Book Title: Abhyakhyan
Author(s): Ramanlal C Shah
Publisher: Z_Jintattva_Granth_1_002039.pdf and Jintattva_Granth_2_002040.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249433/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAkhyAna jagatamAM sArI narasI pravRttio satata cAlatI rahe che. keTalIka pravRttio ajANatAM thaI jAya che, to keTalIka irAdApUrvaka karavAmAM Ave che. keTalI asad pravRtti karyA pachI, mANasane tene mATe pazcAttApa thAya che. keTalIka vAra azubha kAyanAM pariNAma vakhate mANasanI AMkha UghaDe che ane tevuM azubha kArya pharI na karavAno te saMkalpa kare che. zubha kAryanA pariNAmathI mANasane AnaMda thAya che ane tenI te mATenI zraddhA-ruci vadhe che. pApa-puNyanI AvI pravRttio mATe badhAM ja mANaso ekasarakhAM jAgrata, samajadhara ane kriyAzIla nathI hotAM. sAmAnya mANasonI pApa-puNya vize kevI prakRti hoya che te vize zrI haribhadrasUrie sacoTa kahyuM che : puNyasya phalamicchanti puNyaM necchanti maanvaaH| phalaM pApasya necchanti, pApaM kurvanti saadraaH| miANasone puNyanA phaLanI icchA thAya che, paraMtu puNyakArya karavAnI icchA hotI nathI. tevI ja rIte mANasone pApanAM phaLa bhogavavAnI icchA thatI nathI, paraMtu teo pApa AdarapUrvaka (rasapUrvaka) kare che.] saMsAramAM pApa aneka prakAranAM che, paraMtu zAstrakAroe bahoLuM vargIkaraNa karIne aDhAra prakAranAM batAvyAM che. emAM pAMca prakAranAM pApa te ahiMsAdi vratonAM khaMDanarUpa che, cAra pApa krodhAdi cAra kaSAyanAM che, e pApa rAga ane dveSarUpI che. taduparAMta keTalAMka pApa to kaSAyajanya ane manuSyanA mananI nirbaLatArUpa che. chelle aDhAramuM moTuM pApa te mithyAtvarUpI che. A badhAM pApomAM teramuM pApa te khoTAM ALa caDAvavArUpa abhyAkhyAna che. "abhyAkhyAna " saMskRta zabda che, eno artha thAya che khoTo Aropa mUkavo. e ja arthamAM abhyAkhyAna' jaina dharmano eka pAribhASika zabda banI gayo che. "abhyAkhyAna" zabda abhi + AkhyAna uparathI Avyo che. AkhyAna eTale Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 jinatattva bolavuM, bhASaNa karavuM, vacana uccAravuM ityAdi. "abhi' upasarga che. vizeSaNapaNe', "bhArapUrvaka", "sAmethI', "prati ' jevA arthamAM te prayojAya che. (saMskRtamAM "abhikhyAna' zabda paNa che. eno artha kIrti thAya che.) bhagavatIsUtranA pAMcamA zatakanA chaThThA uddezanI TIkAmAM 'abhyAkhyAna'nI vyAkhyA bAMdhatAM kahevAyuM che : mamuni mAthAnuM roSaviSNarAma svAdhyAnam | abhimukhena eTale sAmethI, abhyAkhyAna eTale sAmethI doSonuM AviSkaraNa karavuM. sthAnAMga sUtranA prathama adhyayana (48-49)nI TIkAmAM abhyAkhyAnanI vyAkhyA TIkAkAre A pramANe ApI che : abhyAraNyAne prasiSAropaNam | abhyAkhyAna eTale pragaTa rIte na hoya tevA doSonuM AropaNa karavuM. evI ja rIte, A ja arthamAM abhyAkhyAnanI vyAkhyA nIce pramANe apAya che : krodhamAnamAyAlobhAdibhiH pareSvavidyamAna dossodbhaavnmbhyaakhyaanm| kriodha, mAna, mAyA ane lobhane kAraNe bIjA upara avidyamAna - na hoya tevA - doSono Aropa karavo tene abhyAkhyAna kahe che. hiMsAde : kartuvirasya viratAviratasya vAyamaraya karterayabhidhAnam abhyAkhyAnam / [hiMsAdi kArya karIne hiMsAthI virakta evA muni athavA zrAvakane mAthe A gheSa lagAvIne "A kArya emaNe karyuM che' ema kahevuM te "abhyAkhyAna" che.] abhyAkhyAnanI nIce pramANe evI ja bIjI vyAkhyA ApavAmAM Ave che : abhyAkhyAnaM asad abhiyogH| abhiyoga' zabdanA AkramaNa karavuM, saMgharSa karavo, AkSepa mUkavo, nyAyAlayamAM phariyAda karavI evA jugha jugha artha thAya che. ahI asa eTale khoTo ane abhiyoga eTale AkSepa karavo evo artha levAno che. upAdhyAya zrI yazovijayajIe aDhAra vApasthAnakanI sajhAyamAM abhyAkhyAna eTale paranAM AchatAM ALa uccAravAM evo artha bhASAmAM samajAvyo che. juo : pApasthAnaka te teramuM chAMDIe, abhyAkhyAna duraMto jI; achatAM Ala je paranAM uccare, du:kha pAme te anaMto jI. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAkhyAna 411 abhyAkhyAnanI pravRtti parApUrvathI cAlatI AvI che. mahAsatI sItA, mahAsatI damayaMtI, mahAsatI aMjanA, mahAsatI kalAvatI, vagere keTalIka satIo AvA abhyAkhyAnanI bhoga thaI paDI hatI ane ghaNuM du:kha bhogavyA pachI nirdoSa puravAra thaI hatI. metAraja muni upara corIno Aropa Avyo hato, te vahema zaMkAthI Avyo hato, paraMtu satya uccAravA jatAM jIvahiMsA thaze evA karuNAbhAvathI emaNe mAraNAttika kaSTa sahana karI lIdhuM hatuM. samaye samaye keTalAya saMta-mahAtmAo upara jo abhyAkhyAna thatAM hoya to vyavahAramAM sAmAnya manuSyonI to vAta ja zI ? zAstrakAroe je aDhAra prakAranAM pApasthAnaka gaNAvyAM che, emAM teramA pApasthAnaka tarIke abhyAkhyAnane gaNAvyuM che. abhyAkhyAnamAM bIjA upara khoTo Aropa mUkavAmAM Ave che, eTale emAM mRSAvAdano doSa Ave che. Ama chatAM mRSAvAda nAmanA bIjA pApasthAnakamAM enI gaNanA na karatAM abhyAkhyAnane eka svataMtra pApasthAnaka tarIke zAstrakAroe gaNAvyuM che, kAraNa ke ene juduM gaNAvavAthI ja emAM rahelA pApakarmanA bhArepaNAno mANasane sAco khyAla Ave. mRSAvAdamAM nAnAM nAnAM, najIvAM, nihetuka, ajANatAM uccArAtAM asatyothI mAMDIne bhAre moTAM juThThANAM sudhInuM vizALa kSetra hoya che ane emAM ghaNI badhI taratamatA hoya che. abhyAkhyAnamAM sahetuka, dveSapUrNa, bIjAnI jiMdagI barabAda karI nAkhe evA eka judA ja prakAranA bhAre asatyanuM kathana raheluM hoya che. vaLI enI sAthe krodhAdi prakAranA bhAre kaSAyo paNa saMlagna rahetAM hoya che. eTale AvA bhAre pApakarmane juduM batAvavAnI AvazyakatA rahelI che. aDhAra pApasthAnakomAM keTalAMka pApa bolavAthI baMdhAya che. vacanayoganAM e pApomAM mRSAvAda, abhyAkhyAna, vaizUnya, paraMparivAda vagere mukhya gaNAvI zakAya. krodha, kalaha, mAyAmRSAvAdamAM paNa vacanayoga hoya che. hiMsAdi anya pApomAM kAyAnA ke mananA yoga sAthe kyAreka vacanayoga paNa hoI zake che. asaMyamita vANI pApa bAMdhavAmAM kevuM prabaLa nimitta banI jAya che te AvA prasaMge ApaNane jovA maLe che. abhyAkhyAna, pazUnya ane paraMparivAda e najIka najIkanAM ekabIjAne maLatAM Ave evAM pApo che. ema chatAM te darekane svataMtra pApa tarIke oLakhavAmAM AvyuM che. pazunya