Book Title: Aavo ne Aatlo Aghat kem
Author(s): Sukhlal Sanghavi
Publisher: Z_Darshan_ane_Chintan_Part_2_004635.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249288/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avo ne ATalA AdhAta kema ? [ 16 ] zrIcuta paramAnabhAInA patrathI Do. metrANInA duHkhada avasAnana jANu thatAM ja mana upara AdhAta thaye1, ThIka ThIka vakhata pasAra thayA chatAMya e AdhAta meLeA na paDayo. mana bIjA kAmamAM parAvyu. tAya enI pAchaLa viSAdanI UDI rekhA evI kRita thayelI lAgI ke te kemeya karI meALI paDatI na dekhAI. huM vicAramAM paDyo ke DaoN. medhANI nathI aMgata saMbaMdhI ke nathI temanI sAthe kAI nikaTanA svArtha -saMbaMdha ane chatAM ATalA viSAda ane AdhAta kema thAya che? svAbhAvika rIte ja citanazIla mana kAraNanI zodha tarapha vatyu'. pahelAM te ema thayuM ke AvA AdhAtanu kAraNa je rIte DaeNAkaTaranuM mRtyu thayuM che te rIta che. guMDAgIrInA kRtya sivAya mAMdagI ke tevA khInna saheja kAraNathI mRtyu jema sahunu Ave che tema A mRtyu paNa thayuM hota te Ave AdhAta na thAta. lohInI nadIo vahevA chatAM khIjA keTalAka dezA jyAre hajI svataMtratAnI prAptithI ghaNuM dUra che tyAre gAMdhInA ahiMsaka puruSArthIne pariNAme A dezamAM UgI rahela svAtaMtryanA prabhAtane guMDAgIrI aMdhakAramAM pheravavA mathI rahI che--e ja bhAvanA guMDAgIrI pratyenA aNugamAmAM samAyelI hatI ema meM joyuM; paNa tarata ja e vicAra AvyA ke, jo guMDAgIrI ja prabaLa viSAdanuM kAraNa hAya ! atyAra lagImAM medhANInI jema keTalAMya strIpuruSa! guDAgIrInA bheAga banelA che ane banatA jAya che. tenA rAja-rAjanA sAmAnya samAcArathI mane AjanI peThe UDe. AdhAta kema nathI anubhavatu ? manamAM e paNa prazna thayA ke, kalakattA, neAkhalI, bihAra ane gaDhamukatezvaranI guMDAgIrInAM nagna nRtye naja joI AvanAra vizvAsI snehIoe karelu varNana jyAre sAMbhaThyuM tyAre paNa hiMsaka puruSArthInA pariNAmanA vidhAtaka lekhe e guMDAgIrI pratye aNugame te! AvelA ane chatAM Ajane aNugame, te aNugamA karatAM vadhAre tIvra kema che? mana A praznanA uttara sAdhavA mathatuM hatu. temAMthI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avo ne ATalA AghAta kema? [19 ene je uttara maLI rahyo te ja A sthaLe DaoN. medhANI pratyenI zraddhAMjalI rUpe lakhI nAkhuM chuM. chevaTanA uttara manamAMthI e manyeya ke DaeNA. medhANInA sadguNAne je gheADe!dhaze paricaya thayelA tenuM tAjuM thayeluM. smaraNu A viSAdane tIvra banAvI rahyuM che. tethI temanI sAthenI mArI paricayakathA ja TUMkamAM atre ApavI yeAgya dhAruM chuM, 1971nI karAMcInI koMgresathI pAchA phrI muMbaI Avye te aNudhArI rIte DaoN. medhANIne tyAM ja rahevAnuM banyu, te vakhate te jakariyA masjidanI AsapAsa rahetA. ghera te pAte ne temanA nAnAbhAI prabhudAsa e e hatA, temanA dharane ekAMtavAsa mane vAcana-ciMtanamAM anukULa hateA tethI ja huM tyAM rahelA. meM tyAM sUvAmbesavA ne cA-pANI pUrA ja vyavahAra rAkhelA. DokaTara medhANIe mane prathama paricaye ja kahyuM hatuM ke jo ke atyAre gharavALA kAI nathI, chatAM je amArA mATe khAvAnu ane che temAM tame khuzIthI bhAgIdAra banI zake che. DokaTaranA visane merA