________________
શિપદિપક.
અર્થ-ક્ષેત્રને લંબાઈ તથા પિળાઈનો ગુણાકાર કરતાં જે પીંડ (ગુણકાર) અંક આવે તેને સત્તાવીશે ભાગતાં જે શેષ વધે તે નક્ષત્ર અને તે નક્ષત્ર અંકને આઠે ભાગતાં શેષ રહે તે ય સમજો. આયને ઠેકાણે વ્યય પણ જે.
समव्ययपिशाचाश्च राक्षसश्चव्ययाकिकं । नेष्टंशुन्येशुभंज्ञेयं समेचसमता भवेत् ॥२॥ शांता प्रौरं प्रदोतव्या श्रीयानंद मनोहरा । श्रीवत्सा विभवश्चैव वितात्मक वयस्मृता ॥३॥ ध्वजेशांताशुभाप्रोक्ता नित्यंकल्याणकारका । भोगापुजावलंनित्यं गतवादित्रसुरालये ॥४॥ धूम्रस्थानेयदाशांता धातुद्रव्यफलप्रदा। प्रौरंचसिंहस्थानेषु नित्यंभोगाश्रीयादिशं ।। ५॥ प्राद्योतस्वानसंस्थाने नित्यंसुतस्यसौख्यदा। श्रीयानंदवृषभस्थाने सर्वकामफलप्रदः॥६॥ मनोहरंखरंयोग्यं सर्वसंपत्तिदायकं । श्रीवत्संगजयोग्यंच गजसिंहबलाधिकं ॥७॥ विभवंध्यांक्षमेवोक्तं सर्वकामफलदिशेत् ।
चिंत्यात्मकंवयमित्याह् आयाष्टेषुविवर्जयेत् ॥८॥ એઈ–વ્યય એટલે ખરચ છે માટે ઘરના ધણીના આયથી વ્યયને અંક એ છે જોઈએ, જે આયને અંક અને વ્યયને અંક બરાબર (સમ) હેય તે તેને પિશાચ જાણવે. આયના અંકથી વ્યયને અંક ન્યૂન (ઓ) હોય તે તે લક્ષમીની પ્રાપ્તિ કરાવે. આયના અંકથી વ્યયને અંક વધારે આવે તે તે રાક્ષસ જાણ, માટે સમ અંક કે વધારે અંક મૂ નહી ને જે ભૂલથી કઈ મૂકે તે તે ઘરમાં રહેનાર માણસ લક્ષમી ને પરીવારથી દુઃખી થાય ને વિનાશ કરે, કેવળ કરાયને પચ- અંક વધારે હોય તે હરકત નથી. મારા
એ વ્યય આઠ છે તેમનાં નામ બતાવીએ છીએ, ૧, શાંતા વ્યય, પ્રાર