________________
પરમ તત્વની અનુભૂતિ માટે જે કૃતિઓની રચના સહજભાવે થઈ તે ચિરંતન બની અમર બની ગઈ.
અશ્લીલ કલા કે સાહિત્ય ઈન્દ્રિયોને બહેકાવનારું કે નૈતિક અધઃપતન કરાવનાર છે. ધર્મ કે નીતિશાસ્ત્રોએ આવી કલા કે સાહિત્યનો નિષેધ કર્યો છે, કે જેના દષ્ય, શ્રવણ કે વાંચનથી વિકાર અને દ્વેષભાવ વધે, હિંસા, જનુન વેરની વસુલાત, બળાત્કાર, છેતરપીંડી, ચોરી, લુંટ જીવનમાં વિલાસીતતા અને વ્યસનો વધે આવી સાહિત્ય કે કલા કૃતિઓ જીવનના મૂળભૂત સંસ્કારોનું ધોવાણ કરી નાખશે.
જ્યારે સત્વશિલ કલા કે સાહિત્યથી તો જીવન સંસ્કારથી સભર બનશે, નીત્તિમત્તાનું ધોરણ ઊંચું આવશે અને માનવજીવન ઉર્ધ્વગામી બનશે રાષ્ટ્રભાવના અને કુટુંબ પ્રેમની રચના, કર્તવ્યભિમુખ કરાવનારી છે, તો પ્રકૃતિગાન જીવનનો નિદોર્ષ આનંદ છે. જે આત્મશ્રેયના અંતિમ ધ્યેય તરફ લઈ જશે.
સાહિત્યનો ઉદ્દેશ માત્ર ધર્મોપદેશ કે નિતીના પ્રસાર પ્રચારનો જ નથી પરંતુ સાહિત્ય સર્જનનો મૂળ ઉદેશ તો શુભતત્વોના દર્શનનો જ હોવો જોઈએ. માટે જ સાહિત્યને જીવનનો અમૃતકુંભ કહ્યો છે. '
પ્રેમ અને સ્નેહ કવિતાનું પ્રથમ પગથિયું છે, સર્જનને સાત્વિકતાની એ ઊંચાઈએ પહોંચાડવાનું છે, જ્યાં સ્પંદનો પ્રેમની દિવાલોને અતિક્રમી વિતરાગ ભાવનું દર્શન કરે.
સાંપ્રત જીવન શૌલીમાં સંવેદના જ્યાં બુઠ્ઠી થઈ ગઈ હોય, ત્યાં સત્વશિલ સાહિત્ય ઊર્મિતંત્રને રણઝણતું કરી લાગણીને સંસ્પર્શ કરશે જેથી સંવેદનશિલતા જાગૃત થશે.
કવિતા સર્જનની પ્રાથમિક દશા કદાચ પ્રેમ અને વિરહની હોય. પ્રિયતમાના અંગલાલિત્યના વર્ણનથી શરૂ થતી કવિની યાત્રા પ્રભુના વિવિધરૂપ અને ગુણના વર્ણનમાંજ પહોંચવાના ધ્યેય યુક્ત હોવી જોઈએ. પ્રાથમિક દશાથી શરૂ થયેલી કવિની યાત્રાએ પરમાર્થ દશા સુધી પહોંચવાનું
પ્રભુની પ્રતિમા કે મંદિરના શિલ્પો, ભક્તિસંગીત પ્રેરણા દાયક જીવન ચરિત્રો, દષ્ટાંત કથાઓ, આત્મકથાઓ, લેખ કાવ્યો, નિબંધ કે
