________________
તા
૮-૧-૧૯૪૧
જૈન યુગ.
—
( અનુસંધાન પૃ. ૮ ઉપરથી.)
બેઠકનું કામ ચાલુ થયું. શ્રી. મેહનલાલ દેસાઈ કૃત 'જાગ વીર સંકડાઈ જાય એમ મેટા ભાગનું માનવું હતું. તેમજ આ સંતાન’ કાવ્યથી શરૂઆત થઈ અને તુરતજ મુખ્ય મંત્રી ઠરાવથી બે સમિતિઓ ઉભી થતી હતી અને મોતીલાલભાઈના શ્રી. ચતુરભાઈ રાયચંદે અધિવેશનની સફળતા ઇચ્છનારા વિચારે પ્રમાણે તે મુંબઈની સ્થાયી સમિતિ તદન બીન જરૂરી સંદેશાઓ વાંચ્યા. (આ સંદેશાઓ પાઠવનારાના નામે તથા થઈ પડતી હતી, અથવા તે રહે તે દિમુખી સત્તા જેવું થાય, ગામનું વર્ણન આ પત્રના અન્ય પૃષ્ઠ ઉપર આપેલું છે.) અને પરસ્પર વિસંવાદિતા ઉત્પન્ન થાય. આ વિષય કેટલીક આ પછી ઠરાવો એક પછી એક મૂકાતા ગયા અને ચોખવટની ગેરહાજરીએ ખુબ ચર્ચાને ચક્રાવે ચડે. મોતીલાલ દરખાસ્ત અને અનુમોદનેમાં જુદા જુદા વક્તાઓ પિતાને ભાઈના હૃદયમાં કાંઈક બીજુંજ વસતું હતું, પણ તેઓ સ્પષ્ટ મળેલા બહુજ ટૂંકા સમયમાં જેટલું કહેવાય તેટલું કહેતા ઉચારી શકતા ન હતા. લગભગ ૧૫ કલાકના મથામણ પછી હતાં. છાત્રાલયે માટે ઠરાવ શ્રી. ચંદભાઈ દોશીએ શ્રી જીવરાજભાઈ દેશીએ મોતીલાલભાઈને કહેવાનો ભાવાર્થ બહુજ ઉત્તેજક ભાષામાં શૈલિપૂર્વક મૂક્યો, અને શ્રોતાજનો સ્પષ્ટ રીતે સભ્યોને સમજાવ્યો અને મોતીલાલભાઈ પણ તેને ઉપર જાણે કે એમને વક્તવ્યની છાપ પડી ન હોય તેમ આ સંમત થતાં જે વસ્તુ ગોળ ગોળ ભાષામાં રમતી હતી તે ઠરાવને મૂર્ત સ્વરૂપ આપવાનાં મંડાણ થયાં, સ્વાગતાધ્યક્ષ શ્રી. પષ્ટ બની અને સભ્યો પણ સમજી ગયા. અને આ ઠરાવ ભગવાનદાસભાઈએ નિંગાળા ગ્રામમાંજ આ અધિવેશનની યાદી બંધારણમાં નહિ આવતાં જૂદો આવી શકે એમ સર્વેની માટે એક ગ્રામ્ય છોટાલય ઉભું કરવાની દરખાસ્ત રજુ કરી માન્યતા થતાં એ જૂદા ઠરાવ રૂપે રજુ થયો અને સ્વીકારાશે. અને તુરતજ તેને માટે ફાળે થતાં દરવર્ષે રૂા. ૫૫૫) ની આ સ્થળે એક નિર્દેશ કરવો જોઈએ કે ઉપરોકત ઠરાવ જે મદદ એવી પાંચ વર્ષ સુધીની મદદના વચનો તુરતુરત મર્યાદા અંકિત થઈ હતી તેનાથી બહાર જતો હતો. પરંતુ જરૂરી મળ્યાં અને લગભગ અર્ધા કલાકને નજીવા સમયમાં આ હોઈ મર્યાદાનું ઉલ્લંધન સ્વીકારીને પણ તે રજુ કરવા દેવામાં આવતા કામ માટે જડ અકત્ર થયું આવ્યો અને પસાર થયે
ત્યાર બાદ અન્ય ઠરાવ પસાર થયા પછી શ્રી મોતીચંદભાઈએ આમ આ ઠરાવનો નિકાલ થતાં શ્રી પરમાણંદભાઈએ બંધારણમાં ઉદ્દેશ અને કાર્ય વિસ્તાર શિવાયની કલમમાં સૂચવેલ ૧૧ સભ્યની સમિતિ બહુ જરૂરી ન જણાઇ, અને તે જરૂરી ફેરફાર તેમજ કેટલીક નવી જરૂરી કલમો દાખલ કરવાની કલમ મૂળ સ્વરૂપે રહેવા દેવામાં આવી
દરખાસ્ત મૂકી તેને અનુમોદન મળતાં તે સર્વાનુમતે પસાર આ રીતે દેઢ કલાકની ચર્ચા પછી આ ઠરાવ થાળે પડ થઈ. આ પછી આવ્યો શ્રી. મેંતીલાલભાઈને ચર્ચાસ્પદ આ સમયે પ્રમુખશ્રીએ જણાવ્યું કે વિષયવિચારિણી સમિતિનું ઠરાવ-આ ઠરાવની દરખાસ્ત મૂકતાં તેણે પિતાનું હાર્દ ખુલ્લું કેટલુંક કામ હજુ બાકી હોવાથી આજે ખુલી બેઠક મળી કર્યું. તેઓ જે વિષય વિચારિણી સમિતિમાં કહી શકતા શકશે નહિ. જેથી ખુલ્લી બેઠક તા. ૨૭-૧૨-૪૦ ના રહેવાના હતા, તે તેમણે ખુલ્લી બેઠકમાં કહ્યું. તેણે ઐક્યની બહુજ ૮ વાગા ઉપર મુલતવી રાખવામાં આવી.
