________________
મુનિજીવનની બાળપોથી-૫
૧૯૧
કુળે, શ્રાવકના ઘરો વગેરે બતાડે. પ્રવેશ દિવસે ઉપવાસ થાય તે તે સુંદર ગણાય.
દહેરાસરે જતી વખતે આચાર્ય સાથે એક કે બે સાધુએ પાત્રાની ઝાળી લઈને જવું. જેથી ગૃહસ્થની ગોચરી આપવાની ભાવનાને ભંગ ન થાય.જે તે ગૃહસ્થને ત્યાં પાછળથી જવાય તે સ્થાપનાદેષ લાગે. આવા વખતે તે ગૃહસ્થને ત્યાં બધા સાધુઓએ સાથે જવું નહીં અન્યથા તે ભય પામે. ક્ષેત્રપ્રત્યુપ્રેક્ષકોને પૂછયા સિવાય સ્થાપનાદિકુળમાં જવામાં આત્મવિરાધના–સંયમવિરાધના વગેરે દોષ લાગે. સ્થાપના કુળમાં જ્યારે જવું પડે ત્યારે ગીતાર્થ સંઘાટ્ટક જ જઈ શકે.
સ્થાપનાકુળ રાખવાનું પ્રયોજન તેથી આચાર્ય–ગલાન–પ્રાદુર્ણક આદિને એગ્ય ભિક્ષા મળી શકે. આ કારણસર જ વારંવાર સાધુઓએ સ્થાપનાકુળમાં જવું ન જોઈએ. જેથી આંબળા વગેરે દ્રવ્યવિશેષ ખલાસ થઈ ન જાય. આવા સ્થાપનાકુળમાં થોડા થોડા દિવસના અંતરે, કારણ વિના પણ જવાનું ચાલુ રાખવું જોઈએ. જેથી સાધુઓ ગામમાં હાજર છે તે તેમને ખ્યાલ રહે અને ભક્તિને રસ જળવાઈ રહે. ગાય તે દોહવાતી રહે તે જ સારી, નહીં તે વસૂકી જાય. - સામાન્ય રીતે સ્થાપનાકુળ મોટા પરિવારવાળા, સાધુઓ પ્રત્યે પૂજયભાવવાળા અને શાસ્ત્રપરિકર્મિત પરિણતિવાળા