Atmanand Prakash Pustak 028 Ank 07

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531328/1

Page #1

Sikerne
'|| | | | | |
૫૦ ૨૮ મું.
માધ, અંક છ મા.
પ્રકાશક, શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા
ભાવનગર.
વીર સં.૨૪૫૭ આત્મ સં. ૩૫. વિ.સં.૧૯૮૭
મૂલ્ય રૂા. ૧)
૫૦ ૪ આના.

Page #2

વિષયાનુક્રમણિકા.
૧૫૫ ૧૫૯, ૧૬૨
૧ તાવિક રેખાંશ. ... ( વેલચંદ ધનજી સંધવી. ) ૨ શ્રી શત્રુંજય તીર્થોદ્ધાર પ્રબંધ. ( આત્મવલ્લભ. )... ૩ શ્રી તીર્થંકર ચરિત્ર, ... ૪ દ્રવ્યગુણપર્યાય વિવરણ ... ( શંકરલાલ ડી કાપડીયા. ) ૫ સેવાધર્મના મત્ર. ... ( વિઠ્ઠલદાસ મૂ૦ ) ... ૬ જીવદયા ધમ.... ... (એક મુનિ. ) ... ૭ વમાન સમાચાર. ... ૮ સ્વીકાર અને સમાલોચના. .. •••
૧૬૯ ૧૬૨ ૧૭૪ ૧૭૬
અમારા માનવંતા લાઇફ મેમ્બરોને ભેટ આપવા માટે નવીન
તૈયાર થતાં પુસ્તકો. ૧ સુકૃત સાગર પેથડકુમાર ચરિત્ર-( ઈતિહાસિક ) તૈયાર થયેલ છે.
- નીચેના તૈયાર થાય છે. ૨ ધમ પરિક્ષા–ધર્મનું સ્વરૂપ કથાઓ સહિત. ૩ શ્રી મહાવીર પ્રભુ ચરિત્ર—ઘણું જ વિસ્તાર યુકત અનેક બાધક કથાઓ પૂર્વક ૪ શ્રી પ્રભાવક ચરિત્ર- અનેક આચાર્ય મહારાજના ઇતિહાસિક દૃષ્ટિએ જીવન વૃતાંત.
આ સભામાં લાઇફ મેમ્બર થનારને કેવા કેવા 2 થી દરવર્ષે ભેટ મr જાય છે તે સુવિદિત છે. કે જેવા ગ્રંથે દરવર્ષે કોઈ સંસ્થા આપી શકતી નથી. આથિક દૃષ્ટિએ અને સાહિત્ય સેવા અને ઉત્તેજનની અપેક્ષાએ પણ આ સભામાં લાઈફ મેમ્બરો થનાર બંધુ અમૂલ્ય ગ્રંથની ભેટને લાભ ઉત્તરોત્તર સારી સંખ્યામાં લઇ શકે છે.
શ્રી ચંદ્રપ્રભુસ્વામીનું ચરિત્ર, પ્રભુજીના પ્રથમ ગણધર દત્તની પૂર્વ ભવનું અલૌકિક વૃત્તાંત, શ્રી ચંદ્રપ્રભસ્વામીના ત્રણ ભવોનું સુંદર અને મનોહર ચરિત્ર, સાથે દેવોએ કરેલ પ્રભુના જન્મમહોત્સવ વગેરે પંચકલ્યાણુકેનું અને તે વખતની અપૂર્વ ભક્તિનું રસિક, ચિત્તાકર્ષક અને વિસ્તારપૂર્વક વર્ણન, પ્રભુજીએ દાન, શીયલ, તપ, ભાવ, ભારત અને તો ઉપર અપૂર્વ દેશના સાથે જણાવેલ અનેક કથાઓ, વિવિધ ઉપદેશથી ભરપૂર એકંદર ત્રીશ જોધ પ્રદ કથાઓથી ભરપૂર આ ચરિત્રની રચના છે. કિં. રૂ ૧-૧૨-૦
લખેઃ
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા–ભાવનગર, ભાવનગર ધી “ આનંદ ” પ્રીન્ટીંગ પ્રેસમાં–શાહુ ગુલાબચંદ લલુભાઇએ કાપ્યું.

Page #3

એમ
છે.છEછ996
©SS @ છે અમારો સત્કાર.
નવા માનવતા પેટન સાહેબ,
9c6
- કલકત્તા નિવાસી, આબરૂદાર" વ્યાપારી અને તાલુકદાર રા૦ રા૦ શ્રાવકકુલભૂષણ બાબુ સાહેબ બહાદુરસિંહજી સિઘિ ગયા માગશર માસમાં આ સભાના માનવતા મુરબ્બી (પેટ્રન સાહેબ ) થયા છે. તે માસમાં શ્રી સિદ્ધાચળજી વગેરે તીર્થની યાત્રા કરવા આવતાં ભાવનગર પધાર્યા હતા. દરેક સંસ્થાની વીઝીટ લેતાં અમારી વિનતિથી આ સભામાં પધાર્યા હતા. સભાની કાર્યવાહી–દી વાંચનાલય, સાહિત્ય પ્રકાશન, વ્યવસ્થા વગેરે શાંતિપૂર્વ કે તપાસી સેક્રેટરીએની વિનંતિ સ્વીકારી પેટ્રન થયા છે. બાબુ સાહેબ બહાદુરસિંહે સાહેબ દેવ, ગુરૂ ધર્મના પરમ ઉપાસક, અટેલ શ્રદ્ધાવાન, ઉદાર નરરત્ન છે તેઓશ્રીની સખાવતા જાણીતી છે. કેળવણી ઉપર પરિપૂર્ણ પ્રેમ ધરાવતા હાઇ તે માટે પણ અનેક સ્થળે પોતાના ઉદાર હાથ લખાવેલ છે. સ. ૧૯૮૨ ના અશાર્ડ માસમાં શ્રી શત્રુંજય તીર્થના મુંડકાવેરા માટે રાજ્ય સાથે વાંધો પડ્યો ત્યારે અસહેકારના પ્રચારકાર્ય માટે મુંબઈમાં મળેલ જૈન કોન્ફરન્સના અધિવેશનના તેઓશ્રી પ્રમુખ નીમાયા હતા. તે સંચાગમાં પ્રમુખ સ્થાનેથી બહુજ કુનેહભરી રીતે અધિવેશનનું કાર્ય પાર પાડયું હતું. ત્યારથી આ ઇલાકામાં બાબુ સાહેબ જૈન કોમમાં એક નરરત્ન છે તેમ જૈનસમાજ જાણી શકી છે. અમે તેઓશ્રીના આભાર માનતાં તેઓશ્રી દીર્ધાયુ થઇ જૈન સમાજમાં અનેક કાર્યો ઉદારતા પૂર્વક કરે તેમ પરમાત્માની પ્રાર્થના કરીયે છીયે.
છ૭૦૦ઉછ90oG9G9છ૭૦૭૭૦૦૦
૭૦૭૭૦૭૭ ૦૯

Page #4

Meedese श्री imegeDee
આત્માન... પ્રકાશ.
॥ वंदे वीरम् ॥ यदुत भो भद्राः सद्धर्मसाधनयोग्यत्वमात्मनोऽभिलषद्भिर्भव- | द्भिस्तारदिदमादौ कर्तव्यं भवति यदुत सेवनीया दयालुता न विधेयः परपरिभवः मोक्तव्या कोपनता वर्जनीयो दुर्जनसंसर्गः विरहितव्यालीकवादिता अभ्यसनीयो गुणानुरागः न कार्या चौर्यबुद्धिः त्यजनीयो मिथ्याभिमानः वारणीयः परदाराभिलाषा | परिहर्तव्यो धनादि गर्वः । ततो भविष्यति भवतां सर्वज्ञोपज्ञ सद्धर्मानुष्ठानयोग्यता ॥
__ उपमिति मयप्रपश्चा कथा-सप्तम प्रस्ताव. Tam ONSOocode ladoodNDI पुस्तक २८ । वीर सं. २४५७. माघ. आत्म सं. ३५.१ अंक ७ मो. 0000ccoon xo0OOOOOOOOODoroc000000000000ccooccoo0iKO000
NA
KiDresera
तरिव २मांश.
(१)
(रिभात.) १५ द्रव्य ने नवतत्व तना “ द्रव्य ४४ पर्याय " थी,
नये- -८-निक्षेपा- प्रमेय-प्रमाण साथ थी;" બતાવે કે ! ૧૧ત્રિપદી ઘટાવી સત્ય સાત્વિક તત્ત્વથી,
સમઝાય ના ! વહેંચણ વિધિ કાઠિન્ય શાસ્ત્ર સંબંધથી. આ પદમાં ઘણા શબ્દો કઠિન છે. તે સમજવા જિજ્ઞાસુઓએ બની શકે તેવો પ્રયાસ કરવા विनतीजे. ૧-લદ્ધના નામ, १-धमा स्वाय. २-अभास्तिय. 3-4शास्तिय. ४-बास्तिय. ५-७वास्तिआय. -अण.

Page #5

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
(૨) પદ્રવ્ય ને નવતત્વ વિણુ કે વસ્તુ, આ જગમાં નથી, “ ગી–મહર્ષિ ” સર્વદા તે સમજવા રહે છે મથી, નવતત્વનું તારણ રહે એ તત્ત્વમાં સંક્ષેપથી, પદ્રવ્યમાં તે પસહજથી છે શાસ્ત્રના નિર્દેશથી.
(૩) ૧૬વ્યવહાર સુંદર સુષ્ટિને ડ્રદ્રવ્યના સોગથી, આશ્ચર્યકારક યોગ પણ રક્તદ્વપતા તેમાં નથી, યેગી અનુભવ જ્ઞાનથી એ યુગને અવગાહતા, આત્મિક આનંદમાં ૧૯અહર્નિશ એહની લયલીનતા.
નવતત્વના નામ. ૧-છવ. ૨-અજીવ. ૩–પુણ્ય. ૪-પાપ. ૫ આશ્રવ. ૬-ન્સવર. નિજ રા. ૮–બંધ ૯-મોક્ષ. -દ્રવ્ય–ઉત્પત્તિ-સ્થિતિ અને લયને જેમાં સંભવ છે. ૪–ગુણ-દ્રવ્યમાં જે સહભાવી પણ રહે. ૫-૫ર્યાય-જે ક્રમભાવી હોય. ૬-સાત નયના નામ.
૧-નગમ. ૨–સંગ્રહ, ૩–૨વહાર. ૪-ત્રજાસૂત્ર. ૫-શબ્દ. ૬-સમભિરૂ. ૭–એવંભૂત. -સાત ભંગના નામ. ૧સ્વાદુઅતિ, ૨–સ્યાનાસ્તિ. ૩-સ્યાઅસ્તિ-નાસ્તિ. ૪–સ્યાઅવકતવ્ય. ૫ સ્યાહૂઅસ્તિ
અવકતવ્ય. ૬-સ્યાનાસ્તિ અવક્તવ્ય. ૭ સ્થાઅસ્તિ-નાસ્તિવકતવ્ય. ૮-ચાર નિપાના નામ. ૧નામ. ૨–સ્થાપના. ૩-દ્રવ્ય. ૪. ભાવ.
-પ્રમેય-જ્ઞાનવિષય. ૧૦–પ્રમાણ ચાર છે. પ્રત્યક્ષ. ૨ પક્ષ. ૩ અનુમાન ૪ આગમ. ૧૧-ત્રિપદી-ત્રણ પદ ઉત્પત્તિ સ્થિતિ ને લય. ૧૨માઠિન્ય. સમજવું ઘણું કઠણ. ૧૩-મથી”થવું–મહેનત કરવી. ૧૪નવતત્ત્વનું દહન કરવામાં આવે તો તેને સંક્ષેપથી બે તામાં જીવ અને અજીવમાં સમા
- વેશ થાય છે. ૧૫-સહજથી-મૂળથી. ૧૬આ દુનિયાને તમામ વ્યવહાર છે દ્રવ્યના સંયોગથી જ ચાલે છે, ૧૭-તદ્ર૫તા તદાકાર રીતે મળી જવું'. ૧૮-અવગાહતા જાણતા. ૧ અહનિરશ- નિરંતર–કાયમ. પાયાલિનતાનદાકારપણું,

Page #6

તાત્વિક રેખાંશ.
(૪) ૨૧ સગે વસ્તુ સમજવા સ્યાદ્વાદવાદ સમર્થ છે, એ સમજ વિણ ૨૩એકાન્તવાદ અનર્થકારક અર્થ છે; ર૪જે “ દ્રવ્ય-ક્ષેત્રને કાળ-ભાવ ” તણી અપેક્ષા સાચવે. ૨૫% નિશ્ચય અને વ્યવહાર ” સુંદર એગ્ય રીતે દાખવે
પદ્રવ્યની સમજણું મળે સત્સંગ વા સતશાસ્ત્રથી, મુશ્કેલ ૨૪ મીલન છે છતાં સંગ ચગ્ય પ્રયોગથી ૮૨૯ વ્યવહાર-૩°નિશ્ચય-મુખ્ય-ગૌણ-વિધિ-નિષેધ વિશેષથી,” પહિચાનવા કર "રફાર ઉદ્યમ તત્વદશન તેહથી.
ભવ ભ્રમણતાને અન્ત જે જે કર્મવેગે સંભવે.
સંજીવની ચા સમુચ્ચય ધર્મ કરણી સૂચવે; કિસ્મત ૩૯સેટી પર કરી જીવન તથાવિધ કેળ, તાત્વિક તત્ત્વ પ્રકાશ “ આત્માનંદ ” દ્વારા મેળવે.
(વેલચંદ ધનજી.) ૨૧–સવગે–સંપૂર્ણ પણે સર્વ રીતે. ૨૨-સ્યાદ્વાદવાદ-વસ્તુની દરેક બાજુની સમજપૂર્વક કરાતે વયનવ્યવહાર. ૨૩-એકાન્તવાદ વસ્તુની માત્ર વર્તમાન સ્થિતિને અમુક અંશે સૂચવત પણ પરિણામે ખાના
પામતે વચન વ્યવહાર. ૨૪-૨૫ જે દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ અને ભાવ તેમજ નિશ્ચય અને વ્યવહારને યોગ્ય રીતે બતાવી શકે.
તેજ સ્યાદ્વાદુ. ૨૬-સત્સંગ--સંસાર ભાવનાથી અલિપ્ત મહા પુરૂષને સંગ–બત. ર૭--સતશાસ્ત્ર--રાગ દ્વેષ અને મોહ પર કાબુ મેળવી મુકિત માર્ગ સનમુખ જોડી આપે. ૨૮-મીલન-મળવું. ૨૯-વ્યવહાર-શાસ્ત્રોક્ત રીતે બાહ્ય પ્રવૃતિ. ૩૦--નિશ્ચય-નિર્લેપ રીતે આન્તરિક પ્રવૃતિ. ૩૧--મુખ્ય-કાર્યની અનેક દિશાઓમાં વર્તમાનમાં જેને ઉદ્દેશી કામ કરતું હોય તે. ૩૨--ગૌણ-કાર્યની દરેક દિશામાં એકની મુખ્યતા અને બીજી દરેક ગૌણરૂપે રહેલ હોય તે મૌg. ૩૩-વિધિ-આદરવા યોગ્ય. ૩૪-નિષેધ--ત્યાગવા યોગ્ય. ૩૫--સફાર--પૂણબળ સાથે ૩૬-કર્મયોગ-ક્રિયા દ્વારા. ૩-સંજીવની ચારે. જે આહારથી જીવનશુદ્ધિ થાય. ૩૮--સમુચ્ચય–સમગ્ર રીતે રૂ-કસોટી--એક પથ્થરની જાત જે સુવર્ણ કસવાના કામમાં આવે છે.
(વે. ઘ.)

Page #7

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ સામાન્ય સાર–
( ૧ ) છ દ્રવ્ય અને નવતત્વ તેના દ્રવ્ય-ગુણ અને પર્યાયથી તેમજ નય ભંગ, નિક્ષેપ-પ્રમેય અને પ્રમાણુના પ્રબંધ સાથે ત્રિપદી ઘટાવી સત્યતાપૂર્વક સાત્વિક તને કઈતત્ત્વના જાણનાર મહર્ષિઓ-અતલાવે-સમજાવે! એવી જિજ્ઞાસુની માગણી છે, પરિણામે એજ જિજ્ઞાસુને ઉપર વર્ણવેલી તાત્વિક બીનાની શાસ્ત્રીય સંબંધ પૂર્વક વિચારણા કરતા તે સમજવામાં તેને ઘણી કઠિનતા જણાય છે. મતલબ તે તત્તની વહેંચણ કરવાની વિધિ તુર્તમાં સમજાય તેવી નથી.
( ૨ ) છ દ્રવ્ય અને નવતત્ત્વ સિવાય આ જગતમાં બીજી કઈ પણ વસ્તુને સદ્દભાવ નથી. તેને યથાર્થ સમજવા માટે મહાન યોગી–મહર્ષિઓ નિરંતર શ્રમ ઉઠાવી રહ્યા છે. નવતત્ત્વ સંબંધી વિચાર કરતાં તેનું સંક્ષેપે દેહના બે તમાં થઈ શકે છે અને તે બે તો જીવ અને અજીવ-પુદગલ શાસ્ત્રના નિર્દેશ પ્રમાણે છ દ્રવ્યમાં મૂળથી જ રહેલ છે.
આ જગતને સુંદર વ્યવહાર છ દ્રવ્યના સંગ વડે ચાલે છે, છતાં તેમાં એક મહાન આશ્ચર્યકારક બીના છે તે એજ કે એ ગ તદ્રુપ ભાવે–એકાકાર રૂપે સંમિશ્ર બનતું નથી, એ સંગનું આત્મજ્ઞાનના અનુભવી મહાપુરૂષો જ અવગાહન કરી શકે છે. જેમાં નિરંતર આત્મિક આનંદમાંજ લયલિન હોય છે.
વસ્તુસ્થિતિની સંપૂર્ણ સમજ સ્યાદ્વાદવાદને જ આભારી છે, એ સમજ રહિત માત્ર એકાન્તવાદથી સમજવાને પ્રગ અર્થનો અનર્થકારક બનાવે છે. જે વાદવડે દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાળ અને ભાવની અપેક્ષા સચવાએલી રહે તેમજ નિશ્ચય અને વ્યવહારની પણ સમયાચિત યોગ્યતાનું નિરૂપણ કરે તેનું નામ સ્યાદ્વાદવાદ !
( ૫ )
છ દ્રવ્યની સમજણ સત્સંગ અગર સશાસ્ત્રના અભ્યાસ વડેજ મેળવી શકાય છે સત્સંગનું મીલન અને સશાસ્ત્રને અવધ થ એ ઘણું મકેલ છે, છતાં તેની પાછળ ગ્ય રીતે મહેનત લેવામાં આવે તે તે ફલિત થવાને સંભવ છે. વ્યવહાર-નિશ્ચય, મુખ્ય-ગણ, વિધિ અને નિષેધ તેને વિશેષ

Page #8

શ્રી શત્રુંજય તીર્થોદ્ધાર પ્રબંધ.
૧૫
શ્રી શત્રુંજય તીર્થોદ્વાર પ્રબંધ.
( ગતાંક પૃષ્ઠ ૧૩૫ થી શરૂ. ) શ્રી શત્રુંજયતીર્થે આનંદ પૂર્વક પ્રતિષ્ઠા-ઉદ્ધાર કરી શ્રી સંઘ ગિરનાર તરફ પ્રયાણ કર્યું. પ્રથમ અમરેલીપુરે આવી જિનશાસનની પ્રભાવના કરતે શ્રી સંઘ ઉજજયન્તગિરિ પહોંચે, જ્યાં મહિપાલ રાવલ જુનાગઢપતિ સામે આવ્યું. સમરશાહ અને મહિપાલદેવ આનંદપૂર્વક ભેટ્યા, વિવિધ ભેટવડે શાહે મહિપાલદેવને પ્રસન્ન કર્યો. દેશલશાહને પ્રવેશમહિમા મહિપાલે કર્યો અને સંઘને વાસ તેજપાલપુર પાસે કરાવી રાજા સ્વ–આવાસે સિધાવ્યો. - વંથળીની ચિત્યપરિપાટી કરી તલાટી થઈ સંઘ ગિરનારગિરિ ઉપર ચાલ્યું. શ્રી નેમિનાથ ભગવાનનું ભુવન પામી ત્રણ પ્રદક્ષિણ દઈ, પ્રભુને ભેટી ગઢમાં ઉતર્યા. શત્રુંજયતીર્થની પેઠે ત્યાં પણ પ્રભુને હરણ કર્યું. છત્ર–ચામર મેલ્યા. સર્વ પ્રાસાદેમાં યાત્રા, મહાધ્વજા, મહાપૂજા કરી પુત્ર, પિત્ર સહિત દેશલે શ્રી અંબાજીદેવીની અર્ચા કરી, તે વખતે સમરસિંહની સ્ત્રીએ પુત્રને જન્મ આપે તે સમાચાર જાણું અંબામાતાનું વિશેષ અર્ચન કર્યું. ધર્મ શિઘ્ર ફળે છે. આનંદ પામ્યા પછી દસ દિવસ આ તીર્થમાં રહી શ્રી નેમિપ્રભુની રજા લઈ ગિરનારથી ઉતર્યા. પ્રકારે સમજવા પ્રખર ઉદ્યમ કર જોઈએ જેથી તત્ત્વદશન–તોની સમજ સહેજે મળે.
ભવભ્રમણ-આ દુનિયામાં રઝળવું તેને અન્ત આવે, આત્માની મુકિત થાય તેવી દરેક સુંદર ક્રિયાઓ સંજીવની ચારાના ન્યાયથી સમુચ્ચયે કરવા ધર્મશાસ્ત્રોનું સૂચન છે. સુવર્ણની સાચી કિસ્મત કટીવડે અંકાય છે તેમ જીવનને પણ તપ–જપ સંચમાદિ કસેટીવડે કેળવવું જેથી આત્માનંદ દ્વારા તાત્વિક તને પ્રકાશ મેળવી શકાય !
(વે. ધ. )

Page #9

છે આન્માન પ્રકાશ. તે વખતે દેવપત્તનને રાજા મુગ્ધરાજ સમરસિંહના દશનને ઉત્કઠિત થયે. તે રાજાએ પોતાના પ્રધાન મારફત લેખિત આમંત્રણ મોકલ્યું, જેથી સમરાશાહ ત્યાં જવા ઉત્સુક થયે. સમરાશાહ ત્યાં જઈ હાથમાં ભેટયું લઈ મહિપાલદેવની રજા લેવા જતાં, મહિપાલદેવે ત્રિપદ વસ્ત્રથી સંબંદ્ધ ઘેડે, શ્રીકરી સાથે ભેટ આપ્યો. પછી શ્રી સંઘે ત્યાંથી પ્રયાણ કર્યું. પ્રથમ દેવાલય શ્રીદેવપટ્ટણમાં આવ્યું, જેથી મુગ્ધરાજ મહારાણો શ્રીસંઘની સામે આવ્યું. શિવભુવનની જગતિમાં આવ્યા, સોમેશ્વરદેવના દર્શન કરી કવબારે સમુદ્રને જે સંઘ પ્રિયમેલકે ઉતર્યો. શ્રીચંદ્રપ્રભપ્રભુને પ્રણામ કરી, પૂજા રચી જિનભુવનમાં ઓચ્છવ કર્યો. પંચરંગી ધ્વજા શિવદેવલમાં આપી ઉત્સવ કરાવ્યું. જિનેશ્વરના ધર્મની પ્રભાવના કરી જયપતાકા ફરકાવી, પછી શ્રીસંઘ દેવપત્તન પહોંચે. સમરશાહ અને મુગ્ધરાજ બને ભેટ્યા. પરસ્પર ભેટ આપવાવડે હર્ષિત થયા. ચતુર્વિધ સંઘ અને સ્વયં ઉત્સવ કરનાર ગંડે ( શૈવધર્મીઓ )થી ઉત્સાહ વૃદ્ધિ પામતાં દેવપત્તન શહેરમાં પ્રવેશ કર્યો.
દેવપત્તનમાં પુષ્કળ દાન આપવા પૂર્વક જિન ચૈત્યોમાં અણન્ડિકા મહેત્સવ કર્યો. સેમેશ્વરની પૂજા કરી મુગ્ધરાજ પાસેથી શ્રીકરી ઘડે ભેટ પામી, દેશલ શાહ શ્રીસંઘ સાથે શ્રી પાર્શ્વપ્રભુને ભેટવા અજાપુર તરફ ચાલ્યા. જે પાર્શ્વનાથપ્રભુ સમુદ્રમાર્ગે પ્રયાણ કરતા તરીશને આદેશ આપી સમુદ્રમાંથી નીકળ્યા અને તેણે કરાવેલા અસાધારણ ચૈત્યમાં ત્યાં બિરાજમાન છે ત્યાં પણ પૂજા મહોત્સવ વગેરે કરી શ્રીસંઘ કેડીનાર પોંચે.
બ્રાણપત્ની અંબા મુનિઓને અન્નદાન આપતાં પતિના રોષથી બે પુત્રો સાથે ઉજજયંત ગિરિ આવી શ્રી નેમિજિનનું સ્મરણ કરતી જિનને નમી આંબાના ઝાડ નીચે ગઈ. ક્ષણમાં ફળેથી પુત્રોને ખુશી કરી આવતા પતિને જોઈ ભયભીત બની નેમિનાથ પ્રભુનું શરણ લઈ પર્વતના શિખરથી કુવામાં નૃપાપાત કર્યો. મૃત્યુ પામી તે જ તીર્થમાં શ્રી અંબિકા નામે અધિષ્ઠાયક દેવી થઈ. કેડીનારમાં તેના પૂર્વાવાસને લઈ તેનું ચૈત્ય થયું. દેશલશાહે તેમને અનેક પ્રકારે કપૂર, કુંકુમ વગેરેથી પૂજી મહાધ્વજા આપી.
અનુક્રમે દ્વિીપવેલાકુલ ( દીવબંદર) સંઘ આવ્યું. દીવના રાજા મૂળરાજે એક હથિી બીજી હેડી જોડી ઉપર સાદરા પાથરી દેવાલય સહિત સંઘને જળમા મહોત્સવ પૂર્વક બેટમાં લાવ્યા. ત્યાંના કરોડપતિ વ્યવહારી હરિપાલે સંઘનું સન્માન કર્યું. ત્યાં પણ અઠ્ઠઈ મહત્સવ કરી યાચકને દાન આપ્યા.

