________________
(૧૧)
గాయతాపపడా పెడామడా ఎడాపెడారు గుంపులుపడు ఎడమలు ఎందుకు పులులు ముముమతులు
એક શાહુકારનું સત્કર્મ એક આ સત્ય ઘટના છે બહુ વર્ષ પહેલાંની. માંડલ ગામમાં એક હતા શેઠ. અમૃતલાલ મુલકચંદ શેઠ તેમનું નામ. આસપાસના ગામોમાં ધર્માત્મા, મર્દ, સદાચારી, પરગજુ અને નીતિમાન તરીકે શેઠની નામના બહુ મોટી હતી.
શેઠ ઘોડી ઉપર બેસી શંખેશ્વર તીર્થની જાત્રા કરવા જતા. તે જમાનામાં રેલ્વે, મોટરગાડી જેવાં વાહનો ન હતાં.
એકવાર શેઠ પોતાની ઘોડી ઉપર બેસી શંખેશ્વર જઈ રહ્યા હતા, વચ્ચે રૂપેણ નદી આવે. નદીમાંથી જેવા આગળ જવા ગયા કે એક દિશામાંથી ચાર બુકાનીધારી બહારવટિયા ધસી આવ્યા અને શેઠને કહ્યું કે ““શેઠ, શરીર ઉપર જેટલા દાગીના છે તે તમામ ઉતારી આપો અમે ચાર છીએ અને તમે એક છો.”
જમાનાના ખાધેલ શેઠ સમય ઓળખી ગયા. લડી લેવાનું બળ માપી લીધું અને મનોમન નક્કી કર્યું કે આ રીતે ઘરેણાં આપી દઈશ અને લૂંટાઈ જઈશ તો લોકો ભયના માર્યા જાત્રાએ જવાનું બંધ કરી દેશે અને કોઈને પણ આ રીતે જાત્રા કરવા જતાં તકલીફ તો ન જ આવવી જોઈએ.
તેથી શેઠે હિંમત રાખી કહ્યું કે, “ભાઈઓ ! મને એ તો કહો કે મને લૂટો છો શા માટે ?”તો એક બાવટિયાએ કહ્યું કે “ “ઘરમાં ખાવા અનાજ નથી, છોકરાઓ ભૂખે મરે છે માટે આ ધંધો કરવો પડે છે.'
તે સમય હતો બહુ જ સોંઘવારીનો, આવી મોંઘવારી નહિ. શેઠે બહારવટિયાને કહ્યું કે “જુઓ, હું તમને દરેકને એવી રકમ આપું કે તમો ખેતી કરી શકશો. તેમાંથી જે મળે તેમાં તમારું ગુજરાન ચાલશે. આમ, ચોરી લૂંટ ચલાવી કેટલા દિવસ કાઢશો?'
તેઓને વાત મગજમાં ઊતરી અને પૈસા લઈ તેનાથી ખેતી કરવા તૈયાર થયા. શેઠે બાજુના પંચાસર ગામની પેઢી ઉપર ચિઠ્ઠી લખી આપી અને એક માણસને મોકલ્યો. તે જલદી પંચાસરથી રૂપિયા લઈને આવી ગયો. શેઠે ચારેયને રકમ આપી અને કહ્યું કે મહેનત કરીને કમાજો, કંઈ કામ હોય તો માંડલ મારી પેઢીએ આવજો . દરેક છૂટા પડ્યા. શેઠ શંખેશ્વર ગયા.
આ બાજુ બહારવટિયાઓએ સહિયારી ખેતી શરૂ કરી. વરસ ખૂબ જ સારું આવ્યું. વરસાદ પણ ખૂબ જ સારો થયો. પુષ્કળ અનાજ પાક્યું. દરેકને ભાગે પંદરસો પંદરસો રૂપિયા આવ્યા. હાથમાં આવેલા રૂપિયા યાદ આવ્યા. ભલે તે બહારવટિયા હતા પરંતુ હૈયાની અમીરાત મોટી હતી. સાચા બહારવટિયા ને ચોરી લૂંટમાં પણ નીતિ હોય છે. સિદ્ધાંત હોય છે. ખાનદાની હોય છે. આ ચારે બહારવટિયા રૂપિયા લઈને ગયા માંડલ, તપાસ કરીને શેઠની પેઢીએ પહોંચી ગયા અને શેઠને બધી વાત કરી. બહારવટિયાઓએ રૂપેણ નદીના તટે બનેલા બનાવની યાદ તાજી કરાવી... શેઠને પણ આનંદ થયો કે આ એક સતકૃત્ય થયું. બહાવટિયાઓએ કહ્યું કે તમારા કહેવા પ્રમાણે કર્યું અને વરસ સારું આવ્યું. અનાજ પણ સારું થયું છે. બહારવટિયા બોલ્યા, “શેઠ ! તમારા રૂપિયા પાછા આપવા આવ્યા છીએ. લો, આ પૈસા.”
શેઠ કહે, એક કામ કરો, તમારા ગામમાં જે લોકો લૂંટારાનો ધંધો કરતા હોય તેમાંના ચાર જણાને તે રૂપિયા વહેંચી દેજો અને તેમને ખેતીના ધંધે ચઢાવો. લૂંટથી તો પાપ લાગે, મજૂરી કરી કમાવવું અને તે લોકો કમાઈને રૂપિયા પાછા આપવા આવે તો બીજા ચારને આ રકમ આપજો અને ધંધો કરાવજો. આ રીતે આ વાતનો અમલ થયો અને અડધા ગામે લૂંટ-ચોરીનો ધંધો મૂકી દીધો. બાળકો ઃ ૧. જોયુંને નાની રકમનું સત્કૃત્ય કેવું મોટું પરિવર્તન લાવે છે.
૨. હંમેશાં મુશ્કેલીમાં વિચાર કરી માર્ગ કાઢવો, ગભરાઈ ન જવું. ૩. કોઈનું પણ નાનું કામ નિષ્ફળ જતું નથી.
(1) nity test rement in terms
moments & Anytri (ક) કો જારી કરો કે છોટiાનોntemજા