eTale cADI khAvI, gapta jAta jAhera karI Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 jinatatva devI. te asatya hoya ke na paNa hoya, paraMparivAda eTale nidA karavI, emAM paNa asatya hoya ke na paNa hoya. paraMtu abhyAkhyAnamAM spaSTapaNe asatya ja hoya. A asatyanuM doSAropaNa bIjAne utArI pADavA mATe ke vagovavA mATe ja karavAmAM AvyuM hoya che. eTalA mATe ja paizanya ke paraparivAda karatAM abhyAkhyAnanuM pApa vadhAre bhayaMkara manAya che. abhyAkhyAna vacanayoganuM pApa hovA chatAM keTalIka vAra mANasa manamAM ne manamAM koIka upara vahema ke roSathI ALa caDAve che, paraMtu bIjA AgaLa te vyakta karavAnI hiMmata hotI nathI. khUna, corI, durbasana, vyabhicAra, baLAtkAra, lAMca levI, gerarIti-anIti AcaravI, anyAyapUrvaka vartana karavuM ityAdi prakAranA khoTA Aropa karavArUpI abhyAkhyAna moTAM gaNAya che. evAM asatya doSAropaNo kyAreka bhayaMkara svarUpa dhAraNa kare che. "amuka vyakti tamAre mATe Ama kahetI hatI' jevAM khoTAM doSAropaNo varSonA gADha saMbaMdhone paNa vicchinna karI nAkhe che. AkSepo mUkavAnuM kArya saraLa che, paraMtu te puravAra karavAnuM agharuM che. vyaktigata aMgata saMbaMdhomAM badhI ja vAtonI moDhAmoDha sAbitIo maMgAtI nathI. ghaNAM mANaso kAcA kAnanA hoya che ane sAMbhaLelI vAtane sAcI mAnI le che. vartamAnakALamAM ekaMdare lokone bIjAnI sArI vAtone badale nabaLI vAtomAM vadhu rasa paDato hoya che. sAcI ke khoTI nabaLI vAto jaladI prasaratI hoya che. vaLI, ekanI eka khoTI vAtanuM satata punaruccAraNa satyAbhAsa janmAve che. bIjAo para khoTAM kalaMka caDAvavAnuM, abhyAkhyAnanI pravRtti karavAnuM mANasane kema mana thatuM haze evo prazna koIne paNa thAya. zAstrakAro kahe che ke mANasathI hiMsA, corI, baLAtkAra vagere moTAM pApo thaI jAya che ane pakaDAI javAnI bIka lAge che athavA pakaDAI jAya che tyAre pote e guno karyo nathI paNa phalANAe karyo che evo bIjA upara AkSepa mUkIne te chaTakavAno prayatna kare che. vaLI, zAstrakAro kahe che ke krodha, mAna, mAyA, lobha e cAra kaSAyanA tIvra Avegane kAraNe mANasa bIjA upara AkSepa mUke che. taduparAMta bIjAnI parIkSA karavA, upahAsa karavA athavA potAnI upara thayelA sAcA AkSepano pratikAra karavA mANasa bIjA upara khoTo AkSepa mUke che. kyAreka vahemane kAraNe athavA mAtra AbhAsa utpanna thavAne kAraNe paNa bIjA upara khoTo AkSepa thaI jAya che. subhadrA, vaMkacUla vagerenAM dRSTAMta e mATe Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAkhyAna 413 jANItAM che. keTalAka mANasonI dRSTi ja evI vikata hoya che ke emane badhuM viparIta ja dekhAya che ane teo hAlatAM cAlatAM potAne jANe jIbhano eka roga thayo hoya tema bIjA upara ALa caDAvatAM hoya che "hiMgulaprakaraNa' graMthamAM abhyAkhyAna vize lakhyuM che : kAcakAmaladoSeNa pazyennetra vipryym| abhyAkhyAnaM vadegjIhvA tatra roga ka ucyte|| AiMkhamAM kaMIka UlaTuM dekhAya to temAM kamaLAnA rogano doSa hoya che, paraMtu jIbha jo abhyAkhyAna uccAre-pArakA upara ALa uccAre to tyAM kyo roga kahevo arthAt kono doSa kADhavo ? keTalAMka mANaso eTalAM nirlajja ke duSTa hoya che ke bIjI vyakti upara pratyakSa ALa caDAvatAM hoya che. khUna ke vyabhicAra jevA kalaMka karatAM corInuM ALa pratyakSa caDAvavAnA prasaMgo vadhu banatA hoya che. te vyaktie evI corI nathI karI evuM pote spaSTapaNe jANatA hovA chatAM evuM ALa caDAvavAmAM Ave che. keTalAMka mANasomAM evI himata hotI nathI ke bIjAnI upara pratyakSa ALa caDAve, kAraNa ke potAne tarata khoTA paDavAnI bhIti hoya che. paraMtu parokSa rIte teo "meM najare joyuM che . meM sAMbhaLyuM che.." ema kahIne abhyAkhyAnanI pravRtti cAlu karI detAM hoya che. keTalAka mANaso evI rogiSTha manovRttivALAM hoya che ke thoDe thoDe vakhate teo cAritrahanana(Character Assasination)nI pravRtti na kare to temane cena paDatuM nathI. bIjAno utkarSa temanAthI khamAto nathI, eTale abhyAkhyAnanI AvI pravRttiomAM teo rAce che. keTalAMka mANasone jIvanamAM evI saphaLatA maLI hotI nathI athavA potAnI zaktinI kadara, potAnA vicitra svabhAvane kAraNe ja thaI hotI nathI. evAM guNadveSI mANaso jo bolakAM hoya to bIjAne halakA pADavA mATe jUThANAM hAMkatAM hoya che. upAdhyAya zrI yazovijayajI kahe che : "je bahumukhI re vaLI guNamatsarI abhyAkhyAnI hoya che, Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 jinatattva pAtaka lAge re aNakIdhAM sahI, te kIdhuM savi khoya che.' keTalAMka mANaso pote bIjA upara irAdApUrvaka koI ALa caDAvatAM nathI hotAM. paraMtu temano nidArasa eTalo prabaLa hoya che ane emanI guNamatsaratA eTalI tIvra hoya che ke kyAMkathI sAMbhaLelA abhyAkhyAnane teo vahetuM rAkhe che. koIkanI nabaLI vAta sAMbhaLavA teo haMmezAM utsuka rahe che, kyAreka te mATe sAmethI pUchaparacha cAlu kare che; evI vAta sAMbhaLavA maLe to teo temAM rAce che, rAjI thAya che ane bIjAM keTalAMkane pote e vAta na kahI de tyAM sudhI temane cena paDatuM nathI. pote ALa nathI caDAvatAM, paNa satya hakIkata jANatAM hovA chatAM bIjAM upara koIke caDAvelA ALane "kahevAya che ke ..", "sAMbhaLyuM che ke ..." ema kahIne, asAravAmAM teo saharSa nimitta thatAM hoya che. keTalAMka mANaso ALa pote irAdApUrvaka UbhuM karatAM hoya che, paraMtu enuM kartutva bIjAM upara DhoLI daIne, pote koIkanI pAsethI sAMbhaLyuM che ema kahIne eno pracAra karatAM hoya che. keTalAka mANasonI matharAvaTI ja eTalI melI hoya che ke duSkRtyothI bharelA enA jIvanane lakSamAM rAkhI potAnA ke koIkano guno ene mAthe oDhADI devAmAM Ave che. potAnA upara koIe ALa caDAvyuM hoya to ajJAnI jIva tenI sAthe vera bAMdhe, tenuM ahita icche ane pratikArarUpe e ja ALa ke evuM bIjuM ALa ke eka karatAM vadhu ALa tenA upara sAmAM caDAve che. kyAreka potAnI jo zakti ane lAgavaga vadhu hoya ane vera levAno Akroza atizaya ugra hoya to ALa caDAvanAranI hatyA paNa karI nAkhe che. Ama eka vyaktinA eka pApamAMthI bIjI vyaktinAM bIjAM pApa baMdhAya che. kyAreka AvI kriyA-pratikriyA vadhu samaya paNa cAlyA kare che. potAnA upara koIe ALa caDAvyAnI khabara paDe tyAre keTalIka nirdoSa paNa nirbaLa mananI vyakti eno AghAta jIravI zakatI nathI. te divasarAta udvigna banI jAya che. potAnI thayelI apakIrti tenA AMtaramanane korI khAya che. bhaya ane ciMtA tene satata satAvyA kare che. anidrAnA vyAdhino te bhoga thaI paDe che, saMsAra pratye tene haMmezane mATe nirveda thaI jAya che. jo koIka Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAkhyAna vyakti atizaya saMvedanazIla hoya to tene koIne moDhuM batAvavAnuM gamatuM nathI. 