Page #10

શ્રી શત્રુંજય તીર્થદ્વાર પ્રબંધ.
૧૬૧ સુંદરકુમાર વિહાર વગેરે જિનભુવનેમાં સ્વયંભુ આદિજિન વગેરેને વાંદ્યા. વેણીવચ્છરાજ મંદિર જોઈ આનંદ પામી સંઘ સમુદ્રને સામે તટે ઉતર્યો. સંઘપતિ પુનઃ શત્રુંજયતીર્થે પહોંચ્યા, આદિજિનને પૂજ્યા, મનુષ્ય જન્મનું ફલ પામ્યા, સુકૃતભંડાર ભર્યો.
સંઘપતિ પુનઃ શત્રુંજય તરફ જતાં પહેલાં શ્રી સિદ્ધસૂરિ કંઈક રાગથી પીડિત થતાં જૂનાગઢમાં રહ્યા હતા. ત્યાંથી શ્રીસંઘે કઈ શિષ્યને આચાર્યપદ આપવા વિનંતિ કરી, જેથી સૂરિજી બેલ્યા કે મારું આયુષ્ય પાંચ વરસ એક માસ ને નવ દિવસ છે. સત્યાદેવીએ કહેલ શિષ્ય પણ વિદ્યમાન છે, સમયે તેને સૂરિપદ આપીશ. ફરી પણ સંઘે વિનંતિ કરવાથી સૂરિજીએ પ્રસન્ન થઈ મેરગિરિ નામના પોતાના શિષ્યને સંવત્ ૧૩૭૧ ના ફાગુન સુદ ૫ ના રોજ શ્રી કસૂરિ કર્યા. સૂરિપદ મહત્સવ મંત્રી ધારાસિંહે કર્યો. પાંચ દિવસ ત્યાં જ ઉત્સવપૂર્વક રહી શ્રી સિદ્ધસૂરિ ત્યાંથી દેશલશાહના સંઘ સાથે મળ્યા અને પુનઃ શત્રુંજયની યાત્રા કરી હતી.
ત્યારબાદ સમરાશાહ સંઘ સાથે ગુજરાતમાં આવ્યા. પીપલાલી અને લલીયાણપુરમાં રાજલકને રંજિત કરી રાણપુર પહોંચ્યા. વઢવાણમાં વિલંબ નહિ કરતાં કરીર ગામે જમ્યા. માંડલ થઈ (પાટ) પાડલમાં
જીવિતસ્વામી નેમિનાથને નમ્યા. ત્યાંથી સંખેશ્વરજીમાં શ્રી પાર્શ્વજિતેંદ્રને પૂજ્યા. શત્રુંજયની યાત્રા કરી દેશલશાહ ગુરૂ સાથે પાટલાપુર ગયા. શ્રી શંખેશ્વરપુરમાં બિરાજમાન પાશ્વ જિનેશ્વર જે પ્રાણતદેવલોકના સ્વામીથી પૂર્વે લાંબા વખત સુધી પૂજાયેલા છે. ૫૪ લાખ વર્ષો સુધી પ્રથમ ગ(કલ્પ)માં તેના સ્વામીથી પૂજાયા, તેટલા લાખ વર્ષોસુધી સૂર્ય% તથા ચંદ્રન્દ્ર અને પાતાલમાં તક્ષક નાગપતિએ પણ પૂજ્યા હતા. તે તીર્થમાં મહાદાન, મહાપૂજા, મહાધ્વજા, સર્વ કરી પ્રભુને પ્રણામ કરી હારીજ ગામમાં જઈ શ્રી રૂષભદેવ જિનને નમી પરનપુર તરફ પ્રયાણ કર્યું. પ્રથમ સેઈલ ગામે દેસલ સહિત શ્રીસંઘ આવ્યું. મંત્રીપુત્ર મીર અને ઉત્તમ વેપારીઓ મળ્યા. સમરા શાહે પ્રવેશ કર્યો. ત્યાંથી હવે પછી પાટણમાં પ્રવેશ કરવા માટે શ્રીસંઘ આગળ ચાલ્યો.
(ચાલુ)

Page #11

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
અગિઆર અંગમાં નિરૂપણ કરેલ
શ્રી તીર્થકર ચરિત્ર.
(ગતાંક પાંચમાના પૃષ્ઠ ૧૦૫ થી શરૂ.).
ત્યારબાદ મેખલીપુત્ર ગોશાલે મને તડુવાયની શાળામાં નહિ જોવાથી રાજગૃહ નગરની બહાર ને અંદર ચોતરફ મારી ગવેષણ–તપાસ કરી, પરંતુ મારી કયાંય પણ શ્રતિક્ષુનિ શબ્દ કે પ્રવૃત્તિ નહિ મળવાથી જ્યાં ત—વાયની શાળા હતી ત્યાં તે ગયો. ત્યાં જઈને તેણે શાટિકા અંદરના વસ્ત્રો, પાટિકા ઉપરના વસ્ત્રો, કુંડીઓ ઉપાનહ પગરખાં અને ચિત્રપટને બ્રાહ્મણને આપીને દાઢી અને મૂછનું મુંડન કરાવ્યું, ત્યારબાદ તડુવાયની શાળા થકી નીકળી નાલંદાના બહારના મધ્ય ભાગમાં થઈ જયાં કલ્લાક નામે સન્નિવેશ છે ત્યાં આવ્યા. ત્યાર પછી કલ્લાક સન્નિવેશના બહારના ભાગમાં ઘણા માણસો પરસ્પર આ પ્રમાણે કહે છે, યાવત્ પ્રરૂપે છે, કે હે દેવાનુપ્રિયે ! બહલ નામે બ્રાહ્મણ ધન્ય છે, ઈત્યાદિ પૂર્વે કહ્યા પ્રમાણે કહેવું. યાવત્ બહુલ બ્રાહ્મણને જન્મ અને જીવિતવ્યનું ફલ પ્રશંસનીય છે, તે વખતે ઘણુ માણસે પાસેથી આ વાત સાંભળીને અને અવધારીને મંખલિપુત્ર ગોશાલને આવા પ્રકારને વિચાર યાવત્ ઉત્પન્ન થયે. મારા ધર્માચાર્ય અને ધર્મોપદેશક શ્રમણ ભગવાન મહાવીરને જેવી ઋદ્ધિ, ધૃતિ, તેજ, યશ, બળ, વીર્ય અને પુરૂષાકાર પરાક્રમ લબ્ધ છે–પ્રાપ્ત થએલ છે, સન્મુખ થયેલ છે તેવા પ્રકારના અદ્ધિ કાંતિ તેજ યાવત પુરૂષાકાર પરાક્રમ અન્ય કોઈ તેવા પ્રકારના શ્રમણ યા બ્રાહ્મણને લબ્ધ, પ્રાપ્ત કે સન્મુખ થયેલ નથી, તે માટે અવશ્ય અહિં મારા ધર્માચાર્ય અને ધર્મોપદેશક શ્રમણ ભગવંત મહાવીર હશે એમ વિચારીને કલ્લાક સન્નિવેશની બહાર અંદર ચોતરફ મારી માર્ગણ અને ગવેષણ કરવા લાગ્યા. તરફ મારી ગવેષણ કરતાં કલાક સન્નિવેષના બહારના ભાગમાં મનેઝ ભૂમિને વિષે મને તે મળે. ત્યારબાદ તે મંખલીપુત્ર ગોશાલ પ્રસન્ન અને સંતુષ્ટ થઈ મને ત્રણવાર પ્રદક્ષિણા કરી યાવત નમસ્કાર કરી આ પ્રમાણે બે “હે ભગવાન? તમે મારા ધર્માચાર્ય છે અને હું તમારે શિષ્ય છું. ત્યારે તે ગામ, મેં મંખલિપુત્ર ગોશાલકની એ વાતને સ્વીકારી. ત્યારબાદ હે ગૌતમ ! મખલીપુત્ર શૈશાલની સાથે મણુત ભૂમિને વિષે છ વર્ષ સુધી લાભ અલાભ સુખ

Page #12

શ્રી તીર્થકર ચરિત્ર. દુઃખ સત્કાર અને અસત્કારનો અનુભવ કરો અને તેની અનિત્યતાને વિચાર કરતે વિહરવા લાગ્યું.
ત્યારબાદ હે ગૌતમ, અન્ય કઇ દિવસે પ્રથમ શરદ્ધાળના સમયમાં જ્યારે વૃષ્ટિ થતી ન હતી ત્યારે મેં મંખલિપુત્ર ગશાલકની સાથે સિદ્ધાર્થ ગ્રામનામે નગરથી કર્મોગ્રામ નામે નગર તરફ જવા માટે પ્રયાણ કર્યું. સિદ્ધાર્થગ્રામ નામે નગર અને કુમગામ નગરની વચ્ચે અહિં એક મેટે તલને છેડ પત્રવાળો, પુષ્પવાળે, લીલુંછમ અત્યંત શુભ અને શોભાવડે અધિક અધિક દીપતે હતું. હવે તે સંખલિપુત્ર ગોશાલે તે તલના છોડને જોયો, જોઈને મને વંદના અને નમસ્કાર કરી આ પ્રમાણે કહ્યું કે હે ભગવન! આ તલને છેડ નીપજશે કે નહિં નીપજે? આ સાત તલના પુષ્પના જ મરી મરીને કયાં જશે અને કયાં ઉપજશે ? હે ગૌતમ, ત્યારે મુખલીપુત્ર ગે શાલને મેં આ પ્રમાણે કહ્યું. હે ગોશાલા, આ તલનો છેડ નીપજશે નહિં. આ સાત તલના પુષ્પના જી મરીને આજ તલના છોડની એક તલફળીને વિષે સાત તલરૂપે ઉપજશે. ત્યારે એ પ્રમાણે કહેતાં મારી આ વાતની મંખલીપુત્ર ગોશાલકે શ્રદ્ધા પ્રતીતિ તેમ રૂચિ ન કરી. આ વાતની શ્રદ્ધા નહિ કરતાં પ્રતીતિ નહિ કરતાં અને અરૂચિ કરતાં મારા નિમિત્તે આ “ મિથ્યાવાદી થાઓ ” એમ સમજી મારી પાસેથી ધીમે ધીમે ગયે, અને જ્યાં તે તલને છોડ હતો ત્યાં આવીને તેણે તે તલના છોડને માટી સહિત મૂળથી ઉખેડી નાંખે, ઉખેડીને તેને એક સ્થાને મૂક. હે ગતમ ! તત્કાળજ આકાશમાં દિવ્ય વાદળ થયું અને તે દિવ્ય વાદી ક્ષણવારમાંજ ગર્જના કરવા લાગ્યું. એકદમ વીજળી ચમકવા લાગી
અને તુરતજ અત્યંત પાણી અને અત્યંત કાદવ ન થાય તેવી થોડા પાણુના બિંદુવાળી રજ અને ધૂળને શાંત કરનાર એવી દિવ્ય ઉદકની વૃષ્ટિ થઈ (અથવા સીતાદીક મહા નદીના પાણી જેવા પાણીની વૃષ્ટિ થઈ) જેથી કરીને તલને છોડ સ્થિર થયે, વિશેષ સ્થિર થયે, ઉઠો અને બદ્ધમૂળ થઈ ત્યાં જ પ્રતિષ્ઠિત થયો. તે સાત તલ પુષ્પના મરણ પામીને તેજ તલના છોડની એક તલફળીમાં સાત તલરૂપે ઉત્પન્ન થયા.
- ૬ ત્યારબાદ હે ગૌતમ ! હું મંખલિપુત્ર ગોશાલની સાથે જ્યાં કુર્મરામ નામે નગર છે ત્યાં આવ્યું, તે વખતે કૂર્મગ્રામ નગરની બહાર વેશ્યાયન નામે બાલ તપસ્વી નિરંતર છઠ્ઠના તપ કરવાવડે પિતાના બન્ને હાથ ઉંચા રાખીને સૂર્યના સન્મુખ ઉભું રહી આતાપના ભૂમિને વિષે આતાપના લેતે વિહરત હતું, સૂર્યના તેજવડે તપેલી યુકાઓ તરફથી નીકળતી હતી અને તે સર્વ પ્રાણભૂત-જીવ-અને સત્વની દયાને માટે પી ગયેલી તે યુકાએને પછી ત્યાંને ત્યાં મુકતો હતે. હવે તે સંખલિપુત્ર ગોશાલકે વેશ્યાયન

