mithyAjJAna kahevAya che. tyAre kamathI nivRtti meLavI dhRsayAga ane niviyeAga meLavavA mATe manuSye kevA prayatneA karavA joie ene ApaNe vicAra karavA joie. yeAga sAdhanA e eka emAMnA saraLa ane sAcA mArga che. yAga zabda uccAratAnI sAthe dhaNA bhaDakI uThe che. yAga e te kAi jaMgalamAM vasanArA jaTAjUTadhArI bAvAnuM kAma che evu tee mAnI le che. yAgIe janatAthI dUra ja vase che arthAt yAgIo ane yAga sAthe ApaNe jANe kAMipaNa levAdevA na heAya evI ja bhAvanA dhaNAe rAkhe che. keTaleka aMze e vAtamAM satya nathI ja ema nathI. amuka kATInA yAgIe janatA sAthe eche sapaka' rAkhe che, peAtAnI sAdhanAmAM te masta rahI AnaMdane anubhava kare che ane vAta paNa sAcI ja che. je janatAnI khaTapaTamAM ke matamatAMtaranA jhagaDAmAM paDI abhinivezathI jhagaDAomAM dhana mUkaye ja jAya che, e yAgathI dUra ja rahe che emAM jarAe zaMkA nathI, AtmalakSI thai AtmA sAthe joDAvu evI yAgatI vyAkhyA lA kare che, temaja peAtA upara AvI paDatA kartavya bajAvatI vakhate je kuzalatA vAparavI ene yAga kahevA evI vyAkhyA keTalAekA kare che. jagatamAM dareka jAtanA vyavahAramAM Ama karAya ke tema karAya ? krama karatA deSa ke pApathI bacI zakAze ? vigere dUdo AvI paDe che ( 5 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ) For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - 58 khA ne dharma prakAza [Si-mahA tyAre temAMthI nirdoSa rIte bacavA mATe je kAryanI kuzaLatA vAparavAmAM Ave che tene paNa yoganuM nAma ApavAmAM Ave che. paNa e badhuM sAdhavA mATe ApaNe AtmAnI sAthe saMparka sAdhavAnI khAsa AvazyakatA che. e zI rIte bane ene mATe koI saraLa e rAjamArga che zuM? sAmAnya mANasathI yogasAdhanA thaI zake ke kema ene paNa ApaNe vicAra karavuM joIe. jaina dharma temaja jaina dharmanA anukAne vAstavika rIte yugapradhAna che. sAmAnya vyavahAru mANasane paNa gamArganA prAthamika pAThe jaina dharmo ApavAnuM pharamAvyuM che. matalaba ke jaina dharma e yogapradhAna dharma che. sAmAyIka ke pratikramaNa e yogAnuSThAna ja che ! karemi bhaMte e sAmAyakanI pratijJA che teTalA vakhata mATe badhA sAvadya vyApAra choDavA paDe che. dhyAna dharI jApa karavA mATe e samaya atyaMta anukUla gaNavAmAM Ave che. jene moTe bhAge vyApArI kema hoya che ane dareka vastu tarapha hisAbI paddhatithI jovAnI tene Teva paDI gaelI hovAne lIdhe teo sAmAyIka ke jApanI paNa gaNatrI karI hisAbe joDatA rahe che. ane AvI gaNatrI karavAnI Tevane lIdhe thAnane abharAIe caDhAvIne paNa gaNatrI ja karatA hoya che. evI gaNatrI kayAM sudhI karAya che tene manaraMjana dAkhale buddha dharmanA anuSThAnamAM jovAmAM Ave che. vadhAre jApamAM vadhAre puya hovAnI eka rIta zodhI kADhavAmAM AvI che ke jethI vadhumAM vadhu japa karavAnuM puNya joDI zakAya. eka moTuM cakra karavAmAM Ave che, tenI AsapAsa ApaNe je jApa karavAnuM hoya te vadhumAM vadhu saMkhyAmAM lakhela kAgaLa ke kApaDa viMTALavAmAM Ave. ane cAka pheravavAnA hAthAvaDe e caka karatuM' rAkhavAmAM Ave jeTalA pherA karavAmAM Ave teTalI moTI saMkhyA mAM jApa thayA ema gaNI e saMkhyA noMdhI levAmAM Ave che. e gaNitanI daSTithI jApanI saMkhyA nakkI karI eTaluM puNya gAMThamAM bAMdhI lIdhuM evuM samAdhAna mAne che. e badhI paddhatimAM ane gaNanA temaja mAnyatAmAM kevaLa ja daSTi kAma kare che. jaya dRSTithI karela kAryanuM pariNAma ane phaLa zuM Ave ? temAM te parizrama vyartha jaI jaDatAmAM ja pariName e dekhItI vAta che. AtmA sAthe saMparka sAdhyA vinA, mananI ekAgratA sAgyA vagara karelI badhI kriyA jatvaja pedA kare e spaSTa che. ApaNe sAmAyaka karatA hoIe agara navakAra maMtrano jApa karatA hoIe ke amuka legassane kAusagga karatA hoIe tyAre ApaNI daSTi kevaLa gaNatrI tarapha ja haya, vepArI daSTithI ApaNe jamene ja hisAba meLavatA hoIe tyAM sudhI e badhI kriyA jAgRta kriyAnA rUpamAM zI rIte pariName ? kaMI ema zaMkA kare ke-tyAre ame kAMI paNa dharmanI kiyAe kAMI ja nahIM karIe ? amAre kahevAno Azaya e nathI. mukhya vastu e che ke ApaNuM je sApya thavuM joIe tenI IrachA tarapha ja durlakSa karavAmAM Ave che. gaI kAle meM je jApa karyo temAM rahelI vRtithI Aje ekAgratA keTalI vadhI ? ekAgratAmAM thoDI pragati sadhAI rahI ke kema ? eno vAraMvAra vicAra kara joIe. ane ghaNA divasanA anubhava pachI paNa ApaNe mananI ekAgratA meLavI nahIM hoya te ApaNI kriyAmAM moTI khAmI che e jANI ke For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAnanI malikatA. anubhavI pAsethI tene ukela meLavI levuM joIe. ane jAgyA tyAMthI savAra gaNI na sudhArA dAkhala karavo joIe. ema jyAM sudhI ApaNe nathI karatA tyAM sudhI ApaNe kiyA atyaMta a5 dala ApanArI ja rahevAnI. navakAra maMtra e jainene bAlyAvasthAthI ja bhaNAvavAmAM Ave che. bIjuM kAMI jANato na hoya chatAM navakAra maMtra to badhAe jene jANe ja che. navakAra maMtra e badhA zAyone sArabhUta maMtra che ane ene amuka saMkhyAmAM jApa thAya te narkagamana TaLI jAya che. temaja manavAMchita phaLa prApta thAya che evI mAnyatAo to ghaNAkharA leke dharAve paNa che. paNa ene paramArtha keTalA jANe che? navakAra maMtranA zabdonA uccArathI zuddha ane virata vAtAvaraNa pedA karI zakAya che. zabdanA AMdolanathI vegavAna vatuM pedA karI zakAya che. ane te taraMgo dUra ane suMdara sudhI pahoMcI jAya che. ane koI ne koI kArya te sAdhe che ja. paNa te zabdoccAra sAthe uccArakanA visaMvAdI ane vikRta vicAra ane malina vRttio saMmizrita thaI gaela hovAthI tenuM pariNAma paNa vikRta ja Ave emAM Azcarya nathI. e uparathI maMtroccAra karanAranI javAbadArI keTalI vadhI jAya che e spaSTa dekhAya che. eTalA mATe ja maMtrano jApa karavAnI jagyA ekAMta ane dhArmika vAtAvaraNathI nirmaLa thaelI zodhavI paDe che. tenI sAthe ja zarIrazuddhinI paNa kALajI levAmAM Ave che. temaja maMtranA jApa prasaMge koI tyAM AvI na caDhe tenI kALajI pahelAthI ja rAkhavAmAM Ave che. bahArano kelehala ke badAra kAne nahIM athaDAya tenI 5zuM kALajI rAkhavAnI hoya che. matalaba ke-sthala daSTithI ekAMtanI anukalatA meLavI levAmAM Ave che tyAre ja japamAM zatA AvavAne saMbhava utpanna thAya che. badhI kALajI rAkhavAno hetu jApamAM visaMvAdI AMdelane maLI na jAya ane jApa ekatAnatAthI sadhAya e heya che. e te thaI bANa ane jaDa paristhiti ane vAtAvaraNanI zuddhi paNa mukhya paNe to manaHzuddhi ja sAdhavAnI hoya che. e zI rIte bane ! e bane nahIM tyAM sudhI bAkInI khaTapaTa badhI gINa kahevAya. eTaluM ja nahIM paNa ATalI zuddhi sAdhavAne mukhya hetu manaHzuddhinI sAdhanA karavAne ja hoya che. manane je ahika sukha-lolupatA vaLagelI che ane te meLavavAnA aneka sAdhana tarapha tenI vRtti ekAmarUpe thaI gaelI hoya che tenuM valaNuM pheravavAne ja emAM heta hoya che. e valaNa pheravavAmAM ane Atmasamukha mananuM valaNa joDI devAmAM ApaNe keTalI saphaLatA meLavI che e jovI joie. amuka lAkha jApa thavAthI amuka kaLa maLavuM ja joIe eve vepArI hisAba A jApa sAthe asaMgata che. manana valaNa Akha karI jaI manano svabhAva badalI ja ja joie. kai puche ke tame jApa zA mATe karo cho ? tyAre tenA javAbamAM ApaNuM mukhamAMthI nIkaLI ja javuM joie ke- e mAre svabhAva ja banI gayo che. mArAthI te vinA rahevAtuM ja nathI. are ! jApa mArA tana ane mana sAthe vaNAI ja gaele che. huM jApane AdhIna chuM." evA javAba ApaNA mukhamAMthI tenA sAcA rUpamAM nIkaLavuM joIe. ApaNAmAM evA For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - 7 zrI rana kama prakAra. [ piSa-mahA javAbanI zakti AvI che zuM ? ene ApaNuM mana sAthe vicAra karavo joIe. ekAda vyasanI mANasa hoya ene ApaNe pUchIe ke-bhAI, amuka vyasanapUtanI jagyA upara tuM niyamita rIte kema jAya che ? tyAre te javAba Apaze ke-vakhata thayo eTale mane svayaM skUti thAya che ane paga te sthAne mane laI javA mATe jANe prayana ja karatA heya che. mane rahevAtuM ja nathI. e kAryamAM huM parAdhIna paNe vatuM . mAre enA upara kAba nathI. mArI e svabhAva ja thaI gayo che. jApa karanAranI paNa kAMIka evI ja sthiti thavI joIe. jApa e eno svabhAva ja banI javo joIe. jApa karatI vakhate bahAra topano dhaDAko thAya te paNa tenA kAne AvavuM nahIM joIe. enI badhI Idriyo jApane tAbe thaI gaelI hovI joIe. evI sthitimAM jApa thAya che tenI saMkhyA bhale ochI hoya paNa te AtmonnatimAM kArya sAdhaka thAya che. evA jA5nI saMkhyA bhale ochI hoya te paNa e ja sAce jApa gaNAya. bAkIne visaMgata jApa e zarIre karela jApa gaNAze. mana sudhI pahoMcela jApa ja AtmAne kAMIka guNa kare. karmane baMdha agara nAza mana ja karI zake, mATe jApamAM mana otaprota rahevuM joIe. eTalA mATe ja jApa uccArapUrvaka karavAne heto nathI. kAusagnanI pratijJA je "annazya" sUtramAM varNavI che tenI maulikatA samajavI joIe. dhyAnamAM zArIrika badhI ja hIlacAla baMdha karI devAnI hoya che. kevaLa svAbhAvika hIlacAla ke je anivArya hoya che teTalI ja hIlacAlanI chUTa ApavAmAM ApelI hoya che. jyAre uccAra vagarane jApa karavAno hoya che tyAre zarIranA vyApAra tadana baMdha ja karI devAmAM