Book Title: Purvbhumika Author(s): Sukhlal Sanghavi Publisher: Z_Jaindharma_no_Pran_002157.pdf View full book textPage 1
________________ પૂર્વભૂમિકા [ધર્મ, તત્વજ્ઞાન, સંસ્કૃતિ વગેરેની સામાન્ય સમજૂતી ] [૧] ધર્મ, તત્વજ્ઞાન અને સંસ્કૃતિ જ્ઞાન અને વિદ્યા એ માત્ર બહુ વાચનથી જ મળી જાય છે એમ નથી. એછું કે વધુ વાંચવું એ રુચિ, શક્તિ અને સગવડતાને સવાલ છે. પણ ગમે તેટલું ઓછું વાંચવા છતાં, જે વધારે સિદ્ધિ અને લાભ મેળવવો હોય તે, તેની અનિવાર્ય શરત એ છે કે, મનને ખુલ્લું રાખવું અસત્યજિજ્ઞાસાની સિદ્ધિમાં કોઈ પણ પૂર્વગ્રહને કે રૂઢ સંસ્કારને આડે આવવા દેવા નહિ. મારે અનુભવ એમ કહે છે કે આ માટે સૌથી પહેલાં નિર્ભયતાની જરૂર છે. ધર્મને કાંઈ પણ ખરે અને ઉપયોગી અર્થ થતો હોય તે તે નિર્ભયતા સાથેની સત્યની શોધ છે. તત્વજ્ઞાન એ સત્યશોધનો એક ભાગ છે, અને ગમે તે વિષયનું અધ્યયન કરતા હોઈએ છતાં ધર્મ અને તત્ત્વજ્ઞાનનો સંબંધ રહેલે જ છે. એ બન્ને વસ્તુઓ કોઈ ચકામાં બંધાતી નથી. મનનાં બધાં ઠારે સત્ય માટે ખુલ્લાં હોય અને નિર્ભયતા એની પૃષ્ઠભૂમિમાં હોય તે જે કાંઈ વિચારીએ કે કરીએ તે બધું જ તત્ત્વજ્ઞાન કે ધર્મમાં સમાઈ જાય છે. જીવનમાંથી મેલ અને નબળાઈ દૂર કરવી અને તેને સ્થાને સગણ સ્વચ્છતા તેમ જ સામંજસ્યપૂર્ણ બળ આણવું, એ જ Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.orgPage Navigation
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 25