Page #13

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. નામે બાલ તપસ્વીને જે, જેઈને મારી પાસેથી તે ધીમે ધીમે પાછા ગયે, પાછે જઈને જ્યાં વેશ્યાયન નામે બાલ તપસ્વી હતા ત્યાં આવી વેશ્યાયન નામે બાલ તપસ્વીને આ પ્રમાણે કહ્યું. “શું તમે મુનિ છે કે મુનિ–ચસકેલ છે અથવા યુકાના શાતર છે ? ત્યારે તે વેસ્યાયન નામે બાલ તપસ્વીએ મંખલિ પુત્ર ગોપાલકના એ કથનને આદર અને સ્વીકાર કર્યો નહિ; પરંતુ મન ધારણ કર્યું. ત્યારે તે સંખલિપુત્ર ગોશાલકે વેશ્યાયન નામે બાલ તપસ્વીને બીજીવાર અને ત્રીજીવાર પણ એ પ્રમાણે કહ્યું કે તમે મુનિ છે-ચસકેલ છે કે યુકા-ના શય્યાતર છે ? જ્યારે પંખલીપુત્ર ગોશાલકે બીજીવાર અને ત્રીજીવાર એ પ્રમાણે કહ્યું ત્યારે તે વેશ્યાયન નામે બાલ તપસ્વી એકદમ કુપિત થયે અને ચાવત ક્રોધે ધમધમાયમાન થઈ આતાપના ભૂમિથી નીચે ઉતર્યો. નીચે આવીને તેજઃ સમુદ્ધાત કરી સાત આઠ પગલા પાછા ખસી સંખલિપુત્ર શાલકના વધને માટે તેણે શરીરમાંથી તેલેશ્યા બહાર કાઢી, ત્યાર બાદ હે ગતમ! મંખલિપુત્ર ગોશાલકના ઉપર અનુકંપાથી વેશ્યાયન બાલ તપસ્વીની તેજલેશ્યા નું પ્રતિસંહરણ કરવા માટે આ પ્રસંગે મેં શીત તેલેશ્યા બહાર કાઢી અને મારી શીત તે લેયા એ વેશ્યાયન બાલ તપસ્વીની ઉષ્ણ તેજલેશ્યાને પ્રતિઘાત કર્યો, ત્યારપછી તે વેશ્યાયન બાલતપસ્વીએ મારી શીત તેજલેશ્યાથી પિતાની ઉષ્ણુ તેજોલેશ્યાને પ્રતિઘાત થયેલે જાણને મખલીપુત્ર ગોશાલકના શરીરને કંઈપણ થેડી કે વધારે પીડા અથવા અવયવને છેદ નહિ કરાયેલે જોઈને પિતાની ઉષ્ણ તેજલેશ્યાને પાછી ખેંચી લીધી. પિતાની ઉષ્ણ તેજલેશ્યાને પાછી ખેંચીને તે આ પ્રમાણે છેઃ હે ભગવન્! મેં જાણ્યું, હે ભગવન્! મેં જાયું. ત્યારપછી મેખલીપુત્ર ગોશાલકે મને એ પ્રમાણે કહ્યું કે હે ભગવન, આ યુકાના શય્યાતર બાલતપસ્વીએ આપને “હે ભગનું મેં જાણ્યું, હે ભગવાન મેં જાણ્યું ” એમ શું કહ્યું ત્યારે તે ગામ, મખલિપુત્ર ગોશાલકને મેં આ પ્રમાણે કહ્યું કે હે ગોશાલક, તેં વેશ્યાયન બાલતપસ્વીને જોયું અને જોઈને મારી પાસેથી ધીમે ધીમે તું પાછો ગ. પાછે જઇને જ્યાં વેશ્યાયન બાલતપસ્વી હતું ત્યાં ગયે અને ત્યાં જઈને તે વેશ્યાયન બાલ તપસ્વીને એમ કહ્યું કે શું તમે મુનિ છે-ચસકેલ છે કે યુકાના શય્યાતર છે? તો પણ વેશ્યાયન બાલતપસ્વીએ તારા એ કથનને આદર સ્વીકાર ન કર્યો અને તે મૌન રહ્યો, ત્યાર બાદ હે ગોશાલક? તેં વેશ્યાયન બાલતપસ્વીને બીજીવાર અને ત્રીજીવાર પણ એ પ્રમાણે કહ્યું કે–તમે મુનિ છે, ચસકેલ છે કે યુકાના શય્યાતર છે, ત્યાર બાદ જ્યારે તેણે બીજીવાર અને ત્રીજીવાર એ પ્રમાણે કહ્યું એટલે તે વેશ્યાયન માલ તપસ્વી ગુસ્સે થયે અને યાવત્ પાછા જઈને તારે વધ કરવા માટે તેણે શરીરમાંથી તે જલેશ્યા બહાર કાઢી. ત્યાર પછી તે ગશાલક! મેં

Page #14

શ્રી તીર્થકર ચરિત્ર. તારી દયાથી વેશ્યાયન બાલ તપસ્વીની તેજલેશ્યાનું પ્રતિસંહરણ કરવા માટે એ અવસરે મેં શીત તેજલેશ્યા મૂકી. યાવતુ તેણે તેની ઉષ્ણ તેજલેશ્યા પ્રતિઘાત થયેલી જાણીને અને તારા શરીરને કંઈપણ થે કે વધારે પીડા અથવા અવયવને છેદ નહિ કરાયેલો જોઈને પિતાની ઉણું તે જેલેસ્યા પાછી ખેંચી લીધી અને પાછી ખેંચીને મને એ પ્રમાણે કહ્યું કે હે ભગવન! મેં જાણ્યું છે ભગવન મેં જાણ્યું. ત્યારબાદ સંખલીપુત્ર શાલક મારી પાસેથી આ વાત સાંભળી હૃદયમાં અવધારી ભય પામ્યો યાવત્ ભયભીત થઈ મને વંદન અને નમસ્કાર કરી આ પ્રમાણે બલ્ય, હે ભગવન ( આ પ્રયોગકાળે ) સંક્ષિપ્ત અને ( પ્રવેગકાળે) વિપુલ તેજલેશ્યા કેમ પ્રાપ્ત થાય ? ત્યારે હે ગૌતમ ! મંખલીપુત્ર ગોશાલકને મેં આ પ્રમાણે કહ્યું. હે ગોશાલક ! જે નખ સહિત વાળેલી અડદના બાકુળાની મુડીવડે અને એક વિકટાશય એક ચુલક પાણીવડે નિરંતર છઠ્ઠને તપ કરી ઉંચા હાથ રાખીને યાવત્ વિહરે તેને છ માસને અંતે ( આ પ્રયોગકાળે ) સંક્ષિપ્ત અને ( પ્રવેગકાળે ) વિસ્તીર્ણ એવી તેજે લેશ્યા પ્રાપ્ત થાય, ત્યારપછી મેખલીપુત્ર ગોશાલકે મારા આ કથનને વિનયવડે સારી રીતે સ્વીકાર કર્યો.
ત્યારબાદ હે ગૌતમ ! અન્ય કઈ દિવસે મંખલીપુત્ર ગોશાલકની સાથે ફૂમ ગ્રામનગરથી સિદ્ધાર્થ ગ્રામનગર તરફ જવા માટે મેં પ્રયાણ કર્યું, જ્યારે અમેં જ્યાં તે તલને છેડ હતું તે પ્રદેશ તરફ તુરત આવ્યા, ત્યારે મંખલીપુત્ર શાલકે મને એ પ્રમાણે કહ્યું હે ભગવન ! તમે મને તે વખતે એ પ્રમાણે કહ્યું હતું યાવત્ એમ પ્રરૂમું હતું કે હે ગોશાલક ! આ તલને છેડ નીપજશે, નહિ નીપજે એમ નહિ ઈત્યાદિ ચાવત્ તલ રૂપે ઉપજશે તે મિશ્મા અસત્ય થયું” આ પ્રત્યક્ષ દેખાય છે કે આ પેલો તલને છોડ ઉગ્ય નથી અને તેથી જગ્યા સિવાય તે સાત તલ પુષ્પના મરણ પામીને આજ તલના છેડની એક તલફળીમાં સાત તલ રૂપે ઉત્પન્ન થયા નથી. ત્યારપછી મંખલીપુત્ર ગોશાલકને મેં એ પ્રમાણે કહ્યું કે હે શાલક ! તે વખતે એ પ્રમાણે કહેતાં ચાવત્ પ્રરૂપણ કરતાં મારા એ કથનની તું શ્રદ્ધા કરતે ન હતો, પ્રતીતિ કરતો ન હતો, રૂચી કરતું ન , એ કથનની શ્રદ્ધા નહિ કરતાં પ્રતિતિ નહિ કરતાં અને રૂચિ નહિ કરતાં મને આશ્રયી મારા આ નિમિત્તે આ મિથ્યાવાદી થાઓ એમ સમજી મારી પાસેથી ધીમે ધીમે તું પાછો ગયે, પાછા જઈને જ્યાં તે તલનો છેડ હતે ત્યાં આવી ચાવતું તેને માટી સહિત ઉખેડીને એકાંતે મૂક, હે ગે શાલક ! તે વખતે તક્ષણમાં આકાશમાં દિવ્ય વાદળ પ્રગટ થયું, ત્યારબાદ તે દિવ્ય પાણીનું વાદળ એકદમ ગર્જના કરવા લાગ્યું. ઈત્યાદિ યાવત તે તલના છોડની એક તલફળીમાં સાત તલ રૂપે ઉત્પન્ન થયા છે. એ પ્રમાણે હેગે શાલક ! વનસ્પતિ

Page #15

શ્રી આત્માનંદ પ્રકારે. કાયિકે મરીને પ્રવૃત પરિહારનો પરિહાર ઉપભોગ કરે છે, અર્થાત્ મરીને તેજ શરીરમાં પુનઃ ઉપજે છે, ત્યારપછી મેખલીપુત્ર ગોશાલકે એ પ્રમાણે કહેતા યાવત્ પ્રરૂપણ કરતાં મારા આ કથનની શ્રદ્ધા પ્રતીતિ અને રૂચિ ન કરી. આ કથનની અશ્રદ્ધા ચાવત્ અરૂચિ કરતાં જ્યાં તે તલને છેડ હતું ત્યાં જઈને તેણે તે તલના છેડથી તે તલની તલફળીને તેને હસ્તતળમાં મસલી સાત તલ બહાર કાઢ્યા. ત્યારબાદ મંખલીપુત્ર ગેશા લકને તે સાત તલને ગણતાં આવા પ્રકારને સંકલ્પ યાવત..ઉત્પન્ન થયે કે એ પ્રમાણે ખરેખર સર્વ જી પ્રવૃત પરિહાર પરિહરે છે અર્થાત્ મરીને તેજ શરીરમાં ઉતપન્ન થાય છે. હે ગીતમ! મંખલીપુત્ર ગે શાલકને આ પરિવત વાદ છે, હે ગૌતમ! મારી પાસેથી ( તેજલેશ્યાનો ઉપદેશ ) ગ્રહણ કરીને મંખલીપુત્ર શાલકનું આ અપક્રમણ ( જુદા પડવું ) છે.
૮ ત્યારપછી મેખલીપુત્ર ગોશાલક નખ સહિત અડદના બાકુળાની મુઠી વડે અને એક વિકટાશય ચુલુક પાણીવડે નિરન્તર છઠ્ઠ છઠ્ઠનો તપ કરી ઉંચા હાથ રાખી રાખીને વિચારે છે. ત્યારબાદ તે મંખલીપુત્ર ગોશાલકને છ માસને અન્ત સંક્ષિપ્ત અને વિપુલ તેલેશ્યા ઉત્પન્ન થઈ.
ત્યાર પછી તે મંખલીપુત્ર ગોશાલકને અન્ય કોઈ દિવસ આ છ દિશાચરો આવી મળ્યા; તેના નામ આ પ્રમાણે ૧ જ્ઞાન-ઇત્યાદિ સર્વ પૂર્વોક્ત યાવત્ જિન નહિ છતાં જિનશબ્દને પ્રકાશિત કરતાં તે વિહરે છે ત્યાં સુધી કહેવું. માટે છે ગૌતમ! મખલીપુત્ર ગોશાલક ખરી રીતે જિન નથી પરંતુ જિનને પ્રલાપ કરતો યાવત જિન શબ્દને પ્રકાશ કરતે વિહરે છે. મંખલીપુત્ર ગોશાલક અજિન છે તે પણ પોતાને જિન કહેતે યાવ....જિન શબ્દનો પ્રકાશ કરતે તે વિહરે છે. ત્યાર બાદ અત્યન્ત મોટી પર્ષદા શિવરાજષિના ચરિત્રને વિષે કહ્યું છે તેમ વાદીને પાછી ગઈ. ત્યારપછી શ્રાવસ્તીનગરીમાં શૃંગાટક ત્રિક માર્ગ યાવત્ રાજમાર્ગમાં ઘણું માણસે પરસ્પર ચાવત...પ્રરૂપણ કરે છે કે હે પ્રિયે મખલીપુત્ર ગોશાલક જિન થઈ જિનને પ્રલાપ કરતે યાવત વિહરે છે તે મિથ્યા અસત્ય છે. શ્રમણ ભગવાન્ મહાવીર એમ કહે છે–ચાવ....પ્રરૂપે છે કે એ પ્રમાણે ખરેખર તે મંખલીપુત્ર ગોશાલક નામે મંખ ( ભીક્ષાચર વિશેષ ) પિતા હતો. હવે તે મંખલીને...ઇત્યાદિ સર્વ યાવત્ જિન નહિં છતાં જિનશબ્દને પ્રકાશ કરતે વિહરે છે, ત્યાં સુધી કહેવું. તે માટે મંખલીપુત્ર ગોશાલક જિન નથી પરંતુ જિનને પ્રલાપ કરતો યાવદ વિહરે છે. શ્રમણ ભગવાન મહાવીર જિન છે અને જિનપ્રલાપી યાવત્ જિનશબ્દને પ્રકાશ કરતા વિહરે છે.” ત્યારબાદ તે મંખલીપુત્ર ગોશાલક ઘણા માણસો પાસેથી આ કથન સાંભળી વિચારી અત્યન્ત ગુસ્સે થયે, યાવત અતિશય ક્રોધે બળતે તે આતાપના