Ave tyAre manane vyApAra zarU thAya che. zarIra karatA mananI AMdolana zakrita ati vizAla hoya che ane mananA AMdolane ghaNuM meTA kSetra upara pitAne prabhAva pADI zake che. arthAta jApanA zabdo parama zuddha ane Aroha avarohapUrvaka guru laghunI saMpadApUrvaka thavA joIe. temAM jeTalI bhUla thAya teTalI tenI mAlikatAmAM UNapa ja rahevAnI, mATe maMtranI saMkalana ane tenA sAcA ucAro tajajJa gurujano pAsethI meLavI levAnI ghaNI jarUra hoya che. Avo jJAnapUrvaka karele sAcA maMtroccArono jApa dhyAnanI mAlikatA siddha karI Ape che. dareka mumukSae kAI paNa anuSThAna ho te zuddha ane saMpUrNa rIte mana sAthe karavuM joIe. aMtaHkaraNa parovyA vinA phakta zarIrathI karelI kriyA popaTiyA ja thavAnI e dhyAnamAM rAkhI kevaLa gaNatrI tarapha dhyAna nahIM ApatA dhyAnanI mailiktA tarapha lakSa ApavuM ucita che. e vastu dhyAnathI jApa karanAranA manamAM hasI jaI amRta kriyA karavA tarapha temanuM dhyAna dorAya eTale ja A lekhane hetu che, For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahepAdhyAya dharmasAgarajI gaNinI jIvanarekhA pro. hirAlAla rasikadAsa kApaDiyA, M. A. (gatAMka pRSTha 40 thI zarU) guruparivAlI-paTTAvalI-samuccaya' bhA. 1, pR. 41-77)mAM A kRti dharma, sAgaragaNinI pajJa saMskRta vRtti sahita chapAyelI che. mULa kRtimAM jaINa marahaThThImAM ekavIsa paDyo che. A kRtine gurnAvali, tapAgaccha-paTTAvalI temaja paTTAvalI tarIke jinaratnakeza( bhA. 1, 5, 108 ) mAM oLakhAvI che. enuM apanAma gurnAvalIpaTTAvalI che. A kRtimAM "tapA' gacchanA AcAryonI hIravijayasUri sudhInI paraMparA varNavAyelI che. AnI pas vRttinA aMtamAM (pR. 7 mAM ) e ullekha che kehIravijayasUrinI AjJAthI vimalaha, kayANuvijaye, semavijaye ane labdhisAgare ema cAra gaNioe A kRtine munisundarasUrikRta gurnAvalI, jIrNa paTTAvalI, duSamA saMghatetramaMtra ItyAdi sAthe sarakhAvI vi. saM. 1648 mAM amadAvAdamAM tapAsI hatI. A pUrve AnA aneka Adarzo thayA che te A uparathI sudhArIne vAMcavA, nahi ke e vinA. ' A guruparivAhIne pra. 5. ma.(pR. 12 )mAM paTTAvalI kahI che ane enI racanA vi. saM. 1648mAM thayAne ahIM ullekha che, paNa A racanA samaya kema gaNAya ? jaMbadvIpaprApti TIkA-pra. 5. ma.(pR. 12)mAM kahyuM che ke-jabuddIva. pattinI je TIkAo ayAre upalabdha che e saumAM A moTAmAM moTI ane jUnAmAM jUnI che. enI racanA vi saM. 1631 mAM thayelI che. vizeSamAM hIravijayasUrinI temaja zAMticandramaNinI TIkAo je A Agama upara che te A dharma sAgarIya TIkAnI pachI thayelI che. dharmasAgaranI A TIkAnI noMdha jinaratnakozamAM nathI. jaina graMthAvalI(pR. 6) mAM te AnI hAthathIo viSe ullekha che. vizeSamAM ahIM (pR. 8 mAM ) racanAvarSa tarIke vi. saM. 1639 ne ulekha che, paraMtu e brAMta jaNAya che. - je. sA. saM. i.(pR. 583)mAM kahyuM che ke -dharmasAgaragaNie jabudIvapatti upara vi. saM. 1639 mAM vRtti racI hatI. vizeSamAM AnI eka prazarita je hemavijaye racI che temAMthI nIce mujaba ulekha ahIM karAyo che - ke "te ( uparyukata vRtti) ta hIravijayasUrie dIvALIne dine racI ane temAM ka5kiraNAlIkAra dharmasAgara u0, temaja vAnara RSi vijayavimala)e sahAya ApI temaja tenuM saMzodhana pATaNamAM ta vijayasenasUri, kalyANavijaya gaNi, kalyANakuzala ane labdhisAgare karyuM hatuM. " Ama ullekha karI nIce mujabanI kahapanA karAI che.--" sUrinA nAme dharma sAgare For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org dara zrI jaina dhama prakAza mULamAM vRtti racI paNa te dharma sAgara khanazailIvALA heAvAthI rakhene khaMDana heAya tethI tenuM saMzAdhana ukta niMdrAnA pAse karAvyu` hAya. '' Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ pASa-mahA temAM khIjAvu vartamAna samayamAM dharmAMsAgara NanI vividha kRtionA abhyAsa jeTalA pramANamAM AgamAdArake karyo che. eTale anya kAryae karelA jANavAmAM nathI. AthI huM re, sA. sa. che. gata lakhANane vajrada vinAnuM ane racanAsavanA bhramathI uddabhavelu' mAnavA merAuM chuM. hIravijayasUri potAnA nAme anye racelI kRti caDAvavA de e vAta ja galata lAge che. ema banavAjoga che ke dhama sAgaragaNie je vRtti racI te hIravijayasUrine saMcAra na thaI hAya tethI athavA te kSaye|pazcamanI vicitratAne laine koi bAbata upara vizeSa bhAra mUkavAnA uddezathI ke kASTa navIna hakIkata jaNAvavA khAtara A sUrie vRtti rasI heAya. tattatara giNI---jaIzu marahaThThImAM 62 gAthAmAM racAyelI A kRti tattvatara giNI tarIke suprasiddha che. enA upara dhama`sAgaraSNunI saskRtamAM svapana vRtti che. A dvArA emaNe tithionI vRddhi ane hAnine aMgenI ' tapA 'gacchanA anuyAyIonI mAnyatA AgaLa karI * kharatara ' gavALAnAM maMtavyeAnuM khaMDana karyuM' che. A tattataraMgiNInI racanA vi. sa. 1615mAM thai che. racanAvaSa nA ullekhavALA pracAmAM A mAkRti che. tattatara giNInI svApattavRttine keTalAka kumatika kuddAla kahe che. jIo jinacaMdra ( pR. 62 ). siddhavijaya tattatara gaNIne jalazaraNa karyAMnu kahe che, paNa AgamAhAraka e vAta svIkAratA nathI. teo pra0 50 ma( pu. 17 )mAM kahe che ke * khuda darzanavijayajIne lekha ekalA kumatika dakuddAlanA ceAkakhe hAvAthI siddhavijayajInI vAta rahI zakatI nathI.'' vizeSamAM e kahe che ke-tattatara giNInA viSaya tithiviSayaka mana-khaMDana che te " temAM jazaraNu thavAne avakAza ja kayAM che? " jai. sA. saM. i,( pR. 581)mAM evA ullekha che ke-" tattvataraMgiNInI vRttinI sa. 1617 nI likhita prata pATaNanA vADI pArzvanAtha bhaMDAra dA. 15 mAM che temAM jaNALyu che ke ' A prathA kartA sarvAMgacchasUriothI jinazAsanamAMthI usUtraprarUpaNA karavA mATe ahiSkRta karela dhasAgara che. ' tattataragiNI svApada vRtti sahita RSabhadevajI kesarImalajI zvetAMbara saMsthA taraphathI I. sa 1934mAM prasiddha karAI che. mULa anAtakatu gujarAtI khAlAvakheAdha temaja e gujarAtI bbAlAvabeAdhane samajAvanArI 'bAlAvabeASinI' bhASA muktAbAI jJAnamaMdira( DabhAi )thI vi. sa. 2005 mAM chapAvAi che. For Private And Personal Use Only * A mATe kaI ane kAnI hAyapeAthI kAmamAM levAi che e vAta sapAdaka mahAzayane pUchAvatAM temaNe evA uttara ApyA che ke-hAyapeAthImAM kartA ke nakala karanAranuM nAma nathI temaja kAi sAlasaMvat nathI,
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ---- -- -- aMka 3-4] mahApASAya dharmasAgarajI gaNinI jIvanarekhA. nayacakra-jaina graMthAvalI(pR. 91)mAM AnA kartA tarIke dharmasAgaragaNine ullekha che. paDhAvalI-samuccaya' bhA. 2, pR. 269)mAM AnI vRttinA kartA tarIke paNa dharmasAgaraNane nirdeza che. A graMthanI bhASA, viSaya vigere bAbatanI tapAsa karavI bAkI rahe che. je A mULa kRti upara paNa vRtti hoya te A kRti jaIzuM marahImAM haze ema mAruM mAnavuM thAya che. 5jajIsasasayaga-A jaiNa marahaddImAM 110 mAthAmAM racAyelI kRti che. emAM paryuSaNane aMge bhAdaravA suda cothanI tithi Araba gaNAya, nahi ke pAMcama e bAbatanuM nirUpaNa che ane tema karatI veLA ethI viparIta mata dharAvanArane "kapAkSika" kahI temanA matanA ahIM khaMDana karAyuM che. prasaMgavazAta kAlakAcArya traNa thaI gayA chee vAtane ahIM nirdeza karI saMvatsarI cothanI karanArA kAlakAcAryuM te kaNa te darzAvAyuM che. Ama A kRtine viSaya paryuSaNa parva sAthe saMbaddha hovAthI ane emAM 110 gAthA hovAthI enuM nAma saMskRtamAM payuSaNadAzataka rakhAyuM che te yogya che. gAthAnI saMkhyA sanI lagabhaganI che e vAta vicAratAM enAM paryuSaNazataka ane paryuSaNazataka nAma paNa khATAM nathI. - A kRti upara dharma sAgaragaNie jAte saMskRtamAM kRti racI che. e vRtti temaja mULa " zreSThi RSabhadeva kezarImala jaina zvetAMbara saMsthA "( ratalAma) taraphathI i. sa. 1936 mAM chapAvAI che. pajusaNadAsasayaga( gA. 106 )nI pajJa vRtti( patra 34)mAM kalpakiraNavalInI bhalAmaNa karAI che ane ka5kiraNuvalI( patra 1)mAM payuMSaNAdazazatakane ulekha che. vaLI pavayaNaparikakhAnA "AMcalika" vizrAma(gA. 37)nI paNa vRtti( patra 47)mAM paryuM paNAdarA zatakane atideza che te paryuSaNAdazazataka( gA. 96 mI) patta vRtti(patra 29 a )mAM kupakSakauzikasahastrakiraNane eTale ke pavayaNaparikakhAne atideza che. AthI A badhI kRtie lagabhaga samakALe racAI haze ema lAge che. pavayaNaparikakhA yAne pakakhakesiyasahassakiraNa upakSakaeNzisahastrakiraNa) Ama je ahIM be nAme ApyAM che te paikI paheluM nAma A kRti tapAsI jaI ene yogya TheravatI veLA zrI hIravijayasUrie ApyuM che. sAthe sAthe emaNe ja A kRtinA pratyeka visAya(vizrAma)nA aMtamAM vi. saM. 1629 nA caitra suda dasamane ulekha karyo che ema jaNAya che, kemake kartA to pite ema zA mATe kare ? bIjuM nAma * A kRti paNa vRtti sahita be bhAgamAM R0 ke. saMsthA ratalAma taraphathI I. sa. 1977 mAM prasiddha thaI che. sAkSImRta maMtha, vizeSanAme, sAkSIbhUta pATha ane viSayAnukrama sahita AgamahArake AnuM saMpAdana karyuM che. pahelA vibhAgamAM pAMca ane bIjAmAM bAkInA vissAma che. For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ne dhama prakA. ( poSa-mahA kartAe ApyuM che. emaNe A kRtimAM je dazana maMtavyonI AlocanA karI che e dasene " pAkSika" kathA che, emanAM nAma nIce mujaba che. - (1) digaMbara, (2) parNanIya, (3) kharatara, (4) AMcalika, (5) sAIpomIyaka, (6) tristutika, (7) luMpaka, (8) kaDuka, (9) bIjAmati, ane ( 10 ) pAzacandrIya. "tIrtha svarUpa" nAmane pahelo visAma che ane e bAda uparyukata dasa "kupAkSika ne aMge akeka visAma che. agiyAre visAme jaIzumarahadImAM pomAM racAyelAM che. pratyekanI pasaMkhyA nIce mujaba che - * 101, 75, 144, 239, 59, 13, 36, 173, 40, 12, ne 69 Ama ekaMdara 61 paDyo che. AnA upara kartAe jAte saMskRtamAM vRtti racI che. savRttika mULano graMthAya 17762 ne sucavAya che ane Ama parimANanI dRSTie A jaMbuddIvapattinI TIkA( maMthAtra 1835ra)ne bAda karatAM bIjI badhI kRtio karatAM moTI che. - pavayaNaparikakhAne lagabhaga ethe bhAga kharataronI utpatti ane enAM maMtavyonA nirUpaNane agene che. bIje cothe bhAga digaMbara ane luMpakane lagate che; bAkInA AdhA bhAgamAM avaziSTa sAtane adhikAra che.