________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હોવાના કારણે મૅટ્રિકની ૧૯૩૦ ની પરીક્ષા આપી શક્યા નહિ. એ પરીક્ષા ફરી એમણે ૧૯૩૨ માં આપી તેમાં પાસ થઈ ગયા. એ પછી બી.જે.મેડૅિકલ કૉલેજમાં પ્રવેશ મેળવ્યો, પણ સત્યાગ્રહ ચાલુ હતા અને મનમાં પ્રશ્ન થતો કે અગાઉ પોતે વિલાયતી કાપડનાં પિકેટિંગ, દારૂની દુકાન પર પેકેટિંગ, સભા-સરઘસ, સરકારી મકાન પર ધ્વજ ચડાવવો વગેરે કાર્યોમાં ભાગ લીધો હતો તેથી એમ કે આજે નહિ તો કાલે પોલીસ પકડી જશે. આવો પ્રસંગ આવવાની ધારણાથી એમણે નક્કી કર્યું કે અગાઉ કાર્યોમાં ભાગ લેતા તે ચાલુ રાખવાં. એમણે અભ્યાસ કરવાનું માંડી વાળ્યું. પછી એઓ અમદાવાદ શહેરમાં સભા-સરઘસ, પિકેટિંગ અને વિવિધ રાષ્ટ્રિય નેતાઓ આવે તો એમને રહેવા તથા જમવાની વ્યવસ્થા કરવાનું કામ કરતા.
જયંતીભાઈ નાનપણથી સાહસિક, સેવાભાવી, દયાધર્મનું કામ કરનાર અને આઝાદીની લડત દરમ્યાન રચનાત્મક પ્રવૃત્તિઓ દરમ્યાન જુદી જુદી જગ્યાએ ફર્યા, વ્યાયામ નિયમિત કરતા-એમના જીવનઘડતરમાં મહત્ત્વની અસર રામાયણ અને મહાભારત જેવા ધાર્મિક ગ્રંથોની હતી. એમની માતાની ધર્મ - ભાવનાની અસર એમના પ્રત્યે વધારે પડી હતી.
એમના શિક્ષકોમાં શ્રી વસાવડા, શ્રી વૈષ્ણવ અને વ્યાયામશાળાના શિક્ષક શ્રી રણછોડભાઈ પટેલની એમના ચારિત્ર્ય ઉપર ઘણી મોટી અસર થઈ હતી. આ સાથે જ અગ્રણી નેતાઓની અસર પણ એમના પર ચાલુ રહી. ગાંધીજી, રવિશંકર મહારાજ, સરદારશ્રી જેવા અગ્રણી નેતાઓ સાથે અવાર-નવાર મુલાકાતો થતી હતી અને એમની સાથે ચર્ચાઓ થયા કરતી હતી. એમની સભાઓમાં પણ જતા હતા. એમના વિચારો અને એમના જીવનની અસર જયંતીભાઈના જાહેર જીવન ઉપર થઈ હતી. વ્યાયામપ્રવૃત્તિની અસર વધારે દેખાતી હતી, આથી એમની પ્રવૃત્તિમાં એમને સૌ નેતા તરીકે ઓળખે.
વિવિધ સત્યાગ્રહોમાં એમનું પ્રદાન : જયંતીભાઈ સમજણા થયા ત્યારથી હાથમાં ઝંડો લઈ સરઘસ કે રેલીઓમાં નીકળી પડતા. ૧૨ માર્ચ, ૧૯૩૦ ના દિવસે ગાંધીજીએ દાંડી-કૂચ લઈ જવાનું નક્કી કર્યું હતું અને મીઠાના કાયદાનો ભંગ કરવાનો નિર્ધાર કર્યો હતો. આ કૂચમાં ભાગ લેવા માટે અરજીઓ મગાવવામાં આવી હતી, આથી કૂચમાં જવા જયંતીભાઈએ પણ અરજી કરી હતી, પણ એ સમયે એમની ઉંમર ૧૭ વર્ષની હતી આથી ગાંધીજીએ એમને કહ્યું કે તમારી ઉંમર નાની છે એટલે તમે આવી શકો નહિ. એમની ઇચ્છા જવાની હતી એટલે ગાંધીજીની રજા વગ૨ ૧૨મી માર્ચના રોજ વહેલી સવારે મહાભિનિષ્ક્રમણ શરૂ થાય ત્યાં પહોંચી ગયા. ત્યાંથી કૂચ શરૂ થઈ ત્યારે પાછળ સાથે એઓ જોડાઈ ગયા. અસલાલી એમનો પહેલો પડાવ હતો. અહીંથી ગાંધીજીની રજા વગર આવનાર માણસોને પાછા ફરવાનો આદેશ આપ્યો આથી એઓ ગાંધીજીને મળ્યા અને પોતાની ઇચ્છા કૂચમાં આવવા માટે દર્શાવી. ગાંધીજીએ ફરી વાર કહ્યું કે ‘તમારી ઉંમર નાની છે અને તમને મારાથી લઈ જઈ શકાય નહિ. બીજું એ કે મને તમારો સીધો પરિચય નથી. જે પસંદ કરેલ વ્યક્તિ છે તેમને હું ઓળખું છું અને એઓ નક્કી કરેલી કસોટીમાંથી પસાર થયેલી છે. આથી એઓ અસલાલીથી ગાંધીજીનું માન રાખી પાછા ફર્યા.
ગુજરાત પ્રાંતિક સમિતિએ મીઠાના સત્યાગ્રહની લડત ધંધુકા અને ધોલેરાથી કરી આથી એઓ ધોલેરા પહોંચ્યા. ત્યાં જઈને મીઠું ઉપાડી વેચવા લાગ્યા. આની જાણ પોલીસને થતાં પોલીસ આવી પહોંચી અને બધા સત્યાગ્રહીઓ ઉપર તૂટી પડી. એમણે અહીં માર ખાધો હતો. અહીં એક દિવસ રહ્યા હતા. ધોલેરાથી પાછા ફર્યા પછી એઓ ધરાસણા જવા ઊપડ્યા. અહીં પણ નાની વયને કારણે એમને ત્યાં આવવાની ના પાડી, આથી એમણે પોતાના ખર્ચે રેલવેની ટિકિટ કઢાવી ગાડીના ડબ્બામાં ગોઠવાઈ ગયા. એમણે ધરાસણાના સત્યાગ્રહમાં ભાગ લીધો, પોલીસનો માર પણ ખાધો.
પથિક ૦ ઑગસ્ટ-૧૯૯૭ - ૧૫
For Private and Personal Use Only
