________________ 12 પ્રબુદ્ધ જીવન તા. 16-1-93 પરમાનંદ કાપડિયા સ્મારક નિધિ તથા વર્ષની ઉજવણી ચિંતામગિની રચના કરી છે. શ્રી રાજશેખરસૂરિએ ચતુર્વિચનિ પ્રબંધ રચ્યો છે. શ્રી પ્રભાચંદ્રસૂરિએ પ્રભાવકચરિત ઉખ્યું છે. શ્રી ભદ્રંકરાચાર્યે પુરાતન પ્રબંધ સંગ્રહ, મહાકવિ રામચંદ્ર સો પ્રબંધ લખ્યાં છે. આમ જનોના કથા અને પ્રબંધગ્રંથો પણ ઘણા જ છે. 0 કલા અને વિજ્ઞાન ઉપરના આપણાં સંયો : શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના શિલ્પશાસ્ત્ર, સંગીત, ધનુવિઘ, અશ્વપરીક્ટ ગજપરીક્ષા, પક્ષીવિજ્ઞાન, . રત્નપરીય, રસાયણ, આયુર્વેદ, ખગોળ, જ્યોતિષ વગેરે પર સારી સંયુકત ઉપક્રમે સંખ્યામાં ગ્રંથ છે. એટલું જ નર્દી પણ આજે વિજ્ઞાન ક્ષેશની રચના થાય છે, તેવી રચના પણ થયેલી છે. શિલ્પશાસ્ત્રની નિપુણતા જૈનોના પરમાનંદ કાપડિયા જન્મશતાબ્દી અનેક ભવ્ય પ્રાસાદો જોતાં જણાઈ આવે છે. એ વિશે જૈન વિદ્વાન ઠક્કર ફેરૂએ વારતુસાર ગ્રંથ લખ્યો છે. વાસ્તુશાસ્ત્ર નામનો ગ્રંથ ભોજદેવે લખ્યો છે. સિવાય પ્રાસાદમંડન વગેરે ઘણા ગ્રંથો છે. શ્રી પાતદિવ નામના વ્યાખ્યાનોનો કાર્યક્રમ જૈનાચાર્યે સંગીતસમયસાર તથા બીજી એક આચાર્યે સંગીત રત્નાકર લખી એ વિષમાં નામના મેળવી છે. એ સિવાય સંગીતદીપક, સંગીત ૧૯૯૩-૯૪નું વર્ષ શ્રી પરમાનંદ કાપડિયા જન્મથતાબ્દી વર્ષ રત્નાવલિ વગેરે ગ્રંથ પણ રચાર્યા છે. રત્નપરીક્ષા નામનો એક ગ્રંથ | છે. શ્રી પરમાનંદ કાપડિયા સ્મારક નિધિ અને શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક ફીસના એક ઝવેરીએ ફૈન્ય ભાષામાં અનુવાદ કરી થોડાં વર્ષ પહેલાં સંધના સંયુક્ત ઉપક્રમે રૂ. પરમાનંદ કાપડિયા જન્મશતાબ્દી વર્ષ બહાર પાડયો છે. હીરક પરીક્ષા, સમસ્ત રત્નપરીક્ષા વગેરે ગ્રંથો પણ ઉજવવાનું નક્કી થયું છે. તે અનુસાર વ્યાખ્યાનોનો બે દિવસનો નીચે આ વિષયમાં મોજુદ છે. ધનુર્વેદ ધનુર્વિધ, અનાદિગુણ, ગજપરીક્ષણ, પક્ષીવિજ્ઞાન વગેરે ગ્રંથો પણ જુદા જુદા ભંડારોમાંથી મળી આવ્યા છે. મુજબનો કાર્યક્રમ યોજવામાં આવ્યો છે. ઠક્કર ફેરુએ સિક્કાઓ વિશે અંગન્યનો ગ્રંથ લખ્યો છે. મંત્રતંત્ર વિશે | બુધવાર, તા. ૧લી ડિસેમ્બર, 1993 ઘણું લખાયું છે. મંત્રો વિષે અગત્યનો ગ્રંથ વિદ્યાનુશાસન નામે છે તે 3 પ્રથમ વ્યાખ્યાન : શ્રી યશવંત દોશી જૈનાચાર્યની જે રચના છે. વળી, મંત્ર વિષયના જુદા જુદા ધણા કુષ્પો વિષય : પરમાનંદ કાપડિયા--એક વિલકૂણ પ્રતિભા રચાયા છે. ભૈરવપાવતી ક૫, શંખાવર્ત ક૫, વગેરે અનેક છે. સૂરિમંત્ર કુ૯૫ એ એક આમ્નાય કલ્પ છે તે પણ સાધુઓના બીજું વ્યાખ્યાન : શ્રી હરીન્દ્ર દવે છો મુજબ જુદા જુદા રચાયેલા મળે છે, જ્યોતિષમાં ભદ્રબાહુ નામથી ભદ્રબાહુસંહિતા વિષય : પરમાનંદ કાપડિયા -એક વિલક્ષણ પ્રતિભા છે. હર્ષકીર્તિએ જ્યોતિષ સારોદ્ધાર નામનો ગ્રંથ રચ્યો છે જેમાં તારાઓ પ્રમુખ : ડૉ. રમણલાલ વેચી. શાહ સંબંધી ઘણું ઊંડું જ્ઞાન છે. વળી એમાં અને, મંત્ર અને બીજી ગુપ્ત સંચાલન : શ્રી ચીમનલાલ જે. શાહ વિઘાઓનું વર્ણન છેએ સિવાય આરંભસિદ્ધિ, અર્ધકાંડ, ચંદ્ર, ગવિવરણ જાતકદીપિકા જયોતિષસાર સંગ્રહ, ભુવનદીપક વગેરે અનેક ગુરુવાર, તા. ૨જી ડિસેમ્બર, 1993 ગ્રંથો છે. રટ્ટાચાર્ય નામના જૈન સાધુએ રયસૂત્ર નામે 1300 ગાથાનો | પ્રથમ વ્યાખ્યાન : ડૉ. ઉષાબહેન મહેતા ગ્રંથ લખ્યો છે. જેમાં વરસાદ, ધરતીકંપ, વીજળી અને એવા અનેક Bવિષય : સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામમાં મહિલાઓનો ફાળો વિષયોનાં પૂર્વલક્ષણો બતાવ્યા છે. વૈદકમાં પણ અનેક ગ્રંથ છે, જેવાં કે. T બીજું વ્યાખ્યાન : શ્રી નારાયણ દેસાઈ આયુર્વેદ મહોદય ચિકિત્સાત્સવ, દ્રબાવલિ (નિઘંટુ), પ્રતાપ ૫સંય, |વિષય : સંપૂર્ણ વોક ઇંનિની વિભાવના માધવરાજ પતિ, યોગરત્નાકર, રત્નસાગર, રસચિંતામણિ, વૈદક પ્રમુખ : ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહ સારોવર વગેરે. ગણિતના અનેક ગ્રંથો પૈકી શ્રી મહાવીરાચાર્યે ઈ.સ.ના " સંચાલન : શ્રી ચીમનલાલ જે. શાહ નવમાં સૈકામાં રચેલ ગણિતસારસંગ્રહનો તો અંગ્રેજી અનુવાદ પણ થઈ |ii સ્થળ : ઇન્ડિયન મરચન્ટસ ચેમ્બર હોલ, ચૂક્યો છે. નિમિત્તશાસ્ત્રમાં તો જૈનાચાર્યો એ પોતાના અનુભવોનો ખજેનો ચર્ચગેટ, મુંબઈ - 400 020, લોકહિત માટે ખુલ્લો મૂકી દીધો છે, અંગવિદ્યા નામનો એક પ્રાચીન |સમય : બંને દિવસે સાંજના 6-00 કલાકે. ગ્રંથ એ વિષે ઉપયોગી માહિતી આપે છે. દેવૈ રિસમુચ્ચય નામનો ગ્રંથ બનાવ્યો છે. વિજ્ઞાનકોશની જેમ વિનયવિજયજી મહારાજે લોકપ્રકાશ સર્વને ઉપસ્થિત રહેવા હાર્દિક નિમંત્રણ છે. નામનો ગ્રંથ બનાવ્યો છે. તેમાં સાતસો સંઘની તો શાખ આપેલી છે. - નિરુબહેન એસ. શાહ રમણલાલ ચ. શાહ ગ્રંથની અંતે તે ને આચાર્યોએ પોતાની પ્રશસ્તિઓ આપેલી હોય છે, પ્રવીણચંદ્ર કે. શાહ સુર્યકાંત છો. પરીખ જેમાં તેમના ગુરુઓ અને તે સમયના રાજઓ, મંત્રીઓ, ગૃહસ્થો અને મંત્રીઓ મેનેજિંગ ટ્રસ્ટીઓ, તેમણે કરાવેલાં શુભ કાર્યોની નોંધ પણ આપી હોય છે. તે પ્રદસ્તિઓ શ્રી મુંબઇ જૈન પરમાનંદ કાપડિયા ઈતિહાસ માટે ઉપયોગી પુરવાર થાય છે એવી જ રીતે એ પુસ્તકોની યુવક સંધ સ્મારક નિધિ અંતે લેખન સમયની પણ પ્રશસ્તિઓ હોય છે. તે પણ ધણી માહિતી આપે છે. આ પ્રશસ્તિઓ શિલાલેખ જેટલી જ પ્રામાણિક મનાય છે. સુબોધભાઇ એમ. શાહ આ લેખમાં થયેલી સમગ્ર ચર્ચા જૈન ધર્મની શ્વેતામ્બર મૂર્તિપૂજક સંયોજક પરંપરાને સંલગ્ન છે, માલિક : શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંપ દ્રક, : શ્રી ગીમનવો છે, થાક, પ્રકાશન સ્થળ : 38 , સરદાર વી. પી. રોડ, પંખઈ-Yos a04, ફોન : 3502 92, મુદ્રકન : રિલાયન્સ ઓફસેટ પિન્ટર્સ, 69, ખાંડિયા સ્ટ્રીટ, મુંબઈ 400 308, વૈસટાઇપ ર્સીગ : મુદ્રાકો, મુંબઈ-૪૦૦ 02 |