* graMthakAre aMtamAM viSayane vyakata karatuM vistRta bIjaka ApyuM che. AMcalika vizrAma( gA. 50)nI paNa vRtti( patra 460)mAM paryuSaNazazatakanI ( 54) TIkAne ullekha che. A kRtinuM mahatva samajAvavA mATe AgamohAra ke zrI pravacanaparIkSAnI mahattA nAmanI pustikA racI che. enA pR. 9 mAM kahyuM che - bhagavAna mahAvIra-mahArAjanA zAsanamAM pratipakSathI sabhAdvArAe ane te paNuM kartAnI hAjarI chatAM anya vyakitadvArA jaya meLavanAra bIjo koI paNa graMtha heya te A eka ja pravacanaparIkSA che, pratipakSathI vijaya meLavIne gAjatevAjate jo koI paNa maMtha vadhAvavAmAM Avyo heya te te A pravacanaparIkSA ja che. ' chatanI sabhAmAM pratipakSanI tarapheNadArI karanArAnA ja vAjiMthI je koI paNa vivAdamaya maMthanuM sanmAna thayuM hoya te te A pravacana parIkSAnuM ja che. musalamAnI saradAra (sUbA) taraphathI je koI paNa vivAdagraMthane mahimA karAyo hoya to te A pravacanaparIkSA ja che." A maMthane keTalAka kamatikaddAla ityAdi nAme oLakhAve che ane ene jalazaraNa karyAnI vAta kare che, paNa emAM kaMi vajuda jaNAtuM nathI. AnAM kAraNomAM na Utarata huM A saMbaMdhamAM mAro nimna likhita lekha jovA vizeSane vinavuM chuM. "kumatikadAla, kumatikaMdamuddAla, kumatimatamuddAla, utsatrakaMdamuddAla ityAdi."+ (cAlu) * juo mAruM pustaka pAya(prAkRta) bhASAo ane sAhitya (pR. 239). 4 jIo zrI jaina dharma prakAza pu. 67, aMka 5, 5, 7, For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra >>>>> www.kobatirth.org vi aa ra ka Na kA ]]>>> kAlasA. kAlasAnI kAlImA joi mane hasavuM AvyuM, tyAre mArI zubhratA para kAlasAne hasavuM AvyuM. meM kahyuM: tu kema hasyA ? e kaheH bhAi ! tu kema hasyA ? meM kahyuM; saMsAramAM sarva thI adhika tArI kALAza joine ! e kahe mane tArI bAhya zubhratA joIne; kAraNa ke-me tA mArI jAtane bALIne, jagatane prakAza ApI, mArI jAtane kALI karI; paNa tame mANasAe tA jagatane kALuM karI mAtra tamArI jAtane ja bAhya rIte dhALI karI. ane bhAi! ame kALA hAie tApaNuM tejathI jhaLahaLatA hIrA ApanAra koi hAya tApaNu ame ja chIe. jAtane khALI prakAza ApanAra para tamane hasavu Avatu hAya tA amane paNa tamArI bAhya zubhratA para hasavuM Ave che, * udaya ane asta. huM prakAzanA pujane varSAvanArA gagananA lADakavAyA divAkara ! tane leke pUje che ane viprA sandhyAvandana kare che, evu kaMi kAraNa jaNAvIza ? lALA ! na samajyuM ? hu jema udayAcaLa para niyamita rIte Avu chu, tevI ja rIte astAcaLa para paNa niyamita rIte ja jAuM chuM. vaLI jevu prakAzasmita udaya vakhate pAtharuM chuM, tevuM ja prakAza-smata asta samaye paNa pAtharuM chuM, mAre mana udaya ane asta samAna che ! udaya TANe mane astanA khyAla che ane asta TANe mane udayanI pUrNa zraddhA che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir udayamAM huM phUlAtA nathI tema astamAM mUMjhAtA nathI. A jIvana-rahasya meLavavA ja prazna mane pUje che ane viprA mane ardhya Ape che ! * * khaMDiyera. tuM Ane mAtra paDI gayelAM makAna ane naSTa thayelI havelI kahe che paNa huM tA Ane ApaNA pUrvajonA bhavya itihAsa mAnuM chuM. A khaMDeromAM je vIragAthA guMthAyelI che, A paththaromAM je soda chUpAyelu che, ahIMnI dhaLanA rajakaNamAM je khamIra jhaLahaLI rahyu che, ahIMnI divAleAmAM bhUtakALanA je gauravabharyAM itihAsa lakhAyele che, ane ahIMnA vAtAvaraNamAM je sarjana--visarjananI bhAvanA bharI che te Aje paNa ApaNe anubhavI zakIe chIe. hA. tenuM sa Mvedana karavA mATe sahRdayatAbharI ASTinI AvazyakatA te kharI ja ! jene sAttvika mAnasa-dIpaka bUjhAi gayA che tene te ahiM paNa kevaLa munizrI caMdraprabhasAgarajI, andhakAra ja najare paDaze ! For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A zuM e hAra ToDale gaLI gayo ? BEGISSC S COOCasses satI damayaMtInA satyanI agni parIkSA lekhaka-bI maganalAla motIcaMda zAha, sAhityapremI-surendranagara (hata 7 : gata varSanA pR. 47thI zarU) rAjamAtAnI AjJAne zira 5ra caDAvI rAja subAhue karelA hukama mujaba " satIprAgaTayadina" tarIkenI sarva prakAranI taiyArI maMtrIzvare karI nAkhI jethI rAjyamAM Aje sarvatra AnaMda utsava thaI rahyo che. AkhI nagarI dhajApatAkA ane sonerI tAraNothI zaNagAravAmAM AvI che. jAtajAtanA namUnArUpa kiMmatI kamAna UbhI karavAmAM AvI che. harA tathA ratnajaDita siMhAsana rAjadarabAramAM zobhI rahyA che, kiMmatI caMdaravA khUlI rahyA che, sudhI jaLa chaMTAya che, aneka prakAranAM vAjIMtro vAgI rahyA che, devAlayomAM ghaTAnAda ane rAgarAgaNInA sUra pUrAvatA ceghaDIAe sAMbhaLI janatA apUrva AnaMda anubhave che, sthaLe sthaLe nATAraMbha ane bALagIta gavAI rahyA che. judA judA rAganA rAsaDAo, garabIo ane hIMcane dekhA vAjIMtra sAthe thavAthI A ke. indrapurI che e dekhAva thaI rahyo che. sau saunA dharma pramANe bhajana kIrtana ane prArthanA thai rahyAM che. vedapAThI brAhmaNa vedanA-gAyatrInA uccAra karI rahyA che, zaMkarabhakate harahara mahAdevanI jaya belA che. jene deva, guru ane dharmanI jaya bolAve che. IdumatI ane sunaMdAe rAjamahele zaNagAravAmAM bAkI rAkhI nathI. hajAro strI jana vaye satyanI bolabAlA sthaLe sthaLe gavAI rahI che. mahAsatI damayaMtI, rAjamAtA ane vipra sudeva A badhuM nihALI rahyA che. satIno mahimA gavAI rahyo che. hajAro mANasa satInA darzane AvI rahyAM che. Ama aneka rIte Ajane divasa zobhI rahyo che. A dharma rAjayamAM brAhmaNa ane zramaNa dharmanAM zuddha anuSThAne seve che, ahiMsAnuM pAlana e rAjane satata mudrAlekha che, tene kaI te DI zakatuM nathI. brAhmaNe ane amo sau potapotAnI zuddha zreNine anusaranArA che, sau senA adhikAra para keTaloka kriyAbheda che, paNa te bheda ahiMsApAlanamAM jarA paNa ADe AvatuM nathI. Arya saMskRtinuM pUrepUruM pAlana karanAra A rAya sADIpacIza Arya rAjyamAM vakhaNAya che. A rAjya satyavAdI vasurAjAnA vaMzajonuM che, rAjA paraMparAgata dhamika ane prajApAlaka che. dharmanA jhagaDA A rAjyamAM nathI, strIo sadAcaraNI ane svadharmanuM pAlana karanArI che. temaja zarIra ane saMskRti jALavanArI che. zAstrakAroe batAvelA 9 prakAranA Aryo jevA ke deza Arya, kSetra Arya, jAti Aya, kuLa Arya, bhASA Arya, vANijaya Arya, zilpa Aye, kaLA Arya ane bhAva Arya ( jJAnArya, darzanArya, cAritrAya)thI A deza zobhI rahyo che, For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ' 3-4 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zu' e hAra TAlA gaLI gayA ? A dezanu gaiArava nIcenA guNamAM samAi jAya che.-~~~ A deza tA e ja kahevAya ke jyAM brAhmA tathA zramaNe| sukho DeAya, sanmAna pAmatA DaoNya, pazu pakSI Adi sava` prANIo nirbhaya hoya, kAi kAte duHkhatuM. kAcchu na DrAya, prajA miSTha ane rAjAnI AjJAmAM hoya, rAjA prajAneA dharmAbhAve pAlaka DhAya, sA saunI icchiA mujaba saiA nirdoSa dharmAMne AcaratA hoya, prAmANikapaNe vANijya cAlatu hAya, corI lUMTaphATa ; bIjA upadravo na hoya, prajA sa Mpa, satya ane sAjanyane sevatI hAya, AAravicAra ane vyavahAranI vizuddhi hAya, vANI evuM ja vana hoya, kramATakA ke prapaMca na dha, namratA, sAdAi ane sahanazIlatAnA guNo keLavAyA DrAya, mAnava jIvananA AdhArabhUta pazuzrvananu pAlana thatu heAya, temAM pazu gAyAnA pAlanane mATe te Ayaae deza namUnArUpa gaNAya che. A nRpatie gaiAdhyAhmaNapratipAlane mAnavA daro bhAgave che. tenuM kAraNa paNa e ja che. cakravartI mahArAjA dilipa gAyenu kevu rakSaNu karatA hatA tenuM sAttvika uddAharaNuM ApI zakAya. sthitaH sthitAmuccalitaH prayAtAM niSeduSImAsanabandhadhIraH / jalAbhilApI jalamAdadAnAM, chAyeva tAM bhUpatiranvagacchat // A prajApati mahArAjA kSetrasaMnyAsa svIkArI vasaSTha gurunI gAyanuM rakSaNa karavA mATe tenI sAthe ja kre che, gAya jyAre umI rahe tyAre pAte UmA rahe che, gAya cAle che tyAre pote tenI pAchaLa cAle che, gAya bese che tyAre pe|te paNa besIne vizrAMti le che, gAya jyAre pANI pIe che tyAre ja pote pANI pIvAnI icchA kare che. AvI rIte A rAjachatranI chAyAnI mArka gAyanI sevA karatA karatA tenI pachavADe jAya che. 67 vicAravAnu` e ja kre--gAyarUpI pazudhana e A nRpatinuM ane A praznanuM vaMdanIya, pUjanIya dhana hatuM. bIjI dhaNI rIte Aya satyanI jhAMkhI thaI zake che. A dharmanI zAbhArUpa gaNAtA brAhmaNA, zramaNA, yAgIe ke sata munIzvare A prajAnA te AAya' rAjAnA vaMdanIya pUjanIya deva samAna hatA. temAMthI ekAda be dAkhalA laIe. nIcenA zleAkamAM saMtasvarUpa pratyenA sadbhAva pradarzita thAya che. satAM sadA zAzvatadharmavRttiH satAM na sIdaMti na ca vyathante / satAM sadbhirnAphalaH saMgamo'sti, saddbhyo bhayaM nAnuvartanti saMtaH // For Private And Personal Use Only saMtapuruSAnI haMmezAM zAzvata dharmAMmAM ja vRtti hoya che, AvI rIte satu AlaMbana lenArA sa'tA nabaLA paDatA nathI temaja vyathA-duHkha pAmatA nathI. sadbhAvathI satpuruSone sa Mgama-satsa Mga aphaLa nathI. sa MtapuruSo svabhAvathI ja sadbhAvavALA hovAthI kAinA bhaya pAmatA nathI sadA abhayI ja hAya che. Aya katavya ke A mahAvratanA pAlanamAM tenA sAdhakAmAM keTalI zraddhA che te nIce batAvavAmAM Ave che. parAya bhAva keTalA samAyA che ane
