Jain Sahitya

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 22

ਵਿਵਹਾਰ
ਬਹੁਤ ਕਲਪ ਕੇ ਵਿਵਹਾਰ ਇੱਕ ਦੁਸਰੇ ਪੂਰਕ : ਸੂਤਰ ਹਨ । ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ 10 ਉਦੋ ਕ ਹਨ । ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਿਸ਼ੇ ਹਨ।
1 ਨਿਸਕਪਟ ਅਤੇ ਕਪਟੀ ਆਲੋਚਕ ਇੱਕਲੇ ਸਾਧੂ ਦਾ ਚਿਤ ਦਰਜ
2 ਸਮਾਨ ਸਮਾਚਾਰੀ ਵਾਲੇ ਦੋਸ਼ੀ ਸਾਧੂਆਂ ਨਾਲ ਸੰਬਧਿਤ ਪ੍ਰਾਸਚਿਤਦਰਜ ਹੈ।
3 ਗੱਛ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਾਧੂਆਂ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਗੱਛ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਜਾਂ ਇੱਕਲੇ ਘੁੰਮਣ ਵਾਲੇ ਪਾਪੀ ਸ੍ਰਮਣ (ਸਾਧੂ) ਦੇ ਪ੍ਰਸਚਿਤ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ।
4 ਇਸ ਵਿਚ ਅਚਾਰਿਆ ਆਦਿ ਪਦਵੀ ਧਾਰੀਆਂ ਦਾ ਧਾਰਮਿਕ ਪਰਿਵਾਰ ਅਚਾਰਿਆ ਦੀ ਮੌਤ ਸਮੇਂ ਚੇਲਿਆ ਦੇ ਕਰਤੱਵ ਨਵੇਂ ਅਚਾਰਿਆ ਦੀ ਚੋਣ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਹੋਰ ਗੱਛ ਵਿਚ ਜਾਣ ਦਾ ਵਰਨਣ ਹੈ।
5 ਸਾਧਵੀਆਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਤੇ ਹੋਰਾਂ ਸਾਧੂ ਤ ਫਰਜਾ ਦਾ ਜਿਚਰ ਹੈ।
6 ਸਾਧੂ ਨੂੰ ਰਿਸਤੇਦਾਰ ਪ੍ਰਤਿ ਅਚਾਰਿਆ, ਉਪਾਧਿਆ ਅਤੇ ਸਿਖਿਅਕ ਅਤੇ ਅਸਿਖਿਅਕ ਦੀ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ।
7
ਸਾਧਵੀਆਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਵਿਵਹਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਦਾ ਵਰਨਣ ਹੈ।
A1ų
ਦੇ ਉਪਕਰਨਾ ਦਾ ਵਰਨਣ ਹੈ ?
ਸਾਧੂ
9 ਭਿਖਸ਼ ਦੇ ਮਾਲਕ ਤੋਂ ਭੋਜਨ ਲੈਣ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਦਾ ਫ਼ਿਕਰ ਹੈ।
10 ਬਾਲ ਦੀਖਿਆ ਮਮਤਾ ਤਿਆਗ ਉਪਸਰਗ, ਪੰਜ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ, ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਸਥਿਵਰ ਆਦਿ ਵਿਸ਼ੇਆਂ ਦਾ ਵਰਨਣ ਹੈ।
ਨਸ਼ਿਥ
ਨਸ਼ਿਖ ਸੂਤਰ ਵਿਚ 4 ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਾਸ਼ਚਿਤਾਂ ਦਾ ਵਰਨਣ ਹੈ । ਜੋ ਸਾਧੂ ਸਾਧ ਵੀਆ ਲਈ ਹਨ । ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ 20 ਉਸਕ ਹਨ ।
4
ਪਹਿਲੇ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਮਾਸਿਕ ਸ਼ਚਿਤ ਦੁਸਰੇ ਤੋਂ ਪੰਜਵੇਂ ਤਕ ਲਘੂ ਮਾਸਿਕ ਪ੍ਰਾਸਚਿਤ ਛੇਵੇ ਤੋਂ ਗਿਆਰਵੇ ਤੱਕ ਗੂਰੁ ਚਤ੍ਰ ਮਾਸਿਕ ਪ੍ਰਾਸਚਿਤ ਬਾਹਰਵੇ ਤੋਂ ਉਨੀਵੇ ਵਿਚ ਲਘੂ ਚਾਤੁਰ ਮਾਸਿਕ ਪ੍ਰਾਸਚਿਤ ਦਾ ਵਰਨਣ ਹੈ । ਵੀਹਵੇਂ ਉਦੋਸਕ ਵਿਚ ਆਲੋਚਨਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਸਚਿਤ ਵਿਚ ਲਗਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸਾ ਦਾ ਜਿਕਰ ਹੈ। ਇਹ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚ 1500 ਸੂਤਰ ਹਨ ।
ਮਹਾਨਸਿਥ
ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚ 6 ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ 2 ਚੁਲਿਕਾਵਾਂ ਹਨ । ਜਿਨਾਂ ਦਾ ਸੰਖੇਪ
ਵਰਨਣ ਇਸ਼ ਪ੍ਰਕਾਰ
ਹੈ I
1 ਸਲਯੋਦਰਨ ਨਾਸ਼ਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਪਾਪ ਰੂਪੀ ਕੰਡੇ ਦੀ ਜਿੰਦਾ ਆਲੋਚਨਾ ਹੈ । 18 ਪਾਪਾਂ
ਚਰਚਾ ਹੈ ।
21