Kaviraj Deepvijay

Author(s): Kavin Shah
Publisher: Shantinath Bhagwan Jain Derasar Pedhi

Page 9

દેશીઓનો પ્રયોગ કરીને કાવ્ય રચનામાં જૈનાચાર્યો અને મુનિ ભગવંતોના જીવનની વિશિષ્ટ પ્રભાવક વિગતો આપી છે. અને તેમાં ચમત્કારના પ્રસંગો દ્વારા ભક્તિ, શૃંગાર, કરૂણ અને અદ્ભુત રસની સૃષ્ટિ સર્જન કરવામાં કવિને સફળતા મળી છે. સ્તવનો, તીર્થવર્ણનના મહિમાની સાથે પ્રભુના જીવનના પ્રસંગોના નિરૂપણ દ્વારા વીતરાગ પ્રત્યેની ભક્તિ ભાવના પ્રગટ કરે છે. સજઝાયની સંખ્યા થોડી છે. છતાં કાવ્યત્વની દૃષ્ટિએ આકર્ષક છે. વિજય શેઠ અને વિજયા શેઠાણી, ગોભદ્રશેઠ અને રૂપિયાની સજઝાય કર્મવાદના સિદ્ધાંતોને સ્પર્શે છે. તેની અભિવ્યક્તિમાં કવિની હાસ્ય-કટાક્ષ કરવાની શક્તિનો પરિચય થાય છે. - ચંદ રાજાનો ગુણાવલીને પત્ર એ સીધી સાદી રચના હોવા છતાં તેમાં અનુભવસિદ્ધ સમાજ જીવનના-ડહાપણની વિગતોની સાથે વક્રોક્તિ દ્વારા શ્રૃંગાર અને કરૂણ રસની અસરકારક અભિવ્યક્તિ થઈ છે. પત્ર રૂપે લખાયેલા કાવ્યમાં કવિની કલ્પના શક્તિનો ચમત્કાર જોવા મળે છે. “વધાવા” પ્રકારની બે કૃતિઓમાં પાર્શ્વનાથ અને મહાવીર સ્વામી ભગવાનનાં પાંચ કલ્યાણકના પ્રસંગોનું ઢાળ બદ્ધ નિરૂપણ કરવામાં આવ્યું છે. આ કૃતિઓ વર્ણનાત્મક હોવાની સાથે ચરિત્રાત્મક છે. કવિની ગઝલ રચના જૈન સાહિત્યમાં નવી ભાત પાડે છે. સમકાલીન રાજકીય પ્રભાવથી પ્રેરાઈને એમને સ્થળ વર્ણનની