________________
(૧૧૮) ઉત્પન્ન થાય તે હરિચંદન, મંદાર, પારિજાતક, સંતાનક, નંદન, આમ્રવૃક્ષ, ચંપક, અશેકાદિકમાં તથા ચિત્રકવલ્લી કાક્ષા, નાગવલ્લી અને અતિ પ્રતાપી મેટી ઔશધીઓમાં ઉત્પન્ન થાય. બેઈદ્રિય માં જે ઉત્પન્ન થાય તે દક્ષિણાવર્ત શંખમાં, શક્તિમાં (છીપમાં) તથા શાલીગ્રામાદિકમાં ઉત્પન્ન થાય. એવી રીતે તેનેંદ્રિય ચતુરિંદ્રિયાદિકમાં પણ સમજવું.
પદ્રિય તિર્યંચને વિષે ઉત્તમ જાતિવાળા ગજ તથા અશ્વાદિકમાં ઉત્પન્ન થાય. મનુષ્યમાં આવેલા તીર્થંકરે તે અપૂર્વકરણેકરી ગ્રંથીને ભેદ કરીને અનિવૃત્તિ કરણાદિકના કમથી સમ્યકત્વ મેળવી તેવા પ્રકારના દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાલભાવાદિક સમગ્ર સામગ્રીને પ્રાપ્ત થઈને શ્રીમત્ અરિહંતાદિકની વિશેષ ભક્તિ કરવાથી તીર્થકર નામ કમ મેળવી આ નુત્તર વિમાનાદિકમાં ઉત્પન્ન થાય છે.
અનુત્તર વિમાનાદિકને વિષે દેવકનું સમગ્ર સુખ ભોગવી ચવેલા તીર્થકર સર્વોત્તમ તથા વિશુદ્ધ જાતિ ફલ અને વંશને વિષે ઉત્પન્ન થાય છે. તીહાં તીર્થકરેના થનારા અવતારના પ્રતાપે કરી તેની માતાને મોટાં ચાર સ્વપ્ન પ્રાપ્ત થાય છે. તે તીર્થકર માતાના ગર્ભમાં પણ મતિજ્ઞાન, શ્રુતજ્ઞાન અને અવધિજ્ઞાન સહિત હોય છે. મા
૧, મંદાર, પારિજાતક, સંતાનક અને નંદન,એ કલ્પવૃક્ષનાભેદ છે.
