________________
તરીકે આ વસ્તુ પ્રસિદ્ધ થતી જાય છે. બીજી બાજુ આ જ બ્લડ વગેરેનો વેપાર પણ મોટે પાયે ચાલે છે. દર્દીની જાણ બહાર એના જે તે અંગોની ચોરી, એની મજબૂરીનો લાભ લઈને એના જે તે અંગોની ખરીદી, કાચા ગર્ભના કે નવજાત બાળકના શરીરનો પાશવી રીતે ઉપયોગ વગેરે આંખો ફાટી જાય તેવા ગેરફાયદાઓ પણ આ જ તંત્ર સાથે સંકળાયેલા હોય છે. આપણે ત્યાં આવશ્યકટીકામાં એલકાક્ષની કથામાં ચક્ષુપ્રત્યારોપણની દેવતાકૃત ઘટના આવે છે, પણ માનવસેવારૂપે આવી વસ્તુ કરવી જોઈએ આવો કોઈ ઉપદેશ આવતો
નથી.
શ્રાવક ઘંટી જોડીને રાખે/ગાડું જોડીને રાખે તો સંયુક્તઅધિકરણ નામનો અતિચાર લાગે. કેમ કે કોઈને માંગવાનું મન થાય, માંગે તો ના ન પાડી શકાય. મજિણાણું – ની ટીકામાં એક વિમલ નામના શ્રાવકની વાત આવે છે. જે બહારગામ જતા રસ્તામાં અન્ય મુસાફરો રસ્તો પૂછે છે, તો જવાબ આપતો નથી. શ્રાવક અધિકરણ-ભીરુ હોય. બીજા જે વિરાધના કરે તેમાં પોતે નિમિત્ત ન બને તે માટે શ્રાવક અત્યંત જાગૃત હોય - આવો આ પદાર્થોનો સાર છે. ઘરના કામ માટે શ્રાવકને છરી રાખવી પડે, પણ પડોશી માંગવા આવે તો શ્રાવક છરી ગોત્યા જ કરે, ગોત્યા જ કરે, એને જાણે છરી મળે જ નહીં. છૂટકા – ની હિંસા તો શ્રાવક હરગીઝ ન કરે, ન છૂટકાની હિંસામાં ય જેનું હૈયું રડતું હોય, એ એ સિવાયની હિંસા શી રીતે કરે ?
વીતરાગસ્તોત્રમાં કલિકાલ-સર્વજ્ઞ શ્રી હેમચન્દ્રાચાર્ય કહે છે अनेडमूका भूयासु - स्ते येषां त्वयि मत्सरः । शुभोदर्काय वैकल्यमपि पापे कर्मसु ॥
પ્રભુ ! જેમને આપના પર મત્સર છે, તેઓ મૂંગા-બહેરા બની જાઓ, કારણ કે પાપકાર્યોમાં વિકલાંગપણું એ શુભોદયનું કારણ છે.
સમાધાનની અંજલિ
૧૭