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra . www.kobatirth.org zrI jaina dharma prakAra AryajuSTamidaM vRtamiti vijJAya zAzvatam / saMtaH parArthaM kurvANA nApekSante pratikriyAm // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ pASa-mahA AryAe sadAkALa svabhAvathI ja sevelu ( jIghram, pratiSThitam suvAjitam, strItam, anItam, pAsyam, saMlempama, pArzvavratam) A parA vrata-pArakAnuM bhaluM karavAnI bhAvanAnuM vrata je sanAtana che, evuM jANIne saMtapuruSo pArakuM bhalu karatAM kadI acakAtA nathI. A uparathI nakkI thAya che ke-parA bhAva e ja AdRSTi che, A dRSTimAM parAya bhAva bharyo paDayA che. A AcaraNAnA keTalAka viziSTa bhAve nIcenA padamAM amRta rUpe samAyA che. AryapradezeSu vidhAya janma, manuSyadehaM zrutibhAjanaM vA / labdhvA satAM vAkyasudhAM nu mUrkhaH, sudhAM mudhA cehata eva manye // A pradezamAM janma laI, mAnatra bhava prApta karI, zAstrazravaNu karI eTale pavitra puruSonI vANI sAMbhaLyA pachI je kAI khIjA amRtane Rcche che te hu' niSphaLa mAnu chuM. matalaba ke-mAnava bhava, Aya pradezamAM janma, zAstranuM zravaNu ane pAlana. A sivAya khIju... viroSa amRta te zu' hAya ? Ama A prajA, Arya' guNa, Aya vrata ane A bhAvathI alaMkRta hAya che. rAjA subAhunu rAjya uparAkata Aya viziSTatAe zeAbhI rahyuM hatu, temAM satInA prAgaTaya pachI tA tenA mahimA vizeSa gavAye. have eka vAta spaSTa karavA jevI e lAge che ke-Aya pradezamAM vasatA sarva jA Aya ja hoya ema ekAMta kahI zakAya nahi. A anAya e pariNAmika bhAva che, jethI e bhAvanI sthiti te sarva samaye sarva sthAne nyUnAdhika hAya che, eTale Aya kSetramAM paNu kAi krAi anArya buddhinA jIvA sadAkALa vasatA ja hoya che. temaja anA kSetramAM paNa A bhuddhinA jIvo teA kAi kAi hAya ja, je jIvAtmA je zreNine hAya te pramANe tenuM vana DhAya ja. Ayaae rAjyamAM ahiMsAnuM pAlana thAya kharUM, yajJa yAgAdi kriyA baMdha hAya chatAM sarvatra badhI prajA sava bhAve ahiMsaka bhAve hoya ema kahI zakAya nahi; kemake manuSyanA bhAva upara kAinI sattA cAlatI nathI. For Private And Personal Use Only prabhu mahAvIranA samayanA dAkhaleA laie, prabhu mahAvIra vAraMvAra rAjagRhI nagarImAM padhAratA. zreNika mahArAjA prabhunA bhakta hatA, jevA zreNika mahArAjAe potAnA AkhA rAjyamAM paDahA vagaDAvI jaNAvyu ke-mArA rAjyamAM kArya pazuvadha karaze te te zikSAne pAtra thaze. Ama hukama chatAM mahAzataka nAmanA prabhunA parama bhakta zrAvakane ghera ja tenI strI revatI mAMsanA AhAra karatI. eTale anA jIvAnI anAya karaNIne kAi aTakAvI zakatu nathI.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 3-4] zuM e hAra ToDale gaLI gayo? 29 : kharI rIte vicArIe to jaNAya che ke jJAna ane ajJAna bane bhAva navA nathI. saMsAramAM badhA jIvo jJAnI hatA ane keAIne ajJAna na hatuM ema kahI zakAya nahi. jJAnI ane ajJAnI svabhAvathI sarva kALe rahelA ja che, tema Aryo anAyanuM paDyuM che. phakta temAM kALanI taratamatA hoya che. kSetre ane kALe karIne Arya dezamAM anArya eAchA ane anArya dezamAM Arya ochA ema kahI zakAya, Aya karatAM anArya deza ghaNA vizeSa che. bharatakSetranA 32000 dezomAM Arya deza mAtra sADIpacIza ja che. eTale nakkI thAya che ke-Arya prajA karatAM anArya prajA dhaNI vadhAre che. mahAtmA AnaMdaghanajI kahe che ke thoDA Arya anArya janathI, Arya kSetra bahu thoDA; temAM paNa pariNatijana thADA, zramaNa a9pa bahu thoDA. (mekSa ) anArya karatAM Arya kSetra gheDA, temAM paNa jene rAgadveSa avasthAnuM bhAna thayuM hoya evA jIvAtmAo bahu DA, e badhAmAM Ama pariNativALA-vItarAga dazAne pAmelA aghora tapazcaryA karavAvALA zramaNe to ghaNuM ja a5 jANavA. bhagavadgItA paNa A ja kathanane puSTi Ape che. manuSyANAM sahasreSu, kazcidyatati siddhaye / yatatAmapi siddhAnAM, kazcinmAM vetti taccataH / / hAre manuSyamAM koIka ja siddhine mATe prayatna kare che, ne evA hajAro prayatno karanArAomAMthI bhAgye koIka ja tAvathI mane jANe che. A uparathI nirNaya thayo keArya karatAM anAryanI ane dhama karatAM adhamIonI saMkhyA jagatamAM vadhAre hoya che. A kathana bharatakSetranI apekSAe che. have anAryanuM svarUpa tapAsIe. - AryathI UlaTuM svarUpa anAryanuM che. anArya deza kadI samRddha hoya ke vidyA-kaLAnI Toce pahoMcela hoya paraMtu te sukhI hoya ema dhAravAnuM nathI, kemake tenI bhAvanA ja anArya che. svabhAvathI anArya bhAvo hovAthI temanAM jIvana kalezamaya hoya che, A jIvanamAM javAdanuM pramANa vizeSa hoya che, asaMtoSI jIvana hovAthI sadAya duHkhane ja anubhava meLave che. A rAjA prajAnI rAjalAlasA vRddhi pAmatI hovAthI temaja pArakuM levAnI ne tene pacAvI pADavAnI vRtti hevAthI te prajA aMdaroaMdara kusaMpathI gherAyelI hoya che, parasparanI laDAIethI te sadAya kSINa thatI jAya che, anaya prA pariNAme AbAda thaI zakatI nathI. kadAca ke prajA AbAda hoya te paNa tenI naitika saMskRti te ati viSama ja hoya che. kharI AbAdI AryabhAvamAM ja eTale saMteSamAM ja che. asaMtoSanA saDAmAM DUbelI prajA keTalI duHkhI che tenA dAkhalA ItihAsa pUrA pADe che. A prajAnuM mAnasa sadAya levAnuM hovAthI sarvanAzanA sAdhane zedhatI ja hoya che, temaja pApanI paraMparA vadhAratI ja hoya che. rAjyanI vRddhi, lakSamInI vRddhi, sattAnI vRddhi, For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 70 zrI jaina dhama prakAra [ pAtra-mahA mAnanI vRddhi ane vaibhavanI vRddhi maLye aneka durAcAra sevatI Aya che, puNya pApane jovAnI buddhi tenI khUMDI thai gayelI DAya che, jaDavAdathI dherAi javAthI hitAhitanuM bhAna tene rahetu nathI, paLamAM aneka pralayeA UbhA karavAnI preraNAmAM te mazagUla banI hoya che, vacane ApavA, svAthe sAdhavA ane vacane toDavAnI kaLA A prajA sArI rIte jANe che, smAya prajA zaraNe AvelAnuM rakSaNa kare che tyAre anA prazna gharaNAgataneA bAta kare che. ekadare anAya prajA bhale rAjadhata, lakSmI te vaibhavathI bharapUra hoya paraMtu te eka dare duHkhI haeNAya che. A kathyanI dRSTie vicAra karyAM. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir have tattvanI dRSTie joie te anAya bhAvane zAstrakArae ajJAnabhAva ke mithyAbhAva kahyo che. svapariSkRti badalI parabhAvamAM ke vibhAvamAM rahenAra jIvane nAya' ke mithyAdaSTi kahe che. Arya ke anAya jIvamAM jJAnadarzanarUpa Atmika guNa te sarakhA ja che, parabhAvamAM pAtApahyuM mAnanArA jIva lakSaNathI manAya che, jIva jJAnadarzana guNane dhAraka che chatAM te guNune uceMga karatA nathI. A anAya bhAva ke mithyAbhAvanuM kAraNa che, kemake anAya jIva anupayeAge vaLele che, eTale ke anA` bhAvanu' AvaraNa tene DhAMkI rahyuM che. A AvaraNu jainadaSTie sAta prakRtienu' baneluM' che. A sAte prakRti AtmA upara AvaraNu karanAra krama rUpa pariNativALI ja prakRti che. A prakRti jaDa che chatAM eTalI sattAdhIsa che HAtmAnI zuddha jyaMtine te pragaTavA detI nathI. eTaluM ja nahi paNa saMsAranI vRddhi karavAmAM te asAdhAraNu baLavAna che. jIva svabhAvathI ataMta zaktimAna chatAM A prakRti upara vijaya meLavI zakatA nathI. A prakRtione khALavAnu' astra zastra je samyajJAna ane samyagdarzona che, te pragaTAvavA puruSArtha' mene te| tuta ja A sAte prakRtie palAyana thai jAya. rAjamAtA ane rAjA subAhu vyavahAra ane nizcaye AA bhAvathI ala kRta che temAM paNa damaya MtInA prabhAva pachI te| temanAM aMtaHkaraNA ativizuddha banI gayAM che, I MdumatI ane sunaMdA paNu kAi alaukika bhAvamAM ramI rahyAM che ane sevA temaja prajAjana pazu kAI svargIya sukhane jANe pAmyA hAya evA AbhAsa thai rahyo che. Aya prA, Arya rAjA ane Aya sukhanI A sthaLe parAkASThA che. ( cAlu ) dharmArtha yasya vittehA, tasyAnIhA garIyasI / prakSAlanAddhi paMkasya, durAdasparzanaM varam // mane mATe paisA meLavavAnI icchA karavI tenAM karatAM tenI pRcchA na ja karavI e vadhAre sAruM che. page kare! lAgyA pachI tene dhAine sApha karavA karatAM dUrathI kAdavane sparza na karavA e vadhAre sAruM che. For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAti-ni 000 0 svAti-bindu. 