________________
૧૫ર : રામાયણની રત્નપ્રભા પિતાના વિશાળ રાજ્યની કલ્પનામાં રાચતો હતો... બિભીષણે નીતિનો પ્રશ્ન જરા આગળ ધર્યો. તેમાં વરુણ આડે આવતા હતા. કોઈપણ ઉપાયે પણ રાવણને તે ન ગમ્યું. તેને દૂર કરવાનો તેણે નિર્ણય કર્યો હતો. તેણે “પણ એથી જ ગુંચવાઈ રહ્યો છું ..માટે જ શયનખંડના એક ખૂણામાં જઈને એક જગાએ તમને બોલાવ્યા છે...કે હવે શું કરવું ?' પગ દબાવ્યો. તુરત જ શયનખંડના દ્વારે ઉભેલે રાવણ જરા વ્યગ્ર બની ગયો. સશસ્ત્ર સૈનિક અંદર દાખલ થયો અને પ્રણામ. ત્રણે ભાઈઓ અને ઇન્દ્રજીત વિચારમાં પડી કરીને ઉભો રહ્યો.
ગયા. જે વરુણ પર આક્રમણ કરવામાં આવે તે “કુંભકર્ણ, બિભીષણ અને ઈન્દ્રજીતને લંકાપતિ બદનામ થાય છે અને આક્રમણ ન બોલાવી લાવ.'
કરવામાં આવે તે લંકાપતિને સાર્વભૌમત્વમાં ‘જેવી મહારાજાની આજ્ઞા.” પુનઃ નમન કરી. ખામી આવે છે...લંકાપતિને તે ભારે ખટકી રહ્યું સૈનિક પાછલા પગે શયનખંડમાંથી બહાર નિકળી છે... શું કરવું ?” ગયે. રાવણુ ત્રણેની પ્રતિક્ષા કરતા પલંગ પર બેઠે. “મને એક ઉપાય સુઝે છે.ઈન્દ્રજિત બેસો. થોડી ક્ષણોમાં જ કુંભક પ્રવેશ કર્યો. તેની “શું ?' . પાછળ જ બિભીષણ અને ઇન્દ્રજીત પણ આવી આપણે એવું કોઈ એક નક્કર કારણ શોધી પહોંચ્યા. ત્રણેયે રાવણની સામે ભદ્રાસને પર કાઢવું જોઈએ કે “વરુણે મિત્રતાનો ભંગ કર્યો છે !' ગોઠવાયા..
પણ વરુણે મિત્રતાનો ભંગ કર્યાનું એકપણ ‘કેમ, અત્યારે મોડી રાત્રે કંઈ બેલાવવા કારણ ન મળે તો ?' રાવણે શંકા કરી. પડયા ?' કુંભકર્ણ સ્વસ્થ થતાં પૂછયું.
“તે આપણે કૃત્રિમ કારણ ઉભું કરીને તેને કરું ? ઉંધ નથી આવતી !”
ચેતવણી આપવી ! આ રીતે જે તમે મિત્રતાને એવું તે શું છે ? મેટાભાઈ! બિભીષણે ભંગ કરશે તે પછી બલાત્કારે અમારે બીજા ઉસુકતાથી પૂછયું.
પગલાં લેવાં પડશે !' - “વરુણ મારી ઉંધ બગાડી રહ્યો છે...
ઇન્દ્રજીતની આ મેલી રાજકારણની રમત એટલે શું એ લંકા પર ચઢી આવ્યો છે ? • સાંભળીને બિભીષણનું મન ન માન્યું. તે મૌન ઇન્દ્રજીત ઉભો થઈ ગયો.
રહ્યો. પરંતુ રાવણ બિભીષણની નીતિપ્રિયતાને ના, ભાઈ ના. જ્યાં સુધી એ અભિમાનીને ઓળખતે હતે. ઈન્દ્રજીતની મુત્સદ્દીભરી વાત અભિમાન ખંડિત ન કરું ત્યાં સુધી મને ઉંઘ રાવણને ગમી ગઈ હતી. હાલ તૂત આટલેથી જ નથી આવવાની.” રાવણે સ્પષ્ટ વાત રજુ કરી. વાત પતાવી દેવા રાવણે કહ્યું :
“ પરંતુ, આપણે એની સાથે મિત્રતા બાંધી “હું, પણ આ અંગે વિચારીશ તમે બધા છે...હવે શું થઈ શકે ?” બિભીષણે ચિંતા વ્યક્ત કરી. પણ વિચારજો. તમે ત્રણેયે મારી ચિંતા વહેંચી
“દુશ્મન સાથે વળી મિત્રતા કેવી ? એ તે લીધી એટલે હવે મારે ભાર ઓછો થઈ ગયો છે! ખરદષણને એકવાર મુક્ત કરી લેવા માટે પવન. હવે મને ઉંધ આવશે !' જયે એક પંતરે ર હતો. કુંભકર્ણની સામે રાવણે ત્રણેને જવાની અનુજ્ઞા આપી અને જોઈ રાવણે કહ્યું.
પિતે પણ સૂઈ ગયે. ઇન્દ્રજીત પિતાની ઇચ્છા ગમે તેમ કર્યું. પણ આપણે એની સન્મુખ પૂર્ણ કરવા માટે અનેક વિચારો દેડાવવા લાગ્યો. મિત્રતા જાહેર કરી છે, એ વાત જાહેર થઈ ચૂકી જ્યારે બિભીષણ, કોઈપણ અન્યાયી રીતે રાવણની છે. હવે આપણે જે આક્રમણ કરીએ તે વિશ્વની એષણાઓ સંતોષવા રાજી ન હતા. તે જાતે સમક્ષ આપણે અન્યાયી ઠરીએ.’
હતું કે વરુણે અત્યાર સુધી મૈત્રી સંબંધને બરાબર
