________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકર
[ ચરિત્રની રૂપરેખા ]
લેખક–પં. મહારાજ શ્રી ધુરંધરવિજયજી ગણી. (અંધેરી)
કરી વિજય મેળવવાની ઝંખનામાંઅ બૂઝ ગેવાળાને સિદ્ધસેન જાતિએ બ્રાહ્મણ હતા, તેમનું ગોત્ર ૧
3. પણ મધ્યસ્થ રાખીને શાસ્ત્રાર્થની રમત શરૂ કરી.
૧ કાત્યાયન હતું. માતાનું નામ દેવશ્રી - દેવસિકા અને સિદ્ધસેને પૂર્વ પક્ષ કર્યો ને તેમાં સર્વત્તવાદનું પિતાનું નામ દેવર્ષિ હતું.
ખંડન કર્યું. શ્રી વૃદ્ધવાદિજીએ સરળ ભાષામાં ગાવાળાને બ્રાહ્મણ કુળને વિદ્યા વરી છે એટલું કહેવડાવવા સિદ્ધસેન શું કહે છે તે સમજાવ્યું અને પિતાની . માટે તે સિદ્ધસેન ઘણી જ નાની વયમાં તૈયાર થઈ વાત સમજાવી. પછીથી ગાવાળાને ગમ્મત સાથે જ્ઞાનું ગયા હતા; પણ વખત જતાં તેઓ વિદ્યાના પારગામી મળે એ રીતે રાસ લેવરાવીને તેમણે સુન્દર ગીત બન્યા છે' એ પ્રમાણે જગત તેમને ઓળખતું થઈ ગયું –ગવરાવ્યું. ગોવાળેાએ શ્રી વૃદ્ધવાદિજીને વિજયી ગયું હતું. તેઓ પોતાની પ્રતિભાથી ભલભલાને જાહેર કર્યા. રાજસભામાં પણ શ્રી સિદ્ધસેનને
દેતા હતા. સિદ્ધસેનનું વિદ્યામંડળ પણ તેમને શાસ્ત્રાર્થમાં પરાજય આપીને શ્રી વૃદ્ધવાદિજીએ વિજય ગૌરવ આપે એવું હતું. તેમની અપ્રતિહત પ્રતિ- પ્રાપ્ત કર્યો. પિતાના સંક૯પને અનુસરી સિદ્ધસેને ભાથી વાદમાં સામે ટક્કર ઝીલી શકે એવું કોઈ ન શ્રી વૃદ્ધવાદિજીના શિષ્ય થયા. તેમનું નામ “કુમુદચન્દ્ર હતું-એટલે સિદ્ધસેને એવો માનસિક સંક૯પ કર્યો રાખવામાં આવ્યું. હતો કે વાદમાં મને જે જીતે તેને હું શિષ્ય બની જઈશ. આ સંકપના બળે સિદ્ધસેનના જીવનમાં
( ૨ ) એકાએક પરિવર્તનનો પ્રસંગે ઉપસ્થિત થયો.
શ્રી કુમુદચન્દ્રમાં વિદત્તા તે હતી જ, જૈન
શાસનને સમાગમ થતાં સોનામાં સુગન્ધ ભળી. જ્યારે સિદ્ધસેનવિક વિદ્વત્તાની વિશિષ્ટ કીર્તિ વરી
જેનામેનું જ્ઞાન અને આચારાદિમાં. નિપુણતા ચૂક્યા હતા ત્યારે વિદ્યાધરગચ્છાધિપતિ આર્ય
પ્રાપ્ત કરતાં તેમને વાર ન લાગી, શ્રી વૃદ્ધવાદિસૂરિજીએ ઋન્ટિલાચાર્યના શિષ્યથી વૃદ્ધવાદિસૂરિ ખ્યાતનામ હતા.
તેમને આચાર્ય પદ આપીને પોતે વિશેષ આત્મહિત સિદ્ધસેનના સાંભળવામાં તે પૂજ્યશ્રીનું નામ સાધવા માટે નિર્ણાત્તિ લીધી. આવ્યું હતું અને તેઓશ્રી સાથે વાદ કરીને વિજય
આચાર્ય પદ સમયે તેમનું નામ શ્રી સિદ્ધસેન પ્રાપ્ત કરવાની અભિલાષા તેના ચિત્તમાં ચમકારો
દિવાકર સ્થાપવામાં આવ્યું. દિવાકર શબ્દનો અર્થ કરતી હતી.
પૂર્વધર સૂરિ થાય છે. શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકરને અને શ્રી વૃદ્ધવાદિસૂરિજી વિહાર કરતાં વિશાળાનગરી મહારાજા વિક્રમાદિત્યને ઘણો સારો સમ્બન્ધ હતો તરફ પધાર્યા ત્યારે સિદ્ધસેનને તેઓશ્રીને સમાગમ એક સમય શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકર વિહાર કરતાં ગામની બહાર જ'ગલમાં થઈ ગયો. વાતચીતમાં ઉજજયિની તેર પધારતા હતા. રાજાવિક્રમ ગામની જાણવામાં આવ્યું કે એ વ્યક્તિ તે શ્રી વૃદ્ધવાદિ બહાર ચાલ્યા આવતા હતા. રાજાએ દૂરથી આચાયને પોતે જ છે. એટલે શાસ્ત્રાર્થ કરવાની પોતાની માનસિક નમસ્કાર કર્યો. છતાકારથી રાજાના ઉસુકતા સિદ્ધસેને વ્યકત કરી અને તાત્કાલિક શાસ્ત્રાર્થ મનનો ભાવ જાણીને “ ધર્માલાભ' એવા આશીર્વાદ
For Private And Personal Use Only
