________________
ઉત્તર : गोला य असंखिज्जा असंखणिगोओ हवइ गोलो ।
इक्किक्कम्मि णिगोए अणंतजीवा मुणेयव्वा ॥
અસંખ્ય ગોળા છે, એક ગોળામાં અસંખ્ય નિગોદ હોય છે અને એક એક નિગોદમાં અનંત જીવો જાણવા.
બૃહત્સંગ્રહણીની આ ગાથાને અનુસારે ગોળો એ કોઈ દ્રવ્યાંતર નથી. અસંખ્ય નિગોદ-શરીરો જ ગોળાકારે ગોઠવાયેલા હોય છે, એવું પ્રતીત થાય છે. જેમ તેલની ધાર એ તેલથી જુદી વસ્તુ નથી. ધારાકારે ગોઠવાયેલું તેલ એ જ તેલની ધાર છે.
તે ગોળાઓની લંબાઈ વગેરે શાસ્ત્રોમાં જોયેલ નથી, તેથી
અનિયત માપના ગોળા હશે એવું અનુમાન થાય છે. પ્ર.૩૪ “મહજિણાણું સૂત્ર ગણધરરચિત છે કે પાછળથી રચાયું છે ?
કેમ કે તેમાં જે “પુન્જયલિહણ' શબ્દ આવે છે તેના આધારે એવું લાગે છે કે દેવદ્ધિગણિક્ષમાશ્રમણજી નિશ્રામાં જે વલ્લભીવાચના થઈ ત્યારબાદ આ સૂત્ર રચાયું હશે કેમ કે તે પૂર્વે તો શાસ્ત્રલેખન
હતું નહિ. આ અંગે આપનું મંતવ્ય જણાવવા કૃપા કરશોજી. ઉત્તરઃ વલ્લભીવાચનાની પૂર્વે પણ પુસ્તકો/પ્રતો હતાં એવું હીરપ્રશ્નમાં
જણાવેલ છે. કંબલ-શંબલની કથામાં જિનદાસ શ્રાવક પુસ્તક વાંચતા હતા એ પણ પ્રસિદ્ધ છે. પૌષધમાં વાંચતા હોવાથી અને વાછરડાં બોધ પામ્યા હોવાથી તે પુસ્તક ધર્મપુસ્તક જ હતું, તે પણ સિદ્ધ થાય છે. તેથી આ મુદ્દાના આધારે આ સૂત્ર ગણધરરચિત ન હોય - એવી શંકા ન કરી શકાય. આવશ્યકસૂત્રોમાં જે સૂત્રોના કર્તા સ્પષ્ટ જણાવ્યા નથી, તે સર્વ સૂત્રો ગણધરરચિત માનવા
એવું હીરપ્રશ્નમાં જણાવેલ છે. પ્ર.૩૫ શ્રીઆચારાંગજી સૂત્રમાં પ્રથમશ્રુતસ્કંધમાં નવમાં અધ્યયનમાં પ્રથમ
ઉદ્દેશાનાં કલ્માં સૂત્રની શીશીલાંકાચાર્યજી કૃત ટીકામાં પ્રભુવીર પર આવેલા ઉપસર્ગોનું વર્ણન છે. તેમાં લખ્યું છે કે પરમાત્મા કેવા
_સમાધાનની અંજલિ
૧૯
