________________
વડે પ્રત્યક્ષપણે ધર્મારાધન વડે વાંચ્છિત સુખનો લાભ દેખાતાં છતાં પણ ધર્મનું ઉજ્વળ અને પ્રત્યક્ષ માહાત્મ્ય આ પ્રાણી જાણતાં છતાં જાણતો નથી. દિવસ ને રાત્રિ, સુખ ને દુઃખ, તેમજ જાગ્રત ને નિદ્રાવસ્થા જોવાથી પુણ્ય પાપનું ફળ પ્રત્યક્ષ જણાય છે. જે ક્ષુદ્ર એવા રાક્ષસ, સિંહ અને સર્પાદિક પણ પણ્યવાન પ્રાણીને ઇજા કરવા જરાપણ સમર્થ થઇ શકતા નથી, એજ ધર્મનું પ્રત્યક્ષ માહાત્મ્ય, સર્વત્ર સ્ફુરણાયમાન છે. માટે ધર્મનો દ્રોહ કરનાર બલવાન્ પ્રમાદ સર્વથા છોડી દેવો, કારણ કે જ્યારે તેનાથી ધર્મ હણાય છે ત્યારે દેહમાં વ્યાધિ અને બંધાદિ વિપત્તિઓ ઉત્પન્ન થાય છે. હે પ્રાણીઓ ! આવી રીતે ચિત્તમાં પુણ્યપાપનું ફળ વિચારીને જેનાથી કલ્યાણની સિદ્ધિ થાય છે એવા તે ધર્મને ભજો.
એવી રીતે ધર્મરૂપી અમૃતને ઝરનારા જગદ્ગુરૂના વચનનું પાન કરી શ્રોતા લોકો અખંડિત હર્ષને પ્રાપ્ત થયા. તે વખતે સર્વ સભાના લોકો અમૃતથી જાણે તૃપ્ત થયા હોય, ચાંદનીથી જાણે વ્યાપ્ત થયા હોય, અને નિધાનલબ્ધિથી જાણે સંપન્ન થયા હોય તેવા દેખાવા લાગ્યા. કોઇ સંયમને ગ્રહણ કરવા લાગ્યા, કોઇ સમકિતને પ્રાપ્ત થયા, અને કોઇ હર્ષથી ભદ્રક ભાવ વડે યુક્ત થયા. સદા પુણ્યકર્મમાં પ્રવૃત્ત એવો સૌધર્મેન્દ્ર ભક્તિયુક્ત થઇ શત્રુંજય તીર્થને, ત્યાં પધારેલા પ્રભુને, ત્રણ જગના જનાએ પૂજીત એવી યુગાદિ જિનની પ્રતિમાને, ઝરતા દૂધવાળી રાજાદની (રાયણ)ને, તેની નીચે રહેલી પ્રભુની પાદુકાને, તેમજ નદીઓ, સરોવરો, કુંડો, પર્વતો, વૃક્ષો, વનો, નગરો અને ઉંચાં શિખરોને જોઇ તથા ભગવંતના ચરણને નમસ્કાર કરી હર્ષના ઉત્કર્શને પ્રાપ્ત થયો. પછી રોમાચંરૂપી કંચુકન ધારણ કરી, બન્ને હાથ જોડી, સભાને હર્ષ કરનારી અને પ્રસસ્તિરૂપ ગુણે ગર્ભિત એવી અમૃતમય વાણીથી જગત્પતિ પ્રત્યે પૂછવા લાગ્યો.
“હે જગતના આધારભૂત ભગવાન્ ! આ જગત્માં તીર્થરૂપતો તમે જ છો અને તમારાથી અધિષ્ઠિત એવું આ તીર્થ વિશેષપણે પવિત્ર ગણાય છે. હે પ્રભુ ! આ તીર્થમાં શું દાન અપાય છે ? શું તપ કરાય છે ? શું વ્રત તથા જપ કરાય છે ? અને અહીં શું શું સિદ્ધિઓ થાય છે ? અહીં શું ફળ મેળવાય છે ? શું ધ્યાન કરવાને યોગ્ય છે ? અને શું સુકૃત પ્રાપ્ત થાય છે ? આ પર્વત ક્યારે થયો છે ? શા માટે થયો છે અને તેની સ્થિતિ કેટલી છે ? આ નવીન પ્રાસાદ કયા ઉત્તમ પુરૂષે કરાવેલો છે ? અને તેમાં રહેલી આ ચંદ્રની જ્યોત્સ્ના જેવી સુંદર પ્રતિમા કોણે નિર્માણ કરી છે ? આ પ્રભુની પાસે દ્વાર ઉપર ખડ્ગ ધારણ કરીને કયા બે દેવ રહેલા છે ? તેમના વામ અને દક્ષિણ પડખે બે મૂર્તિ કોની છે ? બીજા આ દેવતા કયા છે ? આ રાજાદની (રાયણ)નું વૃક્ષ કેમ રહેલું છે ? તેની નીચે રહેલી બે પાદુકા કોની છે ? આ કયા મયૂરપક્ષીની પ્રતિમા છે ? આ કયો યક્ષ અહીં રહે છે ? આ કઇ દેવી વિલાસ કરી રહી છે ? આ કોણ મુનિઓ અહીં રહેલા છે ? આ કઇ કઇ નદીઓ છે ? આ કયા કયા વનો છે ? આ સુંદર ફળવાળાં શેનાં વૃક્ષો છે ? આ કયા મનિનું સરોવર છે ? આ બીજા કુંડો કોના કોના છે ? આ રસકૂપી, રત્નની ખાણ અને ગુફાઓનો શો પ્રભાવ છે ? હે સ્વામિન્ ! આ લેપથી રચેલા સ્ત્રીસહિત પાંચ પુરૂષો કોણ છે ? આ ઋષભદેવના અસાધારણ ગુણ ગાય છે ? આ દક્ષિણ દિશામાં રહેલો કયો ગિરિ છે ? અને તેનો શું પ્રભાવ છે ? આ ચારે દિશામાં રહેલાં શિખરો અને નગરો ક્યાં ક્યાં છે ? હે નાથ ! અહીં સમુદ્ર શી રીતે આવ્યો હશે ? અહીં કયા કયા ઉત્તમ પુરૂષો થઇ ગયા છે ? અહીં કેટલા કાળ સુધી પ્રાણી સિદ્ધિપદને પામશે ? આ પર્વતનું શું સ્વરૂપ છે ? અને અહીં સદ્ગુદ્ધિવાળા પુરૂષોથી કેટલા ઉદ્ગાર થશે ? હે સ્વામી ! આ સર્વ પ્રશ્નોના ઉત્તર આપ કૃપા કરીને કહો, કારણ કે જગત્ને પૂજ્ય એવા પુરૂષો આશ્રિત ભક્તો ઉપર સ્વયમેવ વાત્સલ્યકારી હોય છે.’’
આવી રીતે શ્રી વીરપ્રભુ, સૌધર્મેદ્રના મુખકમળથી સાંભળીને, તીર્થના પ્રભાવની વૃદ્ધિનૈ અર્થે, ભવ્ય જીવોને બોધ થવાને અર્થે અને શ્રોતાજનોના પાપનો નાશ કરવાને અર્થે ગંભીરવાણીથી વિસ્તાર કે સંક્ષેપ વિના તીર્થનું માહાત્મ્ય કહેવા
લાગ્યા.
Page 11 of 24