જરૂરીયાત દેખાડી તે સાધવા માટે પ્રમુખશ્રી અને પ્રમુખશ્રીને બંધારણના ઠરાવ પછી બે ત્રણ સામાન્ય ઠરાવ પસાર થયા ગ્ય લાગે તેવા છ સભ્યોની કમીટીની વાત મૂકી અને એ અને ત્યાર પછી સ્ટેન્ડીંગ કમીટીના સભ્યોની નીમણુંકનું કામ સમિતિએ પ્રચાર કર તથા ઐક્ય સાધવા પ્રયત્ન કરવા. ચાલું થયું અને એ કામ પતાવી રાત્રીના લગભગ ૧૦ વાગે એમના વક્તવ્યના સારમાં કાંઈક એવું દેખાતું હતું કે કેટલાક વિષયવિચારિણી સમિતિએ પિતાનું કાર્ય સમાપ્ત કર્યું. બંધાયેલા પૂર્વગ્રહને લીધે ઐકયનું ગાડું આગળ ચાલી શકતું
વિષયવિચારિણી સમિતિનું કામ પ્રમુખશ્રીએ કુનેહથી નથી, જેથી એ પૂર્વગ્રહથી પર એવી એક કમિટી થાય તે સમજાવટથી અને નિખાલસ રીતે ચર્ચા ચાલવા દઈને જે ઐકય સાધવાનો સંભવ વધારે ત્વરિત ઉપસ્થિત થાય, ધીરજથી અને વિચાર પૂર્વક ચલાવ્યું તેને માટે દરેકના મુખ- આ ઠરાવને અનુમોદન મળ્યાં, અને વિશેષ અનુદન માંથી પ્રશંસાના ઉદગારાજ નીકળતા હતા. કેટલીક વખત આપતાં શ્રી પરમાણુંદ ભાઈએ જણાવ્યું કે હું આ ઠરાવને ગરમાગરમ પ્રસંગ પણું ઉપસ્થિત થતું હતું, છતાં જરા પણ અનુમોદન આપવા ઊભો થયો છું. એય અને સમાધાન કેને ઉગ્ર નહિ થતાં, તેમજ જરા પણું અધિકારનો ઉપયોગ નહિ પ્રિય ન હોય ? છતાં પણ અત્રે એક વાતની સૂચના આપવી કરતાં સંપૂર્ણ શાંતિથી ચલાવ્યું. ઉતાવળ કરનારાઓને એક મને વ્યાજબી લાગે છે તે એ છે કે એય સાધવાની તમન્નામાં પ્રસંગે તેઓશ્રીએ જણાવી દીધું કે 'તમે ઉતાવળ નહિ કરો, એવું ન બને કે એક તરફ એકય સધાય નહિ, અને બીજી મારે બધાને સમજવા છે, જરૂર પડશે તે હું સેશન ચાર દિવસ તરફ હાલ જે કાર્ય ચાલી રહ્યું છે. હાલ જે કેટલાક ભાઈઓ સુધી ચલાવીશ. આ ઉપરથી તેઓશ્રીની ભાવના અને તમન્ના કામ કરી રહ્યા છે તેઓને ખાવાનું અને ચાલતાં કાર્યને ખેર બે દેખાઈ આવતાં હતાં. વળી એક પણ ઠરાવ માટે કોઈને પણ પાડવાનું ન બને એટલું જ ખાસ લક્ષમાં રાખશે.” ઉપર પ્રમાણે બેસી જવાનું કહેવાને કે એક પણ ઠરાવ મત ઉપર લઈ અનુમોદન મળ્યા પછી તે ઠરાવ પસાર થયો. અને આ રીતે જવાનો બનાવ ન બનવા દીધે એ એમની કાર્ય કુશળતાને અગત્યના ઠરા લગભગ ૧૨ વાગે પસાર થઈ ગયા. (વિગઆભારી છે. તેથી કહેતા હતા કે વિષયવિચારિણી સમિતિ તવાર ઠરાવે આ પત્રમાં અન્ય સ્થળે આપ્યા છે.) નિંગાળા એ તે અધિવેશનનું સત્ય છે એ સત્વને પીછાખ્યા વિના આપ• સ્ટેશનેથી બન્ને બાજુના મેલે ૨ વાગે ઉપડતા હોવાથી પ્રતિથી આગળ ચાલીજ કેમ શકાય ?
નિધિઓ જવાની ઉતાવળમાં હાઈ સહુ પોતપોતાની તૈયારી અધિવેશન દિવસ ૩ જે તા. ૨૭-૧૨-૪૦.
કરવા લાગી ગયા. આ બાજુ પ્રમુખશ્રીને આભાર, ભાવનગર તા. ૨૭-૧૨-૪ ના રોજ બે વાગા પહેલાં લગભગ સ્ટેટનો આભાર, શ્રી પટણી સાહેબ, શ્રી. હેમચંદભાઈ આદિ કામ સંપૂર્ણ કરવાનું હોવાથી બરાબર ૮ વાગે નિયમીત અમલદારોની સહકાર માટે તેમને આભાર, ગઢડાવાળા