bhAga temanI pharaja tema ja temane cAhanAra paricita dardIonA IlAja karavA vageremAM pasAra thatA. divasamAM bahu cADA vakhata ame banne kayAreka sAthe khesavA pAmatA; paNu rAtanA jarUra khesatA. huM temane temanA anubhavAnI vAta pUchatA te kadI nahi sAMbhaLela ke nahi anubhavela evI du:khI duniyAnI vAtA temane mATethI sAMbhaLatA. Ama to DaoNkaTara sAva ochAkhelA paNa huM temane cUpa rahevA de nahi. zarUAtamAM me eTaluM ja jANyuM ke DokTara medhANInA garIba, dakSita ne duHkhI mAnavatAne anubhava jeTalA sAcI che teTale ja te UDA paNa che. dhIre dhIre mane mAlUma paDelu` ke temaNe to 'jAgRti ' patra dvArA A viSe khUba lakhelu pazu che. gheADA ja vakhatamAM huM e paNa jANavA pAmyA ke, DaoNkaTarane manevyApAra mAtra kacaDAyela mAnavatAnA tharAnA anubhava karavAmAM ke tene mAtra lakhI kADhavAmAM virAma nathI pAmatA; paNa te e du:kha pratye eTalI badhI sahAnubhUti dharAve che ke tene ochuM karavAmAM petAthI banatuM. ardhuM karI chUTavA te mathe che. vaizyAnA lattAmAM ke ati garIba majUrAnI jhUMpaDIomAM te potAnI kajane aMge jatA, paNa te mAtra nekarI aAvavAnA dekhAva pUratA ja uparauparanA rasa na letAM tenI sthitinAM UMDAM kAraNe tapAsatA. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120] phreMna ane ciMtana temaNe mane vezyAvananI AsapAsa vIMTaLAyela anekavidha gu MgaLAmaNA viSe evA anubhavA saMbhaLAvelA ke hu' sAMbhaLIne karI jatA, keTakeTalI nAnI uMmaranI che.karIe e jALamAM phasAya che, kevaDA nAnA ane gadA makAnamAM te jIvana gALe che, pArATI, breDa ne cA upar mATe bhAge te kevI rIte nabhe che, keTalI nilajjatAthI anicchAe paNa temane rahevu paDe che ane tyAra pachI A goMdakImAMthI nIkaLavA ghaNIkharI bahene keTalI jhaMkhanA kare che ane chatAMya kAI rastA meLavI zakatI nathI ane temanA hAtha pakaDanAra kAi vizvAsI maLatuM nathI-e badhu jyAre DokaTara kahetA tyAre emanI karuNA AMsu rUpe UbharAtI. DaoNkaTarane peAtAnI pharajane aMge vyApArIonI dukAne sIdhA-sAmAnamAM kAMI sebheLa che ke nahi tenI parIkSA paNa karavI paDatI. temaNe eka vAra evI parIkSAne pariNAme je seLabheLanAM aniSTa tattvo joyelAM temane kahyAM tyAre huM navAI pAmyA ke AvI jIvaleNu seLabheLa cAlavA chatAM prajA ve che kevI rIte ? vyApArIe sannane daDanA bhayathI lAMca ApI chaTakI javA icche e samajI zakAya tevuM che, paNa medhANIne lAMca ke bIjI krAI praleAbhana lalacAvI zake tema na hatuM. e te chevaTe peAtAnA adhikArane upayoga vyApArInI vRttine sudhAravAmAM ja kA. strIonAM du:kha pratyenI UMDI sa MvedanAe temane vidhavAonA ulhAranI dizAmAM preryA hatA. huM emane tyAM hatA te daramyAna ja temaNe e traNa ati saMkaDAmaNamAM Avela bALa-vidhavAone ThekANe pADI samAnabhera jvana gALatI karI hatI. e bALavidhavAe jaina hatI te temanI dhana tema ja kAla-saMpatti temanA nikaTanAM sagAMoe jokhamamAM mUkI temane rakhaDatI karI hatI. e bALavidhavAone mATe maraNu sivAya banne kAI rastA rahyo hoya tema lAgatu' nahi, te vakhate DaeN). medhANIe temane dekANe pADI. A vastu jANI tyAre DaoN. medhANI pratye hu vadhAre AkarSAyA; te temanA kahevAthI te vakhate hIrAbAgamAM thayela eka punarlagnamAM