Book Title: Jain Drushtie Bramhacharya Vichar Author(s): Sukhlal Sanghavi Publisher: Z_Jaindharma_no_Pran_002157.pdf View full book textPage 1
________________ જૈન દષ્ટિએ બ્રહ્મચર્ય વિચાર જૈન દષ્ટિનું સ્પષ્ટીકરણ માત્ર તત્વજ્ઞાન કે માત્ર આચારમાં જેની દૃષ્ટિ પૂર્ણ થતી નથી. એ તત્વજ્ઞાન અને આચાર ઉભયની મર્યાદા સ્વીકારે છે. કોઈ પણ વસ્તુનો (પછી તે જડ હોય કે ચેતન)-તેની બધી બાજુઓને–વાસ્તવિક સમન્વય કરે એ અનેકાંતવાદ જૈન તત્ત્વજ્ઞાનને મૂળ પાયો છે; અને રાગદેષના નાનામોટા દરેક પ્રસંગેથી અલિપ્ત રહેવારૂપ નિવૃત્તિ એ સમગ્ર જૈન આચારને મૂળ પામે છે. અનેકાન્તવાદનું કેન્દ્ર મધ્યસ્થતામાં છે અને નિવૃત્તિ પણ મધ્યસ્થતામાંથી જ જન્મે છે, તેથી અનેકાન્તવાદ અને નિવૃત્તિ એ બંને એકબીજાના પૂરક અને પોષક છે. એ બને તવ જેટલે અંશે સમજાય અને જીવનમાં ઉતરે તેટલે અંશે જૈનધર્મનું જ્ઞાન અને પાલન થયું કહેવાય. જૈનધર્મનું વહેણ નિવૃત્તિ તરફ છે. નિવૃત્તિ એટલે પ્રવૃત્તિની વિરોધી બીજી બાજુ. પ્રવૃત્તિને અર્થ રાગદેષના પ્રસંગમાં ઝંપલાવવું. જીવનમાં ગૃહસ્થાશ્રમ એ રાગદ્વેષના પ્રસંગોનાં વિધાનું કેન્દ્ર છે. તેથી જે ધર્મમાં ગૃહસ્થાશ્રમનું વિધાન કરવામાં આવ્યું છે તે પ્રવૃત્તિધર્મ, અને જે ધર્મમાં ગૃહસ્થાશ્રમનું નહિ પણ માત્ર ત્યાગનું વિધાન છે તે નિવૃત્તિધર્મ. જૈનધર્મ એ નિવૃત્તિપમ હોવા છતાં તેના પાલન કરનારાઓમાં જે ગૃહસ્થાશ્રમને વિભાગ દેખાય છે તે નિવૃત્તિની અપૂર્ણતાને Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.orgPage Navigation
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 15