Page #16

પ્રખ્યગુણપર્યાય વિવરણ.
દ્રવ્યગુણપર્યાય વિવરણ. DAMANAB%80%AABAAAA AAAA AAAAAaI
(અનુસંધાન પુષ્ટ ૧૯ થી શરૂ.) ભૂતપદાર્થ વિષયનું જ્ઞાન સર્વથા અસત્ નથી. નૈયાયિકેની માન્યતા છે કે અધુના એટલે અવિદ્યમાન ઘટ આદિ પદાર્થનું જ્ઞાન અતિત એટલે ભૂત પદાર્થના વિષયવાળું થાય છે. તેના કારણમાં અને અવિદ્યમાનરૂપ ઘટ આદિ કાર્ય મૃત્તિકાને કુંભાર આદિ સામગ્રીથી ઉત્પન્ન થાય છે.
તૈયાયિકને ઉત્તર આપતાં કહે છે કે નિયાચિકેનું કથન વ્યાજબી નથી, કારણ કે ઘટાદિ જે પદાર્થ છે તે સર્વથા અસત્ નથી, કારણ કે અતિત વિષય વાળ જે ઘટ તે પર્યાયાથિક નયથી નથી સમજવાને પણ દ્રવ્યાયિક નથી તે નિત્ય છે, જેથી ઘટને નાશ થઈ ગયા પછી પણ તે માટી રૂપે વિદ્યમાન રહે છે. જે તે ઘટદ્રવ્ય સર્વથા ના હોત તે સસલાના શીંગડાની પેઠે સર્વથા અભાવ થઈ જાત. જે પદાર્થ સર્વથા અવિદ્યમાનપણે જ્ઞાનમાં ભાસે છે તે પદાર્થમાં વિદ્યમાનપણું કેવી રીતે આવી શકે તેથી કરીને કંઈ ભૂત વિષય છે તે સર્વથા અસત્ નથી પરંતુ સતરૂપે જ પ્રવર્તે છે.
જે વસ્તુ દ્રવ્યાર્થિક નયની અપેક્ષાએ નિત્યપણે વર્તે છે તે વસ્તુમાં આકારને અભાવ હોવાથી પર્યાયાથિક નયથી તેને અનિત્યપણું દેખાય છે, બાકી કોઈપણ પદાર્થ સર્વથા અસત્ નથી.
સત્ પદાર્થની ઉત્પત્તિ થવાનું કારણ દ્રવ્યમાં સમવાયી ભૂતવિષય પદાર્થ રહેલે છે તે કારણને ઉદય થવાથી તે કાર્યપણાને પ્રાપ્ત થઈને દેખાય છે તેથી કરીને જ સત્ પદાર્થની ઉત્પત્તિ થાય છે પણ અસત્ પદાર્થની થતી નથી.
અતીત પદાર્થને ભાસ જ્ઞાન-સ્વભાવમાં થતો નથી.
અતીત પદાર્થને ભાસ જ્ઞાન સ્વભાવમાં થઈ શકે નહિ અને જે થઈ શકતે હોય તે સંસારના તમામ પદાર્થને પણ જ્ઞાનમાં ભાસ થવું જોઈએ પણ તેમ થતું નથી. ભૂમિથી નીચે ઉતર્યો, આતાપના ભૂમિથી નીચે ઉતરી શ્રાવસ્તી નગરીના મધ્યભાગમાં થઈને જ્યાં હાલાહલાકુંભારણને કુંભકારાયણ–હાટ છે ત્યાં આજો, આવીને હાલાહલા કુંભારણના કુંભકારાપણ-હાટમાં આજીવિકસંઘ વડે સહિત અત્યન્ત અમર્ષને ધારણ કરતે એ પ્રમાણે વિહરવા લાગ્યા. ચાલુ

Page #17

Le
શ્રી આત્માનંદ પ્રકારા.
આથાકાર અસત્ દેખાય છે તેનુ કારણ.
બાહ્યાકાર જે અસત દેખાય છેતેનુ કારણ અનાદિ અજ્ઞાન છે; કારણકે અનાદિ કાળના અજ્ઞાનને લઈને માહ્યાકાર સ્વપ્નના પદાની જેમ અસત્ દેખાય છે. અસત્ પદાના ભાસ થવાનું કારણુ જ્ઞાન નથી.
અસત્ પદાના ભાસ થવાનુ કારણુ જો જ્ઞાન માનવામાં આવે તે આખું જગત્ જ્ઞાનાકારપણે જ થઈ જાય. બાહ્યાકારપણે દેખાતા પદાર્થો બાહ્યદષ્ટિથી અસત્ છે જેથી માહ્યાકાર રહિત શુદ્ધ જ્ઞાનમાં જ અછતા પદાર્થોના ભાસ થાય છે એમ જો કહેવામાં આવે તે અનાદિની અજ્ઞાન વાસનાના અભાવ સિદ્ધ થશે, માટે સમજવાનુ` કે બાહ્યાકારમાં અનાદિ અજ્ઞાનવાસનાને લઈને જ અસત્ પદ્માના ભાસ થાય છે.
પદામાં આકારા ઉત્પન્ન થવાનુ કારણ.
સત્ પદાર્થોનાં અનેક કારણા જે તિરેાભાવ શકિતપણે ગુપ્તરૂપે રહેલા છે તેનાથી માહ્ય દેખાતા આકારા ઉત્પન્ન થાય છે.
મૂળ દ્રવ્યરૂપથી કાઇ પદાર્થના ઉત્પત્તિ તથા નાશ નથી.
મૂળ દ્રવ્યરૂપથી કાઈપણ પદાર્થોની ઉત્પત્તિ યા તે નાશ થતે નથી. પયાના દ્રવ્યની સાથે સંબંધ.
પર્યાયમાં દ્રવ્યના અન્વય સંબંધ સ્પષ્ટપણે દેખાઈ આવે છે, માટે દ્રવ્ય પદાર્થોમાં ઉત્પત્તિએ નથી ને વિનાશ પણ નથી.
પદાની ઉત્પત્તિને નાશ થવાનુ કારણ.
પાઁચથી સ પદાર્થોની ઉત્પત્તિ ને નાશ અને થાય છે. નિશ્ચયરૂપ અને ચલાયમાન અનુભવ.
જે પર્યાય દ્રવ્યમાં સપણે હાય તેમાં તેને નિશ્ચયરૂપના અનુભવ થાય છે અને જે પર્યાય દ્રવ્યમાં અસપણે છે તે પર્યાયમાં જે અનુભવ થાય છે તે થલાયમાન રહે છે. દાખલા તરીકે કમળાના રોગને લીધે શંખ ધેાળા છતાં પીળા રંગના દેખાય છે અને તેજ કમળાના રોગ જ્યારે દૂર થાય છે ત્યારે શંખનું મૂળ ઉજ્જવલરૂપ દેખાય છે. કારણ કે શંખમાં પીતાદિ પર્યાયના અનુભવ તે અવિચળપણે નથી પશુ ચલાયમાનરૂપે રહે છે. આ ઉપરથી સમજવાનુ એ છે કે શંખમાં જે પીળાપણું દેખાય છે તે કમળાના રોગથી પીળા પણુ દેખાય છે, પણ જ્યારે તે નેત્ર-રાગ દૂર થાય છે ત્યારે તે ઉજ્જવલ દેખાય છે અને ભ્રાન્તિના આપેઆપ નાશ થાય છે અને આમ થવામાં કઇ

Page #18

સેવા ધર્મીના મંત્રા
સેવા ધર્મના મંત્રો.
( ગતાંક પૃષ્ટ ૧૩૫ થી શરૂ ) વિઠ્ઠલદાસ મૂ. શાહુ.
જ્યારે તમે કઇ માણુસને મદદ કરે ત્યારે ચાદ રાખવું કે તેના અવગુણા વધારનારી શક્તિ તમારી મદદને લઇને ભવિષ્યમાં સદ્ગુણેાની પાષક બની શકે. શક્તિને બદલવાનુ કામ તમારૂં નથી, તેનું સ્વરૂપ અને દિશા બદલવાનું જ તમારૂં કર્તવ્ય છે.
૧૯
‘ જો મારી પાસે વધારે સાધના હાત તે હું કેટલી ખધી સેવા કરી શકત ’ એ વિચાર કરવાને બદલે જે સાધને આજે તમારી પાસે માજીદ છે તે વડે જે થોડી ઘણી મદદ થઇ શકે તે બહુ કિંમતી છે.
હેતુના અભાવ નથી. વસ્તુમાં કૃત્રિમ સ્વભાવ છે, એમાં બીજા પટ્ટાના વ્યાપાર કઇપણ કરી શકતા નથી; પરંતુ જે કારણથી કૃત્રિમ સ્વભાવ ઉત્પન્ન થયા ડાય છે તે કારણની નિવૃત્તિ થશે તેા પર્યાય સ્વયમેવ નષ્ટ થઈ જાય છે.
ભૂતપદા વર્તમાન પાયથી વમાનપણે જણાય છે.
ભૂતપદા વર્તમાન પર્યાયથી વમાનપણે જણાય છે. દાખલા તરીકે દ્રવ્યથી સરૂપ અતીત ઘટને વિષે વર્તમાન જ્ઞેય આકારરૂપ પર્યાયથી હમણાં અતીત ઘટનુ જ્ઞાન થાય છે. ઘટને વિષે વર્તમાન જ્ઞેય આકારરૂપ પર્યાયથી ઘટનુ જ્ઞાન થાય છે. બાકી સ`થા જ્ઞાન સ્વભાવથી અછતા પદાર્થાંનું જ્ઞાન થતું નથી અને જો તેમ ન માને તે અતીત પદાર્થ જે ઘટાદિની ઘટના આકાર જોઈ ખબર પડી કે તે ઘટ છે. બાકી જો સ`થા જ્ઞાન થતું હોય તે તેનુ’ સકાળે જ્ઞાન થવું જોઇએ. અતીત પદાર્થ જાણ્યા એમ જે કહેવાય છે તે વમાન પર્યાયથી તે વર્તમાનપણું થયું એમ સમજવુ, અતીત બ્રટરૂપ ધર્મી અસત્ હોવા છતાં સર્વાં કાળે ભાસતા નથી. જે પદાર્થ અસત્ છે તેનું જ્ઞાન કોઈપણ કાળને વિષે થઇ શકતુ નથી. તેમ અવિધમાન પદાની ઉત્પત્તિના પણ કદાપિ સંભવ જણાતા નથી. સત્ પદાનું જ જ્ઞાન અને સત્પદાનીજ ઉત્પત્તિ સંભવે છે. કાર્ય અને કારણના નિશ્ચયથી જ અભેદ છે તેમ દ્રવ્ય ગુણુ અને પર્યાયના પણ નિશ્ચયથી અભેદ છે. માટે તે ત્રણેને કારવા અને જે ભેદ જણાય છે તે વ્યવહારથીજ છે.
અભેદ સ્વી( ચાલુ )

Page #19

શ્રી આત્માનદ પ્રકારા,
સામા માણસમાં જે સદગુણની ખામી હોય તે સદગુણનું પ્રત્યક્ષ દર્શન તેને આપણે પોતાના વ્યવહારથી જ કરાવી દેવું એજ તેની મેટામાં મેટી સેવા છે.
તમે રાતદિવસ બીજા લોકોની જે સેવા કરી રહ્યા છે એની કિંમત આંકવાને સીધે, સરલ અને સાચો રસ્તે એ જોઈ લેવામાં છે કે તેને લઈને તમારા જીવનમાં વિશેષ શાંતિ, વિશેષ સતેષ તથા વિશેષ ચારિત્રને પ્રવેશ થયે છે કે નહિ ?
- તમારી શક્તિ અનુસારની તમામ સેવાની આશા દુનિયા તમારી પાસેથી રાખે છે. જે બીજાની શક્તિને વિષય છે તેની આશા તમારી પાસેથી રાખવામાં નથી આવતી. એટલે તમે તમારી શક્તિ અનુસાર જે કાંઈ કરતા હે તેનાથી તમારે સમજી લેવું કે તમે તમારા કર્તવ્યનું ઠીક ઠીક પાલન કરે છે.
કદિ તમારી સેવા સ્વીકારવામાં કેઈ આનાકાની કરે છે તે માટે તમારે તેની સેવા કરતાં વિમુખ ન થવું. જે માણસ સેવાને અનાદર કરે છે તેને છેવટે વધારે સેવાની જરૂર પડે છે.
કઈ પ્રેમવશાત્ તમારી સેવા કરવા માગે છે તેને ના પાડતી વખતે એટલું જરૂર ધ્યાનમાં રાખવું કે પ્રેમપૂર્વક મદદ કરવાથી જેટલી સેવા થાય છે તેટલી જ પ્રેમપૂર્વક મદદ સ્વીકારવાથી પણ થાય છે.
આપણું શક્તિ અનુસાર સમજપૂર્વક ખરા દિલથી સેવા કરી ચૂક્યા પછી તેના પરિણામની ચિંતા કદિ પણ ન કરવી. કેમકે સેવાની નિર્મળતા સેવકને શાંતિના રૂપમાં આપોઆપ મળે છે અને જેની સેવા કરવામાં આવે છે તે સુખપૂર્ણ વાતાવરણમાં રહેવા લાગે છે. - સેવાને સર્વોત્તમ બદલે હૃદયને વિશેષ પ્રેમમય બનાવવાની શક્તિમાં તથા તે દ્વારા વધારે સેવા કરવાની શક્તિમાં જ રહે છે.
જે મનુષ્યનું હૃદય સુખને અનુભવ નથી કરતું તે સાચી સેવા પણ નથી કરી શકતે.
કદિ તમે કઈ મનુષ્યની વિશુદ્ધ પ્રેમપૂર્વક સેવા કરી હોય તે પછી તમારી સેવામાં વિવેકબુદ્ધિની ખામી હોય તે પણ જેની તમે સેવા કરી હોય છે તેને આખરે જરાપણ નુકશાન થશે નહિ. તમારા પ્રેમની શક્તિ તમારી વિવેકબુદ્ધિની ખામીથી થનારા નુકશાનથી તે મનુષ્યને બચાવી લેશે.
જે નબળાઈ અથવા ત્રુટિને માટે તમારે ક્ષમા માગવી પડે છે તે નબળાઈ અથવા ત્રુટિ ભવિષ્યમાં તે મનુષ્યમાં ન જેવામાં આવે એવા માગે એને ચડાવી દઈને સ્નેહપૂર્વક તેને માટે પ્રયત્ન કરે એજ સાચી ક્ષમા છે.

