Shravak Bhoomi Part 02

Author(s): Karunesha Shukla
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute

Page 158

Appendix-III मविद्यान्धकारं रूपान्तरं चानच्छं [i] अन्तधापनीयमावरणं कतमत् । [3] तद्यथा औषधिबलम्वा [बलंवा] मन्त्रबलम्वा [बलंवा] मत्यनुभावबलम्वा [बलंवा] [1] अभिभवनीयमावरणं कतमत् । तद्यथा परीत्तं प्रभूतेनाभिभूतं नोपलभ्यते भोजनपाने वा, विषं, केशाग्रं वा, यद्वा पुनरेन्यदेवं भागीयं । तद्यथा परीत्ततेज [1] : उग्रतेजसा अभिभुतेनोपलभ्यते । आदित्येन वा तारकरूपाणि । तद्यथा पक्षेण [4] प्रतिपक्षो[ भिभूतो नोपलभ्यते । अशुभा [अशुभ] मनस्कारेण वा[s]शुभता अनित्यदुःखानात्ममनस्कारेण वा सुखता अनिमित्तमनस्कारेण वा सर्वानिमित्तानि ||] संमोहावरणं कतमत् । तद्यथा मायाकर्मरूपनिमित्तविशेषो वा अनुसादृश्यम्वा [अनुसादृश्यं वा], अध्यात्मम्वा प्रत्यात्म तैमिरिकं च स्वप्न-मूर्छा-मनः प्रमाद उन्मादश्चैभिः यद्वा पु[5]नरन्य[द]प्येवंभागीयमावरणमिदमुच्यते संमोहावरणम् [1]
अविप्रकर्षः कतमः [1] द्विविधेन विप्रकर्षेण यदविप्रकृष्टं देशविप्रकर्षतः कालविप्रकर्षतः अपच्यविप्रकर्षतश्च । तदेतत्सर्वमभिसमस्य अविपरोक्षतः प्रत्यक्षप्रमाणं द्रष्टव्यम् । अनभ्यूहितमनभ्यूह्यं प्रत्यक्षिं]कतमत् । यो ग्रह [6]णमात्रप्रसिद्धोपलव्ध्याश्रयो विषयः ? यश्च विषयप्रतिष्ठितोपलब्ध्याश्रयो विषयः। ग्रहणमात्रप्रसिद्धोपलब्ध्याश्रयः विषयः कतमः [1] यो विषयः ग्रहणमात्रप्रसिद्धाया उपलब्धेराश्रयालभ्यं करोति । वि[भि]षगातुराय भैषज्यं दद्याद् वर्णगन्धरणे [गन्धरसं] स्पर्शसम्पन्नं यद्वा वीर्यविपाकप्रभाव च। तस्य व[7]पर्ण गत्वर गन्धर स[सं]स्पर्शा ग्रहणमात्रप्रसिद्धाया उपलब्धेराश्रयभूता द्रष्टव्या [:] । यदावीर्यविपाकप्रभावस्तु अकृते आकस्ये [ल्प्ये ?] अभ्यूह्यो भवति । कृतेऽनभ्यूहित इत्ययमेवंभागीयो ग्रहणमात्रप्रसिद्धोपलब्ध्याश्रयो विषयो वेदितव्यः । विषयप्रतिष्ठितोपलब्ध्याश्रयो विषयः [कतमः [0] यो] विषयप्रतिष्ठिताया उपलब्धेराश्रय[8] कृत्यं करोति(!) । वावतिष्ठते तद्यथा योगाचारस्य पृथिव्या [मा] पस्तेजे [I] वायुधातूनभ्यूह्य पृथिवी मापःअधिमुच्यमानस्य पृथिवी संज्ञा व्यावर्त्तते अप्संज्ञ [1] । [2B-8] [1] पृथिवी तेजोवायुमधिमुच्यमानस्य पृथिवी संज्ञा वावतिष्ठते [व्यावर्तते] तेजो वायुसंज्ञ[1] तस्य या पृथिवी संज्ञा सा विषयप्रतिष्ठिता उपलब्धिः। या पृथिवी सा विषयप्रतिष्ठिताया उपलब्धेराश्रयः, यथा पृथिवी एवमापस्तेजो वायुयथायोगं द्रष्टव्यः । अयमुच्यते प्रतिष्ठाया उपलब्धेराश्रयो विषयः। सो [ऽनभ्यूहितो] नभ्यूह्य ज[]तवस्तु [2] अनिष्पन्नायामधिमुक्तावभ्यूह्य विद्यन्त [विद्यत] इति । निष्पन्नायां त्वभ्यूहित[] इदमुच्यते अनभ्यूहितमभ्यूह्यम् (1) प्रत्यक्षं प्रमागम् ॥
विभ्रान्तो विषयः प्रत्यक्षं कतमत् । तत्पश्चविधं द्रष्टव्यं सप्तविधम्वा [विधं वा] [1] पञ्चविधं कतमत् । [पंचविधा भ्रान्तिः] । पञ्चविधा भ्रान्तिः कतमा [1] संज्ञाभ्रान्तिः [] संख्याभ्रान्तिः [1] संस्थानभ्रान्तिः। वर्णभ्रान्तिः कर्मभ्रान्तिश्च ।