________________
(૯)
ఉండలమైండలండుని తలుచుకును డామడా తాలుకుచేలుడాలతాలతారము
આનું નામ રાષ્ટ્રભક્તિ છે ‘‘ચંપો” નામના શેઠને લોકો ““ચાંપા વાણિયા'ના નામથી ઓળખે. મરદ અને તીર ચલાવવામાં કાબેલ આ ચાંપો વાણિયો એકવાર ઊંટ ઉપર સવાર થઈ જંગલમાંથી પસાર થતો હતો. રસ્તામાં તેને ત્રણ લૂંટારા મળ્યા. દૂરથી ત્રાડ નાખીને કહ્યું કે ““ઓ વાણિયા, તારી પાસે જે કંઈ હોય, આપી દે. પછી આગળ જા"
સાચું બોલવાની ટેવવાળા ચાંપાએ કહ્યું કે ““મારી પાસે ધન અને શરીર ઉપર દાગીના છે. પરંતુ તમો ભિખારી કે ગરીબ હોય તો દાન રૂપે આપું. નહિ તો રાતી પાઈ પણ આપવાનો નથી. હું ઉદાર છું, નામર્દ નહીં.
લૂંટારાનો સરદાર કહે, “અમે લૂંટારુ છીએ, તને લૂંટી જ લેવાના છીએ. જે હોય તે મૂકી દે નહીં તો જીવ જોખમમાં છે.” ચાંપા વાણિયાએ કહ્યું કે તાકાત હોય તો લડવા માટે તૈયાર થઈ જાઓ, લડીને લઈ લો, લૂંટીને તો હું હરગિજ નહીં લેવા દઉં.
આટલું બોલી ઊંટ ઉપર સવાર થયેલો મદ ચંપો શેઠ સડસડાટ નીચે ઊતરી ગયો અને કહ્યું કે “તમો નીચે ઊભા છો અને હું ઊંટ ઉપર બેસું તો યુદ્ધની નીતિ ન જળવાય. બંન્ને પક્ષે સરખી ભૂમિકા જોઈએ. ન્યાય પળાવવો જોઈએ. હું ઊંટ ઉપર બેસીને લડું તે બરાબર નથી. ચંપાની આ યુદ્ધનીતિ સાંભળી લૂંટારુ આશ્ચર્યચકિત થઈ તેની સામે ધારી ધારી જોઈ રહ્યા છે ત્યાં તો લૂંટારુ તો આભા જ બની ગયા. ચંપાએ તીરના ભાથામાં ત્રણ તીર રહેવા દઈ બાકીનાં તીર તોડી નાખ્યાં. લૂંટારના સરદારે આમ કરવાનું કારણ પૂછ્યું. ચંપાએ જવાબ આપ્યો કે ““તમો ત્રણ છો તો મારે વધારે તીરની જરૂર નથી.”
ચોરે કહ્યું કે "તું એમ માને છે કે તારા આ તીરથી અમો ઘાયલ થઈ જ જઈશું?" ચંપો કહે “હા ! ચોક્કસ, કારણ કે હું તીર ચલાવવામાં કુશળ છું. મારું તીર અમોઘ છે. ધાર્યું નિશાન ક્યારેય નિષ્ફળ ન જાય." ચોરે પરીક્ષા કરવા કહ્યું કે" જો તમારી પાસે સાચી તીરંદાજી હોય તો આ ઊડતા પંખીને એક જ તીરે પાડી દે તો હું માનું અને તને જવા દઉં.”
ચંપા શેઠે કહ્યું કે હું વાણિયો છું - શ્રાવક છું. જીવદયામાં માનું છું. નિરપરાધી મૂંગા પશુ પક્ષીઓને મારવામાં માનતો નથી. પરંતુ તમારે મારી તીરંદાજીની પરીક્ષા કરવી હોય તો લો મારા ગળાની આ મોતીની માળા લઈને ઊભા રહો. હું તીરનું નિશાન લગાવું. તમે કહો તે નંબરના મણકાને વીંધી માળા સાથે મારું તીર સામે ઝાડના થડમાં પેસી જશે. આશ્ચર્યકારી અને મનોરંજનકારી પરીક્ષા કરવા એક લૂંટારુ માળા લઈ દૂર ઊભો-રહ્યો. ચંપાએ સન્ન કરતું તીર છોડ્યું અને ખરેખર તે જ નંબરના મણકાને વીંધી માળા સાથે તીર ઝાડના થડમાં લાગી ગયું. ચોરના સરદારને નવાઈ લાગી કે આવો તીર ચલાવવામાં કુશળ તીરંદાજી તો પહેલવહેલો જોયો.
આવા સત્યવાદી, ન્યાયપ્રિય, ઉદાર,મર્દ અને તીરંદાજ વાણિયાને જોઈ જ રહ્યા. સરદારે નામ પૂછતાં ચંપા શેઠે પોતાનું નામ જણાવ્યું. સરદારે અત્યંત લાગણી અને સજ્જન પ્રિય ભાષામાં કહ્યું ભાઈ ચંપા, તારા જેવા મર્દની સાથે અમારે યુદ્ધ કરવું નથી. તારા જેવા મર્દની તો અમારે જરૂર છે. ભાષાથી માણસની જાત પરખાય છે તે ઉક્તિ અનુસાર આવી ભાષાનું ઊંચું ધોરણ જોઈ ચંપા શેઠે કહ્યું” ભાઈઓ, તમો લૂંટારુ લાગતા નથી. જે હોય તે સાચું કહો તમો કોણ છો ? ચોરના સરદારે કહ્યું ચંપાભાઈ હું વનરાજ ચાવડો છું. રાષ્ટ્રરક્ષા માટે ધન એકઠું કરવા માટે મારે ન છૂટકે આ માર્ગ અપનાવવો પડ્યો છે. મને મારું રાજય પાછું મળે ત્યારે તમે જરૂરથી મારી પાસે આવજો, મારે તારી શક્તિની જરૂર છે. લૂંટારુના વેશમાં ચાવડાની વાત સાંભળી ચંપો કહે "અહો...! આપ પોતે જ વનરાજ છો ? તો તો લો આ સઘળીય સંપત્તિ આપના ચરણે છે. મારું ધન રાષ્ટ્રરક્ષામાં વાપરજો, લો; સ્વીકારો આ મારી સંપત્તિ આજ્ઞા કરતા હો તો આ પ્રાણ પણ આપના ચરણે મૂકી દઉં. પોતાની પ્રજાની વીરતા ઉપર વારી જતાં વનરાજ ચાવડાની આંખમાં હર્ષનાં આંસુ આવી ગયાં... બાળકો ઃ ૧. જીવદયા અને અહિંસા ધર્મનું પાલન કરવા છતાં આપણા પૂર્વજોની જેમ મર્દાનગી તો હોવી જ જોઈએ.
૨.શ્રાવક અવસ્થામાં પોતાની પૂરી શક્તિ હોવા છતાં નિરપરાધી જીવોને ક્યારેય હેરાન કરવા નહીં. ૩. ઉદારતા, મર્દાનગી સત્ય ભાષી વગેરે ગુણોને જીવનમાં સ્થિર કરવા. ૪.પોતાની ધન-સંપત્તિ યોગ્ય વ્યક્તિના હાથમાં જાય તો સમર્પિત કરવી.