Page #20

સેવા ધર્મોના મોં.
૧૧
કાઇ કોઇવાર આપણને બીજાના કાર્યાના ફેસલા આપવા પડે છે, પશુ
ખીજાને મદદ કરવી એતે આપણું હંમેશનુ કન્ય છે.
તમારે તમારી આધ્યાત્મિક પ્રગતિનું માપ કાઢવું હોય તા એટલું જોઈ યે કે પહેલાં તમે જેટલા સેવાના પ્રસગા હાથથી જવા દેતા હતા એટલા આજે પણ જવા ઢા છે કે એથી ઓછા
જ્યારે તમે કેાઈની સેવા કરવાની રીતની ટીકા કરી છે ત્યારે તમે એટલું ભૂલી જાઓ છે કે એ મનુષ્ય એક એવા માણસની સેવા કરી રહ્યો કે એને તમારી સેવા કરવાની રીત જરા પણ ગમતી નથી..
તમને સેવા કરવાની પ્રેરણા કેમ થઇ, કેવી રીતે થઇ એ લેાકેાને કહી ખતાવવામાં જરાપણ અચકાશે નહિ. આપણા સુખનું મૂળ જગતને અપણુ કરવું એ જગતને સુંદર બક્ષીસ આપવા સમાન છે.
કોઇપણુ માણુસને માટે કરેલું સેવાનુ દરેક કામ તે માણુસને ઉ-તેજન આપનાર તથા તેનું રક્ષણ કરનાર દેવદૂત સમાન બની રહે છે. તમારી સેવા જેટલી સ્નેહપૂર્ણ હશે તેટલેાજ તે દૂત દીર્ઘાયુઃ અનશે અને તે વધારે સમય સુધી તેને પ્રાત્સાહિત કરી શકશે અને તેનું રક્ષણ કરી શકશે.
એવું કદી ન માનવુ કે જેને આપણે આપણી આંખો વડે સેવા કરતા જોઇએ છીએ તેઆજ સેવા કરે છે. સેવાના મહાન્ કાર્યો કરનાર કેટલાક એવા પણ હાય છે કે જેની કોઈને ખખર પણ નથી હતી.
સેવાનુ કાઇ કા. આજેજ કરવાને બદલે આવતી કાલ ઉપર સુલ્તવી રાખવાથી સંભવ છે કે સેવાને એ અવસર ફરી વખત પ્રાપ્ત જ ન થાય; કેમકે કાલે એની જરૂર જ ન રહે અને આજે જ્યારે તેની જરૂર હતી ત્યારે તે કાર્ય કરવામાં ન આવ્યું.
આપણી પાસે આવનાર દરેક વ્યકિતના ચાગ્ય ખ્યાલ રાખીને જ સેવા કરવી. મનુષ્ય જે કાંઇ કહેવા ઇચ્છતા હોય છે તે ધ્યાન પૂર્વક સાંભળવાથીજ તેની અડધી સેવા થઇ જાય છે.
જ્યારે તમારે દુઃખ સહન કરવું પડે ત્યારે યાદ રાખવું કે દુઃખ સહન કરવાથી ખીજાનાં દુ:ખામાં સહાનુભૂતિ બતાવવાની તમારી શકતમાં વધારે થાય છે; કેમકે તમે કઇ જાતનુ કષ્ટ સહન કર્યુ. હાય તા વધારે નહિ પણ જેટલું કષ્ટ તમે સહન કર્યું. હાય તેટલા પ્રમાણમાં તમે જરૂર તમારી જેટલા જેઓ દુ:ખી હોય તે તરફ સહાનુભૂતિ બતાવી શકશે.
સેવાના અભિલાષીએ એકજ તત્ત્વના બે જુદા સ્વરૂપ સમજી લેવા જોઇએ,

Page #21

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
FFFFFF RE
நிழ்ச்சிக்
જીવા ધર્મ.
સર્વાં જીવ ઉપર પ્રેમ રાખવેા. આપણને જેમ દુઃખ થાય છે તેમ તેને દુઃખ થાય છે. કોઈને ગાળ દેશે તેા ગાળ ખાવીજ પડશે, કોઇને ધેાલ મારશે તે ધેાલ ખાવીજ પડશે. આઘાત પ્રત્યાઘાતના નિયમ પ્રમાણે જેટલા જોરથી ફૂંકશે! તેટલા જોરથી પાછુ આવશે. માટે જેટલા જોરથી કાઈને તમે દુઃખી કરશેા તેટલા જોરથી તમારે દુ:ખી થવુ જ પડશે, તે યાદમાં રાખશે. મહાવીર સ્વામી વાર વાર પાકારી પેાકારીને કહી ગયેલ છે કે હું મુનિ ! ( વિચાર શીલ પુરૂષ ) જન્મનાં અને જરાનાં દુઃખ અત્યત છે માટે તને જેમ સુખ પ્રીય છે તેમ સર્વ જીવાને સુખ પ્રીય છે એમ વિચારી કાઈ પણ જીવને મારીશ નહી અને ખીજા પાસે મરાવીશ નહી, લેાકેાનાં દુઃખાને જાણનાર સર્વે જ્ઞાની પુરૂષાએ મુનિને, ગૃહસ્થાને, રાગીઓને, ત્યાગીઓને, ભાગીઓન અને યાગીઓને આવા પવિત્ર અને શાશ્વત ધર્મ કહ્યો છે કે કાઈ પણ જીવને હવા નહીં અને તેને હેરાન કરવા નહી. પરાક્રમી પુરૂષ સંકટ પડતાં પશુ દયા છેાડતા નથી. હું મુનિ ! અંદરજ યુદ્ધકર ખીજા બહારના યુદ્ધની શી જરૂર છે? યુદ્ધની આવી સામગ્રી મળવી મુશ્કેલ છે.
હું મિત્રે ? તમે જો મુકિત સુખને ઇચ્છતા હૈ। તે એક ઇંદ્રિયથી માંડી પચે ન્દ્રિય જીવેાની દયા કરો અને સર્વે જીવેાનું રક્ષણ કરશે. કાઇપણ જીવની તે છે દુ:ખ અને આનંદ. એક અનુભવેલા માનસિક સંઘર્ષાણુનુ સ્મરણ કરાવે છે અને ખીજુ સાથી છેલા આદર્શોની પ્રતીતિ કરાવે છે.
તમારૂ પેાતાનું હૃદય તમારાં સેવા-કાર્યની જે કિંમત આંકે છે તેની સરખામણીમાં તે કાર્યની દુનિયાએ નક્કી કરેલી કિંમત કંઇ નથી.
ઘણા લાકે અમુક જગ્યાએ રહીને સેવા કરવામાં સુખ ગણે છે અને એ સેવા માટે તેમાં શકિત પણુ હાય છે. પણુ કાઇ પણ સ્થળે જઇને સેવા કરવામાં કેટલાને સુખ થાય છે ? કેટલામાં એ શકિત છે ?
જેવી રીતે નિર્જેન જગલમાં કોઇપણ ફુલ સુંદર લાગે છે તેવી રીતે અજાણી જગ્યાએ કરેલી સેવા અત્યંત સુંદર લાગે છે.
સબ્યાપી ઘોર અંધકારમાં એક ન્હાના દીવે પણ મધુ' પ્રકાશમય કરી મૂકે છે એવી રીતે સ્વાર્થથી ભરપૂર વાતાવરણમાં નાનું પણ સેવાનુ કા નિર્માળ પ્રકાશ પ્રસરાવી મૂકે છે.
—ચાલુ

Page #22

જીવદયા ધર્મ.
૧૭૩
આંતરડીને દુભાવશે નહી અને સવાર્થની ધૂનમાં અંધ બનીને જીવાને કચરી નાખશેા નહી.
પુનઃ પુનઃ સ્મરીને ભૂલ્યા ત્યાંથી ફરી ગણીને તમારા મનમાં દયાના વિચારાને ઠસાવી–મન-વચન- કાયાથી કાઈ જીવને દુઃખ થાય નહી, એવી પ્રવૃત્તિ કરશે। તો અ ંતે નિવૃત્તિ મળશે. દયા સર્વ ધર્મનુ મૂળ છે જ્યાં યા નથી ત્યાં ધર્મ નથી. જે ભવ્ય મનુષ્યના હૃદયમાં દયા હોય તે અન્ય ઉપર ક્રોધ કરે નહી, તેમ અન્ય જનની નિંદા પણ કરે નહી. દયાની પિરપૂર્ણતા પ્રાપ્ત થવાથી આત્મા પરમાત્મા પદને પ્રાપ્ત કરે છે. કોઇ પણ મનુષ્યને ગાળ દેવાથી તેનુ હૃદય બહુ દુઃખાય છે, તેથી તે જીવના આત્માને દુખવવા તે પણ એક જાતની હિંસા ગણી-ચાવંત પુરૂષો કોઈને પણ ગાળ દેતા નથી. અન્ય પુરૂષની નિન્દા કરવાથી પણ દ્વેષ-કલેશની લાગણીયા પ્રગટે છે અને તેથી એક જાતની હિંસા થાય છૅ, માટે ઉત્તમ દયાવંત પુરૂષ કઈ પણ જીવની નિન્દા કરતા નથી.
હિંસા કરવાના પણ વિચાર અશુભ હોવાથી પેાતાના આત્માની અવનતિ કરે છે. અશુભ વિચારથી પાપ થાય છે અને શુભ વિચારથી પુણ્ય થાય છે, માટે પ્રેમી આત્મા અશુભ વિચારથી દૂર રહે છે. ઉન્નતિ ખરેખર તમારા વિચારમાં સમાઈ છે.
હું મીત્ર! તમે જાપ જપેા, આંખ મીચી ધ્યાન કરા, પ્રભુ દન કરે, પ્રભુ પૂજન કરે, પણ તમેાએ જ્યાંસુધી સર્વ જીવાની સાથે મૈત્રીભાવ ધારણ કર્યો નથી ત્યાંસુધી પૂર્વકત અનુષ્ઠાન યથાયાગ્ય સલ થઇ શકતા નથી, માટે તપ જપ કરતાં પણ પ્રથમ મૈત્રીભાવની ખાસ આવશ્યકતા છે. હે મિત્રા ! તમારા આત્મા જે જે કારણેાથી દુઃખ પામે છે તેવાજ પરના આત્મા પણ તે તે કારણેાથી દુ:ખ પામે છે, માટે પરના પ્રાણને દુખવવાના સંકલ્પ તથા વન સ્વપ્નમાં પણ થાય નહી તેવું મૈત્રિભાવવાળું સ`ન સતત કરશે.
અસંખ્ય રાજા, ચક્રવર્તિ, શેઠ વગેરે થઇ ગયા અને થશે, કઇ જગમાં અમર રહેનાર નથી. વૃથા અહંકાર અને મમત્વભાવથી તમારા આત્માને દુ તીના કુવામાં નાખેા છે. મિત્ર ! તમારી મૂળ સ્થિતિ જે બાહ્યમાં દેખાય છે તે નથી. તમે આત્મા છે, તમારૂ સ્વરૂપ એળખા, તમારા સ્વરૂપને ઓળખતાં સ` જીવાના નજીક સબંધમાં તમે આવશે અને જાણીને આચારમાં મુકવાથી તમારી ઉન્નતિ તમે કરી શકશે.
સરલ માર્ગને કઠીણ જાણવા અને કઠીણુ માને સારું જાણી એ રસ્તે દ્વારાવુ' તે શું ન્યાય છે? ભુલી જવા જેવું નથી કે અહીં પાપાંખાઈનું રાજ્ય નથી, આ તે મહા સમર્થ ન્યાયી, રાજ્ય છે—અદલ ઇનસાફ્ છે.

