________________
તૈયારી દાબ આનંદ માટે હિંમત દશા અને સાહસિક અને જે પોતાના કરવામાં કોઈ વિલ આ શુભ કાર્ય
ચા એવી છે
હતી. એક તે ઋષભદેલની પ્રતિ સમાચાર આશ જાવડશાને આવતા અ
ચરી તેમ
તા. ૧૬-૧૧-૯૮
* પ્રબુદ્ધજીવન નગરી નજીક પ્લેચ્છો પાસેથી ઋષભદેવ ભગવાનની પ્રતિમા પાછી વજૂસ્વામી શત્રુંજય તીર્થની દુર્ગમ, જોખમભરેલી યાત્રા સુલભ મેળવી હતી અને ત્યાંથી તેઓ ક્ષેમકુશળ મધુમતી નગરીમાં પાછા કરવા માંગતા હતા. તે કાળમાં શત્રુંજય તીર્થને સુરક્ષિત કરવાનું ફર્યા હતા. તેઓ બાર વર્ષે પાછા આવ્યા હતા, તેથી નગરીના કાર્ય ઘણું જ કપરું હતું. કોઈ મહા ભાગ્યવાન અને સાહસિક વ્યક્તિ લોકોએ ખૂબ ઉમળકાભેર ઉત્સવપૂર્વક જાવડશાનું સ્વાગત કર્યું હતું. જ આવા કલ્યાણકારી કાર્ય માટે હિંમત દર્શાવી શકે, વજૂસ્વામી પાસે એક દિવસ જાવડશા રાજસભા ભરીને બેઠા હતા. એ વખતે એક જાવડશાએ ખૂબ આનંદ અને શ્રદ્ધાથી આ કાર્ય કરવાની પોતાની સાથે બે શુભ સમાચાર તેમને મળ્યા. એક સમાચાર તે ગુરુ વજૂસ્વામી તૈયારી દર્શાવી. લોકોએ જાવડશાને આ શુભ કાર્ય માટે આશિષ ગામની નજીક સંઘ સાથે પધાર્યા હતા. બીજા સમાચાર એ હતા કે આપ્યા. તેમના કાર્યમાં કોઈ વિઘ્ન ન નડે એ માટે શાસનદેવની કરિયાણાથી ભરેલાં એમનાં વહાણો જે સમુદ્રમાં ઘણા વખતથી ગુમ પ્રાર્થના કરવામાં આવી. શુભ દિવસે અને શુભ મુહૂર્ત વજૂસ્વામીએ થઈ ગયેલાં મનાતાં હતાં તે પાછાં ફર્યા હતાં એટલું જ નહિ, પોતાના શિષ્યો સાથે શત્રુંજય તરફ પ્રયાણ કર્યું. સાથે જાવડશા, તેજમતુરી નામની, સોનું બનાવવામાં કામ લાગે એવી કિંમતી માટી તેમનો પુત્ર જાજનાગ, તેમના પરિવારના સભ્યો તથા સમસ્ત સંઘના ભરીને પાછાં આવ્યા હતાં. જાવડશાએ વિચાર કર્યો કે પહેલાં કોનું માણસો તેમાં જોડાયા. નવો કદર્પ યક્ષ પણ પોતાના યક્ષો સાથે સ્વાગત કરવું ? પરમ ઉપકારી ગુરુ ભગવંતનું કે લક્ષ્મીથી ભરેલાં આકાશમાર્ગે આવવા નીકળ્યો. શાસનનું આ પુનિત કાર્ય કરવાનો વહાણોનું? એ વખતે તેમને ભરત ચક્રવર્તીના પ્રસંગનું મરણ થયું. ઉત્સાહ સહુના હૃદયમાં ઊભરાતો હતો. આનંદમગ્ન બનીને
એક વાર ભરત ચક્રવર્તીને પણ આવી જ વિમાસણ થઇ હતી. લક્ષ્યસ્થાન પ્રતિ યાત્રાસંઘ આગળ વધવા લાગ્યો. તેમને બે સમાચાર સાથે મળ્યા હતા. એક તે ઋષભદેવ ભગવાનને શત્રુંજય પરના અસુર અને જુલ્મી કદર્પીને તેના સેવકોએ કેવળજ્ઞાન થયું અને બીજા સમાચાર તે પોતાને ચક્રરત્નની પ્રાપ્તિ સમાચાર આપ્યા કે જાવડશા સંઘ લઈને શત્રુંજય તરફ આવી રહ્યા થઈ. આ બેમાં પહેલાં કોનો મહોત્સવ કરવો? તેમણે શીધ્ર નિર્ણય છે. આથી અસુરે જાવડશાને આવતા અટકાવવા પોતાના અનુચરોને લીધો કે ચક્રરત્ન તો ભૌતિક સુખમાં લપટાવે અને નરક ગતિમાં મોકલ્યા. પણ વજૂસ્વામીના પ્રભાવને કારણે અનુચરો તેમને અટકાવી પણ લઇ જાય, પરંતુ કેવળજ્ઞાન તો મોક્ષગતિનું દુર્લભ સાધન