________________
ચલચિત્રોની અવદશા
આજ અભિનેતાએ, અભિનેત્રીએ અને દ્વિગઢ કે ચલચિત્રના નિર્માતાના હાથના રમકડાં ખન્યા છે. પૈસાના લેલે અને પ્રસિદ્ધના મેહે નટ, નટીએ ગમે તેવી હલકી ભૂમિકા ભજવતાં પણ અચકાતાં નથી. દિગઢ કેા પણ ગમે તેવા હલકા ચિત્રો ઉતારવા તૈયાર થાય છે. આજે લગભગ પાણા ભાગના ચિત્રો પ્રજાને ચારિત્ર્યહિન બનાવવામાં અગ્રભાગ ભજવે છે. વાસ્તવિક જગતમા જેમ યુગ કાળાનુક્રમે મદ્યલાતા રહે છે તેજ પ્રમાણે સીનેજગતમાં પણ ચિત્રોના યુગ બદલાયા કરે છે. પ્રાર’ભકાળમાં પ્રજાએ સ્ટંટ ચિત્રોને આવકાર્યાં. પરંતુ તે ચિત્રોએ પ્રજાને શું આપ્યું ? સાહસીકતાને મહાને તેણે કેવળ અશક્ય અને અસંભવિત વાતાથી પ્રજાને છેતરી. શુદ્ધ હાસ્યરસને બદલે તેણે અશ્લીલ અને શૃંગારપૂર્ણ હાસ્ય, પ્રજાને પિરસ્યું. ધીમે ધીમે ચિત્રોને યુગ બદલાતા ગયા. સામાજિક ચિત્રોએ સ્ટંટ ચિત્રોનું સ્થાન મેળવ્યું. સમાજની ઉન્નતિમાં એ ચિત્રોએ શું પર હાય તે કાંઇ કરી શકે નહિ તે વાત સાચી છે?
જવાબ: નિમિત્ત એ પર હેાવાથી કાંઇ કરી શકે નહિ એ માન્યતાને ખરૂં જોતાં કાનજીસ્વામીજી અને એના અનુયાયીએ પણ હયાથી સત્ય સ્વરૂપે સ્વીકારતા નથી પણ જીભેજ કહે છે. જે વખતે સેનગઢ મુકામે સ્વામીજી કુંદકુંદ મ ́ડપમાં સમયસાર ગ્રંથ વાંચી રહ્યા હાય, ભક્તમંડળ તે સાંભળી રહ્યું હાય તે વખતે બહાર કોઇ મેટા ઘાંઘાટ કરે, જોરથી એડ વગાડે કે માટી ધમાલ કરે તેા શુ કાનજીસ્વામી કે તેના અનુયાયીએ તેને રાકે નહિ ખરાકે ? એ વખતે પેલા ઘાંઘાટ કરનારા વગાડનારા કે ધમાલ કરનારા એમ કહે કે, ભાઈ, આ ધમાલ, ઘાંઘાટ કે વાજીંત્રોના નાદા સ્વામીજીની વાણીથી પર છે. તમારા
શ્રી ચંદુલાલ બી. સેલારકા.
ભાગ ભજવ્યેા ? સમાજની પ્રગતિરાધક પ્રÀાની છણાવટ કરવાને બદલે ફક્ત તેણે પ્રણયત્રિકાણેા જ રજુ કર્યાં, જુદા જુદા સ્વરૂપે. પછી આવ્યેા ઐતિહાસીક અને પૌરાણિક ચિત્રને યુગ. છીતહાસની મહાન વ્યક્તિઓના જીવનને તેણે શૌય થી, ત્યાગથી અને વીરતાથી અમર બનાવવાને બદલે, તેજ રીતે રૂપેરી પડદા ઉપર પ્રતિબિંબીત કરવાને બદલે તેણે ત્યાં પણ પ્રણય કિસ્સાઓ અચૂક ગુંથી દીધા. અગર તેા પ્રજાને જોવા ચેાગ્ય અનાવવા માટે ખરા ઇતિહાસનુ ખુન કરી નવા સ્વરૂપે રજુ કર્યાં. પૌરાણિક ખાખતમાં પણ એવુ જ અન્યું છે. શ્રી કૃષ્ણ અને ખીજી સાધુ ચરિત વ્યક્તિઓને તેણે ફક્ત ગેપીએ સાથે નાચતી કે ભાગિવલાસ કરતી બતાવી. આ છે ફિલ્મ-ઉદ્યોગની પરાવન કથા, ક્યે પ્રસંગે પ્રજાની ભાવના ઉચ્ચ અને તેવા પ્રજા જીવનના ઘડતરમાં ફાળેા આપે એવા, પ્રજાની ચારિત્ર્યશુદ્ધિ કેળવે તેવા કે પ્રજાની મર્દાનગી ખીલે તેવા ચિત્રો તેણે આપ્યા છે? શ્રવણથી પણ પર છે અને પર કાંઈ કરી શતું નથી એ પણ તમારાજ સિદ્ધાંત છે. માટે નાહક અમને શામાટે અટકાવેા છે ? ધમાલીઆની આ વાતને માન્ય રાખીને તેએ ચુપચાપ ચાલ્યા જાય ખરાકે? અરે, નિમિત્ત પર છે માટે કંઈ કરી શકતુ ંજ નથી એવુ· માનનાર કાનજીસ્વામીજી શામાટે ભક્તાને રાજ બે કલાક ઉપદેશ આપે છે. શુ ભ તેથી પોતે અને પેાતાની વાણી પર નથી ? શા માટે સ્વામીજી એક સમયસાર જ ગ્રંથ વાંચે છે અને ત્રીજા ભગવતીજી કે આચાર ગાદિ કેમ નથી વાંચતા ? જો સમયસાર ગ્રંથ સ્વામીજીની દૃષ્ટિએ પર જ છે અને એ કંઇ પણ લાભ કરી શક્તા નથી તેા આચા સઁગાદિમાં પણ પરત્વ સમાન જ છે પછી અમુકજ ગ્રંથ વાંચવા અને અમુક કેમ નહિ ?
