Pragnapanopangamsutram Part 02

Author(s): Malaygiri,
Publisher: Agamoday Samiti

Page 16

प्रज्ञापना
याः मल
य० वृत्तौ .
॥३७७
वाससहस्साई | बेइंदियपज्जत्तए णं पुच्छा, गोयमा ! जहनेणं अंतोमुहुतं उक्कोसेणं संखेज्जवासाईं, तेइंदियपज्जतए णं : पुच्छा, गोयमा ! जहनेणं अंतोमुहुत्तं उकोसेणं संखेजाई राइंदियाई, चउरिंदियपञ्जत्तए णं भंते! पुच्छा, गोयमा ! जहनेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं संखेज्जा मासा | पंचिंदियपञ्जत्तए णं भंते ! पंचिंदियपज्जत्तपत्ति कालतो केवचिरं होइ ?, गोयमा ! जहनेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं सागरोवमसय पुहुत्तं । सइंदियअपज्जतए णं भंते ! पुच्छा, गोयमा ! जहनेणवि उक्कोसेणवि अंतोमुहुत्तं, एवं जाव पंचिदियअपज्जत्तए । दारं ३ ( सू २३३ )
'सदिए णं भंते!' इत्यादि, सहेन्द्रियं यस्य येन वा स सेन्द्रियः, इन्द्रियं च द्विधा - लब्धीन्द्रियं द्रव्येन्द्रियं च, तत्रेह लब्धीन्द्रियमवसेयं, तद्विग्रहगतावप्यस्ति इन्द्रियपर्याप्तस्यापि च ततो निर्वचनसूत्रमुपपद्यते, अन्यथा तदघटमानकमेव स्यात्, निर्वचनसूत्रमेवाह - गौतम ! इत्यादि, इह यः संसारी स नियमात् सेन्द्रियः संसारश्चानादिः | इत्यनादिः सेन्द्रियः, तत्रापि यः कदाचिदपि न सेत्स्यति सोऽनाद्यपर्यवसितः, सेन्द्रियत्वपर्यायस्य कदाचिदप्यव्यवच्छेदात्, यस्तु सेत्स्यति सोऽनादिसपर्यवसितः, मुक्त्यवस्थायां सेन्द्रियत्वपर्यायस्याभावात् । एकेन्द्रियसूत्रे यदुक्तं - 'उक्कोसेणं अणतं कालं' इति तमेवानन्तकालं सविशेषं निरूपयति- 'वणस्सइकालो' इति, यावान् वनस्पतिकालोऽग्रे वक्ष्यते तावन्तं कालं यावदित्यर्थः, वनस्पतिकायश्चैकेन्द्रियः, एकेन्द्रियपदे तस्यापि परिग्रहात् स च वनस्पतिकालः एवंप्रमाणः - 'अनंताओ उस्सप्पिणीओसप्पिणीओ कालओ खेत्तओ अणंता लोगा असंखेज्जा पोग्गलपरियट्टा, ते
१८ काय
स्थितिपद
॥३७७॥