Jain Dharm Prakash 1967 Pustak 083 Ank 04 05

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ મહા-ગણ
જડતા દૂર કરે છે અને સમભાવપૂર્વક અનુપ્રેક્ષા ઉપરાગ સહન કર્યા, રાંદનબાળાના હાથે (ભાવના) અથવા તત્વચિંતન કરી શકે છે. અડદના બાકળા વહાર્યા, અગિયાર ગણધરોને
બોધ આપે તે બધા પ્રસંગે નજર સમક્ષ ભગવાન મહાવીર કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવા માટે કાર્યાત્સગ–ધ્યાનમાં રહેતા હતા એમ આવે છે. તેમના જીવન પરથી આપણને જણાય છે. એક કાઉસગ્ગનો સમય પીડા શ્વાસ
શ્વાસને છે તેથી કાઉસમાં લેવા કાર્યોત્સર્ગના બે શબ્દો છે. (૧) કાયા
ચંદેમુનિમલયરા સુધી જ ગણવાનો છે અને (૨) ઉત્સર્ગ. તેથી કાગ કરતી
લેસ પુરો ગણવાનો નથી. અમુક પ્રગેજ વખતે સાધક શરીર પરનું ભાન ભૂલી જઈ
પુરો લેગસ કાઉસગ્નમાં ગણાય છે. લેબસ આત્મભાવમાં પ્રવેશ કરે છે. શરીરની ક્રિયા
અરિહંતદેવેની ભકિતના શબ્દોથી ભરપૂર છે એને રેકી, મૌન રહી, ધર્મધ્યાન દ્વારા મનને
તેથી લોગ ધ્યાન માટે ઉપરોણી છે. એકાગ્ર કરવામાં આવે એવો કાસ આત્મશુદ્ધિ માટે વિશેષ મહત્વ ધરાવે છે. ત્રાટક :કાયોત્સર્ગમાં ઘણે ભાગે અમુક સંખ્યામાં લોગસ ત્રાટક યાનને એક પ્રકાર છે. કઈ વસ્તુમાં (ચતુર્વિ શતિ સ્તવ) ગણવામાં આવે છે કારણકે એક સ્થિર દષ્ટિથી જોઈ રહેવું તેને ત્રાટક કહે વૈન સમાજમાં લેગસનું ઘણું મહત્વ છે. છે. આંખમાં પાણી આવે એટલે થાક ખાવો લેગસ-ભક્તિસાહિત્યની એક સુંદર રચના જોઈએ અને પુન: ત્રાટકને અભ્યાસ શરૂ કરી છે. તેના દરેક શબ્દમાં ભક્તિને સાવ છુપાયેલા જોઈએ. ત્રાટક કાછળ વસ્તુ પર કરવાથી આપને છે. ભગવાનના નામમાં અપાર શક્તિ રહેલી કોઈ જાતની ઈન્ત થતી નથી. પ્રથમ પાંચ છે. શ્રી ઋષભદેવથી લઈ ભગવાન મહાવીર મીનીટ એમ ધીમે ધીમે ત્રાટકનો અભ્યાસ સુધીના ચાવીશ તીર્થકર આપણા ઇષ્ટદેવ છે. વધારતા જવું, કઈ કાળા રંગના ફુલપર અહિંસા અને સત્યનો માર્ગ દર્શાવનાર છે, વળી ત્રાટક કરવો જોઈએ. કોઈ કાગળ પર કાર તીર્થકરોનું સ્મરણ હૃદયને પવિત્ર બનાવે છે લખી આંખ સમાન સ્થાપી અર્ધા કલાક થી અને વાસનાની અશાંતિને દૂર કરે છે. ભગવાન ત્રાટક કરવો જોઈએ અથવા કોઈ ઇષ્ટદેવની ઋષભદેવનું નામ લેવાથી ઋષભદેવ ભગવાને પ્રતિમા પર અર્ધા કલાક સુધી ત્રાટક કરવો અસંસ્કારી માનવને સર્વ પ્રથમ માનવ-સભ્ય જોઈએ. ત્રાટક કસ્તી વખતે મનમાં કે ઈ પણ તાનો બોધ આપે તે વખતનો કાળ યાદ જાતના વિચારો કરવા નહિ. જે જે વિચારે આવે છે. ભગવાન નેમિનાથનું સ્મરણ કરવાથી આવે તેને દૂર કરવા જોઈએ જે વિચારો દૂર તેમણે પશુઓ પર દયા લાવી રાઇમતીનો ન દેવાય છે તે વખતે અજીત શાંતિ રતવન, ત્યાગ કરી ગીરનાર પર ચાલ્યા ગયા તે પ્રસંગે ભક્તામર સ્તોત્ર અથવા કલ્યાણ મંદિર સ્તોત્રના ધ્યાનમાં આવે છે. ભગવાન પાર્શ્વનાથનું અમુક લેક માનસ જપથી કરવા. લેક સમરણ કરવાથી તેમણે નાગ-નાગણીને બચાવ્યા માન જપથી કરતી વખતે તેમના અર્થો પર અને કમઠના ભયંકર ઉપદ્રો સહન કર્યા તે ધ્યાન રાખવું આ પ્રમાણે કરવાથી મન બીજા ચિતાર નજર સમક્ષ આવે છે. શ્રી ભગવાન વિચાર કરતાં અટકશે શાંત થશે અને એકાગ્ર થશે. મહાવીરના નામનું સ્મરણ કરવાથી તેમણે ત્રાટક નાકની દાંડી પર, હૃદય પરના બાર વર્ષો સુધી ઘેર તપસ્યા કરી, ભયંકર અનાહત ચક્ર પર, મણિપુર ચક્ર પર અથવા