008 (2) (anusaMdhAna pRSTha 32 thI) lekhaka-zrIyuta mohanalAla dIpacaMda zekasI. Akasmika yoga ararara! AjanA A anokhA mA~ A apazukana ! mAM be mAsane zoka pALI Aje dhaMdhAmAM punaH praveza karavAnA TANe A UghADA mAthAvALAnA darzana! guphAmAMthI bahAra paDatA zakana te sArA thayela tyAM A ekAeka sAme kayAMthI AvI caDhyA? A te " prathamagrAse makSikApAta" jevuM ! mitra arhadAsanI vAraMvAranI mAMgaNI chatAM meM e kevI siphatathI abharAIe caDhAvI. ane eka paNa vAra nAlaMdA na go. mRtyuzamyA para pitAzrIne meM je khAtrI ApI hatI tenA pAlanamAM Aja sudhI huM aDaga ja rahyo chuM, paNa Aje mArI e pratijJAnuM pAlana kevI rIte karavuM e eka koyaDo che ! rAhadArI mAge huM je dizAmAM jai rahyo chuM te mAge e sAmethI AvI rahyA che. sAthamAM mAnavazRMda 5NuM nAnuM sUnuM nathI ja. mAre e dizAmAM AgaLa vadhyA sivAya cAle tema nathI ja, madhyAhna lagabhaga kAma ATopI pAchA karavuM ja joIe. te ja Aja mATe nakkI karela manoratha saphaLa thaI zake. mArga eka ja hovAthI kaMI ne kaMI e saMtanA zabda kAne athaDAya. ema thAya eTale pratijJAbhaMga thAya ja. vadhu aphasosajanaka te e che ke-AsapAsanI dharatI khetarothI bharelI heI, majabUta vADathI rakSaNa karAyelI che, nahiM te emAMnI ekAda pagathIne upayoga karI upasthita thayela dharmasaMkaTa TALI deta. Ama vicAramagna banela ane saDakanA mArge jorathI pagalAM pADI rahela gRhastha, jyAM sAmI dizAmAM najara doDAve che tyAM enI najare eka AzAnuM kiraNa caDhe che. nAlaMdAnI dizAmAM AvI rahela mahAtmA, potAnA ziSyagaNa sahita eka bharAvadAra vaTavRkSa karatA bAMdhelA cetarA samithebhe che. bhakta samudAya AsapAsa vIMTaLAI Ubho rahe che. e saMta zuM upadeza Ape che e zravaNa karavA tatpara bane che. A takane lAbha levAne ane e vaDanA jhADa pAchaLanI sAMkaDI neLamAMthI gupacupa pasAra thaI javAne niradhAra karI, pele gRhastha jorathI paga upADe che. - nasIba cAra DagalA AgaLanuM AgaLa " e janavAyakA khoTI nathI ja. vaDanA jhADanI pAchaLa bAvaLanuM kAMTALuM jhADa evI rIte UgIne vistaryuM hatuM ke e raste janAra haraSTine enA kAMTA bhokAyA vinA na rahe. najika AvatAM ja pilA gRhasthanI AMkhe A satya cahyuM paNa bANa te chUTI gayuM hatuM. vaTavRkSa heThaLa maLela mAnava samudAyanI najara cukAvI, eka zabda paNa sAMbhaLyA vinA ene pasAra thavuM hatuM eTale bAvaLanI zULonI paravA For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 72 bo na dhama prakAza [ poSa-mahA karyA vinA AgaLa pagaluM bharyuM. tyAM to eka pagarakhuM kAMTAmAM jhalAI gayuM, vAMke vaLI kADhavA mAMDe che tyAM eka zULa paganA taLiyAmAM bheMkAI. saMtanA zabdo sAMbhaLavA nahotA eTale kAne hAtha daI cAlavA mAMDeluM paNa uparanA banAvathI na-ke hAtha kAna parathI khasevA paDyA. upadezamAMnAM nimna zabdo IcchA nahI chatAM saMbhaLAI gayA 'devatAnA kaMThamAM rahelI puSpamALA karamAtI nathI ane teo jamInathI addhara rahe che..? - jaradI, jI, zaLa kADhI, pagarakhuM ThIka karI, chupA-chupAta e gRhastha AgaLa nIkaLI ga, punaH kAno para hAtha daI dIdhA ane jANe eka mahAna ApattimAMthI ye ema mAnato AgaLa vadho. enI A jAtanI vicitra valaNa saMta sAthenI maMDaLImAM najikanA AgaLanA bhAgamAM ubhelA eka vicakSaNa puruSanI draSTithI chUpI na rahI. gherI mArga cheDI, A mahAtmAno upadeza zravaNa karavAnI amUlI taka sajI, ane kAne hAtha mUkI guptapaNe ADa mAge pasAra thaI janAra vyakti bhedI hovI ghaTe. e aMge tapAsa karavI ja joIe. tarata ja upadeza pUro thatAM eNe potAnA eka sAthIne bAjue elAvI pilA gRhasthanI pAchaLa ravAnA karyo. varNavAtA prasaMgamAM khAsa spaSTIkaraNanI agatya nathI. saDaka mArge je gRhastha jate joI gayA e anya koI nahIM paNa vArtAnAyaka rohiNIyo cora pote ja che. veza-parivartananI kaLAmAM niSNAta evo te divase gRhasthane zobhe evA pizAkane dhAraNa karI, rAtre khAtara pAvAnA sthaLano temaja pakaDAI na javAya tevI anya kAryavAhIno prabaMdha karate. enA pitAnA maraNa pAchaLa lagabhaga be mAsa paryata pitAnA vyavasAya baMdha rAkhI-vyavahAra dachiye zoka pALI, Ajano divasa sAro che, e vRttAnta jezIdAra jANI laI, dhaMdhAnA karIthI maMgaLAcaraNa karavAnA kArya aMge te nIkaLI paDyo hate. vaibhAragirinI kaMdara utarI yAM rAjagRhInA nAlaMdA jatAM sariyAma mArga para Avye tyAM sAmI dizAethI mAnavavaMda AvatuM najare paDayuM. barAbara avakana karatAM emAM saMtaziromaNI bhagavaMta mahAvIrane joyA. e jotAM ja enA mukhamAMthI je uddagAre bahAra paDyA te ApaNe upara vAMcI gayA. vAta yathArtha hatI. bhagavAna mahAvIra svAmI nAlaMdAmAMthI vihAra karI, pavitra vaibhAragiri pahADa para jaI rahyA hatA. rAjagRhImAMthI sArI saMkhyAnA upAsake vahelI savAranA nIkaLI nAlaMdA pahoMcyA hatA. bhagavaMta saha vihAramAM sAthe hatA. jAtajAtanA zakA-samAdhAna, vArtAlApadArA karatA te sarva A tarapha AvI rahyA hatA. eka jijJAsAe devone kevI rIte oLakhI zakAya evo prazna kare eTale pUrve jeyuM tema vaTavRkSa heThaLa alpa samaya thelI bhagavaMte uccAyuM ke- animisanayaNA maNakajasAhaNA pupphadAmaamilANA / cauraMguleNa bhUmiM na cchitriMti surA jiNA vinti // artha samajAvatAM jaNAvyuM ke- devatAnI AMkho palakArA mAratI nathI, temanA kaMThamAM rahelI phUlanI mALA-puSpamALA karamAtI nathI, ane jamInathI cAra AMgaLa UMcA rahe che." For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : 3-4 ] svAti-bindu. 73 rohaNIyA corane pitA samakSa karela pratijJAnA pAlana sAru zrI mahAvIranI vANI naheAtI sAMbhaLavI chatAM pUrve joyuM tema kAMTo kADhavA jatAM ene amuka bhAga saMbhaLAya. zrotAdamAMthI je eka vyakitae enI pAchaLa mANasa doDAvyo te anya koI nahIM paNa maMtrIzvara abhayakumAra pote ja hatA. bhagavaMta to deva saMbaMdhI svarUpa vaNavI, vaibhAragirinI dizAmAM vihAra karI gayA. upAsakono ati moTo bhAga nagaramAMnA pitAnA AvAse pAcho pharyo ane maMtrIzvara jyAM potAnA mahelamAM AvI kapaDAM utAre che tyAM mokalelA anucare AvI nIce mujaba vAta rajU karI. | svAmina! ApazrInI sUcanA pramANe guptapaNe huM pelA gRhasthanI pAchaLa, pAchaLa TheTha zAlipura sudhI pahoMcyo. eka vepArInA hATe jaI pele gRhastha theDIvAra beThe. vepArI ane enI vacce thoDI vAtacIta thaI je huM kAMI sAMbhaLI zako nahIM, paNa chUTA paDatAM peilA vepArIe mAthuM dhuNAvI enI vAtamAM hA bhaNuM eTaluM meM dUrathI joyuM. e AdamI pAcho karIApaNI A vizALa nagarImAM dhImethI kadama bharate jyAM lAkhonI levaDadevaDa thAya che evA "nANAvaTa' nAmanA latAmAM gayA. Amatema AMTA mAratA e AdamInI najara dhanAvaha zeThanA prAsAda para ceTI rahI-bIjA mALanA jharUkhAmAM eka kRtya thoDI vAre DAkA-ubhayanI najara maLI ane kaMIka saMta thayA. tarata ja pelo AdamI pAcho pharyo ane jhaDapathI paga upADato, nagarIne daravAjo vaTAvI, pAMca TekarIonI dizAmAM adrazya thaI gayA. e tarapha durgama keDIvALI guphAo AvelI hovAthI pIcho levAnI hiMmata na karI ane jaldIthI pAchA pharI Apane A samAcAra ApavA ahIM daDI AvyA. bhAI, pAchA AvavAmAM DahApaNa vAparyuM. Aje tuM ghaNuM mahatvanI vAta jANI lAvyo chuM. e AdamI nAmI cera rohiNI ja saMbhave che. nANAvaTa mAM Aje rAtanA jarUra khAtara paDavAnuM. takedArI rAkhI, Aje ene koIpaNa hisAbe pakaDa joIe. ghera jatAM nagarapALane khabara Apato jA ke teo mane maLI jAya. je kaMi sucanA karavI haze to huM temane karI daIza. mAruM hRdaya pokAre che ke- Aje zikAra ApaNA hAthamAM saMpaDAvAno." praja e mahAranA trAsamAMthI chUTavAnI. bhagavaMta mahAvIra devanA pagalAMne e prabhAva. x durgapAlajI, kema zA samAcAra che? siMha ke ziyALa ? abhayakumAra maMtrIzvare prabhupUjana karI AvI, beThakanA khaMDamAM vastra badalatAM prazna karyo. ApazrInA kahevA mujaba ba basta karela. vaLI Ape jaNAvela cinha parathI e AdamAM ja nAmI cera che chatAM purAvo maLatA nathI ane e pitAne zAlipuravAsI vaNika durgacaMdra tarIke oLakhAve che. dhanAvaha zeThanA makAnamAM e je rIte ghusyo e koI vaNikane chAje tevI nahotI, paNa makAnanA eka nekaranI najare senikanI cokI For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ex zrI jainadhama prakAza. [ peSa-mAha caDhavAthI. ce|DA samayamAM e AdamI ka'IpaNa lIdhA vinA pAchA pharyAM, ane ene vidAya ApatAM pelA nekare kahyuM-durgaM caMdrabhAi, jALavIne jajo. mArA kuzaLa samAcAra kahejo. Ama chatAM ame tene pakaDI lIdhA ane zAlipuramAM tapAsa karAvI teA mAlama paDayuM kecaMdra viSNuka baporanA ahIMthI gayA pachI pAchA pharyAM nathI. e amArA eLakhItA pADAzI che. nijakamAM enu raheThANu paNa batAvavAmAM AvyuM. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ma MtrIzvara hAsya karatAM kheAlA-du'pALajI, cAra ghaNA ja haeNziyAra ane pAkA che. e ApaNane jarUra hAthatALI ApI gayA che. purAvA vinA ` sAkSI vinA ene DaeNDamAM na te| rAkhI zakAya ke gunemAra TharAvI zakAya. tame ene eka suMdara AvAsamAM ke jyAM divAlA para svarganA citrA hoya, ane ArAma aMgenA matAra sAdhane hrAya tyAM lai jAva, madirAnu pAna karAvA, zobhItA palaMga para suvADA ane jyAre e dhenamAMthI jAgrata cAya tyAre karNapriya vAjiMtrA vagaDAvA. sanikamAMthI be traNa cAlAka mAnavIne devatAi veza paherAvA. pachI temane tyAM mekale ane emAMnA ekate zikhavADA ke e palaga pAse jaI hAtha joDI pUche: huM bhAgyavAna ! Apa A devalAkamAM AvyA te AgaLanA avatAramAM kayA kayA punyanA kAme karyAM hatAM e amane kaheA. Ama karavAthI e bhramamAM paDI, tAtra madirAnA dhenamAM je kaMi peAtAneA vyavasAya Tharaze te lavI jaze. enI pAkI taidha karI lejo. enA jore ApaNe tene gunegAra puravAra karI zakIzuM. buddhinidhAna mahAmatrInI salAha mujaba trAgaDA racavAmAM AvyA. surApAnanI asara mAMthI mukta thatAM devatAi prazna pUchAyA rAhiNIye| bhavananI sajAvaTa jotAM, pAte kharekhara devalAkamAM beThA che ane sAme ubhela ekAde| deva savAla pUchI rahyo che evA bhramamAM paDyo paNa kharo. maneAmathana zarU thayuM tyAM ekAeka enI najara mALAnA karamAyelA phUlA para paDI, ane dhArIne praznakAra dhruvanA tetrA joyA pachI paga tarapha dRSTi pheravI. kaika nizcaya karI e kahevA lAgyA-- me AgaLanA bhavamAM garIbene hajArAnA dAna dIdhA che. pavitra jIvana gALyu che. jIvahiM'sAthI mArI jAtane bacAvI che. nItinA mArge AjIvikA calAvI che. devabhava prApta karavAmAM A kArya mukhya che. A dhi jyAre maMtrIzvaranA hAthamAM AvI tyAre ghaDIbhara e pazu stabdha banI gayA. dAva khelavAmAM ochI buddhi nahAtI laDAvI, chatAM A cAre ene pazu niSphaLa banAvI dIdhI ! mahAmAtyanuM aMtara pAkArI uThyuM. ke-cAra che chatAM dakSa ane bhAgyavAna che. evAne te premabhAve ja jItI zakAya. tenI pAse jAte paheAMcavuM ghaTe. pelA svargIya bhuvanamAM khuda abhayakumAra jAte paheAMcyA ane jyAM palaMga najaka khaDA thayA tya tA pakSagamAM beThelA cAre UbhA thai, hAya jotAM uccAyu ke For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 3-4]. svAti-bindu. 75 ahA mahAmaMtrI ! Apa paNa A devabhavanamAM Aje ja AvyA ? dhanya che ApanI addhimattAne! paNa ethI vadhu dhanyavAda te bIjI eka mahAvibhrAMtane dhaTe che ke jemanA zaba sAMbhaLavA e mAre mana mahAna pApa hatuM, temanA ja thoDA haraphee Aje mAruM jIvana ujALyuM. mahAzaya ! huM pote ja rehaNuo cera chuM. jAte kabUlAta ApuM chuM ke meM rAjagRha ane AsapAsanA pradezamAM saMkhyAbaM dhADa pADI hajarone gharabAra vagaranA banAvyA che. e vRttithI rakSakAnI AMkhamAM dhULa nAMkhI aDhaLaka dhana ekaThuM karyuM che. e pApane bhAra eTale vadhI pa hato ke emAMthI Aje hu chaTakI zakata nahIM. ApanI yukitamAM AbAda phasAI jAta zULInA mAMcaDe caDhI mAnava jIvana eLe gumAvata paNa bhagavaMta zrI mahAvIra devanA vacane vAtibi-dunI garaja sArI. mAchalIne peTamAM svAti nakSatramAM varaseluM jaLabindu jema sAcuM metI thAya che tema e mahAmAhananA vAkaye mAre jIvanarAha sudhAryo. bApe te pratijJA karAvI hatI ke emanI vANI sAMbhaLIza nahIM. enA pAlana athe meM mArA arhadAsa mitrane thApa ApI ne sAMbhaLavAne niyama pALyo hato, paNa kAMTo vAgyo ane devasvarUpa aMgenA zabdo kAne paDyA. enI yAda ja meM ApanI A racanAnA bhramamAM paDyA vinA samayane ucita noMdha karAvI. e mahAzramanA darzana TANe ane cerIno dAva niSphaLa jatAM jozIe Apela maphatamAM mane doSa dekhAyo hato have samajAya che ke A zukana te ati rUDA gaNAya. meM nizcaya karyo che ke-- kyAM te gunAonI zikSArUpe maLatI sULI upara e mahAprabhunuM nAma raTaNa karatA hasatA mukhaDe maravuM; kadAca nyAya mane cheDI mUka te have pachInuM zeSa jIvana e bhagavaMtanA caraNamAM vyatIta karavuM. je pAparAzi saMgharyo che e pazcAttA dvArA ocho karavo. maMtrIzvara bolyA-mAruM anumAna satya TharyuM. nAnI vacana sAcuM ja che ke- kame zarA te dhamma zUrA" svAtinuM pAna karanArane maraNa maLatuM nathI paNa prabhunA caraNa maLe che. kSetreSu no vapali. yatsadapi svameta dyAtAsi tatparabhave kimidaM gRhItvA / tasyArjanAdijanitAghacayArjitAtte, bhAvI kathaM marakaduHkhabharAca mokssH|| tArI pAse dravya che, chatAM paNa tuM sAta kSetromAM vAparate nathI che tyAre zuM parabhave dhanane tArI sAthe laI javAnuM cho? vicAra kara kepaisA meLavavA vigerethI thayelA pApasamUhathI thanArAM nArakInA dukhethI tAro mekSa chUTakAro) kema thaze? For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che prabhusevAnI prathama bhUmikA a ( gata varSanA pRSTha 247 thI za ) (lekhaka-DI. bhagavAnadAsa manasukhabhAI mahetA M. B. B. s. ) Ama jyAre pAtakaghAtaka sAdhano-sAdhucarita puruSane paricaya thAya, cittamAMthI akuzala apacaya thAya-azubha bhAve dUra thaI bhAvamalanI a8 patA thAya, naya-hetupUrvaka adhyAtma maMthanuM zravaNa, manana ne parizIlana thAya, ane jyAre tevA satsamAgamathI jIvane pravacana vANInI prApti thAya tyAre tathA bhavyatvano paripAka thaye arthAta Atma pariNAmanI zuddhatArUpa AMtarazuddhivaDe AtmAnI tathArUpa gyatA paripAka pAmya, caramAvattamAM Avela jIva caramakaraNavaDa apUrva puruSArthanI skUraNA karIne apUrva bhAva-ullAsane pAme, ane tyAre jIvanA bhaya, dveSa, kheda e Adi aMtargata doSa TaLI yoganI prathama daSTi-mitrA daSTi khUle, "doSa TaLe ne dRSTi khUle bhalI re,' ane tyAre ja jIvane abhaya-aSa-akhedarUpa prabhusevAnI prathama bhUmikAnI prApti thAya. AvI kAra paraMparAnuM kathana karI have mahAgItArtha mahAtmA AnaMdaghanajI, arthAtara vyAsathI (Corroboration by general statement) sarvasAmAnya niyamane upanyAsa kare che- kAraNa jAge che kAraja nIpaje, emAM keI na vAdaka paNa kAraNa viNa kAraja sAviye, e nija mata unmAda. saMbhava deva te dhura se save re artha-kAraNanA yoge karIne kArya nIpaje che, e bAbatamAM kaI vAda nathI, paNa kAraNa vinA je kArya sAdhavAnI vAta karavI, te te pitAnA matane unmAda ja che. vivecana "je je kAraNa jehanuM re, sAmagrI saMga; milatAM kAraja nIpaje re, kartAtaNe prayoga.. ajita jina! tAra dInadayALa ! - zrI devacaMdrajI je je kAryanuM je je kAraNa hoya che, te te sva kAraNakalApanuM saMmilana thaye, samagra sAmagrIne saMyoga maLe, te te kArya tenA kartAnA prayoga karIne siddha thAya che, e nirvivAda vAta che. paNa kAraNa vinA je kAryanI niti thAya ema pAMca samavAya kahevuM che te mULa vinA vRkSanI upati jevuM hoI nija matano unmAda kAraNa ja che, arthAta mahAviSTa manuSyanA umara pralApanI jema te matAbhini vezathI uddabhavato unmatta-pratApa ja che. kAraNa ke koI paNa kArya kALa, ravabhAva, niyati, karma ane puruSArtha e pAMca samavAya kAraNa (Federation of causal factors of Actiology) maLe thAya che. tema chavanI prathama yogadaSTi (mitrA daSTi ) khUlI tene abhaya-adveSa-akhedarUpa prabhusevAno prathama bhUmikAnI prApti paNa yakata pAMca samavAya kAraNanA saMyegathI heya che, kAraNa ke uparamAM vivarane batAvyuM tema jayAre caramAvartarUpa kALa prApta thAya. tathAbhavarUpa jIvanA niyati svabhAvane For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra puruSArthanu prAdhAnya www.kobatirth.org 3-4 ] prabhusevAnI prathama bhUmikA, paripAka thAya, amuka pratibaMdhaka karmaOA apagama thaI caramakaraNanI prAptithI apUrva Atma puruSArthanI sphUraNA thAya ane pAtakadhAtaka sAdhune paricaya tathA adhyAtma graMthanA zravaNuM, mananAdi satpuruSArtha'nuM jInna sevata kare tyAre jIvanA aMtargata deSa TaLI AkhAmika yogadRSTi udhaDe te abhaya-adveSa-akherUpa prabhusevAnI prathama bhUmikA prApta thAya.* A pAMca kAraNakalApamAM puruSAya mukhya che, puruSArthanuM prAdhAnya che, puruSArthanI kuraNA thatAM tara kAraNeAnI prApti paNa sulabha thAya che. AkhA mAtra chatranA puruSAya - ne AdhIna che te te puruSAtha paNa puruSane ( AtmAne ) petAne svAdhIna che. jIva jevA bhAve pariNamavA dhAre tevA bhAve parimI zakavAne te samaya che. rAgAdi vibhAvabhAve pariName to te karmanA kartA DhAya che te jJAnAdi svabhAvabhAve pariName to te ja kramanA hurrA hoya che. e vibhAva bhAvarUpa bhAva kama pariNAme nahi pariNamavAnI breka( Broke ) dabAvavArUpa puruSAnI rahasya cAvI ( Master-key ) puruSanA ( AtmAnA ) potAnA gajavAmAM ja che. tAtparya kechatra parabhAva {namitte rAga-dveSa-meha na kare, vibhAvabhAve na pariName to mekSa hatheLImAM ja che. Ama kramanibaddha AtmAnA ( puruSatA ) puruSArthanA mA sadAya sAva khullA paDayA che. bhasthiti Adi khATA bhAnA che|DI dai jIva satya puruSArtha kare eTalI ja vAra che. pAMcame| AreA kahyu che' tethI kAMi lAMbA thaIne sUI rahevu' evA artha nathI, paNu era vizeSa jAgatA rahI apUrva puruSAya baLa keLavavA ceAgya che e ja paramA dhaTAvavA yogya che. kAraNa ke jJAnI puruSanA upadeza kadI paNa puruSArthahInatA prere ja nahi, puruSArthano jAti ja prere. jJAnI kahe che ke-jIva puru SA rAve te anaMta kALanA kate paNa eka ja bhavamAM-are ! eka aMtamu naSTa karavAnuM sAmarthya AtmAmAM che. mAtra AtmA UThaveA joie. zrImad rAjacaMdrajIe vIragarjanA karI che tema jaba jAgege AtamA, taba lAgege raMga. 'evI ja puruSArthapreraka gajanA temaNe AtmasiddhimAM karI che: mAM " jo icchA paramAtha tA, karo satya puruSArtha, bhasthiti Adi nAma laI, chedeA huiM AtmA " zrI Atmasiddhi kartA vinA krama DrAya nahi, eTale kAryasiddhi kartAne ( puruSane ) vaza che, ane sarva kAraNa paNa tene svAdhIna che. eTalA mATe ja A vivecananA mathALe DhAMkelA subhA Sita padamAM bhAvitAtmA mahAtmA devacaMdrajIe'kartAtaNe prayAga' e sUcaka vacanaprayAga karyAM che. te ja mahAmuni anyatra vade che ke-- "kartA kAraNa yAga, kAraja siddhi laherI, kAraNa cAra anupa, kAryothI teDu zaherI. : Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir praNamA zrI:aranAtha zivapura sAtha khorI. cha For Private And Personal Use Only 77 * A badhuMya savistara samajavA mATe jue meM vivecana karela cAgasimuccaya pR. 170 tathA AkRti 7 Adi. atre te prakRtamAMthI kiMcit saMgata bhAga saMkSepamAM mUkyA che,
