Shravak Bhoomi Part 02

Author(s): Karunesha Shukla
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute

Page 165

24
Śrāvakabhūmi 2A-B, [ 1 ] वाचमुदाहरति । इदमुच्यते वैशारद्यम् [1]
स्थैर्य कतमत् । यथापीहैकत्य [:] काल[ माग ]म्य अत्वरमाणो वाचं भाषते । न त्वरमाण इदमुच्यते स्थैर्यम् ॥
दाक्षिण्यं कतमत् । यथापीहैकत्यः सू[सु]रतो भवति । पेरषामविहेठनज [1] तीयः । [सु ] समाशूरता [2 ] नां सू [ सम सुरतानां ? ] रतभूमिः । तामनभिवृत्त्य परचित्तानुवर्ती वाचं भाषते । तच्च कालेन भूतेन अनर्थोपसंहितेन [ शै ] क्षेन इदमुच्यते दाक्षिण्यम् ॥
अस्य खलु पञ्चविधस्य वादालंकारस्य एवं विप्रकृतस्य सप्तविंशतिरनुशन्सा [शंसा ] बेदितव्या [:]। कतमे सप्तविंशतिः। संस [ म ? ] न्त [स्त ? ] तरो भवति । पर्षत्स्व [ पषत्सु स्व ] परसम [3] यदोषज्ञे [1] भवति । स्वसमयविशेषज्ञ [1] भवति । अनाभिनिविद्यो [ विद्यो ] भवत्ययुक्तरागी शास्त्रपरिग्रहे अनेयो भवति । स्वकाद् धर्मविनयात्परेणोक्त आशुतरं प्रतिपद्यते। परेणोक्तमाशुतरमुद्गृह्णाति । परेणोक्ते आश्रु [ शु ] तरमुत्तरं प्रतिपद्यते । वाग्गुणेन पर्षदं रंजयति । तद्विध्या[द्या]धिमुक्त जं [श्च ] [ अत्रान्तरे इत्यादि उपरिप-]] सुनिरुक्तमर्थादव्यंजनं करोति । [ 4 ] अव्यथितो भवति । कायेन अव्यथितो भवति । पर वा सज्जते । वदतः न प्रतिभानं पर्यादीयते । न काय [ : ] का[क्ला]म्यति न स्मृतिर्मुष्यति । न चित्तमुपहन्यते । न कण्ठं [ : ] क्षिणोति । विस्पष्टं विज्ञेयं भवत्यस्य भाषितम् । आत्मानुरक्षी स्वयं न कुप्यति । परचित्तानुवर्ती परं न कोपयति । प्रतिवादिनश्चित्तमभिप्रसादयति । अवैर [5] सम्पन्नत्तिनी प्रतिपदं प्रतिपन्नो भवति । दिग्विदिक्षूदारो वर्णकीत्तिशब्दश्लोको [5]भ्युद्गच्छति । महाचार्यो महाचार्य इति संख्या गच्छति । विशिष्टशब्दो भवति लोके [1] तद्यथा कामोपभोगी मणिशुक्तिवैडूर्याव्यापूतैहर्षकटककेयूरादिभिराभरणैरत्यर्थ भासते। तमभिविनोदयते । एवमेव वादी एभिः [6] सप्तविंशति [ भि ] रनुशंसैः प्रत्यात्मिकेन पञ्चविधेन वादालंकारेण भाषति [ते ] तपति विनोदयते । तस्माद् वादालङ्कार इत्युच्यते। अयमुच्यते वादालङ्कारः॥ 0॥
__ वादविहनः कतमः । स त्रिविधो द्रष्टव्यः कथात्यागः, कथासादः, कथा. दोषश्च [1]
कथात्यागः कतमः [1] इह वादी त्रयोदशाकारया वाग्वि[6]ज्ञप्त्या प्रतिवादिनं विज्ञापयन् कथां परित्यजति । त्रयोदशाकारा वाग्विज्ञप्तिः कतमा । तद्यथा
1. Litters indistinct, added by a sperate hand.