huM hAjara paNa rahelA. sudhAraNA aMgenI badhI pravRttiomAM DaeNkaTaranI maneAvRtti krAntikAriNI hatI te te yAmUlaka hatI. DaoN. meghANI sthAnakavAsI jaina paraMparAnA hatA; tethI sthAnakavAsI jaina konpharansamAM paNa kAMIka rasa letA, temaNe ekavAra hyu ke, 'oNphisano kharco ATalA thAya che tyAre kAma te mAtra sAmayika ' Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvA ne ATale AdhAta kema ? [ 121 patraprakAzana pUratuM ja che ane temAM paNa mukhyapaNe pati darabArIlAlajI lakhe che.' me' temane kahyuM ke, ' ATale badhA mAsika kharca rAkhavA chatAM kAMI kAma thatuM na hoya ne mAtra sAmayika patra ja ane te paNa sAmAnya krAtinuM cAlu rAkhavuM hAya teA bahetara che ke oNphisanA kharco baMdha karavA ne jyAM tyAM kaoNnpharasanI kAlarazIpathI bhaNI rahela yogya vidyArthIo dvArA japatraprakAzana cAlu rAkhavu.' temane e vAta gamI. eTale mane kahe ke " cAle, tame amArA kAryakartAone samAve. A vakhate me joyu ke DokaTara sAmAjika dhanane upayoga jarA paNa nirarthaka thAya ene sAMkhI zakatA nahi. A pachI muMbaImAM paryuSaNa vyAkhyAnamALAne yuga Avyo. huM e prasaMge AvatA. DaoNkaTara medhANI vyAkhyAnamALA prasaMge potAnI anubhavakathA kahe evI huM mAgaNI karatA, paNa teo mane kahetA ke, mArAthI e viSe elI zakAro nahi. huM mAruM kAma lakhIne tema ja pratyakSa banatuM karIne patAvIza, DaoNkaTaranI niyatA ane krAntikArI banAvRttine pacA mane AgaLa maLyo; tyAre huM temanA pratye prathamathI vadhAre AkarSAye!. 1933 nA unALAmAM ajamera mukAme sthA. sAdhu sa Mmelana hatu. te vakhate temaNe tyAM zikSaNasamelana paNa yojeluM. huM paNu zikSaNusa'melana nimitte gayelA. ajameramAM sthAnakavAsI sAdhu-sAdhvIe khasA uparAMta maLyAM haze. lAkha uparAMta sthAnakavAsIonI Da tyAM jAmelI, sthAnakavAsI paraparAnA pratiSThita yAvRddha te vidvAna keTalAka pUjye te muni hatA. saumAM pUjya javAharalAlajInuM sthAna UMcu gaNAtu. temanA anuyAyIo dhRNA ane samRddha, chatAM e pUjya javAharalAlajI sAme DaoN. medhANIne khaLavA karavAnA prasaMga prApta thayA. pUjya javAharalAlane muni cauthamalajI anne eka ja paraMparAnA ne ema chatAM banne vacce hiMdu-musalamAna jeTaluM aMtara ne kaDavAza, A aMtara na sadhAya te annapANI na levAM evA sauMkalpathI muni mizrIlAlae upavAsa AdarelA. lekamAM kSeAbha jAgelo. pUjya javAharalAlajI keme karI namatuM Ape nahiM, upavAsa karanAra mare to te jANe paNa te te! kAI paNa rIte cauthamalajI sAthe mAMDavALa karavA taiyAra na hatA. temanA aneka anuyAyIoe temane samajAvyA paNu badhu havAmAM, AvA kAI AghAtathI sva. durlabhajI jhaverI javAharalAlajInA bhakta chatAM temanI sanmukha mUrchita thaI gayelA. OM. medhANIno mijAja kAbUmAM na rahyo. AkhA sthA. samAjamAM AgevAna te mAbhAdAra gaNAtA e pUjya7 sAna DaoNkTara medhANIe je ugra valaNa lIdhuM Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122] dezana ane ciMtana te joI tyAM hAjara rahenAra kAI ne paNa temanA pratye sanmAna thayA vagara rahe tema na hatuM. sAdhu ke pUjyapaNAne kAI paNa bhaya manamAM sevyA sivAya temaNe pUjya javAharalAlajIne cekhe cokhkhuM sa`bhaLAvI dIdhuM ke ' tame potAnA taraphathI