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI ne dharma prakAza. (Si-mAha ' arthAta karUM kAraNanA page kAryasiddhi pAme che, mATe kAryArthI heya te anupama evA A cAra kAraNa mahe-u pAdAna, nimitta, asAdhAraNa ane apekSA. (1) je kAraNa che te ja pUrNatA avasare kArya bane te upAdAna kAraNa. jemake-mATI che te vaTamAM upAdAna kAraNa che. ( 2 ) upAdAnathI je bhinna-ja che, ane jenA vinA kArya thAya kartA ane cAra nahiM temaja je pote kAryarUpa heya nahi te nimitta kAraNa che. jemakekAraNa ghaTanI banAvaTamAM caka-DAdika A nimitanuM kAraNa paNuM kartAnA vyava sAye karIne che arthAta kartA tenA prayogava upAdAna kAraNane kArya rUpe karatA hoya tyAre ja ghaTe che, nahiM te nahiM. ( ka ) vastuthI-upAdAna kAraNathI je abheda ravarUpa che. jemake-dhaMTanI banAvaTamAM sthAsa Adi avAMtara avasthAe (Intermediate products ). (4) jene vyApAra-prayoga karave paDato nathI, je vastuthI bhinna che. je niyata nizcaya hovuM joIe ane bIjA aneka kAryomAM paNa jenuM hovApaNuM che, te apekSA kAraNe. jemake-dhaTanI banAvaTamAM bhUmi, kAla, AkAza Adine sadabhAva che. A kAryakAraNamImAMsA AtmAmAM dhaTAvIe te-Ama davya te kartA che, siddhipaNuM te kArya che, AtmA nijasaMgata dharma te upAdAna che. yoga, samAdhividhAna, vidhi AcaraNA, bhakita Adi jenA vaDe karIne AtmasiddhirUpa nija kArya sadhAya che te asAdhAraNa kAraNa che. : manuSya gati, prathama saMvaya Adi apekSA kAraNa che, ane te nimittAzrita upadAna pragaTAvavAmAM Ave te ja lakhe che arthAta tenI apekSA kAraNarUpe gaNanA che, nahiM te nahiM. samatA amRtanI khANarU5 jinarAja te nimitta kAraNa che,je prabhunA avalabane niyama siddhi hoya che ema kahyuM che. * kartA Atama dravya, kAraja siddhipaNerI, nija sattAgata dharma, te upAdAna gaNArI-prabhu zrI aranAtha. nimitta hetu jinarAja, samatA amRta khANuM, prabhu avalaMbana siddha, niyamA eha vakhANa-praNAme zrI aranAtha, -zrI devacaMdrajI. A cAra kAraNamAM apekSA kAraNane nimittamAM ane asAdhAraNa kAraNane upAdAnamAM aMtarbhAva thaI zake che, eTale nimitta ane upAdAna e be mukhya kAraNa che, ane tene paraspara sApekSa saMbaMdha barAbara samajI levA yogya che. upADAna ane upAdAnarU5 AtmA pote upAdAna kAraNa paNe na pragaTe tyAM sudhI kArya nimitta siddhirUpa vastasvarUpe pragaTatuM nathI, ane upAdAna kAranuM paNa nimitta kAraNa vinA pragaTatuM nathI. arthAt kartAnA prayoge nimitta kAraNanA avalaMbana-upakArathI upAdAna upAdAna paNa pariName che ane tethI ja kAryasiddhi thAya che. vaLI upAdAna kAraNupaNuM na thatuM hoya to nimittanuM nimitta kAraNupaNuM paNa rahetuM nathI, arthAta nimitta nimittakAranuM kahevAtuM nathI. jayAre tathArUpa upAdAne kAraNe pragaTatuM' jatuM hoya, tyAre je te kharekharuM nimitta kAraNa kahevAya che, nahiM te nahiM. Ama kartA . For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir a ka , prabhusevAnI prathama bhUmikA. pite kAryaruci thaI kArya karavA prava-puruSArtha kare ane zuddha puSTa nimitta kAraNane vidhipUrvaka Azraya karate rahI, upAdAnane upAdAna kAraNa paNe pragaTAvate jAya te kAryasiddhi thAya; nimitta ane upAdAnanA sahakAra-sogathI ja kArya nIpaje. upAdAna upAdAna pariNati nija vastunI re, paNa kAraNa nimitta AdhIna puSTa apaSTa duvidha te upadi re, grAhaka vidhi AdhIna-munisuvrata, upAdAna AtamA sahI re, puSTAlaMbana devajinavara pUja; upAdAna kAraNapaNe re, pragaTa kare prabhu sevA-jina zrI saMbhava. zrI devacaMdrajI. dAkhalA tarIke ghaDo banAvavAmAM mATI che te upAdAna che, paNa daMDa, caka vagere nimitta na maLe to te enI meLe upAdAna kAraNa paNe pariName nahiM ane mATImAMthI ghaDe kadI paNa bane nahiM. tema jIvana nija savAgata dharma te upAdAna che. nija sattAe sarva jIva siddha samA che, paNa te zaktithI che. upAdAnanI vyakita mATe-pragaTapaNe mATe athata upAdAna upAdAna kAraNapaNe pariName te mATe te nimitta kAraNanI avazya jarUra che. jenAmAM zuddha AtmArUpa upAdAna pragaTayuM che. evA jina bhagavAnarUpa puSTa nimitta kAraNa vidhipUrvaka na seve te anaMtakALe paNa kadI siddhi thAya nahiM, upAdAna pragaTe nahiM temaja upAdAnanuM bhaluM karI mAtra nimitta segyAthI paNa kAryasiddhi thAya nahiM, banenA sahakArathI ja siddhi nIpaje paNa upAdAnanuM nAma laI je e nimitta choDI dIe. teo na siddhi pAmatA nathI ne bhrAMtimAM bhUlA bhame che. A acala siddhAMta jJAnI puruSoe kahyo che. saddagusnI AjJA, jinadazA e Adi nimitta kAraNa che, te sevyA vinA AtmajAgrati Ave nahiM. A aMge paramatattvadraSTA zrI mad rAjacaMdrajInA 8 kIrNa vacanAmRta che ke sarva jIva che siddha sama, je samaje te thAya; sazuru AjJA jinadazA, nimitta kAraNamAMya. upAdAnanuM nAma laI, je e tyaje nimita; pAme nahiM siddhatvane, rahe bhrAMtimAM sthita. "--zrI Atmasiddhi A gAthAne artha spaSTa karatAM zrImad svayaM vade che ke -" sadaguru AjJA Adi te AtmasAdhananA nimittakAraNa che, ane AtmAnAM jJAnadarzanAdi upAdAna kAraNa che; ema zAstramAM kahyuM che; tema upAdAnanuM nAma laI je kaI te nimittane tajaze te siddha. paNAne nahIM pAme. ane brAMtimAM vatya karaze, kemake sAcA nimananA niSedhAthe te upAdAnanI vyAkhyA zAstramAM kahI nathI, paNuM upAdAna ajAmata rAkhavAthI tAruM sAcuM nimitta maLyA chatAM kAma nahIM thAya, mATe sAcuM nimitta maLe te nimittane avalaMbIne upAdAna sanmukha karavuM ane puruSArtha rahita na thavuM; e zAstrakAre kahelI te vyAkhyAne paramArtha che. " -zrImad rAjacaMdrajI (cAlu) For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org jaina yogIrAja AnaMdaghanajI ke do mahattvapUrNa ullekha / ( zrI agaracaMdajI nAhaTA ) zvetAMbara jaina samAja meM zrImad AnaMdadhanajI yogIrAja va parama saMta ke rUpa meM sarvatra prasiddha hai / unake cauvIzI evaM padoM ke prati karIba 300 varSo se bar3A AdarabhAva najara AtA hai / Apa ke samakAlIna vidvaziromaNi yazovijayajIne ApakI covIzI para bAlAvabodha racane kA ullekha milatA haiM para abhI taka usa kI prati kahIM se bhI upalabdha nahIM huI / usake milane para sacamuca hI zrImad ke ucca bhAvoM ko samajhane meM bar3I sugamatA upasthita hogii| abhI cAvIzI para zrI jJAnavimalasUrijI evaM jJAnasAra ke bAlAvabodha hI upalabdha haiM jina meM prathama 18vIM ke uttarArddha meM evaM dUsarA saM. 1866 kRSNagaDha meM racA gayA hai| prathama bAlAvabodha sAdhAraNa hai / usa meM zrImad ke bhAvoM kA bhalIbhAMti prakAzana nahIM ho sakA / jJAnasAgarajIne bAlAvabodha 37 varSa ke manana ke bAda likhA hai| aura vaha bahuta hI uttama hai | zrAvaka bhImasI mANakane isako sArarUpa meM prakAzita kiyA hai / mUlataH yaha 3800 zloka parimita haiN| jisakA prakAzana honA abhI apekSita hai / gata varSo meM cauvIzI para kaI vidvAnoMne vivecana likhe haiM jina meM zrI mANakalAla ke kRta artha satzrutapracAraka maMDala - khaMbhAta se prakAzita ho cUkA hai / zrImad rAjacaMdra evaM pUjya saMtapravara sahajAnaMdajIne 1-2 stavanoM para vivecana likhA hai vaha bahuta hI sundara hai / yadi ye pUrA likhapAte to bahuta sundara hotA / sahajAnaMdajI abhI to apanI sAdhanA meM layalIna haiM ataH phira anurodha kara ke likhAne kA prayatna kiyA jAyagA / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cauvIsIkA paM. prabhudAsa becaradAsakRta vivecana hai aura mAnyavara motIcaMda giradharalAla kApaDiye kA hai / jayapura ke zrI umarAvacaMdajI jaragar3a ne hindI meM vicAra vistAra se vivecana prakAzita karane kA hai para apane javAharata ke dhandhoM meM samaya nahIM nikAla pAte, ataH vaha pUrA nahIM ho paayaa| Do. bhagavAnadAsa manasukhabhAI kA vivecana jaina dharmaprakAza meM kramazaH chapa hI rahA hai / yaha bahuta vistAra se likhA gayA pratIta hotA hai / Co) For Private And Personal Use Only hAla hI meM prakAzita huA vivecana saMbhavataH chapa rahA bhAvArtha likhA hai / unakA