Page #23

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. => <> <==== ==
વર્તમાન સમાચાર. આ ==Ø == == ===
મનપત્ર. कलकत्ता निवासी श्रीयुत पूरण चदन्द्रजी नाहर, एम० ए० बी० एल० पम० भार० ए० एस० को ओसवाल नवयुवक समिडी की तरफ से ता. २७-१२-३० को एक अभिनंदन पत्र दिया गया है जिनकी नकल पाठकों की सेवा में रजु करते हैं। महाशय !
आप जैसे समाज के एक अग्रगण्य विद्वान व्यक्ति का अभिनन्दन करते हमारा हृदय आनन्द एवं श्रद्धा से विकसित हो उठता है | जिस प्रकार आपने अपना सारा जीवन जैन साहित्य, शिलालेखादि पुरातत्व के साधनों की खोज में लगा दिया है वह सचमुच में समाज के लिये आदर्श है ।
લીંબડાનું ઝાડ વાવી અબ મેળવવા ધારે તો આંબો નહિ જ ઉગે, લીંબડે જ ઉગશે, અને કડવે લીંબડે ખાવું જ પડશે તે નક્કી માનજે. કેટલાક બૂમો પાડતા જશુાય છે કે શું કરીયે ભાઈ? આ દુનીયા અસત્યની છે, તેમાં સત્યનું ચાલતું નથી. ધર્મી દુઃખી જણાય છે, આહા કેટલી અજ્ઞાનતા ! ભાઈઓ વાતો કરી બેસી રહેવાને વખત નથી. ધ્યાન આપે કે તમે અહનીશ, રાગના શ્રેષના, કપટના, લેજના, અદેખાઈના, હિંસાના, અસત્યન, ચેરીના, પરગ્રી સેવાના, પારકી નિન્દા કરવાના, વિશ્વાસઘાત કરવાના, કલંક ચડાવવાના અને લડાઈ ટંટાના જ વિચારે હાલતાં ચાલતાં, લખતાં, વાંચતાં, સુતાં કે ઉંઘતાં, વારંવાર કર્યા કરે અને કામ, ક્રોધ, મેહ આદિના વિચારને પુષ્ટ કર્યા કરે, પછી લીંબડારૂપી કડવાંજ ફલ પામે તેમાં શું નવાઈ ? લસણની ગંધ અને ચંપાના પુષ્પની ગંધ સરખી કેમ હોઈ શકે? જુદી જ હોય છે અને તેથી જ જેવું કામ તેવું જ ફળ થાય એ તે નિર્વિવાદ છે. 1. શું બીજા દોષવાળાઓની નિન્દા કરવાથી દેષ રહિત થવાય છે? નિન્દા જે પિતાના અશુભ કર્મોની કરે તેજ દેષ રહિત થવાય. માટે જગતવાસી દરેક જીવોને મિત્ર તુલ્ય ગણે અને માને; કેમકે ખરી રીતે નથી કે શત્રુ કે નથી કેઈ વેરી. માટે જ પ્રત્યે પ્રેમ દયાભાવ ઉત્પન્ન કરે અને પોતાના તુલ્ય દરેકને જાણવા. ૐ શાન્તિ. ૐ શાન્તિ. ૩ૐ શાન્તિ. (એક મુનિ.)

Page #24

વર્તમાન સમાચાર.
महानुभाव ! पंचम पारा के प्रारम्भ में कई शताब्दि तक जैनधर्म का दपिक झगमगता था पर क्रमशः वह बुझ गया था और सारा साहित्य व सारा झान एकवार तो लोपसा हो गया था उसके पुनरुद्धार के लिये भगीरथ प्रयत्न की आवश्यक्ता है। पर सांसारिक झंझटो में फंसे हुए लोगों को इतना समय कहाँ ? आपने सब स्वार्थों का त्याग कर पुरातत्व की खोज में जो बलिदान किया है वह सचमुच में प्रशंसनीय व आदर्श है । जिस अक्लान्त परिश्रम से राजगृह, जैसलमेर मथुरादि के खंडहरों में जाकर आपने प्रशस्तियां, शीलालेख व जैन शासन कालीन सिकों का संग्रह किया है वह अनुपम है। दुख है भाप के सुकृत्यों का मूल्य जितना हम भारतवासी जैन व जैनधर्म में दिलचस्पी लेनेवाले अजैन नहीं समझ सके हैं उससे कहीं अधिक विदेशियोंने उसका महत्व समझा है। जहां कहीं भी उन्हें किसी प्रकार की शंका होती है तो वे अपने समाधान के हेतु आप को कष्ट देते हैं। हम अधिक क्या कहें जैन के पुरातत्व की खोज में आप एक त्याग की मूर्ति है । इस रंग में आप ऐसे रंगे गये है कि चौवीसों घण्टे आपने इसी काम में लगा रखे हैं । आखों की ज्योति तक आपने इस में खो दी थी फिर भी आपने उठाये हूए कार्य को छोड़ा नहीं वरन् दूसरों को बैठा २ कर उस कार्य को जारी रखा । बहुत प्रसन्नता की बात है कि आपने अपनी चक्षु ज्योति को पुनप्राप्त किया है और आप फिर अपने कार्य को जोर से चला रहे हैं।
महोदय ! यह कहना अनावश्यक है कि पुरातत्व का सम्यक् दिग्दर्शन उन्हीं के लिये जरूरी है जो अपना स्वरूप भूल दूसरों की सम्पद् देख उस में लुब्ध होते हैं। जिस जाति व समाज में अपने पूर्वजों की कहानी बाल बच्चों की तो कहें ही क्या बुड्ढे भी नहीं जानते, उस के लिये श्राप के सदृश अक्लान्त परिश्रमी दृढ अध्यवसायी एवं पुरातत्व के अनुसन्धित्सु की बड़ी भारी आवश्यक्ता है । आज अपनी समाज अपने गौरवमय अतीत को याद तक नहीं करती। जैन शिक्षा, जैन साहित्य, जैन दर्शन, जैन कला, जैन भाषा, जैन भाव, आज विस्मृति के अन्धकार में लुप्त से हैं। जो भावुक लोगों की दृष्टि पुनः जैन वैशिष्ठ की तरफ खीचने के लिये पुरातत्व का विश्लेशन करके समाज का बडा भारी काम कर रहे हैं उन्हें जितना अभिनन्दित किया जाय वह थोड़ा है।
हम आशा करते हैं कि हमारे देश के युवक भी भाप की इस खोज का

Page #25

શ્રી આત્માન પ્રકાશ.
महत्व समझ इस में प्रवृत्त होंगे ताकि यह महान कार्य और भी द्रुतगति से ગારી રહે છે.
जैन युवक श्राप के आदर्श से दृढ संकल्प, अध्यवसायी, सरल, विद्या. प्रमा होकर अतीत के जैनियों के कीर्तिकलाप की खोज करने के साथ साथ अपने २ वर्तमान जीवन से आदर्श जैनी बन भविष्य को अतीत से भी अधिक गौरवमय बनाने का प्रयत्न करेंगे-यह हमारी आशा है । इस प्राशा की पूर्ति समाज की पृष्ठपोषकता से ही संभव है। समस्त विश्वकी अहिंसा मन्त्र के सच्चे उपासकों का स्वरूप दिखला कर उन्हें अहिंसा की तरफ आकर्षित करने के लिए समाज युवकगण को अग्रसर कराने में पूर्ण सहायता देंगे यह हमारी कामना है।
आपके गुणानुरागी, તા. ૨૦-૧૨-૩ - વિ૪િ નવયુવક સામતિ સલિચો !
શ્રી પાટણ પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ પાટણ શહેરમાં મણુયાતીપાડામાં થયેલ નવીન સુશોભિત જિનાલયમાં શ્રી મહાવીર પ્રભુની પ્રતિષ્ઠા માહ શુ. ૬ રવિવારના રોજ થવાની છે, હાલ અઠ્ઠાઈ મહેત્સવ શરૂ થયેલ છે. પાટણ એક જેનપુરી અને તીથી છે તેમ જ ત્યાં પ્રવૉ કજી મહારાજ શ્રી કાન્તિવિજયજી મહારાજ વગેરે મનિમહારાજાએ બિરાજમાન છે તેને પણ ત્યાં આ પ્રસંગે જનાર; દેવગુરૂ ભકિત અને વંદનને લાભ મળે તેવું છે.
શ્રી અંધેરી-મુંબઈ શ્રી ઉપધાન મહા મંગળ તપ
માલારોપણ નિમિત્તે અઠ્ઠાઈ મહેસવ. અધેરીમાં માગશર શદ ૧૧ ના રોજ ઉપધાન વહન શરૂ થયો હતો, તેના મહાસંવ પિશ વદી ૧૩ ના રોજથી શરૂ થયો હતો. ને માહ સુદ ૬ માલારોપણના મુદ્દા હેવાથી તે ક્રિયા શેઠ જીવતલાલ પરતાપસિંહના બંગલામાં કરવામાં આવી હતી. તેમજ ઝવેરી મોહનલાલ હેમચંદને બંગલે સ્વામિવાત્સલ્ય વગેરેથી ભક્તિ કરવામાં આવી હતી.
સ્વીકાર અને સમાલોચના.
શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય. પંદરમે વાર્ષિક રિપોર્ટ. તા. ૧-૬-૧૯૨૯ થી તા. ૩૧–૫–૧૯૩૦ સુધીનો રીપેટ મળ્યો છે. મુંબઇ ઇલાકામાં પ્રથમ સ્થાન ધરાવતી, કેળવણીને ઉતેજન આપતી, વ્યવસ્થિત કાય કરતી આ સંસ્થામાં અનેક એન વિદ્યાથીએ બંને પ્રકારનું શિક્ષણ પામે છે. દરેક ઈલાકામાં જીલ્લામાં આવી સંસ્થાઓની જરૂર છે. વર્તમાન કાળમાં કેળવણીની સંસ્થા સ્થાપવાની, તેમાંજ મુખ્યત્વે પૈસાન થે થવાની

Page #26

સ્વીકાર અને સમાલાચના,
૧૯૭
જરૂર છે. આ એક સસ્થાના પ્રગટ થતાં રિપેર્ટો ઉપરથી માલમ પડે છે કે જૈન વિદ્યાર્થીઓ ઉંચી કેળવણી પામી વ્યવહારમાં પણુ સારી સાઇતા ઉપર ચડેલ છે. કાપણુ કામની કેળવણી વગર પ્રતિ નથી માટે શિક્ષણુશાળાઓ અને કેળવણીનાં ઉત્તેજન અને વૃદ્ધિ અર્થે આવી ઉપયેગી સંસ્થાએ આખા ભારતમાં થવાતી જરૂર છે. આ સ ંસ્થાની કાય'વાહી યાગ્ય, કાર્યવાહકો ઉત્સાહી, ખંતીલા હેાવા સાથે તેને વહીવટ પણ ચોખવટવાળા છે. વિશેષ પ્રગતિ માટે વિશેષ સહાય આપવી જ જોઇએ, અમે તેની ઉન્નતિ ઇચ્છીયે છીયે.
શ્રી મહુવા જૈન યુવકમંડળના રીપોટર
( સવત ૧૯૮૨ થી સ. ૧૯૮૬ )
આ સંસ્થાને સ્થાપન થયા અગીયાર વર્ષ થયા છે, આ સંસ્થાના ઉદ્દેશ કેળવણીને ઉતેજન, આરેાગ્ય સરંક્ષણુ, વાંચનાલય, સદ્ભાયક લાત વડે કેળવણીના ઉત્તેજન માટે મહુવાની જૈન સમાજની સેવા કરે છે. નાણાની વિશેષ બ્રુટ નહિ ડાવા છતાં મેમ્બરૈાનુ લાજમ અને જૈન બંધુના તરફથી આવતી આર્થિક સહાય વડે બનતા પ્રયત્ન વડે ઉદ્દેશ પ્રમાણે કાર્યો કરે છે. કાય વાહકા ઉત્સાહી છે. રિપોટ જોતાં આવક જાવક હિંસામ વગેરે વ્યવસ્થિત દેખાય છે. આ સંસ્થા વિશેષ પ્રગતિ કરે તેમ ઇચ્છીએ છીએ.
ત્રા ગાધારો વીસા શ્રીમાળી જૈન દવાખાનાના સ, ૧૯૮૫ ના કાર્તિકથી સં. ૧૯૮૬ આસા વદી ૭૦ સુધી રીપોટ
આ દવાખાનાતે એ વર્ષને રીપોર્ટ અમેાતે અભ્યા છે. જેનાની આરાગ્ય માટે રાહત આપનાર અમારા જાણવા પ્રમાણે આ પ્રથમ દવા ખાનું છે. ધીમે સ્વરૂપે પશુ પ્રગતિ કરતુ તેમજ તેમના કાર્ય વાહકા અને ઉત્સાહ અને ખંતને લઇને તે સ્થાક્ડ પશુ આ વવાળા રીપોર્ટમાં કરી શકયુ છે. રીપોર્ટ જોતાં તેટલી રકમ તેના ખય' માટે નિભાવ માટે પુરતી નથી, અને જરૂરીયાતવાળા તે ખાતા માટે તેટલી ખીજી રકમ પણ જૈન બધુઓએ ઉદારતાથી આપી તેને તે માટે નિય બનાવવું જોઇએ. ત્રણે ફીરકાના જૈના સિવાય જૈનેતરને પણ આ દવાખાનાથી ભેદભાવ વગર લાભ અપાય છે તે કમીટીના હૃદયની વિશાળતા છે. શુમારે આઠ હાર દરદીએ તેના લાસ લે છે. વગેરે મનુષ્યા પ્રત્યેની ખરેખરી સેવાજ છે. રીપોર્ટ વાળા વર્ષોમાં મેલેરીયા તાવના વ્યાધિની સંખ્યા માટી છે તેનું કારણુ રીપોર્ટમાં બતાણ્યું તે આરેાગ્યતા સચવાય તેવા હવા પ્રકાશવાળા મકાનેામાં વસવાટ નથી તે છે. જેનામાં ધણા શ્રીમતા છે, પેાતાની સમાજના બંધુઓ માટે તેવા હવા ઉર્જાસવાળી ચાલીએ બાંધી સસ્તા ભાડે જૈતભગ્માતે આપવાનું મહદ્ પુણ્ય અને અનુપમ સેવા મુંબઇ શહેરમાં કરવા જેવા છે. આરાગ્યતાનું જ્ઞાન ફેલાવવા માટે સીનેમા અને ભાષા દ્વારા આરાગ્યતા તરફ્ જૈન પ્રાનું ધ્યાન ખેંચવા માટેના પ્રયત્ન પણ ઉત્તમ છે. મુંબઇશહેરમાં હવે જૈન હોસ્પીટલની પશુ જરૂરીયાત ઉભી થઇ છે તે તરફ અમા જૈન શ્રીમતાનું લક્ષ ખેંચવાની ફરજ સમજીયે છીએ. આ દવાખાનાના વહીવટ યોગ્ય અને હિંસાખ ચાખવટવાળા છે. આ ખાતાના પ્રચાર કાર્યને વિશેષ જોઇએ તેટલી આર્થિક સહાય આપી તેના પ્રચારકાર્ય માં વિશેષ વૃદ્ધિ થાય અને તેની વિશેષ પ્રગતિ થાય એમ પચ્છીયે છીયે.