શક્યા નહિ. કદÍને જાણવા મળ્યું કે વજૂસ્વામી નામના લબ્ધિધારી કહેવાય. તેથી તેમણે ભગવાન ઋષભદેવના કેવળજ્ઞાનનો મહોત્સવ પ્રભાવક આચાર્યને કારણે પોતાના પ્રયત્ન નિષ્ફળ જાય છે. એટલે પહેલાં કર્યો અને ચક્રની પૂજા પછી કરી. એ પ્રસંગને યાદ કરી તેણે પોતાના અનુચરોની સંખ્યા વધારીને જાવડશાને આવતા રોકવા જાવડશાએ પણ પહેલાં ગુરુ ભગવંત વજૂસ્વામી અને તેમના સંઘનું ફરી પ્રયત્નો કર્યા. અનુચર અસુરોએ વારંવાર ભયંકર યુક્તિઓ બહુમાન સાથે સ્વાગત કર્યું. ત્યારપછી તેઓ વહાણોની વ્યવસ્થા અજમાવી, પરંતુ વજૂસ્વામીની લબ્ધિથી તેમના બધા આક્રમક પ્રયત્નો કરવા ગયા.
ફરીથી નિષ્ફળ ગયા. અસુરોએ મેઘ ઉત્પન્ન કર્યો તો વજૂસ્વામીએ નગરમાં પધારેલા આર્ય વજૂસ્વામીએ પોતાના વ્યાખ્યાનમાં મેઘને વિખેરવા ભયંકર વંટોળિયો ઉત્પન્ન કર્યો. અસુરોએ વંટોળિયો હે શત્રુંજય તીર્થનો મહિમા સમજાવ્યોઃ “ઋષભદેવ ભગવાન કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન કર્યો તો વજૂસ્વામીએ તેને અટકાવવા પર્વતો સર્યાં. અસુરોએ પામ્યા પછી નવ્વાણું વાર યાત્રાર્થે શત્રુંજય પર ગયા હતા. ભગવાનના પર્વતો ઉત્પન્ન કર્યા તો વજૂસ્વામી વજૂથી તે પર્વતોના ટુકડા કર્યા. મુખ્ય ગણધર પુંડરીક સ્વામીએ પાંચસો સાધુઓ સાથે ત્યાં અનશન તદુપરાંત વજૂસ્વામીએ પોતાની લબ્ધિથી અસુરોએ ઉત્પન્ન કરેલા. કર્યું હતું. અનેક જીવો ત્યાં સિદ્ધગતિને પામ્યા હોવાથી એ સિદ્ધગિરિ હાથીઓની સામે સિંહ, સિંહની સામે અષ્ટાપદ, દાવાનળની સામે તરીકે વિખ્યાત છે. અસંખ્ય સાધુ-સાધ્વીઓનાં પગલાંથી તે પવિત્ર મુશળધાર મેઘ, સર્પોની સામે ગરુડ ઉત્પન્ન કર્યા. વળી દરેક વિન બન્યો છે. આવા મહાન તીર્થની અત્યારે ભયંકર આશાતના થઈ વખતે નવા કદÍએ પણ પોતાના પક્ષો સાથે સહાય કરી અને રહી છે. ત્યાં ઘોર પાપાચાર થઈ રહ્યો છે. માટે તેનો હવે ઉદ્ધાર અસુરના ભયંકર ઉપસર્ગોનો સામનો કર્યો. આમ, વારંવાર પરાજિત કરવાની આવશ્યકતા છે. આ કાર્ય કોઈ સમર્થ પુરુષ જ ઉપાડી થવા છતાં શરમ અને દંડના ભયથી અસુર કદÍના અનુચરોએ
પોતાના સ્વામી કદર્પાને કહેવા જવાની હિંમત બતાવી નહિ. તેઓ - વજૂવામીની પ્રેરક ઉપદેશવાણી સાંભળીને તે કાર્ય કરવા માટે બધા અન્ય સ્થળે ભાગી ગયા. જાવડશાએ ઉત્સાહપૂર્વક તરત પોતાની તૈયારી દર્શાવી. તેજ વખતે અસુરોના ત્રાસમાંથી સંધ હવે નિર્ભય બની ગયો હતો. સંઘે કદર્પ નામનો કોઈ એક યક્ષ ત્યાં આવ્યો. તે એક લાખ યક્ષનો શત્રુંજય પાસે આદિપુરમાં પડાવ નાખ્યો પરંતુ હજુ તેની કસોટી પૂરી સ્વામી હતો. તેણે પોતાની ઓળખ આપી. વજસ્વામી તેના જીવન- થઈ નહોતી. પર્વત પરના કદર્પ અસુરને પોતાના સાથીઓની હારની પરિવર્તનના નિમિત્ત બન્યા હતા તેથી તે તેમની કંઈક સેવા કરીને ખબર પડી. એટલે હવે તેણે પોતે સંઘને આવતો અટકાવવા જાત ઋણમુક્ત થવા આવી પહોંચ્યો હતો.