mAMDavALa karavA mATe namatu ApavA taiyAra na ho te ame zrAvakA tamane badhA sAdhuone A ja makAnamAM pUrIzuM te bAraNAM baMdha karIzu. jyAM lagI tame aMdaroaMdara phaisale nahi karo tyAM lagI ame tamane bahAra AvavA devAnA nathI.' Do. medhANI ane temanA jevA IjAnI A dhamakIe tatkALa pUratu kAMIka kAma karyuM, paNa huM te medhANInI nirbhayatAnI vAta karuM chuM. bahu virala gRhasthA ke zrAvakA evA hoya che ke, jee aNIne prasaMge kAI sAdhu ke pUnyane sAmeAsAna ATalI ni yatAthI sabhaLAvI zake. DaoN. meghANInAM lakhANo khAsa karIne vArtAe ' pramuddha jaina ' mAM prasiddha thatI. temanI vArtAlekhananI kaLA keTalI siddhahasta hatI e teA tenA vAMcanAra jANe ja che. chelle 1946nA mArcanA aMta sudhI ame muMbaImAM maLyA ane jyAre maLIe tyAre sAmAjika anubhavA ne temanAM lakhANA viSeja carcA karIe. < chelle temanI eka asAdhAraNa udAratA ane nikhAlasatAnI noMdha levI yogya dhAruM chuM, emaNe pramuddha jaina mATe eka lekha lakheleA, paramAna bhAI te rahyA kANu parIkSaka; emaNe e lekha pasada te karyAM, paNa enA pUrvabhAga viSe kahyuM ke, A lakhANa sAcuM hoya teya enI. pALa aitihAsika bhUmikA na hoya tA e bhAga kADhI nAkhavA joI e. oNkaTare mahenatapUrvaka lakheluM eTale svAbhAvika rIte ja e bhAga lekhamAM rahe te temane pasaMda paDe, chevaTe ema yuM ke mArI sammati levI. DaoNkaTara peAtAnA eka mitra sAthe AvyA ane mane lekha saMbhaLAvyA. meM kahyuM ke * ekadara AkhA lekha sArA che ane temAM vamAnakALa ne bhaviSyat viSenA vicAre te vidyAne sAcAM hovA uparAMta coTadAra paNa che. paNa bhUtakALane lagatA pUbhAga evA sacoTa nathI.' paNa DokaTare mArI pAsethI jANyuM ke e bhAga paNa vastuSTie te sAce ja che eTale temane mAruM samarthana prApta thayuM; paNa paramAnaMdabhAI ema DaoNkTarane ke mane cheDe tema na hatuM. chevaTe ame badhA pharI maLyA; A vakhate e pUrvabhAga rAkhave ke kADhavA enI je madhura paNa ugra carcA cAlI te Aje paNa mArA kAnamAM Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave ne ATale AghAta kema? [123 guMje che. DokaTaranuM kathana eTaluM ja hatuM ke je vastu sAcI hoya te aitihAsika bhUmikA na hovA chatAM rAkhavAmAM zI aDacaNa? paramAnaMdabhAInI dalIla e hatI ke, je kALa viSe ApaNe lakhatA hoIe tenA pUratA purAvAonuM adhyayana karyA sivAya lakhIe te e pramANika na gaNAya. paNa emanI vadhAre sATa dalIla to e hatI ke koI paNa lakhanAre lakhyuM hoya, teTaluM chapAvI kADhavAna ne lekane pIrasavAno meha zA mATe joIe ? A dalIla sAMbhaLatAM ja DokaTare tarata ati namrapaNe kahyuM ke, "khuzIthI e bhAga kADhI nAkhe. alabatta, meM aitihAsika purAvAonuM adhyayana nathI ja karyuM. sAmAnya vAcana ne kahapanAnA baLe lakhyuM che." DokaTaranI A nikhAlasatAnI mArA mana upara bahu UMDI chApa paDI. teo mane jyAre maLe tyAre kahetA ke huM lakhuM chuM paNa zIkhAu chuM. paramAnaMdabhAI jevA mArA lekhanA kaThaNa parIkSaka na hoya te kayAreka kAcuM paNa kapAya. A chelA prasaMge meM mArI jAtane tapAsI to mane paNa lAgyuM ke huM lekhanA prathama vAcane te viSe cokkasa ne kaDaka abhiprAya na ApI zakAya e mArI, paNa nabaLAI kharI. --prabuddha jaina, 15 phebruArI 1947..