________________
ઉંડા ખાડામાં પડવું પડ્યું હોય છતાં હિંમતપૂર્વક, ગૌરવપણે ને અડગ રીતે કોઈની પણ દયાની ભિક્ષા માગ્યા સિવાય, દેવતા કે ઈન્દ્રની સહાયની અપેક્ષા રાખ્યા વગર, આત ધ્યાન અને રૌદ્ર ધ્યાન કર્યા સિવાય, ઉપસર્ગ કરનાર પાપી મનુષ્યો ઉપર પણ અનુકંપા ચિંતવી, પિતે પૂર્વે કરેલા કર્મના ફળ સમજી, તેને બહાદુરીથી ભેગવી-તેડી બાળી ભસ્મ કરી, ઉન્નત અને દિવ્ય જીવન જીવી, સંસારના અનેક પ્રાણીઓનું કલ્યાણ કરી મોક્ષમાં પધાર્યા છે. એવું મહાન અને પ્રભાવશાળી જીવન શ્રી મહાવીર પ્રભુનું છે. આવી રીતે પોતાના આત્માને સંપૂર્ણ વિકાસ સાધી ઉન્નતિના શિખરે ચડનાર છે જ મહાપુરૂષ અને જગતવંદનીય બને છે. ભગવાન મહાવીર સ્વામી એ જ કેટીના મહાન પુરૂષ છે. અને તેઓશ્રીનું આ ચરિત્ર શ્રદ્ધાપૂર્વક વાંચતા દરેક આત્માને તેમના પ્રત્યે પરમપૂજય પરમાત્મ ભાવ પ્રગટ થાય છે.
શ્રી મહાવીર દેવના આ ચરિત્રમાં પ્રથમ નયસારના ભવથી ચરિત્ર શરૂ થાય છે, કે જે નયસારને સમ્યકત્વ પ્રાપ્તિ થાય છે, પછી શ્રી આદિનાથ પ્રભુના વખ તમાં તેમના પુત્ર ભરત મહારાજના પુત્ર મરીચિ તરીકે તેઓ જન્મે છે. જ્યાં નિકાચિત-નીચ ગૌત્રનું ઉપાર્જન કરે છે, અહિંથી અધ:પતનની શરૂઆત થાય છે. તે પતન ત્યાથી ન અટકતાં સમકિત નાશ અને શુમાર વગર તે સંસાર વૃદ્ધિની શરૂઆત થાય છે રિચિ કોશિક, પુષ્યમિત્ર, અગજુદ્યોત અને અનિભૂતિ, ભારદ્વાજ અને સ્થાવર આ મુખ્ય છ ભમાં, ભિક્ષુકુળમાં જન્મ, દારિદ્રયપૂર્ણ જીવન અને મિથ્યાત્વધર્મને ઉદય થાય છે. ઘણા ભવોમાં ફરી અજ્ઞાન કષ્ટા, તપ વગેરે ત્યા કરે છે, વચ્ચે વચ્ચે દેવભવ પણ પ્રાપ્ત થાય છે. અંતે ઘણું ભવ ભમ્યા પછી પૂછપુણ્ય ઉદયે રાજગૃહીના યુવરાજ. 'વિશાખાભૂતિના પુત્ર, વિશ્વભૂતિ તરીકે મરીચિને જીવ જન્મ લે છે. અહીં રાજકુળ પ્રાપ્ત થાય છે. અને રાજપાટ છોડી સંયમ લે છે ત્યાં ચારિત્રબળે ખૂબ ત્યાગ અને ઘોર તપશ્ચર્યા આદરે છે, અને વિશુદ્ધ ચાત્રિથી આત્માને શુદ્ધ કરી ફરી સભ્યદર્શનથી પિતાના આત્માને સવાસિત બનાવે છે. પરંતુ એહિક સુખની લાલસાએ અહીં નિયાણું બાંધી ચારિત્રને પાણીના મૂલ્ય વેચે છે. નિયાણવડે ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવ થાય છે, અને શવ્યાપાલકના કાનાં સીસું રેડાવે છે. અને નવું અશુભ કર્મ ઉપાર્જન કરે છે. જેનો ઉદય શ્રી તીર્થકર ભવમાં થતા તે કાનમાં ખીલા ભેંકાતા અસાથવેદના સાત રીતે ભેગવી છૂટે છે. તે ભવ પછી મહાવિદેહમાં ચક્રવર્તિપણે જન્મે છે, ત્યાં સંસારત્યાગ કરી કર્મોને ખપાવે છે અને તેમના આત્માને સાધક દશામાં તે વડે લાવી મૂકે છે. અને દેવતા સિવાય તીર્થંકરના ભવ સુધી ચારિત્રને ઉદય થયા કરે છે. મહાશુક્ર દેવલોકમાં દેવ આયુ પુરૂ કરી છત્રા નગરીમાં નંદ નામે રાજપુત્રપણે જન્મે છે કે જ્યાં સંજય લઈ વિશસ્થાનક તપનું આરાધન કરી, તીર્થકર નામકર્મ ઉપાર્જન કરે છે. ત્યાંથી દસમા દેવલેકમાં જઈ ચોવીશમા છેલ્લા તીર્થકરપણે ( છેલ્લે ભવ કરે છે ) ક્ષત્રિયકુંડ નગરમાં શ્રી સીધાર્થ રાજાને ત્યાં તેમની રાણુ શ્રી ત્રીશલારાણીની કુક્ષીમાં
