Jain Shasan na Prabhavshali Mantro

Author(s): Jain University
Publisher: Jain University

Page 3

દશાંગ ધૂપ, ફળ, ફૂલ, નૈવેદ્ય વગેરે જે જે ચીજો લેવી તે ઉંચા પ્રકારની અને કિંમતી લેવી. મંત્ર પાઠ વખતે પદ્માસને અથવા સુખાસને બેસવું. પરંતુ જિનમંદિરમાં પ્રભુની સન્મુખ પદ્માસને બેસવું નહિં. કારણ કે તેથી અવિવેક થાય છે.
મંત્ર ભણતી વખતે માલા અંગુઠા ઉપર રાખી તર્જની અંગુલી વડે ફેરવવી. જેટલા દિવસો સુધી મંત્રારાધન કરવું હોય તેટલા દિવસ નિયમસર આરાધન કરવું પણ ટાઈમમાં વારંવાર ફેરફાર કરવો નહિં. હંમેશાં એક જ વખત ભોજન કરવું, બ્રહ્મચર્યનું બરાબર પાલન કરવું તથા જમીન ઉપર ચટાઈ, કંબલ, અથવા શેતરંજી પાથરીને સુવું. અસત્ય બોલવું નહિ. તેમજ આચાર વ્યવહાર બહુજ શુદ્ધ રાખવો. ભોજનમાં રોટલી, દાળ, દુધ, સાકર, ઘી વગેરે પવિત્ર ચીજો પાચન થાય તેટલી જ ખાવી.
દરેક મંત્રો શીખવાને માટે પુષ્પાર્ક, હસ્તાક, મૂલાક, અથવા તીર્થકર શ્રી મહાવીરસ્વામીના જન્મકલ્યાણકનો દિવસ એટલે દિવાળીનો દિવસ વધારે શ્રેષ્ઠ ગણાય. આ દિવસ કદાચ પાસે ન આવતો હોય તો પુનર્વસુ, પુષ્ય, શ્રવણ યા ધનિષ્ઠા નક્ષત્રનો દિવસ પણ સારો ગણાય. અગર આ યોગ પણ નજીકમાં ન આવતો હોય અને શિષ્યોને શીખવવાની ખાસ આવશ્યક્તા હોય તો ગુરુમહારાજ પોતાનો ચંદ્ર સ્વર ચાલતો હોય તે સમયે શીખવાડે. તે વખતે જે શિષ્યનો પણ ચંદ્રસ્વર ચાલતો હોય તો શુભ ગણાય. પરન્તુ તે વખતે શિષ્યનો ચંદ્ર સ્વર ન ચાલતો હોય તો ગુરુ ભણાવી રહ્યા બાદ જ્યારે શિષ્ય ભણવું શરૂ કરે ત્યારે ચંદ્રવર ચાલતો હોવો જોઈએ.
જાપ મંત્રશાસ્ત્રનો નિયમ છે કે દરેક મંત્રો વિવિધ અનુષ્ઠાન બળથી જુદી જુદી શક્તિઓનો અનુભવ કરાવે છે. તે માટે નિશ્ચિત આસન, દિશા, કાળ, માળા, મુદ્રા આદિનું બંધારણ જરૂરી છે. મંત્ર તો એક જ હોય પરંતુ બંધારણીય તત્ત્વ આસન, માળા, મુદ્રા આદિના ફેરફારથી મંત્રશક્તિનો પ્રવાહ જુદી દિશામાં ચોક્કસ વાળી શકાય છે. આ ઉપરથી સ્પષ્ટ સમજાય છે કે જો બંધારણની જાળવણી ન હોય તો મંત્રમાં ગમે તેટલી શક્તિ હોય તો પણ તે શક્તિઓનો પ્રાદુર્ભાવ શક્ય નથી.
નિશ્ચિત સમય, નિશ્ચિત આસન, નિશ્ચિત દિશા, નિશ્ચિત માળા અને નિશ્ચિત સંખ્યા એ મંત્રજાપ માટે મહત્તવની બાબત છે અને તે બરાબર સાચવવી જોઈએ.
દિકાલમુદ્રાસનપલવાનાં, ભેદ પરિઝાય જયેત સ મંત્રી
ન ચાન્યથા સિધ્યતિ ત૭ મંઝ, કુવન સદા તિwતુ પહોમમ્ In મંત્રસાધકે દિશા કાળ મુદ્રા આસન અને પલ્લવો (મંત્રની આદિ કે અંતમાં આવતા બીજાક્ષરો) ની ભેદ વ્યવસ્થા જાણીને જાપ કરવો જોઈએ. જો તેમાં ભૂલ કરે તો (અન્યથા બીજી રીતે કરે તો) મંત્ર જાપતો હોય, હોમ કરતો હોય પણ મંત્ર સિદ્ધ થતો નથી.
જીપ ત્રણ પ્રકારના છે.
(૧) ભાષ્યજાપ, (૨)
ઉપાંશુજાપ, (૩) માનસજાપ.
Lib topic 7.7 #3
www.jainuniversity.org