Tu Rangai Jane Rangma 04

Author(s): Purnanand Prakashan
Publisher: Purnanand Prakashan

Page 5

(૨)
ચોરને મળ્યું અભયદાન અને ધન ,
લે. : બાલમુનિ અભિનંદન ચંદ્રસાગર બાળકો ! રંગાઈ જાને રંગમાં ૩જા પુસ્તકમાં કેરી ચોરની વાર્તા વાંચી હતી તેને યાદ કરો ! ચોર પકડાઈ ગયો... શ્રેણિક રાજાને સોંપ્યો... શ્રેણિક મહારાજા ચોરને શું શિક્ષા કરે છે
અને તેને અભયકુમાર કેવી રીતે છોડાવે છે તે માટે વાંચો આ વાર્તા. શ્રેણિક મહારાજાના પુત્ર અને રાજગૃહીના મહામંત્રી અભયકુમારે ઔત્પાતિકી બુદ્ધિ વડે ચોરને શોધી લીધો અને મહારાજા શ્રેણિકને સોંપ્યો. મહારાજા ચોરને જોતાં જ અત્યંત ક્રોધાવેશમાં આવી ગયા. કારણ કે કેરીના ઝાડને ચંડાળનો હાથ લાગવાથી છએ ઋતુનાં જયાં ફળ-ફૂલ ખીલતાં હતાં એ રાજબગીચામાંથી ધીરે ધીરે દેવનો પ્રભાવ ઘટવા માંડ્યો હતો. પોતાની આગવી અને અલૌકિક વસ્તુ ક્ષીણ થવા લાગી તેથી રાજાએ ચંડાળ ચોરને શૂળીએ ચડાવવા સેવકોને હુકમ આપ્યો. મૃત્યુનો ડર સૌ કોઈને હોય છે તેથી ચંડાળ ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડવા લાગ્યો. તેણે રાજાને સજા માફ કરવા ઘણી આજીજી કરી પણ રાજા એકના બે થયા નહીં. તેથી તે અભયકુમાર પાસે ગયો અને બચાવવા માટે અત્યંત આજીજી કરી. તેણે કહ્યું કે મને રાજાની સજામાંથી મુક્ત થવા ઉપાય બતાવો. આવી અનેકવાર આજીજી કરવાથી દયાર્દ્ર અભયકુમારે વિચાર્યું કે શરણે આવેલાનું રક્ષણ કરવું તે ક્ષત્રિયનો ધર્મ છે અને હું ક્ષત્રિયકુળમાં ઉત્પન્ન થયો છું. પછી ભલે શરણે આવેલી વ્યક્તિ અધમમાં અધમ હોય. અધમ વ્યક્તિને પણ તક આપવાથી સુધારી શકાય છે. અભયકુમારે કહ્યું કે “એક રસ્તો છે. તું તારી આ આકર્ષણી વિદ્યા મહારાજાને આપે તો તું આ દુઃખમાંથી મુક્ત થઈ શકે.” ચંડાળે પોતાના પ્રાણ બચાવવા વિદ્યા આપવાની “હા” પાડી. ચોરને ફાંસીની સજા માટે લઈ જતા હતા ત્યારે અભયકુમારે મહારાજાને કહ્યું કે “હે પિતાજી ! આ ચંડાળની પાસે આકર્ષણી વિદ્યા છે તે તેના મૃત્યુ સાથે નાશ પામશે. તે આપ શીખી લો તો આપને ઘણી કામ લાગશે પછી ચંડાળને ફાંસીએ ચડાવજો હાલ, ઉતાવળ શી છે?” આ વાત રાજાને ગમી ગઈ ને તેને ચંડાળને કહ્યું કે “તું મને તારી વિદ્યા શિખવાડ”. ચંડાળે કહ્યું, “મારી વિદ્યા યાદ રાખતાં જ સિદ્ધ થઈ જશે.” આ સાંભળી રાજા ખુશ થઈ ગયો. કારણ કે આ વિદ્યાથી તો ઘણા રાજા મહારાજાઓને જીતી શકાશે. ચંડાળ રાજાને મંત્ર શિખવાડે છે. પણ મહારાજાને યાદ રહેતો નથી. ઘણીવાર બોલવા છતાં મહારાજા ભૂલી જાય છે. તે રાજાએ ચંડાળને કહ્યું કે “ચંડાળ ! તું નાલાયક છે. મને સરખી રીતે વિદ્યા શીખવાડતો નથી.”
ત્યાં જ અભયકુમાર બોલ્યા, પિતાજી ! “એમ તો આપ સો વાર સાંભળશો તો પણ નહીં આવડે, કારણ કે વિનય વિના વિદ્યા મળતી નથી, વિદ્યા વિનયથી શોભે છે' આપ સોનાના સિંહાસન પર બેઠા છો અને વિદ્યા આપનાર આપની સામે ઊભો છે તો વિદ્યા કેવી રીતે આવડે ? “વિદ્યાદાતાને સિંહાસન પર બેસાડો અને આપ એમની સામે બે હાથ જોડીને ઊભા રહો તો વિદ્યા જલદી આવડી જશે.” રાજા બે હાથ જોડી ઊભા રહ્યા અને ચંડાળને સિંહાસન પર બેસાડ્યો એટલે વિદ્યા આવડી ગઈ. જોયો વિદ્યાનો ચમત્કાર !
વિદ્યા આવડી ગઈ એટલે રાજાએ કહ્યું કે “હવે આને ફાંસીએ ચડાવી દો”. ત્યાં અભયકુમાર બોલ્યા, “ચોરે તો આપને વિદ્યા આપી તેથી તો તે આપના વિદ્યાગુરૂ કહેવાય. ગુરૂને સજા ન અપાય, પણ દક્ષિણા અપાય. તેને દક્ષિણામાં અભયદાન આપો.” રાજાએ ચંડાળને ઘણું ધન આપી મુક્ત કર્યો. બાળકો : ૧. અભયકુમાર બુદ્ધિનો ઉપયોગ સમસ્યાના સમાધાન માટે તથા બીજાની આપત્તિ-દુઃખને દૂર કરવામાં
વાપરતા હતા તો તમો પણ તમારી બુદ્ધિ શક્તિથી બીજાનાં દુઃખો દૂર કરશો. ૨. ગુરૂનો વિનય કરીએ તો ભણવાનું જલદી આવડે... મહેનત ઓછી કરવી પડે... ઓછી મહેનતે હોશિયાર
થવું હોય તો ગુરૂ, વડીલોનો વિનય કરજો. ૩. જેણે આપણું કામ કર્યું હોય તેનો ઉપકાર ન ભુલાય. ૪. અભયકુમારે ચોરને પકડ્યો પણ ખરો અને છોડાવ્યો પણ છે ને બુદ્ધિ..!