જાતના ભયંકર ઉપાયો અજમાવ્યા. તેણે જાવડશાનાં પત્ની આ કદર્પ યક્ષ પૂર્વભવમાં ધનવાનનો પુત્ર હતો. તેને દારૂના સુશીલાદેવીના શરીરમાં તીવ્ર જ્વર પેદા કર્યો. સુશીલાદેવી અસહ્ય ભારે નશાની ટેવ પડી ગઈ હતી. પિતા એને આ દુરાચારમાંથી વેદનાથી તરફડવા લાગ્યાં. વલ્વામીએ પવિત્ર મંત્રથી સુશીલાદેવીનો છોડાવવા વજૂસ્વામી પાસે લઈ ગયા હતા. વજૂસ્વામીએ તેને ઉપદેશ જ્વર દૂર કર્યો. અસુરે શત્રુંજય પર્વતને કંપાયમાન કર્યો. એથી લોકો આપી વ્યસનોમાંથી મુક્ત થવા સમજાવ્યું હતું અને કદી દારૂ ન ભયભીત બની ગયા. પરંતુ વજૂસ્વામીએ પવિત્ર જળ, અક્ષત અને પીવાનાં પચ્ચખાણ લેવડાવ્યાં હતાં. પરંતુ મિત્રોની હલકી સોબતને કંકમથી પર્વતની પૂજા કરાવી. એથી પર્વત સ્થિર થઈ ગયો. કારણે પચ્ચખાણનો ભંગ કરીને પણ તે ફરી દારૂ પીતો થઈ ગયો ત્યારપછી શુભ મુહૂર્ત વજૂસ્વામી, જાવડશા અને સંઘ ઋષભદેવ હતો. એક વાર તે પોતાના ઘરની અગાશીમાં બેસી દારૂ પીતો હતો ભગવાનની પ્રતિમા લઇને પર્વત પર ચડવા લાગ્યા. આકાશમાર્ગે તે સમયે આકાશમાં ત્યાંથી ઊડતી એક સમડીની ચાંચમાં પકડેલા નવો કદર્પ યક્ષ અને તેના સાથીઓ પણ આવી પહોંચ્યા. માર્ગમાં સર્પના મુખમાંથી ઝેરનું ટીપું સીધું નીચે એના દારૂના પ્યાલામાં પડ્યું, અસુરે ભૂત, પ્રેત, ડાકણ વગેરેનાં ભયંકર રૂપ લઈને લોકોને ભયભીત પરંતુ એની તેને ખબર પડી નહિ. દારૂ પીતાં યુવાનને ઝેર ચડવા કરવાના પ્રયાસો કર્યા. પરંતુ નવા કદર્પ યક્ષે તે બધાંનો હિંમતથી લાગ્યું. તે તરફડવા લાગ્યો. દારૂ નહિ પીવાની પ્રતિજ્ઞાનો પોતે ભંગ સામનો કરીને સહુને ક્ષેમકુશળ પર્વત ઉપર ચડવામાં મદદ કરી. કર્યો તેથી તે ખૂબ પસ્તાયો. પણ ઝેરને કારણે તે મૃત્યુ પામ્યો. મૃત્યુ આમ, કેટલાંયે વર્ષો પછી શત્રુંજય મહાતીર્થની આ રીતે ફરીથી સમયે તેણે કરેલા પશ્ચાત્તાપના પ્રબળ ભાવથી તેના અશુભ કર્મો યાત્રા ચાલુ થતી હતી. લોકોના ઉત્સાહનો કોઈ પાર નહોતો. હળવાં થયાં. તે મૃત્યુ પામીને કદર્પ નામે યક્ષ થયો. અત્યારે તે ભગવાનનાં દર્શનપૂજન થશે એ વિચારે અપૂર્વ આનંદ પ્રવર્તતો હતો. કદર્પ પક્ષ વજૂસ્વામીએ કરેલા ઉપકારના બદલામાં તીર્થોદ્ધારના પરંતુ ઉપર પહોંચ્યા પછી ગિરિરાજ પરનાં દશ્યો જોઈને લોકોના કાર્યમાં મદદ કરવા આવી પહોંચ્યો હતો.
દુ:ખનો કોઇ પાર ન રહ્યો. ચારે બાજુ માણસોનાં તથા પશુ અને
શકે.'
