________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦]
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
મહારાજ આ ચિત્રકારની વિશેષતા છે, તેને વરદાન પ્રાપ્ત છે. કે તે કોઈ પણ વસ્તુના એક અંશ જોઈને તેનું અસલ હું-બહુ ચિત્ર તૈયાર કરી શકે છે અને તે વળી કહે પણ છે કે તેણે માત્ર રાણી મંગાવતિના પગને અંગુઠે જોઈ આ ચિત્ર બનાવ્યું છે. મંત્રી બાલ્યા
રાજાનું શંકાશીલ મન શાંત ન થયું. તેણે કહ્યું - મંત્રીજી, શું તમે આ ટૅગ પર વિશ્વાસ કરે છે? આ અસંભવ છે, મંત્રીએ પ્રશ્નના જવાબમાં પ્રાર્થના કરી. મહારાજ તેની પરિક્ષા કરવામાં આવે ચિત્રકારની પરિક્ષા માટે એક ડૂબડી દાસીનું મોટું જ માત્ર દેખાડવામાં આવ્યું. ચિત્રકારે ત્યાં ઊભા-ઊભા જ દાસીનું ચિત્ર દેરી દીધું. બધા જ નવાઈ પામી ગયા પરંતુ રાજાના મનમાંથી શંકા ન ગઈ ચિત્રકારે રાજાની ક્ષમા માંગી મહારાજ મેં કોઈ ખરાબ ભાવનાથી નહિ પરંતુ સહજ વિચારથી જ મહારાણીનું ચિત્ર દોર્યું છે. મારા મનમાં જરા પણ પાપ નથી.
રાજાએ કહ્યું:- ભલે તારા મનમાં પાપ ન હોય પરંતુ તે કલાને દુરૂપયેાગ જરૂર કર્યો છે. કલા-સાધના અને સિદ્ધિ મનોરંજન માટે નથી હોતી, માનવ-સમાજના કલ્યાણ માટે તેને ઉપયોગ થવો જોઈએ પરંતુ તે રાણીનું ચિત્ર દેરીને તારી કલાનું નગ્ન રૂપ પ્રદર્શિત કર્યું છે, તેમાં સમાજ તેમજ વ્યકિતનું અહિત છે. ભવિષ્યમાં તું કલાને આ દુરૂપયોગ ન કરે તે માટે તારા હાથ ના અંગુઠા કાપી નાંખવામાં આવે.
રાજાની આજ્ઞાને કે.ણ ઉથાપી શકે? ચિત્રકારના અંગુઠો કાપી નાંખવામાં આવ્યા. રાજાના વ્યવહારથી અથવા તે કલાના અપમાનથી દુઃખી થઈને ચિત્રકાર કૌશલ્મી નગરી. માંથી નીકળી ગયું અને આ અપમાનનો બદલો લેવા માટે તે વિચાર તે, વિચારતે અવંતિ (ઉજજયિની ) પહોંચી ગયે.
અવન્તીને રાજા ચંડ પ્રતા ઘણું જ સાડી, દ્ધો અને વિલાસપ્રિય રાજા હતો. તે કૌશબિ નરેશ શતાનિકને સાદું હતું પરંતુ રાજનીતિમાં સબંધ નહિ પરંતુ સ્વાર્થ થ પ્રધાન થાય છે. કોઈ કારણોને લીધે શતાનિક અને ચડપ્રદ્યતન વચ્ચે દુશમની ચાલી રહી હતી ચિત્રકારે ચડપ્રતને પિતાને બદલે લેવા માટે સાધન બનાવ્યો. તેણે મૃગાવતિનું સુંદર ચિત્ર બનાવીને ચંડતનને ભેટ આપ્યું. ચિત્ર જોતાજ ચડપ્રધાન વિહ્વળ થઈ બેલી ઉમે ? આવું અપૂર્વ સૌદય, આવી મન હરીલેનારી રૂપ નીતરતી કે ઈ સ્ત્રીનું ચિત્ર છે કે દેવીનું ?
ચિત્રકાર ચિને પરિચય દીધે-મહારાજ આ છે કૌશામ્બી નરેશની રાણી મૃગાવતા
For Private And Personal Use Only
