Shilpdipaka

Author(s): Gangadhar
Publisher: Mahadev Ramchandra Jagushte Ahmedabad

Page 57

પ્રકરણ ૨ .
दमनं ऋषि वाणिज्यं गमनं क्षौरकर्मणी।
अन्हई चक्र यंत्राणि शकटानां च वाहनं ॥४३॥ અર્થ –ા , અશ્વની, રેવતી, મૃગશીર, પૂનર્વપુ, અનુરાધા, સ્વાતી, હસ્ત, ચીત્રા એ નવ નક્ષત્ર તિર્યમુખી છે. ૪૦ તેમાં નિચે લખ્યા પ્રમાણે કાર્ય કરવા.
નવીન વાહનમાં, યંત્ર કરવામાં, ઘોડા જોડવામાં, ઘેડા, હાથી, ઉંટ, બ. ળદ, ગધેડાં, પાડા ઇત્યાદિ લાવવામાં તથા મહુત કરવામાં કોઈને પિડાવામાં, ખેતી કરવામાં, વેપાર કરવામાં, ગમન કરવામાં, ાર કરાવવામાં, ( વાળવડા કરવામાં) ઘાણે દાટવામાંવા ચલાવવામાં, ગાડાં જોડવામાં, એટલાં વાંનાં જે તિફ મુખા નક્ષત્રમાં કરે તે સારૂં ફળ આપે. ૪૧-૪૨-૪૩
એ મખાં નક્ષત્ર. तिर्यकमुखानियोणि सानि सर्वाणि कारयेत् । पुष्यादा श्रवणं चैव उत्रा त्रयमव च ॥४४॥ रोहिणि शतभिषा च धनिष्टा उर्द्धवक्रयो। प्रासाद तोरणं कार्यं कृषि चैव समारभेत् ।। ४५॥ पट्टाभिषेकं रंभा प्रासादं च ध्वजं क्षयेत् ।
उर्द्धवक्राणि कार्याणि तानि सर्वाणि कारयेत् ॥ ४६॥ અર્થ–પુષ્ય, આરૂદ્રા, શ્રવણ, ઉત્તરાફાગુની, ઉત્તરાશાડા, ઉત્તરાભાદ્રપદ, રોહિણી, શતભિષા, ધનેકા એ નવ નક્ષત્ર ઉદ્ધમુખ છે.
એ નક્ષત્રમાં પ્રાણ-( હવેલી, હેરું તોરણ કરવામાં, ખેતી કરવામાં, તથા રાજાને પટ્ટાઅભિષેક કરવામાં પ્રાસાદની વિચારણામાં ઇત્યાદિ કામમાં ઊદ્ધવર્ક નક્ષત્ર લેવાં. ૪૪-૪૫-૪૬
ઘરની રાશી કાઢવાની રીત. गृह क्षेत्र नक्षत्रं षष्टीभी गुणितं तथा । જિંત્રશાત ત મા શેષ મામમેષઃ || 8 ||
અર્થઘરનું અશ્વની આદિ જે નક્ષત્ર આવ્યું હોય, તે આવેલા નક્ષત્રને ૬૦ ) ગણીને એકસને પાંત્રીશે (૧૩૫) ભાગીએ ને ભાગી જતાં જે શેષ રહે તે ઘરની રાશી જાણવી. ૪૮
નક્ષત્રની રાશિ જાણવાનું. अश्विन्यादिं त्रयं मेषे सिंहे प्रोक्तं मघात्रयं ।