'loko pUche to ?' - e jAtano ene Dara rahyA kare che. ane paristhiti asahya banatAM kAM to te vyakti koI mAnasika rogano bhoga thaI paDe che, pAgala ke cakrama jevI thaI jAya che, ane kyAreka te ApaghAta paNa karI bese che. keTalAMka mANasomAM narI jaDatA hoya che. koIe potAnA upara ALa caDAvyuM hoya to tenI temanA upara kaMI asara thatI nathI. teo nizcitapaNe harephare che ane ALanI vAtane hasI kADhe che. evI vAtane pote paNa jaladI bhUlI jAya che. AvuM koI UMcI samajaNabuddhimAMthI nathI thatuM, paraMtu emanI prakRti ja evI saraLa ke jaDa hoya che. 415 abhyAkhyAna karanAra bhAre azubha karma bAMdhe che. abhyAkhyAnanuM pApa evuM che ke emAM 'pote joyuM che' ke 'sAMbhaLyuM che' evAM vacano dvArA pharI mRSAvAdanuM azubha karma baMdhAya che. A azubha karma evA prakAranuM che ke temAM jANatAM ke ajANatAM vadhu paDato rasa levAI jAya che ane bhAre azubha karmanI nikAcanA thaI jAya che. evAM nikAcita karma jyAre udayamAM Ave che tyAre te bhogavavAmAM ghaNI zArIrika-mAnasika yAtanA sahana karavI paDe che. abhyAkhyAnane pariNAme, jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mohanIya, aMtarAya, azAtAvedanIya, nIMca gotra vagere prakAranAM bhAre azubha karma baMdhAI jAya che. abhyAkhyAnanuM pApakarma keTaluM kharAba che te vize upamA ApatAM 'hiMgulaprakaraNa' graMthamAM kahevAyuM che ke : deveSu kilviSo devo graheSu ca zanaizvaraH / abhyAkhyAnaM tathA karma sarva karmasu garhitam // [jema devatAomAM kibiSa nAmanA devatA halakA gaNAya che, jema grahomAM zanizvara graha halako gaNAya che, tema badhAM karmomAM abhyAkhyAnanuM karma pArakA upara ALa caDhAvavAnuM karma halakuM gaNAya che.] abhyAkhyAnI kevA prakAranAM karma bAMdhe che ane bhogave che te vize gautamasvAmIe pUchelA praznanA uttaramAM bhagavAna mahAvIrasvAmIe kahyuM che : jeNa paraM alieNaM asaMtavayaNeNaM aSmakkhANeNaM abbhakaravAI / tassaNaM tahaSpagAsa ceva kammA kajjati / jatthevaNaM bhisamAgacchati, tattheva paDisaMvedai / (mAvIsUtra 1/6) Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinatattva [jeo bIjAM upa2 jUThAM kalaMka caDAve che, abhyAkhyAnanuM pApa Acare che teo tevA prakAranAM karma bAMdhe che. jyAre te karma udayamAM Ave che tyAre teo tevAM phaLa bhogave che.] 413 Ama, abhyAkhyAnanuM pApakarma jyAre udayamAM Ave che tyAre jIvane tevA prakAranAM bhAre du:kha bhogavavAM paDe che. eTale ja upAdhyAya zrI yazovijayajIe kahyuM che ke : achate doSe re abhyAkhyAna je, kare na pUre ThANo jI; te te doSe re tehane duHkha hove, Ima bhAkhe jina-bhANo jI.' dharma-tattvajJAnanA kSetre paNa je