________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શુભશીલગણિનો સંક્ષિપ્ત પરિચય
પ્રો. હીરાલાલ ૨. કાપડિયા એમ. એ. ગુરુ - જૈન મુનિવરેના ગુરુઓના ત્રણ પ્રકારે ગણી શકાય આથી આ ગણિવર્ય વિક્રમની પંદરમી ગણાવી શકાય. (૧) દીક્ષાગુર (૨) વિદ્યાગુરુ અને શતાબ્દીના ઉત્તરાર્ધ થી માંડીને તે વિક્રમની સેળમી (૩) નિશ્રાગુરુ. આમ હાઈ એ મુનિવર પૈકી જેઓ શતાબ્દીના ઉત્તરાર્ધ સુધી વિદ્યમાન હતા એમ ‘ગ્રન્થકાર બન્યા છે તેમણે પોતાના વિષે આ ત્રણે અનુમનાય. પ્રકારના ગુરુઓમાંથી ગમે તે એકના શિષ્ય તરીકે ઉલ્લેખ કર્યો છે. આ ગ્રંથકારે પૈકી કોઈ કોઈએ
કૃતિ કલા ૫-શુભશીલગણિએ નિમ્નલિખિત
કૃતિઓ રચી છે – તો એક કરતાં વધારે કૃતિ રચી છે અને તેમાં ભિન્ન ભિન્ન વ્ય ક્તને ગુરુ તરીકે નિર્દેશ કર્યો છે. પ્રસ્તુતમાં
(૧) અષ્ટકર્મ વિપાક કિંવા કર્મવિપાક. શુભશીલગણિએ તેમ કર્યું છે. એમણે એક કૃતિમાં (૨) ઉણદિનામમાલા. પિતાને મુનિસુદરસૂરિના શિષ્ય કહ્યા છે તે અન્ય (૩) પંચ વર્ગ સંગ્રહનામમાલા. કૃતિમાં લક્ષ્મીસાગરસૂરિના. વળી એમની એક કૃતિની
(૪) પંચશતીપ્રતિબં)ધ સંબંધ કિંવા પ્રબન્ધ પુપિકામાં તે એમણે પોતાના ગુરુ તરીકે ૨નમંડન- પંચશતી યાને કથાકેશ વિ સં. ૧૫ર'. ગણિને નિર્દેશ કર્યો છે એમ લાગે છે કે મુનિસુન્દર
(૫) પુણ્યધન નૃપ થાઃ વિ. સં. ૧૪૯૬. સુરિ એ એમના સમુદાયના નાયક છે. એમની વિદ્યમાનતામાં કૃતિ રચાતાં એમણે પોતાના દીક્ષાગુરુ કે
(૬) પુણ્યસારકથા. વિદ્યાગુના પણ ગુરુ જેવા મુનિસુદરસૂરિના ઉલ્લેખ (૭) પ્રભાવકકથા : વિ. સં. ૧૫૦૪. કર્યો છે. મુનિસુન્દરસૂરિને પરિવાર ઘણો મોટો છે, (૮) ભક્તામર સ્તોત્રમાહાત્મ્ય. એમને અનેક શિષ્યો અને પ્રશિષ્ય હતા. શુભશીલ- (૯) ભરતેશ્વર-બાહુબલિ-વૃત્તિ યાને કથાકેશ : મણિની તમામ કૃતિઓના આદ્ય અને અંતિમ ભાગે
| વિ. સં. ૧૫૦૯. જોવા મળે એમના દીક્ષાગુર વગેરે વિશે નિર્ણયાત્મક
(૧૦) ભજ પ્રબન્ધ. કથન થઈ શકે. ગમે તેમ પણ મુનિસુન્દરસૂરિ તો
(૧૧) વિક્રમાદિત્યચરિત્ર : વિ. સં. ૧૪૦ કે એમના નિબાગુરુ જ હશે એમ ભાસે છે.
વિ. સં. ૧૪૯ છ ગુરુભાઇએ–શુભશીલગણિએ પ્રભાવક
(૧૨) શત્રુંજયક૯પવૃત્તિ : વિ. સં. ૧૫૧૮. કથામાં પિતાની છ ગુરુભાઈઓનાં નામ આપ્યાં છે; (1) ઉદયનન્દ, (૨) ચારિત્રરત્ન, (૩) રત્નશેખર, (૧૩) શાલિવાહનચરિત : વિ સં. ૧૫૪૦. (૪) લક્ષ્મસાગર, (૫) વિશાલરાજ અને (૬) સેમદેવ. આ ઉપરાંત દાનાદિકથા સ્વતંત્ર કૃતિ છે કે કેમ
જીવનકાળ-આ શુભશીલગણિએ પોતાની પ્રત્યેક તેમજ શીલવતીકથા એમણે જ રચી છે કે નહિ તેનો કૃતિને રચના સમય દર્શાવ્યો નથી એમણે ધિકકા- નિર્ણય કરવો બાકી રહે છે. દિત્યચરિત્ર વિ સં. ૧૪૯૦ કે વિ. સં. ૧૪૯૯માં આ તમામ કૃતિઓ કે એમાંની કોઈ પણ એક રહ્યું છે. જ્યારે શાલિવાહનચરિત્ર વિ. સં. કતિ વિશે વિસ્તારથી નિરૂપણ કરવાનું કાર્ય તો એના ૧૫૪૦માં રચ્યું છે. એ વિચારતાં એમને જીવનકાળ સંપાદક મહાશયનું છે. હું સંપાદક નથી. આથી વિ. સં. ૧૪૭૦થી વિ સં. ૧૫૪૦ની આસપાસના કરીને તેમ જ આ કૃતિ પૈકી એકે પ્રકાશિત કે
For Private And Personal Use Only
