________________
( ૧૬ ) એટલાં બધાં દેવળો એક ગામમાં બાંધેલાં હોવાથી તેની પર્વની આનદી તથા તેના રહેવાસીઓનું ધનાઢયપણું સાફ રીતે દર્શાવી આપે છે.
- એ ગામના પશ્ચિમ ઝાંપા તરફ મોટું અને ગંજાવર શ્રી આદિનાથ તીર્થકરનું દેવાલય છે, તેનું કોતરકામ તથા તેની બાંધણી સાધારણ જણાય છે.
તે ગામમાં રહેલું એક શિવાલય અને આ આદિનાથનું મંદિર, તે બન્ને પૂર્વ કાળે મારવાડમાં લુણું નદીને કિનારા ઉપર વસતા ખેડગઢ, કે જે ગોહેલેનું જૂનું સંસ્થાન કહેવાય છે, તેમાં બંધાયાં હતાં. પણ તિઓના અને ગેસાઈઓને વબળવડે તમાંથી ઉખેડી અહીં નારલાઈમાં સ્થાપવામાં આ વ્યાં, એવી લોકોમાં દંતકથી ચાલે છે.
એમ કહેવાય છે કે, એકવાર યતિઓ અને ગોસાઇઓ પોત પોતાની મંત્રવિદ્યાની કુશળતા બતાવવા સારું વાદ કરતા હતા; તેમાં એવું ઠરાવ્યું કે, ખેરગઢમાનું આદિનાથનું જિનમંદિર અને ત્યાંનું શિવાલય એક રાત્રિની અંદર મંત્રશનિવડે ઉખેડીને અરૂણોદય પહેલાં નારલાઈમાં લાવે; અને તેમાં જે પહેલે લઈને નારલાઇમાં પહેરે, તે શિખર ઉપર દેવળનું સ્થાપન કરે, અને જે મોડે પહોચે, તે નીચે સ્થાપન કરે. એવી શરત ઠરાવીને યતિઓ આદિનાથનું દેવળ, અને ગેસાઈ મહાદેવનું દેવળ મંત્રશક્તિ વડે ઉખેડીને એક રાત્રિમાં નારલાઈ લાવ્યા. પણ ગોસાઈએ પ્રથમ આવી પહોંચ્યા; તેથી તેને ઓએ શંકરના દેવળની પહાડના શિખર ઉપર તકાળ સ્થાપના કરી અને યતિઓ પણ આદિનાથનું દેવળ લેઈ જેટલામાં પહાડ પર ચડવા આવતા હતા, તેટલામાં ગોસાઈઓએ કુકડાના સરખે અવાજ કર્યો; તેથી યતિઓ સમજોકે, વહાણું વાયું, માટે હવે આપણને ત્યાં સ્થાપના કરતાં ગોસાઈએ અને ટકાવશે એમ ધારીને તેઓએ તે દેવળની નીચે સ્થાપના કરી. આ વિષે જે દંતકથા ચાલે છે, તે નીચે પ્રમાણે છે.
સંવત દશ દાબેતરે, વદિયા ચોરાસી વાદ
ખેડનગરથી લાવીઆ, નારલાઈ પ્રાસાદ છે ૧છે આ દેવળોને ખેડનગરથી લાવવામાં બન્ને મતવાળાઓએ તરેહવાર ચમકારિક યુક્તિઓ કામે લગાડી હશે એમ જણાય છે. પણ આ વાત ઉપર શક રાખવાને એજ દેવળની અંદરના લેખથી પ્રમાણ મળે છે કે, સંવત ૨૬૪ માં યશોભદ્રસૂરિ તે દેવળને મંત્ર શકિતવડે લાવ્યા હતા. જેમકે, “ સંવત ૧ કિ રામમૂરિમંત્રામમાતા’ આ રીતે છેતાલીસ વર્ષના
Aho ! Shrutgyanam