na hoya tevA doSo ke bhAvonuM AropaNa karavuM e paNa abhyAkhyAnano ja prakAra che. AvA abhyAkhyAnIo mithyAtvI hoya che. vastuta: mithyAtvI hovAne kAraNe teo abhyAkhyAnI bane che. upAdhyAya zrI yazovijayajI kahe che : 'mithyAmatinI re daza saMjJA jike, abhyAkhyAnanA bhedo jI, guNaavaguNano je kare pAlaTo, te pAme bahu khedo jI.' AvA mithyAtvIo guNa-avaguNano pAlaTo kare che eTale ke jyAM guNa hoya tyAM avaguNanuM AropaNa kare che ane avaguNa hoya tene guNa tarIke mAne che. AvA mithyAtvI abhyAkhyAnanA ghaNA prakAra saMbhavI zake che. paraMtu zAstromAM tenA mukhya dasa prakAra nIce pramANe batAvavAmAM Ave che : (1) dharmane adharma kahevo (2) adharmane dharma kahevo (3) sanmArgane unmArga kahevo (4) unmArgane sanmArga kahevo (5) sAdhune asAdhu kahevo (6) asAdhune sAdhu kahevo Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAkhyAna (7) jIvane ajIva kahevo (8) ajIvane jIva kahevo (9) muktane saMsArI kahevo (10) saMsArIne mukta kahevo je vyaktine karmasiddhAntamAM aTala vizvAsa che ane dharmamAM rUci ane zraddhA che, je vyaktine sanmArge vikAsa sAdhavo che, te vyaktie aDhAre prakAranAM pApo AcaratAM aTakavuM joIe. bIjAnA upara irAdApUrvaka khoTuM kalaMka caDAvavArUpI abhyAkhyAnanA pApathI to eNe avazya aTakavuM ja joIe, paNa ethI AgaLa vadhIne bIjAnA sAcA je doSa hoya te doSanA pratyakSa ke parokSa kathanathI paNa aTakavuM joIe. eNe guNadazI ane guNagrAhI banavuM joIe. bIjAmAM sadguNo joIne ene harSollAsa thavo joIe. vRttAnA mAthA pavAre bIne evI enI vRtti ane pravRtti hovI joIe. hiMguvaprakaraNamAM kahyuM che : yathAbhakSyaM na bhakSyate dvAdazavratadhAribhiH / abhyAkhyAnaM na cocyate, tathA kasyApi paMDitaH / / jevI rIte bAra vratadhArI mANasoe abhaNyanuM bhakSaNa na karavuM joIe, tevI ja rIte DAhyA mANasoe koInA upara khoTuM kalaMka lagADavuM na joIe.] keTalAMka samatAdhArI, samyagudRSTivALA mANaso para athavA tethI paNa AgaLa vadhelA, saMsArathI virakta banelA sAdhu mahAtmAo upara koI asatyAropaNa kare, ALa caDAve to teo "vAsIcaMdana kalpa'nI jema mAdhyastha dRSTi rAkhI te vyaktine manomana mApha karI de che. teo potAnA AtmAnI sAkSIe potAnI jAtane pUchI letA hoya che ke AvA ALamAM tathya keTaluM ? jo pote nirdoSa hoya, potAno AtmA vizuddha hoya to potAnA upara caDAvelA ALanI temane mana kazI kiMmata hotI nathI. teo tenAthI nirlepa rahe che. potAnI apakIrti thAya to paNa tenI temane darakAra hotI nathI, kAraNa ke teo jANe che ke pachI thoDA vakhatamAM ja e apakIrti dUra thaI jaze ane sAcI vAta bahAra Avaze kAraNa ke teone satyamAM avicala zraddhA hoya che. keTalAka UMcI koTinA mahAtmAo to Ave prasaMge paNa ALa caDAvanArano prasannatApUrvaka upakAra mAnatA hoya che ke ALa caDAvanAra pote bhAre azubha Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 jinatatva karma bAMdhIne potAnA udayamAM AvelAM azubha karmano kSaya karavAmAM sahAyabhUta thAya che. vaLI evA jIvonI durgatino vicAra karI teo ene mATe dayA paNa citavatA hoya che. potAnI upara koI kyAreya