Page #27

શ્રી માત્માનંદ પ્રકાશ
અમદાવાદમાં જૈનસાહિત્ય પ્રદશન. ગયા પિશ વદી ૧૩ ના રોજ શ્રી દેશવિરતિ આરાધકસમાજ તરફથી અમદાવાદમાં શેઠ ભગુભાઇના વંડે જેને સાહિત્ય પ્રદર્શન શ્રીમાન શેઠ માણેકલાલભાઈ મનસુખભાઇના મુબારક હસ્તે ખુલ્લું મુકાયું છે. જૈન સાહિત્ય ક્ષેત્રમાં આવા ઉત્સવો ઠીક ગણી શકાય. આ સાહિત્ય પ્રદર્શનને પ્રયત્ન જાણવા પ્રમાણે સફળ થયેલ લાગે છે. તાડપત્રોની પ્રતે, કરીને લખાયેલ ગ્રંથ, સુંદર ચિત્રો અને વિવિધ રંગની સાડીથી લખાયેલ છે. સૂત્રો, પ્રથ, માટેનું ચિત્રકામ, ચિત્રવિભાગ, અનેક વિધ વિષયના હસ્ત લિખિત ગ્રંથ, આગમ મંદિર, સાણંદને , શ્રીયુત માણેકલાલ શેઠનું સેના ચાંદીનું દેમંદિર, દ્રધરજ વગેરે દૃષ્યમાન જૈન સાહિત્ય સામગ્રી સામાન્ય જનતાને પણ આકર્ષક કરે તેવો સંગ્રહ એકઠા કરવામાં આવેલ છે, આવા મેટા શહેરોમાં ક્રમે ક્રમે જૈન સાહિત્ય પ્રદર્શન ભરવામાં આવે તો સાહિત્યની મહત્તા, જૈન ઈતિહાસ, દર્શનની ગૌરવતા અને જેનેતર જગતમાં જૈન દર્શનનું પ્રભાવકપણું જણાય તે સ્વાભાવિક છે, જેને સમાજે જૈન સાહિત્ય પ્રદર્શને વર્તમાન કાળે ભરવાની આવશ્યકતા છે.
| દિગંબર જેને ( સચિત્ર વિશેષાંક ) દેશનેતા અને રાષ્ટ્રીય હીલચાલમાં ભાગ લેનાર અને દેશ સેવાકાજે દિગંબર જૈન બંધુઓ જેમણે ભોગ આપી જેલ સરકારી તેમની છબી અને વિવિધ લેખાથી ભરપુર આ અંક (વર્ષ-૨૪ અંક ૧-૨) પ્રગટ કરવામાં આવેલ દિગંબરી જૈન સમાજમાં આ ઈલાકામાં આ માસિક તેમની સમાજનો આ રીતે સારી સેવા કરે છે. સમ્પાદક મૂળચંદ કિસનદાસ કાપડિયા ઉત્સાહી અને સેવાભાવી દિગંબર બંધુ છે. અમો આ માસિકની અભિવૃદ્ધિ ઇચ્છીયે છીયે.
જેન ચિત્રકળાના નમુના ૧ શ્રી નેમિનાથ પ્રભુના લગ્નનો વરઘડે. ૨ ભગવાન મહાવીર સ્વામીના સમવસરણની દેવોએ કરેલી રચના.
૩ શ્રી ત્રિશલા માતાને આવેલ ચૌદ સપ્ત–ઉપરોક્ત ત્રણ છબીઓ વિવિધ રંગોથી દેખાવ, વ્યુહ અને કેટલેક અંશે કળાની દૃષ્ટિથી તૈયાર કરાવી ફોટોગ્રાફર નથમલજી ચંડાલીયા કલકત્તા નિવાસીએ પ્રકટ કરેલ છે. આ ત્રણે છબી સુંદર, આકર્ષક અને જિનાલય, ઉપાશ્રય કે ગૃહસ્થને પોતાના નિવાસમાં દર્શન કરવા માટે રાખવા જેવી અને સ્થાનના શૃંગાર રૂ૫ છે. બંધુ નથમલજીએ થોડા વખત પહેલાં શ્રી કેશરીયાનાથજી, છ–લેસ્યા, પાવાપુરી, મધુબિન્દુ દષ્ટાંત વગેરે સુંદર છબીયા પ્રકટ કરેલી હતી, જે પ્રશંસા પાત્ર થયેલ હતી, તેવી જ રીતે ઉપરોકત ત્રણે છબીઓ આકર્ષક બનેલ છે, સર્વે જૈન બંધુઓએ લેવા જેવી છે. કિંમત નંબર ૧-૨ બાર બાર આના નંબર ૩ આઠ આના.
| સર્વ છબી મળવાનું ઠેકાણું. શ્રી જેન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર. તથા પ્રકાશકને ત્યાંથી ૯૪ ચીત્તપર રોડ-કલકત્તા.

Page #28

ધ્યાનમાં લેશો- સ્થાન બદલ્યું છે.
જૈન સસ્તી વાંચનમાળાની ઑફીસ ભાવનગરથી પાલીતાણા ફેરવવામાં આવેલ છે. જેથી તમામ પત્રવહેવાર પાલીતાણા કરશે.
આ વર્ષનાં અમારા ગ્રાહકોને મોકલવાનાં ચાર પુસ્તકોનું વી. પી. લવાજમના રૂા ૩) પાસ્ટ ખર્ચના ૭-૧૧-૦ મળી રૂા ૩–૧૧–૦ ના વી. પી. થી પિસ માસમાં મોકલાશે જે સ્વીકારી લેવા વિનંતી છે. ગ્રાહકોની સગવડ માટે દરેક સંસ્થાના જૈન ધર્મના પુસ્તકોને સારો સ્ટેક અમારે ત્યાં રહે છે, જેથી સાથે મંગાવનારને ખર્ચમાં ફાયદો થાય છે. વળી હાલમાં કેટલાંક પુસ્તકની કિંમતમાં સારો ઘટાડો કરે છે. મંગાવી ખાત્રી કરશે.
લખાઃ—જૈન સસ્તી વાંચનમાળા,
( પાલીતાણા-( કાઠીયાવાડ )
સુંદર ફોટાઓ. ફોટોગ્રાફર નથમલજી ચંડાળીયા કલકત્તાવાળાના ફોટાઓ. નામ, સાઈઝ.
કીંમત. થી નેમનાથ સ્વામીના લમનો વરઘોડે. ૧૫૪૨૦
૦-૧૨-૦ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું સમવસરણ તથા
૦-૧૨-૭ શ્રેણિક રાજાની સવારી. શ્રી કેસરિયાજી મહારાજ.
૦-૮-૦ શ્રી ચંદ્રગુપ્તના સોળ સ્વપ્ન.
૦-૮-૦ શ્રી ત્રિશલા માતાના ચૌદ સ્વM.
+૯-૦ શ્રી ગૌતમ સ્વામી.
rઇ-૮-o શ્રી છનદત્ત સૂરિજી (દાદા સાહેબ )
-૦-૬-૦ છે લેસ્યા.
૦-૬મધુબિંદુ. શ્રી પાવાપુરીનું જલમંદિર, ૧૬૪૧૨
૦-૪-જી ચિત્રશાળા પ્રેસ પુનાવા ના ફેટાએ. શ્રી મહાવીર સ્વામી. - ૧૪૨૦ .
૦-૮=0 શ્રી ગૌતમ સ્વામી મહારાજ.
૦-૮-૦ સમેતશિખર તીથી ચિત્રાવળી-સોનેરી બાઈન્ડીંગ સાથે.
૨-૮-૭, શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા -- ભાવનગર

Page #29
Reg. No. B. 431. હડકલ કલહ ફલાફ ફફફદ્દલ કલહ 000 શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ ફરજ 99 -હર હરદાર દર માસની પૂર્ણિમાએ પ્રગટ થતું માસિક પત્ર. હું 5, 28 મું. વીર સં', ૨૪પ૭. માઘ. આમ સ’, 35. અંક 7 મા. ધર્મ અને પંથ. * પંથમાં ધર્મ નથી માટે જ પથ સમાજ અને રાષ્ટ્રનો ઘાત કરે છે. છે ૐ જયાં જ્યાં સમાજ અને રાષ્ટ્રમાં એકતા આવવાના પ્રસંગે આવે છે ત્યાં ત્યાં તે છે બધે જ નિમ્પ્રાણ પંથે આડે આવે છે. ધર્મ જનિત પથા સરજાયા તો હતા ? માણસ જાતને અને વિશ્વમાત્રને એક કરવા માટે; ૫થા દાવે પણ એજ કાર્ય છે. શું કરવાનો કરે છે અને છતાં આજે જોઈએ છીએ કે આપણને પથે એક થતાં છે. છે અને મળતાં અટકાવે છે. પથા એટલે બીજું કાંઇ નહિ પણ ધર્મને નામે છે. 4 ઉતરેલું અને પિોષાયલ' આપણું માનસિક સંકુચિતપણું કે મિથે યા અભિમાન. છે. જ્યારે લેકક૯યાણ ખાતર કે રાષ્ટ્રકલ્યાણ ખાતર એક નજીવી બાબતે જતી છે શું કરવાની હોય છે, ત્યારે પંથના ઝેરીલા અને સાંકડી સ સ્કારો આવીને કહે છે $ કે સાવધાન. તારાથી એમ ન થાય. એમ કરીશ તો ધર્મ રસાતળ જશે. લેકે તે છે. શું ધારશે અને શું કહેશે ? -- - - આ રીતે પંથ સત્ય અને એકતાની આડે $ આવી રહ્યા છે, અથવા એમ કહો કે આપણે પોતેજ પોતાના પંથ મય સંસ્કારના છે શસ્ત્રથી સત્ય અને એકતાનો દ્રોહ કરી રહ્યા છીએ, તેથી જ તો પથાભિ માની હૈ મોટા મોટા મનાતા ધર્મગુરૂઓ, પંડિતે કે પુરોહિતે કદિ મળી શકતા જ છે નથી, જ્યારે બીજા સાધારણ માણસે સહેલાઈથી મળી શકે છે. એકતાનો અને છે. જે લેકકેવાણુનો દાવો કરનાર પંથના ગુરૂઓ જ એકબીજાથી જુદા હોય છે. જે . હું એવા ધર્મગુરૂઓ એક થાય એટલે કે પરસ્પર આદર ધરાવતા થાય, સાથે જ $ મળીને કામ કરે અને ઝમડાને સામે આવવા જ ન દે તે સમજવું કે હવે છે. છે એમના પંથમાં ધર્મ આવ્યા છે. " 5. સુખલાલજી. શું ૯૯હહહહ્યહહહહહહહહહહહહહાહુલ ઠec હહહહહહહહ્મહess૯હહહ 96 હક્કહese૯૬ઠ્ઠહ હરહ૬ ૯૪૨૯હર 9994סמן ב-כי כבן 322929 22גמנפמגבל-גל מגג בנג בנג פמן כפמנג-ג מכב For Private And Personal Use Only