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4. 3-4 ] jaina yogIrAja AnaMdaghanajI ke do mahattvapUrNa ullekha. 81 isI prakAra zrImad AnaMdaghanajI ke padoM para jJAnasArane bAlAvabodha likhA thA jinameM 13 padoM kA hI hameM upalabdha huA use hama jJAnasAra granthAvali meM chapA cuke haiM aura vaha zIghra hI prakAzita honevAlA hai / isa zatI meM zrI motIcaMda giradhara kApaDiyA evaM buddhisAgarasUrijI kA samasta padoM kA pUrA vivecana prakAzita ho hI cukA hai| isameM kApaDiyAjI ke vivecana kA prathama bhAga bahuta varSoM pUrva chapA thA / usake bAda kA bhAga jainadharma prakAza meM kaI varSoM taka nikalatA rahA jo saMbhavataH grantha ke rUpa meM aba chapa rahA hai| goviMdajI mUlajI maheyAnI ke rajisTara meM hameM 34 padoM kA vivecana sva. dezAI ke saMgraha se milA hai| itanA saba hone para bhI AnaMdaghana ke jIvanacaritra ke sambandha meM nizcita rUpa se hameM bahuta hI kama jJAta hai| kaI varSoM se mere hRdaya meM yaha bAta vizeSa rUpa se khaTaka rahI thI ki unake samakAlIna vyaktiyoM meM se kisIne bhI unakA kahIM nAmollekha taka nahIM kiyA yaha bahuta hI Azcarya kI bAta hai| mAnava svabhAva kI yaha kamajorI to sadA se rahI hai ki vidyamAna puruSa ko vaha utanA mahatva nahIM detA jitanA usake svargavAsI hone ke bAda diyA jAtA hai| isI kAraNa vizeSarUpa se to samakAlIna ullekha nahIM bhI mile, kyoMki ese saMta puruSa ekAnta gupta rahenA hI adhika pasaMda karate haiM, evaM prasiddhi meM AnA nahIM cAhate / sAdhAraNa vyaktiyoM ko unakA mahattva vidita nahIM hotA aura vidvAn apane ahaM ke kAraNa ucita mUlyAMkana nahIM karapAte / phira bhI zrImad kA kuchanakucha to kahIM ullekha milanA hI cAhiye / kahA jAtA hai ki upAdhyAyAya yazovi. jayajI unase mile the aura unakI stutirUpa aSTapadI kI racanA kI thI para Isa racanA se isakI spaSTatA nahIM hotI, AbhAsa mAtra hI milatA hai, jo anya kAraNa se bhI saMbhava hai / paM. prabhudAsajI ne bhI aSTapadI se yazovijayajI ke AnaMdaghana kA milana siddha na hone kA bhAva pragaTa kiyA hai| yathA " zrI upAdhyAyajI mahArAja jevAne temanA tarapha mAna hoya ane evA samartha * padoM meM kAphI selabhela huA hai| isake sambandha meM hamAre kaI lekha zrI vIravANI, saMtavANI patro meM prakAzita ho cuke haiN| zrI dipa caMdajI racita 156 kA bAlAvabodha bhI maiMne bIravANI meM prakAzita kara diyA hai| For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 82 zrI jena dharma prakAza [paSa-mA zAnI pratye zrIAnaMdaghanajI mahArAjanI vAtsalyatA hoya e baneya saMbhavita che chatAM, upAdhyAyajI mahArAjanI aSTapadI zrI AnaMdaghanajI mahArAja kI stutirUpa hoya, ema haju mAjhaM mana kabUla karatuM nthii| parantu AtmArUpa AnaMdaghananA ja koI AdhyAtmika svarUparnu ja temA varNana mane bhAse che. pachI zabdazleSathI kadAca AnaMdadhanajI mahArAjanI stuti hoya to koNa jANe ? paNa mane haju e bhAsa thato nathI, mArI samajhanI paNa bhUla hoya parantu stutina svarUpa e bhAsa utpanna karatuM nathI, chatAM jJAnI paramAtmA jaanne|" zrImad AnandaghanajI kA nAma lAbhAnaMdajI thA yaha zrImad devacaMdrajI ke praznottara granthAdi se siddha hai / unakA nivAsa meDate meM vizeSa hone kA bhI pravAda hai| vahA~ unake nAma upAzraya hone kA bhI kahA gayA hai, jisake kharataragacchIya hone se bahuzruta zrIjinakRpAcaMdrasUrijI kA kahanA thA ki zrImad AnaMdaghanajI kharataragaccha ke the / maiM varSoM se prayatna meM thA ki isa pravAda kI pramANikatA ke liye koI samakAlIna nizcita ullekha milajAya to ThIka hai| bar3e hI harSa kI bAta hai ki isa bAra jesalamera jAne para muni puNyavijayajI ke jaina lekhanakalA grantha meM rakhA huA 1 patra aisA milA hai jisase isakI puSTi hI hai| yaha patra sUryapurI meM sthita kharataragacchIya jinaratnasUri ke paTTadhara jinacaMdrasUri ko meDatA se pAThaka puNyanidhAna jayaraMga, tilokacaMda evaM cAritracaMdrAdi ne diyA hai / patra saMskRta bhASA meM ( 13 zloko meM ) likhA gayA hai aura usake bAda kaI samAcAra lokabhASA meM likhe gaye haiN| unameM mahatvapUrNa ullekha isa prakAra hai. ____ " paM. sugaNacaMdra aSTasahasrI lAbhANaMda Agai bhaNai chai, arddha raha TANai bhaNI / ghaNuM khuzI huI bhaNAvai chai // " patra denevAle puNyakalaza, jayaraMgAdi ke guru the| jayaraMgajI ke racita dazavaikAlika sajjhAyeM Adi racanAyeM saM. 1700 se 1739 taka kI upalabdha hai| patra meM saMvata kA ullekha nahIM milatA, kevala tithi Azvina zuklA 13 likhI huI haiN| ataH saMvata kA patA lagAnA Avazyaka haiM / saMvata kA pUrA nirNaya ke liye vo nizcita sAdhanta to nahIM milA para saMvata kA anumAna kiye jA sakane ke sAdhana isa prakAra hai| For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir patra meM jisa sugaNacaMda ko lAbhANaMdajI ke aSTasahasrI paDhAne kA ullekha haiN| una sugaNacaMda kI dIkSA " dIkSAnaMdI kI sUcI" anusAra saM. 1712 ke jyeSTha meM jinacaMdrasUri ke pAsa rAjanagara meM (patra meM ullikhita tilokacaMda cAritracandrAdi ke sAtha) huI thI aura aSTasahasrI jaise graMtha paDhane kI yogyatA ke liye kama se kama 5-6 varSa aura apekSita haiN| ataH patra 1719 ke lagabhaga kA honA saMbhava haiN| patra meM ullikhita sUryapurI surata hI honA saMbhava haiM aura dIkSAnaMdIsUcI ke anusAra jinacaMdrasUri kA saM. 1719 ke jyeSTa yadi 13 taka surata meM rahanA thA isase upayukta patra kA lekhana saM. 1719 meM hI honA saMbhava hai| prastuta patra meM " lAbhANaMda " zabdasAmAnyarUpa se ullikhita hai| isa ke kAraNa yahI saMbhava hai ki ve puNyakalazajI se dIkSA meM choTe the| usa samaya yati samAja meM adhyayana prAyaH apane-apane gacchavAloM se hI kiyA jAtA thA / ataH AnaMdaghanajI ke kharataragacchIya hone ke kathana kI isase puSTi hotI hai| vaise mahApuruSa jisa kisI gaccha meM hove sarvamAnya hote hai| Atma-kAnti jJAnamaMdiranuM uddhATana atrenI zrI jaina AtmAnaMda sabhAe temanA makAnanI sAthosAtha nUtana caNAvelA makAnamAM jJAnamaMdiranI yojanA karI che ane tene " zrI Atama-kAnti jJAnamaMdi2) evuM nAmAbhidhAna ApavAmAM AvyuM che. A jJAnamaMdiranA udghATana aMge paMjAbakezarI AcArya mahArAja zrI vijayavallabhasUrijIne pAlItANA khAte vijJapti karavAmAM AvatAM teozrI saparivAra atre mAgazara vada che te adhavAranA roja padhAryA hatA. baporanA traNa kalAke udadhATana-samAraMbha zarU thayA hatA ane prAsaMgika pravacana. jJAnapajana ityAdi kAryo sArA thayA hatA. vadi AThamane divase jJAnamaMdiramAM pUjA bhaNAvavAmAM AvI hatI. zrI pArzvanAtha paMcakalyANaka pUjA, [navI mAtti-martha sAtha.] sabhA taraphathI uparokta pUjA bahAra paDela, te ghaNA samayathI zIlakamAM na hovAthI tenI A sudhArelI navI AvRtti bahAra pADavAmAM AvI che. pUjAno artha sva. zra kuMvarajIbhAine lakhela hovAthI samajavAmAM ghaNI ja saralatA rahe che. kiMmata pAMca AnA. paTeja alaga. saNe. zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara For Private And Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Reg. No. B. 156 svAdhyAya ratnAvali zrI bharaphesaranI sajajhAyamAM AvatAM mahAna puruSonA jIvanane sakSita rIte chatAM rocaka bhASAmAM vaNI letI ane sAthosAtha te dareka mahApuruSanA jIvanane varNavatI sajhAya yukta A graMtha anokhI ja bhAta pADe che. abhyAsa temaja sAmAyikamAM vAMcana baMne mATe A graMtha upAgI che. chatAM mUya mAtra rUA 1-4-0 pAsTeja alaga. lapA zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara, devavaMdanamALA (vidhi sahita ) A pustakamAM dIvALI, nAnapaMcamI, mAna ekAdazI, caitrI pUnama, cAmAsI, agiyAra gaNadhara vigerenA judAM judAM kartAnA devavaMdane ApavAmAM AvyA che rastutio, caityavaMdana, stavano vidhi sahita ApavAmAM Avela hovAthI A pustaka atyaMta upayogI thaI paDela che. pAku bAIDIMga ane aDhIse lagabhaga pRSTha hovA chatAM mUlya rUA. 2-4-0 lakha-zrI jaina dharma prasAraka sabhaH-bhAvanagara khedakArake svargavAsa zeTha naTavaralAla amRtalAla bhAvanagaranivAsI baMdhu naTavaralAla amRtalAla zeTha 35 varSanI bharayuvAnavaye pe sa vadi pAMcama ne guruvAranA roja baporanA traNa kalAke svargavAsI thayA che. sadagata svabhAve milanasAra, hasamukhA ane bahALu mitramaMDaLa dharAvatA hatA. atrenI sukhaDIyA jJAtinA agra zeTha amRtalAla chaganalAlanA teo putra thAya, ane jJAti-hitanA kArya mAM sArA rasa dharAvatA hatA. A paNI sabhAnA lAIphamembara hatA. temanA svargavAsathI sa mAne eka lAyaka sabhAsadanI khoTa paDI che.. | ame sadUgatanA pitAzrI amRtalAla zeTha, tathA baMdhue zrI vRjalAla bhAI ane savAIlAlabhAI temaja Amavargane dilAse ApI paramAtmA svargasthanA AtmAne cirazAMti a pe" ema prAthae chIe. zeTha kIsanadAsa bhukhaNadAsa mAlegAmanivAsI baMdhu kIsanadAsa mu baInuM kArya patAvI manamADa sTezane utarI mAlegAma AvavA mATe moTaramAM beThA te vakhate pAsa vadi 4 budhanA roja temanuM acAnaka hArTa pheIla thayuM. teo mAlegAmanA agraNI zaherI ane mahArASTranA sArA kArya kara hatA. A upa2ti jaina samAjanA anyUtthAna mATe sArI dhagaza dharAvatA hatA. '' ekatA " mATenA temanA prayAsa prazaMsanIya hatA. zatruMjayatIrtha paratve temanI bhakti apUrva hatI. e ApaNI sabhAnA varSothI sabhAsada hatA. temanA acAnaka svargavAsathI temanA A sajana para AvI paDelI A patti paratve ame dilasojI darzAvIe chIe. paramAtmA temanA AmAne cirazAnita ape'. mudraka: zAha gulAbacaMda lalubhAI-zrI mahodaya prinTiMga presa, dANApITha-bhAvanagara. For Private And Personal Use Only