ALa na caDAve te mATe zuM karavuM joIe? mANase potAnuM bAhya ane AMtara jIvana evuM svaccha ane pAradarzaka jIvavuM joIe ke jethI tenA vize abhyAkhyAna karavAnuM koIne mana na thAya. je mANasa svArthI, lobhI, krodhI, chetarapiMDI karanAro, ahaMkArI, uddhata, nidAkhora ane Thera Thera akAraNa ke sakAraNa saMgharSa, kalaha, visaMvAda karavAvALo ke karAvavAnA svabhAvavALo hoya che tenAthI dubhAyelA mANaso tene halako pADavA mATe tenA upara ALa caDAve che. keTalIka vAra mANasa upara AvI paDelA abhyAkhyAna mATe mANasanI potAnI vicitra prakRti ja javAbadAra hoya che. jo mANasa saraLa prakRtino hoya, bIjAnA sadgaNonAM cAhaka hoya, anya jIvonuM hita icchanAro ane temanA pratye vAtsalyabhAva dharAvanAro hoya, maitrI, pramoda, karuNA ane madhyastha e cAre bhAvanAnuM satata zraddhApUrvaka sevana karavAvALo hoya to evA mANaso upara ALa caDAvavAnuM koIne game nahi. kadAca koI ALa caDAve to te Take nahi. vaLI evA sadAcArI, saMyamI mANase potAno jIvanavyavahAra evo ghaDavo joIe ke jethI koIne zaMkA-kuzaMkA karavAnuM mana na thAya, kAraNa ke samAjane moDhe gaLaNuM bAMdhI zakAtuM nathI. mANasa aMtarathI sadAcArI hoya eTaluM basa nathI, lokonI najare paNa tenA sadAcAramAM khAmI na dekhAya evI bAhya dRSTie paNa eNe sAvadha rahevuM joIe. ane saMzaya Upaje evAM sthAna ane vAtAvaraNa varjavAM joIe. vaLI keTakeTalI bAbatamAM eNe pratijJA paccakhANa dhAraNa karI lIdhAM hovAM joIe ke jethI potAnuM citta ajANatAM calita na jaI jAya ane lokone paNa zraddhA-pratIti rahyA kare. mANasanuM vyaktitva ane cAritra eTalAM UMcA hovAM joIe ke tenA vize karAyeluM abhyAkhyAna pAchuM paDe ane TakI na zake ane abhyAkhyAnInI ja e mATe vagovaNI thAya. sUrya sAme dhULa uDADanArathI sUrya DhaMkAto nathI paraMtu uDADanAranI AMkhamAM dhULa paDe che tevuM saMtamahAtmAo vize abhyAkhyAna karanAranuM thAya che. koI mANasathI jANatA ke ajANatAM koI abhyAkhyAna thaI gayuM hoya ane pachI potAnI bhUla samajAI hoya athavA tenAM tarata duSpariNAma Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAkhyAna 419 bhogavavAnAM AvyAM hoya ke AvavAmAM hoya ane pote je duSkRtya karyuM te nahotuM karavuM joItuM evI samajaNa AvI hoya to tevI vyaktie zuM karavuM joIe ? evI vyaktie potAnI bhUlano svIkAra vaDIlajana, guru bhagavaMta ke tIrthaMkara paramAtmAnI sAkSIe karavo joIe. teoe pazcAttApapUrvaka potAnA pApanI nigha ane gaha karavI joIe. evA pApa mATe yogya prAyazcitta levuM joIe ane pharI evuM pApa potAnAthI na thaI jAya te mATe daDha saMkalpapUrvaka pratijJAbaddha thavuM joIe. e mATe mANase potAnI duvRttione upazAnta karavI joIe ane cittanI satata jAgRtipUrvaka saMyama tarapha zraddhA sAthe vaLavuM joIe. satata dharmazravaNathI, jinezvara bhagavAnanI vANInuM zravaNaparizIlana karavAthI AvA veSomAMthI bacI zakAya che ane karelAM bhAre karma ethI haLavAM thAya che. upAdhyAya zrI yazovijayajI kahe che : paranAM ALa na chatAM dIjiye, pIjIe jo jinavANI che; upazamarasastuM re cittamAM bhIjIe, kIjIe sujasa kamANI che.'