Book Title: Kavivar Samaysundar
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Z_Jain_Sahitya_Sambandhi_Lekhono_Sangraha_005198_HR.pdf
View full book text
________________
કવિવર સમયસુન્દર
૧૬૩
ખંડ નાગડ ગાત્રના સધનાયક સૂરશાહના આગ્રહથી રચ્યા છે. આખા રાસ અતિ સુંદર અને રસમય છે. મનરેખા ( ભયણુરેહા ) સબંધી આખ્યાન ત્રીજા ખંડમાં અંત ત થાય છે. મુંબઇના શ્રાવક ભીમસી માણેકે આ મુદ્રિત કરેલેા છે. ચાર પ્રત્યેક બુદ્ધ પર્ તિલકાચા કૃત ૨૧૫ પત્રમાં, ૧૧૩૮ ક્ષેાકમાં, ૬૦૦ ક્ષેાક અને ૩૫૦ ગ્લેાકમાં રચાયેલી એમ ચાર પુસ્તકરૂપે કથા જૈન ગ્રંથાવલીમાં નાંધાઇ છે.
૫ પાષવિધિ સ્તવન. ( એક નાની કવિતા ) સં ૧૬૬૭ માગશર શુદ ૧૦ ગુરુ. મરૈટમાં.
૬ મૃગાવતી ચિત્ર રાસ-ચાપઇ . સ૦ ૧૬૬૮ મુલતાનમાં.
વદેશની રાજધાની કૌશામ્બીના રાજા શતાનીકની રાણી અને ઉદાયનની માતા મૃગાવતી પતિ પોતાના પુત્રને સગીર મૂકી સ્વસ્થ થતાં પેાતે રાજ્ય ચલાવે છે તે વખતે તેના પર આસક્ત ખની અવંતીના રાજા ચડપ્રદ્યોત આક્રમણ કરે છે, પણ તેને સમજાવી રાજ્યને દુઆદિથી પ્રખલ કરી આખરે મહાવીર ભગવાન પાસે પાતે દીક્ષા લે છે. આ પ્રમાણે શીલ સાચવી પુત્રહિતાર્થે રાજ્યવ્યવહાર કરી ધર્મ વૈરાગ્ય પામી મુક્તિ મેળવે છે; તે ન સતી પર આ સુંદર આખ્યાન છે. જુદી જુદી ગુજરાતી, મધરની, સિંધી, પૃની નવી નવી ઢાળામાં ત્રણ ખંડામાં આ ‘મેાહનવેલી ’ચેાઇ રચેલી છે. પ્રથમ ખંડમાં ૧૩ ઢાળ, ગાથા ૨૬૬ અને ખીજામાં પણ ઢાળ ૧૩, ગાથા ૨૬૬, ત્રીજામાં ઢાલ ૧૨, ગાથા ૨૧૧ છે. મૂળ જેસલમેર નિવાસીને મુલતાનવસતા રીહડ ગાત્રના કરમચંદ શ્રવક વગેરે માટે મુલતાનમાં કે જ્યાં સિંધુ શ્રાવક સદા સેાભાગી ગુરુગચ્છ કેરા બહુરાગી ' સિ`ધી શ્રાવક્રા વસતા હતા ત્યાં રચેલ છે.
.
'
આ રચનાની પહેલાં પોતે સાંપ્રદ્યુમ્નની ચેાપઇ રચી હતી એવું આના મંગલાચરણમાં જ જણાવ્યું છે.
છ કુર્મી છત્રીશી−1' સં ૧૬૬૮ મા શુદ ૬ મુલતાનમાં ૩૬ કઢીનું કવશે સવ જીવ છે એમ જણાવી તે માટેનાં દૃષ્ટાંત આપ્યાં છે, (૫૦ વંદન સ્તુતિ સ્તવનાદિ મ’ગ્રહ પુના. )
૮-૧૦ પુણ્ય છત્રીશી ( સ૦ ૧૬૬૮ સિંહપુર) શીલ છત્રીશી. અને સાષ છત્રીશી
૧૧ ક્ષમા છત્રીશી P નાગારમાં.
( ભાદરન ક્ષમા ગુણ આદર એથી શરૂ થતું ૩૬ કડીનું પ્રસિદ્ધ કાવ્ય ) ૧૨ સિલ સુત પ્રિયમેલક રાસ. ૨૭સ૦ ૧૬૭૨ મહેતામાં.
૨૩ આમાં પ્રાચીન સુભાષિત મૂકેલ છે કેઃ—
સ૦૯૬૯
1 દરેકમાં ૩૬ કડી
યતઃ–ધિર ધેાડે! નઇ પાલે! જાય, ધરિ ધેણુ ને લૂપઉ ષાય, ઘર પલ્પકને ધરતી ", તિષ્ઠુરી ખયરિ જીવતાને ઈ.
આની પ્રત મારી પાસે છે. પત્ર ૧૧. પક્તિ ૧૩. ખીજી પ્રતો ધેારાજના સન મહુાવીર ભડાર, તેમજ ગારીયાધરના, પાલણપુરના ભડારામાં છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
