________________
(૧૮૨) પ્રકરણ બારમું.
જેનાં છત્રીસ નિગમ શાસે.
(અથવા જૈન ઉપનિષદો). ( ઉપર જણાવેલ વિષય લખતાં પહેલાં મારે જણાવવું જોઈએ કે, આપણામાં એટલે જૈનમાં “ આગમ નિગમ) એ શબ્દ પ્રસિદ્ધ છે. પણ તેમાંથી આગમોના નામો તો ઘણાખરા જાણે છે; અને તેના નામો આગનના પ્રકરણમાં દાખલ કરેલાં છે. પણ નિરામે કેટલાં અને કયાં ક્યાં છે? તથા તેમાં શું શું વર્ણન આપેલું છે? તેની ઘણુઓને બલકે કોઈને પણ ખબર નહીં હોય તેટલા માટે તે પ્રાચીન વિષયને પણ અવે દાખલ કરી આ જૈનધર્મના પ્રાચીન ઇતિહાસ ભાગ બીજાની હું સમાપ્તિ કરું છું .
૨ ડરવૂ નામ પ્રથમ ઘટૂ-આ ઉપનિષમાં દર્શનને ભેદ દેખાડ્યા છે.
૨ પં ચનામ દિલીયોપનિષ-આ ઉપનિષદમાં આવેલા પાંચે અધ્યામાં વિવિધ પ્રકારના વિષે દાખલ કરેલા છે
૨ પત્રક નામ તૃતીથાપના-આ ઉપનિષમાં ભરત મહારાજેબઆવેલા વેદોને કૃતિઓ, તેને ખરા રૂપમાં દાખલ કરી છે,
8 વિજ્ઞાન ધનાવનામ તુષિ -આ ઉપનિષમાં વિવિધ પ્રકા રનાં જ્ઞાનનું સ્વરૂપ આપેલું છે
૬ વિજ્ઞાનેશ્વરવ્ય પંનિષદ્-આ ઉપનિષદ્ધાં વિવિધ પ્રકારનાં જ્ઞાનના માલિકેનું સ્વરૂપ આપેલું છે.
હું વિજ્ઞાનriાળંવના પનિષ-આ ઉપનિષદમાં વિવિધ પ્રકારના જ્ઞાનગુણોનું વર્ણન આપેલું.
૧ આ ઉપનિષ કે પ્રાચીન કવિએ એવી સ્તુતિ કરી છે કે, आदर्शवदर्शनभेददर्शि-नभस्वदकोदितभावनाभित् ॥ श्रीउत्तरारण्य कमद्यवंदे मंदेतानंदतरंगितांगः ॥ १ ॥
Aho ! Shrutgyanam
